Katalog

>Y. Kadri Karaosmanoğlu ' <r ATATÜRK 5. TL. * PANAROMA 20. TL. *r YABAN 7.50 TL. * ANKARA 7.50 TL. * KİRALIK KONAK 5. TL. * ERGENEKON 10. TL. REMZİ KİTABEVİ «g umhuriYe Kurucusu: YUXUS NADt BUDALA Dostoyevskı'nm dev romanlan ara sında en guz«llennden bin oian Bu daia'nın Menınet özsrül tarafından doğ rudan doğruya Rusçs asundan ve temız bır Türkçe Ue vautıgı venı cevırı Varlık Yavmlan arasında 15 lira fi vatla çiktı Tiyatro ile Stnemada da bü vük zaferler kazanan bu Ustün romanı Varlık okurlannm çok begeneceklenn den şüphe edılemez tlâncıllk: 15772135 49. yıl, sayı: 17477 Telgrâf ve mektup adregl: Cumhurlyei Istanbul Host» Kutusu: Istsnbul No: 246 T e I# fo n Ia r 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 « 98 » 42 l 9 > 1 NisanPazar 1973 En az vergi ödenen ülke Türkiye : 0 O 20 30 ^.0 50 60 7Q ÇQ ŞÇ 1QQ Imar Bakanlığı, projelerin Odalarca vize edılmesi gereğini kaldırdı • ISTANBl'L BELEDİTESI İSE, BU KONUDAKÎ GENELGETE «ITMAMA» KARARI ALDI OECD ÜLKELERÎ ARASINDA VERGİ HASILATINDA EN ADALETSİZ VERGÎ OLAN VASITAU VERpİLER PAYININ ENYÜKSEK OLDUĞU 4 ÜLKE, TÜRKİYE, İZLANDA, İRLANDA VE YUNAJtİSTAN. konomik îşbirliği ve Kalkınma Orgutü (OECD) ülkeleri arasında en az vergi ödenen ülkeleriri Türkive, Portekız, Japonya ve tspariya olduğu açıklanmıştır. OECD'ye üye 23 ülkede vergi hasılatının ülkelerin E Lütfen Biraz Acele.. emokrasl ü> yönetildiği kiddia edilen bir ülkede Fönemli olan nedir? Falan kişinin Cumhurbaskanlıseçilmesi mi, yoksa falan psrtinin ilnidarda bulunması mı? Bizce hiç biri değil. Siyasal efiiimlerine göre .urttaşlar elfoette şu ya d» bu kişiyi devlet başkanlığında, şu va da bu parti»ı iktidar yerinde gonnek istcrler, bu nihayet bir «tercih» »orunudur. IJir ülkede çeşitli Ç»karlar Te çeşitli «tercıhler» bulunması doğal değil midir. o halde yürütülen politikadan bir I ısım halkın hoşnut olması bir kısmının da olmaması o denlı doğal dır. İktidar yerinde knn oturursa otursun, demokrasilerde öuemli o'an, demokratik hakJann ve ar<a\asal özgürlükleriD kısıntisız yürürlükte bulunmasıdır. Bu son derece basit ükeye uyulrtuğu sıirece siyasal yaşantı zaman z?man gürültülü ve sinirli bir fca\av» büriinebilir. Devlet gemısini yürütmekten sorumlu hükümetlerin sıkmtıya düştüğü, lahatı kaçtığı anlar olabilir. Ama «bizde demokras' var» dijebilmek için de bu tür sıkıntıIaıa ve rahatsızlıklara katlannak sarttır. Yeksa toplumu ardı arası kesilmez bunalımlardan kurtannanm olanağı hiçbir zaman bulunamayscak, hem yöneticiler, hem yönetilcnler birbirl«*rine yabancı kalmamn acısını daima vicdanlannda duyacaklar«iır. Demokratik ilkeîere baglıyız diyerek demokrasi dışı politikalara halkın inandırüamayacağı meydandadır. L'zakJarüan örnek aramaya ne gerek, yaJan geçmişimizde bunun birçok deneylerini birlikte yaşamadık mı?'1946 seçimlerini şöyle bir hatırlayalım; o zamanki iktidar dürüst da\ranmak varken kaybetmek korkusu ile bir takun oyunlara baş \urmasa idj DP'y* devleştiren o büyük halk kırgıniığına yol açılmış olur muvdu? 1950 de enci bir çoğunlukla iktidara ge)en DP 1954'ten sonra adıra adım demokrasi ılkelerine sırt «.evırnjeseydi 27 Mayıs'a gerek idlır mıydı? AP iktidan 27 Mayıs'tan öc almak poıitıkaMna sapacak yerde 27 Mayıs'tan ders almasım bilse\di 12 Mart Muhtırası verilir mivdıî Bunca acı denevlere raçmcn ne yazık ki, eijasaı uartilcrimiz daha hâlâ vurt ReıccKİcrinin özıinü kavra>amamı« eörünmek. ledirter. Partiler üs»ü rejim dijorlar, partiler djşı rejira <iijorlar, ara rejim diyorlar. Yani jaşadığrmız ortaraın aemokrasidcn başka bır adla tanunlanması gereğini kabul edivorlar ve öjle olduğu halde her biri bir EM"I teldeu çaUrak demokrasi kurallarına bağlılıktan söz edijorlar. Biz de diyoruz KI, demokrasidep söz edebilmelc .çin daha ötıce demokrasi oünadıği herkesçe lcabul buvrulan şu re.ıımi normale dönüştürmenin vollan el birliği ile aranmalıdır Ama hayır, sayın partileriroızin her biri kendi politikasını yürütebiltnenio gayreti içinde çrpınıp duruyor. Ne olur biraz arkanıza bakıniT ve iyi düşününüz bayıar! Tuttağnnuz yolun cıkar yol olmadıgını görünüz. Bunalıradan kurtaralım derken güzelım yurdamuzu daha büyük ounalımJara »üriiklempîıte jlduğunuziı kaTrayıou mtfen! Ve yine lütfen »cele ediniz. Zira saatler; dakikaiat birbirini kovalarken vaklt de «ittikçe axa milH gelirlerine oranıru gösteren tabloda Türkiye 20 inci sırayı işgal etmektedir. Türkiye'den sonra Portekiz, Japonya ve İspanya gelmektedir. Yalnız bu ülkeler vergi yapısı en adaletsiz olan OECD üyesi ülkeleri arasında yer almamaktadır. Bütün üye ülkeler arasında, yılUk vergi . hasılatrnda en adaletsiz vergi olan vasıtalı vergiler payının en jüksek olduğu 4 ülke, Türkiye, Izlanda. trlanda ve Yunanistan'dır. Bu bilgiler OECD 8rgütünün resmî yayın organı OECD Observer Dergisinde yayımlanan bir araştırmada açıklanmiştır. «Yeni'tstatistikler Ne Gösteriyor» başlıgıyle yaynnlanan araştırmada, milll gelirlerine göre en çok vergi ödeyen ülkelerin tsftandinav ülkeleriyle tngıltere ve Hollandş'nın olduğu anlaşılrhaktadır. Amerika Birlesık Devletleri, Fransa ve Yunanistan da az vergi ödeyen ulkeler arasındadır. Devamı Sa. 7, Sü, 4 de) danımjrka fınlandıya fransa almjnya yvjnarnstan ızlanda ırUrU* italya laponya tuksembürq holtancla norvec portekız ispanya ısvec ısvıce turkıye mgıltere b Basın suçunda para cezasını artıran t tasarı Başbakanlığa veriliyor • 1489 BAMN UAVASI DEVAM EDÎYOR, CEZAEVLERİNDE 12 GAZETECİ VAK gelir ve kâ'' vergıien »osyal sıgorta emekiı iandığı fonları di§erlen CZ! OECD ÜLKELERtNDE VERGİLERIN YAPISI Imar ve İskân Bakanlığı valilık lere bir genelge gondererek proje. lerin odalarca vize edilmesi ışlemının kaldırılmasını ıstemıştır Bınaların teknık kontrolunü fiılen ortadan kaldıran genelge, daha once aynı bakanlığın yajimladığı genelgelerle çeliştiği gıbi ha. len yürürlükte olan Mimar ve, Mühendis Odalan Kanunu ile ba [ zı yönetmehklere aykırı düsmek j tedir. Istanbul Belediye Meclisi genel geden sonra yaptığı bir toplantıda, genelgenin yasalar ve yrinetmeliklerle olan çelıskıleri yanında beldeye zarar vereceği gerek(Devamı Sa. 7. Sü. 1 de) • ANKARA Adalet Bakanı | Fehnu Alpaslan, Içel bağımsu mılletvekıli Celâl Kargılı'nın bır vazılı soru önergesıne verdığı cevapta, «Basın suçları aflınm, genel af ıçerısinde düşünülmesının yerinde olacağını ve basın suçlarmda hapıs cezalan azaltılarak, bunun yerıne para cezalannın artırılmasına üişkin kanun tasansınm önümüzdeki gün lerde Başbakanlığa verileceğini» bildırmiştir. Adalet Bakanı, basın suçlannın affınm ele almıp bu kabıl suçlara bır ayncalık tanmarak (Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) ı AP'de.Başkan sorununun seçimden önce çözümü eâilimi ıyor <u • ERTEN VE AYBAR BAŞKAN SEÇİMİNİN HEMEN YAPILMASI ZORUNLUĞU1SU SAVUNDÜLAR ANKAR4, (Cumhuriyet Bürosu) Cumhurbaşkanlığı seçiminin kilitlenmesı ve ortaya erken seçım formülünün atılması üzenne ardı ardına toplanan AP Başkanlık Dıvanı, Genel Başkan Süleyman DemırelTn başkanlığmda dün de ıkj saat çalışmıştır. Demırel, saat ll'den, 13'e kadar devarn eden toplantıdaa aynlırken gazetecilerin sorularına, «Toplantımı? devarn edecektir Ara verdik, vann saat 17'de yenıden toplanacağız» demekle yetinmıştir. Sızan haberlere göre toplantılarda Cumhurbaskaru seçiminin, genel seçımıerden sonraya ertelenemeyeceği görüşü baa üyelerce de kabuj edılmış bunun varar ve zararlan ele aiınmıştır. Bu arsda AP'lı üvelenn başlattıgı «erken seçım» kampanyasımn muhtemel sonuçlan da bu toplantılarda prörüşülmekte, ızlenecek politikanın saptanmasuıa çalısümaktadır. (Devamı Sa. 7, Sü. 2 de) CHPMe EcevitKırıkoğlu anlaşmazlığı, «En önemli parti sorunu» olarak ortaya konuldu ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Son siyasal olaylarla CHP içinde başlayan anlaşmazlık nihayet cResmen» ortaya atılmış, Genel Başkan Ecevit'ın başyazılarını yazdığı bır jdergıde CHP Genel Sekreteri Dr. Kâmil Kırıkoğlu'na ağır şeküde hücum eden yazılar yer almıştır. Yaiıda, CHP Genel Sekreteri Dr. Kâmil Kırıkoğlu'nun «Bürok ratik de\Timciler ve yüreksızler. in arasında olduğu iddia.edilmek te, «CHP'nin en onemli> sorununun «Genel Başkana bu kadar açıkça ters düşen Genel Sekreterın daha ne kadar yerinde kalabıleceğı. olduğu belirtilmektedir. «Ordu ve siyaset» Başyazar Bülent Ecevit'ın «Ordu ve Siyaset> başlıklı yazısınm yer aldığı ve dün yayımlanan «Özgur İnsan» dergisinde «Cumhurbaşkanlığı . bır seçımin iç yüzü» başbklı imzasız yazıda, CHP Genel Başkanının son tutum ve davranışlannın tutarldığı işlenmekte, «CHP'nin iki kana dı« ara baçhklı bölumde ise özet le şoyle denilmektedir: «Düğümün çözülmesi yolundaki ıki girişim de CHP'den gelmiş Basbakan söz verdi: «Akaryakıt sıkıntısı çekilmeyecek» ANKARA, (Cnmhuriyet Bürosu) Basbakan Ferit Melen, bu yıl akaryakıt sıkıntısı çekilmeyeceğini söylemistir. Melen. dün gazetecilerin konuyla ilgili sorularını ozetle şoyle cevaplandırmı^tır: «Akaryakıt mübayaasıyle ilgili uzun vadelı anlaşmaiarımız var ki, bu; halen işletnektedir. Bir de, zaman zaman daha ucuza akaryakıt temini için, küçük partiler halinde akaryakıt almaktayız. Ancak, son dolar devalüa^vonu karşısında, küçük parti mal aldığımız yerler, fiyat farkı istedikleri için bir aksakhk meyflana geldi. Fakat, bu yıl akaryakıt sıkıntısı çekilmeyecektir ve çekilmemesi.için de gerekli tedbırler alınmıştır..» Parti Meclisi toplanıyor CHP Parti Meclisınin 4 Nisan' da yapacağı toplantıda Genel Ba5 kan, Genel Sekreter anlaşmazlı ğının da ortaya atılacağı ve CHP' de yeni gelişmelerin olacağı CHP çevrelerinde açıkça söylenmektedir. tir. Tabıî, CHP'nin ayrı iki kanadından.. Bırincisi, Ecevit ve onu izleyenler kanadıdır. Bu ortamda demokratik ve özgür seçim yapılamayacağını zaten ötedenberi düşünen Ecevit, oylar düğümlendikten sonra, seçimin daha uygun bir zaman ve ortama, or neğın genel seçimler sonrasma ertelenmesıni, bu amaçla Anayasa'da değişiklik yapılarak, şim dikı Cumhurbaşkanı Sunay'ın gö rev süresinin uzatılmasını önermiştir. Ikincisi, içlerinde Genel Sekreter Kırıkoğlu'nun da bulunduğu, «Bürokratık devrimciler» ve «Yüreksızler» koeiisyonudur. Bunlara, Gürler'in Cumhurbaşkanı seçilmesinın AP'nin ve Demırel'in sonu olacağına inanan bazı iyi nıyetliler de katılmı*tır. tşte bu koaiısyonun ıçındekiler, dügümün çozülmesı yolunu, CHPtıın oya katılmamak kararının kaldınlmasında gormüşlerdir. Bunlara göre, eğer karar kaldırılır ve CHF grubu (Devamı Sa. 7. Sü 7 de) GÖKÇER't DÖVEN AKTÖR SAVAŞ, 130 GÜN HAPSE MAHKÛM OLDU ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Devlet Tiyatrolan Genel Mudürü Cüneyt Gökçer'i dovmekten sanık aktör Turgut Savaş, mahkemece 130 gün hapıs cezasına mabkum edilmıştır. Sunay, dün Genelkurmay Başkanı ve Kuvvet Komutanları ile birlikte Istanbul'a eldı Tabıi Senator Cevdet Sunay, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Semıh Sancar ıie Denız Kuvvetleri eskı Komutanı emeklı Amıral Celâl Eyıceoğlu'na da dün düzenlenen törende «Türk Sılâhlı Kuvvetlen AlOn Şeref Madalyası»nı vennıştır. Cevdet Sunây. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Semıh Sancar, Kara Kuvvetlen Komutanı Orgeneral Eşref Akmcı, Deniz • Kuvvetlen Komutanı Oramjral Kemal Kayacan, Hava Kuvvet] erı Komutanı Orgeneral Muhsın Batur'la birlikte askerî uçakla Ankara'dan Istanbul'a gelmışlerdrr Trabzon, Of ve Çaykaralılar; Yeşılköy Askerî Hava Alanına 320 tasıtla gelerek sevgı gösterısınde bulunmuşlardır. Askeri torenle karşılanan Genelkurmay Başkanı, Kuvvet Komutanlan ve Sunay, buradan Kuzey Denız Saiıa Komutanlığına gelmişlerdır Sunay. önce Genelkurmay Başkanı Orgeneral Semıh Sancar'a madalyasını takmış ve «lnşallah, diğer Silâhlı Kuvvetler ar kadaşlanm da aynı duruma naıl olurlar» demıştır. Eski Cumhurbaskanı, daha sonra, Deniz Kuvvetleri eskı komutanı emekli Oramiral Celâl Eyiceoğlu'na madalyasını takmıstır. Orgeneral Semıh Sancar, Sunay onuruna dün Kalender'dekı orduevmde bir öfle yemeği vermıştir. Sunay, şehrimizde 10 gün kalacaktır Genelkurmay Başkanı ile Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlan, dün saat 15.15'de askerl bir ufakla Ankara'ya gitmijlerdir. Türkiye'de kanserden her yıl 75 bin kişi ölüyor ANKARA Sağllk ve Sosyal Yardım Bakanı Dr. Kemal Demır, «Kanser Haftası» nı dun • ı konuşmayla açmış «Bugun br dünyada değısık değerlendirmelere dayanarak 20 milyon kanser şüphelisınin bulunduğu ölum lerin yüzde yırmisının serden olduğu sanılmaktadır» demiştir. Dr. Demir, Türldye'de tahminen 150 bin kanserli bulunduğunu, her yıl yetrrusbeşbinin öldüğünü de açıklamıştır. Kemal Demır, «Kanser Haftası» nı açış konuşmasmda o zetle şunlan söylemistir: «İstatistiki bir taranıa yapılmamış olmasına rafmen ülkemızde 150 bin civarında kan=erlı hasta olduğu ve her yıl bunun yansının kanserden öldüğü söylenebilir. Ancak kesinlikle de bılinmelidır kı, kanserde ölum oranının yüksekligı, kanserin, tedavı edılemeyen hastalıklardan oluşundan değildır. Bu sonuç i kanserde teşhısın geç konması ve tedavinm zamanında ve ıyı bır şekilde yapılamamasındandır.» Dr. Demır konu«masında, 3. Beş Yıllık Plân dönemmde kanser yataklannın hızla çoğaltılmasımn hedel alındığını belırtmiş,' bu "dönemde 2500 yenı kanser yatağınm mevcutlara ekleneceğini anlatmıstır. Sağlık ve Sos.val Yardım Bakanı ayrıca «içinde bulunduğumuz 1973 jnlında 500'er yataklı iki kanser hastanesının yapımına» başlanacafını bildırmiştir. Sosyal Demokrat Sendikacılar, Türk Lfe yeni bir yöntem salık veriyor ANKARA. (Cumhuriyet Büroral Türktş kongreîinin yaklaşması münasebetiyle dün gazetecilerle bir sohbct toplantısı yapan Sosyal Demokrat Senflikacılar Konsevi Başkanı ve Yozgat Milletvekili Abdullah Baştürk. çe"=itli so rulara cevap verirken. amaçlanv le ilgili bir soruya. •Demikra<:ınin saslam temellere cturabflmesi ve sıhhsHe islpvphilmesl için ço?ulcu toplumlardakı gibi. örgütlen miş toplum kcsimleri arasında en Biiclüsii olan isçilerin de söz sahibi olmasını istivoruz» cevsbını vermisfir • Yaklasan Türkİs kongresi. valni7 Tiırkts üyesi işçilen de. ğıl. çeniş bir kamuovunu. siyasal parti ve «osval kuruluşları oldu ğu kadar iş ve sermaye gruDİannı H vakınrlan ile''ow1irir Hir nı a telık kazanmıstır» diyen Bastürk. sosval demokrat harpketln amaç larıvlp ilgi'i bir soruvu cevaplan dırırken. «Türk isçi smıfının sen dikal harekptine. vani Tiirkts'e ve ona bağlı sendıka ve federas yonlara. vpni bir yön ve veni bir yöntem kazandırmaktır» çeklinde konusmus. TürkIş'in halen uyguladıeı politikavı eleştirerek sun ları söylemistir: «Bu yüzden de. geçen 25 yıl içinde işçıler. çoğu kez, siyasal ik tidar sahiolerivle iyi aeçinmek sartıvle kendı haklarına kavuşabi locekleri inancı içine düşürülmüştür. Özciir «enrtıkarılıŞın »on in vılı içinde, Türk t>='in vonetımini elinde bulnnHnrailar 1«e (Devamı Sa. * Sü. 2 de) Eski emekli isçilerin aylıklarının arttırılmasını öngören kanun bıtgün yürürlü^e giriyor ANKARA Eski çilerın aylıklarını yüzde 10 • 40 arasında ve isveren • lsçl »igorta primlerini de yüzde 1 oranında arttıran kanun bugün yürurlufie girecektir. 16 Mart 1973 tarihü Reymt Ga retede vsyımlanan bu ksnuns gore, 1 Nisandan itibaren, isçilerden ve isverenierrten »vrı «v(Devamı Sa. 7, Sü. 2 de) OLAYLARIN ARDINDAKİ Dün sabah Şışe Cam FdDmaıarı BevogMagazasında vangın cıkmıştır S a t l ş £lektrık malzemeierimn bulunduğu zemın katta bdşlayac yangın kısa süre içinde bastırılmıştır. Yangm nedenı ile raıik oir saat cmrmuştur. Fotoğrafta, büyük tehlike olmadan O.ostırılas yangın yeri gorülmektedır. Ote yandan, Istanbul Emnıyet Müoüriüğu Nobetçi Müdür odasında da dün sabah gaz sobası alev aUnıştır. Yangın başlangıcını polisler, kopuk sıkarak onlemıslerdır. lu GERÇEK OECD verilerine göre. geçerli sayılan gelir vergisi alanında ise Türkiye nin durumu sene eleştiriye hak kazanmaktadır. Gelir ve kârlardan alınan tergi payı Türkiye'de düşüktiir. Bu düşükJüğiin yarusıra bu tür vergiler bölümünde ücret ve maaşlılann katkısı. kârdan alınan vergilerden daha büyüktür Bu dengesizlik de aynca adaletsizliğe işarettir. Görüldüğfi gibi Tnrkiye hem sosyal devlet ve sosysl adalet ilkeleri bakinundan bir vergi reformuna muhtaçtır; hem de •Vnayasamız özel olarak herkesin mali gücüne göre vergi »ereceği hükmüne yer vermekle vergi refonnunu kacuulmaz saymıştır. Ekonomik tsbirliği ve Kalkınnu Örgütünün (OECD) verdiği bil ilcrin ciddiyeti konusunda bir itiraz olmasa gerektir. Bu bilgilere göre 23 OECD üyesi arasında Türkiye en az vergi veren ülkeler sırasında yer almakia, vergi adaletsizliği bakımından da en önde buhmmakUdır. OECD'nin göstergelerine göre ülkemizin vergi düzeni düzel tilmeye ınuhtaçt;r. Çünkii Türkiye'de vergi basıIatının milli gelire oranı yüı de 17,4'tür. Ülkemiz en çok vasıtalı verjri alan dört ülke arasındadır. Ba durum vergi adaletsizlifinin isareti sayılraaktadır. Vergi adaleti balamından Döndüler NADtR NADİ İNİSAN!.. Ne var ki vergi reformu da, ötPki reformlar gibi gerçekleştirilememiştir. r.erorma karşı 4NKARA Veterıner Faktilçevreler, reform isteklerinı «retesinde meydana gelen bazı aform psikozu» olarak tıitelemisnarşık olaylara katıldıklan iddia lerdir. Siyasî kuv^'et dengesi edilen Zpki Gcincü. Cevdet Albugünkü durumda kaldıkça vamaç. Mehmet Ali Gözübüyük, kın gelecekte birşey beklemek Ibrahim Yılmaz ve Hıdayet Kegereksiz olur. Sürekli bir Bütçeli. silâh kullandıklan İçin Sıçe açığı ve dış yardım ^ereği kıyönetim 3 Numarah Mahkemeiçinde bulunan ülkemizde, sosınce birer yıl altışar ay hapis nuçları vatınmlara vöneltilecek ve 5O0'er lira agır para cezasma bir vergi reformunun bir çok ' mahkum edilmişlerdir problemi çözüınleyecegi asiMahkeme heyeti sanıklardan kârdır. Bununla beraber «ivasi Mehmet Demir hakkında Sıkıyödengesi zorlıvarak bu amaca netım 1 Numaralı MahkemesinDİaşinayı sakıncab bulanlann dp Devr,»nç sanıirı olarak TCK'ağırlığı gittikçe daha ?ğır basnun 146 maddesı uyarınca dava açıidıeından, sanıkla ilgili • •• (Devamı Sa ^ Sü. 1 de) belgeterin bu dava dosvasmdan avnlarak DevGenç ile birleştirilmesini de kararlastırmıştır. VETERİNER FAKÜLTESİ OLAYLARÎNIN 5 SANIĞI MAHKÜM OLDU