Katalog

CUMHURİYET 24 Mayıs 1973 ft£Mİ &'* feMİMPt Bü&AflA ı  6'öMDFfttM İNpE.üS HÛViYETİN&c tyu VAÜDI ifc AU4DASIMA UüiAAKÎIM... 0 SEMTTf 0 A£J4»t Iİ6ÎVLE • ^ 5AHir. y 'İEİ?/ NüMAİ^AM tV/^ 0TUİÎ.Uİ3L... >/ AfcKA' SEMl.VM.Niz SuzL£«Mil>iMtfM£Lı'^.V0K6A Oİİ>i: / ^ J ÎSA'NIN GÜNCESI MELİH CEVDET ANDAY 37 Omınla Idmi zamaa oüırdu boytesl. tçl Btmları dıifunerck bacanatımm «vtne glt. çokken btr jaodan çaiışır, bır yandan batım ve orada büsbütua garıp bir dururnla k»r n» müsaade edeniı. Çoğun a>akia. masa »ılaştım. Kapıjrı baldızım açtt. Ogtünde ««bah. bastnd* çafcfircb. Böjr]* durumiardaki ıllıği vmrdi, bır elıyle orastm bttrssını kapatmsgıHzlıkle, kcncunl ütrodea hana «yırdığı zaçalıçıyordu «*h«iıiıgıtıın içi çıpiaktı anl»ç çp manlardaki dncu fniemelerint yao yana getinnşılan. Goğuslennden bınnin ysrısıa» yakını ea btmlann aym seyter oldutıjıu düsunür, rugoruauyordu »oyle böjle. Guzeldır e^ilsleri. htımun fetçüğtaı «nl«r «e çok garıp btr sevtoç Bır elude o eu «yeırı maskesınl tutuyordu. dttrardıra bundsn tld benl k hjç b'r zaman fcaynaşmiTOrdu Do{ada1ri bttytik seacizlik bun Benı corünce Glr Içeri gır, neler oldu' dedl dandı Herkes fcetıdl başına dönup daruyonhı. îçerl firdım. Baldızım yalmzdı erde, Klmseye dokunamaadı Her sey kendı kendlst. Ne oldu? dı\e sordum. tundi. î?te bu bagimsıriık, bu dokttmdmazJıktı ben! sevındlren Polls geMı, dedı. Sıvıl polısmış, kımlığml gösterdikten gooSevgılım avaga kalktığı zaman T» b»c«n»bmı sorguya çekmış «Siz tanıyor Bu bıçımde bır düskunlüğü anlavamıvomuşsunuz, burada Solnes adında bir yıbücı rum, dedi Hanpl durumda, nerde oluraa olvarm^, kendısbıi pormek ıstiyorum,» demlş. s«n, senjn Içm h«ç değifmiyor Belki d« ben Bacanajım boyle bırını tanımadıjıtH aöyUmif, hu konuda gereğ1ne« güçlü defiiım de ocvbtn bunun üzerıne polıs gulumsemış, nasıl OIUT bdyle konu^ıjorum. Voksa yüretımd«kl «ergl demış, durup dururken blr m uydurup »raşd ıle yanfamazsın sen. tınnaya kalkacak değıllermlş ya, ihbar varSaçlannı «lüzeltirken başını yana eğlp aramı$; ıhbar eden de boj^ jabancı adlar uydııda bir fırketelerı afcnna aldıjı için dı*lerlnın racak biri değilmış, hem bu Işte bır düşmanara«u)dan konufuyordu. lık olup olmadıgı da uzun uıun araşhrılmı^ mış, talclamağa kalkmak durumu daha da zor• Tur&Jctl diktiren kadını anlatırken de laştirırnuş. Bunun üzerine bacânağtm boyJe öyle EoğukJauUı idm kj, aklmdan mutlalca bebır çeyı hatırlııdıiını soylemiş, ama tam olanirnl* serifmek («Çiyordu o «ırada. I>mek 9rsfc buJ«mamı». Polıs de onu merkeze davet lajrlar hevesini kırmıyor hiç blr zaman. etıraş. Bacanağım hazırlanırken polts, su ay Hangl oUytar? dıye «ordum. pın maekesını eline alıp bakmış. »ormu? bu Iste şu otobusle kaçma hikAresl «brgenıın ne olduğunu, bacanafcrn «aka içın aldıgı11»!, dedl Vw g«Hyor ««na, vtiregın daralfru\or nı söylemış, polıs de, «Amma da tuhaf saka'» bıç de bunrlan ötürtt Sftkın, nefell zatnanlsra denuş, eonra, «Neyse, bu şımdılık dursuc sıdaha uygun duç«n cin«*l trfrienmeve sinırlerin ra»ı eeiınce uzerınde dururuz,» demiş. Bo>lece hep h«nr. Belkl de unutmak Jçin boyl« y«pıg'tnuBİer, daha dönmemlş bacanağım. jorsun Neyi unutmak' dedıtn Burada çalışan rapı isçlslne ben söylemlştfm o adı, dedim. Ne bıleyıra, agzımdan ö>le çıktı, dedl. Baldmm, Belkı de başka bir şev demek îsternUU de, bunu be;ulen salflamak gereSmi duymu^tu Ne öylfi ml? dedı Kımijl» peU bu Solnes? olab'lirdı bu' O\sa benım gıvsllerle de, miiş Bır p.yes vardır, dedım. «Yapj Ustau terılerje <Je .ılgıterKfclım yoktu Kapıda rastla'6olnBS» >dıy*p Ondan gelmlşti aklıma. Ne çıkar iığırr,. sonra kapalı durakta üç be* soz Hartwtugum, gırtla»ı çıtak^ yaşlı adamîa «nrmnria geçenler tümden bir rastlantı sonucu ıdl Ye Ben ne bılerun, mın ve dln sorununu açan da o idL Sonra böy Du>undüm kı, lkui de yapı l*çi»l, ka> le b'r konu açıldı diye otobüse bınrocyece^ famda bdyle bır çağrışım oldu Burada adın mıvdım'' Bunun kaçmakla ne llişkisi vardı' pek onemı yok. Sonra raemurun su ajgın Otobusun k ranlık Olmui U» buti iuç iiglieamaskesl üzerlnde durmasının sorumluluğu ıse dirmezdi. hiç atılamaz benlm Ozerlme. Ben maskeyl lHt Şımdı sevgılım kalkmif. bunlan «olaylarn burada gordüm. Hatta ne «aklarayım, o akdıye adlandın\ or ve benlm •otukkanlıU^una şam oiraz da korktum bu ytizden. şaştığını so%luvordu So£ukkanlı obmjnp da Baldızım bırden gülmeie bafladı. 1 ne \ apacaktun ' Kerecaniaaacak M rardı ortada' (Denan rar) NASIL BlR SENDİKACILIK ? Prof. Dr. Cahit TALAS Türk sendikacılığı siyasete yabancı değil Turk sendıkacılık hareketl, esasında kuruluş yıllanndan ıtıbaren sıyacetle ıl^ılenraıştır. 1947 'den hemen sonra lcurulan IsUnbul Isçı Sendıkalan Bırlıjı CHP, Istanbul Hür îşçı Sendıkalart Bırlığı DP taraflısı ıdıler. Partıler de bu kuruluşlar aracılıtt ıle >em sendıkalan kendı yanlarına çekme çabası ıçınde bulunuyorlardı. îktıdarda bulunan partıler, sendıkaeuik har«ketının faalıyetlerıni kendi düroen sulan ıçınde \e doğrultucunda gordukçe cendıkalari, sıyaset yapmakla suçlama yoluna sapmamıslardır. Fakat eendıkalann ve sendıka lıderlerınm muhalıf partılere «empatı duymalannı hıçbır zaman hatgbrü ılo karşjlamirnıslaTdır 1950 İ C I SS yıllarında Tekct'l ve Orm« Sa> nayu Ifçılerı Sendıkalan Federasjronu fabnkaların pamuk stoklannın ıhracına karşı çıktığı içın sıyaset vapmakla suçlanmıştır. I»ı3 U Karabuic Hukuîc Mah kemesı Metsl Işçılerı Bırhğını stfa*«tle ujraçtı^ı gerekçesıy'e üç ay faalıyetten alakoymuftu. îmıır'de ve Istanbul'da da »endıkalar aynı gerekçelerle laalıyetten «ükonulmuslardı. tecrubeleri ve bir blçüde bılgilerı TUrkıye'de çok az duyulmuş tur. 27 Mayıs Devriml ^8 MALKOCOĞLU yazan veçizen.Ayhan BAŞOĞLU BEYAZ İLÂHE 1960 Devrımı ıle Turk toplumu içın yenı bır donem başlamıştır. Bu yenı donem ııe, denılebılır kı, TUrk sendıkacüık hareketı }enıden doğmustur. Ûzgürluklerı ve haklan Anayasa ıle guvence altına aunmıştır Bır kıtle partısı olduğunu sojleyen Demokrat Partı ıktıdarı donemınde yaşadıklan ııkmtılı yıllar ışçıleıın kendı part.lerıne veya prograınları balumından kendılenne çok yakın sayılabılecek partılere »ahıp otm&k geregım ve ıntıyscını ortaya çıkarmıttır Bunun bır sonucu olarak «1962 yütocaif ayında Ankara da toplanan Turı;Is'e bağlı kurulu»lann.. yönetıcılerınden meydana gelen 400 kışılık kurul, ortak kararla bır sıyasal kurulu»» gıdilmesım oy birlıtı ve ayakta alkıslarla kabul etmıştır. Çalışanlar Partısı adını alacak bir sıyasal kurulusun hazırlıklanna bızz.at Türkİş Başkanı ve yonetıcıleri baslamıstı. Partınm tüzük ve programının kısa sürede hazırlanmasıDestekleme Komitesi na ve daha kurulmadan kamuIşte bu tür bir zıhnıyetın or ovunda ve basında genıs ılgi tanuoda 1954 ceçımlennden he gdrmesıne ragmen bu kuruluştan son anda vazgeçılmıstır. Yetkılımen önce <İ9C< v e Uçı Dostu Milletvekıllennı Destekleme Ko lerın açıkladıklanna gore bu vazgeçıse bazı sendıkacılann isteksızlık gbsterffiesı reden olmustur » (3). Fakat oyle sanıyoruz kı Türk sosyai sıyasetçıleri bu vazgeçısın gerçek nedenlennı arastınrlarsa, ılgınç buigulara Akşam gazetesi'nin Tfirktf tarafındaa alınıp satılmuında bazt yonetıcılerin aalayı? ve nysnlmıa lışkklan da drgüte pahalıya malolmuştu. Fotafrafta, ifveren Türkls ın ijlerine son Terdiii DİSK ai işçüer, matbaa önünde görfilfiyor, ulaşabıhr ve TUrk sendikacılık hareketmın tarıhı ıçınde nısbeten örtülü kalmış önemlı bır konuyu aydınlatmtş olurlar Çalışanlar Partısı hareketmden once 1961 yılında bazı sendıkacı lar Turkiye tşçı Partısı'nı kurdular Ancak yenı partinın lıderler kadrosu ısçıler yanında ilgı uvandırmadı Partinın programın dan uzaklaşıldıgı ve saptınldıgı ılerı sürülerek Türkiye Işçt par tısı ışçilerın buytlk çofunlngunun desteğınden urak kaldu Boj lece 1962 yılından sonra hangı düşüncenın oluçturduğu benüz açıklığa kavuşmamts olan, partılerustü denilen dofma büjoık çoğunluk tarafından benimsendı ve gunUtmlze kadar devam ettırıldı. (1) ülus, »/4/UM (2) Daha fazla bilfi için bk. Cahit Talas: Sosyal Ekonomi, Ankara, 1972. (3) Tftrk Isçi Hareketi îçta 8<Myal Demokrat Dfizen, Anksra, 1911, s. M, (teksir). T ARIN: Sosyai Demokrat Hareket Tirktf kootrelerindem birfatde mületvekllleri ve delegeler. DtŞİ BOND ÖBUff AOAM CAÇAMAÇAUŞB gerfi Dominuy mttesı» adıyle on «endlka lıderi Urafından bır krnnite kurulmuştur. Komıte vakıt yıtırmeden ve tartışmalara gırmeksızın iççilerı, «îKilıkten yetişme ve ı$çı dostu mılletvekılı adaylarou» desteklemeye çagırmıstır. Komıte aynca »u düjıinccleri de kamuoyuna açıklamıştı «8on senelerin tecrübelert eö»termektedır ki Büyuk Mıllet MecIıslnde ışçı davalan lâyık oiduğu ehemmiyetle ele alınnıamakta dır. Partıterın yoklamalannda tesbit edılen adaylar arasında ıjçı adaylarin kafi »ayıda buiunmaması Mechsın onümuzdeki devresınde de ışçt davasmm gerçekle$me safhasına geçılemiyecegıne bır kanne tcşkıl etmektedır. Çiinkü ona tnamyoruz kı, ısçi meselelen işçıler tarafından gereken önemle savunulabıltr Bunun içın Meclıs'e ı&çı mılletvekıllennın girmesinl saglamaya çalıjacagız. Komite tarafından tesbıt edılen ışçı adaylan hangı partıye mensup olurlarsa olsun bize inanan lççıler tarafından de*r«klenecektir.» (1) TfFFANY JONES İktidaruı tutumu ferf Bu önemlı btr Sdım Idl. Fakat zamanın ıktıdarı bu giriçimm oluşmasmı i e gelışmesini onlsmış ve komıteyı dagıtmıştır. Bu tutum 1952 yılında Türk • H kurulduktan sonra da sürmüştur. Türk • 1$ ıktıdar koşutunda oldukça çalısmalan detleklenmıs, maddt ve manevi yardım görmüftUr tktidara kar«ı çıktigı T» man Jy) nıvet ifadeti olmayan davraniflarla ve zaman zaman da kapatılma tehi'keleri ıle kar*tla»tnı»tır (2) 1960 yılm» kadar Türk •endikıcilarmtn dıs dUnja Ile. back* Ulkelerin »endikacıları ıle tema«lnn ilı«:la kurmalin sıstematık olarak onlenmış ol duğundan dunya sendıkalarının GARTH CONBAD SA CABELBB. DEN Slül