Katalog

CUMHURİYET 26 Ocak 1973 CUMHURIYET EKONOMI YORUM Yalçın KÜCÜK BULMACA 2 34567 89 teki beton zemin Sanat. 9 Arılann balmumundan yapıp gözlerini doldurduğu vumürta bıraktığı geometrüc eseri İki gözü görmez. ' • YUKARDAN AŞAGnfA: 1 Yapma, sunî kehribar, yapma sedef bazı elektrik malzemesi Imalinde geçen özel anayi hamunı. 2 Kimyadr "^imüşün simgesi Yapısı y"almıs yer, harap olmuş yapı. 3 TERSÎ k«mer Çocuk ınarnası yapmada eeçen ve maranta bitkisinin kök yumrulanndan cı kanlan beyaz tote. 4 TERSÎ boks yapılan yer Bir akarsu. 5 T TERSÎ geceyibir tanıdıkta gecirmek üzere kalmak Dağın alt tarafı. 6 Otlan cürütmek için tarlayı sürüp altüst etmek işi. 7 Dotayısiyle anlatmak. 8 TERSÎ soğuğa kar çı omuza sırta boyuna alınan sanlan örtü ölüm cezası. 9 Kapının Bn taraö Gemilerde ön ve arkada göverteden yüksekçe alçak EÜverteler. DÜNKÜ BÜLMACANDJ ÇÖZÜMt): SOLDAN SAGA: 1 Fenahk. 2 Irak, Silo. 3 Kerih, Ray. 4 ıtaK. aP. 5 Aplik 6 Dindar. O«. 7 Aya, Rugan. 8 Kobay, Elâ. 9 Nlyaj; Ad. TtJKARDAN AŞAGîTA; 1. Pıkırdak. 2 ereT. îyoru 3 Nara. Nabi. 4 aJdkaD. Ay. 5 Parya. 6 îs, alrTT. 7 Kirpi, Ge. 8 La, Koala. 9 Soya,. snaD. . Planlıdönemdedengesağlanamadı 1967'DE ISTANBUL KOCAELİ BÖLGESİNE DÜŞEN PAY YÜZDE 72'ye GIKARKEN DOĞU ANADOLU ORTA BÖLGESİNDE BİNDE 3'e DÜŞTÜ Özel İmalât Sanavii Yatırımlarımn Bölgesel Yüzde Dağılımı TABLO: I Alt Bölgeler 1. Trakya 2. Istanbul Kocaeli 3. Doğu ve Guneydoğu Marmara 1963 0,14 18,80 1,73 3,93 0,74 1,94 0.13 0,07 2,65 0.76 0,10 0,03 0,13 0,21 68,64 100,00 1964 0,03 24,94 1,28 6,68 0,59 2,19 0,10 0,11 6.87 0,15 0,13 0,02 0.02 0,31 56,58 100,00 1965 0,06 59,55 1966 0,12 68.20 ' 3.33 4,82. 1,74 2.08 0.50 0,76 14,43 0,49 0,28 0,2fi 0,03 •0,09 2,32 100,08 1967 0,09 71,82 4,14 10,64 0,78 " 1,50 0^8 0,96 8,24 0,41 0,04 0,01 0,03 0,26 1968 52.98 9,64 13,15 o,u 1969 0,29 48,39 Istanbul Sanayii gstanbu], biraz Boston'a benzer. Boston, Amerika'nın kibarI lık merkezi sayılır. Bostonlular, Aınerikancayı daha farkh ko• nuşurlar. Ayrı bir havaları var. Kennedy ve tayfası da Bostonlu idi. Bostonlu bir hammefendiye sormuşlar: «Dünyanın başka kentlerine gittiniz mi?> diye. Kadm, biiyük bir hayretle cevap vermiş: «Neden gidecekmişim? Ben, Bostonluyum.» Şimdi Istanbul Sanayiine soruyorlar: «Doğu'ya gider misin?> Istanbul sanayii, biTEZ mahçup cevap veriyor: «Neden gidecekmişim? Doğu Anadolu, bana gelsin.» Istanbul sanayii Doğu'ya gitmez. Kâr oranı düşüktür, Doğu'da. Kârm düşük olduğu bir yere gitmesi için hiç bir sebep görmez. Ama, devlet sanayii gider. Ekonomik nedenle değil, toplumsal nedenlerle gider. Kâr oranmın düşük olduğunu bile bile gider. Politik nedenlerle gider. Seçenlere yaranmak için gider. Veya seçmeyenleri hoşnut edip. bir daha seçim kazanabilmek için gider. Bir politikacı, bir Doğu ilinden seçimi kazanamaz. Ama Parlamento dışmdan bakan o'.ur. Kendisini seçmeyenlere kızmaz, Bakan olunca fabrika götürür. Sonra kazanır. Bu, işin bir yanı. Bir de diğer yam var. Günün suskunluğu içinde, Türkiye gerçekleri bütün ürkütücü açıklığıyle planlara kondu. Üçüncü planda şimdiye kadar yapüanlar, birer ilke haline getirüdi. Devlet sanayii, kârı az fakat riski fazla olan alanlara gidecek, dendi. Demek ki, kamu sanayiinin düşük kârla çalışacağı. bir ilk e olarak kabul ediliyor. Bunu, sanayiciler de biliyor. Plandan en çok memnun olanlar, onlar. Öyleyse, devlet ranayiinin verimsiz olduğu iddiasının anlamı ne? Peşinen kabul edilmiş bir şeyi yeni bir şeymis gibi ortaya sürmenin hiç bir mesneti' yok. Bu «kasıüı» bir <insafsızlık> örneğidir. Üstelik «Devlet sanayii verimsizdir» diye bir kısım çevrelerin bağınp çağırmasının, bir insanın kendi göğsünü yumruklamasın dan hiç farkı yok. Devlet, herkesin devleti. Belki de en çok böyle bağıranlarm. Neden düzeltmezler? Çünkü herkesin bilmesi gereken bir kurul var. İnsanların düzgün işleyen düzeni kurmalarının doğuştan gelen hiç bir engeli yok. Eğer, aksaklıklar varsa, mutlaka bunîardan yararlananlann olması gerek. Ister ekonomik, isterse politik olsun. Biraz da bu yararlananlar üzerinde düşünmeli. Özel sanayiin en büyük derdi, ham maddenin pahalı olmast Buna, katılmayacak kimse olamaz. Örnesin, demir çelik pahalı. Peki, demir çelik neden pahalı? Önce, tesisler küçük ölçekli olduğu için. Sonra, cevher ve kömür pahah olduğu için. Peki, cevher ve kömür neden pahalı? Kötü işletildiği için. Daha verimli işletmek için ne yapmalı? Cevher ve kömür çıkarımım modernize etmeli. Bunun için ise, önce madenleri devletleştirmek. sonra da buraya büyük ölçüde yatırım yapmak gerek. Bunu. özel sektörün yapmasına imkân yok. Ingiltere gibi ülkelerde bile özel sektörün gücünü aştığı için, bu işler devlet eliyle yapılıyor. Eğer bu yapılırsa, bundan yararlanacaklar çok çeşitli olacak. Fakat en başta sanayiciler yararlanacak. Öyleyse, madenlerin jevletleştirilmesi, her şeyden önce sanayicilerin yaranna. Hiç olmazsa ekonomik bakımdan. Bu durumda, düşünmek gerek. Özel sanayi, madenlerin devletleşiirilmesinden endiş e duyuyor. Bu, ekonomik bir endişe olamaz. Olsa olsa politik bir endişe söz konusu. Radikalizm bir başlarsa sorıu alınmaz diye, düşünüyorlar. Böyle düşünce. gerçekçi bir düşünce değil. Bir defa. radikalizmi yokuş aşağı freni bozulmus bir taşıttan ayırmak gerek. tkincisi, daima kontrol cdilmiştir. Örnekleri çok. Kendi yararlarına da olsa fazla hızlı giden veya sürüden ayrılan atları vururlar. Vurmazlar ny?.. Kennedy k'ardes.leri vurmadılar tnı? '''* • > •« iıV.»"£". üin .• < • "" 4. tzmlr 2,11 4,60 0,81 1,84 0,46 0.29 15,00 0.29 0,23 0,20 0,10 0,32 14.14 100,00 635 10,69 1970 0,47 52.75 14.20 4,43' 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Doğu Ege lç Anadolu Batı Yakası lç Anadolu Doğu Yakası Akdeniz Çukurova Batı Karadeniz Doğu Karadteniz Keban Bölgesi Doğu Anadolu Orta Bölgesi Guneydoğu Anadolu Ereğli 0,44 3,14 2,50 1,31 14,33 .0,09 0,71 0,20 0,03 0,16 1,21 100,00 0,97 0,52 12,26 3,86 1,22 1,11 0,59 0,35 18,27' «,97 0 ; 35 ';11,68. ' 0,24 . 0,14 0,07 ' 0,31 0,08 0,14 0,06 0,12 0,28 0,84 100,00 100,00 . 100,00 Özel Sektörün Doğuya yatırımları azaldı Dengeli bir kalkınma sağlamak amacı ile başlatılan planlı kalkınma döneminde özel sektörün imalât sanayii yatınmlannın do ğu bölgesine düşen payı azalmıî tır. Buna mukabil, özellikle Istanbul Kocaeli bölgesindeki yatınmlarda büyük bir artış görülmüştür. Birinei Beş Yıllık Planın ilk yılı olan 1963'de özel sektörün imalât yatınmlarının sadece yüzde 19"u Istanbul Kocaeli bölgesinde yapılırken, son yıl olan 1967 yılında bu oran yüzde 72'e çıkmıştır. Diğer yandan, Doğu Anadolu Orta Bölgesine, özel imalât yatınmlarının 1963 yılında binde 13'ü düşerken, bu oran 1967 yılında binde 3 olmuştur. Ikinci Beş Yıllık Plan döneminde de aynı eğilim devam etmiştir. Doğu Anadolu'nun belli başlı aHbölgelerinde özel yatırımların oranı azalır veya hiç olmazsa artmazken diğer bölge lerde yükselmeye devam etmiş.tir. Yalnız, Istanbul Kocaeli Bölgesinin bir anlamda «doyum» noktasma ulaşması ve Çukurova gibi yeni gelişme bölgeterinin or taya çıkması sonucunda îkinci Beş Yıllık Plan döneminde Istan bul'un payı artmamış fakat aynı zamanda azalmamıştır. Buna mu kabil Doğu ve Güney Doğu Mar mara ile Çukurova bölgelerine düşen imalât sanayii yatırım oranlannda artışlar görülmüçtür. Planlı Dönemde Özel Sektör ' imalât sanayii yatınmlarının böl gesel dağıhmını gösteren iki in celeme yapılmıştır. Bu iki inceleme de Devletin Resml örgüt , lerince hazırlanıp yayımlanmışür. Bunîardan ilki, 19631967 dönemini, diğeri ise 19681970 dönemi ni kapsamaktadır. Yukarıda bu iki incelemenin birleştirilmiş tabloları görülmekte dir. Bir tablodan diğerine geçerken, Istanbul Kocaeli bölgesinin payınm azalmış olduğu izlenimi çıkmaktadır. Bunun bir nedeni çalışmaların ayrı ayrı kimseler ta rafından vapılmasıdtr. Fakat âsıi önemlisi, Îkinci Plan Döneminde. özel sanayiin bir yandan Bursa (Doğu ve Güney Doğu Marmara) ile Ege ve Çukurova'ya doğ > ru kaymasıdır. Nitekim, Istan ( bul, Bursa Izmir ve Adana | merkezlerinin etrafındaki bölge ! lerin toplam özel yatırımlar için ' deki payı 1967 yılında yüzde 95 iken, bu pay 1968 yılında yüzde 90 olmaktadır. Bu bölgelerin 1967 yılında Türkiye Nüfusuna oranı ise sadece yüzde 25'dir. ' İki tablo arasında mukayeseyi zorlaştıran faktörlerin biri de özel imalât sanayii yatırımı sayılan Ereğli Demir Çelik tesisleri yatınmınm 1967 yılında tamamlanmasıdır. Bu noktalar hesaba | j j ! katılıp ve tablolar ayrı ayrı göz önünde tutulacak olursa, iki plan döneminde de ve alınan çeşitli teşvik tedbirlerine rağmen özel sektörün Doğu Anadolu'ya gitmediği ve Iskenderun Sıvas Samsun hattuıın doğusuna dü şen bölgelerdeki özel yatınm oranmın azaldığı açıkça ortaya çıkmaktadır. Bu husus, söz konusu inceleme lerde de kabul edilmektedir. Bun Iardan birinde «özel sektör için, özendirici tedbirler dizisine karçın yatınm dağılunıada bölgeler arası farklan kapatacak bir gerçeklesme olmamıştır» denmektedir. Üstelik, 1965 Yüı Prograrmnın 37 nci sayfasında belirtilen «planlı dönemden önce az gelijmiş bölgelerin dar imkânları ile biriken fonlar çoğunlukla müteşebbis nüfusla birlikte gelişmis bölgelere akmış, az gelişmiî bölgelerin gelişme şanslarrnın azalmasma sebep olmustur» hükmünün planlı dönemde de devam et tiğine işaret edilmektedir. SOLDAN SAGA: 1 Duyumlann durması, kan doâaşımının ve solununrun görevlerinin duraklaması, vücudun hareketten kalraası gibi fizyolojik aksamalarla beliren ken dinden geçme olayı veya heyecan zayıflıkla görülen haller. 2 Denizcilikte çekilmekte veya salmmakta olan halatı, zinciri bir süre elde tutma komutu TERSÎ beyaz. 3 TERSÎ fikirlerin birbirini çağımıası (Psikolöjide). 4 Denizcilikte sevk, idare dışmda deni« fırtına gibi hallerle geminin ve yükünün ugTadığı zarar Wyan Yumurtanın bir kısmı. 5 < Bir çalgı Kimyada silisyurn. 6 r Bir i$i yapmak veya yapmamak seklinde tecelli eden zlhnt güç Çok güzel koku. 7 Sava? gemilerinde topu, topçuyu kcruyan «rhh kule Etrafı stı olan kara. 8 TERSÎ tren Jstasyonlannda raylardan yüksek RADYO ISTANBUC 17.20 17.50 I9.no 19.30 19.40 19.55 20.IK1 21.00' 2115 21.35 21.55 22.00 2245 23.00 23.30. 24.1M) 00.55 0S55 0«.00 08^05 07.00 07.05 07.30 07.40 07.45 03,00 6810 08.30 0900 09.15 09.3f) Haberler Kur"anı Keriıtı Köye haberler > TürMller, O. havalan HaberleT Günün uroiîran>Iartı Hafif Batı mü^iil C^vremizde buuun Rarif Batı müîiği Beraber sarkıiar An) sololari , Havatır/'lçinden Sabah türkillerl Raberler Arkası v a n n M. Yıldınm'4an »arkılar Okui radyosu Turkfller «ecldl Haberler . . Bıza Rit'den sarkılar Küçük orkestra tki sı^ten türküler Haberler Oans ıpüzi^l Keklftm rrogramlan A. GUrses'den sarkılar Ceti'ı tnöntepe orkestrası P. Mesudi'den tlirküler HaW Batı müziB Haberler Sarkılar ' Hafif Batı müziil Asık Daimî'den türkiiler Küçük konser 1 Kedhn'den sarkılar Hsfif Batı müzi£i Raberler . . Günden.güna • . Açıhs ve ihozram . 1000 EKONOMİK SÖZLÜK KATLl KUR: Çeşitli mal ve hizmetlerin ihraç ve ithalinde farklı kur uygulanmasına dentr EğeT ilâç getirmek içinMerkez Bankası'ndan döviz 9 liraya, fakat seyahate çıkmak için 15 liraya satın alımyorsa farklı kur uygulanıyor, demektır. Yine, sanayi mallan ihracmdan elde edüen dolar 15 liradan, tanmsal ürünler ihraca tından elde edilen dolar 13 liradan bozuluyorsa, katlı kur vardır. Sanayi ürünleri ihracatına vergi ıadesi uygulamp, tanmsal ürünler üıracatına uygulanmıyorsa katlı kur söz konusudur. Uluslararası Para Fonu örgütü, katlı kur uygulanmasıni tasvip etmez. (DcTanu 7. Sayfada) Ücretlerin maliyet artışlarma etkisi yok CEM AREL Planlı dönemde ticretler srtyabilmesi için, Ucret ödemelerinin sanayiin yaptıgı toplam ödemeler içinde önemli bir düzeye ulaşması gerekmektedir. Halbuki. Devlet İstatistik Enstitüsu'nün imalât sanayiine ait bilgileri böyle bir durumun olmadığını göstermektedir. îmalat sanayii içinde. ücret ödemelerinin payı yıldan yıla değışmekle birlikte, önemli bir yüzdeye ulaşmaktadır. Bütün büyük sanayiin, toplam ücret ödemesi toplam maliyetinin 1960 yılında yüzde 19'u iken bu oran 1967 yıhnda yüzde 23'e çıtanaktadır. Fakat 1968 yılında tekrar yüzde 19a inip, 1969 yılında yüzde 22 olmaktadır. Ortalama olarak bütün maliyet kalemleri içinde beşte biri bulan işçi ücretleri çok büyük ölçüde artmadıkça maliyetler üz« rinde olumsuz bir etki yapamaz. Kaldı ki. ücret artışlarının maliyet artışlarının tek nedeni olarak gösterildiği son iki yıl içinde gerçek ücretler artma bir yana azalmıştır. tşçilerin aldıklan ücretlerin, hayat pahasındakî artışı gösteren geçinme endeksdne bölünerek elde edilen gerçek isçi ücretlerinde 1971 v e 1972 yılında mutlak olarak düşüş görülmüştür. Sosyal Sigortalar Ku rumu ve Devlet İstatistik Enstitüsü istatistiklerine dayanüarak hazırlanan aşağıdaki tablo, bu düşüşü göstermeKtedir. 1972 yılma ait bilgiler yüın îlk sekiz ayının ortalamasını vermektedir. mıştır. Fakat aynı zamanda fiyatlar da yükselmistir. Özellikle son bir kaç yıl içinde sanavi ürünleri fiyatlarmın hızlı bir sekilde yükselmesi. fiyat artışlarını maliyet artışlarma bağlayan göriişlerin ileri sürülmesine yol açmıştır. Sanayi maüyet kalemleri içinde de en çok ücretler üzerinde durulmuştur. tstatistik bilgiler. sanayi ürün leri fiyatlarının artışını ücret artışlarma bağlayan görüşleri doğrulamamaKtadır. 1960 yılından beri. 10 ve daha fazla işçi çalıstiran ve Türkiye'deki istatistiklere göre büvük ışletme sayılan sanayide ücret artışları, işçi verimlilik artışlarının gerisinde kalrmstır. tstatistiklerde, verimliligin ölçüsü olarak kabul jdi'en sanayide kişi basına katma değer. 1960 yılır.da 21.981 liradan 1969 \nhnda 43.652 liraya çıkmıştır. Artıs oranı vüzde 99'dur. Buna mukabil yine büyük sanayide kisi başma ücret, 1.960 \nlmda 7.280 lira iken. 19K9 vılmda 10567 lira olmustur Artış oranı vüzde 51 olmaktadır. Devlet İstatistik Enstitüsünün imalât sanayi snketlerine dayanılarak yapılan bu hesaplamalar. ücret artışlanmn imalât sanayiinde calışan kisi başma yaratılan katma defter artışının gerisinde kaldığını göstermektedir. Başka bir deyişle. imalât sanayiinde çalışanlann kazançlanndaki artış, yarattıklan de 10.05 1025 1040 1140 1200 12.10 12.25. 12.40 1300 13.15 13.30 14.00 14.15 14.30 14.45 1500 oıoo Kadınlar f»slı Reklam Drocramlan HaberleT Dint sohb«t Saj, eşerlerl Bir varmıs Radyo Uyatrocıı Haberler Türküler ceçldl Sarkılar Hafif mifcik Rcklâm oroeramUrt Haberler Gece konseri Hafif Batı mftzljl Gece v e müzik Haberler Proeram v e fcapanu ÎSTANBUL t L Açıhs v e proeram Haberler Diskote£imlzden Küçtik konser Gepçlere möriVc Senfonik müzik Albrrt K i n ( Güniünürün melodllerl Aksam konsfcrl Bir vorumcu Fransızca tarkılar Haberler Törk besteefleri Boston Popi o r k e ı t n n Caz raatl Piyanlst tothar Lolfler Gece v e müzik Haberelr Kapaniı I5J0 15.45 1600 16 30 H>.4."> îî.nn 17.05 ıs.ni 16 55 17.00 17.05 17.30 18.00 18.30 19.00 10.30 20.15 21.00 2T30 22.00 27.10 !?40 23.nn 23.30 24.00 00.55 AN K A R A 05 55 06 00 06.05 0700 07.05 07.30 07.40 07.45 0800 08 05 0810 08.40 09.00 0915 09.40 10 05 1010 10.30 11.30 1200 12.101230 13.00 13.15 13.30 14.00 14.15 Açıhs. progratn Haberler Kur'anı Kerim Köye haberler Oyun havalafi ' H?berler Günün Droırramlan Sabah müziğl Ankara'da buıtün Reklâmlsr tki solistten sarkılar Cesitli müzik Hayatın içinden ' V Türküler. O. havaları Arkası varın* Reklâmlar Sarkılar • Okul radyosu Konser SBati Haberler A. Akkılıç'tan türküler Beraber. tolo sarkılar Haberler Hafif müzik Rekîâm prottramlan Öele konseri M. Seyran'dan sarkılar 14.30 1500 15 05 16.05 16.20 16.35 16.50 37.00 17.05 17.35 19.00 • 19.30 19 55 211.00 20.30 20.45 71.00 21.15 21.35 22 00 2230 22 45 23 00 23 45 24.00 0055 01 00 Geneier lçto Haberler Okiıl radyosu Kücük konser N. DemirdöSen'den garkıltf A. Gürkan'dan türküler Haflf müzik H«berler Yurttan sesier Günden Kün* Haberler N TokatiıoJIu v# G Akın'dan sarkılar Bir varmıs tstekleriniz mikrofondı Şilâhlı Kuvvetler saati Ö Göniüro'den türküler Haberler Caı müziSİ Tirk m ü z i « TBMM saatl G YsDar"dan türköler Haberler ODCI» albumünden H^ffj müzik G«^ce ve müzik Haberler p " i c r a m ve kanarı* oıoo KREDİ DAĞILIMI TARIM ALEYHİNE DEĞİŞTİ Banka sistemi kredi imkânlarından tarım sektörüne giden kiFmm payı yıldan yıla azalmaktadır. Sanayi kesimine ayrılan kredinin oranında bir artış görülmekte ise de, bu artış son derece küçük olmustur. Tarım sektörüniin krecTi payındaki azalış, başta ticaret olmak üzere hizmetler sektörünün kredisinin artışına yol açmıştır. 1968 yılında, toplam kredilerin yüzde 25,5'ini alan tarım sektörünün payı, 1972 yılı Kasım ayı sonunda yüzde 17,1'e düşmüştür. 1968 yılında toplam kredilerin yüzde 4.5'unu alan sanayiin payı ise 1972 yılının Kasım sonunda yüzde 5.6'ya çıkmıştır. Ticaret de dahil olmak üzere hizmetler sektörünün kredl payı, yüzde 59,1'den yüzde 68,2'ye çıkmıştır. Planların. gelişmesini sınırlamak istediği hizmetler sektörünün kredilerinin artması Plan hedeflerine aykırı düşmektedir. Fakat kısa dönemli olan ve kısa dönemli olduğu için de yüksek laizlerle alınabilen bu krediler, bankalar için daha kârlı oldugundan tercih edilmektedir. Bu kredllerin artışının bir sebebi de sanayi ürünleri ticaretinin artması ve birçok sanayi mahmn taksitli satışlanmn artmasıdır. Bu yüzden, bankalarm çoğu böyle kredileri, sanayicilere açılmış kredi saymak eğilimindedir. Iş Bankası kavnakları, açmış olduklan kredinin yarısının sanayie yöneldiğirıi ileri sürmektedir. tstatistiklerle çatısan böyle bir iddianır. altında ticarî krecTilerin de sar.avi ürünlerinin satışında kullanılması yatmaktadır. Bir başka sebep de açılan kredinin vadesi geldiğinde, tekrar uzatılarak sanayi yatınmlan için kullanılmasıdır. Böylece kredinin vadesi bir miktar uzatılabilmektedir. Fakat, sanayiin ödemesi gerekli olan faız oranı vükçek olmakta devam etmektedir. Bunlann yanınd"a. Mcrkez Bankasmın iki yıldan bert uyguladığı orta vadeli sanayici kredileri söz konusudur. 1972 yıhnda bu kredilerin yüzde 100 arttığı iddia edilmiştir. Fakat, söz konusu kredilerin kullanılış yeri ve daâılımı hakkında bir bilgi edinmek mümkün olmamaktacfır. Bu kredilerin, kamu bütçesi yatınmlarının mutlak olarak azalması ve transfer harcamalanmn yavaşlaması nedeniyle finansman güçlükleriyle karşılaşılan kamu ekonomik tesebbüsleri icin ek finansman kaynağı olarak kullanıidığı tahmin edilmektedir. Sanayinin hammaddesi pahal: Türkiye'de imalât sanayiinin karşılaştığı sorunlann en büyüklerinden birisi, kullanılan hammaddenin pahalı olmasıdır. Gerek iç fiyatların düşürülmesi ve gerekse uluslararası rekabetin sağlanabilmesi için sanayinin kullandığı hammaddenin ucuz elde edilmesi gerekmektedir. Fakat bu sorun çözüleraediğinden, işçi ücretlerinin düşürülmesi veya çeşitli teşvik tedbirlerinin kullanılması gibi çarelere baş vurulmaktadır. tmalât sanayiinin kullandığı hammaddelerin başında çeşitli demir çelik ürünleri gelmektedir. Memleketimizde, sanayi için stratejik öneme sahip bu ürünlerin fiyatları ise uluslararası fiyatlarla mukayese edilemeyecek kadar yüksektir. Bazı ürün türlerinde Türkiye'deki fiyatlar, Ortakpazar ülkelerindeki iç fiyatlann iki mislini aşmaktacftr. Aşağıdaki tabloda, bu durum karşılaştırmalı olarak gorülmektedir. başlaması bu durumda herhangi bir değişikliğe yol açmamıştır. lç ve dış fiyatlar arasındaki iki misline yakın fark devam etmıştir. Örneğin galvanizli saç, Ereğli'de fabrika teslimi 3.000 liraya satılırken. Istanbul limanında ithal maliyeti 1.629 lira idi. Soğuk saç, Ereğli fabrika teslimi 2.400 lirayken, Istanbul limanında c.i.f. değeri 1.305 lira idi. Diğer ürün çeşitlerinde de aynı fark her zaman kendisini göstermiştir. Demir çelik gibi strâtejik bir sanavi hammaddesinde görülen bu fiyat yüksekligi diğer hammadde çeşitlerinde de vardır. Bunlann çok farklı sebepleri olmaktadır. Demir • çelikte cevher ve kömürün pahalı olması ve nakliye ücretlerinin yüksekliği, üzerinde durulan sebeplerdir. Fakat bunîardan daha önemli bir sebep ise, kurulan tesislerin dünya teknolojisinin gereklerine göre küçük ve geri olmala ARANAN ŞARTLAR : 1 Fiilî satış elemanı olarak enaz iki sene çahşmış oldugu' gunu tevsik edebilmek. 2 Haftada enaz dört iş günü ANADOLU'da çalısnjayı kabullenmek. ' . • • 3 35 yaşını geçmemiş olmak. . ] 4 Otomobil ehliyetine sahip olmak.' Müracaatlann : , '>• . • Sunta Tahta Sanayii T.A.Ş. Necatibey C. Demirbağ Han, Kat. 6 KARAKÖY ISTANBUL adreşine yazıyla veya öğleden sonrelan şahsen yapüması rica olunur. ~ " • % Müracaatlar gizli tutulacaktir. Moran: 169493 SUNTA TAHTA SANAYİİ T.A.Ş. SATIS ELEMANLARI ARAMAKTADIR DEMİRÇELİK ÜRÜNLERİ 1963 1965 YILLARI ÇEŞİTLİ ÜLKELERDE İÇ FİYAT ORTALAMASI Merchant Ülkeler Almanya Belçika Fransa Lüksemburg Hollanda Italya Ingiltere Avusturya îspanya A.B.D. Kanada Türkiye bars 104.10 95.30 96^0 100.00 111.10 104 00 118.80 96.40 116.30 128.00 108 00 174.00 İKİBİN M3 KUM SAT1N ALINACAKTIR İ.E.T.T. İŞLETMELERİNDEN 1 Yukarıda yazılı iş njektupla fiyat ve teklif isteme usulü ile ihaleye konulmuştur. 2 Teklifler en geç 8.2.1973 Perşembe süpü saat 15 'e kadar Metrohan 4. kat Levazım Müdürlüğünç verilecektir. 3 Bu işe ait şartnameler bedelsi? olarak Metrohan 4. kat Levazım Müdürlüğünden temin edilebilir. • (Basın: 10738484) Şerit ve çember 113.00 109.00 102.00 107.00 115.30 108 80 115.90 108^0 128.30 115.00 Filmasin 106.10 80.70 99.30 103.00 117.30 117.60 112.40 97.40 118.80 Ağır Ievha 111.80 102.30 109.60 " 118.00 103.00 125.00 115.70 114.00 130.60 120.30 104.00 230.00 DOLAR /TON Sıcak çekilmiş saç 133.20 123.70 124.70 128.60 132.85 138.00 140.80 131.50 166.00 115.00 101.00 Istanbul Ücretliler 1963 1964 1965 1966 1967' 1968 1969 1970 1971 Siçortalı tsçilerde Geçinme Ortalama Ücret T.L. Endeksi 17.91 100.0 19,50 21,64 23,43 25,83 28,27 32,13 35.22 38.35 41,57 102.2 108.4 113,1 120.0 125.0 131,2 143.3 164,0 Sigortah Işçüerde Ortalama Gerçek Ücret TJU 17.91 19,08 19.96 20,72 21.53 . . ' 1972 196,8 22.62 24.49 24.58 23,38 21,12 102.00 141.10 11620 21550 Ereğli Demir • Çelik tesislerinin üretıme açılması, biraz da hammadde fiyatlarındaki bu çarpıklığın giderilmesi istegine dayandırılmıştır. Fakat, Ereğli Demir Çelik üretiminin rıdır. Aşağıdaki tablo, Türkiye'nin en büyük tesislerı olan demir çelik fabrikalarının ileri üîkelerdekilere göre mukayese edilemeyecek kadar küçük olduğunu göstermektecfir. ğerdeki artıştan daha düşük olmustur. Böyle bir durum ortada oiduğu sürece, maliyet artışlarının ücret artışlarma bağlayan tez dayanaksız kalmaktariır. îşçı ücretlerinin. maliyet artışlannda önemli bir rol oyna Son iki yılda işçüerin ücret gelirlerinin artmasına rağmen fi yatlar daha hızlı artmış olduğu için gerçek ücretleri düşmüştür. Işçiler ücretlerinin karşılığında daha az mal ve hizmet alabilecek duruma gelmişlerdir. SATIŞ İLÂm İSTANBUL DEFTERDARLIĞINDAN C i n s i Degeri 1 Buzdolabı 8.5 ayak Bossch marka 1 Telefon 45 05 52 35UU, 2 Daktilo makinası Lis\vissa Lierıba marka, 3500, 1 Müdür masası madenı ü?.erı formika kaplı 25IJ0, 4 Şef masası 3 gözlü üzeri formika kaplı 4800, 1 Madenî dolap büyük boy Nurmetal 1000. 5 3'ü bordo 2'sı siyah renk " „ 7„ , 3, 5, Beyoğlu Vergi ü a ı r e s i n e otan vergi borcıından dolayı B e y o ğ l u Vergi Dairesinde tahtı hacze alınan ve aşagıda cinsi v e evsafı gösterilen e ş y a n ı n 6/2/1973 çünü saat 14'te peşln para ile satılacaSı. ancak verilen bedel tesbi» olunan değerin 0 /ı>7ö'inden aşağı olduğu veya hıç alıcı bulunmadı]»! takdirde 2 nci satışın 8/2/1973 günü saat M'te aynı mahalde yapılacagı fazla malumat almak isteyenlerin B e y o ğ l u Vergi Dairesi Mü dürlugüne müracaatları ilâo olunur. ( B a s ı n : 10769/483) Adet Dosya No: 38 TÜRKİYE'NİN EN BÜYÜK ÜÇ DEMİR ÇELİK FİRMASI ( 1971) A d ı Ereğli Demir ve Çelik Fab. A Ş. Türkiye Demir ve Çelik Fab. Metaş tzmir Metalurji Fab. Tıllık satıs miktarı (Milyon TL.) 1242 3 KJ0.5 213.7 Zile Belediye Baskanlığından Hıdırlık mevkiinde Asrl Mszarlık bitişiğine yaptırılacak Bütangaz inşaatı kapalı zarf usulü i!e eksiltmeye konulmuştur. İşin keşif bedeli 87.499.46 TL olup geçici teminatı 5625. TL. dır. İhale 14.2.1973 Çarşamba günii saat 15 de Belediye'de toplanacak komisyon huzurunda yapılacaktır. İhaleye girmek isteyenlerin 2490 sayılı kanunun 32 nci maddesine tevfikan hazırlayacaklan teklif mektuplarını ihale saatinden bir saat evvel ibraz etmeleri ve ihale dosyasımn Fen İşlerinde görillebileceği, ihale ile ilgüi tüm giderlerin yüklenîciye ait olduğu duyurulur. (Basın: 10776481) Sermavesi (Milyon TL.) 722.0 1.586.1 81.6 ÇalıstıruıSı insan sayısı 4.623 12.434 868 \BD DIŞINDA tLERİ KAPİTALİST ÜLKELERtN EN BÜYÜK ÜÇ DEMtRÇELİK FtRMASI 100.821 57.2307 127.873.2 Nippon Steel (Japon) 238.000 45.028.2 56.405.2 British Steel (Ingiliz) 40.660.6 23.077.9 96.069 August Thyssen Hütte (B. Alm.)