Katalog

CUMHURÎYET 25 Eyîüî 1972 İNCELEME: Doç. Dr. AÜ SAİT YÜKSEL E oğu t a n m ülkesinln çahşma ritnü ve besîenme düzenine aîışık ilnn göç eden işçilerin; ağır sanayî ülkelerinın koşulîanna uyaoılmsieri de önemli bir sonm olarak ortaya çıkmaktadır Yasancı işçilerin, iş hayatınm genei akışma uyma sorunları yanında, kili 'aniaşmaîarda ve kâğıt üzerinde çözüme bağlanmış görünen*iş coşuîlan yönünden yerli ile yabancımn eşit Işlem görmesi ilkesiıin uygulanması açısmdan da güçlükieri vardır. Tarım ülkesinin çalışma koşuüanna ahşık oia işçiîer yabancı ülkelere giüikleri vakit çeşîtî güçlüklerle karşılaşmakta, gerek beslennv ahşkanhğındaki aykmlıklar, gereks* değişen çaljşma düzeni çeşitll sonınln ortaya çjkarmaktadır ş kazaları îstatistikler, Almanyada yabancı işçilerin. ortalama olarak yerlîere göre 2,5 kat daha çok iş kazasma uğradıklannı göstermekieir. Kaza oranı Türk işçilerinde (Almanîannkinin) 3, îtaîyanîarda 5 ve îspanyollarda 2 katı daha yükşektir (1). «1969 yıîında sigortîı her Î000 yabancı işçiden 222 kiş'i kazaya uğramışken, Almanırda her 1000 kişiden sadece 88'i kazaya uğramıştır.» (2). Yabanı isçilerin açtıklan iş ve sosyal hukuk dâvaîarınm 2/3'si kazalarU gilidir. . ," Yabancı işçiierde kaza oranınm yüksek olmasınd'a yabancı işSîerin yardımcı işçi olarak daha çok üretimde ve çoğu kez ayakı, tehlikeli islerde çalıstınlmaîanmn rolü büyüktür. Buna karşık yerü işçiîer, kaza riski daha az olan kalifiye işlerde, ya da memr olarak işletmelerin bürolarında çahştınlmaktadır. (3) Konunun, yabancı bir ülkede hakkm yeterince aranamamasman doğan başka üzücü b'rnekleri de vardır. Alman kaynaklarmin derlenen bilgiye göre (4), bir Türk isçisi ile iîgili olarak ya»nan bir tecrübe söyle idi: Münıh'te bir metal fabrikaşmda iş kaısı sonucu bjr Türjc işçi«=i yanmıs, poîis ve itfaiyerfin çağrılmagerekmişti. Polis de tesbitlerinde bu iş kazasında Jşvereni kutrlu bulmuştu. On gün sonra Türk isçısi hastanede öîdüğü zaan, ölüm nedeni olarak kalp yetersizîiği beyan edilmiş* ve böyce ölenin yakınîarına kaza sigortasmdan bir maaş bağîatılması ı mümkün olamamıştı. lastalanma oranı ,» . , Alman Sigorta Kurumu istatistiklerine göre öteki ürkelereîen len işcilerîe karşıiaştmldıSmda Türklerin hastalanma oranmın ha yuksek oltfuğu asağıdaki tabloda gorülmektedir: Bütön isçilerin bastalnnma 11ar oranı % Türk ?68 5,50 5,3fi 5,27 Almanyada enfazla iş kazasına uğrayan işçiîer lurkleı ALMANYA'DA VE TÜRKİYE'DE BİRÇOK SÖZDE İTHALÂT VE İHRACAT FİRMASh İNSAN TİCARETİ YAPARAK MİLYONLAR KAZANIYOR. TÜRKİYE'DEN TURİST İŞÇİ YOLLAYAN TESKİLÂTIN ÜYELERİ ARASINDA laTANBULLU BİR MİLYONERİM DE YER ALDIĞI BELİRTİÜYOR. Alman kaynaklanna gbre, Kurum aracılığina başvurmadan Almanyaya giden Türk isçilerin sayısı şu g^Iişimi göstermiştir: 1965 1966 lf)67 1968 41 450 1969 98 142 1970 1971 95 685 63.777 Yunan îtalyan 4 47 4,89 5,34 4 56 5,00 5,70 îspanyol Yugoslar 4,80 * 4,93 3,20 3,54 4,75 . )70 5,34 6,23 * 5,54 laynak: BfA, Auslaendische Arbeitnehmer 1970, s. 21] Tabloda görüldüğü gibi haetalanrna orâm en az olan işçi gru. Yugoslav ve Yunanh işçiler olmaktadır. Buna karçıhk fres' '•ne alışkanlıklarındaki aykırıhklar ve snhayi ülkelerinin kollarına uyum güçlükleri nedeniyle Almanya'da en çok hastaian işçi kitlesini Türk işçileri tcskil etmektedir. öyle ki, Türk ilcrin hastalanma oranı. h?le 1970 yılmda s'adecc yabancı ışçıiçinde değil, Almanyada çalışan yerli yabancı bütün işçılehastalanma oranının da üstünde olmuştur (5) Ağtr sanavi işinin gerektirdıgi bcslenmc dısıphnıne alısama* k, domuz elinden kaçınma ve asın tasarruf kaygulan sonu et tuketımini ıhmal eden Turk isçilerinm bu konudaki guç•lcri. öteki gruplarla karsüastırılamivaçak kadar çetındır Ru 'i'lann yazan. yabancı isçilerin sağhk sorunlprı»ile il^iIi ola< vıllar Öncesinde Raden • Wurtemberg eyaletinde düzenlpn• hjr scminerde, bir Alman doktorun.tebhğincfpki şu mealdeki * 'lerı, bugun.de ürpererek hatırlamaktadır: e.'.özellikle Türk ileri arasında görülmesinden öturü, Alman tıp edebiyatında "cme neredey.se Türk hasialıljı dcnecnktir » Aynı nedenledir Almanyava işçi sevkedcn ırtjbat burolnrıjıa bulunduğu hen butUji r ülkelrrde, sağlik heJcnleriyle muracaatların red oranrtftlama ° f "10,4. jkpn, Turk ı^çiTfrinde aynı orarî (İnceftt "yrt». , /t da % 11 1 olmus vo hele geçen yıl Alman İrtibat bürosunun, lenmesi zayıf n'nr is'lerdeki mıksetme ihtirrfeli karşısında en ık suphe ve rnntgen ^PsbitlerinrTe bile müracaatlan reddetme limi Bonucu hiçbir ülkfde görülmemiş bir orana, % 2O'ye İŞ KAZASINA UĞRAYAN İŞÇİLERİMİZİN HAKLARI DA YETERİNCE ARANAMİYOR. ÖRNEĞİN BİR METAL FABRİKASINDA İŞVERENİN KUSURU YÜZÜNDEN MEYDANA GELEN .KAZADA YANAN TÜRK İŞÇİSİNİN ÖLÜM SEBEBİ KALP YETERSİZLİĞİ OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. gondcrılen ışçiler sayısında 1964'ten beri birinci sırayı işgal eden Turk işçileri. 1970 yıhnda ilk kez birinci sırayı Yugoslavlara bırakmıslar ve 1971 yıhnda yeniden birinci sıraya geçmişlerdir. Kurulusundan beri Alman îrtibat Bürolarınca (1971 vılma kadar) Aimanya'ya 411 164 kısi yollanmıstır , 1 Kurum aracıyla Ricîen sayısı 45 T)53 32 516 7 233 2. O yıl gelen toplam işçi 59 816 43 499 14 834 3. Kurum aracıy!a gelenlerin, top' (1/2) . o r a n ı . /o m 6 62 376 121529 123 626 4 Turist olarak gelenlerin toplama oranı °'o 33,8 16,2 74,8 48.8 «6,5 80,8 77,4» 25,2 51.2 43,5 19,2 22,6 ırîst işçi Tuıist işçi konüsu, göç ybllayan ve göç alan iılkelere merkezkurmuş olan insan ?îmsarlarmm ©iınde Bah Avrupa ulkeledeki büyük bir sömürü aracıdır' . „ t. [Kaynak: BfA, Auslaendische Arbeitnehmer 1970, s. 82'den b'zetlenerek] » Görülüyor ki, son yılların ortalamasına göre (yalnız Türkıye' den değil, Fransa, îsviçre vb. gibı komşu ulkellVden de) Almajjiya'ya turist isçi olarak giden Tfirklerm'oranı, yıllık ortalama gı rısin ° o 32,5'unu bulmaktadır / Bugün Almanya'da 400'den fazla msan ticaretı yapan. yani yabancı işçi getirip ihtiyacı olan firmalara kıralayan kuruluş bulunduğu belirtilmektedir (6). Gelen işçıler, turist oluşlarımn ortaya çıkmaması pahasına modern çağda tasavvuru güç ağır şartlar içinde yaşamakta ve çalısmaktad"ırlar. (Aracı firmalar hakkinda ceza takibine imkân veren bir ceza kanunu değısıkhk tasarısının Almarl Hukümetınce hazırlandığı duyulmuştu). Isviçre'de de işçıye 5,50 frank saat ücretı verip, kiraladığı firmadan isçi başına 15 frank saat ücreti alan kira fırmalarınm bulunduğu bclirtîlmektedir (7) î^vicre ile isçi yollama anlaşma<;ı bulunmadığı içın. isçi basma 2.000. franka kadar para alarak; îsviçre telefon rehberle^inden derled"ıkleri fırma adreslerıne, sirküler biçımindeki fotografh i^çi isteklerim gonderen, 1stanbulun büyük caddelerıne yerleşrnjs sozde ithalât ihraçat^ firmalarının 'bulunduğu da bir gerçektir. (8) Alman îrtıbat Bürosunun îstâ*nbuldaki müdürü de, Spiegel (9) dergisine insan simsarları konusunda şunlan ifade etmiş*ti: «(Turist isçi sevkecTen) bu, bize kar^ı çalışan ve müyonlar vuranlar, koskoca bir teşkilâttı. Teşkilâtı içten kavramak için buraya gizlice adamlarımızı sokmak zorunda kaldık. (Bu teşkilâtın) üyeleri arasında îstanbullu bir milyoner ve daha nice «kocabas»lar bulunmaktaydı..» YARIN: îş koşullarındaki eşitsizlikler (1) Das Parlament, 21.8.1971, s. ? (2) Süddeutsche Zeitung, 30 10 1971 ' • (3) Süddeutsche Zeitung, 30.101971 (4) Schwarzbuch: Auslaendische Arbeiter, manu: Münchener Jungsozialisten in der SPD 1971, s. 27 (5) Bununla birlikte 1970'de Türk işçilerıyle llgılı hastalık ra> kamlarının yüksek oluşunda, o yıl ilk kez büyük miktarlaı* da gidenlerin ilk yılın alışma güçlükleriyle karşılaşmalarının da etkisi olmuştur. (6) Hlatfekin, Blick durch die Wirtschaft FAZ. 28.1.1971 (7) Beratungsstelle für türkische Arbeitskraefte ın Zurich Jah« resbericht 1970, s. 9 ve konkre örnekler: Jahresbericht 1971, s. 8 (8) Beratungsstelle für Arbeitskraefte in Zürich, Jahresbericht 1970, s. 7 (9) Spiegel • Bericht, 49 / 1971. s. 121 İrtibat hüfrosu Almanya'nm dısardaki ir*tibat* bürolan aracıyla Almanya'y» Türkiye Cumhuriyet Merkez Bonkasından 24 ILAN Tîirkiyp Çimento Sanayii T.A.Ş. Genel Miidiırhigünden MALATYA VALttiGİNDEV Bayındırlık Bakanlığı Yapı ve İmar İşieri Reislîğînin 1 Malatya Arapkır Akşam Kız Sanat Okulu ıkmâl inşaatı 527 Sayılı Kanuna göre 1973 yılına sarı olmak üzere 249ü Sayılı Kanun hükümlerine tevfikan kapalı zarf usulü ile eksiltmeye konulmuştur 2 tşin keşif bedeli (700.000.00) lıradır 3 k Eksiltme Bayındırlık Müdürlüğü İl thale Komisyonunda 13.10.1972 Cuma günü saat 11 de yapılacaktır. 4 Eksiltme şartnafrıesı ve diğer evrak Bayındırlık Müdürlüğünde görülebilir. 5 Eksıltmeye gırebılmek içın ıstekjılerın, a) (31750) liralık geçici teminatını, b) 1972 yılına ait Ticaret Odası belgesinı, c) Müracaat dılekçesı ile birlikte vereceklerı (Eküiltme sartname beyanpamesinı. teknik personel beyannamesını taahhüt beyannamesinı Bayındırlık Bakanlığından almış oldukları (C) grubundan keşıf bedeli kadar ışın eksıltmesıne guebileceklerini gösterir müteahhithk karnesını ıbraz suretıyle Bayındırlık Müdürlüğünden alacakları yeterlık belgesinı teklıf mektupları ile birlikte zarfa koyrnaları lâzımdır. 6 Îsteklilerin teklif mektuplarmı (13.10.1972 Cuma) gunü saat 10'a kadar makbuz karşılığında Ihale Komisyon Başkanlıgma vereceklerdir. 7 Yeterlik belgesı alınması içın son müracaat tarıhı (10.10.1972) Sâlı günü mesai saatlen sonuna kadardır. 8 Telgrafla müracaatlar ve postada vâki gecikmeler kabul edilmez. Keyfiyet ilân olunur. (Basın: 21704 66131 Sınavîa müfettiş * * * ardımcısı alınacaktır 1 Bankamıza, yansma smavı ile, ihtiyaca ve kadro duımuna göre, lüzumu kadar Müfettiş Yardımcısı alınacaktır. 2 Smavlar 20 Kusım 1972 gününde Ankara ve tstanbul'ı yazıh olarak yapılma^a başlanacaktır. Yazılı smavlarda îzânanlar Ankara "da aynca bir de sözlü smava tâbı tutulaklardır 3 Sınava katılabılmek içın: a) 657 sayılı kanunun 48'inci maddesinin A Iıkrasının 1,4 s 5'inci bentlerdekı şartları haiz olmak. » b) 20 Kasım 1972'de 30 'yaşmı doldurmamış bulunmak. c) Hukuk, tktısat, lşletme. Siyasal Bilgiler Fakülteleri, rta Doğu Teknik Üniversıtesı İdarî Ilımler Fakültesi, îktidı ve Tıcarî Ilimler Akademileri (Yüksek îktisat ve Ticnret kullan) veya bunlara eşitlıği Mıllî Eğitim Bakanlığmca ka(1 edlmıs Fakülte ve Yüksek Okulların birinden mezun olak. * . d^ Fn'î askeıiık hızmetini yaprriış veya bu hlzmeu erlennıiş olmak e> Snö;lık ve bedenî durumunun yıırdun her yerinde çröv ve yolculuk yapmağa elverışlı olduğu tam teşekküllü bir .stanenm Saglık Kurulu raporu tle tevsik olunmak, f) Sınava daha onre bir defadan fazla katılmış olmamak., gi Yapılacak sorusturma sonunda sicil ve karakterl batnından Bankamız Müfettiş Yardımcılığına alınmasma eu1 olarak bir hali bulunmadıtı anlaşılmak lâzımdır 4 ~ îsteklıierin öıploma ve nüfus klmlık cüzdanlanmn ıl veya ornek'erıyle Sağlık Kurulu raporu, 4 adet vesıknhk toftrsflanm ve askerhk durumunu belirten bir yazıyı. sınava np;ı sohırde (Ankara veya İstanbuD ve hangi yabancı diln srrmek jstedık'erını de bildirir bir dilekçe İle Ankara'da ınkamiü Jeftis Kurulu Baskanlıgı'na en geç 4.11 1972 tarine kadar eldpn vprmiş veya posta ile göndermiş olmaları reklirtir (Po&tada vâkı çeoikmeler nazarı ıtıbara alınmaz). 5 Yazıi.ı sınevların konulan şunlardır: a) Hukuk . . b) , Tktısat c) Malıye d) Muhasebe e) Yabancı Tıcarî •Hes'ap ve Malî Cebir îngılızce Almcrica dillerınDil (Fransızca . * k * hakikî bir Şirketimiz Merkez Teskilâtmda istihdam edilmek üzere, askerlik!erini yapmis; asgarî Sanat Enstitüsii mezunu 2 Eiektrık veya Makina Ressamı ve 1 ressam yardımcısı ile, 1 İngilizce Mütercım alınacaktır. 657 sayılı Personel Kanunu hükümlerine göre ücret öde.necektir. îsteklilerin ilân tarihinden itibaren 15 gün içinde şahsen veva dilekçe ile Şirketimiz Personel ve Sosyal tşler Müdürlüğüne müracaatları rica olunur. ADTÎES Atatürk Bulvan, 211 Kavaklıdere/ANKARA (Basm: A. 14432 21719 6813) PARKER dolma kalemi T.C. DZ. K. K. Taşkizak Tersanesi DÖNER SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HASKÖY İSTAN3UL DOSYA NO: 355 Taşkızak Tersanesi Döner Sermaye Genel Müdürlüğü ihtiyacı için kapalı zarf usulü ile Teknik ve İdarî Şartnamede belirtilen esaglar dahilinde aşağıda cins ,ve miktarı yazılı (9) kalem malzeme satın alınacaktır. Malzemenin cinsi Miktan Maktu Reçici Son teklif Ballast tulumbası 4 adet teminat verme günü Saati Yangın tulumb'ası 4 » Sintine tahliye tulumbası 4 » Tatlı su tulumbası 4 » Dz. suyu tulumbası 4' » 65.000. TL. 23.10.1972 11.00 Motorin transfer tulumbası 2 » Yağlama yağı tulumbası 2 '» Y Hidrofor, tatlı su , 2 » ,Hidrofor, Dz. suyu 2 » 1 Teklifler İdarî Şartnamede yazılı olduğu şekilde verilecektir. 2 Yukarıdakı malzemeye ait tdarî ve Teknik Şartnameler, bu işle istigal ettiğine dair bir belge getiren firmalara verilecektir, 3 Posta» ile sartname gönderilmez ve postada vâki gecikmeler kablıl edilmez. 4 Taşkızak Tersanesi Döner Sermaye Genel Müdürlüğü 2490 .sayılı kanuna tâbi değildir. 5 Genel Müdürlüğümüz herhang] bir teklifi seçmesl ve üzerinde muameleye geçmesi Genel Müdürlük ile satıcı arasında bağlantı garantisi vüklemez. b thaleye îstirak eden firmalar tekliflerini yukarıda gösterilen tarih ve saatte teklifle llgilJ maktu geçio teminatı veznemize vatırması veya vadesiz Banka teminat mektuhunu teklif zarfının içine kovarak önce Satınalma Ofisine kaydettirmesi ve sonra Döner Sermaye Satın Alrna Komısyonu Başkanına vçrmpsi. (Basın: 21678 6812) 80 seneden beri «dunyanın en çok ıslek celbeden» Parker dolma kalemlerının eşsiz kalitesini Parker 4 ^ modelierinde de bulacaksınız Herkesin seveceği bu kalemlerin özeliikleri: Kolayca değışebılen vıdalı uç takımı, isteğe gore kartuş veya pompa ile kullanma ımkânı, bol yedek parça... SÜMERBANK Bolu Sun'î Tahta Sanayii Müessesesi Müdürlüğün den 1 Müessesemizde mevcut muhtelit kullanılmış ve hurda malzeme 5 Ekim 1972 saat 9 0ü'da şartnamesine srore açık nnzarlık suretiyle satışa arzedilecektır 2 Satış şartnamesi müessesemız l'ıcaret Servısınden bedelsiz olarak temin edilip ve satış k'onusu malzemeler mesai saati içinde ambarımızda görülebilir 3 Müessesemiz 2490 sayılı kanuna tâbı olmayıp satışı yapıp yapmamakta veya dilediğine istedrğı mıktarda vapmnkta serbesttir (Basın: 21710 8818) Cehk uclu TL. 52 Altın uclu TL. 75 (îlâncılık: 8720 6800) PARKER 45 Istanbul Ticaret Borsasından: • bın) n h Mtitettış YHrüımcılı^ma atananlar üç yıl Yardımcıîinn sonıa yptprlik sinavına tâbı tutulurlar Bu sınavı kanıp Mütflttış olanlar yapılaç&k smavlarda yabancı dı) diım ' u ı kılavetu srörülmfck kaydıyle ve bir yıl süreyle nıesleınrp|f>nnMfTrif .hulunmak üztere yabancı memleketlere s;ön• ılırlcı ı (Basm: 21178 5811) Borsamız maddeleri meyanında bulunan Pastırma ve Kavurmanın, Borsada muamele görmesi mecburî olan en a^ miktarları piyasa şartları dıkkate alınarak: Pastırma asgarî miktarı 35 kılo veya (bir sandık) Kavurma asgarî miktarı 20 kılo veya (bir teneke veya iki tulum) olarak değıstirilmıs ve kevfiyet Ticaret Bakarılığınca da kabul ve tasdık edilmıştır. Bu sebeple; 15/Ekim/1972 tarihınden ıtıbdren 3t kılo veya bir sandık ve bu miktarların üstündekı pastırma ile 2ü kilo veya bir teneke veya iki tulum ve bu miktarların üstündeki kavurma alım veya satımlannın Borsaya tescilinin mecburî olduğu alâkahlara duyurulur. (Basm: 21849 6817) İLLER BANK1ŞI GENEL MİJDÜRLÜĞÜNDEN Bankamız Teşkilâtında, G 7 sayılı kanuna görp çahştırıl5 mak üzere, askerliğini yapmış Elektrik Yüksek Mühendısi veya Elektrik Mühendisi alınacaktır. Eleın.^nlarının istikballerini bünyesinde mevcut sosvat kuruluşları vasıtasıyla teminat altına alan teşkilâtımi7d3 çalıs mak îstpyenlerin tahsil belgesi ve bonservisleriyle hirlikte Bankamı/ Personel Dairesi Reisliğine müracaatlan rıcs olunur (Basın: A 14504 21787 6809)