Katalog

CUMHURİYET 27 Nfsan 1073 Dünyada Bugün . •»• Dış habetier Dış basından 44 Son perde osyal ve siyasal gelismeleri sanat aracılığı Ue Izlediğiniz zaraan, şaşılacak doğrulııkta goriinümler elde edersiniz. îsterseniz deneyelim' ve operadan.tiyatroya, ondan da sinemaya stlayârak Amerikan Japon İİİ5kilerini ele alalıra. 1900'lerin başında Amerikan Japon ılişkileri en iyi biçimde Puccini'nin «Madame Butterfly» operasrnda yansımıştır. Metnl tllica ve Giacosa tarâfından yazüan fcu opera, ilk defa 1904 yılında Milano'da oynannusUr. Bu operada, Pinkerton adındaki Amerıkalı dentz teğmeni, Nagazakılı Cıo Cıo San'a (Madame Butterfly) fişık ölur ve Japon törenlerine uygun biçimde evlenirler. Ancak kızın din değiştirmesi. çevresinde öfke ile karşılanır. Bu arada Pinkerton ülkesine gider. Geri ' döodüğü zaman, Cio Cio San'ı, fiç yaşındaki oğlunu büyütürken bolur. Ne var ki, Pinkerton Amerika'da' bir Amenkalı kadmla evlenmif ve Japon kıza veda edip çocuğunu almak için gelmiştir. Bundan sonra Pinkerton bir veda aryası söyler (AöMio fiorito ESİİI... Arkasından da Butterfly intihar eder... Bu opera, Amerika'nın «Açık Kapı> politikasının uygulandığı doneme rastlar. Amerikahlar, J*. ponlarm hayatına girmis. ve onlar rın huzunınu kaçırmi}tır. İsrail,* Mısır'a Mirage,, uçakları * * ' geldiğini fotoğraflarla kanıtladı TEL AVtV «Jerusalem Post» gazetesının Parıs muhabirı, har vacıhk çevrelerıne dayanarak verdiği haberde, Israıl'ın, Fransa tarafından Libya'ya verilmiş olan «Mırage» uçaklarının Mısır'da bulunduğunu bir Amerikan casusuçagı tarafından çeııilen fotoğraflarla karutladığını ve bu fotoğrafların Pazar gıinu Israıl tarafından Fransa büyukelçısıne verıldığını bıldırmektedır. Öte yandan, «Maarıv» gazetesinm Londra muhabırı ise, iyi haber alan kaynaklara dayanarak, keşif uçuşu yapan krahyet har va kuv\ etlerı uçak'arının Mısır havalanlarında Libya «Mirage>la rı ve Irak «Hunter»leri gördüklerını ılerı sürmektedır. îngıliz uçakları, keşıf uçuşlarmı, NATO çerçevesinde ve esas olarak Sovyet denız ve hava kuvvetlennin Doğu Akdeniz'deki hareketlennı ızlemek ıçın yapmaktadırlar. S İsrail jetleri Beyrut üzerinde uçtu BEYRUT Lubnan yetkilileri tarafından yapılan açıklamaya göre, sayüarı saptanamayan İsrail jetleri, dün Beyrut üzerinde çeşitli uçuşlar yapmışlardır. Açıklamada, daha sonra hava lanan Lubnan Hava Kuvvetlerine bağlı Mirage uçakları, İsrail jetlerini kaçırdığı ve herhangi bir çarpışmanın olagelmedıği belirtilmektedir. (a a THA) Sovyetler'in Salyut2 Uzay istasyonu arızalandı WASHİNGTON Amenkalı ların Skylab «Uzay laboratuarı» projesini uygulama alanına koya rak uzayda en uzun süre kalma rekorunu ellerine geçirmeğe çalıştıklan şu sırada, Sovyet kozmonotlarının «Salyut2» uzay istasyonunda meydana geldığı anlaşılan bir anza yüzünden bu alanda adlannı duyurma fırsatmı kaçırdıklan bıldirilmektedir. Amerıkan uzay gbzlem dairesi NORAD tarafından yapılan açıkla maya gore 3 Nisanda uzaya fırlatılmış olan «Salyut2» uzay istasyonu 11 Nisanda anzalanmıştır. Bu nedenle de, «Soyuz12» uzay kabini ile uzaya fırlatılacak ve uzayda Salyut2 ile kenetlene rek ona geçecek olan Sovyet kozmonotlarının hareketı bilinmeyen bir tarıhe ertelenmıştır. (aa) Olümünün yirmmcı yıiında Jozef Stalin Kafkâsya'nın yükeek dağlar arasuıa sıkışmış küçük ve tozlu Gorı kentının en büyük özelliği, halkının hâlâ geçmiş gunlerın anılanyle yaşaması ve Sovyetler Birliğinin her tarafında lanetlenmiş bır eski lıdere, geçmişte olduğu gibı şimdi de büyük sevgi vo saygı beslemesıdır hiç kuşkusuz. Burada. sokakta karşılaştığınız insanlar, hiç bir şeyden çekinmeden size Stalin'in büyüklüğünden bahseder ve Sovyetler Birliğmi bugünkü durumuna getiren asıl liderın Stalin olduğunu söylerler. Olümünün üzerinden tam 20 yü geçen Stalin. resmî makamların da teşviki ile bugün Rusya'nın genç kusaklarına hemen tamamen unutturulmuş gıbidir Artık bu eski Bolşevıpin adına sadece kitaplarda rastlanmakta, bugünün genç Sovyet kuşakları Stalin'i geçmısin korkulu bir niyası olarak kabul etmektedirler Gori halkı için ise durum farklıdır. Onlar için Stalin hâlâ çok şey ifade etmekte. ismi her anılışta halkın kendisine beslediği sevgi ve saygı bellı olmaktadır. Bunu biraz da olağan karşılamak gereklidir. Zira Gorı. Stalin'in doğduğu ve iktidarı ele geçirdiği zaman da pek çok yararı dokunduğu bir kenttir. Gori'nın merkezini meydana getiren meydanda, Stalin'in doğduğu iki odalı ev bugün bınlerce Gürcünün ziyaretgâhı haline gelmiştir. Stalin bu evde doğduğu zaman, hiç kuşkusuz etrafı, aynı şekilde inşa edılmiş birçok evle çevriliydi. Oysa, yirmi yıla yakın suredir yurütülen kötüleme kampanyasına rağmen. bu küçük ve baslt ev Gorı kentınin en önemli merkezi durumunu muhafaza etmektedir Bu basit evden biraz ötedeki Stalin heykeli ise, âdeta canlısı imiş gibi Gorilıleri seyretmektedir. IstanbuVun elektriği için de Dünya Bankasi kredi veriyor WASHİNGTON . Dünya Bankasınm Türiuye'de Devlet Demiryollannın modemleîtirilmesi progranu için 4 milyon dolarlık T ' (658 milyon T.L.), Istanbul enerji dağıtım projesi için ise 14 milyon dolarlık (196 milyon T.L.) > kredi verilmesini onayladığı açık lanmıstır. . Dünya Bankasi yetkililerine gö re, Devlet Demiryollannm modernleştirUmesi programı 6 yıl içınde deniryolu ulaşunının kap samının geliştirilmesi ve daha etkili küınması amacıyle çeşitli alanlarda tedbir ahnmasını öngörmektedir. Bu program çerçevesınde 500 mil kadar demiryoîu yeriilenecek, işaret ve telekomünikasyon tesisleri meydana getirilecektir. Pinhas Sapir, İsrail işgalinin geçid olduğunu söyledi Kaddafi, Libya Mısır birleşmesinden sonra siyasî bayattan çekilecek BEYRUT Beyrut'ta yayımlanan «El Sayad» adlı dergiye verdiği özel demeçte, Libya Devlet Başkanı Muammer Kaddafi, Mısır ile Libya arasındaki birleşmenin, önümüzdeki Eylül ayın da gerçekleşmesinden sonra. ken disinin sıyasal hayattan tamamıy le çekileceğini açıklamıştır. îkinci Dünya Savafuun Japonu, Amerikalı rejisörlerin elinde, kısa boylu, çekik gözlü, kesik kesik ko nuşan ve Amerikan askerlerine cziyet eden bir sürü sadist olarak sunulmuştur. Savaş dönemi, bünyesme uygun yçrumları, sanata da yansıtmıştır. . Savaş sonrası Amerikan Japon iliçkilerini, Jdhn Patriçk'in «Ağustos Ayı Çayhanesi»nde b\ıluruz. îlk defa 1953'te New Yojk'ta sahneye konan bu oyun, sonra Marion, Brando'nun başrolü ile filme de alınmıştı. cAğustos Ayı Çayhanesi»ride, Japonya'yı yendiktan* sonra işgal eden Amerikan ordusunun, gülünç macerası anlatılır. Önceleri Japon köylüleriAmerikajılao yadırgar. Fakat sonunda hec Jey tatlıya bağlanır. Çünkü Amerikan işgal ordusu iyi niyetlidir. Japon köylüleri de bu iyi insanları sevmeye hazırdır. ' Bu iyimser aonucun dısında, oyun, işgalci Amerikahlar ile yenîk JaporJann ilişkilerini değiîik bir açıdan verebilmistir. ,. . 1950lerin Amerikan . Japon ilig kileri, özellikle filimlerin başkonusudur. Gerek Kore'de, gerekse Japonya'da üslenen Amerikan askerleri, bu filimlerde, Tokyo'da eğlenirlerken görülürler. Gey|a'. larla yapılan filemler, Kabuki tiyatrolarrnda eğlenceler.. Bazı fi lımlerde de, (meselâ Sayanora), temiz Amerikan askeri, takunyah ve beyaz çoraplı Japon kızına tutulur. Alçak kapılı evlerden bajını çarparak içeri girer, kıan elinden saki îçer. Sonunda da, birinden biri ölür. Bu dönem, gerçekten de Japonya'nın bir Amerikan askeri dîn. lenme merkezi olduğu dönemdir. Parası dolara oranla dü$ük, Kaüu A.merıkalıya muhtaçtır. Amerikan Japon iliskilerinin son ddnemine değgin ne bir piyer ne de filim. gördük. Ancak durumun geçmişten çok farkîı olduğunu söyleyebiliriz. Zaten bunu da herkes biliyor... Japon ekononüsi, Amerikan dıj ticaret dengesini altiist etmiştir. Amerikan Japon ticaretinde Washington yüda 3 milyar dolar açık vermektedif. Amerika'nm ithalata koyduğu bütün gümrük vergilerine ve Tokyo'ya: âdeta zorla reel satmasma rağmen bu açık kapanmamaktadır Şimdi Amerika'rjn tek ümidı, jktidardaki Liberaı Partinin Başkan ve Başbakan Tanaka'nın ulkede sosyal yatınmlara başlamasındadır. Çünkü Japon mallaruun ucuzlugu, Japon işçi ücretlerinin ve dolayısiyıe iç talebin duşüklüğünden ileri gelmekteciır. Üretim gücü de çok'yüksektir. Eğer Tanaka ülkede sosyal refcım yapar ye sanayi dısı yatınmlara giderse, genel maliyetler do ar,tacaktır.' Böylece Japon Tvalları pahajılanacak ve Amerikan malları karşısında rekabet giıcünü kaybedecektir. Amerika heyecanla bu reformlan beklerken Japonya ile iyi ı!ış.kilerini sürdürmeğe çalışmaktadır. Bunun en kelay yolu ISP, Güneşin Oğlu dıye bilmen îrr.parator Hirohito'nun Arnerika'yı ziyaret etmesidir. Böylece Jrpon r kamuoyu, Amerikan dostluğunu ciaha fazla benimseyecektır. Japon tkrihinde ilk defa geçen y:l yurt dışına çlkan ve Batı Avrupa'yı ziyare(t eden İmparator, Başkan Nixon tarafından Uç ayTI fırsatta, Washıngton'a aavet etMmişti. Sonunda bu davetin kabul edıldiğı ve împarator'un Kasım'da Washingtona geleceği b'zzat Nixon tarafından açıklanâı. Fakat bu ziyaret haberi, Japon potltik çevrelerinde tepkiye yo) açmıştı. Çünkü 1946 Anajasasına göre Dutün siyasi yetkileun) kaybeden Güneşin Oğlu'nun, böylece yeniden politikaya gırme sı durumu doğuyordu Bu tepkilerin artması üzervne, önceki gün bjzzat Impaıatorun karan ile Washington gezisi süresız olarak ertelendi. Nixon'ın açıklamssı, böylece sonuçsuz kaIıyordu. , Amerikan • Japon ılıskilerinin son dönemini yansıtan'bir seraryo ^enemesine biz de gırisebiııriz artık... ' ... Beyaz Saray.'da bir oda... K:xon, Japon malı transistörlü raüyosundan haberleri dınlerken Araplann eksik yam Arapların bugünkü anlayış ve tutumla hareket etmelerı halınde, Israille yapılacak yeni bir savaşın yine Arapların yenilgısi ile sonuçlanacağını iîade eden Kaddafi, «Arapların ellerinde yeteri kadar malzeme, silâh ve cepDünya Bankasmın açıklaraasına hane var. Arapların geri durumgöre, aynı program için Avrupa i da bulunduklan alan, hava kuvYaürım Bankasi da Türkiye'ye I vetleri veya şu veya bu tip uçak 322 milyon lira tutarında kredi eksikliği değildir. Arapların eksık yam geleneksel askeri düşüverecektir. KUDtS israil Maliye Bakanı Pinhas Sapir, 1967 savası sırasında ele g<*c«ı Arap toptaklan üzerindekı içgalin geçid olduğunu söylemiştir Plnhâs Sa pir, Israil'in hedefinın toprak il hakı olmadığıra da belirtmış, «Iş pal altındaki toprakJarda sürek1 şekilde kalmam.z bahis KOnu< su degildir. Ancak ileride Araplarla banşçı bir çozüm yoluna ojaşacak olursak sınırlanmız nüş tarzlandır» demişür. Kadda j konusunda bazı ısteklerımiz olafi, Libyali gençlerin hava ve de j caktır. Bunun dışında Arap top ruz ku\vetierinde görev almak raklannda devamlı tcalrnak gıbı tan kaçmmalannı da eleştirmiş, j bir dunım sözkonusu değıldir» demiştir. bunun utanç verici bir şey olduBaşbakan Golda Meır'in tşçl ğunu söylemistir. 1 Partisi üyelerinden olan Pinhas Savasın her an patlak verebiSapır, ılımlı görüşlerı ile tanıleceğıne demecinde dikkati çe t:an IsraiUi liderleraendir. (D19 Habrrler Servisi) ken Kaddafı, «Asıl önemlı olan savaşın başlatılması değil, ne şekılde sonuçlanacağını kestirmekArjantin tır. Fakat bugün için maalesef Israüliler avantajlı durumda bulunmağa devam etmektedırler» Jandarma Genel dıye konusznuştur. Ziyaretgâh Moskova'da durum MAKARİOS, YENİ BİR RUHANÎ MECLİS KURDU ANKARA Kıbns Ruhanî Meclısı tarafından dıni gorevlennden azledılen Kıbns Ruın yonetimı liderı Makarıos'un venı bır nıhanî meclis kurdugu bıldınlmektedır. Lefkoşeden ge' len Makarıos'un yeni ruhanî meclisı, çarşamba gunü ilk toplantısıru yapacaktır. Ancak, Makarıos'un kendisını azleden pıskoposlarla anlaşmazlığa düşmesinden sonra yeni bir ruhani meclis kunnaya hakkı olup olmadığı, Ada'da tartışma konusu olmuş. birçok papaz, görevlerınden ıstifa etmıştır. Gori'deki bu Stalin hayranhğına karşıhk başkent Moskova'da daha değişık bir hava esmektedır olümünün yirminci yılında. Stalin, Moskova'da günün siyasî konularından biridir hâlâ. Resmî çevreler, eski tutumlarını kısmen de olsa değiştirmişler ve hemen her fırsatta Stalin'i kötülemeyi terketmişlerdir. Aydın çevreler ise bir gün Stalinciliğin gene hortlamasından çekinmekte, resml çevrelere sızmış eski Stalincilerin bu günü beklemekte olduklanna inanmaktadırlar. Sovyet aydmlarma göre, Kruçefin iktidardan uzaklaştırılmasından sonra. Stalin aleyhtan kampanya gerektiği kadar inançlı yünitulmemiş ve bunun sonucu olarak da, ortaya bir yeni Stalincilık tehlikesi çıkmıştır Gori'de ise halk. eski liderlerıne itibarımn iade edilecegi günlerin bekleyişi içındedir. Bir Gorüi için bir Moskovahnın Stalin hakkındaki düşüncelerini kavramanın ve bunlan paylaşmanın imkânı yoktur. Savaş hazırlığı öte yandan Mısır Hükümetinin, son zamanlarda, ülkeyi savasa hazırlanmakta olduğu intıbaını uyandırmağa çahştığı bıldirilmektedır Komutanı kaçırıldı C»RDOBA (Arjantin) Arjantm Ulusal Jandarma Genel Komutanı Jacobo Nasif, dün sabah Cordoba'da kaçırılmıştr. Olay hakkında başka açıklama yapılmamıştır Bılındigi gibi Kruçef Stalin'in anısına Sovyet Komünist Partisinm 20 ıncı Kongresınde saldırmış. eski liderin hatalanm, hatta cinayetlerini açık delilleriyle ortaya koymuştu. Ne var ki, Sovyetler Birliğinin sorunlan Kruçefin de dikkatini bu konudan ayırmış ve Stalin aleyhtan kampanya zamanla gevsemiştı. Kruçef'ten sonra ıktıdara geçenler ise Stalin hakkındaki suçlamaların bır kısmmı unutturmuşlar, itibannı da kısmen iade etmışlerdi. Bugün, Kruçeften sonraki liderlerin çabalan sonucu, Stalin Sovyetler Bırlığinde hem önemli bir tarihi kişi hem de topluma büvük kötülüklert dokunmus bir lider olarak kabul edılmektedir. Sovyet vatandaşlannın büyük çoğunlugu İçin Stalin artık sadece çok kbtü veya sadece çok iyi bir insan değildır bugün. Bu niteliklerin her ikisinden de aynı miktarda pay varaır Stahn'de. Gori halkı ise, bu konuda Sovyetler Birliğinin diğer bölgelerinde yaşıyanlardan tamamen farklı düşüncededir. Bir Gorill için Stalin her şeydir. Stalin, Sovyetler Birliğinin dünyanın ilert sanayi güçlerinden biri haline gelrnesinl sağlamış, bu ülkeye Nazi orduları karşısında tarihin en bliyUk zaferlerinden birini kazandırmış ve savaş sonrası döneminde Sovyetler Birliğinin yeniden inşasını mümkün kılmıştır. Buna karşüık aynı kentin sokaklanndan Stalin'in İsmi silinmiş, gene resml politikanm sonucu olarak okul devresindeki çocuklara bu konuda en ufak bir şey öğretilmez olmuştur. Gori'de çocuklar, Stalin hakkındaki büttln bilgilerini ailelerine borçludurlar. öte yandan bu çabalann, Sovjetler Birliğinin diğer bölgelerinden Gori'ye gelen yabancılar tarafından da harcandığı bir gerçektir. örneğin Gori'deki okullarda bazı öğretmenler Stalin dönemi kıyımlannı çocuklara anlatmakta, eski Sovyet Uderini 10 railyon iasanın gereksiz yere ölumünden »orumlu tutmaktadırlar. Bu çabalann Moskova'nm istediği sonuçian verip vermiyeoeği hakfctnda şimdiden kesin konusulamaz. Bilinen tek şey, Kruçef kadar asın olmamakla birlikte, şimdiki Sovyet liderlerinin de Stalin'in hayaiinin ülkenın üzerine çökmesüıi istemediklendir. Kampanya BU YAZIN LTATLI Farkîı düşünüş The NevvYork Times Sosyalist ekonomileri birleştirme yönünde ileri bir adım atıldı ZAHİERCtE, (Polonya) Doğu Alman teknisyenleri ile Polonyalı teknisvenlenn, ülkenın sanayi şehırlarinaen Zawieı cıe'de, ortak bir tekstü fabnkası kurmak ıçm çaıışmalan hızlandırdıkları açıklanmıştır. Sosyalist ülkeler yetkıMeri bu girişimin. sosysılist ekonomilerin entegrasyonu yolunda atılmış en ıleri acura olduğunu belirtmekte, sağlanacak başarının bu yöndekı çalasmalan hıziandıracağını ifade etmektedirler. lıği belli etmişler ve karam» c&k başarının COMECON ıçındeki işbirliğini hızlanaıracagmı soyîemişlerdir. Bu konuda yarılan açıklamaya göre. 19711975 yıllan arasında COMECON ülkeleri arasmdaki ticaret hacmi 200 milyar Rubleye ulaşacaKtır. Bu da yüzde 64 oramnda bir arüşa tekabül etmektedir. Gene Doğu Almanyalı vetkililere göre, aynı dönem içinde Sovyetler BirUğinin COMECON içindeki ortaklan ile ticaretindeki srtış yüzde 50"yi geçecektir. Doğu Alman yetkililer, bütün bu felişmelerin COMECON Jçinde f.erçek bir entegrasyonun müjdecisi olduğu görüşünü tekrarlamışlardır. (Dıs Haberlet Servisi) Eşit paylaşım Zawıercie'de kurulmakta olan tekstil fabrikası bitmce, fabrikada üretilen maliar ve bu mallarm satışmdan sağlanacak kârlar eşit şekilde ikı iilke arasında paylaşılacaktır Batılı gözlemcıler ve iktisat uzmanlan, Polonya ile Doğu Al manya"nın girişimlerinin, sosyalist blokta uluslararası nıtelikteki ilk girişim olduğunu belirtmekte, böylece Batı dünyasındaki şirketlere benzer uluslararası şirketler döneminin sosyalist blokta da açılmakta olduğunu söylemektedirler. TEŞEKKÜR Aziz varlığımız KÂMİL ERSOY'un hastalığı sırasında ve vefatmdan sonra gösterdikleri unutulmaz ilgiye minnettar olduğumuz, Ankara'nın büyük hekimlerinden dahiliye mütehassısı SALİH TUGAî ve K ^ 3 . mütehassısı ZÎYA TîNEL'e teşekkürlerimizi sunanz. Bahriyeli Kâmil agabeylerinin ruhu şadolsun. AİLESİ ^•••••••l Ticaret artacak Doğu Almanyaıı yetkılıleı de bu konuda beslediklerı ıyımser DANKASININ |^J|jf" Türkiye [ş Bankasmın l l ^ l ^ ^ g b u yıl yapacağı 3 çekilişin ilki olan Yaz Çckilişlnde 8765 talihli zengin para ikramiyeleri kazanacak. Tasarruflanmzı 4 Mayıs akşamına kadar Türkiye İş Bankasmda çoğaltarak bu tatlı heyecanı siz de yaşayın. TORKİYE İŞ BANKASİ PARANIZIN... İSTİKBALİNİZİN EMNİYETİDİR Tenl AJan»: 13512933 JAPONYA TARİHİNİN EN BÜYÜK İŞÇİ HAREKETLERİNDEN BİRİ BAŞLADI TOKYO Ulaşım ve kamu ser visi görevlilerinin 72 saatlik bir gTeve başladığı ve bunun Japon tanhinın en büyük işçi hareket le rınden biri olduğu bildirilmektedır. Japon ulusal demiryollan işletmesi de yolcu trenlerinın seferlerıni durdurmuş ve özellikle büyük kentlerde posta işçileri görevlerini yapmamışlardır. Öte yandan telefon işçilerinin de bzel hkle Tokyo'da çok etkin bir dırenış içinde bulunduklan açıklanmıstır. Yük trenlerinin de ça lışmaması, taşıma işlemlerini özellikle Tokyo ve Saka gibi dev şehirlerde büyük ölçüde aksatmıştır. Grevin nedeni, işçilerin ayda 1200 liralık bir ücret artışı istemeleri ve yetkililerin bunun ancak yarısını kabul etmeleridir. Cumhurîyet: 2961 VEFATLAR tÇİN Kıymetll bocalar ve duahan» tardan mutesekkll cenaze n e rasltn ekibinüj bir telefonla emrinlrdedlr. Gszete llânı ve umum nraamelât tcln ayn ücret alınmaz. Cenaze Islemlerinl lsletmemlı deruhte eder. Acı eünlerinizJ Daylasınz. TEL: NOT: 47 20 06 İslâm Cenaze İşleri Bütün muameleleı lsletmeye ait olmak Ozere yurt lel. vurt dısı. vurt dısmdan vurda cena2e naklJ vaoılır. GOnün het faatlnde emrtnlzdedlr Çiçek Rek: 582/2941 Mehmet BARLAS (Devamı 7. Sayfada)