Katalog

kemal tahir ANA 4 Bir Sovyet uçağı gösteri sırasında Paris'in basım! umhuri Kurucusu: YLMJS NADİ AHESERLER1 Dostoyevstd : Ezilenler Dostoyevski: Efcedı Koea Dostoyevski: Clnler 1 ve II Knut Hamsun : A Ü ÇK Hemin£way • GUneş de Dogar Gogol : Ö U Canlar 1 Haşek: Aslan Asker Svayk Arthur Koestler: Haçsız Haçhlar Her kitap 10 lira VAKI.IK Vayınevi Cafcaloğlu Yokuşıı. Istanbal tl&ncillk: 2440 4189 50. yıl, sayı: 17541 T ' l g r a f ve mekUıp «rlresl Cuıııhurı>«ı Ut<ı>t/uı 1'ı.sU K u i u s u Igtanhııl N o : Z4b T d e İ D D l a t : U İU *) 2İ42M6 22 4i W Ö U » « İU 12 W 4 Haziran Pazartcsi 1973 kasabasına düştü: 25 kişi öldü, 20 ev yıkıldı PARİS Parts yalnnındaki Bourget Havaalanında Uluslararası 30. Havacılık Sergisi dolayısıyle bir gösteri uçusu yapan *esten hızlı Sovyet yolcu uçagı dün «Tupolov144» Goussa înville kasabasına düşmüş, sabaha karjı alınan haberlere göre, mürettebattan 10, kasaba halkından ise 15 kişi ölmüştür. En az 25 kişinin agır yaralı olarak hastanelere kaldınidıgı bildirilmektedir. Olay sırasında 20'ye yakın ev yıkılmış, bir çok ev de hasar Rörmüştür. Enkaz kaldırma çalışmaları sürdügünden ölü tayısının artmasından endişe edilmektedir. Ecevit; "Talu'nun gerçekleri örtme ve tevil çabası kaygılarımızı daha da arttırdı,, dedi CHP GENEL BAŞKANI, BAZI SlYASAL SUÇLULARIN ÖZEL HİMAYK GÖRDÜKLERtNİ ÖRNEKLERİYLE VERDÎĞİNİ HATIRLATTI netleme haklannı bilmezllkten ANKARA, (Cumhuriyet Bfirosu) CHP Genel Bajkanı Bülent Ece gelmeleri ve kullanmaktan kaçmalan bu duruma yol açmıstır" vit, Başbakan Naim Talu'nun yaptığı basın toplantısı sırasınİtham değil da kendi sözleriyle llgili olarak Bu sözlerimin, Orduya ve Sıverdiği cevaplan eleştirmiş, «Sakıyönetim Komutanlanna karşı yın Başbakanın gerçekleri örtme ve tevil etrne çabaları, kay bir itham anlamı taşımadığı agılanmızı büsbütün artnntuştır» çıktır. Sayın Talu'dan önceki Başbakan, 25 Ocak günü TBMM' demiştir. (Devamı Sa. 7, Sö. 2 de) , Ecevit'in konuyla ilgill olarak yaptığı açıklama şöyledir: «12 Mart sonrası hükümetlerin kendi sorumluluk alanlarına giren konularda kendilerine yöneltilen eleştirilerle ordumuzu ve komutanlan karşı karşıya getirme taktiğini yeni Başbakanın da sürdürmesinden üzüntii duydum. Sayın Başbakan, beni Sıkıyönetim Komutanlarına karşı yersiz ithamlar ileri sürmüş gibi göstermeğe uğraşıyor. Benim bu konuda 26 Mayıs günU Adapazan'nANKAKA Ikt.i^adi devlet kuruluşları fıesjpları. «TBMM da söylediğim sözler aynen şöyKamu lktis!.di teşebfjüsler4 Kar le idi: ma Komisyı<nu> tarafından in. "Sıkıyönetim Komutanlıklan adeta ba;lanna buyrukturlar. Bu ceienir. AtatüTK Oıman Çiftliginin henu ordumuza karşı, Sıkıyönetim sapları incelenirkön. bu satış Komutanlarına karşı bir eleştiri konusu O& eıe alınm^, Başbaolarak söylemiyorum. 12 Mart kanlık Yükse* Denetleme Kusonrası hükümetlerin Sıkıyönerulunun raporu ışıgı altında bir tim konusunda yetkilerinl ve dealt komisyon. Manisa AP MiVletvekili Süıeyman Çaglar'm baş kanbğı altınüa toplanm'.ştır. Bıldirildıgine çöre alt komisyon başkanı da ortaya atılan iddialann üzerinae göriislerinı açıklamış, ancak karma komis Dernekler Yasasında değişiklik ve Işçi Memur ayınmı çözümlenmezse zırişimde bulunulacak KAVGALI GEÇEN DÜNKÜ KONGREDE GENEL İŞ ÜYESİ BİR GENÇ DÖVÜLDÜ, SOSYAL DEMOKRATLAR GENEL KURULU T E R K E T T İ BİR P A R T İ Y İ DESTEKLEMEK VE ONUNLA ORGANİK BİR BAĞ KURABİLMEK İÇİN KONGREDE ÜÇTE İKİ OY SAĞLANMASI KABUL EDİLDİ TÜRKIŞ GENEL GREVE GİDECEK ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Türk îş Kongresinde dün hükümetin Dernekler Kamınunun sendikalarla ilgili bölümünü düzeltmemesi ve Işçi memur ayrımını yeni biçirnde saptamaması halinde genel greve gıdilmesi yolundaki bir önerge kabul edilmiştir. Kongrede ayrıca Türkîş'in partilerle organik bağ kurma ve bir sivasal partiyi desteklemek için Genel Kurulda üçte iki oranında oy sağlanması kabul edilmiştir. Kongrenin dünkü çahşmaları sırasında basın affı da dahil olmak üzere Cumhuriyettn 50'nci yıldönümünde bir genel af çıkartılması ıçın çaba gösterılmesı yolundaki önerge ile Türk tş'ın uluslararası Hür îsçi Sendikalan Konfederasyonuna bağlı Asya Teşkilâtına Uye olunması yolundaki Genel Başkan Seyti Demirsoy'un önerisi de kabul edilmiştir. • m Adalet reformu esaslarını saptamak için "Millî Adalet Şurası,7 kurulması önerıldı Kaza nasıl oldu? Sesiistü hızla yol alan Sovyet yolcu uçağı «Tupolev144» Tiirkiye saatiyle 16.29'da, ikinci deneme pilotu Koslov'un yönetiminde, Bourget Havaalanıfıın Kuzey Güney pisti üzerinde alçaktan (aşağı yukan 150 ra.) uçmuştu. Uçak bundan sonra yeniden irtifa almaya geçerken, yüzbinlerce insanın gözleri önünde yere çakılmış, ardından yoğun bir duman çıkmıştır. Havaalanındaki bütün ambulanslar hemen kaza yerlne gitmişlerdir. Az sonra, uçağın Gousc» tnville kasabasının üzerine düştüğü ögrenilmiştir. üçak, 20.000 nüfuslu kasabada jandarma tugayı binası ile okullann kümelendigi bir bölge arasma düşmüştür. Satış konusunda Maliy e Bakanlığı müfettişleri raporu açıklanmıyor yona verilen rapor, «Önemli bir husus bulupmadıgı» seklinde o\ rauştur. Sonuçta, hesaplar «ibra« edilmiştir. MaUye Bakanlığı Teftiş Kurulu, konuyu cok ciddi bir şekılde ele almıştır. Keza, Tarım Bakanlığı da konuyu teftiş heyetine vermiş, bir yandan Maiiye, öte yandan Tarım Bakanlığı müfe*.tişl3ri geıek* taceleme lert yap^ıışlsrdır. Raponar ortaya çıktığı zaman, aynı konu üzerinde iki bakanlık müf3ttiş!erinir. rapoılarının, Raporlar bırbirini tutmaz «ekilde sonuçlandıgı görülmüştUr. Tanm Bakanlığı mülettişleri, yapılan ışleri uygunsuz görmemıştir. Maliye Bakanlığı müfet lişleri aynı görüşte değildir. Tanm Bakanlığı, ilgili dosyayı Yenimahalle Cumhuriyet Sav cılığına havale etmiştir. Yenimahalle Cumhuriyet Savcılığı, TSMM Kamu Iktisadi Teşebbusleri Karma Komisyonu Alt Komisyonunun raporuna da day&narak »akipsizlik karan vermıştir. Ancak, Yenimahalle Bir cümle.. Cumhuriyet Savcılığı bu kara. ıında, «Kabili iUraz» kaydm> da belirtmiş, «Aidiyeti cihetiyîe> dosyayı Tanm Bftkanlıgma göndermiştir. Tarım Bakarüığı Teftiş Kurulu mülettişlerinin göriişü, latcn bir usulsüzlüic olmadığı yolundadır. Niçin ve neden «itiraz etsin». Ortada çeşitli söylentiler Te çeşitu fddlalar vardır. Tanm « Maliye Bakanlıklan müfettlşlert birbirine zıt görüşler ortaya koy (Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) İZSÜR Izraır Barosu Başkanı Avukat Iskender üzturaniı, Bu arada, verilen bir önerge? ' Başbakan Nairo Talu'ya bir mektup göndererek, adalet re* le Dernekler Kanununun sendika formunun esaslarını ve Türk a» larla ilgili 16'ncı maddesinin dfr dalet polHikasmı saptayacaK ğiîtirilmesi ve işçi metnur ayıcMilii Adalet Kurulu veya «Şurımının kesin bir çözüm yoluna batlanması için hükümetin Ra . rası» nın kurulmasını önermişnun kuvvetinde kararname çıkart i Ür. tzmtT Baro Başkanı özturanmasının sağlanması volundaki j (Devamı Sa. 7. Sii 7 de> | h'nın Başbakan Talu'ya gönderdiği açık mektupta özetle söyle denilmektedir: cSayın Basbakanım. Çok lyi bildigini* gibi arialet reformu bundan 8 yıl önce llk kez 26 S'Jbat 1965 tsrihinde okunar hükümet proeramı ile ortaya .tılmıştı. "Adalette sürat ve verimin sağlanması. adlî mekamzmanın yeniden kurulması, adalet mensuplannın vetistırilmesi, önemli kanunlarda degisiklik yapılması ve Türk Ceza Kanununun yeni Anayasanm e«pirlsine ve hukuk ilkelerine eöre yeniden düzenlenmesi" eibi konuları kapsayan Suat Hayri Ürgüplü kabinesinin proeramırda, adalet relormunun "sosva! ha» yatta büvük kolavlık vp fprnh(Devamı Sa. 7. Sfl. 4 de) Atatürk Orman Çiftliği Yağması FİKRET OTYAM Zıt görüşler İzlenimler Sesüstü yolcu uçağı •Tupolev144» ün düştüğü Gouassainville kasabasına gidenler kendilerini savas alamnda sanmıslardır. Dev uçagın yere çakılmadan önee havada parçalandığı, uçağm parçalarımn geniş bir alana yayılmasından anlaşılmaktadır. Kurtarma ekiplerinden bir kısmı çeşitli yerlerde çıkan yanEinlan söndürmeye çalışırken, bir kı«rm da faciada ölenlerin (Devamı S». 7. Sü. 4 de) DP'Ii i Basbakanın basın toplantısında AP'nin seçim propagandasını yaptığını önesürdü CELÂL BAYAR DP TRABZON İL KONGRESİNE MESAJ YOLLADI TRABZON DP Trabüon ll Kongresi dün vayılrms ve eski Cumhurbaşkam Olâl Bayaı, bir nıesaj yollamıştır. Celâl Bayar'ın alkışlarla karşılanan mesajı şöyledir: «Kongrenize davetinizden çok duygulandım. Aranızda bulunmak benim için büyük bir kıymet olacaktı. Teşekkür ederim. Aziz milletimizin ruhunda yer bulan partinizin ilerlemekte olduğunu görmekle memnunluk re babtiyarlık duymaktayım. Hizmet yolundaki samiml bllglli ye feragatli hizmetlerinizin (Devamı S«. 7. Sü. 3 de) DİYARBAKIR,fiVIehmetMERCAN Bİldiriyor) DP'nin Diyarbakır tl Kongresirıde bir konuçma yapan Genel Başkan Vekili ve Erzurum Milletvekili Cevat Önder, «Başbakan Talu'nun önceki günkü baan toplantısıyla AP'nin seçim propagandasını yap tığmı» ileri sürmüştür. Ba?bakan Talu'yu sert şsekilde eleştiren Önder, junlan söylemij ür: <Naim Talu tarafsız değildir. De mirel'in telkinleriyle hareket etmektedir. Talu, son basın toplan tısıyla AP'nin seçim kampanyasını açmiîtır. Talu'yu uyanyoruz; j anlaştlıyor ki, siyasetin yabancı j sıdır. Talu, bu gidişle Demirel'in akibetine düçecektir. Allah hiç bir siyaset adamını Demirelin durumuna düşürmesin. Derairel. hesabı verememiştir. Bunu sırtında ! bîr kambur olarak taşımaktadır. Demirel'in defteri dürülmüş. ancak hesabı görülmemiştir. Bu he | sap görülecektir.» Dalgın yolcuları düşünen THY, uçuş tarifelerini bir saat ileriye aldı Enerji tasan'ufu için dün sabaha karşı Ol'den itibaren uygulanmaya başlanan yaz saati dolayısıyle dalgın yolcuları düşünen Türk Hava Yolları, tüm sefcrlerini bir saat sonraya almıştır. Yeşilköy Hava Limanmda dün sabahki seferlerde bazı yolcuların uçakları kaçırması üzerine alınan karara göre, seferler yeni uygulamanın bir saat ilerisinde yapılmıştır. Başka bir deyimle, uçaklar, eskiye göre iki saat, yeni uygulamaya göre de bir saat sonra kaldırümıştır. Örneğin; uygulamadan önce normal tarifeye göre saat lTde Yeşilköy:den kalkan Ankara uçağı dün saat 18'de hareket etmiştir. THY ilgilıleri, böyle bir karann «yolcuların ilk günlerde beliren kanşıklıklardan zarar görmemesi ile dış hatlarla bağlantılann kesilmemesi» nedeniyle alın dığını, ancak bu uygulamanın 15 Hazirana kadar süreceğini bildirmişlerdir. Yaz saatinin uygulanacağı RadyoTV ve gazetelerde açıklanmasına rağmen, özellikle dalgın bazı tren ve otobüs yolculan, aareket saatlerini kanştırdıklarından araçlarını kaçırmışlardır. FİLM FESTİVALİNDE ÜZÜCÜ İÜLAYLAR iOLDU, PAMPANİNÎ ANTALYA'YI TtlRKETTl ANTAL^A Yıllardanben halka indirilemeyen bir .estival olarak nitelendinlen 10. Antalya Fılm FesUvali üzücü olaylara sahne olmaktadır. Açılışta bulunan yerli ve yabancı fılm ve ses sanatçıları dün Antalya'dan ayrılmışlard'ır. An j talya'yı terkedenler arasında Italyan sanatçısı Silvana Pampanini de bulunmaktadır. Pampanini, Belediye Başkanı Avni Tolunay'm bazı davramşlarına kızdığı için Festivalden erken ayrılmıştır. ttalyan sanatçısının kızgmlığının, Başkan Tolunay" ın kendisini işaret ederek fotoğrafçılara «Bırakın şu kadını canım, o gidici, biz kalıcıyız. Başka resmi çekilecek kimse yok mu?» dediğini tercümanı aracılığıyla öğrenmesi oloMğu belirtilmiştir. TuTİzm ve Tanıtma Bakanı A. Ihsan Kınmlı, Pampanini'nin I küserek Antalya'dan ayrıldığını öğrenince Valiye, kendisinin uğurlanıp uğurlanmadığını sor | muştur. Vali, dargınlık nedeniyle Tolunay'ın uğurlamaya gitmediğini söyleyince Bakan, bir Bakanlık yetkilisini bu i?le B Ö revlendirmiştir. Aynca, Pampanini'ye bir buket verilmesini, I Istanbul'da ağırlanmasını ve bu [ arada îzmir'de yapılacak Akrie . niz Festivali'ne davet edilraesini ! istemiştir. | (Devamı Sa. 7, S&. « da) Korutürk bugün ilk yurt gezisine başlıyor ANKARA, (Cumhtrriyet Bnrntnı) Cumhurbaşkaru Fahrı Kon> türk, ilk yurt gezisine bugün baş layacak ve sabah 09.00'da askerl bir uçakla Elâzığ'a gidecektir. Beş gün sürecek gezisi sırasında Korutürk, sırasiyle Elazığ, Bingöl, Siirt. Batman, Dtyarbakır, Iskenderun. Antakya, Kahraman Maraş, Gaziantep, Adana ve Mersin'l ziyaret edecektir. Korutürk"ün gezisine Genel kurmay Başkanı Orgeneral Semih Sancar, Içişleri Bakam Mukadder öztekin, Cumhurbaşkanlığı Hukuk Müşaviri Pahrt Çoker ile öteld ilgililer katılacaklardır. Gezisi sırasında Keban BaraImda. Bingöl deprem bölgesinde, Batman petrol, tsken<Jenm DemlrÇelik tesislertnde incelemeler yapacak olan Korutürk, 9 Haziran'da Ankara'ya dönecek.Ür. Edcbiyat öğretmenı Esat Mahmut Karakurt, hattralaruu anlaürken öğrencilerini kırdı geçirdi. (Fotoğraf: Tulay Divitçioğlu) j , : , 25 YIL ÖNCE GALATASARAY'DAN MEZUN OLANLAR OKULLAR1NDA YAT1P EĞLENDİLER Yalçın PEKŞEN «Ulan Saksı, saçlanru nerede bıraktm ulan?» «Ya sen, sen ne olmussun böyle be?» «Yuuu.. göbeğe bak...» «Ulan bana bak amma çökmüşsün haa..» Galatasaray Lisesini 1947 • 48 ders yılında bitirenler ük defa böyle karşılaştüar önceki gün. Her sene 25 yıl önce okulu bitirenler Pilâv gününden bir gün önce buluşur ve okulda bir «Galatasaray gecesi» geçirirlerdi. Bu yıl da sıra 48'lilerindi. Önce bir sınıfa doluştu 36 kişi. Aslında o yıl 130 kişi meıun vermiş okul, ancak bu kadarı bir araya gelebiliyor. «Gel lan buraya» «Ulan benim yerim burası değildi be». «Bana bak hani sen kapıdan çıkarken...» tSus ulan, ders başladı» Bu köşeden ANKARA'DA NELER OLUYOR? 1 Çankaya'da yeni bir hava esiyor ALTAN ÖYMEN GörebUdiklerlmi birkaç yaEida özetletneye çalışacagım. önce devletin en yüksek görev yerinden başlıyayım: *** Sayın Cumhurbaşkanıyle görüşen kime rastlasam, Çankaya'da yeni bir havanın estiğini söylüyor. Sayın Konıtürk. bu göreve gelinceye kadar, Senatoda ve Meclis'te yakmdan tanınmayan, senllbenll dostluklan pek az olan bir ldşlydl. Hakkındakj tanımlamalar lcürsüden Kontenjan Senatörü ve Kontenjan Gnıbu Başkanı sıfatiyle yaptığı bir kaç konuşmaya ve üçüncü be;inci agızdan anlatılanlara dayanırdı. Bu konuşmalar ve anlatılanlar da baska başKa yorumlandığı İçin. kimse kesin olarak «Korutür" Cumhurbaı=kanı olursa şunu vapacak» diyemiyordu. Şimdi onun CumhurbaşknnlıSına seçilîsinrien bu vana İki ay eeçmiştir. Ve bu iki ay içinde ediniîen tzlenimlen Dir araya ?etırerek Çankaya KÖşkü'nün yeni görüntüsüyle ilgili bazı noktalara işaret etmek mümkündür: OLAYLARI! AEDINDAK «Müşavere» GERÇEK 1699 Sayılı Kanun masını dilemistir. 20 Mart 1973 tarihinde Resmi Gazetede yavımlanan kanunla Anayasanm 30, 57, 136, 138, 148. maddelerinde değişiklik yapılmıstı. Bu rieğişikliklerin içinde hnkukun üstünlüğünü, teme4 ilkelerini. insan haklannı yaralayan nitelikte hükümler buiunduğu ülkenin yüksek adalet kurumlarınca belirtilmi% ve parlâmento çopunlıığu uyanunıştı. Uyarlamalara rafmen değişiklikte ısrtr edilmiş ve yargı orKanının bir bölnmtt, Hüfcünctin, yanl yarijtmeni» etki ve yetkileri altına almmiştır. Bu durumun yalnız bizim Anayasamıza değil, uygar dfinyanın adalet ilkelerine ve yarçı anlayışıns aykırı olduğn açıktır. .\n*yasa Mahkememiz 16.6. 1970 tarih ve 1/31 sayılı karanyla yüksek mabkemenin Anayasa değişikliklerini esas b.iHımından da ele alabiAeceğini belirtmiştir. 1971 yılında vapılan bir değişiklikle Anavasa niahkemesinin de Rörev • •• (Devamı Sa 7. Sü. 4 de) HÜSNÜ USTA EMEKLİ OLDU Gazetemize tan> 48 yılını veren teknik servisimizin başı. «Baba» Hüsnü Turcan da cmekliye ayrıldı. Bugün 63 yaşmda olan Hüsnü Turcan tam 48 yıldan beri yaşamını cvi ile Curahuriyet arasmda sürdürüyordu. «Baba Hüsnü. ernekli oldu ama yine bir yönetiei olarak aramızda kahjor. Çünkü. çalışanlar adına «Cumhuriyet.in Yöneüm Kuruluna üye seçildi. Başmürettiplik görevini dc, giderken genç arkadaşı Necmi Özütunalı'ya törenle devretü. Resimde Hüsnü Usta. ^örevini rievrcıtiği Necmi Ustaya başarılar dilerken görulüyor. (Bu konu ile ilgili yazılarmız 6 ncı sayfamızdadır.) * zmir Barosu Başkanı tskender Özturanlı, dün Başbakan Talu'ya bir mektup göndererek. adalet reformunun esaslarını saptamak amacıyle «MiUî Adalet Şurası» kurulmasını önermiştir. Sayın Talu'nun ilgi göstenncsini beklpdiğimiz bu öneridcn 5nce Özturanlı geçen hafta da Cnmhurbaşkanı Sayın KonıtSrk'e bir mektup RÖndererpk Anayasamn 1699 sayılı kanunla dpğiştirilen tnaddeleri irin 20 Haziran 1A73 tarihine kadar Anavasa Mahkemcsine başvur I Ders başlıyor Tarih hocası Halit Sankaya derse başlıyor 44 • 45 yaslann(Devamı Sa. 7, Sfl. 1 de) Bir kere. öyle görünüyor ki, Sayın Korutürk eski deyimiyle «Müşavere» ye önem veren bir Cumhurbaşkanıdır. Danışmaya... bunun en belirli örneği. Kontenjan Grubu Senatörlerine yaptıği aylık çay davetleridir. Korutürk, «Müşavere» etmek istediği kirnseler arasında en önce yıllar ea aynı grup odasında otur duğu arkadaşlarım düşün müş ve onlan topluca, ay da bir Köşke «çav içmeyeçagırmaya baslamıştır. Gidenlerin anlattığina göre bu çaylann en ilgi çekici yanı da konulartn önceden belll olması ve bir açık oturum eibi geçmesi... Kontenjan spnatörlerine daveti yapan cf5revll. önce relefnnria (Devamı Sa. 7. sa. 2 1t) PİLÂV GÜNÜ KUTLANDI Galatasaray Lisesinin geleneksel «Pilâv Günü» dün okulda yapılan bir törenle kutlanmıştır. 105. yılını doldurmus bul\ı> (Devamı Sa, 7, Sü. 9 4a)