Katalog

SİMONE DE BEAUVOİR BIR GENÇ KIZIN ANILARI İKlNCt BASKI Aranan kitap çıktı. 20 U m r PAYEL YAYINEVt P.K. 889 İSTANBUL umhuri Kurucusu: YUNUS NAOt ÖğrencilereYabancı Lisan Üğrenenlere Faydalı Sözlükler • TORKÇEINÛİLİZCE OKUL L0G*TI ik (AKÇİT) 750 sayf», N»fi« Bez CHtli 15. • FRANSIZCATÜRKÇE TELÂFFUZLU RESİMLİ SÖZLÜK (DİLMAN) 1600 Recim ve Tablo 40.000 Kelime, N«fı» Ber Ciltli... 29 • ALMANCATÜRKÇE TELÂFFUZLU RESİMLİ SÖZLÜK (DİLMAN) 1600 Raıim va Tablo 40.000 Kelime, Nefi» B « Cıttn 25. •TÜRKÇEALMANCA ve ALMANCATÜRKÇE I YENİ TELÂFFUZLU SÖZLÜK (DİLMAN) I 680tayfa,Nefis Bez Ciltli.... 30. I KIKPÇIURO» *R*YINIZ Ö E E I 8ÖN0ERİLIR. OML 49. yıl, sayı: 17485 Telgraf r« mektup adred: Cumhunyet istanbul Pusta Kutusu: Irtanbu) No: 244 TelefODİar 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 9S 22 « «9 9 Nisan Pazartesi 1973 LöĞRETİM YAYINEtUnkar'o cod. 622 İSTANBUL. Melen Hükümeti FuelOil'in tonuna 40 lira zam yaptı (Cumlrariyet Haber Merkezi) Melen hükümeti, istifasını vermeden önce Fueloil fıyatlarına zam yapılması kararı almıştır. Ancak bunu sıyasal gelışmeler nedeniyle açıklama olanağı bulamayan hükümetin bu kararının önümüzdeki hafta içın de Enerji ve Tabii Kaynaklar Ba kanlığınca kamuoyuna duyurulması beklenmektedir. Kış mevsımınin bitimine rastlayan şu sırada sanayide ve evlerde genış sıkmtısı çekilen Fueloıl'e yapılan zam mıktan, kilo başına 4 kuruş olmak üzere bir tonunda 40 lırayı bulmaktadır. Hükümetin aldığı zam kararirın başlıca iki nedene dayandığı bildırilmektedir. Bunlardan birinin OPEC (Petrol Ihraç Eden Ülkeler Örgütü) ıle geçen yıl yapılan anlaşmadan ileri geldıği belırtilmektedir. 1972 yılının yaz aylarında yapılan anlaşmaya göre, hükümet, 1 Ocak 1973 tarihınden itıbaren Fueloıl'in tonuna 20 lıra zam yapmayı taahhüt etmışti. Zam karan fıılen uygulanmaya başlanmış, ancak resmiyete dökülmemişti. Bu konunun çözümü ıçın de, Türkiye' deki petrol şirketleri hükümet üzerinde yoğun baskı yapıyordu. Fueloü'e yapılan zammın, ikın cı bölümü ise 14 şubat 1973 tarihinde yapılan yüzde 30 oranındaki devalüasyondan dogmuştur. Amerikan dolarına dayanılarak Turk lirasının değerinın düşiK rülmesiyle de, Pueloil'ın ton başına 20 lira arttınlması istenmişti. Böylece hükümet, bu iki isteği birleştirerek, Türkiye ıçın 0nemlı bir yakıt olmaya başlayan Fueloıl'in tonuna 40 lira zam yapmaya karar vermiştir. Bu arada, sanayi kesimi dışında Fueloil kullanan apartmanlardaki yakıt sıkıntısının, zam kararının alınmasının öğrenilmesinden sonra ortaya çıktığı ileri sürülmektedir. Dagıtımcı şirketlerin, stoklan ellerinde tuttuklan ve piyasaya daha az oranda yakıt vererek sıkıntıyı doğurduklan ifade edilmektedir. ZAM KARARI, HÜKÜMETİN İSTİFA ETMESİNDEN ÖNCEALINDI. GELECEK HAFTA AÇIKLANACAGl BİLDİRİLİYOR Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, bugün Demirel ve Ecevit'le görüşecek EN YAKIN İHTİMAL SABİT OSMAN AVCI BAŞKANLIĞINDA AP • CHP KOALİSYONU. AP'NİN 13,CHP'NİN 10 BAKANLIK ALMASI SÖZ KONUSU APİLECHPARASINDAKİ GÖRÜŞ AYRILIĞI NEDENİYLE YENİ HÜKÜMETİN REFORM TASARILARINI BU DÖNEM ÇIKARAMAYACACl ÖNE SÜRÜLÜYOR ANKABA Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk. Ferit Melen baş kanlığmdaki hükümetin istifasıyle ortaya çıkan durumu değerlen dirmek için bugün Meclis Başka nı, Parlamento'da grubu bulunan siyasl partüerin Genel Başkanlan ve grup başkanlarıyle görüşmeye başlayacaktır. Cumhurbaşkanı Korutürk'ün, bu görüşmeler sonunda Melen Hükumeünin göreve devam edip etmemesi konusunda bir karara varacaği sanılmaktadır. Cumhurbaşkaıu Fahri Koru türk, bugün ilk görüşmesinı Mil let Meclısi Başkanı Sabit Osman Avcı'yla yapacaktır. Cumhurbaşkanı. Meclis Başkanı'nı saat U00de kabul edecektir. Cumhurbajka nı Korutürk'ün. saat 15 00'de AP Gcnel Başkanı Süleyman Demirel'i. 16.00'da da CHP Genel Başkanı Ecevit'i kabul edeceğı öğ renilmiştir. (Devamı Sa.7, Sü. 2 de) SON GÜNLERDE YOĞUNLAŞAN FUELOİL SIKINTISININ ZAM NEDENİYLE SATICILARIN STOK YAPMASINDAN DOĞDUĞU ÖNE SÜRÜLÜYOR APveCHP,Melen'e kesinlikle karşı Ecevit: "Başkanhk sorununun •• •• •• •ğ DOĞU BEYAZITTA LAYIKLIĞE AYKIRI DAVRANAN 14 KIŞİ YAKALANDI AĞRI Doğu Beyazıt ilçesi Keteli köyünde layikliğe aykın davranan 24 kişi suçüstü yakalan [ mış, bunlardan 16"sı tutuklanmış tır. Doğu Beyazıt Kaymakaraı Alâettin Turan'ın yaptığı açıkla maya göre, Keteli köyünde 24 kişinin layikliğe aykın davrandığı nın bildirümesi üzerine köye bas kın yapılnıış bu sırada Mehmet (Devamı Sa.7, Sü. 2 de) Fiyat artışma imalâtçı firmalarm kurduğu paravan şirketler sebep oluyor ANKARA Tıcaret Bakanı Naim Talu, «Fiyat artışlarına, imalâtçı firmalarca kurulan paravan şirketlerin sebep olduğunu» açıklamıştır. Bakan Talu, perakende satış fiyatlarının ilgilı bakanlıkça tespit edilememesinin, mevzuatta bir boşluk oldu! ğunu belirtmiş ve mamul malm . perakende satış fiyatlarının, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca tespit ve kontrolünün yapılması için gerekli kanun değişikliğinin hazırlanmakta olduğunu bıldir miştir. Ticaret Bakanı Talu, Niğda CHP Milletveküi Mevlut Ocakçıoğlu'nun bu konudaki bir yazılı soru önergesine verdiğı cevabında, «Perakende satış fiyatlarının tespit yetkisı hususunda müeyyide bulunmaması, çeşitli mahzurlan ortaya çıkarmakta, tüketiciye intikal fiyatlan üzerinde etkili bir rol oynamaktadır» demiştir. Bakan Talu, bu konudaki tatbikat %e yeni alınmakta olan ted birlerle ilgili olarak özetle şöyle demıştir: «Bunun yanında, imalâtçı fîrmalar tespit ve kontrol edilebilen toptan satış usulünü genellikle uvgulamamakta, satış büro lan veya (paravan) şirketler va sıtasıyle mallannı tüketicıye intıkal ettirmekte, arada kademeler yaratarak fiyatlan yükselt mekte ve kârı yine kendine döndürmektedır. Diğer taraftan, aynı ad altmda, üretılen ve satılan malla(Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) Picasso öldü çozumu ıle demokrasi Için esenlik yolu açılmıştır,, İZMİT CHP Kocaeiı merkez ılçe kongresı dün yapılmıstır. Kongreye bir mesaj gönderen Genel Başkan Bülent Ece\it, «Cumhurbaşkanı seçımi ıle Türk demokrasisınin temelleri sağlamlaşmıştır. Bu sonucun sağlanabilmesi içın gösterdiği çabalarla ve izledıfi tutumla CHP, demokrasıye bağlılıktakı içtenliğını bir kez daha göstermıştır» demıştır. CHP Genel Başkanı BUlent Ecevit mesajında daha sonra şunları soylemiştir: «Cumhurbaşkam sorununun çözümü rejimın olağan dışı koşullardan geçmekte oluşu nedeni ile güçleşmış ıdi. CHP'mn de katkısı ile dofan koşullara yaklasılmasıdır ki, Cumhurbaşkanı seçıminde ılkın mümkün olmayan sağlıkh çozümlerm zarnan içınde mümkün hale gelmesinı sağlamıstır. Bu seçimle ilgili bunalım gerçi uzun sürmüştür. Fakat sonunda Cumhurbaşkanlıgı sorunu ıle birlikte bir çok rejıra sorunlannın da çözümü kolaylasmış ve demrkra«;imi7 ıçin esenlik yolu açılmıştır. Kocaelili ülküdaşlarım'n CHP yönetımmdeki sörev değışikliklerınden hiç bir kaygıya kapılmamalarını dilerim. CHP artık böyle görev değişiklikleri ile sarsılmayacak kadar bütünleşmiştır. Görevden ayrılan, görevde kalan ve göreve gelen bütün yöneticilerin ve 6rgütümüzün elbırliği ile Cumhuriyet Halk Partisi, halk içinde Rüçlenmeye devam edecektir Halkın oyları ile CHP'nin gerçekleştireceği halk iktidan yakındır. Etkin bir örgüt çahşması ile bu amaca önümüzdeki seçimlerde ulaşabilmemizin mümkün olduğuna tnanıyorum. Kocaelili ülküdaşlanma kongrelerinde ve seçim çalısmalarmda başanlar dilerim.» ANKARA CurrJıurbaşkan» Fahri Korutürk, bugün sıyasal parti liderleri »le temasıara oa« layarak. Melen hükumetinin ıstifasından sonra ortaya çıkan (îurumu gömşecektir Basbakanm sundugu ıstifs mektubu; nükümetın Kararuu. her ne kadar venı Cumhurbask&nına, lcranın başı olınas' dolayısıyle öır hareket serbestıtı sağlayacak bıçımsel on davranış gibı gösterıyorsa da sıvasaı çevrelerde, Melen cıüktinıetinın göreve devamına Dugun içm olanak göriilmemektedır Bunun nedeni, özellikle AP ve CHP'nın hükümetten duyduğu noşnuts'î luktur. Bu hoşnufsuzlugun AF tarafından da oavlasildıŞı bilinmektedir. Bu durumda, yeni bir hükümetın kurulması beklenmektedir. Başkentteki son gelişmeler ise. yeni hükümetin Millet Meclisi Başkanı Sabit Osman Avcı tarafından kunılaca&ı ızlenimıni vermektedir. Hükümet Avcınm baskanlığında kurulursa, bit ^P • CHP koalisyonuna dayanacagi bellı olmuştur. Sızan haberlere göre, yeni hükümette APnin 13. CHP'nin 10 bakanlıfc alması. 4 bakanlığa da Parlameno dışından atams vapılması beklenmektedir. Bu arada Kültür Bakanlıgiıia hükümette yeniden ver verileceSi de ögrenilmiştir. Sunay formülü sırasında Gelışmelerden anlaşıldıgına gö rc, Sabit Osman Avcı başkanlıfındakı bir AP CHP koalisyonu Cumhurbaşksnlıgi sorunu henüz tartışma aşamasında ıken. Sunay'ın görev süresinin uzatılmasma çalışıldığı sırada ıkı partı arasında eörüşülmüştür. Bu görüşmelerde. iki büyük partmin liderleri, yeni hükümetin Sabit Osman Avcı başkanlığında kurulması hususunda uzlaşmışlardır. Gerçi. aradan geçen süre içinde, yeni gelişroeler görülnıüş, bu arada Başkan Avcı'nın adından Cumhurbaşkanı ıdayı olarak da söz edilmiş ve baa tepkılerle karşıiaşılmıştır. Avcı'nın Cumhurbaşkanlığıra, etkilı çevrelerden gelriiSı söylenen tepkinin, Başbakanlığl soz Konusu oldukta da geleDilcceği hemen akla gelmektetfır. Ancak, yenı hükümetin 1973 «eçımlerine tcadar Işbaşında kalacagı ve Başbakan adayının haten Millet Mecllsinın Başkanı olduğu düsiinüliirşe, bu tepkilenn vemrien nrtaya çıkmaması daha olağandır. Reformlar Esasen, yeni hükümetin «niteliği.nden çok «nıcelıği» üzerinde durulduğu da belırtılmek tedir. Seçimlere kadar geçecek sure içinde, reform kanunlarının gerçekleştirilmesi oldukça zordur Kaldı ki. bu kanunlar üzerinde AP ile CHP arasında derin görü? aynlıklan vardır. Yeni hükümete bir de reformlan sonuca ulaştırma görevini vermek, seçimlerin olagan zamanda yapılmasını bile etkileyebilecek veni sürtüşmelere yol açabilecektir. Bu durumda, reformlann sonuçlandınlmasmı yenı meclise bırakmak en doğru tutum olarak düşünülmektedır. Böylece yeni Hükümetin başlıca görevl, ülkeyi seçimlere söturrrıek, bu arada Anayasa de§ışıklılclennın zorunlu kıldığı ve mecllslerin gündemınöe olan oazı tasarılan Kanunlaştırmak şeklinde belirtilmek tedir. Bir de Seçim Kanununda yapılacak düzenlemeler konusunda yeni Hükümete görev düşe(Devanu Sa. 7, Sfi. 4 de) Cumhuriyet'in anketi Bu köşeden ÇOK ŞÜKÜR ALTAN ÖYM£N Buyaz nereye CUMHURİYET. 1973 YAZ MEV. SIMINİN BASINDA. TATİLLERİNİ EN İYI SEKİLDE NEREDE GECIREBİLECEKLERI KONUSUNDA OKUYUCULARINA YARDIM EDEBILMEK IÇIN BİR ANKET HAZIRLADI. YAYIMLA. MAĞA BAŞLADIĞIM1Z ANKET FIŞİNİ DOLDURUP 30 NİSAN PAZARTESİ GÜNÜNE KADAR ' t Ünlü Ressam PÎCASSO'nun bu fotoğrafı, tarafından çekilmiştir... MOUGÎNS 20. yüzyılın en buyuk ressamı olarak kabul edılen Pablo Picasso, dun Fransa'nın günejindeki Mougıns'de bulunan villasında geçirdıği kalp krizi sonucu ölmüştür. Çağımızm en büyük ressammın ölüm haberini İspanyol asıllı sekretcri vermiştir Picasso"nun İspanyol sekreteri, Mougins'deki stüdyosunda Türk fotografçısı ARA GÜLER yaşında bulunuyordu. İspanya'nm Akdeniz kıyılarmcfaki Malaga şehrinde doğan Pablo Picasso, daha küçuk bir çocukken resım çızmeğe başlamış ve hemen hiç aralıksız bu uğraşına ölümıine kadar devam etmiştir. Bir resim öğretmeni olan babasının, oğlunun resim yeteneği karşısında resim yapmaktan vazgeçtiği, ünlü ressamın bugün bile bütün çizgileriyle hatırlanan çocukluk anıları arasındadır. Pek çok ünlü ressamın tersine, Picasso mesleğı yönunden daıma talihli olmuş ve değerini daha pek genç yaşlarda çevresine kabul ettirebilmişti. Henüz 14 yaşında iken açılan bir yanşmayı kazanarak, Barselona Güzel Sanatlar Akademısine girmış, 16 yaşmdayken Madrid Kraliyet Akademisıne şeref öğrencisi olarak kabul edilmişti. Madrid Kra liyet Akademisine kabul edilmesi, Picasso'nun adını bir anda bütün İspanya'ya yaymaya yetmişti. Bir ressam olarak Picasso'nun yeteneğini ilk keşfedenlerden biri olan Gertrude Stein kendisi 1 hakkında şöyle diyor: «Picasso en akla gelmez şeyleri toplar, bunlan uzun uzun seyreder. sonra da kendi görüş açısından tablolannı yaratırdı. Örneğin bir bisiklet tekerleği, ölü bi r kuş, bir kemik parçası onun için ilham kaynajı olabiltrdi. Bu nedenle (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) OLAYLARIN ARDINDAKl hayatının son günlerine kadar resım yapan büyük sanatçının, yerel saatle 11.40'da ölduğünü soylemiştir. Picasso'nun yakın dostlan, ünlü sanatçının son üç yıl ıçindeki çahşmalarının ürunü olan resimleri 23 Mayısta Avignon'da açılacak bir sergıde teşhir etmeyi planlamaktayoılar. Picasso öldüğü sırada 91 GERCEK Resinlik ve açıklık ihtiyacı arası oldu^nnu» söylemiş, olafanüstü dör.emden vararlanan «Bir küçük partinin» hükümet olmak olanaklannı knllandığını ileri sü'müştür. AP ise hUküme ti işine geldiğince desteklemiş, işine çeldiğince hükümetin öne rilerini savsaklamıştır. «Reform takvimi»nin geçersiz kalması ve özçürlükleri kısıtlavan ta. sanlann, ivedilikle yasalaşması, AP'nin bilinçli ve tutarlı politikası gereğidir. Şimdi Cumhurbaşkanlığı seçimleriyle köşeyi dönen AP'nin de artık yeni kararlar arifesinde bulunduğn gö rfllmcktedir. DP'nin oteden beri 12 Mart höknmetlerine olnmsuı ov verdifi ve partinin muhalefet niteliçini eöriinüşte de olaa fconunak çabasını gösterdiği bilindiğine söre, Melen hfl kümetinin yürümesine zaten ola nak kalmamıştı. Bunun için hükünitin istifası. salt bir demokratik nsul y» da jest sayılmamalıdır. Bu istifadan sonra kurnlacak \ büyük ihtimalle genel seçimlere yönelmek için bir aşama sayılacak hükümetin, daha kesin ve açık bir niteliği olacaktır. Gerçekten de Melen Hükümeti sürekü tereddütlerin üriin lerini politika ortamm» yansıtıvordu. Parlamentoy» dayalı görfinen, ama cücünün bir bölümünü etkili çevrelerden almış sayılan, sorum ve sorumsuzluk sınırlan, *•* (Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) Cumhuriyet Anket Halkevi So. No. 3941 Cağaloğlu • Istanbul j l ADRESİMİZE GÖNDERİNİZ BÖYLECE CUMHURİYET StZE TATİLÎNtZİ EN İYÎ ŞEKİLDE GEÇİREBtLECEĞtNİZ YURT KÖŞELERÎ, OTEL • MOTEL VE KAMPİNGLER • HAKKINDA EN TAZE BİLGİ . LERİ VERECEK, GÜZEL BİR TATtL GEÇİRMENİZ KONUSUNDA YARDIMCI OLACAKTIR. ANKET FİŞİ 5. SAYFADA Melen hükflmetinin istifası bir usul sorur.u mu sayılmalıdır? Dcmokratik geleneklere uygun bir davranış gıbi förünen istifaname, hiç kuşkusuz yeni Cumhurbaşkanı Sayın Fahri Korutörk'e «Yetkilerini daha serbestçe kullanma» olanağını da rerraebtedir. Ne var ki, bir usnl konnsu gi bi söriinen istifanamenin altır.da daha köklü nedenJer bulunduğu da aşikârdır. Melen hükfimetiyle öteki partHer arasındalci ilişkilerin • CumhurV yetçi Güven Partisi dışında göniilsüı, hattâ zoraJd oldnğu hilinmektedir. Öncelikle CHP hükümctten çekildikten sonra eleçtirilerini voğunlaştırmı», Melen hükumetinin «VarU yok Yeşilköy'den kalkan Jumbo jetin motorunu bir martı tahrip etti • FRANKFURT'A GİDEN UÇAK GERt DÖNDÜ Pan American Hava Vollarının Frankfurt'a gitmek üzere, dün saat 13.10'da Yeşılköy'den kalkan Boeing747 cJumbo» jet uçağı 3 ve 4 cumaralı motorunda yangın çıkması aeoerayle gen dönmüştür. Motordakı yangının, lçine bir martı nm îlrmer) ne. (Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) Neyse bu iş bitti. Haftalardanberı aynı konuya takılıp Kalmaktan vatandas olarak da, yazı yazan olarak da kurtulduk Sayın Korutürk'e devletin en yüce makamındaki görevinde başarılar dileriz. Büyük partilenmızın sayın lidsrlerine de bundan sonraki pazarlıklarmda başanlar... ••• Şimdi artık öteki konulan yavaş yavaş hatırlayabilı. riz: Hani bir Devlet Güvenlik Mahkemelen sorunu vardı.. Bu tnahkemeU'rııi yarı&clarının atanma5*Jida asıl sözün mlkümetP ai' oimasına CHP itiraz etmişa. Bu Konudaki Anayasa degı^khğı. Mecliste kabuı edilmemış, ama Senatova eerıe de gönderümiş. orada ovlanıp tekrar çörüsülerel! kabul edilmişti. CHP Dunun Anayasaya usul /onünden ackça avkın olduğunu Bırinci Mscliste reddedılen oir maddenin tkinci Meclise s#nd«>n)Mneyeceğını öne sürmüş bu «usulsüzlügp» davanarak Anayasa Mahkpmestne Daşvu racağını Dildirtnlstı. Bunu şimdi yapacak mıdırT Gerçi Sunay'uı sürennin uzatılması yoıuadaki Anayasa degişıkliö teklitınde de, CHP'nin o «usulsüz» dediği uyguıama, aynen tek rarlannuu. Ve CHP o zaman o <usulsüziUge» ıtıraz etmediğı eiDi onu savunmuştu aa.. îfanı sunay tormulü gibi öcemu bıı demokrasi sorununaa dueneyim derken Güvenlik Mahkemeıen konusundaJd *endi Anayasa ıtırazj eerettçesi ni kendisi cürutmek zorunda kalmıştı Ama aaha önce oartî sözcülerınırı ılân ettig, şet ae hatırlardadu • «Amyasa Mahkemesine eıdeceğız» aemişlerdı... Gitseler 1yi olaraktır Hiç olmazsa öteki jerekceJere dayanarak. C'ınkü ouns itı raz edebilecek oa=Ka 011 siyasî parti yoktur Ve Uç avlık itiraz sürnsı ae oir geçerse, bu martderjn sonuçlan tırehile Meclis tutanakiannda bet şevden rtnce CHP'b natıplerin ımzaları alnnös razı. üdır Anayasadaki öteki değişiklikler.. 15 günlük grizaltıns al ma süresi.. Askert Mahkemelerde yargıç üyelerin azınlığa düşürülebîlmesı. Dernek (Devamı Sa. 1, Sü, 1 de)