Katalog

CüMHURlYET 4 Temmuz 1973 ÎSA'NIN GÜNCESİ MELİH CEVDET ANDAY 78 Gördüğürn şu idi: Ben* «Yaja Ustan Solnes«ten öturü sorguya çeken memur ile yardımcısı sağda, orta sıralardan birinde oturuyorlardı; yazacı içerde, catnın yamnda, sorgucu memur ise dışarda idı. Onlann oturdukları sıranın. hizasınaa, soldaki sırada, Adem Elması oturuyordu, yardımcılanndan bîrl önünaekı sırada, bıri (beru düşerken tutan) arkasındakı sı. rada ı i . Asıl onemlı olanı şu kı, Adem EIması'nın sırası ıle, Solnesçı sorgucunun sırası arasında kalan yola, alçak, hasır bır iakemle konmustu. Bu ıskemlenın becı bekledıgıni hemen arüadım ve gıdjp yerime oturdum. Ikl sorun uzerinds çahsıyordu ıcafam: Iki sorgucu takımı nasıl olup da bıraraya gelebilmişti ve sorgu nıçın bu denıı erken bashyordu? Gerçı bunlan bilmesem de oluıdu ama insaniann merakını yok etmek olaiıaksızdır. Aynca bu otobüsü nereden, nasıl buldukjan sorunu da meraka değerdi doğrusu; beni düpe dzii Belediye'ye bağlı bir otobusle glttiğim halde, içerisı karanîık oldugu için, ne olduğunu hila anlayamadığım bır suçla fuçlamaya kalkanlar, demek herkesin, kendilerı gibi, özel sraçlara binebıleceğine inanıyorlardı. îyl ama, benden baska birı, isine giden bir adam, bir yolcu bınmeğe kalksaydı bu otobüse, o zaman ne olacaktı? Almayacaklardı içeri besbelli. Ne diyeceklerdi adama? «özel otobüstür bu» diyeceklerdl kuskusuz. özel? Bizi, timdi su otobüste bir araya gelmlş olan altı kişiyi blrlestiren özellik neydi ki, bize bir otobüs özgülüyorlardı? Anlasılan suçlayanlarla suçlananlar türdes layılıyordu. Şöyle de denebilir, suçlanan olmazsa, suçlayanın varlık nedeni ortadan kalkacagı Içln, «uçlayanlar onu baştacı ediyorlar, bağırlarına basıyorlar, gözbebekleri fibl seviyorlardı. Adem Elman: Gunaydın, dedi ben yerime oturunca. Fırsatı kaçırraadım: Gunaydın, dedim. Sorgu içln çok erken değü mı? Üstelık ben dun gee* iyi uyuyamadım, kafam seraem. Bu durumda lorulannızı nasıl yanıtlayacajım, bilmem. Aksama bırakamaz mıydik? Adem Elmaıı: Hakkınız var, dedi. Erken olmasına erken, ıma ne yaparsınız ki, gün yirral dort saat. Uzatamayız ki... Uykunuz ıçin gerekli bölümü çıkardıktan sonra... Üzüldüm dUn gece uyumadığınıza... çıkardıktan sonra, geriye çok az zaman kalıyor. Sekiı saatlik 1$ gününü unutmazsak elbet. Ama ilerde toplumlar geliçir de, işgününu kısarlarsa, bize daha çok zaman kalmif olur. Bu bakımdan ben kendlmi ilerici tayarım. Zaman azlığından ötürü, lon günlerde ıorgucular Syle sıkışık durumlarda kaldılar ki, ister istemez iş saatlerinden çalmak zcrununu duyuyorlar. Nitekim sizi dun işyerinizde, çalışma saatleri içinde sorguya çektiler, degil mi? Ne yapsınlar? Ben diyorum ki, suçlunun dinlenme laatlerinden ve 1; taatlerinden eşit zamanlar ayırmalı; bcvlece denge bozulmamıj olur. Bizlm nıüdür çok insansever olduju için, benim bu önerimı beğendi ve ona daha pratik bir biçim verdi. Suçluyu, taçıt araçlarında, ve elden geldiğınce çeşıtli koğuşturmalan birleştirerek sorguya çekmemiz söylendi. Elbet bunun birtakım güçlükleri yok değil. Sözgelişi çeşitli daireler arasında lıbirliği kolay kurulamıyor. Sonra da kimi cîaire sorgu bakımından çok tltiz, hatta kıskanç oluyor, evet, kıskanç diyorum. Alın sözgeliji sizin daireyi: hayır efeniim dıye tutturdular, bizi kendi halimize bırakm. Nedenmiç? Biraraya geürilince suçlann anlığı bozuluyormuş ve en önemlisi, sorgucuların tadı kaçıyormu». Ben de isterim, »uçluyu tek bir suçla, günlerce, aylarca sorguya çekeyim, derınleştıkçe dennleçejim, kafam dinç olsun, keyfine varayım ijinıin... Her insan mutluluğu arar. Değil mi efendım? Ne yapacaksınız ki, Tannnın bize bağışladıjı gün, yirmi tfört saattir. Alın bu yirmi dört saati, ne yaparsanız yapın demls bize. Bana kahrsa, uyku için ayrılacak bes altı saatin dışındaki zamanın tümtlnü sorguya ayırm»k Tannnın buvruklarına daha uygundur. Neden derseniz, Tann kendisi. sorgu için, ceza için, dunvadakl zamandan çok daha fazlasını ayırmıstır. öyle kl, ahirette, artık ölüm ortadan kalktıktan sonra, betün insanlar yalnııca sorgu ile basbasaö*ırlsr Bunlan söyledıkten sonra sustu, ama bana bakmasuiı sürdüruyordu. Sınava gıren bir öğrenciye, bgretmenınm baktığı gibi, hem acıyarak, hem cesaret vererek; hem eğlenerek, hem merak ederek bakıyordu. Gozleri parlıyordu, «Gorcyim «eni» diyordu bakışlan ile. Sonra kravatını hafifçe gev{etti, dili ile dudaklarını yaladı. gözlük. lerini çıkanp ışığa tuttu, (oysa ısık yok gibiydO gene yerlejtjrdi burnunun üstüne. Eliyle agrını kapatarak öksfirdü. Beni Solnes'ten ötürü sorguya çeken memur ise, elındeki dosyayı karıstınyor, aradığını bularr.adığı için kaşlarını çatıyor, dudaklarını burusturuyor, cık cık cık diye sesler çıkanyordu. Bu sırada yanındaki memur, yardımcısı, kiğıdını makineye geçirmi? beklerken, o hiç unutamadığım anlamsız, tümden ilgisiz bakıslarla yüzüme bakıyordu; bakışlanmız karsılaşıp birbirine takılınca, bir süre ınat etti, sonra makinesinin silindirini garç gurç sağa sola çekti ve basını dışarı çevirdi. (Devamı var) GEL HABERİNERDEN VEREK? Fikret OTYAM Kızıltepe adını k araya çıkarmadı! Mardin cezaevınde 3 kişi bir ranzada yatıyor 1957 yılından, 1971 yıhıun ilk MARDİN (THA) MARDÎN CEZAEVtNDE YER SIKINTISI ÇEKÜJtfEKTE, BÎR YATAKTA ÜÇ altı ayına kadar Turkiye'de 55.361 KlŞt YATMAKTADIR. MARDÎN CEZAEVtNE İKÎ AY İÇÎNDE 60 TÜTÜKLU GETtRtLMÎŞTÎR. adet, «adam öldürme cürümleri YENİ TUTTJKLüLARLA BtRLÎKTB MARDtN CEZAEVÎNİN MEVCUDU 325 DtR. (GÜN) üe ılgili dâvâ» açılmiîtır! 1957 de 2165, 1958 de 2307, 1959 da 2450, 1960 da 2612, 1961 ae 2962, 1962 de 2989, 1963 de 3575, 1964 de 3111, 1965 de 3783, 1966 da 4410, 1967 de 4710, 1368 d2 5391, 1969 da 6468, 1970 de 5510, 1971 yüının ilk altı ayında ise 29!8 dâvâ açılmıştır, adam öldünneyle ılgıU!. Ve 1934 yılmdan 1971 yılına kadar 308 kışı idam edilmıştır. (1) Ve 1926 yılında 32J56 tutuklu, 67.839 hükümlU, 1971 yılında 92 380 tutuklu, 93.268 hükümlü girmıştır cezaevlerıne!. (2) TOPRAK ANLAŞMAZUĞI YtZUNDEN BÎR AŞtRET REISİ ÖLDURLLDü! VİRANŞEHİR Meskinan köyünün ağası Şehmu* özkan, yayhm ateşıne tutularak öldürülrnti»tür. 55 yaşındaki ağa, meçhul klşiler tarafından açılan yaylım ateşi sonunda oldurulmuştür. Gaso Ogulları aşiretinin reısi olan Şehmuz Ozkan'ın toprak anlaşmazlığı yüzunden ölduruidugü anlasılmıştır. (THA 13 Hariran 1973) (Muhabır, blrjters daha öldürUyoöJu ö%k4HTOR.î m ''2? İKİYE AKlOCAN K&S HAUCT" 3 SAAt yr«PI!>T4^^. . „ . 1 KADIN OLDU 5 KtŞl TARALANDI VAN Merkeze bağlı Güveçli köyünde halkın ikiye aynlarak KIZILTEPEDE KANLI ÇATIŞMANIN GEÇTÎGÎ YER: ETRAF SARILI, YERLERDE CESETLER.. çattşması sonunda 1 kiji ölmüş, Kızıltepe adını karaya çıkar5 ki}i de ağır yaralanmıstır. O niyet Müdürü Yaşar Danacıoğlu Fısıltılar layda Abdülhadi Arar'ın önüne olay yerine gelerek olayla ilgi mamış, toprak, kin ve çıkar nelenmeye başlamışlar, gerekli bü denleriyle on iki can daha gitTürk öldürüldükten tonra «figeçen kızkardeşi Ayşe Arar ölsıltı gazetesi» bütün dehşetiyle müs,, diğerleri ağır şekilds yara tun guvenlık tedbirlerini almış mişti!. çalışmış, çıkar yüzunden kiml ki lanmıstır. (Gazeteler 13 Hazi lardır. Mardin Valisi Ergun Gök Yasalar kfigıtlar üzerinde, si jıler işi alevlendirmek için elledeniz, olaya karıştıklan ileri süran 1973) lâhlar arazide konuşuyordu. Dev rinden ne gelirse yapmışlardı, ya rulen 12 kişinın gözaltına alındılet topraklannda insanlar öldü pıyorlardı da Ve Cumhuriyefin Diyarbakır ğını bildirmistir. rüyordu birbirini.. mubabiri Mehmet Mercan, bağıBu olayın duyulması üzenne Meskinan aşiretinin başına Garıyordu telelonda Istanbul'a doğ Kasrı Kanco ve Yukarı Menteşe Türk taraftarlan derhal De so Oğullarmdan 27 yaşında Mehru 11 Haziran 1973 Pazartesi gü mezrasında birlikte oturan Şeyh mokratık Partiye geçmişlerdi! met Serif Özkan geçmişü ağabeyi nü. Ömer Kahraman ile Abdürrahim DP ileri gelenleri Kasn Kanco' öldürulünce.. «Bu bir trafik ka.KIZILTEPE rMardin) Bir Türk tarafları arasında da arbeya gelıp g;dıyorlardı, başsağlığı zasıdır» diyordu genç reis «Kah süre once öldürülen AP Mardin de çıkmış, on iki yaşındaki bir dılemek için 1 . Şımdi politik bir raman ailesi ezelî dostumuz. Türk MilleUekili Abdörrahim Türk'ün çocuk kurjuna dizilmış, bir diğe •rekabet» daha gırmişti araya! aüesi ise akrabamızdır. Bizim ga rakınlarıyle. Kızıltepe AP tlçe ri silâhlı müsademed» öldünil Bir yanda eski AP'lUer yeni DP" yemiz bölgede «ulhün tesis edilBaşkanı ŞEYH ÖMER KAHRA muştur.» liler, öte yanda AP'liler!. mesidir. Halkın sözlerine aidırıs MAN ve tarsftarlan arasında çıkan silâhlı çatışmada 10 kişi öldürClmüş, 5 kişi de ağır sekildt DİŞİ BOND yaralanmıçtır. Bu olaydan hemen sonra yine Kızıltepe'nm Kasrı Kanco ve Yu kan Menteşe mezrasmda birîikte oturan Şeyh Ömer Kahraman VP Türk taraftarlan da ikiye ayrılıp. çaüsmışlardır Burada da taraflardan birer kisinin ean vermesıyle olü sayısı 12'y* çıkrrustır. tlk olay, bunSan bir süre 6nce bir apandisit krizinden ölen stajver yargıç Emin Gegez'in Orta Mahalledeki evinin önünde meydana gelmiştir, Başsağlığı için Emin GegezHere gelen Türk ailesinden Abdürrahim Türk'ün kardeşi Timur Türk ve yakınlan, töre gereğince burada beş saat kalmışlar, ssat İ325'le dışan çıkarlarken. kapıda, Abdürrahim Türk'ün öldürülmesinde yataklık ettiği idida olunan Kızıltepe AP îlçe Başkanı Şeyh Ömer KahraTIFFANY JONES man ve oğlu Kızıltepe Belediye Baskanı Abdurrahman Kahraman ile karşılaşmışlardtr Iki hasım taraf, a>nı anda tabanca/ « Ianna sanlarak birbirlerine ateiPiyı tclUTM^^k M Mİ İ J^T, şe başlamışlardır. Kısa zamanda. Yenimahalle semti savaş alanına dönmüs, çatışma yirmi beş dakika kadar sürtnüştür. Çatısmada İLE SıDUic. 7 adet tabanca ve iki mavzer kul TB lanılmıştır. Mavzerlerin taraftarlara bağlı kır bekçilerine ait olKJIN dugu anlaşılmıştır. i NE Kızıltepe 118. Seyyar Jandarma 7YM ^ \ \ Alayı ile, Mardin tl Jandarma Alay Komutanlığuıdan gönderilen destekli jandarma birlikleri tarafından güçlükle bastırüan olayda, Tahir Erdem (Abdürrahim H4 Türk'ün amca oğlu) ve oğlu Abi durrahman Erdem, Bozan Turk Meskinan Aşireti Reisi SeyhmU7 Özkan, karşı taraftan AP K;zılGARTH tepe İlçe Başkanı Çeyh Ömeı Kahraman. Abdo Er, Hüseyin Er Abdullah Erkek olay yerinde ölmüşjerdir. Ramazan Mentes ve Hasan Ercn isimli sahıslar da kaldırıldıkları Mardin Devlet Hastanesinde ölmüştür. Olayda ayrıca, Abdürrahim Türk'ün kardeşi Timur Türk, Belediye Başkanı Abdurrahman Kahraman, Musa Erkek. Beşır Gegeî, taziye evinde konuk bulunan Hatice Koçan a§ır çekUde yaralanmıs ve Mardin Devlet Hastanesine kaldinlmıştır. Mardin Valisi Erpın GSkdenh, îl JandarmB Komutanı Yrb. N t caü Kaltalıoğlu wm Mardin & n etmiyoruz, vicdanımızın sesl O* başbaşayız.. Ağabeyimden yedi çocuk kaldı. Gayem, onlan okutarak meden! dünyada, medenl bir aile içinde önder etmektir.» Saklanır kanlı gömlekler Saklanır kanlı gömlekler.. Begikteki oğlan bebelerl büyur, buyüdükçe çıkarılır babalannın, ağalarmın, kardeslerintn kanlı gömleklerl.. Göstenlir Intikamla büyütulür bebeler, intikam için buyütülür daha çok, kinle.. Kasrı Kanco'da kadınlar «ğıda durmuçlar, dolanıyorlardı odanın içinde, yumruk etükleri ellennl göğüslerlne vurup hay» kınyorlardı aylarcfan beri.. Yenileri eklenmiştl.. öluler heroen gömüldü. Alan gitmısti ölüsunü otopsiden sonra, alan gitmistı. Ağıda durmuştu kadınlar, erkek ler belll etmıyorlardı derln acılarını.. Hangi bırine yanılsınT Ne ilkiydi bu, ne de sonuncusu olacaktı!. Yaslar tutulacaktı kırk gun Mevlitler okutulacaktı Ağıtlar söylenecekti.. Ağıtçt kadın (Imadede), öldürulenm yığitliğıni anacaktı acı sö'zlerle, yanık sozlerle, kadınlar dlnleyip dınleyıp katılacaklardı ağıda, doşlerıne jrura v^ıra, dolanacak» lardı odafla'.. Dulerını doveceklerdi ölenjenmn ardından yuce* lıklerıni soyleye soyleye^ Mevlitler okunacaktı, kırkta eilı ikide. Tehlüe denılen Lâilâh» illâilah'lar çekilecektı yetmif bın kere En az yetmış kişi olacaktı Mevlitte, dualar okunacaktı kimi zaman birlikte, hep bır ağızdan binlerce kez Lâilâhe • illâllah çekilecekti. ölü evlerinde Murra güğümleri kaynayacaktı yeniden.. Murralar sunulacaktı başsağlığına gelenlere.. Kanlar dökülecektı yeniden.. Zayıf olup da çok öld veren kimi tarat bazen duruma hâkim olacaktu Kiml kuvvetU taraf çok daha Sldürdüğü için köyünO bırakıp kaçacaktu Kaçan tarafın evi talan edilecekti.. Ekinlerine, bağ bahçelerine davar» lar bırakılacaktı.. Evi, malı ve (Deramı 7. eaytıda) MALKOÇOĞLU yazan vecizen:Ayhan BAŞOGLU BEYAZ İLÂHE A1 a 1