Katalog

49. yıl, sayı: 17390 umhuriyet Kurueusu: rUNUS NADİ Telgraf r« mektup adresi: Cumhunvet tstanbul Posta Kutusu: tstanbul No 248 T e 1 e f o n 1 a r : 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 1 Ocak Pazartesi 1973 Turdumuzun dusünc». edeblyat T» «Sm t haratında «eçml» yılın hareketlerinin bllinçojunu T* Uzerlnde cn lsabetll yorumlan v«ı«u v» bu nltelijiyle her yıl bafinda kapısılan Tarlık Yıllığı'nın 197» saytaı çıictj. Aynca yılın lç v« dıg olayları kronoloJUinl. blbliyo£rafyasını, «e«me siir v» hlkayelen blr araya getiren bu 858 »ayfahk Utabın fly»tı gen* yalnıı 30 Uradır. İlâncıhk: 3845 Varlık Yıllığı 1973 Sunay, Meclisleri göreve çağırdı Cumhurbaşkanı Sunay yeni yıl mesajında, toplumda huzursuzluk ve sıkıntı yaratan sorunlara çözüm yolu bulunmasını istedi Genel Kurmay Başkanı Gürler de, Törk Sllâhlı Ktıvvetleri mensuplarıyle, Kıbrıs Cumhurbaşkanı ve Türk Alayının yeni yılını kutladı Belediye Meclisi raporuna göre ÎETT hizmetlerinde bu yıl gerileme olacak «YENİ YILDA SEÇIM YAPILACAK» ANKARA, (Cumhnriyet Bflron) Sijasi parti Hderlerl, yayuıladıklan yeni yıl mesajlarınia yeni yılda seçimlerın yapılacagına temas ettıler. CHP Genel Başkanı Bulent Normale geçişe, çözüm bulunsun,, ECE VIT: ANKARA Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, yeni yıl dolayıst\ie dun yayımladığı mesaıda, yeni yılın vatandaşın yuzunu guldurecek ferahlı günlerin başlangıcı olmasını dılemış, «Meclislerımizin, toplumda huzursuzluk ve sıkıntı yaratan sorunların, ekonomik alanda ferahhk sağlayacak uygulamaların ve içinde bulunduğumuz olağanüstü durumdan normal duruma geçişm çare ve şartlarını en ısabetlı bır sekılde araştırmalarını ve parlamentorfa mevcut sîyasî partı ve grupların yasanıa \etki ve tasarruflarını, mılletımıze huzur ve refah getirecek tedbır'ere öncelık vererek kullanmalarını temennl ederım» demi«tir Genelkurma\ Başkanı Orgeneral Faruk Gurler de, Turk Silâhlı Ku\"vetleri mensupları ile Kıbrıs Cumhurbaşkanı Yardımcısı ıce Kıbrıs Turk Alayınm ye nı yıllarını bırer mesajla kutlamıştır. Cumhurbaşkanı Sunay'ın mesajı şoyledır: cl973 yılının, memleketimız ve butun insanhk âlemı için huzur ve sukun yılı olmasını, kalkın(Devamı Sa. !. Sü. 4 de) Ecevit ise yeni yıl mesaiınrta yeni yılda seçımlerın yapılacağını, demokrasinln butun kurallarıyle ışlemeye başlayacağını belırtmekta ve föyle demektedır: «1973 yıh Yüce Türk Ulusuna kutlu olsun. Yeni yıla umutla glriyoruz. Bu yıl seçimler yapılacak ve demokrasi yeniden bütun kural larıyle işlemeğe başlayacaktır. Demokrasl ancak özgurlük va banş ortamında verimli ve sürekli olur, özgürluklerin kısılması ve iç banş sağlanmağa çahşıhrken alınan tedbirlerle toplumda yeni yaralar açılması demokrasimızin geleceğini tehlikeye düşurür, demokratik özgürlüklerin geregl olan dü?ünce ıy. rılıkları içinde kardeşlifi ve İç banşı sağlamak, yeni yılda başlıca od'evımiz olmabdır. Türk ulusunun, ban?, «zgürlük ve demokrasi yoluyla bütun sorunlannı çözebilecek güçte ve olgunlukta olduğuna inanıyorum. 1973 yılının Türk ulusuna ve bütun insanhğa mutluluk getirmesini dilerim.» • İETT ÎDARESÎNÎN 315 MÎLYON LtRALK ALACAĞININ TAHSİL OLANAĞI BULÜ«MADIĞI BELfeTÎLDL OTOBÜS tTHALÎ tÇÎN KEFİL OLAN MALİYENtN BORCU DA ÖDENEMEDt. • ISTANBUL'DA SIK SIK MEYDANA GELEN CEREYAJN KESİLMELERÎNE ELEKTRİK İŞLETMESİ İLE TEK ARASINDA ANLAYIŞLI İŞBÎRLÎĞÎNÎN KURULAMAMASININ SEBEP OLDUĞU ÖNE SÜRÜLDÜ. İETT'NİN 743 MILYON BORCU VAR îstanbul Elektrık, Tramvay ve Tunel Işletmelen nakkında Belediye Meclis murafcıplarınca hazırlanan 1973 yılı biıtçesl haickındakı rapor Istanbulun en hayatî hızmetlennın önumuzdeki yıl içinde daha da içınden çıkılmoz hale geleceğinl göstermektedii Kemal Çılıngıroğlu ve Oktay Ct becı tarafından nazırlanan r; porda Elektrık, Otobus, Trole bus, Tunel ve Havagazı Işletm' lennın malî durumu ile ılg' karanlUs bır tablo çızılmektedı Bütçenm genel gelır ve gıde lerındeki tahmmlenn eleştınsı den sonra malî durumu gen şekilde ele alan raporda ıdaren 305.1972 tanhı ıtıbarıyle borçj n toplammın 743 121 044 93 T sı olduğu, buna karsıllk mevc 315 123561 56 TL. lık alaca» tahsılı mumktin olmayan Kalfı lerden teşekku: ettığı belırtılmte ve «Idare borçlan bakımı dan çok ağır öır basta altınd dır, fakat alacaklan bakımmd. rahat defildır Idarenın 1973 lı ıçın teklıf ettıgı blitçe tasa sı borçlannm odenebılmesi ba mmdan en ufak bır ımkân t tirmemektedır Bugünkü şarti devam ettığı takdirde borçlaı odenmesi şovle dursun, 1973 lında artmava devam edece tır» denılmektedir. Raporda daha sonra ldarer işletmelert teker teker incelt mektedır Rapora göre ıdarenın Kâr ec" tek ısletmesi Elektrık Işletmf dır Idare TEK'ten (Tür>î Elektrık Kunımu) toptan a! ğı elektngı tuketıcıve satmak dır Anrak Isfanbııl'drt sık vukubulan anza ve cerevan sılmelennın Kusurunun hem I reye. hem de TEK Kururm ait olduğuna ışaret edılmekte «Bu ıkı Kurum arasındd anla\ lı. samımî bır ısbırlığının rr cuf olmHması aksıne bır ç< rekabet navası ve suçlama eg mınm süriıp aıtmesi ve TEK Istanbuldakı perakende satıs I kını elp geçırebılmp duşünt bu rMlm dnfmasınrla müec olmaktarlır» donmektedir Dığer taraftan elektrık abc len savısınrta 1972'nın ılk 10 ıçındPkı artışın 4d bine vakl? ğı açıklanmakta Idarenin e tnkten eldp ettigı Kârın diğer letmelpnndpn u*radıgı zarar kapamaya varadıgı ıfade edılr (Devamı Sa. 7 Sü. 5 Yeni Yılın Eşiğinde aşadıfcımız koşnllar altın^ 1973 yılına ilk a&mıJ \ mızı atmrken na jöniyo^™ roıî Geçen yılın çözemedl|imiı yıfın yıgın «ornnunı sırtımıza yüklemif, o yiikün agırlıfcını tasımaıun yorçnnln£undan önümüzdeki yıl boynnca acaba kurtulabilecek miyiz? Doğrnsunu isterseniz, arkada bıraktığımız 1972 yılını başarılarla gecirdiğimizi söylemek guçtür. Gerçi anarsik olaylar gözle görülür derece azalmış, ama bnna karsılık reform tasarılarmdan hiç biri kesin bır çözüme tağianamamıştır. Bunları, oldufu gibi 19*3'e tasıvoruz. Hem de önümüzde 12 değil, sadece 2 aylık bir süre kalmıştır. Bu süre içinde reformları gerçeklestirmek, aynca Anayasa te Meclis İçtüzüfiı gibi önemli yasal ayarlamaları tamamlamak zorondayız. Yapabilecek miviz? Kâğıt uzerinde >apsak bile, toplum yasamında bunlan kamuoıunn hosnnt kılacak biçimde nygulayabilecek miyiz? Runalımdan kurtulabilmemiz her iki sorunnn da olumlu bir çdzüme ba|lanması ile gerçeklesebilecektir. Aksi takdirde bunalımdan kurtulmak söyle dursun, ülkemiz yeni yeni bnnalımlarla kar^ılasacak ve biz, dün geride bıraktıfımız 1972 yılını belki rahmetle anmak durnmunda kalacağııdıt. CHP Genel Başkanı Sayın Bülent Ecevit'in buzdolabına konduğunu sövlediji demokrasi, B zaman olduğu yerde kaskatı donup kalacak, biz de Cumhuriyetimizin 50. yıldönümünü gög•ümuzü gere gere kutlamak zevkini tadamavacağızdır. Bu bakımdan devlet yönetiminde sorum paM tasnan bütün kurulusları. özellikle sivasal partilerimizi ve sajın politikacılanmızı içtenlikle uvarmavı kaçınılmaz bir görev bilmekteviz. Küçük ihtiraslar, kısır dıdismeler bir vana itilmrli, Atatürk'ün öııgördüçü. bizi çagdas uyşarlık düırvine ulastıracak ilkelere öncelik tanınmalıdır. Batılı anlamıvit demokrasi kurallarım uygulamak, ama içtenlikle uygulamak, halkın refahını sağlavıcı bzçürlük ortamına jolacmak basarılması gereken işlerin basında geUr. Sokaktaki vatandasın belini büken en ağır vük, buçün ha>at pahalılığıdır. Bu yükü kevfî emirlerle, hnknk dısı tedbirlerle, >a da küçük bir azınlığın çıkarı uiruna büıuk çoğunluğu feda eden politika ojunları ile hafıfletemcviz. Buna olanak bulııııamadıgı ve hiç bir zaman da buInnamavacağı simdive dek savısız denevlerle saptanmıstır. Sokaktaki adamın havat yükiinu hafifletmenin volunu, çıkar çevrelerinden önre halkın refahını, halkın matlulufnnu çözönünde tutarsak bulabiliriz. Yoksa ne yaparsak yapalım bostur. Kendimizi aldatmış olmaktan baska bir ionuç elde edemeyiz. Ara rejim, geçici rejim dediği•niz bngünkii olağanüstü, kendine özgü yönetimin yerini, hep özlediçimiz olagan ve gerçekten demokratik bir rejime bırakma• için ilgililerin her türlii ard ı döşünden ozak kalarak biitün güçleriyle halk çıkarları nirnna çaba harcamaları gereklidir. 1973 yılının Türk ulnsuna ve teker teker bütün vatandaşlarıınııa hayırlı olması yürekten dileğiıniıdlr. BAŞBAKAN MELEN: "IHTILAL TERTİPLERÎ BOŞA ÇIKARILDI,, ANKARA Başbakan Ferit Melen, dun yaymladığı yeni yıl mesajında, «Seçımlerın, Anayasanın emrettığı sure içmde mutlaka yapılacağını. belırtmış, demokratik rejimimizın kendısini tehdıt eden tehlıkelerden korunma ve gelişme yolunda olduğunu bildırmıştır. Melen, «Anarşı harekefleriyle mucadelenın Sıkıyonetimin ted birleri sayesinde başarıya ula$tığını, memleketin yıllarca özlemını çektığı emniyet ve huzur ortamına geldiğıni» belirtmıs ve • Son yılın memnunluk ve ferahhk verici bır gerçeği olarak şurasmı onemle belırtmek ısterım kı, artık, bütün memlekette emnivet ve asayiş mukemmel seviyeye erişmistır. Silâhlı Kuvvetlerimizin de buyük katkısı ile guvenhk hizmetlen. memlekette faili meçhul kalmış bir JUÇ bırakmayacak, devlet otoritesini yurdun her koşesıne hâkım kılacak ve vatandaşları tam ölarak huzur ve guven içinde yaşatacak bır muessirıyete kavuşturmuştur » demiştır Anarşist ve maceracıların «sindirılerek», her türlü ihtılâl tertıplermin «bosa çıkanldığını» ifa de eden Başbakan, «Demokrası rpjımımızın, insan hak ve hürrıyctierının gerçekten korunmasmın sağlandığını» bildirmiştir. Baçbakan Melen, mesaiında daha sonra şunları belırtmıştır: «Turkiyenin rejimi hakkmda Turkjye aleyhmdeki propaganda çevreleri tarafından ılen sürülen her türlu yanıltıcı ıddıalar hıl&fına demokratik rejimımız. kendısmı tehdıt eden tehlikelerden korunma ve gelısme yolundadır. Elbette kı, 12 Mart uyarısı dernokratık rejimi ortadan kaldırmak ve zavıflatmak maksadıyla değü, bunun tam tersıne Cumhunyetı, Anavasa ile öngönilen demokratik düzeni saldırılardan ve vıkılmaktan kurtarmak ve güçlendirmek amacıyla vapılmi'tır Anayasamızda vapılan son değışiklikler, hürriyet düzeninin korunması bakımmdan rejimin daha sağlam (Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) Demirel'in mesajı AP Genel Eaşkanı Süleyman Demırel de yeni yıl dolayısiyle bır mesa] yayımlamıştır. Demirel mesajında, 1973'de Cumhuriyetin 50. vıldör.ümünUn kutlanacagını hatırlatarak «Cumhunvet, hükümranlığın mıllete ait olması demektır. Ba;ka bir devişle, mılletm üstünde hiçbir kuvvetın mevcut olmaması demektir. Cum hunvet (açık rejimi, (açık ekonomı>, (hur ve açık toplumu) gerçekleştırmevi kendısine gaye edınmistir. Turk vatanda^ı (bugun, yann ve gelecek) korkusun(De\amı Sa. 7, Sü. 1 de) Trabzon seferi iptal edilince yolcular uçağael koydu • EL KOJNAN UÇAĞI KİRALAMIŞ OLAN FENERBAHÇE FUTBOL TAKIMI YILBAŞINI SAMSUNDA K U T L A D I SAMSI'N Turk Hava Yollarının Samsun ek seferını yapan F27 uçağına, Trabzon a gltme«ı gereken ıkısı çocuk 19 yolcu Samsun Alanmda el kovmu=, bu nedenle uçak Samsun'da kal mıs, hava karardıktan sonra Samsun'dan kalkıs ımkânı ortadan kalkınca o"a. o uçakla Istanbul'a donecek olan Fenerbahçe kafıle^ı geceyı Samsun'da geçırmeğe mecbur olmustur Dun sabah saat 07 ve 08 15'de Samsun seferleıı Esenboğa Havaalanının kalkısa musaıt ol , maması nedenıvle ıptal edılmıs, saat 11.50'dekı ek sefer yapılabılmıştır. ' Saat 14 55'te içinde ikısi çocuk 19 Trabzon yolcusu da olduğu halde Samsun'a ınen uçak Trab zon Havaalanında havanın «afiir ve ırıse musaıt olmaması nedenıvle» Trabzon'a hareket edememıs, THY ılsılılerı seferın Sam ı sun Trabzon kısmının iptal e ' dılrfığını bıldırmıslerdır. Uçağın Samsun'da bulunan F Bahçe kafilesım alarak istanbul'a ddnmesınin bildirilmesi, Trabzon yolcuları tarafından du yulunca yolcular, «Biz de yılbaşmı evlerimızde geçirmek isti yoruz» diye dıretmiş ve uçağı ter ketmıyecekleı ını bıldırmışlerdır Bunun uzerıne Samsun Emnı , yet Mudurü Vasıf Enustün ve tl Jandarma Komutanı Albay Mahmut Akşam, havaa'anına gı derek yolcu'.arla goruşmuş, an ^ cak ıkna etmeğe muvaffak olamamışlardır. Taıtışma sırasında vakit gecıktığı ıçın apronun ışıklandınl (Devamı Sa. 7. Sü. 6 da) Yeni yılda mutluluklar dıleriz Elektrik İşletmesî KAYA,1972'DE EKONOMtK ALANDA ALl^AN TEDBtRLERİN SABOTE EDİLDtĞİM Ö1SESÜRDİ) ANKARİ Turkive Tiearet Odaları, Sanayı Odaları, Tıcaret Borsalan Bırhğı Baskanı Sezaı Dıblan, venı yıl mesaiında mıl1 letimızın yeni yıla gelecefinden emin yurttaşlar olarak güvenle gırd'.Şını ıfade etmiş, «Mılll özel teşebbüs, bağrında yaşadıgı toplumun mutluluğuna yapacağı olumlu katkmm on sevM içındedir» demiştir. Dıblan mesajmda daha sonra özetle şunları kavdetmiştır: «Geçen bu yıl içinde gücünü yalnız milletten alan demokratik cumhunyet rejimjmizln kemalıvle kurulup ışlemesi için har canan çabalar, istikbalden bırer bırer kopup gelen her yeni yılın milletimiz için daha mutlu yannlarla dolmasını sağlayacak temel olarak, tarihin malı olmuştur. Geçen yıl içinde anarşht ve doktriner baskı olarak nitelenebilecek milll varlığa kasıtlı olavlarm yılın başından sonuna cidildikçe kuvveti, mahlyeti, politik ve sosyal gücii daima bir öncekinden daha zayıf hale gelmiştir. Gerçpk insanltk idealinin bu 2aferini de, yeni yıU girerken kutlamaktayız.» (Devamı Sa. 7, Sfl. 8 de) 2 MİLYONLUK BİLETİN 2'Sİ ISTANBUL'DA j GERÇEK »LAYLARIN RDINDAKİ Mılli Piyangonun geleneksel Yılbaşı çekılışı dun Ankara'da yapılmıştır. Cekıhşte 2 mılyon lıralık en büvuk ıkramıye kazanan büetlerin ikısi Istanbul'da olmak üzere Gerede Maras, Fethiye, Goktaş. Samsun, Izmir ve Ankara'da satılan bıletlere isabet etmıstir. Dığer bir milyon lıralık ikramıyenın ıse, ıkısı îstanbul, dığerleri Bala. Maras, Merzıfon, ı Askale, Ankara, Izmır ve Samsun'da satılan biletlere isabet ettığı bıld.rılmıstır. Mıllî Pnangoda kazanan numaralar şoyledır: (Dfvsmı Sa ~, Sü 3 de) 1972'yi iyi ve kotü yanlarıyle geride bıraktık. Yeni yılın bugunku ılk gunu bizım ıçın >eni bır başlangıç olacak. Gene üzuleceğız gene sevineceğiz. Taki. onvmüzdeki 1974'e kadar. Geç mış yılın son gununde kılometre lerce öteden Istanbul'u zivarete gelen bir turist ailesi de vardı In gıltere'den gelmışlerdi. Yeni yıla lüks bir otel veya klup yerine iınlü Çıçek Pasajında girmeyi tercih etmışlerdı. Küçuk çocukları beraberınde yedıler, içtıler. Pa sıjın bohem havasına kendilerim kaptudılar. Sonra da otellerınin jolunu tuttular. Gerçı dün aksam. eğlenen eğlenmişti ama, çoğu ls tanbullu yılbasmı TV'ları basın' da geçirmıştı Fıyatlann alabıldiğıne artıs gösterdığı bir ddnemde. eğlence yerlerı de elbette ateş pa hasıydı. Dünvamn en zengin üç milyarderi yeni yıla Londrci'da girc LOVDRA Dunyanm en gm uç mılvBrderı bır rasl sonucu 1973 vılına Londra'da dıler Ne sahıp olduklan ı melpnn yıllık kazancını ve n harcarlıklan paranın hesa bılpn bu üç mılvarder Dtıny eemı kralı Anstotslps On petro! ve sanat eserleri 1 Paul Gettv ve vılla'dır ın<5aı dan kaçarak vasavan Ho\ Hughes'dan bRskası değıl fDevj'• Sa 7 Sü. 1 Bu yıl iki bayram birlikte 1973 yılında kutlanacak Şeker Bayramı Malkoçoğlu'nun 29 Ekim'e raslıyor datmaktır. Ba Brnek, bütün üretim kollannda ve sosyal gelismelerde de geçcrlı •ayümalıdır. Ancak Iurkiye'de böyle hesapları yapan akıl sahiplerini asın kötümserlikJe suçlayan •a$ın. iyimserlerin sayı lan da az değildir. Kusku<tuz, her veni yitın ve geçen zamanın yarattıjp bir büyiime vardır. örnegin, yılın sonanda TürldTe'de daha fazla nr vapılacak, daha fazla elektrlk üretllecek. daha (Devamı Sa. 7. Sü. 4 de) •**•• Ilk günün hüznü ceden hesaplanahilmcktedir. Or neğin. buyuk ihtiyaç duydufnmuz reformlar gerekli düzen değişikliklerini yaratmadıkça 1973ten tarım. eğıtim emlüstri, istihdam, yönetim, petrol ve madrnjer gibi konularda büyük gclişmeler, sevinçler beklemek fazla iyim«terlik olacaktır. Türkiye'de koout meselesini halletmek için her yıl 300 bln ünite er vapmak gerekirken, devlet istatisiikleri ancak 70 bin ünite yapılabildiğini ortaya koTnyorgs, 1973'e reya 19S3'e flmit baglamak, ote» olss kendlnl »1 NADtR NADİ eni yıla herkesın ümitlerle ve iyi dileklerle baslamak istediğinde kimsenin kuşkusu olraamalıdır. Sıkıntılar içinde bunalan insanlar ve toplumlar, gelecek günlerin getireceği ferahlıği oeklerler. Bu. pünün Türkiyesi böyle bir beklcyisin dorufundayken 1973'e «hoş geldın» diyor ve ondan çok şeyler bekliyor. Bilimsel bir çağda kaderci olmak, bo? havaller ve ümitler beslemek olanagı kalmamıştır. Her yeni yılın toplumsal haya. tımıu neler getirebileceti ön Y Bizi yepyeni bir çehreyle, bilin mez olaylar, çeşitli sürprizler, se vınçlerin yanı sıra üzüntülerle de karşılayacak 1973 yılmm bilinen tek y5nü, Cumhuriyet Bayramının 50. yıl dönumunün, Şeker Bayramının ikinci gunüne raslamasıdır. Raslantı, Milâdî ve Hicrî Kameri takvimlerde, yıl sürele rınin birbirinden farklı olmalarından ileri gelmektedir. Bu du rum 33 yılda bir aynı raslantıyı meydana getirmektedir. Olayın bilimsel yönünü, Kandil 11 Rasathanesi yöneticilerinden Doç. Tank Gökmen su şekilde an latmıştır: gün denilmiştir Milâd! tarihte bir yıl. guneşin gökyuzünde bıı devrini tamamlamak için gereken sure olarak alınmıştır Bu df 365. 2422 eüne tekabül ermektedır Hicrî Kameri takvimde ise, bıı kameri ay, yeni ayın birbiri t.rd' na iki görünüçü arasındaki süre olarak tanımlanmış ve on iki ayda bir vil itibar edilmiştir. yeni macerası cSözü geçen takvimlerden biri güneşin. diğeri ise ayın gökyüzündeki hareketine bağlı olarsk tanımlandıklarından, bu olaya astronomik bir olay da demek mümkündür. Her iki takvimde de gOn biriml «ynıdır. Yani yerin eksenl etrtfıada (üncfe S'6T* blr devrina blr Bir kameri ay ortalama olarak 29 531 gün olduğuna göre, bir yı) 354.3671 gün eder Görulüyor ki M ladî takvimdeki bir yıl arasınds 10,86 gün kadar bir fark vardır Yani Hicrî Kameri tarihte bir yı) süresi, Miladî tarihtekinden 11 gün kısadır. Işte bu sebeple belirli Miladî bir tarihle. belirl! Hic rî Kameri bir tarih arasında her geçen yıl 11 günlük bir fark htıEiıle gelecek ve yaklaşık olarak 33 yıl sonra bu fld tarih arasındaki fark, ilk defaki farktan ancak (Devamı S». 7, Sfl. 6 ds) ÂŞKVE KILIÇ Yazan ve Çizen : AYHAN BAŞOĞLU BUGÜN 4. SAYFADA