Katalog

CUMHURİYET 22 MayiS 1973 ... VAf İTÛ&LU, KEü ıMAN oYiE KftPArtUjt HEJİ / AMCAM Oülll ALAf EJh'yuft L ANADÛİU iSVANCılAft N C Ü E D E L Î5TAKÖUL İSA'NIN GÜNCESİ MELİH CEVDET ANDAY 35 Benl yanlış anladınız, dedım Ben kendimden değıl, sadece slzden soz açmak ıstemıştırr Gorevinıze bagUHğınızı gorüyor ve takdlr edıyorum. Gene blrarada çalışacak olınaımz benl kıvandınyor örrtımüzdekı belki de engellerle dolu uzun bır yol açılmaktadır Bu yolda karşılaşacagım güçlukleri «ızbı de yarchmımzla yeneceğıml ummak istenm. Boyle soyledım. Auşık olmadığım bir soyleve başladığım ıçın sonunu getıremeyeceğırn dıye korkmuştum Orası onemli değU Fakat ilerde karşılaşacağım engeller soztme ne demeL? Bunu hangı buyucu duşürmuştu dılıme? Kuşyüzlü Teşekkur edenm, dedl ve konuşmayı surdürmek ıstemedıgını belU ederek sajgı ıle eğıldı, çekılıp gıttı. Gene yalnız kaldım Bir daha soyllveylm, bunlar sah gıinü oluyor, salı günü öğleden sonra. Çelık kasaya gene bır goz atıp pencereye gıttım, dısan seyrettım bır sure Ben vağmurlu bır gund^ doğmuşum Annem anlatır hep Evımızın alt lıatını sular basmış o gun Komı komşu <0>unyanın sonu geldı» d ye bagırıyorlar mıs. Lâvta, «Bu çocuk büyük adam olacak» demıç. Babam ıse çok korkmus bu sozden. «Neden?» dıye sorduğumda. bana, «Korkmaz ırayım?» demMi, «Adam olmak dururken ne demek büyük adam olmak?» Sonra yurdun hartasmı dnume serıp şdyle sürdürmüştü söf zünu «Şuraya bak Yüzvıllardan beri milvonlarca insan yaşayıp d!du burda. Burası büyuk bır mezarlıktır. o kadar Tek büvük budur, anlıyor musun?» Kuşyuzlü yammdan ayr^ıktan sonra def terimi çıkarıp bır takım notlar almağa başladım Şoyle yazmışun o gün: «Yağmur yağıÇlB kasa beıri ürküttu. Kt^yüzlü gen» Akşama değin kıtnse gelmem odanîa îthsft Ambarlan ve Uluslararası Elektronik Bırliğı Kurumu'nda, veni içe başlayaıüan ılk gün ça lıştırmıyorlar her halde dlye düşündüm Okul degiştirdığım zamarki gunlenmi ansıdım, jenl gırdığım sınıfiarda da o^retmenler bövle davramrlardı soru sormazlardı hıç. Sorular sonra başlardı Burada da srrgu ertesi gluıü başladı. O akşam, yenı ışimden çıkınca, Önce o çok sevdığım bırahaneye uğradım Üç bardak bıra ıçtım ajakta. Yanımda duran, kısa boylu bir kel. Hajır ola, dedl, çoktandır yoksunus. Bunu unutamyorum îkl elınln tersi ile ensesim \e kulaklannın altını silivordu ıkıde bır, hık hık dı\e sesler çıkarıycrdu genzınden, omuzlanm one one atıyordu durmadan. Pek gelmem buralara dedım Araan nasıl olur dedı Sıa Gaz Sobalan Ortakhğı'nda çalışmıyor muydunuz' Evet, dedım E şımdl nerdesınız' dıye sordu Ithal Ambarlan ve Uluslararası Elektro nik Bırliğı Kurumu'nda, dedım. Hajırhsı olsun, dedl Ama bence eskl işinızde kalsaydınız daha ıyi ederdlnız Soba bızım ülkemız ıçın \azgeçılmez bir ihtryaçtır Ama elektronik oyle mi' Sonra ben ikl kez Iş değistırdım ıkısınde de hastalandım. Kannızdan aynlacak mısınız0 Hajn, dedım Karım belkı de simdi hastadır, bovle bır w aklımm ucundan geç mez Fakat bu sorulannızla fazla üeri gittiglnizın farkında mısmız' 1leri gıtmek sozu ile ne\ı kasdettiğınızi Iyi anlayamadlm, dedı işkıVı olanlar her şeyı boyle ılen gıtmek dıye nıtelendınrler. Oysa Mirtsever ınsan gizlenmez Onun bütun ışlerı ortadadır. Gaz sobalarından elektroruğe geç mekte kendı bakımınızdan sakianması gereken rıeler oldu&unu bılmıyorum, bu beni ılgılendirmez hıç de Sonunda bana değıl, sıze sorarlar. Neyı soracaklannış' dedlm. Orasını bı'mem dedi Ama durup dururken işinızı değıştırmenız, eşmızı boşamağa kalkmanız elbette bır nedene dayarır Ben eşimı boşam?ğa kalkmadım, dedim îşimi değJ?*ırmemde de eski muhasebe şefımın etkisl oldu Yüzune duramadım. Kel Ben kanşrram, dedl. Bu ac"amı :lk ke? goruyordum Carum sıkılmıştı Ajrüdım ordan. Sevgilime uğradım ajaküstü Öremli bır haberım var, dedi. (Devamı var) NASIL BİR SENDİKACILIK ? Prof. Dr. Cahit TALAS Sendıkalı işçi sayısında önemli sıçramalar Giriş Ekonomsai yapısının doğal bir sonucu olarak Turk »endlkacılı t hareketınin uzun bır geçmı>!i \oktur Bugunku sendıkacıhk, Osmanlı Imparatorlugu ıçındekı cılız orgutlenmenın bır de\ amı da değıldır Arada onemli sa\ı labılecek bır kesıntı bulunmdK tadır Cumhurıvet Turkıjesınde lşçılerin sendıkalasmalan 1946 Mİınüan sonrava ra>tlamaktadır Bu sure ıçınde sendıkacüık ha reketl, zaman zaman güç koşullardan geçmı=tır Bugun rf» boyle guç bır donem ıçinde bulunuior Ö\ le «anıvoruz kı, gelerek'e Tjrk sendıkacılık harekeUnı gyç \e süüntılı gunlfr befalemektedır 1 * . 1970 doneğî ozfuTflukla^*^ \e hakYara \pm3eT ka\uşâbıîfneK içın, herha'de dikenh yollardan geçmevi becermek durumuncn olacaktır Çunku, Turkıve'de de ıktıcTarlar gıttıkçe tekelci kapı tahzmin etkısınde ve hızmetiı de bulunan bir nltelik kazanmaktadır. Ekonomsal \ÎDI değişıp ge'eneksel tarımsal faali>etlenn egemenli|ınden uzaklaşarak sa na\iin, ticar«t ve hızmetlenn gelişmcM \cl aldıkça, ve siyasal rejımın karakterı klasık, ozgurIjkçu demnkrası\e ^aklaştıkça, Turkl' e'de de sendıkacılık hareketi hi7İı buvume olanaklarına ka\usmuştur dlr. ömeğin Türktş Genel Sek reterl Kontenjan Senatoru sayın Haul Tunç, demokrasiye şu sozlerı ıle kesın olarak sahıp çıkmıstır «Kamuoyuna açıkça ilân etmek ıstenz, ışçı haklannın kısı^lanması va da demokratıs rejıme herhangı bır mudahalede balunulması halınde, Turk ış çüen gerekenı yapacaklardır Boyle bır durum karşısında yurt dışındakı ışçıler dovız gon dermeyı durduracakıardır Boyle bir durum karşısında, Türklve bır mıtıng alanı halıne donecek tır. Ve böyle bır durum karşısın da ışçıler herhangı b r talımat almaya t****. «hijnyjtn genel greve gıdeceklerdırv» ~Ct\ Öte yandan Yurutme Kurulunun Genel Kurula sunmuş oldugu DÎSK'ın Calışma Baporu (1970 1973) adını taşıyan bel gede ?u çok anlamlı tumceıcr yer almaktadır i TÛTkH Yonetim Knrulu, 1 Eylül 1967 Urihll toplantıda «DİSK 1961 Anayasammn altm harflerle tarıhe armagan edılmış maddelerınde yer alan ve Tüıkıye'yı çagdas uygarlıga Toplam Ucretliler ve Sendüuleşma Oranı (1963 . 1971) Sendıkalaşabılır ÜcretHler Sajısı Tıllar 1963 1967 1971 Sendikah İ9<;i Savısı (Bın kışı) MALKOCOĞLU yazan veçizen:Ayhan BAŞOGLU BU •SÛBÛı İUS4W«W BEYAZ İLÂHE (Bln kıji) 1 2145 3310 4055 Seııdıkaiajma Oranı (Yuzde) gotürecek ılkelen savunup hayata geçırmesı ıçın mücadeleyı zorunlu gormuştur DİSK, Anayasamızm ınsan haklanna ve baslangıçtakı temel ılkelere daya ' nan, mıllî, demokratık, layık ve sosyal bır hukuk devletının yıne Anayasanm öngördügü yoldan yaşamasında ve gelışmesmde kat kısı olacak bır dınamık örgüt olarak toplumumuzda şerefli yerını almıştır. »(2) Goruluyor kı bağlüık ıfade olunan ve savunulan ılkeler ve kurumlar muşterektır. ne bolünuşünü ve kardeş kargalannı ne de bırlığını ve bölünuşunü yapan, hazırlayan nedenelrı ele alacağız. Kısaca değınmek ıstedığımız, siyasal faalıyetler ve mevzuatımızın bu faahyetlere çızmıs oldugu sınırlardır. (1) Turklş, Sayı 106, Aralık 1972, s. 3. (2) DtSK'in Çalışma fUpora . (1970 1973), s. 3, (teksır). 2 296 «13 1200 29,6 Tanm dışı gelişıne Turkn 27 Maııs Devrimnden bu >ana ekonomsal açıdan da durgunluk çemberıni kırmış . \e harekete ulasmı? bır toplutı nıtelıgını kazanmistır Tanm«al japıdan aynlmakta, ekonomık japıda tarım d şı faalı>etler gıttıkçp bu\u\en >erler ışgal etmektedırler Mıllı gelırın blleşımmde onemlı saMİabılecek olçuıerde değışmeler olmaktadır Şehırsel nufusun buvumesı>le bırhkte butun njtelıklen ıle b r l«çı smıfı doaınor Kaynak Çalışma Bakanlığı, Devlet Plânlama Teşkılâtı Turklj ve DİSK Bu yazının çerçevesl içinde Türk sendıkacılık hareketımn ne oluşumunu ve doğuşunu, ne evrımınl ve mücadelelerlnı, ne doktrınıni veya pragmatızminı. Î A R I N : Siyaseti ayırmanm güçlüğü DİŞİ BOND Sendikah işçi artışı Yukandaki bas t tablo lsçı'er n Djgunku send'kala^ma du rumları hakkında bazı sayısal bılgıler ı.ermektedi'Gdrüldüğu üzere 1963 "ten bu vana sendıkalı ışçı sayılarında onemlı sıçramaiar olmuştur. 19.2 >ilmda Türktş'in kurulması ne Tlirk sendikacılığı dagmık ve münferit sendıkacılıktan kurtulmanın ilk adımını atmış ve bır hareket olma joluna gırmıştır Bu nıtehğı buyuyup gel^tıkçs yalnız ışçilere, mensuplanna kar şı d°ğıl tum topıuıra karşı da sorumluluklar yuklenm.^, soramluluklan artmıştır Sanı>oruz kı hareketın gerek reformcu muhafazakâr büyük kanadı, gerPkse reformcu ve koklU doğışmelere yatkın küçük dına mik sol kanadı bu sorumluluk ları bilmekte ve kabul etmekte dırler. TİFFANY JONES Türkİş ve DİSK TUrkîş'in 1968 yılında Kabul etmış oldugu 23 ilke, DtSK'in tu 7ügunde benimsemiş oldugu temel dusünceler bu gerçegi yansıtan belgelerdır. Gorünüşte Türk tş ve DİSK derln bir uyıış mazlık içindedırler. Fakat ç° şitli sorunlar vesilesl ile her ıkı kuruluşun yetkililerinln zaman zaman yaptıklan açıklamalar, ıleri sürdükleri düşünceler bırbinnden çok ayn nitelikler taşımaktadırlar. îki temel noktada özelhkle birleşmektedirler: 1) Klflsik demokrasi ve parlamenter sisteme kesin olarak lnanmaktadırlar. 2) Bütun reformlann sının Anayasa ıle bellı edılmıştir Relormlar bu anayasal sınıra uvgun olarak yapılacaktır Aynlık kısmen dozda kısmen de lzlenecek yontemlerde belırmekte GARTH