Katalog

CUMHURİYET 21 Aralık 1973 40 YîL ÖNCE CUMHURİYET 21.12.1934 CUMHURtYET EKONOMİ SOYADINDA BAZI HÜKÜMLER ANKARA. 20, (Telefonia) Soyadı nizamnamesınin bazı önemli maddelerini büdiriyomm: «Soyadı almayanlar 2.7.936 tarihine kadar soyadı seçip kanunun 32 inci maddesi hükümlerine göre nüfusa ve doğum kâğıtlarına yazdıracaklardır». Söylemşte, yazı ve imzada öz ad önce, soyadı sonra kullanılabileceği gibi söylenişte ve yazılışta öz adsıa olarak yalnız soyadı kullanmak ve imzada e » adjn iltc harfini öz adı iki olanlar her ikisinin ilk harflerini veya birinin ilk BULMACA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Ü2 3 4 5 6 78'9 ( II TOffl •fl n BJ ı SOLDAN SAĞA t • . . 1 Dülger, marangoz gibi esnafın.. kullandıkları' âletlerin takımıria verilen isim..2 Ege denizinde bir körlezin ismi Tersi şu veya bu halde bulunmak anlamında kullanılan bir söz. 3 Atlas ve Pasifik Okyanusu arasmda kalan, bir kıtanm ismi. 4 Tersl duyguları ve düşünceleri veya yaşayış v e davranışı ince ola,n kim se Kasılarak vücudun devinimlerini sağlamaya yarayan organlardan herbiri ve bu organların, telsi olan dokusu. 5 Tersi Beşiktaş takımında oynayan bir iutbolcunun . IsmL 6 Dinin buyruk ve yasaklarına tamamiyle uyan kim se (çoğul). 7 Tersi millî.pet. rol şirketimizin simgesi Bir kimseyi bir işe verme, layin etme isi. 8 Tersi yemek (eski dil) YaTdım istendiğini anlatan bir söz. 9 Üstüne at. ma, yükleme anlamında bir harfi ile ötekinin tamamını ya. • zabileceklerdir. İ Soyadı mahkeme karan ile j değiştirllir. Soyaüı yalruz veya (oğlu) kelimesi ile beraber kullanılır. Tarihten alınan soyadı larına oğlu ekinin konulmama | sı lâzımdır. Soyadına (yan. of, '• et, dis, 2ade, mahdumu, bin) i özel sanayicilere yatınm kregibi başka milletlere ait ekleı dis: vtrerı Türaiyt Sınaî Kalkıntakılamaz. Arnavutoğlu, KürtoS lu gibi başka milliyet gösteren, j ma Bankası Genel Müdür Yardım cısı Özhan Eroğuz, gerçekleşme Çerkes Hasanoğlu gibi başka şansı olmayan yatırıra projeleriyerlerden alınan soyadlan da ne de teşvik belgesi verüdiğikullanılamaz. ni açıklamıştır. Son zemarUarda teşvik belgesine bağlanmış olan yatırım projelerini inceleyen Genel Müdür Yardımcısı, bunların söz (eskl dil) Yapma, etme bir kısmınm, iki nedenle gerçekanlamında bir söz (eski dil). leşemeyeceğini ileri sürmüştür. TtTKARIDAN AŞAGIYA : Bunlardan birincisi, projelerin uygulamaya konulacak yeterlik1 Gök cisimlerinin kbnumten uzak oluşudur. Diğeri ise filarını, devimlerini, birbirine nansman gereklerinin sağlanamaolan uzakhklannm ölçülmesimıs olrnasıdır. Eroğuz'un incelenl ve bunlarm fizik v e kimmesine göre, teşvik belgesine bağ ya bakımından yapılannı anlanan 479 projenin gerektirdiği latan bilim. 2 Tersi karada toplam 4 4 İ mılyar liralık yatınxre denizde yabani hayvan, kuş mın 10,6 milyar lirasınm gümrük veya balık tu'tma işi Beyaz bagışıklıgı biçiminde karşılanma Ayaktopunda oyunculardan sına ragmen 16,9 milyannın nerebirinin topu başkasına geçirden sağlanacagı bilmmemektedir. mesi. 3 Asya kıtasında bir yanmadanın ismi. 4 ÜzerYatınm projesi leri nokta nokta işaretll dikTürkiye Sınaî Kalnınma Bankadörtgen biçimlnde olan taş adını alan yirmi sekiz parça ile masa 'üzerinde oynanan bir oyun Tersl bir hayvan. 5 Tersl o da öyle anlamında bir söz Bir nota. 6 Dar, uzun ve hafif bir çesit yarış kayığı. 7 Tersi Almanya'nın kuzeyinde Mans kıyılannda bir kent Bir erkek ismi. 8 Hedefe rast getirememek. 9 Tersi neden. sebep anlamında Türkiye'de işadamlannın bir bir söz Bir bayan İsmi. kuruluşu olan Ekonomik ve DÜVKÜ BULMACANÎN Sosyal Etüdler Konferans HeÇÖZüMÜ yetince düzenlenen toplantıda devamh olarak fakat küçük doz SOLDAN SAĞA : 1 Vardavela. 2 isA • Te larda devaiüasyon yapılması tek lif edümiştir. Toplantıya bir bil le. 3 Ekrem tiM. 4 Tır diri ile katılan Hacettepe Ünikaz kE. 5 Asker. 6 arbt • versıtesi öğretim üyelerinden Vasi. 7 l l e HK En. 8 Dr. Kemal Derviş, Türkiye'nin • liaM Eko. 9 Is . Enosis. hızlı bir şekilde dış ekonomileTUKARIDAN AŞAGIYA : re açılması gerektiği görüşünü 1 Vietnamh. 2 Askı savunmuş, büyük işletmelerin Reis. 3 ralraB. 4 Eksilme. bu açılmadan korkmadığını söy5 Atmak. 6 vE Zevk. leyerek şok biçiminde olmayan 7 Elt rA Es. 8 leiK • devalüasyondan çekınUmemesıSeki. 9 Merinos. ni ögütlemiştir. Ekonomik ve Sosyal Etüdler Konferans Heyetinin düzenlediği «1973 Sonbaharmda Türkiye'nin Iktisadi Durumu ve özel SoU runlan» konulu seminer AnkaHaberler ra'da yapılmistır. Işadamı NeŞemsi Yastıman"dan jat Eczacıbaşı'nın yönettiği seTürküler mineri,, yüksek rütbeli şubay K t m * e Meftai ' ' *>"': ve ünıversite ögretım Üyeleri iz Perihan"Kövenj'teh Şarkılar lemiştir. K'üçük Konser Ahmet Üstün'den Şarkılar İhracat hacmi NecİR Divitçioğlu Orkestrası Haberler Toplantıya Dış Ticaret PoGünden Güne litikalan adlı bir bildiri ile Kadınlar Fash katılan öğretim üyesi Dr. KeHaberler mal Derviş, konusmasına 1969 Dinî Sohbet yılı sonunda «devalüasyon kaçıNeylerle Saz Eserleri nılmaz olmuştu» diyerek başRadyo Tiyatrosu lamış ve «devalüasyon en iyimBir Varmıj Bir Yokmuj ser tahminlerin çok ötesinde et Haberler kin oldu» demiştir. Konuşmacı, Deyişler ve Ezgiler devalüasyonun başansma dayaSolistler Geçidi nak olarak işçi dövizlerindeki ar Haberler tış ile ihracat hacmindeki «patHafif Batı Müziği lamayı» göstermiştir. Bildiride, Gece Konseri işçi dövizleri ve ihracat hacmia Haberler deki artışlan gösteren istatisProgram ve Kapanış. tikler sunulmuş fakat bu artışlann ekonomik çözümlemelere dayanan bir irdelenmesi yapılmamıstır. Gerçekleşmeyecek yatırımlara teşvik belgeleri veriliyor sı Genel Müdür Yardımcısı, teşvik belgesine bağlanan yatırım projeleri üzerinde yapmış olduğu incelemenin bulgulannı şöyle özetlemiştir: «Tetkik edebildiğimiz kadan İle bu yapılabilirlik (fizibiüte) etüdleri hakkındaki kanaaCimiz iç lerinde iyileri olmakla beraber, genellikle eksik olduklan ve ya ÖZEL İMÂLÂT KESLMÎ YATIRIMLARI FİNANSMAN AÇIĞI (1973 Fiyatı Ue 1 Slilyar TL ) Tahminl kajrnaklar Yatınm Öz kaynak Gümrük taksiUendirmesi Tahvil ihraa T. Sınal Kalkınma Bankası Sınal Yatınm ve Kredi Bankası Yabancı sermaye Satıcı kredlsi Dfivize çevrilebilir mevduat Orta vadeU kredi Açık 1913 13.0 1974 15.3 5.2 0.2 0.6 0.8 0.3 0.1 1.5 02 1.8 2.2 6.1 OJ 1.0 1.1 0.5 0.1 ? f ? 6.2 Iş adamlarının toplantısında devalüasyon önerildi mişlerdir. Bu gelişmenin işçi dö vizı akımındakı etkisi, dövizleri Almanya'yı terk etmeye zorla mak şeklinde olmuştur. Dr. Kemal Derviş, devalüasyo nun başarısını fcanıtlarken ıhra cattaki hızlı artıştan söz etmiş ve «ihracat için 1973 yılı asıl pat lama yılı olmuştur» demiştir. Gerçekten de 1973 yüınm ılk 8 ayında ihracat hacmı, değer olarak, yüzde 54,4 artmıştır. Fakat Dr. Derviş'in sunduğu bildi ride bu artışm ne kadaruıın mal ihracanın artışından ve ne kadannın da dunyada yaygm ha le gelen fiyat artışlan nedenıyle ihraç mailarının daha yüksek fiyatla satılmasmdan ılerı geldiğı üzerinde durulmamıştır. 1973 yılının ilk 8 «yında, ihracat hacmi, miktar olarak, ancak yüzde 20 artmıştır. Yapılan fıili devalüasyondan ayrı olarak ibracatı etkıleyen. ye konuşraacının deginmek ihtlyacını duymadıgı bir konu da ihracatda vergi iadesı olmuştur. 196» yılında vergı iadesi yoluyla ödünlenen ihracat 1,5 mü yar liradan azken, 1972 sonunda 3 milyar lırayı aşmıştır. Uygula mada, vergi iadesi şeklinde her 10 liralık üıracata 2 2 , 5 lira değerinde bir ödeme yapılmaktadır. Böyle bir ımkânın genişletılmesirun ihracatı kamçılayacağı veya bu lmkindan yararlanmak için ihracat rakamlarının büyütüleceği kuşkusuz görülmektedir. çağdaş teknolojiyi kısmen uygulayan ve dl» dünya ile rahat ilişkıle r kurmuş bir bölüm sanayı, bu açılmayı ve genişlemeyi arzulamaktadır» demis, fakat «bürokrasinin» bu açılma ya karşı olduğunu aoylemiştir. Ortakpazarla yapılan anlaşma ve gümrük indirim protokolunu TUrkiye sanayii ve bağımsızlıgı açısından sakmcalı bulan bir kısım büroktarlann endişeleri konusunda bildiride şu yargılara yer verilmiştır: «Bürokrasi başka nedenlerle açılmaya taraftar değildir. Hem iç düzenm bozulmasmdan çekındığinden, hem de yetkisinin kısıtlanması RADYO 05.55 Açılış ve Program 06.00 Haberler 06.05 Kur'anı Kerim Açıklaması ve~Yorumu ' 06.30 Günaydın r#j>> l/1 07.00 Köye H a b e ı W ' 07.05 Bağlama ile Oyun Havalan' 07.30 Haberler 07.40 Günün Programları 07.45 Sabah Müziği 08.00 Çevremizde Bugün 08.10 Ünlii Yorumculardan 08.30 Beraber Şarkılar 09.00 Barok Müzik 09.15 Hayatın Ifinden . . 09.30 Nadir Hilkat Çulha'dan. ' Şarkılar 09.45 Ekrem Çakılli'dan Türkiâler 10.00 Haberler . .' 10.05 Arkası Yann 10.25 Müzik DemeÜ 10.40 Okul Radyosu 11.40 Beraber ve Solo Şarkılar 12.00 Haberler 12.10 Orhan Şener'den Şarkılar 12.25 Mooğla Melodiler ' . 12.40 Türküler Geçidi 13.00 Haberler 13.15 Yemek Müziği . 14.00 Özal Orhon'dan Şarküar 14.15 Fehmi Ege Orkestrası 14.30 Ümit Tokcan'dan Türküler 14.45 Saz Eserleri İSTANBU 15.00 15.05 15.20 15.45 16.00 17.30 16.45 17.00 17.05 17.20 19.00 19.30 19.40 19.55 20.55 21.00 21.15 21.40 22.45 23.00 23.15 00.55 01.00 YORUM rülmesi ile yetinilmesi, yapılabilir likle ilgili diğer hususlarm nesaba katılmaması göz önünde bulundurulursa teşvik belgesi verilmiş olan bazı yatınmlann gerçekleşme olanağı olamayabüeceği söylenebilir.» Raporda, projelerin yetersizliğinden ayn olarak, finansman sorunu çözümlenmemiş projelere teşvik belgesi verilmesinm de gerçekleşme şansmı azalttığı belirtilmektedir. Bu görüşü aydınlatmak için de özel sektör imalât sanayiindeki 1973 ve 1974 yatınm programının finansman kaynaklan açıklanmaktadır. Buna göra Teşvik belgesi 1974 yılı için teşvik belgesine bağ Görüslerini, «Yatınmlann Ger lanmış 15.3 milyarhk yatınm hac çekleştirilmesi» başlıklı bir ra minin özel firmalann öz kajnakporda açıklayan Özhan Eroğuz, lanndan karşılanacak kısmı sadeverilen teşvik belgesinin bir kıs ce 6,1 milyar olmaktadır. Bu dummın gerçekleştirilemeyecegini rumda, özel sanayi yatınmlannın savunmaktadır. Raporda, bu ko ancak yüzde 40 ım kendi imkânla nuda şöyle denmektedir. riyle karsılayacak durumdadır. «Teşvik belgesi verirken, yatı Banka sistemi ve yabancı kaynak nm konusunun teşvike lâyık gö lardan sağlanabilen olanaklardan sonra 6J2 milyar liralık bir fınans man açığı ortada kalmaktadır. Açık, teşvik belgesine bağlanmis ve yatınm toplamı 44.5 milyar lirayı bulan 479 proje söz korusu olunca daha da büyümektedir. lleriki yıllarda gerçekleştirilmek üzere teşvik belgesi verilmiş olan bu yatınmlann açığının büyümesinde, özel kesimin bazı finansman kaynaklannın kurulmasının önemli rolü olmaktans istemediğinden açılma süredır. Bankacı özhan Eroğuz'un he cine cıddı süpheyle bakmaktasaplanna göre özel kesim, 1972 dır.» ve 1973 yıllannda 9 milyan döRevalüasyon \ize çevrilebilir mevduattan ve 1,5 milyan satıcı kredilerinden Bildırıde, «yılbaşında çok ufak gelmek üzere 10,5 milyar liralık bir revalüasyonun bılhassa psidı? imkân kullanmıştır. Fakat kolojık etkisi faydah olabiilr» enflâsyonu körüklediği için özeldenilerek revalüasyon a da yer likle dövize çevrilebilir mevduatverilmişse de dış ekonomilere la ilgili olarak bu yıl başında açılmanın revalüasyon ihtiyacınl alınmış Maliye Bakanlığı karan, ortadan kaldıracağı ileri sürülbu olanağın devamım güçleştırmüştür. Bu görüş şöyle açıklan miştir. mıstır: «Ancak açılma tedbirleri Bankacı Eroğuz, 44,5 milyar uygulanırsa, bir revalüasyona liralık yatınmın gerektirdiği fiihtiyaç kalmayacaktır. Yukannansmanın 10,6 milyar lirasının da belirttiğimlz gibi ilerde degümrük bağışıklığı şeklinde Havalüasyon dahi Eerekebilir.» zine'den sağlanacagını hesaplamaktadır. Bunun dışında satıcı kredisi, banka kredisi ve özkaynaklardan gelecek olanaklar üzerinde durmakta ve şöyle demektedir: «Böylece temin edilebileceğini tahmin ettigimiz kaynaklar yekunu TL. 27,6 milyar liradır. Geriye nereden temin edilecegi tahmin Tedilemeyen TL. 16,9 milyar kalmaktadır.» özel kesimle, bankacılığı dolayısiyle, yakın ilişkileri olan Türkiye Sınai Kalkınma Bankası Genel Müdür Yardımcısı"nın açık ladığı bu durum, gerçekleşmeyecek projelere neden tesvik belgesi verildigi sorununu ortaya çıkarmaktadır. 12 Mart sonrasırun APCGP Hükümetlerinin özel kesime yaranma ve propaganda endişelerinin dışında, gerçekleştirilmeyecek de olsa, bu tur belgeleri almanın özel firmalar bakımından da avantajlı olduğu anlaşılmaktadır. Eroğuz'un açıklamalanndan, teşvik belgesi almanın, bir çok bakundan bütün mevzuat engellerinin üstüne çıkma olanağıra yarattığı ortaya çıkmaktadır. Aynca firmalann biribiriyle rekabeti teşvik belgesi alma konusunda da kendistni göstermektedir. Genel Müdür Yardımcısı, bu konuda şöyle demektedir: «Ya tınmcılar. halde v e istlkbalde rekabet açısından ve yanlış mevzuat ve uygulamalann netioesinden kurtulmak İçin teşvik belgesi almaya itilmektedir.» tınmda risk alacak kişilerin karar verebilmeleri için yeterli olmadıklan şeklindedir.» Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının yatınm yapmak için yetersiz projelere teşvik belgesi verdiğini belirten Bankacı Eroğuz, bu durumu, «Hükümet yatırım konusunun teşvike lâyık olduğunu kabul etmekte, kendisine tevdi edilen projenin yapılabilir olup olmadığma kanşmamakta, bu husustaki karan yatmmcıya bırakmaktadın biçiminde yorumlamak tadır. Ortak Pazarr tütünü Türkiye aleyhine olarak genel tercih listesine alıyor Ortakpazar, Türkiye'nin önemli bir dış ticaret ürünü olan tütünü, gelışmekte olan ülkelere tamdığı genel preferanslar liste si ıçine almak istemektedir. 1974 yihndau i'.ibaren uygulanması düşünülen bu değişiklikle, Ortakpazarla ortaklık anlaşması dolayısıyla avantajlı bir duruma sahıp olan Türkiye'nin tütünü. bundan böyle Ortakpazar karşısında hiçbır yükümlülüğe gırmemiş olan ülkelenn tütünüy le aynı rejime tâbi olacaktır. Tütün, Türkiye'nin en önemli ihraç mallannın başında gelmektedır. Tütün ihracmm getir dıği döviz tutan, Türkiye'nin toplam ihracatmın yüzde 10* unu geçmektedir. 1973 yJlnun ilk 8 ayında tütün ihracındm el de edilen döviz. 90 milyon «lolara yaklaşmıştır. Türkiye, tütünün en belli bas lı ahcısı Ortakpazar ülkeleri ol maktadır. Türkiye'den ihraç edl len tütün, Ortakpazar ülkeleri içınde, Yunanistan'dan gelen tü tünle rekabet etmek durumundadır. Fakat Ortakpazarm tütün ithalini de genel preferans lar listesı içine sokmak isteme sı Türkiye'den <;ıden tütünlere yeni rakipler çıkmasına yol açacaktir. Ortakpazar, kendisiyle herhangı bir üyelik veya ortaklık anlaş ması olmayan çeşitli az gelişmis ülkelerle ticaret anlaşmalan yapmakta ve aynca bunlarm ürünlerini kolayca Ortakpazara sokmalarmı sağlamak için genel preferans listeleri çıkarmaktadır. Ortâkpazar yetkilileri »on olarak tütün ithalini de genel preferans listesine almak istedîklerini Türkiye'inn Ortakpazar delegasyonuna duyurmuslar dır. ÎKTÎDARI ALMAK VE KURMAK Sktidarı almak, tutmak ve kurmak. Herbiri ayrı ayn düşünülIraesi gerekli »orunlar. Iküdar alınır, tutulamaz; tutulur, ku• rulamaz. Hiç alınmayabilir de. Ya da hem alınır, hem tutulur, hem de kurulur. Hepsi. ekonomideki üreüci güçlerle toplumdaki ilericı güçlerin gelişmişlik ve örgütsel düzeyine bağlı. Bugün için Amerika'da ilerici bir partinin iktidan alması oldukça zor. Sermaye, toplumun her kesimine egemen. İşçi örgütleri bile elinde. Ama Amerikt'da iktidara gelecek bir ilerici partinin kendi düzenini kurması çok kolay. Çünkü ekonomik yapıya, büyük işletmeler ve bunların tekeİleri hâkim. Büyük işletmelerin olduğu bir ekonomide hem iîletmeleri, hem de ekonomik yapının bütününü kontrol etmek ışten bile değil. Tabiî kontrol etmek ve akılcı bir yonetim getirilmek istenirse. İktidan alma ve tutma konusunda Amerika bir örnek ise Yunanistan diğen 1960'laıın ortasına doğru ne gelişmişlik düzeye, ne de örgütsel yapı jlerici bir iktidar» elverişU. Ama Karamanlis'in, Yunan oligarşi&iyle büyük sernıayesinin çıkarlarmı gözeten sağ partisınin de, seçimlere dayanan iktidannm sonu gelmi} durumda. En iyimser bir yorumla popülizme yaklafuı ihtiyar Papandreu'ya iktidar yolu açıhyoı. Papandreu seçimle iktidara gelir. Ama iktldarı tutamaz. Önce daha radikal olma zorunlulugunu gören genç Papandreu ile yaşlı Papandreu bıribirine düşürülür. Sonra Papandreuların merkezci Merkez Birliği Partisi bölünür. Sağ, tekrar iktidarda. İküdarlannı sürdürebilecekler mi? 1987 baharında bütün gözlemcUer, yapüaeak seçimlcrin Papandreuları iktidara getireceğinden emin. Öyleyse seçime ne gerek var? 1970'in sonunda Türkiye'de bir seçim yapılmıs olsaydı ıonu$ ne olurdu? Scrmayenin partisi AP, iktidarda kalır mıydı? Şu anda 1970 sonu için ileri sürülebılecek düşüncelerin doğruluğunu da, yanlışhğını da göstermek olanağı yok. Ama «on iki seçimin ortaya koyduğu bazı gerçekler inkâr edilemez. Bir kez, 1970 bajındaki AP içindekı bölünmenin hiç d« <kişisel> olmadığı ortaya çıktı. DP'nin iki seçimde aldığı oylar, bölünmenin ekonomik ve toplumsal nedenleri olduğunu ortaya koydu. AP, tekelci sermaye ile orta sermaye arasında ikiye ayrıldı. Sermayenin partisi, biri büyük; digeri küçük olmak üzere iki oldu. Arınan ve ilerid nitelikler kazanan Halk Partisi ise, birbirini aşan iki seçim başarısı kazandı. Şimdi Türkiye'nin birinci partisi, halkçıhğını gtçcrli temeliere oturtma yolundaki Halk Partisi. Büyük sermayenin partisi ikincı plana dütmüş durumda. Artık Türkiye'de büyük sermayenin seçime dayalı iktidannın sonunun gelmiş olduğu apaçık. Buna ragmen, halkçı CHP*ye iktidar verilmek istenmedi. Demokrasinin örü de »özü de, Halk Partisi'nin iktidar olmasını kolaylaştırmayı gerektirirken bu yola gidilmedi. Demokrasinin sozüne uygun olarak girişilen ilk dene menin başansızlığı ile yeünildi. Son iki ayın gelişmeleri, demokrasinin özünü ve sözünü yeteri ölçüde sindirememiş olanların, AP'nin sınırlarını asmiş olduğunu ortaya çıkardı. Demokrasinin biçimsel gereklerini yerine getirmenin şart; fakat, yeterli olmadığını gösterdi. Hele, mekanik iktisatçı ve istatistikçilerin hiç bir değerlendirmeye üıtiyaç duymaksızın kullandıkları yüzde hesaplarının, demokratik süreç içine de sokulması büyük bir şanssızlık oldu. Yerel seçimlerde Halk Partisi'nin yüzde cinsinden başarısını artırması üzerine bu tür hesaplarm geri plana aülması bir bakıma trmut verici, bir bakıma da kırıcı. Bir toplumun hayatmda yüzdelerden çok, yüzdelerdeki değis.me yön ve eğilimi önemli. Toplumun ne istediği, nereye yöneldiğinin en geçerlı gostergeleri. Mustafa Kemal ile lsmet Paja'nın güçiehmn önemli kaynaklarından biri, eğüimleri görebilmeleri. Atatürk, Çankaya'dan, toplum içindeki, ekonomideki eğilimleri görebildiği için Serbest Fırka denemesini ortaya attı. Bunları, belli bir yöne kanalize etmek üzere. Serbest Fırka'nın Izmir'de gördüğü ilgi, Atatürk'ün gözlemlerinin ne kadar keskin olduğunu belgeledi. Serbest Fırka kapatıldı. İsmet Paşa da sermayenin o zamanki bölümlerini sezdi. Sermayenin bir partiye sığmadıgını anladı. Demokrat Parti'nin kuruluşunu kolaylaştırdı. Küüelerin sıkıntılannm yeni örgütlerde toplanması olanağmı yarattı. Çok mu, güçlüydüler? Hiç de değil. Atatürk, çok istediğinden hiç kuşku duyulmaması gereken toprak reformunu yapamadı. Lozan'da kspılan kapatmaya çalıştığı, sonra artıklarını kovmak için mücade'.s vordiği yabancı sermayeye kapıları yine lsmet Paşa açtı. Gelişen ve büyüyen iç sermaya dıjarıy» açılmak isteyince. Simdi scrmayep.in büyük çoğunluğu. çengel atamadığı Halk Partisine iktidan vermek istemiyor. Demokratik özün yeterli ülçüde sindirilmemiş olmasınm CHP'nın iktidan almasını güçle;tirdiği açık. Yeni bîr seçimin, yüzdeleri değistirerek bir engcli daha ortadan kaldırması mümkün. Ama yeni engellerle karşılasılmayacağı belli değil. Bu nedenle, seçimlerle birlikte demokratik etkinlişi yaygmlaştırma zorunluluğu var. Tabll iktidara gelmek için. îktidan tutma ve kurmanm sorunları ise Mevzuat engelt Karşı çıkıldı Ortakpazar, 1974 yılından itibaren tütünü genel preferans listesine alacak olursa basta Hindistan olmak üzere bir çok ülkenin tütünü, Ortakpazar ülkelerine gümrüksüz olarak glrmeye baslayacaktır. Bu durum da. Türkiye'den ihraç edllecek tütünler yeni rakiplerle rekabet zorunda kalacaktır. Ortakpazar nezdlndekl Türki ye Delegasyonu yetkilileri, Ortakpazann bu karanna karşı çıkmışlardır. Tütünün Türkiye ekonomisi ve dış ticareti içindeki yerinin önemli olduğu belirtilerek, karann yürürlüğe konulmamasını istemişlerdir. Türkiye Delegasyonu, tütünün genel preferans listesine alınması halinde Ortakpazar'a ortak ttye olarak bağlı olan TUrkiye'nin menfaatlerine büyük bir darbe indirilmiş olacagım söylemislerdir. Döviz kuru Hacettepe Üniversitesi öğretim Uyesi, <U» ticarettekı gehşmeleri bir çok etkenden soyutlayarak devalüasyona bağlamış ve devamlı devalüasyon konusunda şunları söylemiştlr: «İlerde döviz kurunda sık sık, fakat küçük oranlarda ayarlama yapmaya hazırlıklı olunmalıdır. Yapısal nedenlerle dövız stokunun baskısı azaldıktan aonra da Türkiye'de enflasyon, Avrupa ortalamasınm yüzde 34 üstünde seyredebılir. Böyle bir durumda ara aıra ufak bir devalüasyondan ko rkulmamalıdı r.» işadamlannın düzenledıği top lantıda konusan Dr. Derviş, «Tür kiye'de 1970'lerde ana sorun zorunlu olarak açık ekonomiye geçi şi gerçekleştırmektir» demiş ve «gümrük hadlerı önemli ölçüde fakat kademeli olarak indirü melidir» göruşunü savunmuştur. Konuşmacı, «iyi örgütlenmiş, maliyetıni düjürebilmiş, VEFATLAR İÇÎN 21 Aralık ZUkade 26 Imıak Günes Ogle İkind! Akjam Yatsı 3.35 1252 7.20 238 12.12 729 1«J1 9.48 16.44 1200 18.22 139 Sumt 1389 Armlık a Hlcrt ]393 TAKVjM Kıymetli bocalar v« âua> hmlardan mUtatttkll oen*ze merasim ekibimia bir telefonla emrinizdedlr. Gazete flinı ve umum rauamalit içtn ayn ücret alınmaı. Cenaze merinı lslet> memlz deruhte eder. Aa günlerinizi paylasınz. . TEL: 472006 İslâm Cenaze tşlerl N'OT: BütUn muameMer I s . letnseye ait olma* Uzere yurt ıçt, yurt dışı, jrurt H^|«t«»at« vurda cenaze oakU Tapılır. GUnUn her saatinde emriniededlr. IDOĞUM ^ S Kızımız BADE'nin dünya= y a geldiğini dost ve akraba l a n m ı a müjdeleriz. =r FÜSUN NACt Yddızalp S Stratford 'New York Konuşmada, işçi dövizlerindeki artış devalüasyona baflanırken, 1970 devalüasyonundan önce de işçi dövizleri için ayrı bir kur uygulanmakta olduğu belirtilmemiştlr. Bilindiği gibi, ağustos 1970 tarihine kadar Türk lirası genel olarak dolara karşı 9 liralık bir parite ile degiştırılirken işçi dövizleri için bir prim Sistetni ile, dolar karşıliğında 12 lira ödenmekte idı. Bu neden le devalüasyon karan ile İşçi döviz kuru sadece 2 lira artırıl mıştır. Aynca 1970 yüryla birlikte Batı Alman ekonomisinda fiyatlar hızlı bir şekilde artma ya başladığı için, Almanya'daki isçiler paralannı Alman banka larında mevduat olarak tutnıakla kayiplı bir dururaa gır İIIIIIIIIIİIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIH1'' Cumhuriyet 10570 (Çiçek Reklam: 1TO410545) BAŞBAKANÜK YÖKSEK DENETLEME K U RULU NDA N: UZAKYOL YAHUT YAKINYOL DAMGALI VEYA YAKINYOL EHLİYETLİ VAKKO makine mühendisi anyor GençsinLz, dinamiksiniz boya ve emprime ınakineleri konusunda bilginiz ve belki bir az tecrübeniz var. Çağdaş koşullar içinde renkli bir iş yerinde iyi bir ücretle çahşmak istiyorsunuz... Personel Müdürümüz sizinle görüşmeye hazır. Cumartesi hariç her gün iş saatlerinde başvurun kendisine. Ya da daha önce telefon edip bir randevu tesbit edin. Yeni yılda belki Vakko'da devara edersiniz iş hayatmıza. Vakko Fabrikası Londra Asfaltı / Topkapı. TeL: 2363 83 (AJans Maya: 1003 10543), Uznıan Yardımcısı Alınacaktır = 35 Öcak 1974 Curoa günU Ar.kara'da taat 10'da yapılscak ranşma sınavı İle 1, 8. 9. derece ayUUı kadrolara uzman yardımcısı alınacaktır. Sınava katılabilmek için: a) 657 Sayılı Kanunun 48. maddesi A fıkrasının 1. 4. ve 5. bentlerindeki şartlan hate olmak. b) 25 Ocak 1974 tarihi itibariyle 35 yasını doldurmamış olmak, c) îktisadl ve Ticart îllmler Fakülte ve Akademllerl, tktisat, tşletme. SVyasal Bilgiler ve Hukuk Fakültelerl. ürta Doğu Teknik Üniversîtesl îdart Îllmler Fakültesl, veya bunlara.eşitliği Mllll Egitim Bakanlığınca fcıbul edilmi$ vurtiçl ve yurtdışı fakülte veya yüksek okul menmu olmak, d) Kaıau Îktisadl Teşebbüslerı veya benıerl özel kuruluşlarla resml dairelerde enaz üç yll çalısmış oUnak. gerekır. * Sıhav konularun ve koşullannı btldiren vazüı açıklama Kurul Genel Sekreterliğinden sağlanabilir. Sınava fcatılmak isteyenîerin aşagıdakl bel?elerl engeç 10 Ocak 1974 günü saat 17.00'ye Itadar Kurul Başkanlıgına getirmeleri veya bu tarihte Baskanlığa eelmesinı temin et. mek Uzere önceden postaya vermeleri lâzımdır. PostadaiU geoikme|er gözönünde tutulmaz. a Dilekçe, b Hâl tercümesi, o Nüîus cüzdanı aslı v^yg tasdikli örneği, ç Askertik terhıs veya erteleme belgesı vaiıut tasdikU örneği,. d ÖğVenim belgesi ash veya tasdikU örneSi. e 6 adet 6x9 fotoğraî. (Basın: 2773910547) Güverte Zabitleri VE UZAKYOL MAKİNA Vardiya Mühendisleri Alınacaktır Gemilertmizde ıstlhdam edllmek Uzere, elemanlar aranmaktadır. Dolgun ücret verileoektir. Geniş sosva) baklardan ıstu'ade etme tmkânı mevcuttur. tstekiilerin tst. Findiklı. Meclisi Mebusan Cari No: 95'deki Personel Müdürlügüne dilekçe ile mü•acaatlan rica olunur. D.B. DfcNlît NAKLtYATl T.A.!». GKNEL MÜUtKl.tT.Ü 1) 2) (Basın: 2764810548)