Katalog

CUMHURÎYET 23 Mart 1973 CUMHURIYET EKONOMI AMERİKADA 1971 AĞUSTOSUNDAN ÖNCE VE SONRA ÜCRET VE FİYATLAR Agnst. 76 Ağvst. 69 AJust. 71 Ağust. 70 4,4 3.5 5,5 4,8 Dö N E M 2,9 3,8 3,4 3.1 2,2 5,8 A R T I Ş L A Rl Ağust 12 Kasım 972 Kasım 972 Ağnst. 71 A r a h k 971 Ağust. 971 3,1 4,2 3,2 3,1 I I L L I K 1969 (Yüzde olarak) A R T I ! ; L A R 1971 43 3,0 4.5 4.» 6,3 5,9 1972 3,1 4,1 3,8 3,3 3,1 6,4 5,6 4,6 10,7 5,5 3,4 1971 5,9 Tüketiri Fiyatlan Genel End. a Yiyecek Mad. End. b Hizmetler End. c Kiralar End. d Sağlık ve Bakım End. Saat başına ortalama kazanç (Tarım hariç) tşsizlik oranı Toptan Eşya Fiyat. Genel End. a Tarım Ürünleri End. b îslenmiş Gıda Mad. End. c Sanayi Malları End. 5,9 4.8 8,1 4,1 6.5 6,2 6,6 6,2 2,8 7,0 5.2 6.5 18,7 11.6 3,6 3,8 4.5 4,6 4,1 11,0 5,7 7,0 21,5 12,1 3,7 3,5 5,4 5,1 6.3 3,2 5.0 6,0 3,5 3.9 6,4 5,0 3,4 5,5 7,3 44 5,3 5,3 4.9 3,7 1,7 4,4 3,8 54 5,1 «,ı 4.0 4,3 2,2 4,4 5,6 4.4 13.3 4,9 1972'de işsizlik oranırekoı sevıyeye ulaştı 1972 yıh ileri kapitalist ülkelerde işsizlik oranmuı rekor bir düzeye ulaştığı bir yü olmuştur. Amerika Birleşik Devletlerinde yıhn ilk aylannda işsizlik oranı yüzde 6,4'e cıkmıştı. îngiltere'de ise yüzde 7'e ulaşarak işsiz ordusu 1 milyonu aşmıştır. Türkiye gibi endüstrileşmemiş ülkelerde işsizlik oranı ileri kapitalist ülkelerle mukayese edilemeyecek kadar yuksektir. 1972de yüzde 11,1 olan İşsizlik oranı, 1973 programına göre bu yıl yüzde 11,2 olacaktır. İleri kapitalist ülkelerdeki işsizlikle, Türkiye gibi ülkelerdeki işsizlik arasında nitelik farkı bulunmaktadır. Gelişmesini tamamlamış ülkelerde işsizlerin çoğu daha önce iş sahibi olup da uretimin düşmesi veya daha ileri teknoloji kullanılması nedeniyle işlerini kaybedenlerdir. j 1971 yılmda Amerika Birleşik Devletlerinde sanayi sektöründe çalışanlann sayısının 1965 yılındaki düzeye düşmesi bunu göstermektedir. Buna mukabi! Türkiye gibi ülkelerde işsızlerin çok büyük bir çoğunluğu hayatmda hiç bir zaman işe sahip olamamış kimselerdir. Türkiye'de resmi yayınlar işsiz sayısını yüzde ll'in üstünde göstermektedir. Fakat bu oran bile işsizlerin hepsini yan sıtmaktan uzaktır. Çünkü t a n m sektöründeki işsizler. yılın en faal mevsimindeki işsizleri kap samaktadır. Bu yüzden yılın bir ikı ayında. sadece hasat sırasında çalışan bir köylü iş sahibi sayılmaktadır. T a n m sahasında bu şekilde hesaplanan işsizlere, tarım dışındaki işsizler ilâve edilmektedir. 1973 yıtarım dışındaki işsizlerin sayısı 1972 yılında 740.000 kişiden, 1973 yılında 810.000 kişiye çıkacaktır. 1973 yılında. t a n m sektöründe en faal mevsimdeki işsizlerin sayısı ise 840000 kisi olacaktır Böylece. 1973 yılında en iyimser bir tahminle toplam işsiz sayısı, 1,650,000 kişiyi bulacaktır. îîeri kapitalist ülkeler arasında işsizlik oranının en düşük olduğu ülkeler Batı Alman ya ve Japonya'dır. Fakat para krizinin fiyatımn bu ülkelere ülkenin satış ve üretlminin düs mesi sonucunu doğurabilecektir. Bu durumda, Batı Almanya ve Japonya'da da işsizlerin artması kaçırulmaz olacaktır. 40 YIL ÖNCE CUMHURIYET Üevalüasyon Amerikan Taşıt yapımcılarına yaradı Şubat ayında yapılan dolar devalüasyonunun sonuçları hakkuıda Amerikan ış çevrelerinde iyimserükten kötümserliğe kadar her türlü görüş ileri sürüln. .:tedir. tyimserler, 1971 yllı sonunda yapılar ilk dolar devalüasvonunun etkilerini örnek olarak göstermektedirler. 15 ay önce yapılan devalüasyonla birlikte. Amerika'da küçük binek taşıtlan satışlannda Amerikan markalan ön plana geçmiştir. Buna mukabil Wolkswagen'in satışlan azalırken Japon Tovoto ve Datsun fabrtkalannın küçük otomobillertnin satışlanndaki artış durmuşrur. 1960'lann sonlarına doğru Alman ve Japon küçük binek taşıtları Amerikan piyasasını doldurmaya baslayuıca Amerikan yapımcı'.arı geleneksel büyük taşıtların yanında küçük binek taşıtlan iiretirr.ine de başlamıslardır. Bunlann en başanhsı Ford'un ürettiği Pinto ile General Motors'un Vega'sı olmustur. Yalnız Amerika'nın kendi malı küçük taşıtları piyasaya sürmesine rağmen Batı Alman Wolksvagen, Amerika'da en çok satan küçük taşıt ünvanını bir süre korumuştur. 1971 sonunda başlayan dolann devalüasyonu ve markın revalüasyonu operasyonlan Wolks vaçen'i ikinci sıra>a itmeye yet miştir. Aym sekilde dolann devalüasyonu ve Japon yen'inin revalüasyonu da Japon Toyoto ve Datsun küçük binek taşıtlarınm Amerikan piyasasına vayılmasını durHurabilmiştir. Şubat ayındakı doKr devalüasyonunun mevcut eğilimleri de vam ettirmesi beklenmektedir. Wolksvagen firması, devalüasyondan sonra Amerika'daki satış fiyatlarına yüzde 7,2 zam yapacağıru açıklamıştır. Japon firmalarının. zam vapmavarak bir miktar daha kSr maritndaki azalmaya razı olmalan müm kündür. Fakat Japon firmalan da Amerikan piyasasına yayılma hızlannın büyük ölçüde azalacağını kabul etmektedir. Eğer son bunalım Japon par»smın revalüasyonuyla sonuçl»nacak olursa. yayılmanm bütünüyle durması normaidir. Amerikan Hükümetinin ve iş çerrelerinin de istediği budur. 23.3 1934 İNGİLTEREXİN SİLÂHLANMASI •NGİLTERE Hükümeti, dıIğer büyük devletlere silâh'larını azaltmadıklan taktfirde tngilterenin de stlâhlarını fevkalâde arttıracağmı ihtar ediyor. Halbuki Avrupa gazetelerinin yayınlarına göre tngiltere Hükümeti harp bütçesini fazlalaştırarak yava? yavaş silâhlanmağa zaten çofctan başlamış bulunuyordu. tngilterenin yeni harbiye, bahriye ve hava bütçelerinde toplam olarak 4.750.UOU tngiliz liralık fazlahk vardır Geçen seneki fazla tahsisat masrafı 9.000.000 tngiliz lirası artmış oluyor. Güvenilir kaynaklara göre tngilterenin yeni harp bütçesi 56.000000 tngiliz lirasıdır. Bu durum karşısında tngiltere karadan, denizden ve havadan silâhlanmakla devletlere yalnıı lâfla değil fiilen de ihtarda bulunmus oluyor. 34 3,0 1.7 2,1 3,8 1971 Ağustosunda Amerıkada uygulamaya konulan kararm çjeleceği, pazarlık konusu oldu Fiyat ve ücret kontrolü ücretleri etkilemedi 1971 Ağustosundan beri uygulanmakta olan ücret ve fiyatlann kontrolü politikası Amerika'da ücretleri fazla ölçüde etkiletnemiştir. Ücretler daha önceki yıllardaki artış oranını BUGDAÎ Kanununa vergi için hükümetçe hazırlanan ek tasarı Meclise sunulmuştur. Tasanya göre bu vergı ekmeklere pul yapıştırmak suretiyle alınacaktır Istanbul Damga Matbaasına şimdiden Maliye Vekâletince 68 milyon liralık verg) pulu sipariş edilmi^tir Bu pullar 20 paralık, 1 ve 2 kuruşluk olmak uzere üç türlüdür Yirmi paralıklar, 1 kuruşluklar bir kiloluk ekmeklere, 2 kuruşluklar da francalalara. fırıncılar tarafından yapıstırılacaktır. | YAKINDA tzmir, istanbul ve Ankara arajında yapılacak olan otomatik telefon tesisatı için gereken vedi ton tel ile üçbin direk Avrupaya sipariş edilmıştir. Bu malzeme gelir gelmez bu üç vilâyet arasındaki telefon tesislerinin inşasına başlanacaktır. BULMACA 123456789 lu melhem, veya açık saman rengi Bazı hastalıklarda ellerde yüzde ayaklarda görülen agrısız şışler. YUKARDAN AŞAGlYA: 1 Madde ve hayatı ve bunlann kâinat .toplum, ruh gıbi çeşitli belirtilermi. varlığı yokluğu, sebeplerini prensiplerini gayelerini inceleyen zihnî calışmalar veya bunlann hepsini konu edinen ilim fcolu. 2 Sert olmayan fakat kendini hissettiren rüzgâr Yiğit kişı 3 Oy Bir işi yapıp vapmamak şeklindo tecelli eden zihni gtiç. 4 TERSI insan başı. zihniyet mânâsına, zekâ kavrama anlamınr Küçük Kurân 5 . TEBSt küçük körfez Sahip. 6 Başka bir canlı sırtmdan geçinen hayvan veya bitki. 7 Eskı ve büyük bir Türk boyu Boy (Eski dil). 8 Bir başka şiirin konusuyla ilgili olarak aynı vezin ve kafiyede yazılan nazım parçası. 9 Daire daire kiralanan çok odalı büyük ı$ vapısı. veya eski Türklerde kral Sayılann yazısı. DÜNKÜ Bl'I.MACANIN ÇÖZÜMC SOLDAN SAGA: 1 Görenek. 2 özen, Diri. 3 Nü. Anilin 4 Üremek, sO. "5 evaY. 6 aLçka Af. 7 Üye, Asit 8 Atom, A'ba. 9 Kredi. Kas YUKARDAN AŞAfilTfA: 1 Gqnüllü 2 Özür Ayar. 3 Rş,, Çete. 4 enameK, Od 5 Jîeva. Mi. 8 edıkA. 7 Kil. Yasak 8 riS. FİBA. 9 Sinop, Taş. YORUM Yalçın KÜÇÜK Ust kaüadakı sarâintı st katta öğrenciler var, aydınlar, kitap ve para var. Tabandaki değişmeler ilk öncc üst katta duyulur. Üst kat, bodrumdan uzak ve kopuk olduğu için değişmeler daha biiyük yankı yapar. TemeMeki küçük bir kayma yukarda daha büyük bir sarsıntıya yol açar. Bu yüzden, üst kattaki sarsıntılan haberci olarak kabul etmek gerek. Belirleyici olarak değil. Batı dünyasında önce öğrenciler sarsıldı. Bir saman alevi gibi yanıp sönmcsine bakarak küçümsememeli. Batı dünyasında öğrenci hareketleri haber getirdi. Önce batı iktisat bilimmin yıkılmakta olduğu haberini. Aradan birkaç yıl geçmeden batı iktisat bilirninin yıkıldığı görüldü. İktisat, enflasyon ve işsizlik ikilemi üzerine kjıruluydu. Ya biri ya da diğeri olabjUr, Yjllarca böyle yazıldı. böyle öğretildi. Ama şimdi ikisi birden ortada. Bütün d ü n yada hem işsizlik, hem de enflasyon yaygın. tktisatçının, iktisat kitaplarmm bu konuda söyleyecek sözü yok. Arfık eskileri atıp yenileri yazmanın zamanı. îktisat kitapları, dolara göre yazıldı. Uzun yıllar, uluslararası ticaretin istikrarı için sabit kur sisterai savunuldu. Dolar sabit kaldıkça sabit k u r sistemi tstikran sağladı. Dövizlerin dalgalanmasını savunacak bir öğrenci birkaç yıl önce sınıfta kahrdı. Şimdi iktisat profesörleri, paraların dalgalanmasını savunuyor. B u n dan böyle istikrar. dalgalanarak sağlanacak. Kinıin istikrarı? Herkes için istikrarın yolu henüz bulunmadı. Dalgalanmanın sonunda Alman ve Japon paraları pahalanacak. Amerika, böylece, ithalatını kısıp ihracatını artırabilecek. Amerika için yeni iş imkânları doğacak, işsizlik azalacak. Amerika, içerdeki iç kavga tohumlarmı dışarıya ihraç edecek. Enflâsyon işsizlik ve para bunalımı ticaret savaşı, iç kavga diş kavga ikilemine geldi, takıldı. Güçlü olan. iş kavgasmı dışarıya ihraç edebilecek. îngiltere. güçlü değil. Bu yüzden. fiyat artışlarını durdurmak. dış satışmı artırarak ödemeler dengesini düzeltmek için iç kavganın eşiğine geldi İşçiler, bütün bu operasyonların yükünü omuzlarına almak istemiyor. Amerika'nın nesi var? Almanl?.r teşekküle cevap veriyorlar. Dışardaki 90 milyar dolarhk yüzen paralara karşıhk içerde sadece 10 milyarlık altın rezervine sahip. Ama. iktisat dünyasında bir de gizli rezervleri var. Dünyanm her tarafına yayılmış güçlü bir orduyla en modern silâhlan var. Amenka korkmuyor. İşçileriyle bozuşmaktansa. dışarda kavga riskini almaya razı. Şimdilik Japonya'dan da çekinmiyor. Japonyanın silâhlanmasına evet, dedi. Amerikan pazarlarmı kaybedebilecek olan Japon monopolleri, hükümetlerine silâh satarak bir süre daha kârlarını sürdürebilirler. İlerde mi n e olur? Dünya o kadar uzun dönemli hcsap yapmak için fazla kanşık. Bu bakımdan Almanya çok daha talihsiz. Doğusundaki Sovyetler. Batısındaki tngiliz ve Fransızlar için silâhlanmış bir Almanya kâbustan beter. Alman kamuoyıı da Japon kamuoyundan çok farklı, çok etkili. Almanya. doğusundan ve baüsından sınırlı. Amerika kendi iç kavgasmı Almanya'ya ihraç etmekte isTar ederse ne oluı? Güneyi ve kuzeyi açılt. Ya bundan 40 yıl önceki Italya'ya bir dönüş yapacak. Ya da kuzeyindcki Finlandiya gibi tarafsızlaşacak. Çözüm hâlâ üst katta aranıyor. Muhtemelen yine böyle bir çözüm bulunabilecek. Ama ne zamana kadar? Üst katın tâmiri için kullanılacak ağırlığın, yıkıntıyı çabukla$nrması mümkün. Temele inmeyen çözümlerin devamlı olmasına imkân var mı? U «ük ücretlerdeld artışlar sürdürmüştür. Uygulanan polikontrol programının dışıntikanm en büyük etkisi, fiyat da tutulmalıdır. Şimdiki du artışlarını durdurmaktan çok rumda sadece 2,5 dolardan daha fazla artışını önlemek oldüşük ücretler kontrolün muştur. Aynca toptan eşya fidışındadır. yatlanndaki artışın daha küçük • Tarımsal ham maddeler üzebir ölçüde tüketicj fiyatlarına rine fiyat kontrolleri koyansıması saglanabilmiştir. nulmalıdır. Amecika'da ücret ve fiyatla0 Konut yapımı ve diğer topnyle ilgüi politika, ödemeler lumsal ihtiyaçlarla ilgili kre dengesinln açık vermesi ve dodiler arttınlmah ve faiz olann değer kaybetmege başlaranları düşürülmelidir. ması üzerine 1971 Ağustosunda • Kiralar üzerindeki kontrol uygulanmıştır. îlk aşamada büyeniden konmalıdır. tün ücret ve fiyatlar dondurul0 Amerikan Parlamentosu, amuştur. Kısa bir süre sonra ücşırı kârları vergileyecek yeret ve fiyatların dondurulmasi ni bir tasarıyı kabul etmeye a?amasından belirli sırurlar iniyetlı olduğunu açıklamalı çinde artınlmasının mümkün oldır. Kâr oranlannın artışı dugu ikinci aşamaya geçilmisher halde durdurularak, istir. Bundan bir süre önce de tikrar programının yük dağı fiyat ve ücret artışlarının, hülımında eşitlik sağlanmahkümet, iş çevreleri ve işçi sendır. dikalarının katılmasıyle üçlü 0 Nisan ayında yürürlük sügörüşmelerde kararlaştınlacagı resi cîolacak olan ve Nixon' üçüncü aşamaya girilmiştir. ın uzatmak istediği EkonoAmerika'da üçüncü aşamanın mik tstikrar Kanununa, isnasıl çalısacağı konusunda hetikrar programının eşitlikle nüz bir açıklık yoktur. Hüküuygulanmasını garantileyen met, lşler istediği gibi gitraezse hükümler konmalıdır. elindeki yetkileri kullanarak iAFL CIO Lideri George kinci aşamada olduğu gibi belirMeany'nin işçilerin «altı büli sınırlar içinde fiyat ve ücyük eşitsizlik» dedikleri bu retleri kontrol etme yoluna giçartlardan ne kadarında ısrar debllecektir. Fakat ürtincü aşaedeceği bilinroemektedir. Nixon manın esas niteliği kontrohln yöneymi Meany'nin bunlann gönüllü olmasıdır. Işveren •••<ve hepsinde ısrar etmiyeceği, buişçilerin gönüllü olarak kendinu kendi kamu(trrunıı kandırlerini kontrol etmeleri istenmek mak için yaptığı görüşündedir. tedir. Gerçekten de kontrol politikaKontrolün ikinci açamasında sının başından beri işçi liderücretler için yüzde 5,5 artış sıleri, kontrole karşı olduklarının konmuştu. Üçüncü aşamanı söylemişler fakat hükümetda, gönüllü kontrolün smırının le işbirliği yapmaktan da geri ne olacağı konusunda tartışma kalmamışlardır. Buna rağmen devam etmektedir. Nixon yöneNixon'm kontrolün üçüncü atimi, sendikasız işçiler için yüz şamasına geçmek için acele de 5,5'luk artış sınınnda israr davranmış olması, işçilere veedcrken, sendikalı işçilere darilen bir taviz olarak değerha büyük bir artışa tnüsaade lendirilmektedir. Doların ikinedebileceğini ima etmektedir. ci defa devalüasyonunu da bu Böyle bir tavizi, üçüncü aşamataviz neticesinde kontrollerin nın başarısı için gerekli göryumuşatılmasına bağlayan gorüş oldukça yaygıntfır. mektedir. tşçilerin katılmaması halinde. programm başanya ulaşrnayacağı görüşü yaygındır. Fakat işçi liderleri, üçüncü aşamaya katılmak için bazı şart lar ileri sürmektedirler. Amerika'nın en büyük işçi sendikalan birliği olan AîTrCIO'nun Nixon'un kontrol politikasma katılmak için ileıi sürdüğü şart lar şöyledir: 9 Saat başına 3,5 dolardan dü; SOLDAN SAG.4: 1 Bazı haklanndan kendi istegiyle vazgeçmek. gönül tokluğu. 2 Başkası hesabına duyulan üzüntü (Eskı dil) Ayak kabuıın tabandan yukanya olan kısımlan. 3 Bir kimsenın kendi sine ış emniyet edilmeye hak kazandıran halı, yararlılık, yararh hizmet (Eskı dil). 4 KJmyada kalaym simgesı Bınek hayvanlarının kammdan geçen ve kemeri. eyen bağlayan yassı kemer. 5 Anadolu'da tarihî ve medeni bir kavim Bir işte kullanılan bir şevin, verdiği iyi sonuç, işe uygunluk sağlayan elverişlilik. fayda (Yeni dil). 6 Bir malda nesnede kuruyarak bozularak azalma TERSİ yetmeyen mikiar. 7 Yaşanmıs vakaiardan hafızanın sakladığı her türlü iz, hâtıra (Yeni dil) Yanş kayığı. 8 TEHSİ basit sfisterişsiz tkt seyi birfbirinden ayır&n uzakhk. 9 Tene yumussfrttk rermesı için sürülen güzel koku ÇEŞİTLİ ÜLKELERDE İ$SİZLİK ORANI Ülkeler ABD îngiltere Kanada Japonya Almanya İtalya Kore Filipinler Portoriko Trinidat Türkiye 1965 4.5 1.5 3.9 0.8 0.6 3.6 7.4 7.1 12.0 14.0 9.4 1966 3.8 1.6 3.6 0.9 0.7 33 7.1 7.1 12.3 14.0 10.1 1967 3.8 2.5 4.1 1.2 2.1 3.5 6.2 8.0 12.2 15.0 10.8 1968 3.6 2.İ 4.8 1.2 1.6 35 5.1 7.8 11.6 15.0 10.9 1969 3.5 2.5 4.7 1.1 08 3.4 4.9 6.7 10.4 13.2 11.0 1970 4.9 2.7 5.9 1.2 0.7 3.1 4.5 11.2 12.5 11.1 1971 6.0 3.6 6.4 1.2 0.8 3.1 4.8 05.55 06.00 06.05 17.00 07.05 07.30 07.40 P7.45 08.00 18.10 C8.30 09.00 09.15 M.30 20.00 10.05 10.25 RADYO İSTANBUL Açılış ve orogram Haberler Kur'anı Kenm Köye tıaberier Türküler eeçidl Haberler Günün programlan Saban müziğı Çevremizde bugün Ünlü vonımcular Beraber şarkılar Hafil melodıler Hayatın ıçinden Sabah türkülerl Haberler Arkası yanr T. Yakarçe.ık'ten şarkılar Okui raayosu Türküier: O navalan Haberler t. Çayırıı'rian şarkılar 17.20 17.50 19.00 16^5 19.30 1S.40 J9.55 20.00 2 1 (>U 21.10 21.15 1:1.35 21.55 22.45 23.00 23.45 24.00 00.55 01.00 16.55 17.00 37.05 17.30 38.00 18.30 19.00 J9.30 20.15 21.00 71.30 İ2.00 22.10 22.40 23.0U ?3.30 24.00 00.55 01.00 Kadınıar fa&lı Reklânj o r o e r a m l a n Haberler Reklâmlar Dinî sohbet Saz eserlen Bir vjırmi!; Radvo tiyatrosu Habener Reklâmlar İkı sesten rürlrüler Sarkılar Hal'if müzik Haoerler Bestecıler Çeşiti* meıodiler, Gece ve niüzik Haberler P r o g r a m ve kapamş İ U Sovyetlerin buğday ithalâtı Amerikada i iyatları yükseltti Sov3 etler Birliğinde Tarımsal Üretim 196670 (Ortalama) 167,6 6,1 81,1 6,4 943 193' 11,6 80,6 35,8 398,0 197172 (Ortalama) 174,6 7,2 74,0 5,4 85,2 20,0 13,5 83,2 46,7 424,0 1972 168,0 7,3 75,7 5,0 13,6 83,2 48,2 419,0 Amerika'da himayeci eçılım kuvvetleniyor Amerika'da işsizliğin artması, ödemeler dengesi açığının büyümesi ve devalüasyonlarla körüklenen fiyat artışlan himayeci eğilimlerın kuvvetlenmesine yol açmıştır. Amerikan kamuoyu, Amerikan ekonomifinin karşılaştığı güçlükleri, diğer ülkelerin almış olduklan ithalâtı smırlajncı tedbirlerle Amerika dışındaki Amerikan çokulu?lu firmalann gelişme ve politikalanna bağlamaktadır. Çö zümü de Amcrika'dan teknoloji. sermaye ihracatını ve Amerikan ithalâtmı kısacak kanunlarm çıkanlmasmda görmektedir. 1971 yılında, bir Amerikan ovtmu olan beyzbolda kullanılan eldivenlerin vüzde 95"ı ithal edilmiştir. 1972 yılında Amerika'da artık daktilo, çivı iikenli tel imal edilmemektedir Transistörlü radyolann hepsi ithal malıdır. Amerikahlarm kullandığı iki çift avakkabıdan bir çifti dışardan gelmektedir. Bunlann çoğunu Amerika'ya ihraç edenler ise Amerika dışındaki çokuluslu Amerikan firmalarıdır. 19601972 yıllan arasında A ] merikan sanayi malları ihracatı I üç misli artarken İthalâtı 5 | mislı artmıstır 1971 yılında Amerika'da çelik satışınm vüz j de 18'i, otomobiüerin yüzde 24'ü. ! televizyonların vüzdr 35'i: pikaplann yüzde 6O'ı. radyoların vüzde 86'sı: dikiş ve hesap makinalannın yüzds 6O'ı, elektronik mikroskopların yüzde 80'i, ayakkabılann yüzde 33'U (Devamı 7. Sahifede) • Japonya da sılâhlanma yarısma katıldı Dış pazarları diğer kapitalist ülkelerin karşılaştığı kri/ler dolayısiyle sınırlanan Japonya, Japon Anayasasının açık hükmüne rağmen silâhlanma yanşına girmiştir. Japon Anayasası Japonya'nın kara, deniz ve hava kuvvetlerini bulundurmasım yasaklamaktadır. Bunun için Japon silâhlanması, «kendi kendini savunma kuvvetleri» yaratmak şeklinde olmaktadır. Amerika Bir leşik Devletleri Savunma Bakanlığı, Japonya'nın bu tür silâhlanmasını onayladığını bildirmiştir. Japonya'nın Amerikan kuvvetleri tarafır.dan işgal edildiği sırada hazırlanmış olan Japon Anayasasımn 9. maddesi, Japon halkının savaşı ve uluslararası anlaşmazlıklann kuvvet kullanılarak veya tehdit yoluyla çözümünü reddettiğini hükme bağlamaktadır. Bu hükmün garantisi olarak da Japonya'nın hava. deniz ve kara kuvvetleri bulunduramıyacağım öngörmektedir. Ansyasamn bu hükmünü tesirsiz bırakmak için Japon Hükümeti «kendi kendini savunma kuvvetleri» adı »ltınd» her üç kuvveti de yaratmaya başlamıştjr. Son 10 yılda Ingiltere'nin askeri harcamaları yüzde 22; Ba tı Almanya'nın yüzde 87 oranında artarken, Japon askeri harcamaları yüzrie 313 artmıştır. Fakat asıl büyük artış bu yılın bütçesinde görülmektedir. Bütçe tasarısına göre bu yılki askeri harcamalar yüzde 17 artarak 935.500 milyon Yen'i bulacaktır. Artış oranı şimdiye kadar tesbit edilen en yüksek rakamdır. Japonya'nın silâhlanmasır.ı en çok ısteyen askerler ve büyük firmalar olmaktadır. Askeri harcamaların büyük bir kısnıı sipariş olarak Mitsubi?hi, Mitsuı ve Sumitono gibi büyük mali grupların fabrikalarır.a gitmektedir. Bu yüzden askeri harcamaların artışj büyük firmalar için yeni satıs imkânları yaratacaktır. Yalnız büyük firmalar bu artışla yetinmemek eğüimindedirler. Uçak Yapımcları Birliği, Savunma Konseyine müracaat ederek savaş uçaklarının Amerika Birleşik Devletlfîrinden ahnmasından vazgeçilmesint istemiştir. Uçak yapımcıları, Japon savaş uçaklarını Japonlann yapması çerektiğı görüşür.ü savunmaktadırlar. Japonya simrii «Dördüncü Savunma Planı»mn ı'cinci yıhndadır. Plana eöre 1976 yılındn Japonya'nın 1K0n00 kişilik bir kara gilcü, 280 Mfl tonluk bir denız gücü ve 8H0 uçaklık bir ha\«n gücü olacaktır. Tflrii Hububat (milyon ton) Pamuk » » Pancar » » Ayçiçeği » » Patates » » » » Sebze » » Et » » Süt Yumurta (milyar adet) Yün (bin ton) Buğday üretim bölgelerinde kararsız bir kış ve sıcak bir yaz olması yüzünden Sovyetler Birliğinde 1972 yılında Buğday üre timi önemli ölçüde düşmüştür Buğday açığını kapatmak için Sovyetler Birliğinin Amer'Jca Birleşik Devletlerinden yaptığı 1 mil yar dolar değerindeki buğday ithalâtı Amerika'da iç fiyatlan n yükselmesine yol açmıştır. 1972 yılında Amerika'da tarımsal ürünler fiyat endeksi yüzde 20 den fazla artmıştır. Amerika'da tarımsal ürünler fiyatlarınuı artışmın tek sebebi Sovyetler Birliği'ne yapılan ihracat değildir. Ekilebilir t o p r a k . ların sonuna ulaşılmış olması, tarımda maliyetlerin yükselmesi ve bazı tarımsal ürün ithalâtında karşılaşılan güçlükler dola yısiyle son iki yıl içinde tarımsal ürünler fiyatı Amerika için gö rülmemiş bir artış eğilimi göstermekteydi. Sovyetler Birliğine yapılan ihracat. bu eğilimin ü s tüne gelerek fiyatların daha da artmasına yol açmıştır. Amerika Birleşik Devletlerinde, tarımsal ürünlerdeki fiyat artışlarını durdurabilmek için, genel fiyat kontrollan yanında Hükümetin elindeki stokların sa tılması ve şimdive kadar üretime kaDatılan toprak'arın tekrar Cretime açılması voluna gidilmek tedir. Stokların kıs» bir zamanda rükenmesi. yeni uretimin ise za man alması nedeniyle tarımsal ürün fivaflarının artınnın devam etmesi beklenmektedir T a n m ekonomisindeki bu 773 194 Ödemeler dengesi açığına bir çare bulmak İçin Amerika, Sovyetler Birliğiyle her türlü ticaretini geliştirmeye başlamıştır. 1971 yılmda 70 milyon dolar çevresindeki Amerikan ihracaü, 1972 yüı sonunda 600 milyon dolara çıkmıştır. Yakın zamanlarda imzalanan Sovyet Amerikan ticaret anlaşmasından sonra iki ülke ara sındaki ticaretin daha da artacağı umut edilmektedir. Sovyet Amerikan ticaret anlaşmasma göre Amerika, Sovyetler Birliğine <en fazla müsaadey» mazhar» devlet statüsünü tanımaktadır. Buna göre, Amerikanın, herhangi bir ülkeye taruyabileceği bir ticaret imkânmdan Sovyetler Birliği otomatik olarak yararlanacaktır. Yalnız, iki ülke yöneticilerinin imzaladığı anla». manm Amerikan Kongresince onaylanması gerekmektedir Kong re'de etkili bazı temsılci ve sena törler, Sovyetler Birliği'nin ülkesinden ayrılmak isteyen Yahudilerden aldığı eğitinj vergisi kal dınlmadıkça anlaşmanm onaylan maması için çalışmaktadırlar. 10.40 11.40 12.00 12.10 12.25 KÜÇÜK ork"!tra 12.40 Türküler gecidi 33.00 Haberler 13.15 14.00 14.15 14.30 14.45 İS.TANBUL İL meler dolayısiyle Amerika artık dünyanın her tarafına t a n m ü rünleri artığı dağıtan bir ülke ol maktan çıkmaktadır. Ayrıca ö d e meler dengesindeki açık nedeniyle. her ne pahasına olursa ol sun Sovyetler Birliğine tarımsal ve hayvancılık ürünleri satmayı planlamaktadır. Sovyetler Birüğinde her yıl havaların kötü gideceği garantili olmamakla birlikte. Sovyetlerin tüketim standartını yükseltme politikasmın mutlaka tarımsal ürünler ithalâtmı gerektireceği hesaplanmakta dır. 15.00 15.05 15.20 15.45 16.00 16.30 16.45 17.00 Haberler 17.05 Günden güne Yemek müzıği M. Kovancı'dan sarkılar Ç înöntepe orkestrası M. Akkuş'tan türküler Edvard Arii ve arkadaşlan Haberler T. Kornıan'dan sarkılar Ülkelerdcn müzik Hacı Ta^an'dan türküler Küçük konseı B. Dikencik'ten şarkılar Çay saatı Açılıs re orogram Haberler Diskoteğirmzden Küçük komer Gençlere miizık Senfonik müzık Hatil melooilRT GünümÜ7ür meıodılerl Akşam sonsen Bir vorumcu Louis Arm«tronp söylüvor Haberler Türk Destpcıleri Sandv P o s ^ söylüyor Caz sasu Ceşitli rnüz:K Gece ıçın müzik . Haberler Program vt* Kaparıış ANKARA 05.55 U6.00 06.05 07.00 07.05 07.30 07.40 C7.45 C8.00 (*.1U 08.40 09.00 09.15 09.40 111.00 1U.1U 10.30 11.30 12.00 U'.IO İLÂN Çatalca Belediye Baskanlığından 1 BelecTiyemize ait 750.000, Türk Lirası keşif bedelll kanalizasyon ve dükkân inşaatı 2490 sayılı yasa hükümleri dahilınde kapalı zarf usulü ile eksiltmeye konulmuştur. 2 thale 10.4.1973 Salı günü saat 15.00'te Belediye Encümeni huzurunda yapılacaktır. 3 l.şin geçici teminatı 33.750, Türk Lirasıdır. 4 thaleye ıştirak edeceklerin B. Grubunu havl Müteahhitlik Karnesinin aslı ile en az 1.000.000, Liralık bir işi yaptıklarına dair iş bitirme belgelerini ibraz etmeleri gerekmektcdir. 5 Posta ile vapılacak müracaatlarda vaki gecikmeler nazarı itibare alınmaz. 6 2490 sayılı ya?a hükümleri dahilinde hazırlanacak zarflann thale saatinden 1 saat once Komisyona verilmesi, Iştirak Beljresinin ihale gününden 3 gün evvel alınması, gerekli Teknik Teçhizata haiz olmalan. 1973 Yılı Ticaret Oriası Belgesini ibraz etmeleri şarttır. 7 Bu işe ait şartname Beledîye Fen Işlerinde görülebillr. (Basın 12818) 1836 12.30 13.00 13.15 13.30 14.00 14.15 S. Dfljen'a> Dfljen'd^n sarkılar Gençleı ıcir> 15.00 Haberler 15.05 ü k u l raayoni 16.05 Küçük konser 1S.2U T. ör.ek''en sarkılar :6.35 S Uvgıtn'ahrj türküler 16.50 Haiil müzik 17.00 HaberJeı 17.05 Yurtt&n sesıer 17.35 GUnden (Hine 11.50 K e t ' â m o n g r a m l a n Açılış ve orogram Haberier Kur'aii Kenm Kcye üaoe'ier Üyun navalan Haoer.er Günün orograrnlan Sarjah maziih Ankan'ds ougün Şartamr Çesıtli nüziK Hayatın içinden Türkilıer oyun havalan Arkas' vann Haberler G. sürr'den şarkılar radvos Okul radvosu Konser saat Konseı saat^ Habener Habener Y. Alodoğan'dan türküler Y. Alodoğan Soio saı'kılaı Soio sa/Kıla Haberler Hafil müzik Hafil müzik Reklâm oro Reklâm oroeramlan öğie sonsen öğie sonsen la.55 2'J.OU 20.30 21.00 /J.15 ?1.35 22.00 22.3(1 2?.45 2j 00 23.4fı 24 0U (0.55 "1.0U İS 00 19.3U Haber'er Bir IsteK.fsrıcj MüzıK Haberıeı mikrofooda Türk müziSTbMM Türküler 8aro» n.üz H Gece we rruzık ' Haoerıeı ?t <»panıs Cumhuriyet Reşat Hamit Aziz Napolyon 24 ayar 22 ayar ALTIN 475. 300.265. 230.38.50 35.50 265 370. 480. 270. 38.75 35.70 23 Mart (Sefer 18) Rumi ):«9 Mart 10 H ı c n ı;<M3 Giinpv 3 5 K n.35 ögle 12.21 3.5H Ikmdı 15.4K v:ib AKşam LH2A amı Yatsı 19.5.S (32 Imsak 4 2U 9.59 TA KVİ M