Katalog

CEM YAYINEVİ SUNAR Gargantua RABELAIS'nin dört yüz yıldır eslrimeyen bu ölumsuz eserini Turk okurlanna Sabahattin Eyuboğlu, Azrs Erhat ve Vedat Giinyol, kılı kırk yaran çevirı çalışmalanyla kazandırdılar. Ferrnh Dofaa'm desenleriyle 256 sayfa, 15 lira. Cumhurıvet 8392 50. yıl; sayi: 17676 umhuriYe Kurucusu: FÜNUS NADİ Telgrat ve mektup adresl: Cumhumet Utanbul Posla Kııtusu Manbııl No Î45 T e 1 e f o n 1 a r : 22 42 90 22 42 % 22 42 97 22 42 y» 22 42 «9 edebiyatının en siyasî mizah romanı Aslctîi (ribi Eşekler Yazan Oktay VEREL Fıyatı: 15 Lira Ararat Yayınevi iftiharla sunar. Genel Da»ıtıtn İNAN DAGITIM *nkara ODAK Izmır DATİÇ Tek sıpariçlpr ıçın veten Itariar pul gönderil•nesi. Cumhurivet 8393 17 Ekiın Çarşamba 1973 M 49 MHP 3, TBP ı CUMHURİYET HABER MERKEZİ Pazar gunu yapılan seçımienn 67 ıldekı gayriresmi sonuçları dun gece belh olmuştur. 450 mılletvekıllığmın partılere gore dağılımı şoyledır: CHP. 185, AP: 148, MSP: 49, DP 45, CGP: 13, MHP: 3, TBP: 1, Bagımsıziar: 6. Istanbul ve Balıkesırde kesm sonuçlar henuz alınmamış olmakla beraber oy ayırımı süren sandıklann sonucu etkılemeyeceğı açıklanmıştır. 52 senatörlükten kesınleşmeyen uçü dısındakilerin dagüımı da şöyle olmuştur: CHP: 26, AP. 18, MSP. 3, CGP: 1, Bağımsız: 1. SEDAT: "TEL AVİV'İ Tercihli oy İlk defa bu seçımlerde uvgulaması yapılan tercihli oy siste mi Kahramaıımaraş ve Malatyada etkili olmuştur. 7 mılletvekilınin çıktığı Kahramamnarajta CHP 51.043 oy alarak üç milletvekili çıkarmıştır. Ancak, lıstenm başında sırayla yer aları Alı Şahin (Avukat), M. Orhan Sezal (Avukat) ve İbrahim Öztürk'ün (Kahramanmaraş Millet vekilı) seçilmesı beklenirken sürpriz bir sonuç ortaya çıkmış tır. Bu adaylarm yerine, aldıkları tercıh oylanyla 4,5 ve 6. sıralarda bulunan Oğuz Söğutlü (Eczacı), Mehmet özdal (Kahramanmaraş Mılletvekıli) ve Ismet Ağaoğlu (Çiftçi) Parlamento"ya girmişlerdir. Malatya'da da tercih sistemı vuzünden AP'nin lıste başındakı adayı H. Bayram Özcan (Avukat) duşerek yerine 2. sıradakı Ahmet Karaaslan (Malatya Miiletveküi) çıkmtş ve yeniden Parlamento'ya girme olanağını sağlamıştır. CHP Samsun lıstesınde ikmci sırada bulunan ve bir sure önce trafik kazasında vefat eden Yaşar Akal (Samsun Mılletvekıii)ın yerine listenin 5. sırasuıdakı Fahri Birep (Çiftçi) milletvekilı olmuştur. MSP Sıvas listesinde, 4. sırada bulunan Ahmet Arıkan (Ilâhıyatçı), bir üst sırada bulunan ve trafik kazasmda ölen Mehmet EmruUah Tataroğlu"nun yerine, partısı üç milletvekili çıkardığı ıçın TBMM üyesi olmuştur. Milletvekili seçimlerınde 5, Senato seçımlerınde de bir bağım cız Parlâmentoya girmişlerdir. Bağımsizların ılierı ve adları şöyledir: Milletvekilleri: BİTLtS: Muhyettin Mutlu (Çiftçi), ERZURUM: Mehmet Fuat Fırat (Tüccar), MARDÎN: tbrahim Aysoy (Eski Mılletvekili). MUŞ: Kasım Em.e (Çiftçi), ORDU: Mustafa Kemal Gonül (Tüccar). SİÎRT: Abdüikenm Zilan (Avukat). Senatör: MUŞ: İsmail îlhan iHukuk Müşa"iri). (Devamı Sa. 7, Sfi. 1 de) Süleyman Demirel: Muhalef ette kalacağız ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) CHP ve AP nin yetkili kurullan seçim sonuçlannı degerlendirmek ve hükiimetin kurulması konusundakl görüşlerini saptamak için toplantılar yapmışlar, seçim sonuçları üzerine ilk kez konuşan AP Genel Başkanı Süleyman Demirel «AP nin muhalefette kalacagını» soylemiş hükümetın kurulması konusunda CHP, DP ve MSP nin işbirlıği yapması gerektığıni ifade etmiştır. AP Millet Meclısi Grup Başkanı Nahit Men teşe de «AP nin koalisyona katılmayacağını» açıklamıştır. YERLE BİR EDECEK FÜZELERE SAHİBİZ,, (DIŞ HABERLER SERVİSt) tır Sedat konuşmasında, «Elimiz de bulunan, Tel Avıv'i yerle bir edecek ve İsraü'ın en uzak köşelerıni bilc \ıkacak fuzelerı ha rcketp geçırmck tek bır lşaretımıze bağlıdır » demıştir. Sedat konuşmasında aynca. savaşın başladığı ilk gunden bu yana ateşkes konusuna deginmış ve; «Israıl kuv\etlerınin 1967 Hazıranında ışgaı ettıklerı bütün Arap topraklarından çekılmesını esasa alan ateşkesı kabul etmeye harınm» demıştir Ote yandan KahııP Devlet Radvosunda da bır konuşma yapan Sedat şunlan sövlemıştır .ıBırleşmış Mılletler çerçevesinde düzenlenecek bır banş konferansına katılmava lıazırım. Arap ulKelen ıle FUıstın halkının yonetıcılerinı, bölgemızde âdıl b'r barıs'n kurulmBSinı ıkna içm çalıs^cagım'i. (Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) KAHİRE Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat dün parlamento'da yaptığı bir konuşmada; Mısır'm elinde Israıl'ın başkentı Tel Avıv'i yerle bir edecek fuzelerin bulundugunu açık'.amış Demirel'in sözleri Başbakan Talü, CGP Genel Baş kanı Feyzıoğlu ıle kendisının ve Genel Sekreten Erkmen'ın de katıldığı toplantıdan sonra gazetecılerın sorulan üzerine seçim sonuçları konusunda, ilk kez konuşan AP Genel Başkanı Suleyman Demirel ozetle şunlan soylemiştir: «Türkiyenin çok partili demokrasiya gırdıgmden bu yana yapmış bulunduğu 8 seçim demokrasimiz bakımından fevkalâde, bü>ük bir değer taşır. 27 sene zarfında, parlamenter demokrasının çeşıtli ânzalarına ragmen, hürriyetçi demokrasi fikrinın yaşatılabilmiş olması mânâsına gelen 8. seçimın yapılabılmiş olması, neticesinden önemlidır. Seçimlerin neticesı hakkında söyleyecegim şudur: Biz, AP olarak hakimiyetın kayıtsız şartsız mıllete aıt oldugunun savunucusuyuz. (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) CHP Boşarısı Üstüne umhuriyet Halk Partisinin 1969 seçinüerînde elde ettiği oy oranını bu kez arttırmasını diliyorduk biz. Hatta, ülkemiıde demokratik sisteınin yerleşip kök salması isteniyorsa böyle bir oy artışını, şart koşuyordnk. Çok partili yasama geçeli beri her seçimdc yenilgiye uğrayan CHP düşe düşe toplam oy oranının 1 • 27,6'sına kadar inmişti. 19:3 seçünlerinde Atatürk'ün devrimci partisi ilerhe doğru bir atılım >apamaz da. örneğin seçmen oylarır.ın hiç değilse •• 30"dan fazlasını kazanamazsa batılı anlamiyle bu özjrıirlük ortamını ülkcmizde yerieşlirmek umudunun zayınayacağından korkuyorduk. 12 Mart'tan sonra devlete egemen olan tutucu şrüçler 1%1 Anayasasını değiştirmişler, çıkardıkları baskı yasalarnle demokratik görünütn altında otoriter bir yönetime kapı hazirlamışlardı. CHP'nin yenilgisi buntarı daha da cesaretlendirecek «sandıktan biz çıktlk» demelerine yol açarak tasarladıklan volda rahatça yürümelerine olaıtak sağlayacaktı. Şükürler olsun ki dileğimiz umudıunuzu da aşan bir başarı ile gerçekleşti. 1973 seçimlerınde CHP*ye verilen oylar eski oranın bir hayli Ustünc çıkarak partiyi lider durumuna ynkseltmîştir. Bu başarınin kazanılmasır.da sayın Bülent Eecvit'e diişon payı azımsamamak gerekmcktedir. Seçim kampanyası sürcsince CHP Genel Baskanı gerçekten en tutarlı, en rtkili, demokrasi ilkeleri açısından en doğru konuşmalan ?apan parti vöneticisi otmuştur. Onun savunduğu düşiinceler arasında belirsiz ya da çelişik sözlere rastlamadı halk. Yapılan iftiralan bir bir cürüterek geçersiz kıUn Ecevit, partisinin orta sol politikasının komünistlik demek olmadığıuı. karrna ekonomi sisteminin her şevden ör.ce çencl toplum çıkarlari doğrultuvanda içlemesi gcrekli bir sistern sarılması gerektiğini açık seçikmnlattı. Bununla birlıkte CHP nin elde cttiği basanda AP oyiarının büyük ölçüdc bolünmüş olmtsının da önemli bîr rol ovnadığını Körmemezlik edemeyiz. Bir yandan Milli Selâmet Partisi. öte yandan Demokratik Parti. AP oylannı kcmirmek suretivle bupünkü sonucun aUnmasında başIıca etkenler olmuşlardır Bu satırlan yazdığımız sırada ber nc kadar Yüksek Seçim Kurulu kesin sonuçları henüz resmen açık. lamarnış ise de, sadece DP'ye Terilen oyları AP'ye eklersek ortaya çıkacak sayının CHP'den üstün olduqunu göreceçizdir. Demek olmor ki, CHP ovlan önemli bir artış kavdetmekle birlikte eğer AP bölünmesevdi parlamento aritmeticine göre şimdi CHP'nin hükümet kurma. ya da hiikümete katı'ma olasüığı söz konusu ediiemeyecektı. MSP Genel Başkanı: «Şartları bıze uygun gelen bir protokolle koalısyon mümkün olabihr» ANKARA, (Cumhuriyet Bâromı) MSP Genel Başkaaı Süleyman î Arif Emre. gelecek seçimlerde hedeflerınin ıktıdar olduğunu belırtmiş. «Bir koalisyon protokolunda eğer taraflar anlaşırsa ve karşı tarafm şartlan bıze uygun gelirse böyle bir koalisyon gerçekleşebılir ve başanlı ola caktır» demıştir. MSP Genel Merkezinde dün kendısiyle göriıştuğümüz Süleyman Arıf Erare, CHP ıle bir koahsyona gıtme konusunda şoyle konusmuştur: «Henüz kesın sonuçları bıle öğ renemedık, partımızin kaç milletvekili çıkardığını kesin olarak bılmıyoruz, bu yuzden koalisyon \ meselesinı düşunmüyoruz bile. ı Bu konudaki olumlu veya olum j suz düşuncelerimizi ancak parti karar organlanmız toplandıktan sonra soyleyebilırız. Onların kararları önemlidır parti içm. Faka1: bır koalisyon protokolunda eğer taraflar anlaşırsa ve karşı tarafın şartları bıze uygun gelir1 se böyle bır koalisyon gerçekle ı şebılir ve basarıh olacaktır.» ı CHP Genel Merkezindeki neşeli hava dün de sürdü. m Dışişleri'nin açıklaması: «fürkiyedeki NATO hava üsleri savunma amaçlarının dışında kullanılamaz» ANKARA Dısışlorı Bakanlığı Sozcusu Buvükelçı bemıh Akbıl, tncırlık ortak savunma te^i'indeki uçaklantı N "ıTO savunma amaçları dışıııcTa kııll<>nılmalarımn soz konusu olmadığını söylemiştir Dün, vabancı bazı radvo vs ajanslar bu arada BBC. 20 Phantom ucaÇının tncirlık'ten kalkarak bilinmeyen bir vone (Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) LE MONDE'UN YORUMU: "Türkiye'de yeni hükümet* gola baskmın kalrlırılması generalleri inandırmalıdır (Kosta Dapontc Biidiriyor) PARİS Fransa'ds yayımlanan ve dunyanın en onemlı düşün gazetesi olarak bılinen Le Monde: dünkü başyazısını, Tiirkiye'dekı genel seçim sonuçlarına ayırmıştır. Le Monde; bu basyazısında. dur.yada askerlerın ıktidara bir kez el kovunca. genelükle bunu sonradan sı\ ıilere terketmeme alışkanlığında olduklannı belirterek, Türkıye'dekı gelışmenin bunun tersine olusmrsından dolayı. <Bundan oturL. Ankara(De\amı Sa. 7. Sü. 7 de) 69 metre uzunluğundaki çevre yolu köprüsü çöktü Bayrampasa semtindeki çevre yolu koprülerınden bırı, dün sabah ansızın çökmüştüı. Çevre yolunun önümüzdekı yıl içınde trafiğe açılmasmı birkaç ay geciktirecek olan olay, saat 11 sıralarında meydana gelmiştir. Çoi; me sırasında, köprü yapırrjinda işçilerin çalışmaması nedeniyli insanca bir kayıp olmamıştır. Avrupa yolunu Vatan caddesıne bağlayacak olan çevre yolu koprülerinden «106» numaraıı köprünün çökmesıyle uğranılan maddı zararın raılyonlarca lira olduğu bildırilmiştir. 10 metre genişliginde ve 69 metre uzunluğunda olan köprünün çöküş nedeni kesinlikle saptanmamıştır. Çevre yolunun Istanbul'a gıriş ve çıkış trafığinde önemli bir ro lü olan koprünun, en azından 6 aylık bir çalışma sonunda eskı durumuna getiıilebiieceği, teknik elemanlarca ifade edilmiştir. Nobel Barış Kissinger ile Duc Tho'ya verildi OSLO Birleşik Amerıka Dışişlen Bakanı Henri Kissinger ile Paris gönlşmelerine katılmış olan Kuzey Vietnam Baş Delegesi Le Duc Tho, 1973 Nobel Barış Odülünü kazanmışlardır. Birleşik Amerika'nın yeni Dışişlerı Bakanı Henry Kissinger ıle Le Duc Tho, geçen yıl Paris'te bir seri görüşmeler yaparak Vietnam Barış Aniaşmasını saglamışlardır. Nobel Ödülünün dağıtımı hazırlıklan sırasında ne Kissinger ne de Tho aday gösterilmişlerdır. Sıyaset adamlan ve Nobel ödülü uzmanları, açıklamanın Nobel Ödülleri tarihinde en büyük sürpriz oldugunu belirtmişlerdir. (THA) Bu köşeden Nasılsmız, iyı misiniz? ALTAN ÖYMEN Ee birkaç dakika için olsun biraz da bız eğlenelim. Nerede o bin anketçismin katıldığı «kamuoyu araştırmalan.na dayanarak AP'nin mutlak çoğunluğu kazanacağını ve CHP'nin yerinde sayacağını tespit ve ilan eden en büyük tirajlı «güçlü gazete?..» AP hükümeü kuracak, CHP ise yüzde 29'da kalacaktı. Bunu «Bin kişı aylarca süren ciddî çahşmaları so nunda saptami5»tı. Ve bu «Saptam!ş>ların mareşaü, bu sonucu, hatta televizyon ekranlarma da çıkararak gökten vahiy indiriyormuş gibi ilan etmişti.. Nerede o bin kişilik masa başı anketçisı şimdi ... Ve ötekiler?. Allende'ye atıfta bulunarak «Millet Bulente'ye haddini bildirecektir» diye fetva veren mce esprili gazete sahipleri?.. Ortadoğu olaylarını bile seçime yontup «Seçmenlerin bu nazik günlerde, iktidara en yakıtı partiye oy vermeleri beklenir» diye makale yazanlar? Sayfa düzeni akrobathjp yapanlar?^ Şimdi tek can kurtaran si midi, «Sürpriz» kelimesine yapısmak tabii.. Ama yok efendim.. O kadar kolay de|il Tür': basın ve yayın organlarından bir kısmınm hem de «Tarafsızım, obiektifim» diye ortaya çı' m bir kısmının seçim lerden once tezgihladığı kamuoyu yutturmacılığını unutturmaya. bu kelıme yel mez.. Suıpriz.. Evet.. Ama sürprızın de sınırı vardır Seçımlerden once yapılan şey ise, her türlü araştırma. tahmın ve sürpriz sınırını bilinçli bır elçabukluğu ıle aşıp «kamuoyu araştırması» lâfını siper alarak. kamuoyuna «AP've oy verin» 51rıngası yapmaktı.. Bız mesleğin içindeyiz, biliyoruz: Çeşitii gazetelerden. Ecevit'i de Demırel'i de izleyen tecriibelı ve dikkatli arkadaşlarımız vardı tçlerinden AP'nin iktidara gelmesıni isteyenler de dahil hepsi açıkça göniyorlardı ki. Ece\'it'e eösterilen ügide çok büyük bir artıç ve voğunluk vardı Demirel'in ise ilgiyi iyice kavbettjği. her verde bellidir. Bu arkadaslar gördüklerinı yazıyorlardı. «Güclü ga zete» mutfaklarında ise, o yazılanlar sepete atılıp. onların yerine, «kalabalıklar bir şey ifade etmez.. AP Eüçlenmektedir... yoUu masa başı yorumlan oisiriliyordu. Bir ikı geziye ben de katıldım Cumhuriyet'te yazan öteki arkadaşlanm gibl ben de belirtmeye çalıştım: Ortahkta 1950 olmasa bile 19S7 rüzgânnın estlgini farkpt (Devamı Sa. 7, Sfi. 4 d > > Yeni dönem Seçim sonuçlannın partisi için bir zafer oldugunu. başarıları , nin bolgesel değil. yurt çapında , oldugunu öelırten Emre, AFnin bp.ansızlığı hakkında da şunları söylemiştir: | «Demokrasımız yeni bır döne ı me sırmiştir. Bu dönemde başa ' rı fıkır partılerınındir. Kitle part:sı olan AP'nm başansızhğı da ; tunu doğrulamaktadır. Aslında \ AP dengesız ekonomı polltikasıyle k;ed] ve gelir dağılımında küçük gruplarm lehıne çalışmış, I k eğitim polıtıkasıyle de o kullarda çatışmalar olmasinı sağlamı^tır.» I Emre seçimlerden önce ikı | (Devamı Sa. 7, Sü. S de) Demir • Çelik Grevinin 37. gününde İşletme Genel Müdürü istifa etti 37 günden beri grevde bulunan Ereğli Demir Çelik tşletmeleri Genel Müdıirü Metin tplikçi, dün görevinden istifa etmiştır. AP Genel Başkanı Demirel'in seçim gezisi sırasında işletmenrn son model bir otomobılini AP'li Sana.M ve Teknolojı Bakanı Dr. Nuri Bayar'ın hizmet:ne tahsıs etmesı yüzünden adı sıvasi dedikodulara karışan Metin îplıkçi'nin, sendikacılar Erdemır Yönetim Kuruluna grev(Devamı Sa. 7. Sü. 3 de) Karayolları Müdürü habersiz Olayla ılgili olarak herhangi bir açıklama yapmaktan kaçınan Karayollan 17. Bölge Müdürü Saffettin Sille. «Olay bana henüz ıntikal etmedi> demekle yetinmıştir. Vatan Caddesinden Bayrampa, şa'ya giden yolun üzerındekı ilk) köprü lerden biri olan bu köprü1 nun çökmesı, ön araştırmaya gö ] re, ortadakı güçlü beton ayaklardan bırınm kırılması üzerine ol muştur. Sol taraftaki orta ayağın, kırıiıp sağdakını de sarsma j smdan sonra, tonlarca ağırlık taki üst tabliye bağlantı yerlerin den kopmuş ve alttakı destek di rek ve kalıpları kırarak yola düş muştür. Çökmeye neden olarak, son yagan şiddetlı vağmurlann (Devamı Sa. 7, Sü. 2 de) BOZBEYLİ: HÜKÜMETİN KURULMASI KONUSUNDA «PEŞİN KARAR İÇİNDE DEĞ1LIZ» ANKARA. (Cumhuriyet Bürosu) DP Genel Başkanı Ferruh Bozbeyh «bir hukümet teşkılinde nasıl bir gelışme olabihr?» yolundakı sorumuza, «Biz peşın b:r karar ıçınde değilız. Inkışaf'.an takıp edeceğız» cevabını verınıştir. DP Genel Başkanı Bozbevlı, basırn seç;m öncesı DP'yı âdeta yok farzettığı şeklındeki şıkâyetinı tekrarlamış, seçim sonucunu da şöyle yorumlamıştır: «Bir ?amanlar vatandas Ismet Paşa gelmesm dive ov vermuor(Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) OLAYLA«IN ARPINDAKÎ 6ERÇEK Acele Edenler çevrelerce çesitll kereler ifade edilmiştir. 1971'den bu yana olaganüstâ rejimde yaşayan Türkiye'nin olağan döneme girmesi de ancak 1973 seçimleriy. le olanak kazanmıstır. Bn olanağı iyi kullanmasını bilirse1;. parlarnenter demokrasinin sajilamlasması, fikir özgürlüfDnan benirasenmesi, Batı dünyasında Türkiye üstüne düşen kuşknların tasfiyesi için yollar »çıür. Bilindigi sibi Batı demokrasilerinde solsuı sağsıı parlamenio olmaz. Parti yelpazesi, demokrasinin varlıfına kanıttır. Türkiye'de halkoyu, sol kanatlı demokrasi istefini etkin biçimde sandıga yansıtmıştır. Siyasî çevrelerin bn sonnç vanında bir gerçefei daha kabul etmeleri gerekir ki: CHP partamentoda en çok sandalveye sahip parti olmuştur. CHP'nin fikirlerine karşı olnnahilir; ••• (Devamı Sa. 7 Sü s da) S ı eçim sonnçları çoğıı çevre, nin hoşuna gitmemiştir. Bo olağan sayılmalıdır. Hiçbir seçimin sonucu, toplumnn bütiinünü memnun ederoez. Mademki muhalefet ve iktidar ikiIrmini benimseyen çok partili düzen çeçerlidir. her seçimde sevinenler ve sevinmeyenler olacaktır. Ne var ki 1973 seçimteri Türkive'de bir baska nitelik tasımaktadır. Bu seçimin bir referandnm deferi taşıdıgi, çeşilli TİKKO davasında sanıklar savcının çekilmesini istedi Türkiye Işçi Köylü Komünist Ordusu cdıyle mahkeme tutanaklanna geçen cTİKKO» davasının, dünkü duruşmasında sanıklar, olayın bir numaralı sanığı İbrahim Kalpakkava'nm ölümüne Askeri Savcı Hâkim Yüzbaşı Yaşar Degerli'nin sebep oldugunu ileri sürerek iddia ma(Devamı Sa. 7. Sü. 7 de) NADİR NADt (Devamı Sa. 7, Sü. i de)