Katalog

CUMHIJRİYET 24 Mayıs 1973 Dünyada Bugün Dış haberler Politikada sorunlar Bonn ile Paris, petrol konusunda AET Washington işbirliğine karşı çıktılar BRÜKSEL Federal Almanya ve Fransa, değışık nedenler le, AKTnın dunya enerji bunalımı \e petrol sorunu karşibında Amerıka ve Japonya ıle lşbırlığı yapılması konusundakı onensme karşı çıkmışlar ve bunu engelleyeceklennı açıklamışlardır. Fransa, AET'nın kendıne özgti bır petrol ve enerji politıkası izlemesı gerektıgıni savunmustur Fransa, «Amenka'ya Avru pa'da bu konuda soz hak&ı ver meye, va da Fransa'nm petrol üretıcısı ulkelerle olan ilışkılerınj zedelemesıne izın vermeyeceğuv» açıklamıştır Federal Almanya ise, oneri ye, kendı komürleri konusunda daha ıyı koşullar elde edeoümek amacıyle, karşı çıkmıştır. öte yandan, AET Enerji Komis yonu Başkanı Henry Sımonet, onılmuzdekı hatta ıçinde Amerika'ya gıderek bu konuda gonifmeler yapacaktır. (UPİ) Lski düşman dostolur!... ğağk nemlı» ya da «çok önemI I I I h» gıbı ıfsdelerı sık sık • • " kullanmak, bunlann etkısını azaltır Ancak bız rahatça kullanabılın» bu ıfadelerı bugün Çunkü, Sovyet Komünıst Partısı lıden Brejnev'ın Batı Almanya gezısınden söz etmek ıstıyoruz Brejnev'in Batı Almanya gezisi, gerçekten çok onemlıydı Bu gezının, yenı bariş donemının temel taşlanndan bır tanesmi mey dana getırdığını soylersek, konuyu abartmış olmayız Sovyet Alman ılışkılennın bu biçımdekı büyuk bır dostlukla sonuçlanması, dunya pohtıkasını ızlemeyenler ıçın büyıik bır surprız olabıhr Ikıncı Dunya Savaşı boyunca Alman ordulannm Sovyet topraklan üzerinde gınştıklen saldırılar, yurüttuklen katliamlar 26 mılyon sıvıl • asker Sovyet vatandaşırun hayatına mal olmuştur Batıdakı sehırler harabeye ddnmus., endustrı yerle bır edılmıştır. Sovyet Batı Alman ortak bıldırısının Bonn'da yayımlandığı gun, Sovyet Mareşah Stefanovıç Konyev de Moskova'da oldü Çar ordusunda bır neferken, 1917 Sovyet Ihtılahnden sonra subaylığa yükselen ve 1926'da Frunze aske rî akademısını bıtıren Sıbıryalı bır koylü çocuğuydu Konyev O nu tanınmışlar arasına katan olay, Ikıncı Dunya Savaşında Alman ordulanna karşı kazandığı zaferlerdı Alman komutanı Mansteın"m 8 ordusunu çevırıp 10 tümeni saf dışı etmıştı Ilk defa savaşı Sovyet topraklarmdan çıkartmış, Prut'u geçerek Romanya"va gırmıştı Vıstul ve Oder'ı de geçen Kpnyev, komuta ettığı ordularla Berlın'ı çevırecek, sonra da bu bolgeyı dığer meslekdaşı Zukova bırakıp Prag'ı alacaktı Işte bu Konyev hakkında ovgüler yazılıp, Almanlara karşı sa^aştakı yararlığı Soryet basınmda anlatılırken, Bonn'da da Brejnev ve Brandt, Sovyet B Alman ortak bıldınsını ımzalıyorlardı Tarıhte çok gorulmüştur Bu olayla bır kez daha anlaşıldı gerçek Eskı dost düşman, eskı duş man da dost olabıhyor Moskova' nm Pekın le en sert çatışmalani ı surdürduğü şu sırada, aynı Moskova Bonn'la en derın dostluğu kurabıhyor Brejnev'ın Batı Almanya gezısınden beklenen sonuçlar, ıkı taral ıçın de çok yonluydü Sovyetler, Batı Almanya'dan urun vadelı teknık kredıler ıstıyordu Bunlann arasmda, Sıbırya da 1 mılyar dolarhk bır çelık YENI ABD DIŞ YARDIM PROGRAMI GENlŞ KISINTILARLA ONAYLANDI WASHINGTON Senato Dıa îhşkıler Komısyonu dört yü içınde hıbe şeklmdekı yardım programının kaldmlması niyetıni açıkladıktan sonra, askerl dış yardım programinı genış kısrntılarla onaylamıştır. Komısyonun kendı tasansmd» gelecek yıl ıçın hıbe, kredıh silah satışı ve destek yardımı olarak askerî dış yardım toplamı 740 mılyon dolardır Nixon yönetımı ıse askeri dış yardım ıçin 1,3 mılyar dolarhk ödenek ıstemıştı ABD'mn bu yüki askeri dış yardım harcamalan 1,8 müyar dolar olmuştur Savunma butçesınden karsılanan Guney Vıetnam ve Laos'a yardımın da bundan böyle Dışışlerı Bakanlığı bütçesıne bağlan masına karar venlmjştır. 27 ocak Vıetnam Ateşkes Anlaşması uyarınca Guney Vjetnam ve Laos a yenı sılahlar eskılenyle değıştı rılerek verılecek, mıktar hep aynı kalacaktır Kuzey Vıetnam'ın yenı bır taarnıza geçmesı halınde, Başkan ateşkes anlaşmasını hükı suz ılan ederek yeniden smı askerî yardım yapma yetkısme sahıp olacaktır Khmer Cumhuriyetıne askeri o yardım 150 mılyon dolarla sınırlandınlmıstır. Senato Dıs îlışkıler Komisyonu Baskanı Wıllıam Flubrıght, ABD'nın ıçmde bulunduğu guç ıktısadı koşullar ve uluslararası alandakı gehşmeler, ozellıkle Rusya ıle ılışkılerm duzelmesı nedenıyle askerî dış yardım prog ramında önemh jenı bır devreye gırıldığını soylemıştır Ortadoğuya dikkat ERGUN BALCf aponya'nm petrolünun %90'ı, Batı Avrupa^JnMnln Im o6Oı Basra Korfezınden gelmektedir. öte yand«a halen yılda 2 2 mılyar varl petrot ithal eden ABD4 198Q yılında 3 5 mılyar vanl petrol ithal edecektir.» 21 Mayıs tarıhlı Cumhuny»t'te Iran'm silâhlanması ile »» gıli haberde yukarıdald bılgl veriliyordu. Gene aym haberd» Washıngton, Tel Avıv ve Tahran'm Ortadogudaki gelisimlerle ilgıll olarak aralannda ortak bir istıhbarat sıstemi kurduklan belırtıliyorcfu Batıda gundemde olan petrol ve enerjl «ıkmtısının pek yakmda dunyamızın siyasal konjonkturunun yeniden şekülendmlmesinde temel rollerden bırinı oynayacağma kuşku yoktur. Ve bu oyun Ortadoğuda sahneye konacak, sanayıleşmCı ya da sanayıleşmemış bır dizı ulkenm kaderl ile ilgıli politik gehşımlerın ağırlık merkezi bu bolgeye kayacaktır. Gerek NATO ve Ortakpazar ile olan bağlan, gerekse petrol bolgesınin hemen yanıbaşında yer almasınrfan oturu kendıni gelecektekı siyasal konjonktur çalkantılarmın gobeğinde bulacak olan Turkıve'mn, Ortadoğu'da ortava çıkabılecek tum ıhtımaller uzerıne titızlıkle eğılmesı gereklıdir. önce şu noktayı belirtmek yerinde olur kl, Batı Avrupa (ozeUıkle Fransa Ue Ingıltere) Ortadoğu'da ABD'ye kıjasla ıhtıyatlı politıka izlemış, Israül daha sınırh bıçimde desteklemıştır General de Gaulle'un Israıl'e karşı sılâh ambargosu ujgulamasında, her halde petrolüne büyuk ihtiyacı olrfuğu Arap halklannı gucendırmeme dusuncesi, bu uluslara karşı duyduğu acıma hissinden daha önemll rol oynamıştır De Gaulle'un ıhtıyatlı politıkası aynı dozajda olmamakla bırlıkte, Georges Pompidou tarafından da devam ettmlmiştır Şımdıye değın lsraıl'ın en buyuk desteklej ıcısı olan ABD'nın dıs polıükasının ıse, gıderek kuşku verıcı boyutlara erışen enerji sıkınüsı sorunundan ıkı bıçunde etkılenebüeceğı duşunulebılır Washıngton, Ortadoğu'dakı tutumunu yeniden ayarlayarak, bunalımın Arapian fazla gucendırmeyecek bıçimde bır an once çozumlenmesı ıçuı Israd e baskı yapabılır Boyle bır politıka gerçı hıç bır zaman Beyaz Saray'm Israıl'ı terketüği anlamına gelmez Anıa bu kuçuk ulkenın bolgede guttuğu yayılma sıyaseünı smırlayacağmdan Kudus yonetıcılennuı uykusunu kaçırmaya yeterlıdır Israıl'ıa bolgede son zamanlarda gırıştıgı tırmanma politıkası. (Lubnan'a peş peşe >apılan basJonlar, Lıbya uçağının duşürulmesı) olaylara bu açıdan baküdıgmda anlanılı bır mtelığe burunmektedır. Yanı Kudus yonetıcüen de, ABD'nın tutumunu yeniden ayarlajarak Araplara yonelmesınden kuşkulandıklarından buhranı gerıye donuşu olmayan noktaya geürme çabası ıçmde olabdırler. o Türkiye ABD'nın yabancı ülkelerdeki askeri yardım çalışmaları her yü % 25 oranında azaltılarak 4 yü içınde tamamen kaldırılacaktır Kamboçya'ya ayrılan 150 mılyon dolar yanında hıbe şeklmdekı askerî yardım otekı ülkeler ıçın de genış olçude azaltılmaktadır Buna gore Turkıye önümüzdekı yıl Amenkadan 49 mılyon dolarlık hıbe yardımı alacaktır Askeri destek programı da kı sıtlanmış, yonetımuı ıstedığı 100 mılyon dolara karşılık 95 mılyon dolar tahsıs edılmıştır Kredıh askerî satışlar ıse 200 mılyon dolarla smırlandınlmıştır Yonetımm ıstegı 525 mılyon dolar ıdı (aa) JI Uttar Pradeş'te polis ordu çatışması: En az 31 ölü var LUKNOY, (Hbıdistan) Hindıstan ın en buyuk eyaleti olan Uttar Pradeş te polısın ayaltlan masını bastırmak ıçın Ordu harekete geçmış ve çarpısrriHİarda en azından 31 polıs lle asker ol muştür 80 kışının de yaralar.dıgı büdırıhnektedır Gece askerlerle asl polisler arasında çarpışmalar eyaletın ba zı kesımlerınde devam etmlştır Evalet Sılâhlı Polis Birlıgınden 300 kışi tutuklanmış, en az 150 polıs ıse süâhlannı bırakmıslar dır. Çarpışmalar, Ordunun polısın sılâhlarına el koymak istemesı üzenne baslamıştır. Askerler Uttar "Pradeş polîs gücüne harşı oncekı gun anı bır baskın hareketıne gırmışler ve bırkaç bln polis silâhsızlandınlmıştır. Pakat bundan sonra polısle askerler arasında çatışma baslamısbr Nixon'un verdiği yemeğe cis, Başkan Nıxon tarafından Vıetnam dan donensavaş tut'akları onuruna verılen bır jemege çag rılmıştır. Guzel model jukanda modelını kendı çızdiğı bıkını ı'e poz \en\or Douglas Home İzlanda ile anlaşmazlık konusunda açıklama yaptı LONDRA Ingıltere Dişlşleri Bakanı Sır Alec Douglas Home İzlanda ıle Ingıltere arasındakı anlaşmazlık konusunda Avam Ka marasında bır açıklama yapmış tır Sır Alec 1972 yılından berı acık deni2İerde Morına bahgı avlayan Ingıhz balıkçı gemılerının İzlanda sahıl muhafaza gemılerı tarafmdan rahatsız edıldığmı, üzerlerme bır kere ateş açıldıgını, bunun üzerme balıkçı gemılerının refakatıne 19 mayısta Ingıhz savaş gemılerimn gonderıldığını açıklamıştır Bıhndıği gıbı İzlanda kara rilarını tek taraflı olarak 50 mı1» çıkartmış, Ingıltere de bunu kabul etmıyerek bu bolgenın *• çık denız sayılacagını ılen sürmüştür. (Dıs Haberler Servisi) Diğer ihtimal ve Türkiye Ya da Washmgton NATO dışında Ortadoğuda ıki kalesı olan Israıl ıle Iran arasındakı çızgınuı uçgen bıçımını alarak daha da guçlenmesı ıçın çabaya gırışebıhr Işte o zaman 15ın ıçme Turkıve gırer Zıra Tahran'la Kudus arasmda gıderek pekışen çızgının, uçgen şeklıne burunmesı ancak kuzeyde Ankara'dan geçmesı üo mumkundur Turkıye, ABD ve Iran CENTO nun uyesıdırler ve Iran gorulmemış bır sılâhlanma ıle gerek Basra Korfezmın, gerekse Ortadoğunun en guçlu ordusunu kurma yolundadır Ote yandan Turkıye ABD onderlıgındekı NATO'nun Israıl ıle lran'a en yakın, guney uçUkı uyesıdır ABD'nın NATO, Israıl ve CENTO arasında bır savunma butunlugu yaratmak konusunda herhangi bır tasarısında anahtar ulke, bolgedekı buyuk stratejık onemınden oturu kuşkusuz Turkıje olacaktır Wasvunfrton T e Avıv ve Tahran Ortadogudaki gehşımlerle ılgıh olarak aralarında ortak bır istıhbarat sıstemi kurmuşlardır Washıngton, Kudus \e Tahran arasmda uzanan çızgının NATO'nun guneydogu kanadı ıle desteklenmesı, AmeriKa'rıa dünyanın en zengın petrol bolgesındekı darumunu euçıenoi'nek yonunden dev şuketler tarafından ılgınç bır proje oıarak eorulebılır Gerçi Washıngton'un Tiirkıye'nın Doyıe dır plana hıç bır zaman katılma>acağını bılmesı gerekır Turk hukumetının Ortadoğu buhranında tatumu açıktır. Hukumetım'z, îsraıl'ın işgal ettığı Arap t^praklanr.dan çekılmesını cngoren 22 Kasun 1967 tanhh Güvenlık Konseyı kara. nnı desteklemektedır. Ama Ortadoğu'daki kavga, JArap ^sf'afl çatjisjmsmın' çok ötasuıde sanayUeşnuş ülkeler ıçın bır yaşam savaşı nıtehğıne burunmüşttır Bu tür savaşlarda her turlu yoia ba«vurulaDilecegınden, çalkantıların ortasında bulunan ülkeıeun de tum ihtımalleri goz önunde bulundurmalan kondı çık^rlan açı. smdan kaçmılmaz bır zorunluluktur. Arjantin'de sıkıyönetim kaldırıldı BIENOS AİRES Arjantın askerı hukumetı, ulkede dort Mİdan beri vururlukte olan sı kıjonetıml tfun jerel saatle 12 01'de kaldırmıştır Sıkı>onetımın kaldırilması, sı lahh kuvvetlerın Cuma gunu go re\e başlajacak olan Hector Campora sı\ıl hukumetı ıle ılıs ' kılerl normalleştırme \olunda attığı ılk adım olmuştur Sıkıyonetimın kaldırılma'sıvla sıknonetım kararnamesıvle hap ı sedılen fakat herhangı bır suç ' la suçlanma\ an 70 kışı 48 saat İçlnde serbest bırakılacaktır Tutuklulardan çoğu Buenos Aı restekı Vıüa Devoto CezaeMn de va da başkentın 600 mıl gü ne>ındeki Ra»son ceza kampında bulucmaktadır Boylece seçım oncesi adam kaçtfaaalar ve şıtJdet ola>larına rağmen, aikerî cunta ülkeyl hu kukı duzene ka^ uşturma \aadlnı jerıne getırmış olmaktadır (aa) Lübnan'da BEYRIT Dun toplanan Lubnan kabınesi, Lubnan ordu su ile Flllstınh gerıüalar ara^ın da çarpışmaların hızlandığı bır sırada ve 7 MaMs gunu ulkede ılan edılen olağanustu durumu kaldırmaya karar vermıştır (THA) Suriye'de yarın genel seçim var SAM Sayılan 3 350 000 ı aşkın kadınlı erkekıi Suriyell seçmen oburgun sandık basına gıderek venı kurulacak Surıye Ulusal Mechsıne 186 mılletvekıh seçeceklerdır Baas Partısımn ıktıdara gsldığı 1963 yılmdan bu yana yapılacak bu ılk genel seçımde 1656 aday vardır. Adaylann 659 u ışcı ve koylu kesımıoden ^97 sı ıse öteb halic tabakalanndnn olup seçmealer koylü ve ışçı kesımmden 95, oteki tabakalardan da 91 mıiletvekılını seçeceklerdlr Baas Partısı ıle Arap Sosyahstler, Bırhkçi Sosyalıstler. Suriyelı Arap Bırlıkçıler ve Komünist Partisinuı i'a ıakıp grubunu (Halıt Bektaş ve Danıel Nahme grupları) bir araya g°tlren TJlusal Ilerıcı Cephe adaylan seçune tek bır «U'usaJ Bırlik Cephesı» lıstesıyle katılmaktadırlar ( a f p ) Mehmet BARLAS (Devamı 7 nci »yfada) CERTA. 16573) 3846