Katalog

CUMHURÎYET 9 Nisan 1973 Dünyada Bugün Sosyalist ekonomide sevkidare 'nci yüzyılı, geçmişteki yüzyülardan ayıran özelliklerin başında Amerika Birleşik Devletleri lle Sovyetler Bırliğinin yeni konumlan gelir. Geçen yüzyılda kuruluş döTiemini tamamlayan ve de bir lç savaş geçiren Amerika, 20'nci yüzyıla bir dünya devleti olarak girmiştir. Karalplerde başlayan yayılması Uzakdoğu'yu da eikilemis, îklncl Dünya Savaşı sırasında is« Amerikan etki alanı dışında hiçbir bölge kalmamıstır. Yeıyüzünün gördüğü en güçlü üretim mekanizmasını kuran Amerikan ekonomisi, bütün dünyanın örnek almaya çalıstığı yöntemleri uygulamıstır. Kapltalizml yeni bir asamaya getiren bu yöntemlere Batı kökenll ekonomistler, «Sevk îdare Devriml» adını bile vsnnlşlerdir. Dış haberler Yahudilerin işgal altındaki topraklarda gayrimenkul almaları yasaklandı KUDÜS tsrail Hükümeti, gelecekteki banş göriigmelerini olumsuz yönde etkilememesi amacı taşıdığı anlaşılan bir kararla, Yahudılere işgal altındaki topraklarda gayrimenkul satın alma yı yasaklamıştır. Bu türlü toprak alımlarmı kuv vetle destekleyen Savunma Bakanı Moşe Dayan'a açıkça karşı çıkan karar, kabine üyelerinin | toplantıdan dağılmalan sırasında i açıklanmıştır. Dayan'ın bu alımı önermesinden bu yana pek çok sayıda İsrailli, satılık toprak peşinde Kudüs çevresindeki işgal al j ündaki topraklara akın etmişler1 dir. Yahudilere işgal altındaki topraklarda gayrimenkul satın alma izni verilmesi fikri şiddetli tartışmalara yol açmış ve Arap. ülkeleri Birleşmiş Milletlere şi! kâyette bulunmuşlardır. Moşe Dayan bir barış antlaş J ması dahi imzalansa. İsraillilerin j işgal altındaki topraklarda dile1 dikleri yerde oturmalarına izin | verilmesini savunmaktaydı. Fakat Başbakan Yardımcısı Yi gal Allon ve Dışişleri Bakanı Ab ba Eban gibi liderler, böyle bir ( davranışın Arapları barıa yapmaktan ürküteceğini ve İsrail'in çözüme ön şart ileri sürmediği yolundaki iddialarmı baltalayaca ğını iiade etmişlerdir. Dayan'ı destekleyenler ise gay rimenkul fiyatlarınm astronomik rakamlara ulaştığı şu günlerde birçok Arabm toprağmı İsrailli lere satmak istediğini söylemekte, ajrıca 1930'larda bugün Israil olan toprakların büyük kısmmı Yahu dilerin Araplardan satın alrms olduklarını hatırlatmaktaydılar. tsrail Hükümetinin dünkü kararından sonra, 400 dolar para ce zası ya da beş yıl hapisle cezalandırılan kanun dısı «Satış akit lerinin» gayri mesruluğu devam edecekür. (a Çin çok güçlü kıtalararası balistik bir füze geliştirdi WASHİNGTON Çin HaUc Cumhuriyetinin, Sovyetler Birliginin elinde bulunanlardan çok daha uzun menzilli ve çok güçlü bir kıtalararası balistik füzeyi ge liştirdiği ve bunu koruyabilmek için, özel sekilde yapılmıs çelik ve beton karısımı silolar insa etmekte olduğu Pentagon'a yakm kaynaklan tarafından açıklanmıştır. Haberi veren kaynaklar bu füzenin Sovyetlerin en büyük füzesinden daha büyük olduğunu da bildirmişler, bu füzelerin yerleftirildiği atij rampalarının sürpriz saldırıla ra karşı çok iyi şekilde korunmak ta olduğunu ifade etmişlerdir. Amerikalı askerî gözlemciler, Çin'in hızla kıtalararası füze sis temini geliştirmekte olduğunu, şimdüik Çinlilerin amaçlarının kendi savunmalarını takviye etmek bulunduğunu, ancak bu hız la gittikleri takdirde Çinlilerin ya kın gelecekte dünyanın nükleer güçleri arasında hatın sayılır bir yere sahip olacaklarmı belirtmek tedirler. Gene Amerikalı gözlemci lere göre, Çin Halk Cumhuriyetinin kıtalararası füzeler bakımından güçlenmesi, bu ülke ile Sovyetler Birliği arasındaki savaş ih timalini zayıflatacaktır. Buna kar. şılık Çin'in bu alanda kaydedeceği gelişmelerin Japonya ve Hindistan jpbi ülkeleri de tahrik etme sinden, neticede uluslararası bir nükleer yarışın başlaraasından endişe edilmektedir. M duğunu söylemişlerdir. Gene Pentagon yetkililerine göre, Çinliler roketlerini ikili ve üçlü grup \ lar halinde bulundurmaktadırlar.' Buna karşılık Sovyet ve Ameri' kan füzeleri çok daha bol sayıda gruplar halinde buluomaktadırlar. ABD Genel Kurmay Başkan Yardımcısı Haig, Güneydoğu Asya'ya gitti Kuzey Irlanda'da iki İngilız askerî daha öldürüldü BELFAST önceki gece Belfast'ın Armagh bölgesinde btndikleri araç şehir dışındaki bir yolda mayına çarparak havaya uçan üç tngiliz askerinden îkisi ölmüş, biri ise ağır yaralanmıştır. Bir haftalık bir aradan sonra kanun dışı Irlanda Cumhuriyetçi Ordusu (İBA) gerillalarının yeniden tedhiş faaliyetlerine başlamakta olduklan anlaşılmaktadır. Geçen hafta büyük çapta tedhij olaylan kaydedilmemişti. İki îngiliz askerin ölümüne, bir askerin isc ağır yaralanmasına yolaçan kaxa mayınının askerî araç geçerken yolun u!»ğında saklanan gerillalar tarafından pat latıldığı bildirilmektedir. lç savaştan artık 5nırtulmak isteyen katoliklerin banş çağrılarına rağmen tedhiş öareketlerinin alevlenmekte oldujyı görülmektedir. (a.a) Kamboçya yı gizlice ziyaret eden Sihannk, Hanoi'ye gitti HONG KONG Kamboçya" nın (Kmer Cumhuriyeti) eski Devlet Başkanı Norodom Sihanuk'un Kamboçya'nın isyancılann elindeki kesimıni gizlice zijaret ettikten sonra Hacoi'ye gittiği bildirilmektedir Hanoi'de yayımianan Nan Dan gazetesi önceki günkü sayısında Sihanuk'un Kamboçya'nın ckur tarılmış» bölgelerini dolaşması. nın «Kamboç halfcının Cumhurhaşkanı Lon Nol vönetimine karşı kazandığı bir zafer olduğunu» söylemiştir. Gazete, Sihanuk'un gezisi hakkında ayrın tılı bir açıklama vapmamıştır. Pekin'de yaşamakta olan Sihanuk'un bir ay önce Pekin'den aynldığı öğrenilmiş ve eski Kamboç Devlet Başkanının bulunduğu ülke konusunda çeşitli söylentiler yayılmıştı Çin Başbakanı Çu En Lai on gün önce gazetecilere Kamboçya'daki savaşm sona ermesinin Sihanuk'un Kamboçya'ya dönmesine bsğlı olduğunu scylemişti. GözJemcilere göre iktidardan uzaklaştırümasmdan bu yana Süıanuk"u desteklemektea vaz geçmemiş olan Çu En Lai o tariht« prensin Kamboçya topraklanru ziyaret ettiğinden haberdar dı. Üç kademeli Yeni Çin kıtalararası füzesi üç kademeli olup, Sovyetlerin dev füzesi SS9'dan 20 misli daha büyüktür. Bu füzenin menzili 5 bin ile 7 bin mil arasında değişmekte ve sıvı yakıt kullanmaktadır. Fü zenin menzilinden de anlaşılabile ceği gibi, Çinliler artık bir nükleer savaş Kalinde Amerika veya Sovyetler Bırliğinin herhangi bir noktasını vurabilecek güee ulasmış bulunmaktadırlar. 50 nükleer füze Öte yandan konu ile ilgili olarak bir açıklama yapan Pentagon yetkilileri, Çinlilerin halen tnenzilleri 600 ile 3500 mil arasında değişen 50 kadar nükleer füzeye sa hip olduklarını, bunlann çoğunun da rampalara yerleştirilmiş bulun SAN CLEIV1ENTE Beyaz Saray sozcüsu, ABD Genelkurmay Başkan Yardımcısı ve Nixon'ın danışmanlarından General Alexander Haig'in, Güneydoğu Asya'daki durumun bir değerlendirmesini yapmak (DIŞ HABERLER SERVtSt) > için dün bölgeye hareket ettiğini açıklamıştır. Sözcü, General o ! Haig'in Laos, Kamboçya, Tayland1 ve Güney Vietnam'ı ziArjantin'de yaret edeceğini söylemiştir. Gözlemcilere göre Haig'in 12. kaçırılan ABD'li kez Güneydoğu Asya'ya gönderılmesi Nixon yönetiminin işadamı serbest Pnom Penh yöresinde yoğun askerî faalivetten endişe duybırakıldı duğunu göstermektedir. Beyaz Saray sözcüsü, GeneBLENOS AİRES Pazartesi ral Haig'in Başkan Nixon i!e günü Peroncu gerillalar tarafınSan Clemente'de yaptığı son den kaçırılan Portekiz asıllı Agörüşmede Henry Kissinger'in merikalı işadamı Anthony da de bulunduğunu söylemiştir. Ruz'un 1,5 milyon dolar (21 milGözlemciler, General Haig'in, yon TL.) fidye karşılığmda serKamboçya üzerinde bir Amebest bıraküdığı açıklanmıştır. rikan uçağı düşürüldükten hemen sonra bu yolculuğa çıkDa Ruz, «Kodak Fotoğrafçılık Şirketinin» yetkililerinden birimasının anlamlı olrfuğunu bedir. (a.a.) lirtmekfedirler. THA) 20*nd yfiryıla bir lmparatorluk düzeni içlnde giren Rusya, 1917'de Sovyetler Birliği haline dönüserek, çağın ana çizgilerinden blrinl baslatmıştır. Feodal düzen içlnde emperyalizme geçmeye çahsan Rus Çarlığının bir sosyalist toplum haline ginnesl olağanustü sonuçlan beraberlnde getinnistir. Ve îkinei Dünya Savaşı sonunda, aralannda Çin'ln ve Doğu Avrupa'mn da bulunduğu pek çok filke, Sovyet modeli toplumlar ve ekonomllera pahlp olmuşlar*r. Amerikan •• Sovyet ekonoBfiik modelleri, bugün blrbirleriB« ııt iki kutup olarak ortadadırlar. Gerçl arada lkl sistemden de bazı bölümleri alarak karmalar yaratan, ekonomiler vardır. Fakat kutuplar değişmemiştlr. Amerika «Serbest Teşebbüs»Un, Sovyetler Birllğl ise cMerkezt Planlama»nm sampiyonlandır. Amerikaa naodelli cSerbest Teşebbüs» ekonomlleri, yer aldıklan ülke üretimlnin büyük bölümünü sağlarlar, buna karşı vergilendlrilme yclu ile devlet maliyesine katkıda bulunurlar. Anallzciler, serbast teşebbüse dayalı Amerikan sisteminin ana görünüsünü Iki esasa bajjlar. Burada üretim gücü, tüketimin yaygıhlığına ve yeni tekniklerle maüyetin düşücülmesine bağlıdır. Kâr yüksek fiyattan değiî, sürüm fazlalığından sağlanır. îş adamının esnekliğiyle, yeni tekniklere ve yeni durumlara uyulur, maliyet düşer ve sürüm daha da artar. Serbest teşebbüs ekonomlsinin yüzü, tüketiciye dönüktür. Başarimn ölçüsü ise kârdır. Başka bir deyişle, tüketicinin alacağı maldan sağlayacağı tatmin, o mah elde etmek için verdiği karştlıktan fazla olmalıdır. Bu modeli iyi uygulamak için ortaya çıkan yöneticiler, sevkJdare uzmanlan başan kazandıklan laman, satış, para akımı ve kâr artar, vergi ödemesi fazlalaşır. Ülke halkı ve ekonomisi de yararlanır. Amerikan sistemi, bu metodlan uygulayıp geliştirecek yeni çözümler bulmuş ve bunlarl bilimsel hale getirmiştir. Meselâ, bir Serbest Teşebbüs Sevk Idarecisinde aranılan nitelikler artık bellidir: 0 1yi bir sevk • idared, tüketicinin eğilimini ve satınalma geleneklerini bilen, malları ve hizmetleri kârlı fiyatlarla sunan yetenekli bir tüccar olmalıdır. İsrail'e Musevi göçünü önlemek için kampanya açılacak KAHIRE Arap Birliği Konseyi, üye ülkelere yaptığı çağnda, bütün dünyada Yahudilerin İsrail'e göç etmelerini engellemek için genis çaplı bir kampanya açılmasmı istemistir. Siyasl kaynaklar bu hareketin, özellikle her yıl binlerce Yahudinin îsrail'e göçüne izin veren Sovyetler Birliğine yönel tilmiş olduğunu söylemişlerdir. Ortadoğu Haberler Ajansının bildirdiğine göre, geçen cumartesi gününden beri Kahire'de toplantılarını sürdüren Birlik Konseyi şu kararlan alröiştır: # Arap ülkelerinin Yahudîlerin lsrail'e göç etmelerine izin veren ülkelerden bu göçü durdurmalannı istemeleri. A Bu sorunu uluslararası konferanslar ve Birlesmiş Milletler Genel Sekreteriyle görüşmek. 0 Arap haber organlannın Yahudilerin Israil'e göçü yüzünden ortaya çıkacak tehlikeleri anlatmalan İçin bir kampanya açmalan. (UPI THA) ECZVCİRVSI HOLDING aVRVMILI Allende ITT ile ilgili iddialarının doğrulandığını söyledi NEW TORK ŞUi"ıwı marksist EVürJet Başkanı , Salvador Allende, yaptığı bir televizyon konuşmasında, Birleşik Amerika"nın Uluslararası Telefon ve Telgraf Şirketinin (ITT) faaliyetleriyle ilgili soruşturma yapan Senato Alt Komitesinin lTT'nin Şili'nin işlerine mildahale ettiğini dogrul&dığını öne Eürmüştür. Allende konuşmasnıda «ITT gibi uluslararası şirketlerin kötü etkileri nedeni ile Şili'nın sa. rışiklıklar içinde bulunduğunu ve iç savaşın eşiğine Keldiğini» belirtmiştir. (THA) MEHMET BARLAS (Devamı 7. sayfada) DAKKA Banglade? Parlalamentosu, dün oybirliğiyle Ebu Sayed Çoduri'yi be? yıllık bir dönem için yeniden Cumhurbaşkanlığına seçmistir. Iktidardaki Avamî Birliği, «1971 kurtuluş hareketinde> gös terdiği üstün hizmet nedeniyle Çoduri'yi aday göstennişür. Meslekten hukukçu olan 52 yaşmdaki Çoduri, dünya kamu oyunu Bangladeş'in bağımsızlığını desteklemeye çekebilmek için Lon dra'da bir hareketin önderliğini yapmıştı. (aa) Çoduri yeniden Bangladeş Cumhurbaşkanı oldu Süveyş'i geçecek Fransızlara izin verilmiyor KAHtRE Bir banş sembolü olarak Süveyş kanalının Mısırlüar elindeki Doğu yakasından Israil elindeki Batı yakasına plâstik bir botla geçmeyi ta sarlayan üç Fransız Razetecisine Mısır makamlaruıın izin ver nıeyecekleri, iyi haber alaıı dip lomatik kaynaklar tarafından bildirilmektedir. DtŞ TABtBt Orhan TÜZÜN Saat 13^0 19J0 Samatya Cad No. 400 tELs a 75 O ^•••••••••1 (Cumhuriyet: 2440) OSMANLIBANKASI A.Ş. Hissedarlar, Esas Mukavelenin 29 uncu maddesî hükümleri gereğince 9 Mayıs 1973 tarihine tesadüf eden Çarşamba günü saat 12.30 da Londrâ E. C. 2. Liverpool Street, Great Eastern Hotel (Easex Romm)'da yıllık Umumî Hey'et toplantısına davet olunurlar. MÜZAKERE GÜNDEMİ 1) Komitenin 1972 hesap yılına ait raporu, 2) 31 Arahlc 1972 tarihinde lcesilen hesapiarın tasvibi, 3) Temettü hissesinin tayini, 4) Komiteye azalar tayini, Esas Mukavelenin 27 nci maddesi hükümleri mucibince, Umumî Heyet, gerek hissedar, gerek vekil, gerekse hem hissedar hem vekil olarak en az otuz hisseyi bir araya getiren bütün şahıslardan terekküp eder. Ancak, Umumî Heyete iştirak hakkını kullanabilmek için hisse senetlerinin ve muhtemelen vekâletnamelerin toplant» için tayin edilen tarihten en az on gün evvel aşağıdaki adreslerden birine tevdi.edilmiş olması lâzımdır: İstanbul'da, İdare Merkezine, Paris'te, 7 Rue Meyerbeer 75009'da Banque Ottomane'a, Londra'da, 23 Fenchurch Street E. C. 3'te Ottoman Bank'a, veya Bankanın muhtelif Şubelerine. Umumî Hey'ete sunulacak olan Komite Raporu ile hesaplar, İstanbul'da Şirket Merkezi ile Londra ve Paris Merkezlerinde hissedarların emrine amâde bulundurulmaktadır. Istanbul Reklâm: 3206 2422 26 NÎSAN 1973 PER3EMBE Türkiye İş Bankâsı ve Akbank şubelerinde satışa çıkıyor Iş Bankısı • Ittanbul: Ytrricami, B«yofllu, 6*lat« • lımir: (Merkez) Anksra : (Merk«z) Akbank İttanbul: Bahçekspı, Beyoğlu, Galats Izmir: (Metkez) Ankaıa : (Merkez) d r i «acılığı ilt bütün ?ubeierd« TAHVILLERI Hamiline ait 5000 Hralık kupürler halinde ve 20 milyon tutannda 7 yıl vadeli İPEK KAĞIT tahvillerinin ana para ve faizleri vadelerinde ilgili banka gi§elerinde ödenecektir. 2 İzmit Yalova sahilyolu üzerinde 67 MİL YON liralık yatırımla 16.000 M kapalı alanda çahşmalarım sürdüren İPEK KAĞIT Fabrikalan ECZA CIBA ŞI HOLDİNG kuruluslanndan biri olup SELPAK mamullerini ve diğer İpek Kağıtlarını üretmektedir. İPCK KAĞIT SANAYİ VE TİCABET A.Ş. İSTANBUI. Yani AJanı: 1411 2420