Katalog

Kültür Yaymlan LALE DEVRt Ahmct Refik Altınay Haz. Haydar Ali Diriöz «Lâle DevTİ» tabiri, A. Refik Altınay*ın bu eseri sayesinde tarih kitaplanna bir devrin adı olarak geçmiştir. Kültür yayınları sensınden yayınlanan bu eser Bakanlığımız Yayınevlerinde 7.50 lira fiyatla satışa arzedilmiştir. Devlet Kitaplan Müdürlüğö . ' Sultanahmet • tstanbul Top. Sat. Tel: 22 38 03 (Basın: 118801307) Kurucusu: YUNÜS NADt urıyef 100 KURUŞ 49. yıl, sayı: 17447 Telgraf ve mcktup adresl: Cumhuriyel tstınbul Posta Kutuju: Ijtanbul No: 248 T e i e f o o l a r : 2 3 4 2 9 0 22 43 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 2 Mart Cuma 1973 Çıkışının Kırkıncı yılında gene en başta görevine devam eden ve günden güne gelişen sanat ve düşünce derglsl Varlık'ın Mart sayısı en üniti vazarlanmızın gerçekten doyurucu ve güzel yazılanyle çıktı. Kaybettıgımiz büyük düşünür Sabahattın Eyuboğlu'nun kendisini yakından tanımı? kalemlerce anlatıldığı bu sayıyi mutlaka Eörünüı. 28 büvük sayfalık Varlık yalmz 3 Uradır. tlftncılık: 11471313 VARLIK Sunay, temaslannı tamamladı j "Kara EylÜl,, Sildan'da SATIR: «DAHA İYİ BİR REJİME GİTMEK HEPİMİZİN DİLEĞİ, BU ARADA PARLAMENTONUN İTİBARINI K O R U M A K İSTERKEN SİLÂHLI KUVVETLERİN İTİBARINI DA DÜŞÜNMEK ZORUNDAYIZ» FEYZİOĞLU: «CUMHURBAŞKANIMIZ 12 MART MUHTIRASININ AMAÇLARI ÜZERİNDE DURMAKTADIRLAR, BU AMAÇLARA ULASILMASINDA A N L A Y l Ş İSTEDİKLERİNİ BEÜRTMEKTEDIRLER* S. Arabistan Elçiligindeki resepsiyona baskın yapan gerillalar, Sirhan ve yüzlerce Filistinlinin derhal serbest bırakılmasını istiyorlar Rehineler: 2 Amerikan, Belçika, S. Arabistan ve Ürdün elçileri.. Başkan, partiler dışından seçilecek rine, Cumhurbaşkanının yeminiANKARA (CnmhariyetBürosv) ' ni tekrarlayarak, bu sıfatlara Currihurbaşkam Cevdet Suuygun bir kişinin seçilraesi gt nay, siyasBİ bunalıma bır açıkrektiğini, kendi partisinin tek lılcgetirmek amacıyle grubu bubaşına Cumhurbaşkanlığı seçı Iunan sıyasî parti UcTerleri ve minde etkili olamayacağmı soy Milli Birlik Grubu ve Kontenlemiştir. jan Grubu başkanları ile Bağım Feyzioğlu, Orgeneral Gürler'in 'sızların temsilcileriyle düzenieCurahurbaşkanhğı ile ilgili bij dıği gorüşmelerıni, dıin akşam soruya da «Kişiler üzerinde her taraamlamıştır. Sunayla görüşhangi bir şey söyleyemiyeceğınv mesınden sonra CP Genel Ba?ifade ettim. Cumhurbaşkanhğı kanı Satır, yeni Cumhurbaşkanının partüerustü bir kişi olraa • konusunda söyleyeceklerim <iundan ibarettir: Cumhurbaşkanlığı s! gerektiği konusu üzerinde seçiminin Anayasa kuralları duriılduğunu açıklamıstır. içinde cereyanıdır bizim için öSunay • Feyzioğlu nemli' olan» karşılığını vermiştir. Cevdet Sunay. saat 10'da M. Aynı konu hakkında lsrarlı G.P. Genel Başkanı Turhan sorular karşısında MGP Genel Feyzıoğlu'nu kebul etmiştır. Fey Ba?kanı «Cumhurbaşkanlığı sezıoğlu, 'görüşmeden sonra özetcimi konusuna açıklık gelecekle şuniarı soylemiştir: ' tir. Ve Cumhurbaşkanı, Türkıye «Sayın 'Cumhurbaşkammız ile Anavasası kuralları İçinde TByaptığım konuşmanın bütün teMM'dTe .13 Mart'ta seçilecektir» ferruatını benden istemezsıni2 demiftir. herhalde.. Cumhurbaşkaıumız, 12 «Kaç aday var?» sorusunu Ise Mart Muhtırasının belli başlı amaçları üzermde durmaktadır • Fey7İoğIu, «Kaç aday olduğunu lar ve bu amaçiara ulaşılmasında 13 Mart'ta hep birlikte görecesiyasi partilerden anlayış, şoğiz» diye cevaplandırmıştır. rumluluk duygusu ıstediklerinı Satır'ın sözlerî belırtmektedirler.» Cumhurbaşkinı Sunay, bundan Feyzioğlu, 12 Mart Muhtırası sonra CP Genel Başkanı Kemal hedefleri üzerindeki görüşleriru Satır'la bir saate yakın türe götekrarladıktan sonra son zamanlarda bu konuda yapılan tartış rüşmüştür. Satır, görüşmeden son ra gazetecilere, şunları söylemlîrr.aları üzüntü ile karşıladıklarım söylemış, hükümetin çalış tir: (Oevamı Sa. 7. Sü. 3 de) malarını pverek reforra tasanları hakkında şöyle konuşmu$tur: «Mutlaka benım dediğim göruş doğrudur, bir sosyalist düzen değişikliği olmadıkça yapılan şey reform değildir görüşü r.e kadar yanlış ıse, reform adj altında hiçbır değışiklık getirmeyen, ıslahat geurmeyen biı takun metınlen kabul etmek de bir marifet değıldır.» MGP Genel Başkanı, Cumhurbaşkanlığı ile ilgili bır soıu uze 5 büyükelçiyi rehine aldı T ü r k durıımu (DIŞ diplomatlarınm b ell i değil.. HABERLER SERVtSt) siyona baskın yapan silâhlı gerillaların, ABD'nın Hartum'a yeni atanan Büyukelçi Cleo Noel ve görevini devretmekte olan eski Büyukelçi George Moore ile Belçika. Ürdun ve Suudı Arabistan Büyükelçisi ile ailesini rehine aldıklarını açıklamıstır. Sudan Polisi. .rehine ve geril laların bulunduğu S. Arabistan Buvükelçiliğini kusatmış bulun maktadır. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Charles Bray, dün gece geç saatlerde yaptığı açıklamasında Sudan Hükümeti ile sürekli ilişki halinde olduklarını. fakat rehine ahnan diplomatlar konusunda tamamlayıcı bilei alamadıklannı söz lerine eklemiştir. Hartum'dan Wa?hington'a ilk gelen bilgilere gore. Suudi Arabistan'ın Hartum Büvükelçiliginde verilen bir kabul resmi sırasında elçiliğe baskın yapan gerıüalar, diplomatları rehine almış lardır AP, Anayasa değişikliğini Senato'dan geçirmek için gerekli oyu bulamayınca, oturumu 6 Mart'a bıraktırdı ANKARA, (Cumhnrivet Bfım«n) Cumhuriyet Senatosu, Anaya5a değışıkliklerıyle ilgili kanun teklifıni coruşmeye dun de devam etmıs. teklıfın, «Sıkıyönetım kalktıktan sonra da Sıkıyonetim mahkemelerının devamı» nı öngoren 6 maddesı tartışılırken. AP Grup Başkanvekili Ahmet Nusret Tuna tarafından verilen bir önergenin kabulü. üzerıne göruşmelerin 6 Mart'a bırakılması kararlaştırılmıştır. Teklifln, gözaltına alma süresini 15 güne çıkarması suretiy» le Anayasa'nın 30. maddesini degıştiren sivasi partilerin Ana yasa Mahkemesince denetimini yeniden düzenleyen 2. maddesi, görüşmesiz kabul edilmistir. WASHtNGTON ABD Dışişleri Bakanlığı. Sudan'ın başkenti Hartum'dakı Suudi Arabistan Bü yükelçiliğmde verilen bir resep Ankara Barosu, bazı yargıçlar hakkında şıkâyette bulundu CHP'nin değişiklik önergeleri reddediliyor Daha sonra «Guvenlik Mahkemelerinın kurulması»nı öngo(Devamı Sa. 7. Sü. C da) «Kara Eylül» Demirel: "Soruların cevabı Anayasa'dadır,, ANKARA, (Cumlıuriyet Bürosu) AP Genel Başkanı Süleyman Demirel, «Anayasa üstunlügünü kabul etmış olmakla hiç kimse ıtibar kaybetmez, güç kaybetmez, bilâkis daha çok itibarh, çok daha güçlu olur.» demiştir. Emeklı Tümgeneral Muzalfer Toygar, Emekli Albay Ahmet Muhtar Özpamır, Emekli Albay Yaşar Polat ve Elâzığ Hankendı Bucağı Beledıye Başkanı Hanıfe Töre'nm AP'ye katılmaları nedemyle düzenlenen törende konuşan Demirel. «Hep birlikte Anayasa'ya, insan haklanna dayalı Turkiye Cumhuriyetine sarılarak ( onun içerisinde her türlü müşkülümüzü halledebileceğimizi» söy leyen Demirel, gazetecilerin so , rularını cevaplandırırken, Cumhurbaşkanı adayı üzerinde bir isim vermemeye dikkat etmiş. • Bunlann cevabı. Anayasada var dır» demiştir. ANKARA (Cnmhuriyet Bnroro)' Ankara Barosu Başkanı Yekta Güngör özden ve Yonetım Kurulu üvelerı oncekı gün Yüksek Hâkimler Kurulu Başkanı Selman Yörük'ü «yaret ederek • • vukatların sorunları hakkında bilgi vermıs, bazı hâkımlerın tutum ve davranışlarından şiksyetçi olmuşlardır Yazılı verdiler özden ve arkadayları, Yüksek Hâkımler Kurulu Başkanı Yöruk'e yazılı olarak verdıklerı öneriler metninde, bazı mahkemelerin saat 10'dan sonra çalı«maya başlad^ğını, bazı hâkiır.lerin ihsası rey'de bulunacak biçımde gereksız konusmalar yaptıklarını ve hatta tartısmalara girdiklerinı, yurttaşlara karsı ıvı davranmadıklarını, kararlan seç yazdıklarını, ziyaretçi Kabul ederek zaman kaybına sebep olduklarını bildirmıs v. bunlann gidenlme«i için tedbir ahnmasını istemislerdir. Bu arada Sudan Devlet Radyo ( sun'in Beyrut'tan dinlenen bir yayımna göre. baskını «Kara Eylul" gerilla örgütü düzenlemiştir I Radyoya gore «Kara EylüN. rehme aldığı diplomatlann canlarına karşılık. Amerıkalı Senatör Robert Kennedy'nin katili Sirhan Bıhara Sirhan. Batı Almanva'daki şehır gerilla örjsutiinün liderleri Ulriehe Meınhoff ile Erich Baader, Ürdun'de geçen Aralık ayında Kral Hüseyin'i devirme(Devamı Sa. 7. 8ü. 6 da) «İsçiler son iiç yıllık ücret ortalnmastna söre Kurııma borclanmalı» ANKARA Çalışraa Bakanı Alı Rıza Uzuner. sigortalı işçılarin kuruma borçlanarak nizmetlerinı savdırmalanna ilişkin Itanunun Anavasa Mahkemesinre, «Eşitlik prensibme avkın oldugu» eerekcesıvle ıptAl edilmesl üzenne veni tasannın kurulan bir komisyon tarafından hazırlanmaya baslandıgını bildirmıstir. Öte yandan TUıkîs Yönetlm Kurulu üvest ve Eptım Sekreteri Kava Özdemir hazırlanmakta olan tasan İIP tleili olarak TUrkIş'in eoril$ünU acıklamıs «Btz eskl metinrte tsrar edivoruz Ancak borclanmanın t)k avlık verine. «nn 0c vıllık Urret ortalsması baz alınnrak ht>^ar>lanma«ına taraftarız» sekhnde konuşmuştur. «Bende aramayın» ÇANKAYA GÖRÜŞMÇLERt SONUNDA GÜRLER'tlS ADI, RESMEN ORTAYA ÇJKM1Ş OLDV ANTCARA, (Cumhnriyet Biirosu) Cumhurbaşkam Cevdet Sunay'ın. Parlamentoda gruplan olan siyasal kuruluşların genel başkanlanyle yaptığı temaslardan anlaşıldığına göre, Cumhurbaşkanlığı sorunu berraklık kazanrnıs, aday olarak. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Faruk Gürler'in ismi üzerinde durulduğu açıklanmıştır. Cumhurbaşkanı ile ilk görüşmeyi yapan Demirel ve daha sonra ikinci lider olarak Sunay tarafından kabul edilen Ecevit, Cumhurbaşkanı için bir isim üzerınde durulmadığını söylemelerine karşın, önceki gün Sunay ile üçüncu lider olarak konuşan DP Genel Baskam Ferıuh Bozbeyli, Çankaya Koşkünden ayrı(Devar" Sa. 7, Sü. 7 de) Baskent Notları Sonunda Demırel'm dediğı olacak ve Başkanı TBMM seçecek.. FİKRET OTYAM ANKARA CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit, Çankaya Koşkünden çıkarken şöyle dıyor: «Saym Cumhurbaşkanımızın, konuya tam bir demokratik anlayışla yaklaştığını gördüm. Tabii bu çok sevındırioıdir, beklenen budur, şahıs Üzerinde tel. kinde bulunmadılar.> AP Genel Başkaru Süleyman Demirel, Çankaya Koşkünden çıkarken şöyle diyor: «Bugün içinde bulundugumuz durumun anzalan var. Ondun dolayı da bunalım oluyor. Hiç bır şahıs meselesi üzerinde durulmadı.» DP Genel Başkanı Ferruh Bozbeyli, Çankaya Koşkünden çıkarken şöyle diyor: «Bugünku görüşmede Gürler' m adından başka ad geçmedi.» Böylelikle sayın Bozbeyli, kapıyı araladı, sayın Gürler'ıo aaını resmen ortaya koydu. Bu ana kadar fısıltı olarak söylenen Gürler adı gün yüzüne çıktı. Pekl, AP Genel Başkanı D«. mirel çimdJ ne yapacak? Demirel, hiçbir şey vapmayacftk tabii. Demiştı kl, «Cumhurbaskn. m TBMM'den seçilir..» Aksmı ıddia eden de vok. Savın Gürler, parlamentoya ünıformasıyle gelmeyecek.. Bır uye istifa edecek. Güler C. Senatosuna jirecek ve Cumhurbaşkanı olarak Çankaya'ya gidecek.. Sonunda sanınm, Demirel de. «Beyler (Oevanu Sa. 7, Sü. 8 de) «Parlamento dışından eelecek bır adayı acaba AP desteklevecek j mi?> sorusuna Demirel özetle şu Ankara Barosu ayrıca. Mimar cevabı vermiştir: ' ve Mühendıs Odaları Kanunu'Anayasa vardır. caridir. Sordu eunuz suallerin cevabı Anayasa ' nun değiştirilmesine karşı olduk nm içinde mevcuttur. Anayasa lannı da açıklamıstır. hükmiine kaide koymak sadece TBMM'nin yetkisi dahilindedir Bu yetkileri yok. bu Anayasayı vok farzediyorsanız, bunun çaresı ni bende aramayın. O. milletin isidir. Rejim bir milletin isidir Reiimi savunmak benim görevim olduğu kadar, benim partimin go revi olduğu kadar. rejime inanan herkesin görevidir. Anayasayı sa^'unursanız, Anayasanm üstünlügünü savunursanız, her derde care bulunur. Buh ran. Anavasanın içine dönmekle cözülür Aksi. Anpyasaya inanç^ız lık olur. Anayasava inanmıyorsanız. ben sizin zihninizdeki tereddütleri ortadan kaldıramam, izale edernem. onun müracaal mercii ben deeilim. Onun dışında olanlara bizim cevap bulmamıî mümkün deeil. ona başka merciler çare aravacaktır. Ve öyle merriler bulunduğuna da kani değilim.» (Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) Fiyat, ücret ve kira için "Esnek dondurma, öneriliyor (Cumhuriyet Haber Merkezi) ı Bir Japon, Donanma Vakfına 115 bin yen bağışladı Karar vavimlandı Anayas8 Mahkpme«inın. sıeortalı isci'erin kuruma borçlanarak hizmetlpıini <sav1trTnıılnrına iliskm lcanuna aıt tptal eerekçesi de. dünkü Resml Gazp'°'de vavımlanmıstır <* a • THA) ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Türk Donanma Vakfı Genel Merkezinden açıklandığma göre. Yashitaka Udaga\va adında bir Japon, Türk Donanma Vakfına 115.000 Yen bağışlamıştır. Dışişlerı Bakanlığı tahminen 500 küsur bın lira cıvannda bağışta bulunan Japon'a bır teşekkür mektubu yollamıştır. Aynca, Vakıf Genel Başkanlığı da kendı sine bir altın madalya ile belgesıni vollamayı kararlaştırmıştır. < Dığer taraftan Vrkıflar Genel Müdürlüğü de Türk Donanma , Vakfına 100 bin lira bağışlamış ] ür. ! Deniz Kuvvetlerinde yarm. bağışta bulunanlara törenle ma dalya verilecektir. FİRDEVS GEI^Ç, ÎEDt ÇOCüGU, SEKİZ KEÇİSt VE BİR MERKEBİYLE TAŞAMATA ÇALISIIOR. ݧgal alanma 800 metre uzakta bir ornıan suçlusunun ailesi yaşama savaşı veriyor Orman Yağması HİKMET ÇETİNKAYA Kadın kapı önüne çömmüş ağ ] hyor... «Yoksulun elınden tutan olmuyor beyim. Yedi çocuk, seki? keçi ve bir merkep nıdecem ben...» Ooğa kara çizgıyi yeşilin göbeğinde eritiyor. Zeytin ağaçları cfenıze doğru uzanıyor saygılı Soğuk, bebenın minnacık ellerinde demir sürgünün karanlık boşluğuna yürümek lstiyor. Kadın anahğın o sıcak mutluluğunu, gözlerinin sevgi dolu yalnızlığında kucaklıyor. Seferhi«ar'ın ürkmez köyü burası .. Ağlayan ksdının adı Firdevs G«nç. Kccası 48 ygşında Mehmet A!i Genç orman yakma suçunisn 5 yıl agır hapıs ve 685 bın lira pıra cetiiina htikümlC. Ka(Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) Melen Hükümetinin, Cumhnrbaşkanı seçiminden sonra çekilmesı bekleniyor ANKARA, (CumJiıırivet Bürosu ı 13 Martta yapılacak Cumhurbaşkanı seçiminden sonra Melen kabinesinin ıstifa edecefi ileri sürülmektedır Belirtüdiğıne göre. Melen kablnesl, kısa bir süre önce, kendl aralarında yaptıkları tnplan(Oevanu S«. 7, 8fi. 5 de) Dev Genç Davasında, Küpeli ve Uçar da dinlenecek ANKARA Dev • Genç Davasına dün dinleyici olarak katılan tsviçre Hukukçular Birlıği üyesi Dr. Peter Noll, sanlklann : rahatça konusabildiklerini ve j serbestçe savunabüdiklerlni. mahkemelerin tsviçre'deki eibi normal mahkemeler olduğunu söylemlstir. Dünkü duruşmada, dosyaların incelenmesi sırasında sanık Oğuzhan Müftüoglu, dosyada adı eeçen Yusuf Küpeli, Zafer Kutlu, lrfan Uç»r, Münir Ramazan Aktolga ve Hüseyin Yavuz'ui duruşmada bulunmalannı lste* mlstir. Bu Istek, k»bul edilmış, »dı geçenlenn duruşmada haıır bulundurulmalan İçin Ijtanbul Sıkıyonetim Komutsnliftına yazılmtsı karırlajtırılmi'tır. OLAYLARIN ARDINDAKİ MaJiye Bakanlığı, enflasvonla ' mücadele konusunda Başbakanh ğa sunduğu raporunda mevcut kanunların verdıgı imkânlaı içinde fiyat ve tarıfelenn denet lenmesı yanında «fiyalar, ücretler ve kiralara bellı bır donem içinde esnek Dır aondurma politikası uygulanmasının» düsü ı Tuğ ve nülmesini istemiştir. Bakanlık tümgenerallerin böyle bir uygulama başlamadan önce konunun Ücret ve Fıyatlar emeklilik vaşı, Konseyince ıncelenmesmı teklıf etmiştir. 60'dan 63'e Maüye Bakanhgının raporunda cıkarılıyor sözü edilen ücret ve fiyatlarla ilgili Komisyon 1973 yılı progra • mında önerilmiştır. 1973 progrs . ANKARA. ırumhurİTet BSro«m) mı bu konuda şu hükmU getır ! Tuğgeneral ve Tümgeneraller mıştir: «Fiyat ıstikrarını sağla ] ile Tuğamıral ve Tümamırallerın mak üzere alınacak tedbirleri ko ! emeklilik yaş hadlennı uzatan ordıne etmek ve gerektiğınde j bır tasan TBMM'ye sevkedılmışYüksek Planlama Kurulu aracı ] tır. lığıyle Bakanlar Kuruluns teklıt' Emekli Sandığı Kanununun 40 edilecek ekonomık ve ıdari ka j ıncı maddesinin <ç) fıkrasını de: rar tasanlarım hazırlamakla göğiştiren tasan aynen kanunlaşır revli «Ulusal Fiyat ve Ücret Da ' sa Tuğgeneral ve Tümgeneraller imî özel Ihtisas Komısyonu» ile Tuğamiral ve Tümamirallerin program dönemi başında kuru emeklilik yaş hadleri 60'dan 63'e lacaktır. Komisyona, tlgili kuru çıkartılacaktır. luşlann katılması sağlanacaktır.ıt Tasarı, önümüzdeki günlerde Ma (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) liye Komisyonunda görüşülecektir. 6ERÇEK AP. Genel Başa.mı Süleyman Demirel Cumhurbaşkanı adayı konusunda kendisine TÖneltilen sorulara «aday göstermek müessesesi mevcut degildir» diye, 1 sim vermemekte direnmiştir. Oysa bövle bir müessese mevcut olsun olmasın, parlamentods en çok sandalyeye sahip bir siyasi parti, hiç olmazsa kamuoyiınun nabonı voklamak tçin bazı isimler ortaya atahilir. ortamı hazırlavabilirdi. Sayın Demirel, Çankaya konusunda sonılanlara nzun cevaplar vermis, ancak bu cevaplar »ornt bir takim ferçeklere dokunmaktan öteye teçmemlştir. AP. Genel Anlaşmaya doğru. Başkanının isim vermemetrte gösterdiği dikkat* Stekj partiler de katılmışlardır. Şimdiye kadar siyast parti çerreleıinden bir Sneri eelmemesi. va da elaltmdan bosina mzdınlan Kimlerin clddl etkiler vapmaması, özerinde dnrulacak bir konndnr. Bu tntnnmn çeşitli nedenleri olabffln 1) Baştanfnçta kamnovun» Cnmhnrhaskanı adavı olarak hir '•îim TerllmenK'si. savın nemlrel'in btr taktifidlr r.izlilitf •ınnuna kadar kornvarnk. bir emrivlki yapmak lütemlstir. 2) Adı Terflecek trlsintn kanraoyunda olumsuz etkiler yaratması düşönOlereh çekinırn dav ranılmıstır. 3) İsmı verilen adayın ba<an> sızlifi halinde bir veniljri havası dofacacmdan tedhirH davran» mak volıı Mcilmistir 4) 12 Mart Muhtıramnı vrtrn çüçlerin olumstn karçılavacağı hazi («rimleri açıklamaktan çefcinilmlftlr5) Psrlamentoda boınnkü kosullara eorr birlertlHri ve toplavıcı btr adav vnfcttır Takandaki he* nrd^nfrt rteret* dereee hon»lım« »»I actıti silylenebillr. Bn ethfnlerden •*+ (Devamı Sa. 7, Sfl. 3 de) Kapı aralandı