Katalog

TîUMHUEÎYET f 29 AralıE 1973 İNÖNÜ VE SANAT Sayın înömYnün üze'lnde top ladjgı pek çok Ustün nıtehğının vamnda, sanata ve ozellıkle kon serlere oian llgısının bız sanatçılar içın onemlı bır yonü olduğu kanısındayız. Cumhunyetımızın üânı ile, sanat hayatırnızda bühassa muzık alanınd'a, uluslararası besteci er vırtuozlar ve orkestralarımEin hayat bulmasında, Sajin Inonü en buyuk hımayeyı gostermıştır CumhuTiyet devnnın başında «Muzıkayı Hümayun Teşkılâtı» nın Ataturk tarafmdan Ank&raya nakledılerek, «Rıyasetı Cumhur Musıkı Heyetı» adını alması ıle, Inonü de bu topluluğa el uzatmıştır 1923 vılından 1973 yılına, hatta vefatından on gun bncesıne kadar, butun konserlerı duzenlı sekılde ızlemış, eserler hakkında neşredılen programlan detaylarına kadar okuyarak, bılgılı bir şekılde, dınledığı senfonılerın, konçertoların ve dığer turde yazılan eserlerın tem zevkıne varmıştır. Başbakanlığı, Cumhurbaşkanhğı ve tnönü 1923 yılından 1973 yılına hatta vefatından on gün öncesine kadar b ü t ü n konserleri düzenli şekilde izlemiş bilgiyle zevkine varmıştır: Mükerrem BERK bır nez&ketle, şahsan davet etmış, onlara sanat'ın zevkine va rılmasının sabır ve metanetle dınlemek, seyretmek Ue mumkun olduğu telkınınde bulunmuştur Uzun bir konseri sonuna kadar dınlemenm çok zor oldugunu fakat bıkmadan, usan madan takıp etme gucunü kendılerınde bulmalan gerektığı Iıkrını ısrarla onlara aşılamıştır. Burada bır anımı nakletmeden geçemıyeceğım Cumhurbaşkanlığı Senfonı Orkestrası'nın yapa cağı bır Avrupa Turnesı içın ken dısmden maddi yardım talebmde bulunmuştuk. Paşa, mıktarını sordu, «Yuzbın lıra» deyınco «Bu çok para» dıye cevap verdı ve arkasından «Sen çok güzel flut çalardın, benım içın mühım, olan sanat ındır Senı çoktan berı sahnede gormuyorum. Bır ay İçınde orkestra eşlıgı ıle bır kon ser \apabılırsen, bu parayı sana verırım» dedı Gayet tabı olarak bu emrmi yerıne getırmek üzere uzun bır çahşmadan sonra sahneye çıkıp, bır konçerto çaldım Benı tebrık ettı, yanaklanmdan optu v e «Şımdı bu para yı sana verıyorum» dıye ıltıfatta bulundu Çok espnlı, çok şa kacı kışılığmden cesaret alarak, «Paşam, sız hıç bır şe>de kolay kolay yanılmazsınız ama bu sefer buyuk bır hata ışledınız. Benım gıbl lalettayın bır sanatçıva bu mıktan \enrseniz, dunyaca tınlu sanatçılara ne vereceksınız'» dedım Bu sorum kendısuun çolc hoşuna gıttı «Imkanlanmız olsa, sanatçılara verılecek mıktarm hududu çızılemez a djye cevap verdı. Bız sanatçılar, Ismet Paşasız bır konser, bır opera, bır tıyatro, bır bale temsılı dUşunemıyoruz Onun gelı$ı hepımıze buyui bır huzur ve tanfı ımkansız icra gücü vermıştır. O'nun aramızdan aynlması ıle oturduğu koltugun boş kalacağmı fakat gonullerımızde onu her zaman yaşatacagunıza manarak tesellı buluyoruz. an son görevi olan Tabıi Senator lugu sırasında, muzlğe karşı olan ılgısı hıçbır surette eksılmemış, alışık olmadığı modern e«erıere karsı dahl nefsınde aşamalar gostererek takdırlerınl liade etmiştır. Bır konserde, çalınan bir esenn son kısmının başında «Maes Eak] blr Am: Tıl 1944. lamet lndnB Cumhurboşkanlıeı Orkestrasunn Konseribde. BIR TUBORG DAHA ACALIM Meşe 9 to*o> deyımıni okujarak, bana donup, «bu tabır neyı ıfade eder'» dıje sormus, «gorkemlı» anlamına geldığını soyleaığımda «jalnıs soylemış olraayasrn, ben bu ıcrada azamet yorumunu hıs sedemedım» demıştır Çalınan eserlenn her kısmının uluslararası tabırlermı okur, tetkık eder ve eserlerın bestecının du>gularına uygun olarak ıcra edllıp edjlmedığının eleştırısını vapardı. Memleketımıze davet edılen UnlU sanatçıları konserlerden sonra, bızzat odalarına gıderek kutlamak, ıitıfat etmek hassasıyetıni ve nezaketını gos termıştır. Ellı yıl içınde buyuk gehşmeler kaydetmış olan sanat hayatmıızın her dalını jakınen ızlemış sanatçıları teşvık etmış, sanat hajatımızin aşamalar kay detmesıne yardımcı Oımuştur. Bır gun, musıkıye karşı bu kadar yakın ılgısının nereden geldı ğını sorduğumda, Paşa, Harp Akademısı'nı bıtırdıkten sonra Yemen'e tajın oldugunu ve orada ıkametı sırasında tesadufen Ingılızlerden kalma, buyuk bır plaK kolleksıvonu buldugunu \e bu plaklan bıkmadan, usanmadan tetkık ederek, dınledıgını bu suretle de çok sesh musucının zevkine vardığını ıfade etmiştır. Sanat olaylarına Kabıne arkadaşlarını, Parlamenterlen bujuk Bu köşcden ALTAN ÖYMEN İsmet Paşayı Uğurlarken (Bastarafı 1. lahıfede) delesını, Uşak ta bajın^ atılan taşa karşı, kalabalıgt jarıp taş aücılarm uzerme yuruyuşunu. O zaman taş atıcılar? hak verenler o kısmı atiajarak, onun, sonradan Celâi Ba>ar'a dostluk elını uzatıp sıyasl haklann ıadesı ıçm ugraşmasını hatırladılar. «Ortanın solu» hareketını benımseyenler, onun «ortanın solu» ba\rağına yıllarca «ahıp çıküğını hatırladılar Bu harekete karşı olanlar da, o kısmı atlayıp. so. radan bunu frenlemek ıstedıgını. tnsan olulcrın arkaaindan, kendı beğendığı yanlarını se(ip, orüarı hatırlar İsmet Paşayı uğurlarken de arkasından >apüan «onuşmaların da gosterdığı gıbı ojle oldu. îsmet Paşajı eleştırmek, hatta ona kızmak ıçm herkesm, bır ya da buçok \a da pek çok nedenı olabılır Ama İsmet Paşaya sajgı duymanın, buyuk saygı du>manın, pek çok nedenını gormemek ıçm. ınsanın gozlennın kor olması gereklıdır. Ankara'da ıkl gundur, boyle bır kore rastıamaaık. İsmet Paşanın herkesın kendıne gore, takdit duydufeu, hajranlık duyduğu yanlan . Herkesın kendısine gore eleştırdiğl yanlan. Tarıh içınde çelıskıh gorünen yanlarr. Bunlann hepsini ızah edecek neden, bence İsmet Pasadaki ilerl dereoedekl sorumluluk duygusudur. Devlete karşı Gorevlenne karsı. Aılesine kar$ı Kendl kışılıgtae karşı.. Başbakao olarak da muhalefet lıderi olarak da, tabıı senator olarak da, ismet Paşa, devletm sorumluluğunu hep üstunde hıssetmıştır Ataturk'le bırlıkte, kuruculan arasmda bulundugu devletm Gıdecegı yolda, atacağı adımı dıkkatle bazan pek çok dıkkatle, pek çok ıhtijatla, durarak, duşunerete, atmak. Alternatıfıen yok etmemek» Gerekırse onlan da, kullamlaoılır halde tutmak. Ve gerekırse kullanmaK da Sarnjorum ki, İsmet Paşanın sorumluluk anlayışının, nltelıklerınden bazısı da budur Bu tutumun, Turkıve'dekı bazı ılerlemeleri durak. latır gıbı olduğu, bazen gerçekten duraklattığı olmuştur Ama bu tutumdur kı, Turkıye'vı bır Ikıncl Dunya Savaşı felâketıyle bırlıkte pek çok maceradan da kurtarmıştır. İsmet Paşa hakkında elbet çok şey yazılacaktır. Onun 50 kusur yıllık sıyası havatının çeşitlı donemleri eleştınyl» yorumlanacaktır Ama hiç klmse, bu 50 kusur yılın bılânçosunu, onun aleyhınde kapatamajacaktır. Bilânçonun «onucu şımdlden bellidlr İsmet Inonü, Pürklye Cumhuriyetı Oevletme unutulmayacak hızmetlen olan ve «Son lstırahatı»nı, Ataturk'un karşısında surdurmeye hak kazanan bu>uk devlet adamımızdır. Bır Ankara gazetesinin başlıgında bellrttıft glbi: «Vatan ona da minnettırdır» DÜNYANIN 165 ÜLKEStNOE TUBORG kral bira... lüks bira DerneğimlzİB 1974 normal kongresl 1111974 tarıhınde Cerrahpasa Çocuk Sağlığı ve Hastahklan Klınlgl Kutup. hanesınde saat HOO'de toplanacaktır. Çogunluk sağlanamadığı takdırde toplantı 22 11974 günu aynı yerde ve aym saatte yapılacaktır. Saym ujelerimizın teşriflerl rlca olunur. G ONDE M : 1 2 3 4 5 6 7 Başkanhk Dıvanı seçimi Çalıçm» raporu Malt rapor Denetleme raporu Raporların ibraıı Seçimler Dılekler ISTANBCL IMSTA ÇOCTJKLAR1 KORUMA DERNEĞ1 Reklâmcıhk: 3022 • 10816 Kurumumuı 1974 normal kongresl 1011974 tarlhlnde Takılm Verem Sava? Oernegi Konferans Salonunda saat 19 00'da toplanacaktır Çoğunluk »ağlanamadığı takdirde toplantı 241.1974 tarihınde aynı yerde ve aynı saatte yapılacaktır, Sayın uyeleriminn tejnflcn nca olunur. G ON OE M : 1 2 3 4 5 6 Başkanlık Divanı teçıml Çalışma raporu Mall rapor Denetleme raporu Raporların ibrası Tuzügun 6 cı madderf deBlşrlrlierek VSnetlın Kurulunun 9 üyeye çıkanlmajı hakındakı teklif T Seçimler S DUekler TÜRK PEDtTATRl KÜRÜMD Beklamcıhk: 3021 • Uüli s I