Katalog

ORHANKEMAL ROMANODÜLU Kuraeusu: TUNUS NADÎ I. eîW 10 Hx* Çeviri: Ferit Nanıık Hansoy «Jules Verae» dizisinden 44 eser «1 cild halinde yayunlanmıştır. Sürükleyid olduğu fcadar öğTetJd de olan bu romaalan çocuklaxınıaa otaıtunus. Takam hallnda alanlara tndlrlm y*püır. re AKA KÎTABEVLERt 50. yıl, sayr. 17543 T e l e r a ! r » meVtup i d r e s l : Cumhuriyet U u n b u l P o « u K u t u s u : Istaebul N o : Î46 T.lefonlar: 2 2 « 9 0 2 J 4 2 9 « 2 2 « 9 7 2242 98İB42S9 6 Haziran Çarşamba 1973 tlâncıUte 24414284 Türk Iş Gene/ Kurufuncfa Petro/ ve Boraks m/neral/erinin devletleştirilmesi kabul edildi ÖMER ERGÜL MALİ, KAYA ÖZDEMİROĞLU EĞİTİM, ETEM EZGÜ TEŞKİLATLANDIRMA SEKRETERLİĞİNE GETİRİLDİLER SOSYAL DEMOKRATLAR1N ADAYLARl YETERLİ OY ÇOĞUNLUĞU SAĞLAYAMAD1KLAR1 İ Ç İ N SEÇİLEMEDİLER DEMİRSOY VE TUNÇ YENİDEN SECİLDİ HOr mu? Ozgiir mu? A lk bakışta yutardd soıc&k| | lerin eş »nlama geldıgi »»• J l nılahiUr. Eskiden arapça ko^"" kenli «hürriyet» I kuUatuyoTdufc. ÖztUrkçe akımı yurt olçü•unde jayüıp guçlendikçe «trörriyet» in verine «özgurluk» sözcüğüKtt kullamr olduk. Bunu yaparken «hürriyet» i yasak mı ettik? Ne münasebet! DU devriminden hoşlanmayan, oıu karşı direnen fcişüer özgürce kendi «nürriyet» lerini gene «avunup durnyorlar. Bundan ötürü de Idmsetün onlar» bir şey dedifi yok. An türkçeye inananlaT, türkçenin bagımsızlasması, nnginleşmesi ujjruna, çaba barcayanlar Osmanlıca hayranlariyle savaşırken hiç bir zora başvunnuyor, bunu akıllanndan bile geçirmiyorlar. AUtütk çocukUn biliyorlar ki zater yeninin ve ilrrinin olacaktır. Eskiter diledıkleri gibi dayanstnlar, toplumsal değifimi durdurmaya, hntta toplumu geri çevirmeye nğtaçsmlar, beDti bir süra akımı çelmeleseler de bep başanb olamajacaklar, somında yeaileceklerdir. Bu inancm bilinci içinde Atatürkçüler azimle ama telaç» k»pılmaksuon aürdürüyorlar savasUnm. Ne oiyecektik? Evet, «öxeürlfik» yerine «hürriyet» i kullanmakta direnenlerin sözcüğe verdikleri anlam da değişik, çağdı?ı bir nilelik taşıyor. Onlann «hürriyet» »nlayısına «ötgürlük» demeye dilimir varmıyor doğrusu. lşte sire ciçeği burnunda taze bir kaoıt. Geliniı birlikte okuyalım: «Hur düşünce yalnız solu tutan ye rejime karşı olan şeyler midir? Bunlar mübah, bunlar s«5ylenebilir ve soylemesı laydalı gorulmezse hemen o kendilpnne mahsus hüküm: tşte lstibdat, tşte hürriyet aleyhlne çıkış ve tutum.. Bir türiü hâla ardayamadılc gitti. Demokrasiden, biritn bildiğimtz hürrivet nızarnmdan ve meınleketimızin menlaaUerme ujgun gdrdügüm düşüncelerden oahıs edersem tutucu, gerici olacağun, fakat senin ilkelerinden, Mao usullerinden ve rejimlerinden soz edenler ilerici, devrimci olacaklar ve hatta günahsız sayHacaluar. Boyle şey oliır mu?» Yukandaki satırlan karalaran sayın yazann taktiği apaçık ortads: Kendi gibi düşünenleri gadre uğranuş göstererek devrimci güçlere saldırmak, «hürriyet» i tek yanlı kullandıklan gerekçesine dayanıp onlan komünistlikle, Mso'culukla, bilmem necilikle suçUmak ve... böyle «hürrivet» olamayacağt için de vurt duıeninin Mİâmeti uçruna tüm «olculan susturmak'. NereMni düıeltirsiniz ?u yazınuı? Batı demokrasiieriyle kıvasUdıgımz zaman sol akımların bizdeki denli kısıtlandığı bir başka tılke göstereme2sini7. Bude koaıfinistlik de, Mara'cıhk da, Mao'culuk da yasaktır. Kimhe kalkip da komünistliğin, Mao'culuğun propagandasmı yapamaz. Aşırı sayı> lan düsün akımlan bir yana dursun, solun. yani haiktan yana olmanın en ılımlı beürtileri bile hizim bugiinkü ortamda a4.u1 sayıhnakta, düzen defişikliji, hatta dözen ayarlaması gereğinden söz açan herkese rabatça komünist damgası yapıştınbnaktadır. Ama yürüriükteki düzenin degişntesinden ödü kapan. bo nedenle de özgiir düşiioccv) ştddetle yadırgayan sayın «hfirrivet» çilerimiz durumdan yine de hosnut değillerdir. Hetn kendiierinden obnayanlara ha bire ynmnık sallsr, hem de sanki dayağı kendileri yiyormuş gibi «polis!» diye baçırırlar. «Hür düsünce» (mis bunun «dı. Öyle ise «hür düşunce» leri Onlara mubarek olsun. Bİı öıgürlükten y t)tZELT\IE Her halde btiyuk rakkamlan hafsalama kolay sığdıramadıgımdan olacak. sc«n yazımda yıllık elektrıK en^nısi 600 mılyon miovat sapt ANKAKA, (Comlrarljret Bürom) Turk Iş'in 9 günden berl devam etraekte olan genel kurul topUntısı dua lonuçlanmî?, e«kt Genel B*ık*n Seyfi Derairloy ve Genel Sekreter Hahl Tunç, bu görevlerft yenid«n teçılmişlerdir. Yurütme Kurulu'nun dığer üyelert olan Malî Sek reter ömer Ergül Uk turda, Eğitim Sekreterj Kay» ördemir Ue Teçkılâtlsndırnıs Sekreteri Etem Eîgıi dfe ikincl turda aldıkları oylarla aynı görevlerinde kalmışlardır. Turk Ij Genel Kurulunun dün «»bahki oturumund», PeV rol U Sendikan Genel Başkanı tsmall Topkar'm, an» tüzilğun 4. mıddeslnin 9. lıkrasıc» eklcnmesini lstediği Borakt mlneraîleri ve petrollerimlrln de devlet eüyle i$letilmesini ön(ören önergesi, genel kurulc» oy çogunlugu ile kabul «dümUtir. Ismail Topfcar'ın yönettm kurulu üye sayısının 24'den 30'a çıkanlmasmı Sngören önergesi reddedllmi$tlr. Tünikle ilgill yeniden görü>mt açümasmı isteyen bir Snerge de lyni «ekllde edümemıştır. ktbul Daha sonra yurütme, denetim ve onur seçitnine geçilmistir. Vürütaae kurulu için yapüan oylamaya 2«5 delege katılmı», Seyfi Demırsoy 188 oyla genel baskanlığa. Halil Tunç 187 oyla genel sekreterlige, ömer Ergul Îse 231 oyla yeniden mall «ekreterliğe ilk turda teçilmiîlerdir. Egitim sekreteri Kaya Özdemir ve Tejkilitlandırma Bekreteri Etem <Devamı Ss. 7, S9. 1 de) 1 Korutürk, Bingöl ve Siirt'te de halkm sevgî gösterileri ile karşılandı Ataturk Orman Cittllğlnln Blr kıımı » b » , n»yv« »• toptancı hali yapılmak üıere »atılıyor. Bs»ın ATATÜRK ORMAN ÇtFTLİĞİNtN HÂLt Seçimler StİRT Cumhurbaslsfttu F»hrt Korutürlc yurt gerisuün ikıncl gdnünde dün sabah Elftag'dan hava yoluyla Bingbl'e, ora , dan da Siirt'e gelmiştir. Bin1 göl'de deprem evleri bölgesini I gesen Koruttirk, düzeolenen brtfingde, şehrin sorunlan hakkında bilgi aldıktan sonra yap' tığı konuşmada «Hepuüze, Türkiye Cunüruriyetinin vatandaşı ı olarak gurur duvnmun, kendinlse gUvenmenizi, Türk devleünla gucüne, teçltilatçıUS^aa ve büyilkliiğüne inanmanızı tavsl , ye ediyorum» demiştfr. Çiftlik yağması için Meclis araştırması istendi MP'Lİ TURAL VE İŞGÜZAR; BUGÜNE KADAR VERİLEN ARAZİLERİN DE GERİ AÜNARAK TEKRAR ÇİFTÜGE KATILMASINI ÖNERDİ ANKARA MP Ankara mületvekiU Suna Tural Ue MP Sinop nulletvekül Hilmi UgüiaT, Ataturk Orman Çtftllgi konusunda bir Meclis araşürması açılmasuu lstemışlerdlr. önergelertrü dün Meclis Başkanlıgma veren Tural ve tşgüsar, AtatürkMn bizzat turdugu ve millete bıraktıg» Atatürk Orman Çittliği'niB «Yagma edildlgini», «Usu)sü2 saüşlarla OüyüK bu kısmmrn elden çıktıgıra» ötldırmişler, bu arada, son olarak, çıfthk arazislnm bir Kjsmmvn da Ankara Belediyesine hâl yen olarak verilmek Istendiğml batırlatarak, özetle şu ortak görüşlera yer vermişlerdlr. «Maliye Bakanlıgaun ve Tanm Bakanlı&HUD müîettijiert taralıa dan tanzira edilen tahkikat laporlan tamamen btrbtrieri tl« tezat teşkü etmlB otaa Iddl&lan da çiftliktekl tasarruîlann km nunsua ve usulsüzluğünüD ı«*r« tidir. Ankara'da susuzluğun, aicçsıa lıktan tnütevelht kuraklıgın ızdı rabı İçinde yaşantılaTina devan eden Arücara halkının yegâne m sıresl olan Atattirk Onnan Çif» llgi'tün çeşitll zümrelere parse lem« yoluyle verilmesl ve çıftl (Devamı S». 1, Su. 4 dı Beraberinde Genelkurmay Baş kanı Orgeneral Sancar ve diğer Ugililer olduğu hald* saat 8 30'd» Elânğ'dan ayTÜan Cumhurbaskanı Koruturk. 9.15'de Bingöl'e gelmiş, havaalamnda askeri törenle karşılantnıştır. Bu arada, kendisine «Hoşgeldi(Devanu Sa» 7, S i . 1 de) 1 Bölükbaşı siyasi hayattan çekileceğini açıkladı; Tural MP Genel Başkanı oluyor ANKARA Tü:kiye'Bin e a tanınmış polıtıkacılarmdan Mt1 cski Genel Başkaru ve Arücara | MiUetvekıll Osraan Bölülrbaşı. I 14 Ektmde vapılacak genel mü ( letvekıli seçuıuerne katılmama; kajan almıştır. 10 Haztran'da yapılacak Mıltet Partisi Genel Kurulunda, Emen lı Orgeneraı Ceınal Tural. Genel Başkanhğ» tek aday gösteriBdlükbaşı, bunuan altı a> ka ' dar oiKe toplaaan Mıllet »"artu | 1 sı kongresinde .•ahp.tsızUS ne1 denıyle Genel Ba^kanhsa ndaybğını koymnnuş, buna ragnien seçılırse ıstila edecefeını bı'üirmiştı. BUyıik Konsre Bo•ıüs^aş^' yı yeniden Başıtanlığa seçmış. (Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) T B P : "Güvenlik Mahkemeleri, Adliyenin manevi şahsiyetine ağır bir tecavüzdür,, ANKAKA (Cunhurlyet Buroso) Tıirkıye Birlık Partisi Genel Yonetün Kurulu, Genel Başkan Mustafa Timisı'nin başkanlığttı. da yaptığı toplantadan «onra Türkiyenin siyasal sorunlarına dijkın gbrüılerini bir büdıriyl* açıklamışhr. BUdırıde özetle löyl» denilmek tedır: ^ (T) Sündiye kadar ülkemizde meydana gelmis toplumsal bunalımlann asıl nedenı, egemen güçlerin »şırı sağ ektınomik ve siyasî tedbirlerle, tekelle»tn« dogruHusundaki gehşmeleridir. Tekelci gellşlm 12 Mart MuhUr»suıd»n lonr* bu tekelci gelijim temposusu ola|anustü farÜ»1^* giderek artır mı$, çalı^an işçi ve yoksul Anadolu köylüsünün ssın sömürüU mesine yonelmijtir. Fiyat arüs lariyle ezılen halkın ekonomlk ısürabı yürekler acısıdır. Bunun. dıauıda bu tekelci g«Ii*iımn polİtık temsilcıleri sağ koalisson. lara prerek 1961 Ansyasaana» ilenci ve demokratik sol biri krmierin geli$raesinB Imkan veren hukürrüerinın bir çoğunu ken di (ikarlan doğrultusunda değıj tırebilraislerdir. Türkiye Birlik Partisi bu nedcnl* önümüzdeki dbnemin kay bedümij demokratik hak ve özgürlükleria tekrar kazanıhn&tı ol duğuna inantr, bu uğurda bütün gucüyle mücadele edecejin! b3dırir. Demokratik Sol (^ Turkiye Birlik Partiti ç«lıjan işçj yığmlarııun v» yoksul Anadoîu köylüsünfin gercek kıı» tuluşuffl}, demokratik sol bir Qc> tidarın yönetime ağirhjhnt koy(Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) AItınt son 3 haftada yüzde 25 yükseldi LONDRA Avrupa boT' rında altın fiyatı 5 gunden •stiTekli artMken dolann d murıun <Jaha da tarsıldıiı rulmektedvr. Altın fiyatlan 3 hafta içinde yüzde 25 or da artımştır. Londra ve Zürik küiçe borsalannda altının onsu lî lara vukselmiştir. Altının bir gun içindp aşagt vuk dolarlık bir artış gosterr Dolar i«e, Avrupa borss yılın en büyük düşüsünü / markı karşısmda vüzde bir gerilemeyle Pazartest kaydetmişti. Londra borsasında dür sterlin 2.5860 dolara satıl Dolar, lngütere'de 1973 ba bu yana ilk ker bu kads lemektedir. tktisat uzmanlannıtı vebilgıye gbre. dolann ulusi piyasadaki deger kavbı s lerde yüzde 7've ulaşmi' Borsa acentalarına ?o rın durumunun <;arsı •VVatersate skandalı sebe] tur. Bilindıgi eıbı at Çar^amba çunü dolann ve baslama«mdan bu v; bu sebebi ıler\ ^uımeki Ancak. Londra'dakı l naklara gbre, bu ke7 dı ği^iktir ve yurürlukte] lanan döviz kurlan ^ist bır uluslararas\ para t bnlemekte vet»rMz Va! Eski BAŞKENT NOTLARt Asistan davasında Mumcu'nun Ekıpler emekli er olarak Amırı yüzbaşı askere Gıray: sevkmm "Istanbul Savaşçı, Mete Has hangı şehıinde büyük bir için alınan hukuki fidyeyi Mafıa gerekçeye kendisinin dayandığı orgutu sakladığını Bakandan vardır,, anlattı soruldu dedı THKP Istanbul Emniyet Müdüriugü Ekipler Amiri iken Bitlıs Emnı , yet Müdür Muavinliğme atanan ve orada bir süre çahşan Engın Giray, görevinden istifa etmiştır., lstanbul'da büyük bir «Mafia» j teşkilâtı olduğunu söyleyen Giray. ıstilası Ue ilgili olarak cls , tanbul Mafia'sı ile mücadele olanaklarına tekrar kavuşmak, bu I mücadeleyi bir avukat olarak hu , kuki ve siyasi planda sürdürmek için görevden ayrüdım. îstifam.' Oflu Hasan'dan ziyade. Oflu Hasan'ın cenaze törenlne katılan, ya da çelenk gönderen bar» ünlü \ kijilerle Ugüidir> demiştir. , Türkiye Halk Kurtulu? Partisi ve Cephesı adlı gızlı orgutün yönetıcı ve üyesı otaıaktan sanık 258 kışının yargılanmasına diın de devam eoıtoıiştir. tstanbul 3 Numaralı SıkıyBuetim Mahkemesmde saat 9.30 da başla>an duruşmada. haktanda 1 dam cezası ıstcnen emekli hava yüzbaşısı Orhan Savaşçı'nın sorgusuna ba^lanroıştır. Mahlr Çayan'm kayınbıraderı olan Savaşçı. verdığı iladede, «THKP'nin yönetıcii olmadığuu ve oluşturulraasında bir rolü bulunmadığını» söylemıştır. Yazılı notlanm okuyarak lla(Devamı S». 7, Sü. 4 de) ANKARA. (Cnmhuriyet BÜTOSOI Cumhuriyet Senatosu tabd senatörlerinden Alımet Yüdu «En üst yargı organınca aklanm» ve yasal baklanndan onu yoksun kı lacak kesioleşmiş bir karan ds yokken bır üniversıte asistaoıtiın askerlik hirmetinin er olarak yap tırılmasmın hangi yasal bükmt dayandırıldığını« MiUî Savunma Bakanından sormus ve cevabmı yazüı olarak istemiştir. Ahmet Yıldız'ın soru önergesı SÖyledir: «Sıkıyönetıın Mahkemesmce bir üniversite asistam hakkında (Uğur Mumcu> verilen mahkumluk karan Askerî Yargıtayc» e&as tan borulmuştur. Yargı organlan nın kararlarına her zaman sayto (Devamı Sa. 7. SS 7 del KARDEŞ KANI DÖKÜLMESİNİ İSTEMİYOR Eski Tnnan Kralı Konstantin, beraberinde e^i Kralice Anne • Marie ve çocuklan oldviu haldt, son yaptığı basın toplantısından aynlırken görölüyor. Kral KonsUntin bu toplantıdan «onra ttalyan televizyonuna da bir demeç vermis ve bangi ülkeye yerlesecefi konusunda kesin bir karan bulunraadıjını bildinnistir. Ancak televiıyon muhsbirinin sorduju bir sortı üıerine, «lnsiltere'ye yerleçme karan alacak olorsam ailrm bandan büyuk memnunlnk dayacaktır» deıtıistir. Kral Konstantin daha sonra ttalya'da yasamaktan da büyük memnnnHik duydutunn betirtmiş, bir gün ynrduna dSnmeyi umdu|nnu. ancak astl önemli olan hnsnsnn îunanistan'da kardes kanı dokülmemesı oldufcunm söylemistir. İPt Başhan üyeleri Eceı ve hükümlü gazetecüeri ziyaret etti lstanbul'da buluı la'ara^ı Ba=ın Kn«t Başkanı Xı.ıer\alı tkmcı Bas>kan Rıglı îpekçı ile Enstitu > yer ve bir üye. Bavı zaevmde nukumlu zetecılerden Çetın ğan Koloğlu. Hs^ar Kızan kızana Fikret OTYAM ANKARA Ne yemeklerin tadı var, ne Parlamentonun, ne ' havalarin, ne aularm.. memleke1 t * tm h£ ke;a.. sıyasüerin öyle, sıgaralar tümden bozuk, msan ıçıp j ıçıp, bunu, yapanlann burnuna dolu dızgm üfüresı gehyor.. En hareketh yer, seçım öncesı Demırel'm partısıtadını bıltnem, herhalde bişeyler var feı2 ve 3 Mayıs 1973 tarıhlerinde, AP ye «ütıhak» eden edene.. nTurızm Bakanlığı ve Bir IhaleHele bükümet adamlan. Valı ma Oyküsüs başlığiyle yayımlasınden tutun, en feuçiık memıınan yaıa dizimize, Turuun vs Tara kadar AP'de.. şımdı ey kari, elinı vıcdanına, nerene koyarsan koy. Insan nasıl inanır bunca adamm, görev süresınde AP yan lısı hareket etmedığ.ne?. Kinı ne derse desm, ben manmam boylelenne. Yok tarafsızmış, yok sbyle davranmış, yok bdyle davrajırnış, h&ydi oradan derım. Krnı nasıl kızarsa kızsın. (Devamı Sa. 7, Sü. 2 de) Bazı nedenlerle tanıtma filmi yaptırılamıyor,, nıtma Bakanlığı eski Müsteşan Aydın Alacakaptan ile r u n : m v e Tanıtma BakanUğ» Müsteşar Muavim Ercış Kurtuluş, ortak bir açıklama göndermışlerdır. Açıklamayı sunuyoruz: Değerh gazetenızin 2 ve 3 Mayıs 1973 tarihlı nüshalarında «Turıım ve Tanıtma Bakanlığı ve Bir thalctun öyküsü» başU|ı altmda yayımlanan yazı sensı incelenmıştır. Yazıda belh yasal kurallann dışına çıkıldığı yolunda somut ömekler yer almamakla beraber yapılan ıhalenin doğruluğu ve kamu yaranna olup olmadığı konusunda şüphe uyandırıcı bir dil kullanılmasına ozenle dıkkat edılmiş ve Bakanlık yetkililermtn itibarın» gölge düşüıülmek istenmiştir. Tayinin nedenleri Giray, Bitlıs'e atanmasını }5yle anlatmı;hr: (Devamı Sa. 7, Stt. 2 de) Üniversiteler Kanun Tasarısı Meclis'te kabul edildi OLAYLARIN ARDINDAKt GERÇEK | Hükümet ve Ekonon Gerçekler dir. Yurdumu* hüyük bir enerjl ve özelllkle elektrik «ıkıntm Içindcdir. tçlnde bulunulan ve gelecekte 1 mil>ar kilowat saatı faulacağı söylenen elektrik avıjtt. Enerji Bakanmın ifadeslne göte yılda 3 milyar llralık çelir kaybi doğurmaktadır. Demlr ve çimentoda bir karaborsa döneminden kurtulamadık. Bir yandan ibracat yapıluken. 5te yandan ftıtiyaç sahiplcrinin vüksek flvatla k»»ahorsadan çimento bulmalan kendi Hükiimetleri. ya da Bakanlıklan döneminde olmustur. Vatinm mallan ve temei haJtı mad deler (detnir, bakır, yapağı, »entetik elyaf, önemli \ $ikler) fiyatlan dı maktadır. Ama sarı re bunlar dert de plan ve program ti bir gcli«me saglanır artışı hırlanmıs vı faıla vermi$tir Oö raiz ise 1^ milyoı Bu iyinr diişüren noh ketleriHir. Saym ' yorî «Hemen her lu. ümil verici canlı hamleler y; (Devamı ! ESİN TUTUKLANDI I İki hafta ötıce, Sıkıyönetim 1 Askerî Savcılığuım bir soruştur ( masıvle ilgili olarak gözaltıns alınan eski MilH Bırlık Kom:tesı , !"oirrindBn Em Vzh Numan 1 TUFÎZM BAKANLIĞI VEBtR İHALENİN OYKÜSÜ Türistik amaçh Turistii arnaçia tllmler aratahgiyle uike vH.ün t,,nst kabul eden ayua Taln ilk basın toplanhsını Curaartesi giinü yaph, ve alışümıj konuşma taranın dışında tki sivasal partiyi de eleştlrdi. Bu eleştirilcre cephe ÜniveTSİte Kanun Tasarısmı alınan siys&al partiler de kardin kabul etmıştır. Tasarı, ö Silık verdiler. Biz işin tama. zellikle, parah oğrenımi ongör nnen siyasa) olan bu yönü üıemektedir. rinde dunnayacağız. Ama sayın Tasatmın oylanmasından bnce Başbakanm ekonomik durumu söx alan CHP'h MustaJEa Ustun değerlendirirken takındığı îyimdağ, «Bu, bir reform değil, bir ser tavır önemle ele «lınmaya tepki tasansıdır. Halka ve gerj dejer. çeğe dönük değildir. Iktidara Teni Basbakan da her gelip geldiSırnizde bunları düzeltece gecen Iktidar sahibî eibi olaylağız» demiştir. n ioı pembe bir göziük arkasınMilli Egıtım Bakan Vekili ' dan »eyredip degerlendinmekteSsbahaUin < 7 < V ı=p. «Kanunun >b « =....« v,,,,,,r setireceği ' S