Katalog

CÜMHURİYET 2 Eylül 1973 Dünyada Bugün Dış Brejnev: "Bloksuzların antiemperyalist eğilimini destekliyoruz,, CEZATtR Sovyet Komünist Partisi Genel Sekreteri Leonid Brejnev, Cezayir Devlet Başkanı Bumedyen'e önceki gün gönderdiği bir mesajda, Sovyetler Birliği'nin, kalkınma yolundaki ülkelerin «en güvenilir doğal müttefiki» olduğunu belirtmektedir. Brejnev, bloksuz ülkeleri Sovyetler Birliği'nden uzaklaştırma girişimlerinin oluşturduğu özel tehlikeye de dikkati çekmekte ve ülkesinin Batıya karsı sürtfürdüğü yumuşama politikasının «hiç bir şekilde kalkınma yolundaki ülkelerle ilişkilerini bozmayı amaçlamadığını» eklemektedir. Brejnev, Bumedyen'e, Sovyetler Birliği'nin «bloksuz ülkeler politikasmın antiemperyalist yönelimini ve bunun uluslararası işbirliği ile banşın sağlamlaştınlmasmdaki rolürü» desteklediği teminatını vermektedir. Brejnev, ülkesinin ve öteki sosyalist ülkelerin ilerici Arap ülkeleri Ue işbirliklerini, Demokratik Vietnam Cumhuriyeti ile Güney Vietnam Geçici Devrim Hükümetine sürekli ve geniş desteklerini, «Kahraman Küba'ya yardımlannı», ulusal kurtuluş hareketlerine gösteriien fazla ve etkin desteği belirtmek te ve bunların, Sosyalist Sovyet Devleti ile dünyanın kapitalist büyük devletlerini aynı ortamda göstermeğe kalkışan kötü niyetli girişimleri boşa çıkartfığına isaret etmektedir. Libya'da petrol şirketleri millileştirildi Allende: 66Kamyoncular BEYRUT Libya'da Krailığın devrilerek, Cumhuriyet ilân edilişinin 4. yılı kutlanırken, İhtilSl Konseyi, yabancı petrol sirketle rinin ülkedeki petrol varlıklarıran yüzde 51'ini millileştirdiğini açıklamıştır. İhtilâl Konseyi Baş kanı Albay Kaddafi'nin yine görevinden çekildigi yolunda söylentiler dolaştığı bir sırada açık lanan karar, halk arasında sevinç yaratmıştır. îhtilâlin 4. yılımn törenlerle kutlandıgı sırada, Basbakan Callud, radyo aracılıgıyla yaptığı açıklamada, daha önce millileş tirme kapsamına alınmamış büyük bazı şirketlerin, Libya'daki tüm petrol varlıklannın yüzde 51 oranında mülileştirildiğini bildirmiştir. Libya İhtilâl Konseyi'nin bu kararı, Libya'da petrol çıkartmakta olan en büyük şirketleri etkilemektedir. Bu şirketlerin başında, Amerika'mn Texaco ve Standart Oil şirketlerince kontrol edılen AMOSEAS ile ESSO ve SHELL şirketleri gelmektedir. Öte yandan «Le Monde» gazetesinin Trablusgarp muhabirine j göre, Libya başkentindeki Batılı diplomatik çevrelerde, Devlet Başkanı Albay Kaddafi'nin bütün görevlerinden istifa ettiği yolun da söylentiler dolaşmaktadır. Libya Devlet Başkarunın Libya devriminin 4 üncü yıldönümü tö renlerinde bulunmayışı da bu söylentileri doğrular görünmektedir. Bununla birlikte, Libya'yı resmen ziyaret etmekte olan Tunus Devlet Başkanı Habib Burgi ba Albay Kaddafi'nin hafif bir rahatsızlık geçirmekte olduğunu söyiemiştir. (a.f.p.) grevini sona erdirmek için bir anlaşma hazırlandı.,, SANTL4GO Devlet Başkaru Salvador Allende 38 günden beri devam eden ve ülke ekonomisine büyük zarar verirken içte de geniş huzursuzluklara yol açan kamyon sahiplerinin grevini sona erdirmek için bir anlaşma hazırlandığını açıklamıştır. Allende, anlaşmanın temelinin kamyoncular ve hükümetin askerî temsilcisi General Raul Con teras arasında yapılan görüşmelerin sonuçlanna dayandığını söylemiştir. Kamyoncular, millileştirTne hareketine karşılık daha çok yedek parça, yeni araçlar ve iş garantisi istemişler ve bu nedenle de greve gitmişlerdi. nı, düzenlediği basm toplantısında Ağustos ayında ülkede 500'den çok şiddet hareketinin kaydedildiğini ve 9 kişinina öldüğünü açıklamışür. (UPI • AP) Demirel'in kitapları... eğerli yazar Lichtheim'in, «Lukacs» adlı kitabını okuyorduk. George Lukaca, Marksizmi Hegelci bir yaklasımla ele alan ve sanat ile estetik önün. ee yeni ufuklar açan çağdaş bir Macar düşünürüdür... Lukacs, yeni kantçılığm kendisini büyülediği 192<nerin başında, «Romanın Teorisi» diye bir çahşma hazırlamiştı. Bu eserinin girişinde, Novalıs'ten aktararak felsefenin bir tammıru yapıyordu: «Felsefe bir öziem, bir sıla duygusudur. Her yerde, evde olmak arzusudur felsefe...» D Filistinliler Waldheim'i "Emperyalist ülkelerin Genel Sekreteri,, olarak nitelediler BEYRUT Filistin ajansı Vefa, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kurt Waldheim'in Kudüs'ün İsrail'in başkenti olduğunu söylemesini eieştırmiş ve «emperyalist ve siyonist ülkelerin genel sekreteri» olarak nitelemiştir. Ajans, Filistin Kurtulus örgüttl aduıa yaptığı açıklamada genel sekreterin geldiği yere dönmesinin hem kendisi, hem de Arap ülkeleri için daha hayırlı olacağım belirtmiştir. Vefa ajansı «Waldheım'in Birleşmiş Milletler kararlarına ters düşen böylesine sözler söylemeye hiç bir hakkı yoktur ve bu iş için de görevini âlet edemez» demektedir. Öte yandan Waldheim'in Kudüs'ün İsrail'in başkenti oldugu şeklindeki sözlerı üzerine Mısır hükümeti bu konuda resmî bir açıklama ısteveceğinı bıldırrr.iştir. Waldheim. Cuma günü Kahire ye ntiKumet lıdenerıyıe goruşmeye gelmiştır. \Valdheim, daha sonra yaptığı hatayı anlayıp sözlerinı gerı almasına rağmen. Mısır hâlâ 1leride bir kanşıklık çıkmaması için bu konuya geniş ölçüde önem verctiğini belirtmektedır. (UPI) Piyort Yakir ve Krassine 3'er yıl hapse mahkum oldu MOSKOVA Tanınmış Sovyet tarihçisi Piyotr Yakir ile iktisatçı Victor Krassine, 6 gün süren duruşmaları sonunda üçer yıl hapis ve üçer yıl sürgüne mahkum edilmişlerdir. Mahkeme, tarihçi ve iktisatçıyı, savoının talebine uyarak, Sov>etler Birliği aleyhinde propaganda yap tıklan gerekçesiyle mahkum etmiştir. (aa) Cezayir'in çağınsı Öte yandan Cezayir bloksuz ülkelere bir çağrıda bulunarak. topraklarmda faaliyet gösteren yabancı şirketleri millilestirmek için çaba harcamalarını öğütlemiştir. Cezayir çağrısında, ne güç ve şiddet kullanılarak ka bul ettirilen değersiz anlaşmaları yok etmelerini» istetniştir. Bloksuz ülkeler konferansı 5 Eylül günü Cezayir'de bajlayacaktır. Yeni olaylar Öte yandan Santiago'da Snceki gün çıkan yeni olaylarda bir kişi yaralanmış, çeşitli yerlerde S patlama olmuştur. Içişleri Baka Felsefeye dalarken, postacı iki paket getirdi. İçinde kitap bulunan paketlerdi bunlar. Açınca süslü kapaklan ile masaya serildiler. A.P. Genel Başkanı Süleyman Demirel'in imzasını taşıyan ikl kitap... Birincisi «1973'e Bakarken», ikincisi de «1971 Buhrara ve Aydınlığa Doğru»ydu... «Lukacsntan hemen sonra Demirel'i okumak, değişik bir duygu doğuruyor... Alıştığımız Demirel'e, genel çizgileri içinde bakmaz mıyız? Halbuki Lukacs'ta, her virgül ve her kelime kendi iç dengesini beraberinde taşıyor... Bu dengeyi ve küçük doğrulardan bilyük gerçeğe uzanması gereken bütünlüğü, Demirel'in kitaplannda da aradık... Ne var ki, Demirel imzasını tasıyan kitaplar, aslmda çeşitli derıe; ve konuşmalann derlenmesinden meydana gelmişti. Bunlan birbirine ara baslıklar ve bir takım iri dizgili cümleler bağlıyordu. Daha doğrusu bağlayamıyordu .. Başlığt daha fazla ilgi çekiei olanmdan başladık okumaya... Yani, «1971 Buhranı ve Aydınlığa Doğru»dan... Bir eski Basbakanm kitabı değil de, bir amatör yazann eseri biçiminde ele alınca bu derlemeyi, yargıya varmak kolay oluyor. Sayın Demirel, daha kendi kendine kesin tanımını yapmadığı kavramlan, okuyucusuna kabul ettirmeye çalışıyor. Ve bir kavramın karşılığını bulamayınca, onun ne olduğunu değil ne olmadığını açıklamayı seçiyor... Örnek: «Özerklik, bağımsızlık Te hükümranlık demek değildir.» Örnek: «Herkesin zarannın söz konusu oldugu halleri, kamu yaran ile izah edemeyiz.» Örnek: «Azınlık fikirler zorla geçerli hale getirilirse, böyle bir idare tarzının adı demokrasi olarnaz.» Demirel'in kavramlan açıklamak için başvurduğu kendince en etkıli yol benzetmelerdir... Örnek: «Mikrop sağlam vücudu bulur. Tabiattaki bütün mikroplan yok edebilir misiniz?» Sayın Demirel, meselâ bu benzetmeden giderek, «Rejim düsmanlarının karşısına Devlet ve rejim taraftan millet beraber çıkar..» diyor. örnek: «Dere bulanık akıyor. Suyun gözüne gitmedikçe, bulanıklığın gitmesi mümkün olmayacaktır». Burada da, Demirel, yukandaki benzetmeyi istikrarsızlığa dayamıştır. Demirel, amatör yazar kişüiği içınde tarihe de başvurmayı zaman zaman denemektedir. Ancak yaşının genç olması dolayısıyla, yaşamadığı olaylarda, yapmaması gereken hatalara duşmektedir. Ömek: «Serbest Fırka denemesıni Takriri Sükun takip etmış, Demokrat Partj denemesi Yassıada'da sonuçlanmıştır...» Bilindiği gibi 578 no.lu «Takriri Sükun Kanunu», 4 Mart 1925 Çarşamba günii kabul edilmiştir. Ertesi gün de, «Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasi», yukarıdaki kanuna dayanılarak ve irticaı köriikledi*i gerekçesi ile kapatılmıştır. Halbuki Demirel'in sözünü ettiği «Serbest Cumhuriyet Fırkası», 12.8.1930 Salı günii kurulmuş ve 17.11.1930 Pazartesi günü kendi kendini feshetmiştir Yani Serbest Fırkayı Takriri Sükun «takip etmemiştir».. Takriri Sükun, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasına bağlıdır. Bu çeşit özellikleri ve tarihî hatsları Demirel'in kitabı içınde aramak, belki de ayrı bir hatadır. Çünkü kitap, Demirel'in yazarlığından ve tarihçiliğinden çok, politik ustalığının sergilendiği bir çahşmadır. Nitekim kitap, «Buhran» ile, yani «12 Mart Muhtırası»nın metni ile başlıyor. Ve, yeni Cumhurbaşkanı seçiminden sonra, yazar «Aydınlık göründü, yeni bir devir açılmıştır» diyerek eserinin sonuna geliyor. Sonra birkaç bölüm daha var. «Parti nedir, ne değildir?», «îstemekle Bitmez», «Millet Öğretecektir» gibi... Galiba Lukacs'a dönmek daha iyi... Onun felsefe tanimını yürekten duyuyoruz. «Her yerde, evde olmak arzusudur felsefe... Bir özlem, bir sıla duygusudur.» Castro katüıyor MtAMÎ Havana radyosunun yaptığı açıklamaya göre Küba Basbafcanı Fidel Castro Cezayir' deki bloksuz ülkeler konferansına katılmaya karar vermiştir. Radyo haberine göre konferansa içlerinde Castro da bulunan 16 devlet başkanı katılacaktu. (UPI Ai.p.) Türk asıllı mühendisin serbest bırakılması içîn 100bindolarkefalet! akçesi isteniyor I DETROİT «Ford Motor» tesislerinde, şirketin gizli planlarını Portekizlilere satmak suçundan tutuklanan Türk asıllı mühen dis John Akfırat'a 100 bin dolarlık kefalet akçesi yahrdığı takdirde kendisrnin serbest olarak duruşmalara kahlabileceği yargıç Paul Komives tarafmdan bildirilmiştir. Yargıç, kefalet akçesinin miktarında indirim yıpılmasmı kabul etmemiştir. Akfırat'ın tutuklanmasına karçılık, olayda esrarengiz bir rol oynayan Rumen hükümet görevlisi Aleksandru Petrescu, 50.000 dolarlık özel kefaletle serbest bırakılmıştır. Romanya büyükelçiliği, Petrescu'nun, duruşmalarda hazır bulundurulacağına dair Amerika Dışişleri Bakanlığuıa teminat vermiştir. (a.a.) Çin Komünist Partisi toplantısında Mao'nun halefi; görüşülmedi LONDRA Çin Komünist Partisinin toplantısında Mao Çe Tungun halefinin kim olacağı Uzerinde durulmamıstır. Kongre kollektiı liderlik usulünü tercih etmiştir. Bu grupta eski liderler, genç devrim liderleri, idarî uzmanlar ve kuvvetli durumda olan subaylar bulunmaktadır. Basbakan Chou En Lai haîâ i iki numaralı lider olarak kabul ' edilmekte ise de kendisinin Mao'nun yerine getirileceğini gösteren en küçük bir belirti bile yoktur. Diplomatik çevrel»r Chou'dan başka şu liderlerin çok kuvvetli durumda olduklarma isaret etmektedirler. îdarî ve askerî yönden çok kuv vetli görülen Wang Hungawen, kültür devrimi organizatör ve liderlerjnden Yeh Chien Ying ve Çin ordusu Baş Politik Komiseri Li Teh Sheng. (DPI) EGER YURT DISINA ÇIKIYORSANIZ DÖVtZÎStZt 4İRAAT BANKASINDAN ALMAIISMIZ Ünlü film yönetmeni John Ford Öldii PALM SPRÎNGS (CalifornU) Sesli film devrinin en büyük yönetmenlerinden biri kabul edilen John Ford, Cuma gecesi Palm Springs yakınlarındakı Falm Desert'de ölmüştür. «înformer», «Stagecoach», «How green was my Valley» (Vadim o kadar yeşildi ki), «Grapes of Wrath» (Gazap ÜzümlerO ve daha birçok ödül ka zanan klâsik filmin yönetmeni olan Ford'un ölüm sebebi henüz açıklanmamıştır. 80 yaşında olan Ford, bu yıl başlarında Los Angeles'te, şerefine düzenlenen ve Başkan Nixon'un da hazır bulunduftu bir törende, sinema dünyasına büyük katkısından dolayı şeref ma dalyası ile taltif edilmişti. Dört kez Oscar ödülü kazanan Ford'un en çok sevdiği aktörlerden biri, birçok filminde başrolü verdiği John Wayne olmuştur. (a.a.) V EFA T Girit Kandiya eşrafmdan merhum İbrahim ve merhume Selıme oğlu, Deniz Harp Okulu eski hocalanndan Emekli Deniz Albayı Hüseyin Karagözlü tedavi edilmekte olduğu Deniz Hastanesinde vefat etmistir. Cenazesi 2/9/1973 Pazar günü (bugün) kılınacak öğle namazından sonra Şişli Camilnd'en alınarak Zıncirlikuyu Kabristanlığına defnedilecektir. AUesi ve Yeğeni Hasan Tıldınm (Cumhuriyet • 6905) Amin'in Nixon'a telgrafı: «Sizi avutmak için Nobel adayı gösterdiler» KAMPALA Uganda Devlet Eaşkanı îdi Amin, Başkan Nix [ TESEKKÜR on'un Nobel Barış Ödülüne aday gösterilmesi ile ilgili çektiği Oğullarımız Erem Turgut telgrafta «Bu adaylık sadece Yücel, Emre Altuğ Yücel, Watergate davasından cfuyduÖzge Deniz Yücel'in sünnetğunuz kaygıları unutmanız ve lerine uzun yol katederek avunmamz içindir» demiştir. gelen sayın kirvelerimiz Ugancîa Radyosunun bildirdiZİYAT KÖRAN. ABDLLGAğine göre Amin. Nixon'a çektiFLR KOÇAK. AHMET KOfi telgrafta özetle şöyie demişÇAK'a, sünnet eğlencemizı tir: şereflendirenlere, telefon, • . «Bütün dünyadaki barışçı kitelgraf, mektupla mutluluğu { şiler, Nixon'un adaylığını öğremuza iştirak edenlere ıçten • nince Nixon yönetiminin Güneyteşekkürlerimizi sunariz. • doğu Asya ve Ortadoğu'da ne 18/8/1973 INEBOLD £ şekiide infanlara zulüm ve işAnneleri: Seher Güngör * kence ettiği ve başka devlelleYÜCEL • rin işlerine karıştığını düşüneBabalan: Ali CİVAN • rek fena halde hayal kırıkhğına YÜCEL 2 uğradı. Düşündüm, ve sonunda sizi aday gösterenlerin ciddiye» (Cumhuriyet 6904) tinden şüphelenmeye karar verdim.» (UPI) ;••»•••••••••••••••• ÇÜNKÜ EN GENİŞ TEŞKİLATIÎLE BU KONUDA DA EN İYİ HİZMETİ SlZE YİNE ZİRAAT BANKASI SUNAR. YURT DIŞINA BİR YILDA 4 DEFA ÇIKABİLİR VE 800 AMERİKAN DOLARI VEYA EŞİTİ KADAR DİĞER YABANCI PARALARI SEYAHAT DÖVİZİ OLARAK AUBİÜRSİNİZ. î ALABİLECEĞİNİZ ŞUBELERİMİZ: .MERKEZ .MÜDÜRLÜGÜANKARA. YENİŞEHİR KIZILAY KECİÖREN ÎENİMAHALLE ULUS MALTEPE KARAKÖY BAHÇEKAPI BEYOĞLU EMİNÖNÜ KADIKÖY HARBİYE GALATÂSARAY BEYAZIT BAKIRKÖY SİŞLİ LEVENT ISTANBUL İZMİR ERZURUM KARŞIYAKA İZMİR GAZİANTEP ŞADIRVANALTI « GİRESUN ALSANCAK ESKİŞEHİR İZMİT ADANA İSKENDERUN ADAPAZARI ISPARTA AFYON KAYSERİ ANTALYA KONYA ANTAKYA MALATYA AYDIN MARAŞ BALIKESÎR MERSİN BURSA ORDU BURDIJR SAMSUN ÇANKIRI TRABZON DENİZLİ URFA DİYARBAKIR YOZGAT EDİRNE ELAZIĞ Mehmet BARLAS ÖZKAN IIRUBAY ile ÖNDER ÖKTEM Evlendiler Antalys 1 Eylül 1973 Bankamıza ait Marmara vapuru kapatılmıs zarfla teklif alma sureüyle iç ve dış piyasada satışa çıkarılmıştır. Son teklif alma tarihi 25.10.1973'dür. Tekliflerin en geç bu tarihe kadar Bahçekapı 27 Mayıs Han Kat: 3'de Satın Alma Komisyonu Başkanlığına gönderilmesi veya tevdi edilmesl lâzımdır. Teklif verme şartlan ile sözlesme tasansı; bedeli mukabili Malzeme Mudurlüğü veznesinden tetnin edilebilir. (Basın 22018) 6890 Denızcilık Bankası T. A. O. dan TC.ZİRAAT BANKASI ( B a s m : 21916) 6901