Katalog

CTJMHTTRfYET 4 Temmuz 1973 ekniktski gelişme, telefon konuşraalarının kolaylıkla dinlenmesini sağlamıştır. «Dinleme başlığı» geçirmek, telefon hatlan üzerine sadece ikj pecsle ufak bir dinleme aleti yerleştirmek usullerine rastlanmaktadır. Bundan başka telefon tellerine yerleştirilmesi zaruretini de kaldıran aletler yapılmıştır. Bunlann, telefon tellerinin geçtiği manyetik alan içinde herhan gi bir yere konmaları halinde kolaylıkla konuşmalar dinlenebilmektetfir. «Resmî Dinleme» daha ziyade santrallarda yapılmaktadır. Telefonların dinlenmesine, ya bilgl topla»ak veya bir suçun delillerini e'de etmek için basvurulur. îlerde adliyeye intikal ettirilmek istenilen konularda dinleme ayrıca banda alınmaktadır. Bu şekildeki dinlemeye uygulamad'a «Teknfk Dinleme» adı verilmektedir. T Olaylar ve gör üşler Telefonların Dinlenmesi Faruk EREM T. Barolar Birliji Baskanı için, açıV blr Istisna getiren kanun hfîkmüne ihtıyaç vardır, oysa böyle bir kanun hükmii yoktur. Bu nedenle dinlemeier meşru değildir. tkinci anlayısa göre telefon konugmalan da bir «haberlejme^dir. Nasıl mektuplar, usulüne uyularak «zabt» ediliyorsa. aynı şekilde telefon konuşmaları da zabtolunabilir. O halde hakim karan ile telefon konuşmaları dinlenebilecektir. Fakat bu ikinci anlayışa karsı çu uyarılara rastlanmaktadır. Mektuplann zabtl Ûe telefonların dinlenmesi arasında fark ardır. Mektupların zabtı bakımından, Usul Kanunlarında, kişisel haklan. özellikle «avunma hakkını, meslek sımnı koruyucu, hükümlere yer verilmiştir. Bu hükümler, yetkinin kötüye kul'.anılmasını önler. Oysa bu tedbirlerin hiçbirini telefonların dinlenmesine uygulamak mümkün değildir. Kaldı ki dinleme, resmi işlenüere hiç uymayan. sinsice bir davranıstır. îster isteraez, bu çeşit uygulamalar, yürütmeyi lekeler, olaya bulaştınr. Dinleme teype alınacağmdan «Band hileleri», «Montajcılık» suçlaması, Ugili makamların, kamuoyunda hırpalanmaana yol açar. •avcının, hükümet emrtade bir fcisl olduğur.dan, göreve siyasal »zmalardan şikâyetçidirler (Prof. J.C. Soyer, Ouand le Pouvoir tend l'oreille, Figaro 20.6.1973). Telefonların dinlenmemesl llkesine getirtlen istisnalar o kadsr artnnçtır ki, ilke değerini vitirmiştir. Fransa'da bu yermelerin sonunda, »Yüksek Dinlem» Komitesi» •* altında, tarafsız, ınsan hak ve hürriyetlerine »aygısı ile tanınmı? kimselerin katıldığı. bir kuruluşun meydana getirilmesi ve dinlenme kararınm bu komit«ce alınması önerilmektedir. Şüphesia bu bir kanun isidir. Memleketimizde adll kararla telefon dinlenmesi hakkmda şöyle bir uygulama mevcuttur: «Mahkeme karan veya acele hallerde Ceza üsuİU Kanununun 92. mBddesindeki lcayıt ve şartlarla, konusmalann kim tarafından dinlenecegi yazılı olarak bildirilmek suretiyle, «avcılann verecekleri kararlar üzerine telefon konuşmalan «özil edilen ilgililer tarafından dinlenebilir. SaTcılar tarafından verilmis olan bu karann hâkim tarafından onanmış olup olmadığı arastınlır. Üç gün zarfında karar onanmadıgı takdirde daha sonraki konusmalar dinletilemez» (Telefon ifletme rehberi, madda 4). Devlet Güvenlik Mahkemesi Kanunu, Hükümet tasarısında «u hüküm yer almıştı: Dev let Güvenlik Mahkemesi Saveılan «soruşturma ıırasında hâkim tarafından verilmesi gereken kararlan, Devlet Güvenlik Mahkemesi çerçevegindeki yetkili hâkimlerden isteyebüirler». Bu hüküm Karma Komisyonda şöylece değiştirilmlştir: Güvenlik «avcılan bu karan «Devlet Güvenlik Mahkemesi yedek hâkimlerinden ds lsteyebilirler». Bölükbaşı sman Bölükbaşı politikadan çekildi. 28 vıldan beri ö yasî hayatm içinde, 23 yıldan beri paılamentoda bulunan Bölükbaşı. 14 Ekim'de yapnacak genel • • çimlere katılmıyacak. Gazetecilere poü»ka aayatı boyunra «ikbal» Deşinde koşmadığım soyleven bu sevımlı poilti Sunu ve şikâyet Telefonların dlnlenmesi konusu yakm geleeekte önem kazanacak, çekişmelere 5ebPD o!abilecektir. Bu konuda. Türkiye Barolar Birligi Yönetim Kurulunun 7/1/1971 tarihinde, Adana toplantıpınrfa yayımladıgı çu bildiriyi. kamuoyuna yeniden (tunmakta yarar gormekteyiz: • Anayasanın 15. madde«inde yer alan «özel havatm «İ7İHİ8İ». 17. maddesiııde yer alan •Haberlesme özfrürlügü» kavramlannın geret tirdigi mahremiyete yeteri kadar riayet edilmediğini, Gİ7.1İ dinleme, teyp, teleobiektif ve ber.zeri cihazların kaydettiği teknik ilerleme ile «Özel hayata ?aygı hakkı» rı bagd'attırahilmek kin yeni hukuk ktırallanna Ihtivaç bulunduSunu. Avrupa insan haklan s5zle?me<i ve 1970 yılında Avrupa Adalet Bakanlan Toplantısmd» «Özel Hayata Saygı Hakkı»nın gereği fibi korunması humsunda ledbirler slınmasmda devletimlzin taahhütlerini yerine getirm.esi zonmluğunu, Millî püvenlik ranıretleri ile teknik cihazlarm kullanılması yolundald uygulamanın kanunl bir statüye baglanması lürumunu, öbür memleketlerin çaiışmalannı, gözönünde tutan Barolar Birliği Yönetim Kurulu. bu konuda mukayeseli hukuk anlayışı îcinde hazırlanmı^ olan raporu incelemis ve gerekli çalışmalara bir an öncs baslanması dileSi ile adı geçen raporu llgîli makamlara runmağa ve hizmete hazır olduğunu b«yana karar vermiştir». Bildiride sözü edilen rapor. Birliğin ocak 1971 tarih ve 5 sayılı bülteninde yayımlanmifbr. hgililerce şimdiye kadar hiçbir çalışmaya başlanılmış, değildir. Üzülerek, kamuoyuna sunar v« fikayet ederiz. O Telefonların dinlenmesi yolundakl uygulama bazı yabancı memleketlerde oldukça sert tepkılere yol açmıştır. Bir telefon kulübesi dışında alman bir tertiple bir kimsenin telefon konuşmasıntn teype alınması olayında Amerikan Yüksek Mahkemesi, 18 Aralık 1967 günlü bir kararında, inceledigi mahkeme hükmünü şu gerekçe lle bozmuştu: «Eğer bir kimse bir telefon kulübesini kullanırsa, mevcut oltfuğuna inandığı sır dokunulmazlığı inancı içindedir. Anayasa sadece maddi varlığı olan seylerfrı değil, konuşmaların kaydını da müsadere sayar». Yüksek Mahkemenin bu içtihadına rağmen Amerika'da bir Watergate olayı meydana gelebilmistir. Fransa'da, son günlerds resm! dinlemenin yaygın hale gelmesinden, bir «Fransız Watergate»' inden fikâyet edilmektedir. 1973 haziran aymda Fransız parlamentosunda konunun incelcnmesl için bir soruftunna komisyonu kurulması önerilmiştir. Fransız parlamentosundaki görüşmelerde, tamamiyle ististıal olması gereken dinlemenin, hükümetçe yaygın hale geürilmesinin bir çeşit «modera engizisyon» olduğu, devletin güvenliği defil, hükümetin çıkan için dinlemelere başvurduğu ileri «ürüldü. Fransa doktrininde fld ayn tez ortaya atıl. mıştır: Bir anlayısa gSre Fransız Ceza Kanunumın 368. maddesi telefon konuşmalarını dinlemeyi suç Mymıstır. Bu maddenin uygulanmaması Ülkemizde de.. Telefonlann dinlenmesi, Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nin kurulması ile Ulkemizde de, bazı tepkilere yol açacaktır. Fransız Devlet Güvenlik Mahketnelerindeld savcıların emri ile teleforüar dinlenebilmektedir. Fransız yazarlan HUZUR ADLI DELİ GÖMLEGl OKTAY AKBAL Evet Hayır Tartişmâ Eğitim ve Reformlarda tutulan yol ekonomlmizin temelinln tanm olduğuna inanmış. «... Memlekette topraksız çiftçi bırakılmamalıdır. Çiftçilik yapılan yerlerde tanm aletleri birlikte kulBU YASA, ÖĞREMENLERÎlamlmahdır.» demiştir. MÎZtN BAHATÇA ÇALIŞMASon zamanlarda reformculuğu SINI, OĞRETMESÎNÎ ENve eylemini kimseye kaptırmaGELLEYİCÎDtR. ma telaşı içinde olanların, mectlkokul programının firiş bölhlerden geçirmek istedikleri tahimü şöyle bashyor: «arılarla. Osmanh dönemindeki «Mılli Eğitim ülkümUl, TUrk hükümetlerin ıslahatçihğına bile milletinin bütün fertlerini ka •aba katarsak, ögretmenin kisi cektöründa faaliyet gösteren v» varamadıklannı, Atatürk'ün göderde, kıvançta ve tasada ortak, sel çabasırun değeri ortaya çıkar. beyaz yakalı işçilerin Türk İşçi rüş ve prensipleri bir gerçek obölünmez bir bütün halinde mil Ama sımdi bu yasadan aonra bu hareketi İçinde yerini almasının larak ortaya kovmaktatfır. li suur etrafında toplamak, mıl na da paydos denmis oluyor. mücadelesinı veren Sosyallş Çok yıllar önce köylü ve çiftli, ahlâki, insanl tistün degerleri öyleyse, çok ileri bir eğitim teSendikası kendi işkolundald çiyi topraklandırmak maksadiyni geliştirmek; milletimizi hür mel yasasının gereği ortadayken, sendikalann birleştirilmesi ve le çıkarılmiş bir yasa vardır: düşüncenin, sosyal zihniyet ıla karşıt bir yasanm çıkmıs oima Sosyalİş'in Türklş bünyesine 4753 sayılı bu yasa halen yüriirdemokratik düzenin hâkim oldu sını nasıl açıklayacagız? Üstüne alınması yolunda yaptığı sayısıa ğu, kisisel teş«bbüs« ve toplum üstlük bir de çeşitli kademeler müracaat bugüne kadar bir so lüktedir ve tıpkı bugünküler gibi o günün meclisinden geçeraonımluluğuna değer veren bir de öğretim, yine yurt gerçekle nuca ulaştınlamamıştır. Yine ken eksik bırakılmn ve reformanlayıs içinde bilgl, teknik, gü rine aykın olarak paralı duruma Sosyaltş Sendikasinın beyaz yacu vasa olamamıstır. zel sanatlar ve ekonomı bakımın getirilmis oluyor. kalı lşçiler için toplu lş sözleş•Toprak ve Tanm Reformu» dan çağdas uygarlığın yapıcı ormesi yapmak istediği Sosyal Sinu. konu ederken, sadece top. tağı hsline getirmektir^ Mehmet ÜKSÜZ irr>rta!ar Kururnu' 1arafından" görağı da^ıtmanın reform tflrnadl• Ve söyle sürüyor: ' JilsmHeM 28 «y sflrtfürüleTek' ofrhf, tarrmda verimlilîtl arttır«Bu ülküye ulaşmak fcin her c lumsuz b?r şeltle ğetirirmrştft: "ma'fedtnrTeHni cetirmeHİrı *reyastakileri esit eğitim lmkâniaform sayılabileceğini öne sürenBu 1 örnek. TUrkiyede beyaı W n içinde istidat ve kabiliyetleri Beyaz Yakalı lerin, içtensizliklerini reformla yakah isçileri Türk işçi kitlesinin ne göre en Ustün seviyede yetij jşçiler dışında bırakmaya çalışan, klâ toprak sahibi olmayı bekleyentirraek; milletımize ve insanlığa leri aldartıklannı bir örnekle yararlı, iyi ve verimli yurttaşlar TEKNtK GELtŞMEYLE sik ldare anlayışınm en belirgln ispatlamak mümkiindür. haline getinnek; sosyal ve ekonoBU tŞÇÎLEK DE TÜRK işaretlerîdir. Bu 4753 «ayıh yasaya (töre, mik kalkınnıa crogramlannın uyönümüzdeld pünler bu görflstŞÇl HAREKETt tÇlNDEkayıtlama ile Ayvalık ilçesi gulanması içıa gereken çeşitli ler değişecek, müesseseler, seçiKI YERİNİ ALACAK Çunda (Alibey) tnahallepi halvasıftaki insan giicünü hazırlsv len kalkınma modeline uygun 'da Plarüı kalkınma dönemine ge ri yöntem ve kadrolannı oluştukına 1950 yılında toprak dağıtılmak, Millî Eğitimın amacıdır.» mıştır. Sahibi olarak ekip biçGörülüyor ki, Tiirk toplumu çilmesi ile birliktt. Türk işçi kit racak kalkınma ve teknolojilt sinler diye... Adından bahsettinun Eelişmiş ülkeler düzeyine çı lesi hızla genişlemeye baslamış gelişme ile birlikte genisleyen be gim mahalle, Ayvalık'ın açıklalcanlmasmda, eğitim hızmetleri ve Sendikalasmaya ySnelmiştir. yaz yakalı işçiler. Türk işçi harındaki 21 adadan biri ve ismini yüklenmis öğretmenın görevi örnek olarak aldığımız gelişmiş reketi içinde yerini alacaktır. ni taşıdığı Çunda adasmdadır. çok yanlı ve ağırdır. Geri bırak ülkelerde işçi hareketinin dünü Adanın halkı çok yoksuldur. A. Bâki SON tınlrnış toplumumuzun her alan bugüntl ve yarmı gözönüne alıÇiftçi likle uğrasan her aileye da gereği gibi eğitilmesı, hayat nırsa geçirilmiş açı tecrübelerin SosvalÎ; Sendikası kirk dönüm civannda toprak isakosullarına ve bilimsel gerçetde yeniden vasanmasınıo hiçbir ga Genel Selcreteri bet ermiş, Toprak Komisyonu, re göre yetiştırılmesı, öğretmen reği kalmayacaktır. Teknik geada halkmı toplayarak ifraz edilerimizin yoğun bir çaba göster lişme ve Sanayileşme üeriedikçe tnançsız len araziyi kendilerine teslim meleriyle gerçek leşebılecelctir. teknik işgücünün ünemi artacak edeceklerini; fakat, tarlalann yirAma, özgür ve demokratik bir ve beyaz yakalı isçiler de tüm Reform rnişbeş yıl süreyle kayıtlı olduğuortamm gerçekleşmemesi yüzün işçi kiüesi içinde yerinı alacakden, öğretmenlerımız, hem de ya tır. SAMtMtYETSlZLÎKLE YA niı. tarlalan bu süre içinde bassalarla saptanan bu önemlı göPILAN REFORM, UYDURMA kalanna satamıyacaklanm, arka Ülkemizde bu gelişme elle rurevlerini yerine getinae olanağıDIR. HALKIN YARARINA arkaya üç yıldan fazla boş bırarulur şeküde kendinl gostermekamayacaklarını. yanya v¥ kirana kavusamamışlardır. DEĞÎLDİR. ye başlamısür. 1965 yılından bu ya dahi veremiyeceklerini, bu kaBır bakıma, eğitim sorunlan yana teknik işgücünün ve h:zSayın Devlet Baskanı tarafın yıtlara aykın davrandıklan taknın çözümlenmesi, tüm sorunla met sektöründe çalışan beyaz ya dan veto edilen «Maden Refor dirde tarlalann ellerinden geri rımızın çözümlenmesine ısık tumu» ya«a«ından tutun da, ko almacağıaı belirtmiştir. tacak ve kolaylık sağlayacakür. kalı fsçüerin kendinl kabul ettinne ve Türk işçi hareketi İçin misyonlarda ve meclislerdeki İyı yasalar çıksa ve onlara daGeçım gıkıntısı çeken halk, bu yalı yönetmelikler yapılsa büe, de yerinı alma mücadelesi de tasarılann tümuna, Atatürk il kayıtlamayı yeterli görmüş, çoluvam etmektedir. keleri ışıijı altında hazırlandıîı ğu. çocuğuyle sevinç ve neves siyasa' tutum bunlann uygulanöne surülüyor nedense?.. Oysa, içinde tarlalannı işleyerek hem Bugün ülkemizde İşçi haklanmasmı engellemekte. bazan karşıt sadece politik maksat taşıyan kayıtlamaya uymayı. hem de gebır uygulamanın oluştuğu görul n:n savunuculugu iddiasında olan bu iddialar, Atatürk ilkeleriyle çimlerini sağlamavı yasamalarma mektedir. Öfretmemn görevi, 2 bin cıvannda sendika vardır. en ufak bir llintisinin ihtimalini çare saymışlar. Aradan birkaç kendi bakanlığınm hazırladığı Bir milyon civannda sendikalı bile tasıvamaz. programlan uygulayarak eğitim işçinin haklannı savunmak duyıl gecmis, modem aletlerinin olve öğretimi sürdürmek ve Ata rumundadırlar. Ne var ki bir ka Atatürk. ya«amı «üresince hiç maması ve olanaklannın kısırlığı türkün de dedığince ülkenin yan çı dışında ciddl bir sendikacılık bir şeki'd'e çıkarcılarla tutucu nedeniyle topraklannı (reregı (rinı için yenı kuşakJar yetıştırmek anlayışma Rirememi? bu lld bin lann i'ine yarayacak görüs ve bi işleyememişler, emeklerinin tir. Oysa, bu görevi tam anlamıy den fazla sendikanın büyük kıs da alamamışlardır. llkelerin sahibi olmamıştır. Ak karşıüğım le ve ulusal bir heyecanla yerine mı birkaç yüz işçiyi kandıran bi sir.e, o eünlerdeki gibl bugün Tanm için kredi, gübre ve fllet getinnek isteyenlere, zaman za rer tabeladan Ibarettir. SendiVa de memleket ve ıılu' sorunlann yardımı ise raten düşünülmemis. man siyasal güçler ve Bakanlı paratizleri bu tabelaların altmda dakl devrimciliSl ile geri kalÇaresizlilc İçinde kalan halkm ğın merkez örgütünce çelme ta işçiyi sömürüp bedava yasama mıs ve gelişememiş ülkelere ör uçan kuştan bile vardım bekledikılmaktadır... imkâm bulmaKtadır. nek olmus büyük bir lnsandı ği sırada. kendileri ile uğrasanÖğretmenin, egıtım adına vs Atatürk. Bu kuruluşlardan, önümUzdeki lann bulunabileceği akıllanna Mtoplum yaranna girişimleri vs yıllaria 10 milyon 15 milyon »en Gerçekten Atatürkçfl görüşle le gelmezdi. Ama, akıllanna gelcaUsrnalan, çeşıtlı dönemlerde, dikalı işçintn haklanmn savunul reform yapma niyeHnde olanla mevenler baslanna geldi: çeşitli bakanlarca, yasalar ve ulu ması, milîl kalkınma çabalan rın her seyden önce, taptınl1970 yılmda, tarlalann halkm sal çıkarlar açısından takdırle ile Türic işçi menfaatlertnin denrr.alara kapılmadan lse, devrim elinden almarak Turizme yararlı karsUanacağuıa, kuskuyla karsı gelenmesi, flyat, Ocret, yatmm cilik noktasından başlamalan lâ olan ada üzerinde Turistik tesi»lanmıştır... Bövlece de, öğretme gibi iktisadî hareketlerde. !sçl zımdır. Her konuda olduğu gi ^rin kurulmasını düsUuen birifd ni, eli kolu bağlı, kara tahtanın kit'esinin, millî ekonomiye uy bi, «Toprak ve Tanra Reformu» çıkmıs, halkm verilen topraklabaşırıda kupkuru ders veren bır gun. kalkınmaya dcniik dunım konusunda da Atatürk'ten ısık n kayıtlamaya uygun olarak lskişi durumuna getırmek. bir çe almasının sağlanması lstenecek lanmak mümküntfür. AtatOrk'ün lermediginl ihbar ermiş.. Bu ihşit «dadı» oimasını sağlamak ıs tir. «Toprak ve Tanm Refonnu» bar üzerins yermde tahkfkat temişlerdır sankı... Bu, toplumkonusunda gavet «çık olan eö yapmak göreviyle Cundaya gelen Bugünkü yapılan ile ne sosyal dan ve dolayısıyle toplumsal sorü$ ve prenripler! vardır. Mill! bölge toprak komisyonu gerekli runla rdan öğretmenı koparmak güven'ik kuruluşlan ne de sentemaslanm yapmıs. değıl de nedir? Bugüne dek gör dikalar kalkınma ile gelişecek Cundalılar; olanaklannın «zlldüğümüz bu riir uygulamanın üs olan isçi kitlesinin problemlerini Şı nedenivle tarlalan eeregî ıribi tüne, yeni çıkan Eğitim Temel halledecek eüçtedirler Bu kuruisleyemediklerini söylemisier. Kanunu da şimdi yeni nüküm luşlar bugün klasik idareci öAradan bir iki yıî gecmiş, hazır ler getirmistir. pindeö tdare kadrolan ile dulanan raporlarla devletten yarörneğin, bu yasanın, 11. mad rumu kurtarmak, ve olaylan gedım bekleyen halk. Wr gün, Ihdesi, ögretmenj rahatça öğret çistirmekten öte hiçbiT şey yap barnamelerle karsılafmıs. thbarmenhk yapma özgürlüğünden mamaktadırlar, ve vapacak yaKıymetll hocalar re duahannaaıeler, tarlalann Devlet tarauzaklaştırmakta, sosyal bılgiler pıya da sahip değildirler. lardan mOtesekkiI cenaze mefından treri alınması için hazine rasim eklbtmiı bir telefonla başta olmak üzere tüm dersleri Ne vapmak gerekmektedir? tarafından Ayvalık adliyesinde emrinizdedlr. rahatça ışlemesini iyice zorlaştır Bu fcuruluşlan modern ldareciaçılan dâvalarla ngili?.. Eger, Gazete, İlân ve umum muamaktadır. Çünkü bu madde, net lik anlayışı çerçevesinde gelecek topraklandırmava esas olan yass, melit İçin ayn Ocret alınmaz. olmadıktan başka, «günlük siya teld gclişmelerl kapsajacak şeCenaze Islemlerlnl i;letmemlz ruhu ve vapısı itibarivle reformsi olay ve tartısmalara kanşılma Idlde verıi baştan organfze etmek denıhte eder. Acı eünlerinizi cu bir yasa olsaydı, topraklandısıru hiç bir sekilde meydan veri icap eder. paylaşırız. nlan aileleri kaderleri ile başbalemez» demektedir. Bundan, her^ şa birakmaz, ihtiyaclanndan doKuruluşlann bünyesindekl lda kes istediğı anlamı cıkarabilir ve layı kendilerine verilen toprafcteöğretmenı ezmek için herkesçe re kadrolan. gelişen şartlara pann sahipleri olabilme fedbirlerieayet kolay kullanılahilir bu ralel olarak ya kendilerinl yenile ni de getirirdi. Aksine. ülkemizde İslâm Cenaze İşleri madde Sitndı. eelın de Cğret yecekler va da yerlerini yeni ida öylesine bir toprak reiim» oypurecilere terkeriecektir Büyük sen menden bilimsel ve vurt gerçe'ıcNOT' B ıtün mjameleler lşletlanmıştır ki, her zaman reformulerıne ılışkin toplumsal konuları dikalar ve r^lrkts gibi işçi kumeye ait olmak üzere na ihtiyaç duyuldugu halde. ne rahatça ı«lem°sin1 ve bılime de ruluslan lçleıine kapanık dujiırt Içl, vurt dljı, raman lâfı edilmisse mevcut topvurt dısından yurd» 5er veren, olumlu düçüncelere rumlannı terkfidecekler. küçük rak düzpni biraz rtaha sağlamlaş cenaze nakli vapılır. sahip yeni fcusaklar vetistınr»si sendikalan ve tüm İşçi kitlesinl mış ve güçlenmiçtir. Giinün her taatlnd* ni bekleyin? Gelişmekte olan ve demokıatik UMiIlerle bir araya ge emHnlzdedlr. kalkramak zorunda bulunan ül tirmenin yollannı arayacaklar(Çiçek Reklâm: 9975333) Nurî BOZTEL kemizde, ders kitaplannın kuru dır. luğunu ve çağdışı oluşunu da ne1966 yılından bugüne hizmet Çiftçi Ayvaük «Sıkıyönetim kanunu, tansür kanunu, fesih kanunu, batkı kanunu, sindirme kanunu, halkı cahil bırakma kanunu, sürgün kanunu, genel oyu kısıtlayan kanun, basını tusturın kanun.. Diyorlar ki huzur ve aıayisi lağlayalım... Onlar İÇİn deli gömleğinin adı, huzur.«Huzur» adını verdikleri o deli gömleğini toplumlara ikide bir giydirenler çıkar her ülkede. Huzur adına en büyük huzursuzluğu yaratanlardır bunlar. En ağır yasalan hazırlayanlar, kendilerine karşı saydıkları kişileri, çıkarlarına dokunanlan, iktidarlanm beğenmeyenleri huzuru bozuyorlar diye suçlamak. cezalandırmak istiyorlar. Bir yandan da demokrasi, özgürlük lavlarını kimseye kaptırmıyorlar.» Bu dün de bdyleydl, bugün de... Yukandaki «atırlar 1850'de yazjlmıs. Büyük Fransız »airl Victor Hugo'nun güncesinden aldım III. Napolyon iktidarırın birbiri arıfına yasalar çıkarıp sözde huzuru kurmak heveslerini daha o günlerde damgalamış koca sair. Bütün özgürlüklerl halkın elinden a!, sonra da buna huzuru yerleştirmek adını ver! Bu gidisin o ulusun lyiliğine, yararına olmadığını önceden görmek zor değildir, bunu sağduyu sahibi herkes görebilir, ama açıkça föylemek için Hugo gibi güçlü bir kişi olmak gerekir. Özgurlükleri kısıtlayan, ortadan kaldıran yasalar ne denli çoksa o ülkenin geleceği o d'enli karanlığa, C^maza «okulmuş sayılır. Çıkar ortaklıklan elele, yasalardan bir duvar örmektedirler gerçek İnsan haklanmn, özgürlüklerinin "çevresine Neymi? o yasalar? Sansür, baskı, «indirtne, halkı cahll bjratnrra, gürjfün, g*nel oyu kısrtlam», basım sustnrma... Bütün bnnlar olunca huzur gelecekmiş!.. 1850'den bu yana hep böyle... Ne zaman bir toplum türlü iktisadî, siyasi çıkmazlara girse isbajındaki beceriksiz iktidarlar hemen «huzur» diyerek kendi durumlannı sağlama almaya yarayan, kendi paçalarını kurtarmaktan başka bir amaç taşımayan rfemokrasiye aykın yasalar çıkartmak, insanlan bu yasaların zoruyla baskı altına almak heveslerine kapıhrlar. Oysa bir sonuç ver» mez bütün bu çabalar. O ülkenin durumu büsbütün bozulur, toplum sarsmtıdan tarsıntıya düşer, huzur diye diye huzurun izi bile kalmaz. Victor Hugo'nun 185O'de defterlne yazdıgı bu aatırlan kendimize pek aykın bulamayız. Bu çeşit yasalan bizler de tanıdık, tanıyoruz da. Bu «huzuru kurma» »avlariyle beynimiz yıkanıyor durmadan. Huzur ve asayisi yerle?tirme uğrnna özgurlükleri kısma ıık »ık karsılaştığımız bir tutumdur. Hem yeni de değil, tek parti iktidarından, çok partili dönemden hep hatirlarız bu huzuru yerlestirme için huzuru ortadan kaldırma niyetlerini. önce gerçek özgurlükleri kurmak, demokrasi yasalarını çıkarmak, yurttasa uygarlık haklannı sağlamak «avlariyle geürler iktidara, sonra bakarlar ki zor is bir ülkenin yönetiminl basanyle sürdünnek, o zaman ba» kı yasalan baslar ortaya çıkmaya. Çünkü başansız iktidarların daha önce verdikleri »özler unutulmuştur, bütün yurttaşlan sevindirecek koşullar yaratılamamıştır, muhalefet güçlenmeye baslamıştır, iktidar yerindekiler oturduklan koltuğun ellerinden gitmek üzere olduğunu anlamışlardır, çara tektir, huzuru kurma bahanesiyîe lorbalığa başvurma!.. Oysa çıkar yol değildir yığınlan zorbalıkla yönetmek, ydneteceğini sanmak... Huzuru ancak başansız, hırslı politikacılann beceriksiz yönetimleri ortadan kaldırır. Bir üîkede in«anların büyük çoğunluğu ya?ama sıkmtısı, korkusu çekiyorsa, işsizlik almış basını gitmişse. oahalılık dev adımlariyle ilerliyorsa insan haklanmn en başta gelenlerine bile aldıns edilmiyorsa huzur diye bir «ey kalmaz elbet. Bunu halka karşı, halkın çıkarlanna karşı, bir avuç mutlunun mutlusu azınlığın yararını dilşünen iktidarlar yaratır. Sonra da kalkıp «huzur» adlna en büyük kargaşayı, en büyük basıbozukluğu kurarlar, türlü yollarla.. Hugo gibi büyük bir tanık bu çeşit huzura «deli gömle?i» adını verir. O günlerin iktidarlan geçer gider, o günlerin baskıcı politikacıları, çirkin yöneticileri ölür gider, adlan bile silinir, ama bir Hugo'nun, Hugo gibi çağının en güçlü, en inanılır tanıklarının yazılan, «iirleri kalır gelecek kusaklara.. Durmaksızın toplumlara «huzur> adlı deli gömlekleri dikilir, Kiydirilir yine de... Bir ders almadan geçmişin olaylarınd'an, bir sıkılma duyroadan... Eğitim Temel Yasası ÖĞRETMENÎN KİŞÎSEL ÇABASININ ÖNEMİ KALKINMA SAĞLANDIKÇA BEYAZ YAKALI İŞÇİLER DE ARTACAK TOPRAK REFORMU, İNANÇLI ELLERDE DEĞER KAZANIR • Acı tatlı blnbir hatıra ile bezennİD 28 yılmn. eatm »ıtında (teçirdifim parlamentodan a^Tilııken su meshur «5rü batırlamamak mümkün değil: Işte çeldim çidİTOrnm, sen olasıa Halep sehri!» Bölükbaşı. ılgı çekici bir poliükacıdır. AnslUopedDt Sfizlük'te havatı söyle özetlenlyor: «Doğumu 1913. Kırşrhir. Nancy Ünıversiteai matemattk bölümunü bitirdi. Ogretmenlik ve Kandilb Rasathanesinde «.«i'tanlık yaptı. 1946'da Demokrat Parti'den milletvekilı seCildi. 1948de Millet Partisi kurucoJan arasmı rırdi. 1S50 196C yıllan arasında da milletvekiliydi. «Mr ara siyasi sebepİTden hapse atıldı. 1954'te Cumhurıyetçi Mıll>« Partisiıd k.ırdo. 1958'de partisi, Cumhıırivetçi Köylü Millet PırtifJ adını aldı. 1961 de Kurucu MecUse gi<di. 1961'den beri rrilletvrkilidir. 1962'de CKMPden aynlarak veniden Millet Partiaini kurdu.» Şu kısacik hajat hikâyesinde BBlUkbay'mr KÜSÜginl tarımak mümkün. 1948 Ruhu ile Ismet Pasa'nın yönetimina başkaldıran CHP'nin siyasi küskünleri. dışartan AmeriK?'yı ve içerden ticaret burjuvazisiyle topıak ağalannı dp«tek bulmuslardı. Serbest Fırka'dan hatta HOrriyet ve ttflSr tan arta kalan tepkller, Cumhuriyetm halk Katlanna vayılmamiij devrimlerne karşı çevreler, 27 yıll'K CHP'nin katı jönetirninden illâllah dcmiş kitleler birbinne Dağlanmc», 1946 Ruhu doguverdi. Köylü muhaleietirü ardına alan eşlaf Anadolu'da siyast önderlik görevinı yüklenai. Bu anaf'.'run İçinde kendinı bulan ço*u kişi: Demokrasi, hürnyet.. diye oagıı* oafıra fktidar» yürilvordu. Ama bu anaforun içinde namustu lnsanlar fla vardı, Ürfeâğıtçılar da... Bölükbaşı namuslu insanıaraan biriydi 3908 Meşrutiyet înkılâbında Bölükbaşı gibi ço* «dam vardu Bunlar Abdülhamit'in rejimine başkaıdınp parlamentoculuk yoluna ksndilerinl adamışlardır. Area O909'dan sonr» bir Abdülhamit depll, yfizlerce Abdülhamit ortava çık<ı» diye yakınmaya Daşl?mışlardır. «Hürnvet Perisi»nio peçinde bir ömiir boyu koşup helâk o.in insan az degildi. Bölükbaşı'dan altmış yıl önce Tevfik Fikr»t «u dİ2elert bosuna mı yazmıştır: Bir devrl seamet: yine cignendj veminler, Çicnendi yazık, milletin fimmidi bülendi. Kannn diye, topraklara sürtüldfl oebînler, Kanun dfye, kanun diyp, kanun tepelendl... Bölükbaşı da çeyrek yüzyıldan fazla özgürlük, detnokrasi, ve hukuk devleti peşinde koşmus, bir türlü sevdiğine ulaşamamış; en aonunda pes edip polltikaya da parlamentoya da: Elveda... demi«. 1945 Ruhu'yla «meşbu» fken, daha 1948'de katakulliyl fezlp önderlere rest çekmişti Bölükbaşı... Ne var ki o •ıra Demokrat Partili önderlere rest çeken yalnız Bölükba«ı desildi. Rahmetli Mareşal Çakmak da nedenlerlnl bilmedigl bu anaforun ortasına atıldıktan ionra MİUet Partisine geçmis: Kanınun ton damlasına kadar mficadele edeeetim..; tfemişti. Ancak ortada Mareşal'in koşullannı bflmedlgl bir ıavaş vardı. Ve Saygıdeger Fevzi Çakmak'ın arkasında para v« toprak babalan bulunmadığı İçin Maresal ortada kaldı. Bölükbaşı işte bu hikâyeyi çeyrek yüzyılda romanlaştırmış kisidir. Sözü, sohbeti, iştahı yerindedlr. Konu»masını da sever, yemek yemesim de... Nutu? atmay» basladı mı .sekiz saat rfinletir. Boş değil, dolu meydanlara kürsüler kurmuş, kurdurmuştur. Nlce partilerl lokomotif gibi tek başına çekmiştır. Ne var kl Nancy Onlversitesinde ekonomi politik değil, matematik okudugundan Türkiye'dekl demokrasi «iyaseti altında yatan iktisadî çaprazı, ya anlamamış; ya da anlamaz görünmüştür. 194fl Ruhu'nun, milli gelir paylaşmasında kaymağı yemek lsteyenlerin ıınıfsal eylemi olduğunu Bölükbaşı'nın çeyrek yüzyıl sonra artık öğrenmesi gerekir. Bölükbaşı bundan böyle Anadolu Kulflbflndto îsmet Paşavla sık »ıkbrij .«ynayıp vaklt öldürece£lni sBylüyor. Kendisine oyun saatleri boyunca mınldanması için Fikret'ten bir mısrâ *unuyorux. Zamanımıza uygundur. v« gelışmemizin tablosudur: Doymayan bir hânt yagma, slçalan bir fljrlganı..; jtacı: İT TARIŞLARI veliefendi hipodromunda B U G U N 4Temmuz CARSAMBA Y A R I N 5Temmuz PERSEMBE (Tan perşembeyarış lannda 4 koş u çim pistte Reklâm: 271/5361) K05ULAR saat 15.oodebaslar Bayındırlık Bakonlığıntfan (Yapı İşleri Genel Müdürlüğü) İLA1S T. C, HEN'DEK ASI.tYE HUKUK MAHKEMESİ'NİN Sayı: 913/251 Davacı Recep Karaoğlu ve Ayşe San tarafından hasımsız açılan gaiplik karan davasının yapılmakta olan duruşmıı 81rasında: Davacı, Hendek Dereboğazı Kumarlar Mahallesi Hane: 28, 3/89'da kayıtlı AIİ ve Fatma'dan olma 1321 doğumlu Halil Kalmış'ın 45 seneden beri gaip bulunduğunu, haber almmadığını iddla ettiklerinden Halü Kalmıs'ın sağ olup olmadığının, malumatı olan kimselerin bir sene içirde Hendek Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 973/251 esas sayılı dosyasına ihbar etmest M. K. 32'nci msddesi gerefince ilân oiunur. (Basın: 18462 5347) ••••••• VEFATLAR tçtıs • ANKARA VtLÂYETİ DAİMt ENCÜMEMNDEN Kv. lik, S4J/O.4 Kv. Iık muhtelif gflçte 22 adet transror • Muhammen bedeli 4 matör kapab zarf usulü ile satın alınacaktır 36 kuruştur thalest J 4> 479.084 lira olup. geçici teminatı 22.913 lira ^.(.1973 Çarşamba günO saat ll'de VUâyet Konağınaa U 4 Encümen toplantı salonunda yapıtacaktır « • 4 Sartname Daimı Encümende görülür. Isteklüerın belirlı gün ve saat 10'» 4 •nektubu. 1973 vüına ait Ticaret Odası kadar teminst makbuz veya ^ vesikasını havn usulüne gö 4 TEL: 472006 4 re hazırlıyacaklan kapalı zarflannı makbuz mukabilinde Encü. nıene vermeieri gerekir. Postada vtjb olacsk gecikmeler ksbul edilmez (Basın: 176485338) • * 4 • 1 Edirn* Kapıkule Gümrük binası lnşaatı lsl 2490 «ayıh kanun hükümlerine göre Kapah zarf usulü lle •ksiltmeye konulnıuştur. 2 îşto keşif bedeli (24.866.000. ) liradır. 3 Ekslltme Ankara'da Yapı îşlerl Genel MüdllrlügU îhale Komisyonunda 12.7.1973 Persembe günü saat ll'de yapılacafctjr. 4 Ekslltme şartnamesl ve diğer evrak mezkur Genel MUdürlükte BOrülebilir. 5 Eksiltmeye girebilmek İçin lsteklilenn: A Bayındırük Bakanlıgı namına (759.730.) liralık geçici teminatını, B 1973 yılına ait Ticaret veya Sanayi Odası Belgesini, C (Müracaat dilekçeleriyle blrUkte vereceklerl ekBÜtme şartnamesinde bellrtilen ve usulüne göre nazınanrms olan Plan ve Techlzat Beyannamesı, Sermaye ve Kredl tmkânlanm bildiren Mall Durum büdınsı Teknlk Per^ »onel Beyannamesl, Taahhüt Beyannamesı Bayındırlıtc Bakanlıgından almıs otduklan (B) grubundan Reşit DedeB kadar lşin eksiltmeslne pidebileceklerlnJ gösterir mflteahhitlik karnesl ibraz suretiyle Yapı îşlen Genel MötJürlDİü Belge Komısyonundan aiacakian) Yeterlik Belgesini, Tekllf mektuplan lle olrlıkte zarfa Koymalan lânmdır 6 tstekliler teklif mektuplannı 12.7.1973 Perşembe günü saat 10'a 'kadar makbuz sarşılıgında thaie Komısyonu Baskanlığına vereceklerdır. 7 Yeterlik Belgesı alınması için son müracaat ta rihl 7.7.1973 Cumartesl günü mesaı saatl sonuna Kanaraır. Telgrafls müracaatlar ve postada vaa gecikmeler »abul edilmes. Keyfiret fl9n oiunur. (Basın: 174065341)1 • • • » » • • • •• • • • • • • • • • • • ^ • • ••• • • • » • • • • • • • • • • • •