Katalog

OKUL SÖZLÜĞÜ Hazırlayanlar İngilizceTürkçe ULKU •• •• Ruşen ALAYLIOĞLU Reşat GÖNDEM 50. yıl, sayı: Toptan Sstış Yerieri: Istanbul'da Ba^ıâlıd» OCAK KiTAP DAĞITIM ŞTI ve BATEŞ umhuriyet Kurucusu: rUNTTS NADÎ an Cunbuı 17741 Teljraî ve mektup adresi: Cumhurıyet lıtanbul Posu Kutusu: Istanbul Na: 248 Telefonlar: 2 2 4 2 9 0 2242B6 22 42 87 2242 98 22 42 89 21 Aralık 1973 Cuma 2 «jELLÎ YILDA A COGRAFYA Prof. Dr. Sırrı tfnnc Başbakanlık Küitür Müsteşarlığınca Cumhunyetin 50. Yıldönümu dolayısiyle vayımlanan bu IKJ eseı 3.'er Iıra fiyatla Bakanlıgım;2 vayınevler'nde satışa arzedilmiştır. Devlet Kitaptan Müdürtüfö Sultanahmet tstanbul Tel: 22 38 03 ı basıir 2?800) Yanan ve yıkılan tarihî yalılarm • arsaları kamulaştırılacak ANKARA, (Cumhurirct Bfirosu) Turızm Ve Tanıtma Bakanlığı, yanan veya yıkılan yalılann arsalannı kamulaştırma kararı almıştır. Ilk .uygulama, buhdan bır sure önce, kasıtlı olarak yakıldıgı saptanan Hasıp Pasa yahsın,dan başlayacaktır. Arsa degerlerinın «lağanilstü şekılde arttığı Istanbul'da, tarlhı n:teliği de bulunan yahlann barılarının son zamanlarda kasıtlı olarak yakıldığını veva yıkılmaya terkedıldigini saptayan Turam ,ve Tanıtma Bakanlığı. bun dan böyle bu yalıfan kamulaştıracaktır. Yakılan ve yıkılan tarıhi yalıların yerlerme, görüntüyü bozan çok katlı apartmanla. nn yapılması, meydana gelen yan, pın olaylannın çoğunun kasıtlı olduğu kanısmı yaTatmıştır. Bunun üzerine Turizm ve Tarutma Bakanlığı, kalan yalıları koruyabilmek için, bunlardan gerekli gordüklerinin arsalarını veya binalann tünıünü kamulaştırma ka rsn almıştır. kıhp yakılmaktaadır. Ispanya Başbakanı Carrero Blanco dün bir suikast sonucu öldürüldü CHP GENEL BAŞKANI ECEVİT: "SEÇİM HÜKÜMETİ KURULMAZSA BAŞKA ÇÖZÜM KABÜL EDÎLÎR,, ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) CHP Genel Başkanı Bülent Ece vıt dun verdiği demeçte, AP Genel Başkanınm «CHP fevkalâde uzlaşmaz bır tutum içindedir» r>\ çiraindeki sözlerine cevap vermiş ve SOT gelişmelere değir.erek «Erken seçim yapılamıyaca|ı ve o amaçla bir hükümet kurulamıy» cağı belli olursa, başka çozüm olanaklanndan birinm kabul edıl mesi zorunluluğu kendılığinden ortaya çıkar» demiştir. Talu'nun son dencmeleri ve psr tilerin. özellikle, AFnin erken se çimli bir koalisyon teskili karşısındaki turumunu inceleyen Ecevit demecınde şunları söylemis'.ır: «Sayin Nairn Talu başkanlısmda kurulmaya çalışılan hükurcete ancak erken seçim şartiyle ıtstıl ma kararını almamız karşısında bazı çevrelerin, özellikle Adalet Partisinin gösterdifi tepkiyi aclamak bizim için mümkün değildir.» Ecevit bundan sonra, CHP'nin gerek Cumhurbaşkanına ve gere> se Talu'ya verdiği cevapisraa kc nuyu anlayıs biçimini açıklıkl» or taya koyrous oldujunu belirunU ve şöyle devam etmijtir: «Sayın Cumhurbaşkanına mektubumuz ve sayın Talu ile gönismemiz üzerindedir ki bır seçim hükümeti kurulması olanağı belirmiştir ve sayın Cumhurbaşkanımız, 15 Aralık 1973 Cumartesl gunü yaptıklan konuşmada; «Parlamentoda bulunan partıla rimız ve şalısen ben de bu görüşe ıltihak ediyorum TUrkıye' de ıcra organının tayıninde tekrar milletin hakemli?ine müra(Devamı Sa 7. Sü. 1 de) CGP de Millî Koalisyona katılacağmı açıkladı Hasip Paşa Yalısı MADRİT İspanya BaşbakaBundan bır süre önce çıkan bir nı Luıs Carrero Blanco, dün bır yangın sonunda kullanıimaz hasuikast sonucu öldüriilmüştür. le gelen Hasıp Paşa yalısı. TuOlay, dün sabah Başbakan Carnzm ve Tanıtma Bakaniığı tara rero'nun kılısedeki âyinden çıkfındah kamulaştıruarak, onarıla. tıktan sonra, otomobilındeki bır caktır. 'Yetkıliler, yalının bazı kı patlama sonucu meydana gelş'iler tarafmdan .ticari amaçla ya ; miştır. Patlama sırasında, Basküdıgını» belirtmislerdir bakan Carrero ile birlikte başbakanın şoföru ve muhafızı da ölSurJar onarıhyor müstür. öte yandan, tarihi Istanbul sur Ispanyol hükümeti, olaydan larının'onaruruna başlanmıştır sonra bir bildırı yayımlayarak, İlk çalışmalar. Yedikule surlann (Devamı Sa. ", Sö. 7 de) dan başlamıştır. Talu: "Seçim tarihi için liderleri zorlayacağım.. Fotoğraf: ARA GÜLER TERKEDILMIŞLER MEHMET BARLAS Tedbir Konuyla ilgıli olarak komıştuğumuz Turizm ve Tanıtma Bakanlığı Müsteşan Mukaader Sez gın, «Yangınlardan çoğunun kasıtlı olarak çıkartıld'.ğım», «Tarıhi eşer nıtelığı taşiyan yalılan koruyabilmek içın Bakanlığın ge rekli tedbırleri alacağını» söylemiştır. Sezgm'ın verdığı bılgıye gore, olanak bulunursa, kamulaş tırılacak jcalılar, restore edilerek, yaoancı konukların agırlanmasın da da kullanılabilecektir. Turizm ve Tanıtnn<i Bakanlığı Mustesan Mukadder Sezgin'in j aptığı açıklamaya gore. «Yalılar dan bazıları tıcari amaçlarla yı Barıs Konferansı nedeniyle Cenevre'de olağanüstü tedbirler alındı K. Daponte yazıyor.. j CENEVRE 25 yıldanberi dort savas ve 50 bin ölü verdirerv Ortadoğu çıkmazma bamçı çozüm umudunu ilk kez getirebi lecek «Banş Konferansı» bugün Cenevre'nin Leman golü kıyısındaki Palais des Nations da açılıyor. Ayn otellerde kalan delegasyon lar çalışmaların senaryosuna şim dilik .bağlı kalıyorlar. Birleşmiş (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) ANKARA D A BÜYÜK ÇARŞFDA YEDI KUYUMCU SOYULDU ANKARA Buyük Çarsıda dün sabaha karşı dort silâhlı şahıs tarafmdan yapıldığı one surülen büyuk soygunda. yedi kujiımcu dükkânı, kapı camları tarılarak soyulmuştur. Gece bekçısini bır hapla uyut tukları iddia edilen soyguncular yedı kuyumcu dükkâmndan bir milyon 250 bin lira kıymetınde çeşıtli mücevherat almışlardır. nın tıfcalı oldugunu eördüğünü bıldirmiştir. Dort silâhlı soyguncu Çarsıy» girdikten sonra, ellerındeki elmaslarla, kuyumcu dükkânlanrun camlarını kesmişler, bazı cam lan da kırmışlardır. Özellikle ka pı camlannı tercih eden soygun cular, tezgâh altlarında bulunan altın külçelerinibilealmayıihmal etmemişlerdir. Dükkânı soyulan bır kuyumcu, «Bu işi bilen bır kışı yapmış, zira eritılmış altmlan bile bulmuslar. Bilmeyen bir hırsız vitrinde gbrdügünü aur gider» demiştir. 5 ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Koalisyon konusundakı cevaplarını almak uzere dun AP Genel Başkanı Suleyman Demırel TC CGP Genel Başkanı Turhan Fcyzıoğlu ile gönlşen Naim Talu, hükümeti kurma görevmı Cumhurbaskanına hemen gen vermeyı düşunmediğini, partı liderleny le yeni temaslarma bugunden ıti baren başlamasının muhtemel oldugunu belırterek, «Seçim tanhı ıçın liderleri zorlayacagını» söylemiştir. AP Genei Başkanı Demirel, Talu ile görüştukten sonra yaptığı açıklamada, «B.zim ıstedığımız cturup bekleyecek bir hükümet değıl, ı$ yapacak bır hükümet tır. CHP'nın karan hükümet mesele»ıne bır düğüm daha atmıştır» demiştir. CGP Genel Başkanı Feyzioğlu da, Talu ile göruştükten sonra mılli koalisyon hükümetine katılacaklannı. seçim tarihi ıçm uzlaşma yapılması gerektiğını one •urmüştür. garetecılerin sorularınî cevaplandıran Talu. lıderlerden aldıgı sonuçlann değerlendirmesını vapacagını belırtmış. muhtemelen bu sabahtan itıbaren temaslara yenıden baslavaoagını söylemiştir. Talu aynca, seçim tarihi konusunda lıderler nezdınde bazı zorlama girişimlere başvuracağım da açıklamıştır. Cumhurbaşkanı tarafmdan millî koalisyon hükümeti kurmakla görevlendinldiğıni hatırlatan Naim Talu. çalışmalannın bu yönde oldugunu söylemış, «Fakat bu arada başka bir ıstıkamette bır ışık görürsem onu gayet tabıi Cumhurbaskanımıza intıkal ettıreceğim» demıştir. Erken seçim Millî koalisyon Soygunun şekli Büyük Çarşı gece bekçısı All Güne«, ilk ıfadesınde soygunun dort silâhlı şahıs tarafmdan yapıldığını söylemiştir. Alı Güneş' in iddiasına gore, Çarşıya gelen dort silâhlı şahıs, kendisme zorla bir hap yutturmuşlardır. Güneş bundan sonrasını hatırlamadı ğmı. ancak kendısine geldığmde elleri ile ayaklannın bağlı, ağzı BOLU DEV • LİS DAVASINDA 15YILHAPSİ İSTENEN 5 ÖĞRETMEN İÇİN BU DEFA BERAAT TALEP EDİLDİ ' 5i öfretmen, 10"u oğrenci, toplam 15 sanığı balurian «Bolu DevLis» duruşmasının dünkü oturumunda, Askeri^Savcı, esas hakkmdaki mütalâasim okumuş, daha önce 15*20 yıl arasında hapıslerini, istedıği 5 öğretmenin, DU kez beraatlerme fcarar veftlmesini talep etmiştir . BeraaHeri îstenen sanık öğretmenler şunlardır: Osman Selçuk, Raşit Kaya, Turgut Şen. Mehmet Çakır ve Yunus Yıldırım, (Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) Swanseck'teki cHeim»da tir dinlenme anı... Xefes mı aimak deraeli buna, yoksa unutmaya çalışmak uğrasısı mı?. SANAYİ ODALARI: «PARA VE KREDIYLE İLGİLİ SON KARARLAR SANAYİCİYİ BUNALIMA İTECEKTİR» ANKARA Altı Sanayi Oflasının Ankara'da düzenledikleri toplantıda, Fiyat Kontrol Kornitesi, sanayiın finansmanı sorunu ve enerji darlığı konulannı görüşmuşlerdir. Ankara, Adana, Eskişehir, Istanbul Sanayi Odaları ile Bursa ve Izmır Ticaret ve Sanayi Odalarınm Yönetim Kurulları başkan ve baskan vekilleri ile odaların genel sekreterlerinin katıldıkları ve bir gün süren toplantısı sonunda alman kararlar, dün basıoa açıklanmıştır. Ankara Sanayi Odası Yönetim Kurulu Baçkanı Hami Kartay'ın im7a«ı ile bu konuda yapılan açıtclama özetle şöyledir: «îstikrarh bir hükümetin ku(Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) Başbakan Naim Talu, dün saat 12.30'da AP Genel Başkanı Süleyman Demirel'ı ziyaret ettikten sonra gazetecilerie yaptıgı konuşmada, AP'nın millî koalisyon hakkındaki olumlu cevabını kendısine bildirdiğini sbylemıstir. Ulkemizin ve dünyanın içinde bulunduğu koşullan gözönüne alarak hükümeti kurma konusun dakı her türlü glrişimı zorlayacagmı söyleyen Talu, liderlerl, yarar gormesı halınde yanyana getirmeye çalışacağını, münhasıran seçim yapmak için hükümet Ahnan mallann kurraakla sorunlarin devam edekıymeti ceğıni ifade etmiştir. Talu, bu konuda şunları söylemiştir: İîk tahmınlere göre dört si«Her hükümetin karşısına dallâhlı soyguncunun gayet soguk kanh bir şekılde çalışarak yap ma dahılî ve harici bırçok meseleler çıkacaktır. Ve hıçbir hütıkları bıldınlen soygunda aldık lan altmlarm maddı değerı 1 kümet ben seçim hükumetiyim, meselelere bakmam şeklinde bir milyon 250 bin lirayı bulmaktadır. Bu arada soyguncular, kasa | mütalea serdedemez. Bu bakımlarda bulunan nakıt paralan da \ dan hükümetin süresı ve şekll almışlardır. Henüz kesın bir r* ne olursa olsun her türlü mesekam verılmemekle beraber bu leyle karsı karşıya kalınacak ve nun da 50 bin Iıra cıvarında ol bu meseleleri çözmek için gayret sariedilecektır. Her halukârdugu tahmin edilmektedir. da iş yapmayacak bir hükümet (Devsau Sa. 7, Sü. 4 de) tasavvur ermeye imkân yoktur.» Yeni temaslar OLAYLARIN ARDINDAKİ CGP Genel Başkanı Turhan Feyzioğlu ile eörüştükten sonra Cumhurbaşkanı ile şu anda yeniden görüşmeyecefini İfade eden Talu, temaslannm sonucu »e seçim tarihi konusunda şunları söylemiştir: «Sayın Cumhurbajkanı temasla rımm mahiyet ve sonuçlarını bt; l .yorlar. Binaenaleyh şimdiye kadar çıkmıs olan hadiselerin ışıgı altında başka bir ör.eride bulunabilirler. Erken seçim konusunda sayın Ecevit göriişünü Mayıs başı olarak açıkca söylemiştir. Diğer partilerimiz bu açıklıkta bir düşünce intikal ettirmediler, genelİikle memleket menfaatlerine uygun bir zamanın seçilmesini söyledüer. întibam odur ki, belkl ortada 45 aylık bir fark kalacaktır. Bu farkı kaldırabilir miyiz. onu bilmiyorum. CHP'nin görüşü sarih ve kaü olduğuna göre bu ihtimal azalmıştır. ama bır deneme yapmakta fayda görüyorum. Sason Ece\it'i nasıl zorlamak istiyorsam, tabii kabul buyururlarsa. imkân var mıdır diye, aynı şekilde diğer partilerl de zorlamak istiyorum. Seçim tarihini 1974 Ekimine getirebilir miyiz diye zorlamak istiyorum.» Talu, Türkiye'de Mayıs ve Ekim in seçim ayları oldugunu, bunlar da bazı değişiilikler yapılabilece ğinl söylemiş ve yaz ve kış aylannda ülke koşullanna göre seçim vapılamayacağını hatırlatarak, «Ama bunlann hangisi en lyidir dersenlz şu anda ona cevap verecek durumda değllim» demiştır. (Devamı Ss. 7. SG 2 de) GERÇEK Varılan Nokta rtlık jrerel leçimlerinin bn konuda CHP'yi daha TÜreklendirdiği anlaşılmaktadır. Bu tutumu Ecevit'in «sonınlan çözümlemek için halka başvurmalı» şianna uyumlu düşmektedir. Ne var ki CMP erken seçim fförüntüsa »1tında CHPAP koaKsyonu ile sonaçlanaeak çözümlerden sakıomakta ve bnntı ülke adıoa CHP TB baflanan umutl»nn çöküşü olarak nitelemektedir. AP 9 Aratık seçimlerinden aldığı dersi değerlendirmistir; ve erken »eçinıe ancak yeterlî bir süre sonra ve 07 bölünmesini engellı> ecek vasal değişimlerle yönelmek kararındadır. Genel Baskan Demirel. CHPAP koalisvonuna bu açıdan bir •akhaşunla bakmaktadır. Sağ kanattald ovlann bölünmesim durduracak yasal tedbirler AP'ye yeniden eüç verebilir. DP ile MSP ise hiç knskusuz erken seçime de, seçim vasalanndaki defiîikliklere dr karsıdır lar. Bu alanda CHP ile AP'nin •••*• (Dfvamı Sa. 7, Sü. S de) Gidenlerin hepsi pişman, amadönüşe hazır değiller 800 dolar karşıhğı dovız alarak yılda dort kez yurt dışına çıkma hakkına sahıp olaniar... Teşvik tedbirlerinden yararlamp. ithalâta dayalı endüstri tesisleri kuranlar... Iç pıyasadakı fıyat artışını, tüketim maddesi ithal ederek düzenlemeye çalışanlar... Uluslararası kredi kurumlarının kapısında beklemeyı bırakıp, Merkez Bankasındakı döviz rezervlerine güvenenler. . Hepiniz ve hepimız artık düsünmeliyız. Bu Alman marklarını kımler, nasıl gönderiyor bize? Ve biz on. lara ne yapıyoruz? 1 milyon vatandaçımızı gönderdik Almanya'ya... Problemleri var mı? Mutlular mı? Kolay mı kazanıyorlar parayı? Geri dönmek istiyorlar mı? Ya dönerlerse onlar ne yapacatc, bız ne yapacağız? Bizler. evimizde, &ıleıerimi7:le oturuyoruz. Kendi vurdumuzda. topraklaruruzdayız Bu 1 milyon ınsanm canı gezmek y» da bir maceraya mı atılmak istıvordu' tn»an dllim bl1» bllmediîl bır >abancı ÜUtey* neden göç eder? Münihli bir ınşaat şırketinin yetkilisi ile konuşuyoruz. 401) tane Türk \"«rrnış inşaatlannda çaIışan.. «En iyi ışçi Türklerdir» diyor ve devam ediyor. «ttalyanlar da, Vuposlavlar da bozulmaya başladı. Dısiplin. mesafe anlayışı en fa^la Türkıerde var. En çok sizinkııer çalışi"Lâübali olmazlar. N'e söylenırse yaparlar..» Sonra, şirkette çalışan Türklerin daha matırem ozelliklerine ge tıriyor sözü... Kesıyoruz bız de konuşmayı burada .. Italyanlar bozulmava başlamış. Yugoslavlar da öyle . Ama Turkler, bâlâ en iyi işçı.. Neden Yugoslav ışçııeri Alman ya'da artık fazla istenilmiyor? Çünkü Yugoslavya, Batı Alman ya'ya işçi gonderirken bir politika izlemekte ve oazı sartlar koş mastadır. Bir Alman (irmasının Yugoslavya'dan iççt alabümesi ıçın. on ce o işçiye bir Almanca kursundt> temel egitim gostermesi gere. Itijror. Aynea YugoslavvB'dsn »n ealc VMIISIZ olan ı?çı yurt dısına gıdebilir. Bu işçilerin de Alman lırmaları tarafmdan aiınabilmesı ıçın, dana önce YugojUvya'da bır meslek kursuna tabi tutulma lan şarttır. Boylece meselâ, «Klöchner Humbolt» firması, Yugoslavya' dan Almanya'ya 80 Yugosiav işçı getirebilmek için, 150 bin mark ön hazırlık masrafı yapmış tır. Vasıfsız Yugoslav işçilerine dil öğretmiş, onları çeşitli dallarda yetıştirmiştır. Halbukı Türkiye'de insan. bol, ucuz ve temıni kolay bir maldır. Alman işvereni de bcylece Türk işçısini tercih eder. Bu en iyi işçilerin arasmdayız şimdı. Bonn yakmlarındaki Rollandseckde, bır «Heım»dayız. «Heim». bizdeki cYurt» karşılığında kullanılıyor. Aİmanlar «Haym» dıye telâffuz ederler. Türk ışçileri genellikie «Hayım> derler vurtlanna «Heim» yalnız VG tizgün erkeklerin, balık ıstifi yerleştirildlği bir bınadır. Dışarıdan işçı ithal eden işveren. bunları Heim'lara yerleştirir Bir odaya ikiüç yatai koyar. Her yataktan da en az (Devamı S». 7, hü. s de) ükümet Jnıruluşu konuıunda> ki her tür yorumun ömrü çok kısadır. Çünkü partilerin çoğu, saatten saate değisea tutumlara geçebiliyorlar. Ancak Sayın Korutürk'fia ortava koyduğu çözüm biçimi ve Sayın Talu'nun girişimlerinden sonra ortaya su gerçekler Çikmıştır: CHP erken seçimde kararbdır, bu alanda kendisüıe gnvemnek» tedir. Erken seçimden korkmıran, hatta erken seçimi israrta isteyen tek parti CHP'dir. > A HI •S. Prof. Hıfzı Timâr Üniyersite Senatosu toplantısında öldü Istanbul Ünıversitesi Hukuk Fakültçsi Devletler Hususî Hukuku ProCesörü Hıfzı Timur, dün saat lî.30'da. Üniversıte Senatosu toplantısı sırasında vefat etnvştır. Geçirdlgı bır fenalık uzerine tedavı edılmesıne fırsat kalmadan reftt eden Hıfn Timur, 64 y%idı. (Oenmı Sa, 1, Bü. » de) Doktorları açıklama yaptı: İnönü'nün sağlık durumu iyi ANKARA Eski Cumhurbâskanlarından Tabii Senatör tsmet înönü'nün sağlık durumunun iyi ye sitrfği doktoriar tarafmdan bildirilmiştir. lnönü"ye dün 8 doktor tarafından bir konsültasyon yapılmıştır. 55 dakikı süren konıültasyondan (Devaau 5». 1, 8Ü. 1 de) AYNA, AYNA... BENDEN GÜZEL VAR IVH?