Katalog

CUMHURÎYET 7 Haziran 1973 Dünyada Bugün Dış haberler Diplomaside kulis îzlanda bir Doğu Avrupa ülkesinden iki hücumbotu alıyor REYKJAVtK îzlanda RUkümeti sözcusü Hannes Jonsson, bir Doğu Avrupa ülkesinin İngiliz balıkçı gemilerine karşı kullanılmak üzere îzlanda'ya iki hücumbotu vermeyi teklif ettiğini açıklamış, ancak teklifte bulunan Doğu Avrupa ülkesinin ismini açıklamaktan kaçtnmıştır. Bu iki hücumbotu üe birlikte Izlanda'mn elındeki kıyı koruma teknelerinin sayısı 7'ye ulaşmı? olacak ve İzlandalılar karasularmın kontrolü açısından rahatlıyacaklardır. Jonsson bu iki hücumbotundan birinin üç aya kadar donanmaya katılabileceğini söylemiş, diğerinin de yıl sonunda teslim alınacağını açıklamıştır. Adam Smith öldü artık ün Adam Smith'ln 250 lnd doğum yıldönümuydü. Ekonomik liberalizmln peygamberi olarafc bilinen bu ünlü bilim sdamına baglılıklannı T« hatırasına karşı saygılarını sunmak isteyen yüzlerce banker ve iş adamı, Iskoçya'nuı Fife kentinde toplandılar. Konuştnalar yapıldı, Smith'in görüsleri yeniden hatırlaruldı. Adam Smith'in geliştirdiği «Laissez Faire» Bırak yapsın dünya gönişti bizde çoğu kez alaylara, hatta iğneleyici tekerlemelere konu olmuştur. Türk, serbest teşebbüs erbabının bütün devlet teşvikierine ve rekabetten yoksunluğa rağmen bir türlü toplum kaikınmasına katkıda bulunamaması, Adam Smith' in adını ve teorüerini de bizde kötüye çıkartmıştır. Bır ara çocukların ağzından bıle duyardık: Dişe kuvvet Göze fer Laissez passer Laissez faire... Halbuki müteveffa Adam Smith, bu kadar haüfe alınacak bir kimse değildi. O, çağdaş sosyal bilimler sisteminin kuruculanndandı ve 18 incl yüzyıl sonu kosullannı seslendiren bir ekonomi filozofuydu. Adam Smith'in görüşünü çok kısa özetlemek istersek, o devletin ekonomik meselelere kansmamasını savunmuştur... Avrupa kapitalizminin erken gelişme safiıalarında yer alan ve ağır hükümet müdahelesine dayanan merkantilizme bir tepki olarak çıkmıştır Adam Smith... 1776 yılında yayımladığı «Ulusların Zenginliği» kitabında, üretimi en iyl şekilde kişisel çıkarların geliştireceğini ve devlet müdahalesinin üretimi bozarken monopolleş meye yol açacağını söylemiştir. Smith'e göre, hükümet müdahalesinden annmış ve sadece tüketicinln tercihlerine dayanmış bir ekonomik düzen, özgürlügü ve sosyal refahı azaml ölçiide gerçekleştirirdi. Smith'in açtığı yoldan 1lerleyen David Ricardo ve John Stuart Mill, «Bırak Yapsın» dünya görüşünü daha da geliştirdiler. 19 uncu yüzyıhn ortalanna gelindiğinde, iş adamlan ve endüst rilerden oluşan güçlü bir grup, Adam Smithciliği temel devlet felsefesi olarak benimsemişti. Onlara göre devletin yegane görevi, banşı ve özel mülkiyeti, içdıj tehditlere karsı korumaktı. Ge'rçekten de Smith,' böyle diyordu. Devlet ancak özel teşebbüsün yapamadığı işleri yapmalıydı. Savunma ve adalet gibi temel hizmetlerin yamnda, devletten ancak ihtiyaç halinde müdahale beklenilmeliydi. Smith, kamu hizmeti olarak devletin yüklenmesi gereken işleri de sıralamıştı. Yollar. köprüler, kanallar ve limanlar yapmak gibi.. «Uluslann Zenginliği» kitabının, «Amerikan Bağımsızlık Bildirisi» ile aynı yılda yayımlanması (1776), bir rastlantı değildi. İki metin de, o çağda merkantilist sisteme karşı oluşan tepkilerden meydana gelmişti. Ancak «Amerikan Bağımsızlık Bildirisi» gibl «Uluslarm Zenginliği» de, savunduklan sistemlerin çelişkilerini içlerinde ta?ıyorlardı. Bunun Smith de farkmdaydı. însan tabiatma ilışkin görüşler ilerl sürerken, kişinir çıkarcılığını belirtmiş, idealızmden uzak kalmaya çauşmıştı. Ekonomik liberalizmin sosyal maliyetinin ağırlığına dikkati çekmiş, büyük fabrikalardaki isçinin yalnızlığına, işbölümü sonunda emeğin bölünmesine de işaret etmiçti. Daha sonralan Marksizm, karşıt dünya görüşü haline gelirken, sade Alman felsefesl ya da Fransız humanizminden yararlanmamıştır. Smith'in başlattığı Ingiliz ekonomik geleneği de, Marksizmin bir ayağı olmuştur. Pakat Adam Smithçiligin ölumünü Marks'da aramaya da gerek yoktur. Serbest teşebbüse dayalı kapitalizm geliştıkçe, Smith'in ön sart olarak koydugu rekabet de ortadan kalktı. Tekeller pazarları kapladı. Ve 20 inci yüzyılm başında yükselen şikâyet çığükları, hükümetleri reforma zorladı. Amenka'da 1890 da çıkartılan «Sherman» ve 1914 tarihli «Clayton» antitröst kanunlan bile, Adam Smithçiliğı hedef almıştır. Bugün hiçbir Batı ülkesl. Adara Smithçi degildir. Ancak bazı iş adamlan ve Batıyı 150 yıl geriden izleyen yolunu bularnamış Doğu ülkelen Adam Smith'e inanıyor. Ama doğumundan 250 yıl sonra. bu îskoçya'hyı diriltmek imkânsızdır artık. D Avrupa Güvenlik Konferansı gündemi hazırlandı HELStNKt Avrupa Güvenlik Konfe'ansı gündeminin aşağıyukan beüı olduğu ve taraflarm, birçok usül mesclesi uzerinde de tam bir anlaşmaya vardıkları be lirtilmektedir. Altı ay süren hazırlık çalışmala nna katılan Bahlı delegeler, Batı ile Doğu ~>sında uyuşmazlık ko nusu hiç r noktanm kalmadığı nı ve görüşmelerin bu hafta so nuna kadar tamamlanacağmı söy lemişlerdir. Bu arada Avrupa Güvenlik kon feransma hangi ülkelerin ve han gi uluslararası kuruluşların gözlemci göndermesine müsaade edilecefi konusu henüz bir sonuca bağlanmamıştır. Malta Hükümetinin. Akdeniz'e kıyısı olan Arap ülkelerinin de konferansa gözlem ci göndermelerine müsaade edilme sini istemesi, konuyu biraı alevlendirmiştir. Konferansa çağrılan öteki 33 Cİ kenin tamamı ise, toplantınm daha fazla geniîletilmesine karşıdır. 32 Avrupa ülkesi ile Kanada ve Amerika, konferansm üç safhada yapılması hususunda mutabakata vannışlardır: Birinci safhada Di5 işleri Bakanlan Helsinki'de topla nacak, ikinci safhada, komiteler Cenevre'de bir araya gelecek ve üçüncü ve nihai saihada da. Helsinki'de, yüksek kademede toplanılacaktır. llk safhamn 3 Temmuz'da başla ması beklenmektedir. (A.FP.) Kıbriö ve deviet sırrı Ümit Gürtuna ANKARAT5AN YAZIYCR Rusya'ya gitti Îzlanda Ticaret ve Balıkçılık Bakaıu geçen ay içinde Sovyetler Birligine gitmiş, hemen aynı tarihlerde Dışişleri Bakanı Einar Agustsson da Polonya'ya gıderek yeni hücumbotlar alınması konusunda temaslarda bulunmuştu. Bu riyaretlerden önce lılandalı jetkililerin Batüı ül kelerle temasa geçıp yeol tekneler almak istedisleri, ancak bu girişimlerin başanlı olamadığı öğrenilmişti. Hükümet sözcüsü Hannes Jonsson, tzlanda'nm NATO içindeki durumunun da gözden geçirilmekte olduğunu açıklamış ve NATO ülkelerinin, Ingiltere'nin tecavüzleri karşısındaki hare ketsizliğinin affedilemiyeceğini söylemiştir. Jonsson, tzlandaNATO ilişkilermin önümüzdeki haftalar içinde yeniden ele alınacağmı ifade etmiştir (DIŞ HABERLER SERVİSİ) N Skylab astronotları bugün uzaya çıkıyor HOUSTON Skylab astronotlan Charles Conrad ile Josepn Kerwin, bugün Dünya çevresınde dönmekte olan uzay laboratuvanndan çıkarak uzayın boşluğunda, çimdiye dek teşebbüs edilmeyen oldukça güç bir tamır isleminin üstesinden gelmeye çahfacaklardır. Astronotlar. güneş enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren güneş panolanna"a meydana gelen arızayı gidermeye çalışarak Skylab için hayati önem ta«yan elektrik ikmal sistemini «canlandırmaya» gayret edeceklerdir. Bu teşebbüs basarısızhkla sonuçlandığı takdirde, SkyIab'in. programındaki bütün bilimsel deneyleri tamamlayabilece2ine pek ihtimal verilmemektedir. Bu arada Uzay îdaresl, astror.ot Conrad'ın kalp atışlannda Çarjamba günü ani bir ö*ü?ensizlik görüldüğünü, buna rağmen mürette^atm saglık durumunun mükemmel olduğunu bil dirmlştir. Skylabin güneş panosu, fırlatı? sıra^ında kenetlenmi?tir ve bütün komuta sinyallerine rağmen açılm»maktadır. Astronotlar, panoyu istenen şekilde açabilirlerse, uzay gemisinin elektrik gücü fld misline yükselecek tir. Elektrik enerjisi sistemlndeki düzensizlik devam edecek oluria, Skylab2 ve Skylab3 uçuşları da tehlikeye girecektir. (ai.p.) Mıgırdıç Yanıkyan'ın yargılanmasına başlandı SANTA BARBARA Santa BarbaTa'da TÜTkiye Başkonsolosu Mehmet Baydar ile konsolos yardımcısı Bahadır Demir'ı hunharca öldüren 77 yaşındaki Mıgırdıç Yanıkyan'ın yargılanmasına başlanmıştır. Davayı yönetecek Bölge Savcısı David Minier. ilk oturumda Yanıkvan'jn cinayeti işlediği gün «Amerika'dakı Ermenilere» başlığı altında yazdığı mekttıplan okumuştur. Minier, «Soğukkanlı bir katil» olarak tanımladığı Yanıkyan'ın bundan yıllarca dnce «Ermenistan» adlı bölgede kardeşlerinin Türkler tarafuıdan katledilişine tanık olduğunu ve cinayeti lşlerken de bunun öciinü almayı düşündüğünü öne sürmüştür. Savcı, «Ermeniler, Türklerin ülkelerini işgal ettikleri sırada kendilerinden üç milyonunu öldürmelerini unutamazlar» demiştir. (ÜPİ) eyse ki Devlet Güvenlik Mahkemeleri henüz kurulmadı. Eğer bu mahkemeler bugün çalışıyor olsa idi savcılığın mutlaka Başbakan Talu'yu «devlet sırrını ifşa» suçundan yargılaması gerekirdi. «Bir Başbakan söylediklerinden ötürü ysrgılanır mı?. diyeceksıniz. «Türkiye Cumhuriyetinin koskoca Başbakanı herhalde söylediklerinin ne kadannın sır, ne kadannın sır olmadığmı bilir elbet.» diyeceksiniz. Biz de zaten söylediklerİTiden değil de söylemedıklerinden dolayı Başbakan Talu hakkında Devlet Güvenlik Mahkemeleri tarafından kovuşturma açılırdı diyoruz. Mesele şu: Sayın Talu'nun geçen cumartesi düzenlediği basm toplantısmda yaptığı konuşma bir kitapçık olarak basteılmıştı. Her zaman böyie yapılır. Bu kitap, gazetecilere dağıtıhr. Bazan düzeltmeler olur metin uzerinde. ama düzeltilen yer genellikle okunmayacak cinsten karalantr ya da rakam tashihleri yer alır kitapçıkta. Başbakan Naim Talu'nun konuşmasında da bazı düzeltmeler yapılmıçü. Çimento ihracatının durdurulduğuna ilişkin teksir edümiş bir sayfa da eklenmişti kitapçığa. Ancak en önemli düzeltme «dış ılişkilerimiz» başlıklı bölümde yapılmıştı. Hem de Kıbrıs sorunu ile ilgili paragrafta obnuştu bu düzeltme. Başbakanın düzelterek okuduğu bölüm şöyle: «Bu sorunun kesin çözümüne yardıma olmak amacıyla 1968 yılı ortalarında Kıbrıstaki Türk ve Rum toplumları temsilcileri arasında başlamış olan ve uç yıl devam eden araştıncı nitelikteki görüîraelerden bir sonuç almamamıştır. ( ) Genişletilmiş göruşme. ler, Kıbrıs Devletinin Londra ve Zürih Andlaşmalarıyla kurulmuş olan statüsünün ve taraflarm bu andlasmalardan doğan haklarınm sakh kalması suretiyle Anayasada gerekli ayarlamaların yapılması esası uzerinde yürütulmektedir. Görüşmelerde bazı ilerlemeler kaydedilmiştir.» Yazılan okunmayan Başbakanın dedıkleri bunlar. Ama metinde yer alıp da üstü dolmakalemle çizilmiş olmasına rağmen rahatça okunan bolüm çok değişik. Bunu da birlikte izleyelim: • Çeşıtli uluslararası topldntılar vesı'esıvle nirkK'bn«ı Dışişleri Bakanlan arasında vaki olan buluş r ralarra Kıbns meselesinin muzakere yoluyle halli ve DUıunücak çönim şeklının esaslan üzennde prensıp anlaşmasına varılmıştır Bu aniâşmalar gereğince genışletilmiş eörüşmeler, tCıbrıs d°v'etıniB ı ondra ve Zürih andlaşmalariyle kurulmuş olar: statijn'iD ve ı&raflann bu andlaşmalardan doğan haklarınm saklı Kfcjmas11 suretiyle, Türk cemaatınin bu andlaşmalardan do*in nalriarıyıe ougunkü fiıli durumu birleştirecek şekilde Anayasa'cia 7vekli ayarlamaların yapılması esası üzennden v'irütülneKteclır. Görüşmelerde taraf Iarca açıklanmaması kararlasnn mıs olan oazı ilerlemeler kaydediüniştir.» Şimdi ilk bakışta bır çelişki çıkıyor o/taya. Bir Konus.manın basında Başbakan üç vııdan beri de7ara eden UiSstitto mtehktekı görüşmelerden bir sonuç ahnpıad'ftını «övüvor İki, Başbakan soylemedi ama üzerı karalı bır ş^Kitne resmi metin var. Şöyle bitiyor Kıbnsla ilgili bof'jmü. «r.örüsaeleroe taraflarca açıklanmaması kararlaştırılmış olan oazı ilsrleiiıeler kaydedilmiştir • Watergate sanığı Liddy; St. MagruderH öiümle tehdit etmis WASHtNGTOK Başkan Nixon'ın Beyaz Saray eski baş danışmanı olan ve Watergate skandalı ile ilgili olarak yazılı ıîade veren John Ehrlicman'ra iladesi açıklanmıştır. Ehrlichman, ifadesinde, Watergate olayının baş sanıklarından ve mahkum olan Gordon Liddynın, Başkan Nixon'ı yeniden seç tırme komitesmin eski başkan yardımcısı S. Magruder'i bir zamanlar ölümle tehdid ettiğüıi belırtmiştir. Ehrlichman ifadesinde, ölümle tehdid edildıginı Magruder'in kendısme söylediğini belirtmiş; ancak olayın hangi koşullar altında olduğunu ve tarihini açıklamamıştır. öte yandan daha önce bazı tanıkİAr UraHndan verilen ifadelerden Lıddy ile Magnıder arasında bir gerginlik oldugu anlaşılmıştır. Liddy ve Magruder eski Beyaz Saray danışmanlarından olup, 1972 başkanlık kampanyalarını organize etmek ıçin kampanya komitesine atanmışlardır. (ÜPİ) PRENSES ÂNNE; RESMÎ ZIYARETLERI NİŞANLISI OLMADAN YAPIYOR BERLİN Ingiltere Kraliçesi îkinci Elizabeth'in kızı Prenses Aane, resmî ziyaretlerinı, yanında nişanlısı olmadan yapmaktadır. Prenses, kendisine Federal Almanya'ya kadar eşlik eden, ancak protokol nedeniyle resmi davetlere gelemiyen nişanlısından ayrı olm» konusunda ne düşündüğü şeklindeki soruları cevapsız bırakmaktadır. Resimde genç nişanlılar Londra'nın Cross istasyonuna geldiklerı sırada görülüyorlar. Devlet sırrı Lübnan erleri bir geriila liderini tutukladılar ŞAM Genlla Haberler AJansı VEFA'nm bildırdığıne gbre, Lübnan askerleri Güney Lüb nan'da Filistın gerılla harekâtının liderlerinden birınl tutukla • mışlar, bir dığerıne de Şam'dan Beyrut'a giderken zorluk çıkarmışlardır. Ajans, Lübnan askerlerinın, El Fetih geriila grubunun bir lideri olan Muhammed Amanna (takma adı Abu Salah) ın güney köyü olan Aym Enub'daki evini bastıklarını, kendisini tevkif ettiklerini ve silâhlaruıa el koyduklarinı bildirmiştir. Ajans, gerillaların, iki taraf arasındaki ateşkes anlaşmasınm uygulanmasım denetleyen Lübnan • Filistın ortak komıtesı aracılığı ile tutuklanan liderın serbest bırakılması için teşebbüse geçtıklerini haberine eklemiştır. Ajans, başka bir olayda, ŞamBeyrut kara yolu üzenndekı bir ordu kontrol noktasınm, Suriye tarafından desteklenen El Saika genlla grubunun lideri ve Filistın Kurtuluş örğiitünün askeri bölümünün lideri Zübeyır Muhsin'ın arabasinı durdurdugunu ve tahrik edici şekilde aradığtnı haberine eklemiştir. (UPİ) TESEKKÜR Başarılı bir amelisatla, titiz bir ilgiyle beni sağhğıma kavusturan Ankara Trp Fakültesi Kadın • Doğum Kliniği Şefi Prof. Dr. Şerif ÇANGA'ya Prof. Dr. Nejat ILGAZ'a Dr. ütkan Kocatürk'e, Dr. Gülcan Tanboga'ya, Dr. Mülazim Yıldınm'a, başhemşire Sevim Yüksel'e, ilgilerinl hiç eksiltmeyen tüm klinik personeline candan teşekkürü borç bilirim. RükjBao GtNATSD Cumhuriyet 4319 Dahiliye Mütehassısj D O K T O R Bir devlet sırrı açıklanmaktadır bu satırlaıia. Kibns konusunda hiçbir yetkili bu derece ılerı bir açıkiama «apınan.ıçtı. Aynca aylar önce Rum ve Yunan basınında Duna Denzer haberler çıkmca. bütün sorulan geri çevırmışü Dıjişjen bat^anlığı. Hatta, hatta muzakere zemininı kendi varanna çeeebilmek için olumsuz bir havaya bile girmişti. Oysa Başbakanın adına nazırlanan Konuşrca metnlnde açılt açık «taraflarm açıklanmamasmın karar^ıştıroıf,» oazı iıerlemelerden soz edilmektedir. Ama BaşbaKan bu s s t ı r ^ n olfuma mıştır ve üstü sonradan çizilmiştir. Okunmadıgı İçin resmi nitelik kazanmamıştır bu satırlar. Fakat üsrü ao.maKalemie çizıli olarak devlet arşivine girmiştir. Yazımızın başında Başbakan haKkında mı yü/rten devlet güvenlik mahkemeleri tarafından kovuşnırma va da mecljslerce soruşturma açılmasınm mümkün olabi'eceğıni oehrtaı'ştıi. Sıradan varsavım tabii. Bakarsmız bunjan yazdık a'.ye oiz:m peşimize duşerler belki. Yok canım korkmuyoruz devlet s'rrını açıkladık dıye. Neden mi? O gün basın toplantısında bu metıiuerden »uan «Jört vsbancı gazeteci vardı. Dördü de Sovyetler Birtiğinrtendl Onlar ögrendilcten' sonra Kıbnsta son durumu, Türk vatandaşır.ı bundan habersiz mlmak suç olur bızce... BP, ham petrol afişe fiyatlarını arttırdı LONDRA British Petroleum ŞirkeM, petrol konusunda ulasılan son Cenevre anlaşması rtdemyle ham petrol afişe fıyatlarında, 1 Haziran'dan geçerli olmak uzere Korfez kaynaklı petrolün varilinde 15 cent ve Nijerya kaynaklı petrolün varilinde de 20 cent bir arttırma yapmısttr. (a a) SATIŞ ÎLÂNI Istanbul 12 nci tcra Memurluğundan 973/3102 Bir borçtan dolayı mahcuz olup paraya çevrilmesine karar verilen muhammen kıymeti 5500 lira olan 1 çelik yazıhane. 1 döner koltuk. 1 çelik kitaplık. 1 Hermos marka daktilo, 1 çelik raf kıtaplık. 1 sekreter masası. 1 telefon sehpası, 4 çelik sandalye, Istiklâl Caddesi Tokathyan îş Hanı No: 166 kat 5, D.: 8'de 11.6.973 pazartesi günü saat 12.3013 arası açık arttırma ile satılacaktır. Muhammen kıymetin % 75'ini bulmadığı takdirde ikinci arttn ması: 12 6 973 salı günü aynı mahal ve saatte yapılacaktır. Alıcıların mahallindeki memuruna njüracaatian üân olunur. : 4020) 4304 Mustafa Özdiler Laleli Mesihpaşa Cd. No:ll Tel: 27 88 40 »5» ii'nım1 •ostıeurTrfiz 1te enastnoa yupLan müe ee i wi *ıml ısı n sıs »ımu uıutmt.B uygun otOn<><< VTJOL ünereğf kcL! brika satışlarına şladığını duyurur Adres: Esentepe, An bisküvileri fabrikası üst kat GASAKTt (Ajanstür: 3892/4291) Izocam kaUtesinîn bir yeni onayıs aynca Makine Mühendisleri Odası'nın Mehmet BARLAS v EF AT Baromuzun 2454 sıcıl sayısında kayıtlı bulunan AVUKAT MÜHENDİSLİK APARATIARI Ihracatçısı . Dünyanın en ileri patenti ile (Saint GobainOwens CorningTEL prosedesi patenti) yurdumuzda üretilen tek cam yünü olan izocam bugüne kadar, Avrupa'nın en güvenli laboratuarlarından Alman (DIN) ve Amerikan (ASTM) normlarına uygunluk raporlarını almış, kalite belgesini kazanmış bulunmaktaydı. Fazıl YALÇINER 6.6.973 Çarşamba günü vetat etmiştir. Cenazesi aynı gün ikindi namazını müteakıp Karacaahmet camiinden alınarak ebedî ıstirahatgâhına tevdi edilmıştir. Merhuma Tanndan rahmet diler, kederli ailesine ve meslekdaşlarımıza oaşsağlıgı dileriz. tstantrul Barosn Başkaıüığı Cumhurivet 4320 intermed export import V/olkseıgene' AuBenhandelsbe^Heb 6er Deutschen Demokratıschen Republık DDR 102 Berlın Schıcklerstane 5/7. PÛB.17 Dcmokrat Alman Cumhurlyatl Türkly» A ALBERT SALTO TahUkata, Cadlt Han, 37, Istanbul Talafon : 22 8» 28 Talgraf SALTOLUK (Basın: 32006 4311 Şimdi Izocam .Türk Standartlar Enstitüsünden, Türk standartlarına uygunluk belgesini afarak ve "TSE" damgasını kullanmaya hak kazanarak erişilmez kalitesini bir kere daha kanıtiıyor. IZOCAM tescilli mırka Kesin tecritbüyüktasarruf,tam konfor. Istanbul : 49 84 51 45 35 68 Buna Ankara : 174616 Trabzon îzmir : 34 859 Adam Ajaas Izocam'mTeknik Danışma Bürolan Vcretsiz emrmizdedir. 13 23 98 2823 4Ü942S2