Katalog

Sahibl: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.Ş. N A Z İ M E NADİ a d l n a • Yazı Işleri Müdürü KASHAN SAGLAMER BASIN ABLAK ÎASASLNA • Habeı ve makalelerden sorumlu Yazı lşleri UYMAÎ1 TAAHHÜT EDER Müdürü „„ 8AMİ KARAÖREN Basan ve îayan: Cumhuriyet Matbaaeılth ve Gazeteeilik T.A.S. Cağaloğlu Halkevi Sk. No. 3941 • B •* İ "* f l R n r A R< ANKASA! Afatfirk Bulvan Teneı Apt +* t ı w «• * * n « Yeni5ehir Tel: 120920 129544 1 3 « 12 ABONE vetLÂN Aylık Aylık Aylüc Aylık I » rt tc> Tut Oift 22J0 45C7J0 135.133 370 370 MO Ad) Pottm tZMİR: Fevzipaşa Bulvan AJfearofito tlhanı Ttl: S1230 • M7M GÜ.\Fry tlLERÎ: KuruköprO 34 aokak No. «t AOANA Tel: 4SS0 3934 Basbk (Makto) aso Ura 2. va 1 ocl layfa (Santünl) m • 3 ÜncO «ayfa (Santiml) S5 > 4. S. • DCI sayfa (Saotlml) 7s • Nisan, NUc4h, Evlenm*, Dojum 100 • Ölüm. Mevlid. Tetckkfit 23 unefl (S Sm.) 150 a Ölum. MevUd. TeseJdcür (S Cm.) tno . SAYİS1 75 KCRDŞ Rusya, Enosis'e karşı (Baştarafı t. savrada. Komutanı Orgeneral Faik Türüa, Harp Akademileri Komutanı, Garnizon Komutanı, Merkez Komutanı ve Sovyetler Birliği Büyükelçilik erkânı uğurlamışbr. Gclismde olduğu gibi Dr. Natalia'ya, kırmızı gülden yapılmıs buketler veul miştir. Konuk Başkan, uçağa binmedcn önce yazıh olarak bir demeç vermistir. Demeçte Devlet Başkanı yine iyi ilişkiler üzerinde durmuş ve şunları söyleraiîtir: • Türkiyede • bulunduğumu/ zaman içinde haOoıı hayatuıı ve çalışmalarını görerek zengin Intiba'.arla gidiyoruz vatanımıza. Burada Sovyetler Birliğine karşı müsahede etmiş olduğumuz u m pati ve dostlugun parlak tezahür lerini hafızamızda yaşayacaktır. Cumhurbaşkanı sayın Sınuy'la, «ayın Başbakanla ve Türkiycnin diğer devlet zevatıyla karşüıkJı anlayış, içtenlflc ve hayranhk havası içinde geçen görüşme ve konuşmalanmız faydalı neticclcr vermiştir. Sovyet Sosyalist Cunıhuriyetlerî Birüfiyle Tüririye ara sında iyi komşnluk ilişkilerinin prensipleri hakkındaki deklarn*yon ve ortak komünike ülkelerimiı halklarmın çıkarlaruıa, uiuslararası güvcnliein sağlaınlaştın)ması yaranna Sovyet Tfirk i§hirliğinin daha da pekiştiri]mr«i için yenl bnkânlar ve perspektif ler sağlıyor. Sovyetler Birliği samimi olar.nk Türkiye ile dostluk ve iyi komsu luk yolunu takip etmeğe çalışıyor. Biz memleketlerimiz arasında pelitik ilişkllerin genislemcsindcn, ticarî, ekonomik. bilimsel. teknik nbirliğinin artmasından. kültürel ilişkilerin sağlamlasmasından yana Türk Sovyet ekonomik iüskilerine yapacağı katkınm önemini de kaydetmişlerdir. Diğer taraftan. prer.sip itibnriyle. balen fnşa edilmekte olan tskenderon Demircelik kompleksinin yılbk çelik üretiminin, ileride yılda 4 milyon tona çıkanJabilecek şekilde, 2 milyon tona yükseltilme si için işbirliğinde bulunnlmafinı kararlaştırrnışlardır.» Ortak bildiride. taraflann ikili ilişkilerin öteki alanlartîa göstermiş olduğu gelişmeyi de mem nunlukla müşahede ettikleri de belirtilerek. 1972 1973 yıllannı kapsayan bir kültürel mübadele programının düzenlenip. kabul pdıldiği aciklanmaktadır Törk Sovyet ortak bildirisinde, uluslararası sorunlara yer verilirken şöyle denilmektedir: «Taraflar. nlnslararası raeselelpr üzerindeki görüş teatisinde, bircek aktüel nlnslararası «•rnnlar hakkındaki {örüşlerinin uytunlnftınH Tnüsahcde etmiş. lfrdir. Türkiye ve Sovyetler Birliri yamnşama, banşın tarsini ve nlnslararası isbirlijfinîn celiştirilmesi için rayret sarfı hncnsnndaki kvvretli arznlartnı teyid etmişlerdir.» Yedi daktilo sayfasını kapsayan ortak bildirinin Kıbns konusundaki bölümü aynen şöyledir: «Taraflar, Kıbns meselesi nze rinde ı^niş bir rörfis teatisinde hulunmuşiardır. Türk tarafı, Ada'daki hâdiselerin «on gelişmeleri hakkında etraflı izahat vermiştir. Türkiye ve Sovyetler Birliği Kıbru meselesine miiteallik totumlannı teyit etmişlerdir. Taraflar. Türk ve Rnm cemaatlerinin banş ve mutlak güvenlik şartlan içinde vasamalannı çaranti edecek olan iki «• maatin mrşrn hukuk ve mrafaat lerine sayçı gösterilerek. Kıbns mrselesinin barışçı yollarla çözü miine. Kıbns Cumhuriyetinin bağımsızlıfinın. egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün knrunmasına taraftar olduklarını ve her ne şekilde olunra ol«un. Eno sis'e karsı bulnnduklarmı bevan etmişlerdir. Taraflar. cemaatler arası çörüşmelerin devamından yana olduldanm ifade etmişler ve tam bir eşitlik içinde cereyan etmesi gereken işbu gnrüşmelerin olnmlu sonuca nlaşman Gmi dini uhar etmişlerdir.» «Yurt dışına çıkarılan eserlerin sigortalanması yöneficileri sornmluluklan kHrtarmaz MÎLLETVEKILİ İIIMAZ, MİUJ EGITIM BAKAMNA SORU ONERGESt YONELTlt ANKARA (Cumhuriyet Bürosn) CHP Aydın Milietveklli Mustafa Kemal Yılmaz, yurt dışma gönderilecek arkeolojik eserlerle ilgili olarak Milll Eğitiro Bak a mna yönelttiği bir soru önergesinde, «Hangi eserlerin nereye ve ne kadar süre ile gönderileceİfirJ. bunlann ealınmasını ve kay bolnusını önlemek içine ne gibi tedbirler alındığını \rtemis Ta pınagının Londra müzesinde bulunup hulunmadığım. eserlerin asıllannın değil de kalıbımn veya bir rrprodüksiyonur.ıın gön derilmrnfnin mümkün olup olmadıginı» sormustur C.H.P. ü Yılmaz'ın Mtilet Meclısı Ba?kan lıgına verdıği ve Milli Egitim Bakanı tarafmdan vazılı olarak cevaplandınlmasını ıstedigl öner gesi şöyledir: «Arkeoio)ik değeri yüksek biı kisım sanat eserlerinın sergilen tnek Uzere yurt dışına göndertlmek istendiginı ögrenmiş bulunuyoruz. önrokı viiiarda vurt dışına yollanan eserlerimizln önemli zararlara uğradıgı hatırlanırsa, ayni tehlikeyi bir defa daha göze almanuı izabı rnümkün değildir. Çoğu zaman. ticari maksatlarta tertiplenen bu sergilere eser göndermenin Türkiye açısından sağladığı bir fayda da yoktur. Eserin orijinall yerine kalıbımn veya renkli büyük bir reprodüksivonunun gönderilmesi neden tercih edilmiyor? Sanat eserlen yerinde görülmek vc incelenmek üzere toplanir ve düzenlenir. Türkiyeyi yabancılar gözünde ilginç yapan en önemli unsurlardan birisi bu eşsiz eserlerdir. Göraıek isteyen Türkiyeye gelir göriir. Karçılıgı hiç bir meblağ ile ödenemiyecek değerdeki eserlerimizin yurt dışına çıkanlması tsleminin. arkeolojik eserlerin değerinin gereği gibi takdir edilemediği bir dönemde hazırlannuş olan «Asan fltika nizamnamesı» ne göre yapılmış olması yöneticileri vicdani ve tarüıl sorumluluktan kurtaramaz. A Bu kere yurt dışına hangi eserler yollanıyor? Bunlar nerede ve ne kadar kalacaktır? (2) Sigortayı, koruyucu bir tedbir olarak saymıyonım. Bu eserlerin. çaluunasını, iurpalanmasinı önlemek için hQkUmet olarak ne gibi güvenlik tedbirleri alınmıştır? O Türkiyedeki arkeolojik kan alanlarından alınıp, «bu taşlardan Ulkemizde bol miktarda bulundugu» gerekçesiyle yabancılara hediye edilen veya çalınarak kaçırılan sanat eserlerinl, bugün bulunduklan yabaneı müzelerin iznivte feçici olarak getirip bunlann asli sahibi Türkiyede vatandaşlanmıza gnstermeyi tecrübe ettiniz mi? Böyle bir möracaata nası) bir rerap alınacağını tanmin edersiniz? Selçuktaki Artemis tapınağının mimari parçalannın Lnndra mflzesinde bulundnğu doğru mudur? Banlar oraya ne zaman, nasıl gitmiştir? Buçün bu Gnlü mi bedin yerinde bir tek taşın bile kalmadtğını. halkın bu yere «lngiliz çukuru» adını taktığını biliyor musunuz? (i) Şimdiye kadar hangi yıllarda yurt dısina eser yollanmıçtır? 19fi0 dan önce Pransada sergilenen eserlerin ugradığı kayıplar, tutulan zabıtlara göre nedir? Amerikaya yollanan eserler ne gibi kayba ve zarara uğramıştır? O Eski eserlerle ilgili her türiü mevznatı çagın sanat anlayışı r.a ve memleketimizin çıkarlarına uygun şekilde degiştirmeyi düşünüyor musonoz?» Komisyon 3 idamı (Bastarafı 1. sarfada) DP'liler: Kubilay İmer. thsan Tombuş, CHP'İi: Irfan Baraa ve MGPIi Nebil Oktay. Komisyon Başkanı Ismail Hakla Tekinel (AP) de, oylama sonunda çoğunluğun karanna uyduğunu açıklamıştır. Komisyonun dünkü çalışmalan sırasmda görüşmeler için tutanak düzenlenmiş; aynca 3 hükümlü hakkında ayn ayrı fıkralar getirilmiştir. Hükümet adına Milll Savunma Bakanı Ferit Melen, komisyona gelmiş; ancak. Cumhurbaşkanı ile olan randevusu nedeniyle komisyon çalışmalannı izleyemeyeceğini belirterek, yetkili memurlara hükümetin sörüşünü belirtmek üzere tam vetki verildiğini açıkl8mıştır. M. Saviınma HansnlıSı Kanun lar Dairesi Başkanı Deniz Kıdemli Albay Sait Acar lle tçişleri Bakanlığı Temsilcisi Oktay E gin, Adalet Bakanlığı Temsilcisi Muammer Tnla ve Yıldırım Türk men tarafmdan Komisyon Başkanlığına sunulan hükümet görüşünde şöyle denilmektedir: «Anayasa'nın 132. maddesinin sou fıkrasına göre yasama ve yfirütme organlan ile idare, mahkeme kararlanna uymak zorundadır. Bu organlar ve idare, mahkeme kararlannı hiçbir surette değiştîremez ve bunlann yerine getirilmesini geciktiremez. Difer taraftan, Anayasa'nın 64. Maddesine göre, ölüm ceıa. larının yerine getirilip getirilmemesi, yüksek meclislerin tak dir ve kararlanna vabestedir. Hükümetin, münhasıran parla. mentoya ait bn yetkinin knllanılmasına doğrndan dogrnya iştirakinin mevznbahis olamayaeağı, tabiîdir. Esastn. infazlar hakkındaki kannn dolayısiyle yüksek meclisler, iradelerini izhar etmiştir. Bu kanunun Mec lis'te görüşülmesi sırasında saym Başbakan ve Adalet Bakanı da hükümet görüşünü ifade etmişlerdir. Aynca, hükümetin parlamentodan gelen üyeleri oy lannı infazlann yapılması yoInnda izhar etmişlerdir. Dnm. mı, Yüksek Komisyonun takdirine arzederiı.» Konunun, Genel Kurulda bütün i?lere takdimen öncelik ve ivedilikle görüşülmesi için de hü kümet temsilcileri aracılıgiyle Başbakan vekili ve Milli Savun ma Bakanı Ferit Melen'den görüş istenmişür. Melen, hükümetin (örüşünü şöyle İfade etmiştir: «Hükümet, Komiıyonan bn konnda alacağı karara karşı degildir. Komisyonun takdirlerine arzederim.» Ölüm cezalarınm yerine getirilmesine ilişkin kanun teklifinin bütün islere takdimen öncelik ve ivedilikle görüşülmesi, AP'li üyeler ile DP'li KubiUy tmer'in birleştirilen önergelerinin benimsenmesi ile kararla?tırılmıstır. Önergelerin gerekçesine cezalann yerine getirilmesiyle, «fbretî müenirenin sağlanaeajh* ve bunun kamu ya rarıriR olduğu öne sürülmektedir. önergeye. Komisyonun bütUn CHP'H üyeleri muhalif kalmışlardır. Komisyonunda dün. CHP'li Kenan Mümtaz Akışık, Mevlnt OcakcıofİB, Mehmet Aytug, Orhan Okay ve ba£ım*ız Celâl Kar tılı. yaptıklan konuşmalarda, ölüm cezalannın yerine getirilmemesinl savunmuş DPli Ihsan Tombuş, Knbilây İmer ile AP'li Hilmi Biçer. Esat Kemal Aybar. Ahnıet Bnldanlı ve SabahattDı Ara». Başbakanlık teskeresinitt\leWı|d* .Kfr /a|f*«laa). dir. Görüşmelerden önce, CHP'li Mehmet Aytug ile Ortaan Okay'ın bir alt komisyon kurularak tezkerenin önce orada görüşülmesi, daha sonra hazırlanacak raporun Adalet Komiüyonunda ele alınması yolundaki önerileri. reddedllmiştir • A y nı şekilde, MGP'li Nebil Oktay ın 3 hükümlü İçin ayn ayrı tez. kere gelmesi gerektlğine dair görüşü de benimsenmemiş ve görüşmelere eeçilmiştir. DP'li Ihsan Tombus'un konuşmaların 10 dakikayla sınırlanması şeklin^eki önergesi ise, kabul edümiştir. Tombuş, ölüm cezalannın yerine getirilmesini savunduğu konuşmaüinda, «Gecikmenin, 13 kişinin ölümüne yol açtığını» iddia etmiştir. Esat Kemal Aybar da, yaptığı konuşmada. Anayasa Mahkemesinin verdiği kararın hukuka kanunlara ve içtüzüğe aykırı, Mec lis'e karşı olduSunu öne sürmüş. bu ksrarı protesto ettiğini bildirmistir. 4 kalır yükü kaçak silâh ve cephane eie geçinldı ANKARA, (ajı.) Diyarbakır ve Malatya Bölge Jandarma Komutanlıklarınca 4 gün süren izlemeden sonra 11 kaçakçı, 4 katır yükü kaçak silâh ve cephaneyle ele geçirilmiştir. Adıyaman'a bağlı Kâhta ilçesinin Anaköprü mezrasında jandarma ile çatışan ve bir kısım malları bıraktıktan sonra kaçan, ancak daha sonra yakalanan kaçakçılarda bulunan silih ve cephanelerin dökümü, şöyledir: 29 adet 3,5 inçlik roket atar mermisi, 8 otomatik tüfek, 10 makinalı tüfek, 3802 otomatik tüfek fişeği, 20 saplı el bombası, 20 yangın el bombası, bir adet saatli el bombası, 10 otomatik tüfek şarjörü, 17 kartuşlu ağaç eğitim mermisi, bir antitank fünyesi, bir sustalı bıçak, iki adet otomatik tüfek doldUrma âleti, 24 arka çantası. 2 sıhhiye çantası ve 5 yağmurluk. Erim'in istiiası (Bastarafı 1. sayfada) Cumhurbaşkaniığı t^keresi dün Millet Meclisinde özellikle AP'ii üyeler tarafmdan alkışlarla karşılanmıştır. Bilindiği gibi Başbakan Erim' in istifası bir süreden beri ısrerla dolaşan bir söylentı haiınde idi. Bu söylenti 27 Marttan sonra daha da sık duyulur olmuş ve Erim'in Başbakanlık görevinden aynlacağı son hafta içinde Hükümet üyeleri tarafmdan da doğrulanmıştır. Ancak bu istifamn Türkiyeyi resmen ziyaret eden Sovyetler Birliği Yüksek Şura Prezidyumu Başkanı Podgorni' nin yurdumuzdan aynlmasından sonra açıklanması uygun görülmüştür Erim'in istifası siyasî çevrelerde hiç bir sürpriz etkisi yaratmamıştır. Ancak bir süredenberi res men açıklanması beklenen bu Isti fadan sonra iç politikadaki gelişmeler hakkında kesin bir görüş şimdilik ortaya konulamamaictadır. : • len yönetim biçimlnjn «partilerüstü hükümet» olduğunu hatırlatmakta ve bu seçişte ısrar edileceğini umduklannı söylemek tedirler. Öte yandan, AJ». yetkililerinin kesinlikle ifade ettikleri husus, yeni Başbakamn AJ». li olmıyacağıdır. Bir A.P. yetkilisi, •Sülevman Demirel'e teklif edilse bile hiç bir A.P. li parlâraenterin bu görevi üstlenmesinin söz konusu olmadığını» bildirmiştir. AJ». dışındakl partüerde görülen eğilim ise bir «milli koalisyon» a gidilmesidir. Cumhurbaşkanının Erim'in istifasına ve istifamn kabul edildiğine dair tezkeresi Millet MecliM Genel Kurulunda okundukian sonra salondan ayrılan Başbakan Vekili ve Milli Savunma Bakanı Ferit Melen şunlan löylemiştir: • Başbıkan Nihat Erim bey istifa. da israr etmiştir. Hattâ yenl hükii met kuruluncaya kadar vazifeye devam edemeyeceğini, çok yorgun olduğunu öne sürerefc Başbaknnlığa bir vekil tayin edilmesinl istemiş ve beni teklif etmiştir.» Melen dün saat 12'de Cumhurb^ş kanmın kendisini kabul eder<>k Başbakanlığa vekâlet etmesi yclunda tebliğde bulunduğunu büdir miş. «Anayasaya göre benlm v.tri fem devlet htnnetlerinl akratrnadan yüriirmektir» demiştir. Melen, yeni hükümetin kıaa za> manda kurulup kurulmayacağma ilişkin bir soruya da: «Saym Cumhurbaşkanı parti llderla riyle törüsccekiir. Yeni hükümetin kurulması çabıık mu olur. cfÇ mi olur birşey soyleyemem» kaırşılığını vermiştir. Anayasanın 106. maddesinin Baş. bakanlığa vekalet için öngördügü 15 günlük süreye tâbi olup olma dığı şeklindeki bir başka •oruya da Başbakan Vekili ve Milli Savunma Bakanı Ferit Melen şu karşıltğı vermiştir: •Bütün hökd met btifa etmlstlr. 15 günlük n i . reye glrmeı. Herkes Irtifa etmiş» tir, Başbakan da. Bakanlar da^ Hükümetin görüşü Melen'in sözleri Olaylaıın ardındaki (BaşUrafı I savfada lerine nygnn bir devamhlıktır. Devlet ayaktadır. Parla. mento ayakudır. Bonları yapan ve da.vanak olan g9çlcr dipdiri ayaktadır. Devlet hayatı ile demokratik parlamenter rejimi kişilere ve kişilerin davranışlarına baflı bir ha. yat tarzı bellemek alışkanlı* ğından kendimizi kurtardıkça, bem rejimin kökleşraeıine yardımcı olacagımızı, hem de nlnsca rahat edecegimizi biimemiz gerekir. Rejint, kendi nsnl ve ananesi içinde yerleşmt, yaşama ve sünne «lınagı bnlacaktır. Prot. Dr. Erim, kusknsaı Türkiye'nin çok kritik bir döneminde görcv almıs ve bn görevini ıüç koşnllar içinde «ürdürmeye çaba göstermif bir kimse olarak anılaeaktır. Hataları ya da sevaplan ne olnrsa olsun, Türkiye'nin siyasal ve ekonomik hayatınıa dar bogazlarla doln bulnndn|n bir dönemde eeıaretle görev yapmış bir Başbakan olarak anılaeaktır. Bugünden itibaren yenl bir Başbakan, Türkiye Cumhnriyetinde vekâleten görev yüklenecektir. Bir nöbet degişikligi olacaktır. Parlamentosa ve bütün demokratik knrnlnşları işbaşında bulunan bir ortamda yeni bir hükümet karnlnşa çabalannın da en demokratik nsnller içinde o. lacafından kimsenin knşknsn olmamak gerekir. Hele, demokratik parlamenter rejlm İçinde TUrkive'nin ekonomik, kSltürel ve soıyal gelişmesi. ni Snrören ortak bir amaç da belli bulnndognna göre, yeni hökBmetin knnıluşu ile işlemesinin gerek parlamenta rerekse «iyasal kurnlnslar açısından temelde bir kolaylık ve şansa sahip bnlnndngn da sövlenebilir. Bütfin mesele. bu hükSmet dfsisiklijinin Türkive'nin hnluruna, huznr tedblrlfrinc, ekonnmik ve so«yal gelişmesine bir zarar vermeden en kısa samanda sonoçlandırıl. masıdır. Kıbns sorunu Erzurum'da ikigenç ile bir gazetecî saldırıya uğradı ANKARA (Cumhuriyet Büronıt Erzurumda, kimliği, henüz toabit edilemeyen kişiler iki gençle bir gazeteciyi döverek yaralamış lardır. Yaralanan gazeteci, hastaneye kaldırılarak tedavi edilmiş ve diırum bir telgraila lçişleri Bakanına duyurulmuştur. Olaylar söyle cere yan etmiştir. Geçtiğimiz haftanm sonunda Eği tim Enstitüsünde okuyan ve Sos yal Demokrat olarak bilinen iki genç, kimliği tesbit edileme^on birkaç kişinin saldınsına uğranıış tır. Durum Valiye aksettirilmis, ancak yapılan arastırmada bir so nuç alınamamıştır. Pazar günü ioe. Erzurumda bir gazetede çalı?an Necati Aygm, gece geç saatlerde evüıe giderken hüviyetleri kesra likle tesbit edilemeyen üç kişintı «aldınsma ugramıştır. Gözünün sağ üst tarafında 2 santim, gözünün burun kısmında beş santira. boynunda da yarım santim yaıa açan mütecavizler olay yerin'ien kaçarak uzakla;mı;lardır. Yaraiı gazeteci hastaneye kaldırılmıs, ya ralan dikilmek suretiyle tedav;si yapılmiftır. Temel ilkeler bildirisi Podgorni'nin Türkiyeye yaptiğı bir haftalık resmi ziyaretten sonra, «Türkiye Cumhuriyeti ile Sov. yet Sosyaligt Cumhuriyetleri Birliği arasında lyi komıçuluk ilişkilerinin prensipleri hakkında bey«n» başlığı altuıda yayinlanan bildiride iki ülke arasında banş içinde dostluk ve iyi komşuhık geleneğinin sürdürülmesinin ijygun olacagı belMilmlştir. Temel ilkeler bildirisi Söyledir: aynen «İbreti müessire..» «Türkiye Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay ve SSCB Yüksek Şurası Prezidyum Başkanı N. V. Podgorni. Kemal Atatürk ve V. Lenin tarafmdan ülkeleri arasında tesis edilmiş, barış, dostluk ve iyi komşuluk eelenegine uygun olarak, Ülkeleri arasında Birleşmiş Milletler yasasının jtaye ve prensiplerine uygun ilişkiler sürdürülmesinin uluslararası barışa önemli katkıda bulundugu inaücı Ile, UlfcfleH.arasındaki yakınlaşmaıun, kendi arala rında, Avrupa'da VB diinyada barışın kuvvetlemnesi ve işbirliğinin gelişmesi yaranna oldugu düşüncesile, Ülkeleri arasında gerçek glivene dayanacak olan iyi koraşuluk ve işbirliği ilişkilerinin geliştiriLmesi amacile, birbirlerinin ülkesinde refahın, istikrarın ve terakkinin muhafazası ve artraasına karşı gösterilecek olan hüsnüniyetin iyi korn$uluk ilişkjlerinin gelişmesine katkıda bulunan bir unsur olduğu kanısı ile, barış ve uluslararası güvenliğin kurvettendirilmesi davasına bağlılıklannm teyidi ile. bu belgenin iki iilkeden biri tarafmdan başka devletlere ve uluslararası kuruluşlara pirişilmiş taahhütlere hiçbir şekilde halel verraedigini ve hiçbir devlete yönelmediğini belirterek, ülkelerinin ikili ve ulusîararası iüş kilerine, aşağtdaki prensiplerin rehberlik edecegini bevan ederler: 4 İki ülke arasındaki ilişkilerin, Kemal Atatürk ve V. t. Lenin tarafmdan kurulmus hans, dostluk ve iyi komşulnk çelrnfklerine nygnn olarak felistirilmesi, A Devletlerin eğemenliğine ve bak eşitliğine sajfi gösterilmesi, O Devletlerin toprak bütünlfiğüne ve hudutların ihlâl edilmez liğine saygı gösterilmesi, O Devletlerin içişlerine kançümaması, % Her ülkenin siyasi. iktisadî, sosyal ve kültürel sistemini seçmek ve geliştirmek hususundaki vazgecilmez hakkına saygı gösterilmesi, (J) Kuvvete ve ku\vet tehdidine başvurulmaması re topraklartnın diğer devletlere karşı saldın ve yıkıcı faaliyetler için kullamlmasına müsaade edilmemesi, (7) Anlaşmalardan ve devletlerarası hukukun diğer kaynaklarından doğan vecibelere saygı gösterilraesi, (1) Uluslararası anlasmazhkların barışçı yollarla çözümlenmesi.» TtirkSovyet ortak bildirisinde açıklandığına göre, Podgorni, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ı Sovyetler Birliğine resmi bir riyarette bulunmaya dâvet etaiiv tir. Bu arada Türkiye Başbakanına daha önce yapılmış di.st de tejit edilmi.ştir. Bu dâvetier teşekkürle kabul edilıniştir. Ziya Cumhurbaşkanı ve Başbakam dâvet Görüşmeler. Siyasî çevreleri her şeyden önce yeni Başbakan ve bu Baş bakanın kuracağı yeni Hükümetin niteliği ilgilendirmektedir. Erim' in istifa ettiği yolundaki söylentilerin siyasi kulislerde tartışılmaya başlandığmdan bu yana yeni Başbakan adayı olarak da çeşitlı adlar ortaya atılmış ve bu adlardan bazen birine, bazen bir başkasına tanınan öncelik, çıkan söylentilere paralel olarak değiş miştir. Bu arada yeni Başbakan adayı olarak Cumhurbaşkan'ıigı Genel Sekreteri Cihat Alpan'dan Millet Meclisi Başkanı Sabit Osman Avcı'ya kadar çeşitli adlar siyasî kulislerde öne sürülmüş ve tartışılnuştır. Başbakan adayı ola rak adı geçenler arasında Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Cihat Alpan, Cumhuriyet Senatosu Kontenjan Gurubu Başkanı enıek li Amirâl Fahri Korutürk, Koatenjan SenatörU ve eski Başbakan Suat Hayri Ürgüplü, CHP eski Genel Sekreteri Ismail Ruçtü Aksal, Millî Savunma Bakanı Ferit Melen söylenegelmıştir. Siyasî kulislerde konuşu'.an bu kişilere son olarak Millî Eğitim Bakanı îsmail Arar'ın da adı eklenmiştir. Başbakan adayı olarak ortaya sürülen bu adlara rağmen siyasi çevrelerde «beklenmiyen bir kişinin» BaşbakanlıSa atanabüeceği de öne sürülmektedir. Bunun' la birlikte sözü edilen aciaylar arasından Başbakanlığp vekalet etmesi de uygun göriilen Milll Sa\unma Bakanı Ferit Melen'e daha çok şans tar.mmaktadır. Başbakan adayı üzerindekl tar tışmalar asıl ağırhklannı Parlâmentodaki siyasi parti gruplarının iç politikadaki geUşmelere şkin iörüş ve djJgkierindbl ,.^ft!asBdığına da en çok sandalyeye sahip olan AP. grubu bir milll koalisyona fazla taraftar degUdir. AJ. yetkilileri bu konuda görüşlerinl kesinlikle ortaya koymamakla 12 Marttan sonra seçi Yeni Başbakan adaylan MGK'nda görüşülecek THA'nın bildirdiğine göre, Erim'in istifasının kabulü üzerine meydana gelen durum, Milll Güvenlik Kurulunda ele alınacak, yeni hükümetin kim tara. fından ve ne şekilde kurulması gerektiği üzerinde durulacıktır. MilH Güvenlik Kurulunun yeni hükümetin kurulus şekli ürerindeki görüşleri belirttikten sonra Cumhurbaşkanı Sunay, bir lstlşare programı hazırlayacaktır. Bildirildiğine göre, yeni Başbakamn önümüzdeki haftanm ortalanndan önce açıklanması, bugün için mümkün görülmeyen bir husustur. Telsizli ret tarihleri cektir. *'Übİ te aktadTr:*" ' Tt* Yılmaz Göney (Bastarafı I ^avfada tdövme olayını görmedigini» bildirnüjtir. Geçen yıl Mayu ayında Balmum cu Kışlasıncla cereyan eden olayia ilgili olarak çok kısa ifade veıen Yılmaz Güney. şunları söyleraiştir: Reddedilen önerge.. «Görmedim» «33 Mayu 1971 tarihinde, beni de Balmumcu Kışlasına fötiirmii'j lerdi. Turhan Selçuk'un kıjl.iya getirilişini görmedim. Aynı zamanda komiserin odasında geçtiği iddia edilen hâdlseleri ve dövülme olayını görmedlm. Anrak Turhan Selçuk, bizim gözaltmda hulundnğumuz odaya getirildigi zaman, aklımda kaldığma göre, n ğ veya sol gözünün altı morarmışti. Srtei nlmakta güçlük çcldyordu. Bize dövüldüğiinü söyledi.» Daha sonra dinlenen Qe assubay tanık da. dövme olayını görmediklerini bildintıiîlerdir Durusma. gelmiyen tanıklann dinlenilmesi için ba;ka güne ertelenmistir. ••• Erim fKastarah I «ayfada Birinci Erim Hükümeti, prog. ram hazırlamak için ilk toplantısını 26 Mart 1971'de yapmıştır. Yeni hükümet programı. 4 Nisan 1971 tarihinde parlamentoya su. nulmuş, müzakerelerden sonra 7 Nisan 1971 de güven oyu ahnmıştır. 3 Arahk 1971'de 11 Bakanın istifası sonucu çekilmek zorunda kalan Nihat Erim, 7 Arahk 197l'de yeniden Cumhurbaşkanı Sunay tarafmdan hükümeti kurmakla görevlendirilmlştir. 11 Arahk 1971'de îkinci Erim Hükümeti kurulmuştur. Prof. Nihat Erim'in istifa ettiği ve bunun kabul edildiği, 17 Nisan 1972'de resmen açıklannııştır. Bu hesaba göre 1972 yılında Şubat ayının 29 çektiği gözönün de tutulursa Erim. düne kadar 394 gün Başbakanlık görevinde kalmıştır. ALANYA, (THA) Emniyet makamlan tarafmdan şüphe üzerine aranan ve ba\ulunda alıcı • verici telsiz bulunan Avusturyalı William Nonderer, tiıin akşam tutuklanrraştır. Emniyet, Avusttıryalıyı, hakkında düzenlenen evrakla adliyeye sevketmiş, mahkeme Nonderer'in tutuklanmasına karar vermiştir. Meclis (Bastarafı 1 tncl sayfada) cak bir kannn değisikliğı derhal tekrar Parlamento huzumna %t lecektir. Bu durumda, Parla. mento üyeleri, kananda yapılması istenen degişiklltl kabnl edip etmemekte, elbette serbest olacaklardır. Endişe, ba bakımdan yerinde elmata gerektir» demiştir. Kitaplı, Valiler, Vali muavinleri, kaymakamlar ve cfevlet avukatlarını kapsayan yan ödeme kararnamesinin teknik per. sonelle ilgili yan ödeme karar» namesiyle birlikte, 15 güne ka. dar çikanlaeaîım s5y!emiştir. Sunay, Milll Güvenlik Kurulu toplanıncaya kad"ar yeni Başbakam atamak için herhangi bir teşebbüste bulunmayacak ve s i . yast parti liderleriyle görüşmeyecektir. Bu süreyi, meydana gelen yeni durumu dejerlendirme ile geçireceği ögrenilmiştir. Bu arada, 15 gün Jçersinde yeni hükümet kurulmaz ve mevcut hükümet görevine devam ederse Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulu üyelerinden başka hirisinl, Basbakanlığa vekâlet etmekle görevlendirecektir. Aynı şekilde, yeni Başbakan Vekilinin de vekâlet süresi, 15 günü geçemeyecektir. Cıunartesinden önce temas ola4ayA£lak 15 gün sonrası İddialar.. Çay (BasUrah 1. aayfada) Bu konuda şimdiye kadar Amerika ve Avrupa'da araştırrrıalar yapıldığını ifade eden Dr. Akpı nar, aynı özelligin kahve'de olrna dıgını belirtmiştir. Dr. Akpınar, çayın etMli olabilmesi için hemen yemekten sonra ahnması gerektiğini öne sUrerek, «özellikle yağlı yemeklerden sonra 12 bardak içilmesi tavsiye edillr» demekte. Bu açıklamadan sonra herhalde yemeklerden sonra «bir demli çay yapa sesleri gelecek kahvelerden.. Öte yandan kanser hastalıgınıc daha çok yaşlılarda göruldügü öne sürtUmektedir. Yaşlı kimselerde organlaım yaş lanması ve fizyolojik özelliklerinin bozuunası sonucu bu çeşit dokularda kanserin daha büyük bir ihtimalle oluşabileceğini iddia eden llgllüer, «örneğin, yaşlıların cildinl tetkik edecek olursak, yer yer kepeklenme ve kunıma ile Üzerinde siğile benzer lezyonlar görülür. özellikle derinin güneş gören yerlerinde mercimek büyüklüğünde olan nasırlanma sahalan veya kahverengi lekeler gerurüz. Bütün bun'ar kanser öncesi lezyonlardır» demektedirler. Yemeklerden sonra İkinci yetki tasansı Daha sonra, «Çay Kurnmu Kanunn»nun uygulanması için ahnacak tedbirlerle ilgili kanun tasarısının görüşülmesi de tamamlanmıştır. Her iki yetki tasansı, Meclis'in gelecek oturumunda açık oya sunulduktan sonra Senatoya sevkedilecektir. Başkent notları (Bastarafı 1. sayfaHn) Bn tezkere okunurken Milll Sa\Tinma Bakanı Ferit Melen, Liaştırma Bakanı Rıfkı Danışraan ile konnşnyordu. Koyn renk bir elbise. bembeyaz bir gömlek ve koyu renk kravat içindeydi. Sanınm birsz da beyecan... Turizm ve Tamtma Bakanı Erol Yılmaı Akçnl da sıradaki yerinde oturuyordu. Rogers (Rastaran I. «avfada Dısişlerl Bakanı, Amerika'nm dış yardım kredilerinin vadesinin 10 yıldan 20 yıla çıkararak bu gelişmeyi teşvik edecegini sözlerine eklemiştir. Rogers, Komisyonda yaptığı açıklamada, askerl yardım prog ramının 780 milyon dolarhk hibe, 527 milyon dolarhk askeri satınalma kredlsl ve 844 milyon dolarhk güvenlik destekleme yardımını kapsadığını bildirmiş, ülkesinin tsrail ve «Dost Arap Blkelerine» yardıma devam edecegini belirtmiştir. Yaşlılık ve kanser Böylelikle.. Birinci Erim hflkümetlni kurduktan sonra ikincisini de kuran, daha sonra bir fcaç kez istifa eden Prof. Erim'in son istifası böylelikle kabul ediliyor ve Erim. Cnmhurbaşkanlıgı kon tenjan üyesi olarak Senatodaki yerine çekilmiş oluyorda. Kubai: «12 Marftan bu yana valandaş hnzur ve asayişe kavuşturulmuşfur» DtYARBAKIR, (Mehmet Mcrcan bildiriyor) 2 günden beri Diyarbakır'da bulunan îçişleri Bakanı Ferit Kubat, dün yaptığı basın toplantıanda «12 Mart'tan bu yana vataodaş huzur ve emniyete kavuşturulmuştur» demlştir. Dün öğleden önce bölge valilertnden 10"unun katıldığı tBöİKenin genel sorunlannın tesbiti» ile ilgili toplantıdan sonra gazete cilerle gbrüşen bakan, «Sorunlanmız bellidir, Hükümet olarak bütün imkân ve gayretlerimizle çözüm yollan aramaktayız. V'atan daşm en iyi şartlara kavuşturulması hedefimizdir. 12 Dtarttan bu yana büyük merhaleler katedilmiş, suçlarda geniş ölçüde azalma olmuş, vatandaş daha çüvenli duruma gelmiştir. Ancak. hiz bunu yeterli görtnöyoruz. Sağlanan güvenliği en fistfin seviyeye çıkarmak köklü reformlarla, kusur mız hitmetlerle bunu devam ettirmek gayretindeyiz» demıştir. Bakırköy (Bastarafı 1. sayfada) Sanık Enver Tortaş, Mehmet Seyhan, Ibrahim Er, Necati Gökgöz ve Ali Yıldınm'la ilgili yazıh delillerin okunmasından sonra söz alan tstanbul 2 Numaralı Sıkıyöneüm Mahkemesi Savcısı Ycb. Ülgen Sözen, iddianamesini okumuştur. Savcı Sözen, öldürme ve soygun olayının oluş ve bitiş şeklini açıkladıktan sonra, sanıkların eylemine uyan kanun maddelerini bildirerek, buna göre cezalandınlmalannı istemiştir. Askerl Savcı tarafmdan istenen ceza miktarlan özetle şöyledir: Sanık Enver Tortaş, TCK'nun çeşitli maddeleri uyannca toplam 37,5 yıl ağır hapis; Mehmet Seyhan hakkında ise adam öldür mek suçundan ötürü TCK'nun 450/8 maddesi uyarınca «idam» cezası istenmiştir. Ancak Seyhan, olay tarihinde 13 yaşından küçük olması nedeniyle bu ceza, 20 yıl ağır hapis olarak talep edilmiştir. Diğer sanıklardan İbrahim Er lle Necati Gökgöz İçin de çeşitli suçlardan 37,5'ar yıl hapis cezası istenmiş, Ali Yıldırım'uı ise beraatı talep edilmiştir. Duruşma, sanıklann savunmalannı hazırlamalan için 3 Mayıs Çarşamba gününe bırakılmıştır. YTP Genel Baçkanı Nihat Do ğan, Erim'in istifasını «Geç kalmış bir hareket» olarak nitelen. dirmiştir. Doğan, şöyle demiştir: «Saym Erim, tahmlnlerimlzin dışında bir yönetim yolu seçmiştir. Hareketleri, daima zikzak çitmiştir. Ba bakımdan, tanıdıfımız, sevgi ite saygı ilr a n . dıfimız Erim. Başbakan oldnktan sonra degişik pıikozun esiri olmnştur. Hele hele, Meclislerin üstünde bir yetki Isteme. sl, daha Snce savnndarn fikirlerle çelişkive dünmesinin en baric ifadesidir. Netice olarak, Erim, istifa etmekle en tsabetli hsreketi yapmıştır..» YTP: «Geç kalmış bir hareket...» Ferit Melen kimdir? Ferit Melen 1906'da Van'da doğmuştur. Orta tahsüini Van'da, Lise"yi Bursa'da okumuş, 1931 yılında Siyasal Bilgiler Okulundan mezun olmuştur. İlk memuriyeti Bursa Vilâyet Maiyet memurlugudur. Bursa ilçelerinde Kaymatomlık yaptıktan sonra 1933'de Maliye Bakanlığı Teftiş Heyetine tntlsap etmiş, bu arada Fransa Maliye ÎJezaretinde bir yıl müddetle *aj yapmıştır. 1943'e kadar Maliye Müfettişliginde kahmş, aynı yıl Vasıtalı Vergiler Umurn MüdürlUğıi. 1944de Gelirler Omum Mü dürlüğü yaparak 1950'ye kadar bu vazifede kalmıştır. Gelir Vergisi reformu bu dönemde yapılmıştır. 1950'de Van CHP ^4111etvekiU seçilmiştir. 193457 a r a s Serbest Maü Müşavirlik yapan Melen 1957'de tekrar Van'dan MUletvekfü seçilmiş tir. Kurucu Meclis üyelifinde bulunmuş, Haziran l%^Ğe parlamento dışından Maliye Bakanı ol muş, bu görevine 1965 Şubat ayı r.a kadar devam etmistir. 1964'de yine Van'dan Senatör seçilmiş, 1967'de CHP içinde beliren tikır ayrüığı dolayısıyla Prof. Peyzioğlu ve 48 arkadaşı ile CHP'den ayrılmış ve Güven Partisinin kurulmasmda görev almıştır. Bu partinin Genel Başkan Yardımcılığında bulunmuşutur. 196667 yıllannda Avrupa Konseyinde üye olmuştur. Birinci ve İkinci Erün Hükümetlerinde Millî 8avunma Bakan lığı yapan Melen evli olup, bir kız. bir erkek çocuk sahibidır. üçağa (Baştarafi 1. sayfnHı) bk yönünden çekiuneei ve dinlenmesi lânm» cerabını vermiştir. Erim de, Dısişlerl Bakanı Haluk Bayülken de AnJtara"ya gitmiştir. Cumhurbaşkaniığı özel Kalem Müdürü Sulhi OişUoglu, saat 15.20'de tstanbul'dan Ankara'ya gelen Erime istifasının kabul edildigine dair Cumburbaşkanlıgı tezkeresini takdim etmiştir. Erim, Türk Havayollarının «C9> tipll ve ıBoğaziçi» adlı uça ğı ile saat 15.20'de Esenboğa Havaalanına inmistir. Erim'i Esenboğa Hşyaalanında Cumhurbaşkanı adma Özel Kfllem Müdürü Sulhi Dişlioğlu. Malive Bakanı Sait Naci Ergin. Devlet Bakanı tlyas Karaöz. Çalışma Bakanı Ali Rıza Uzuner. Baymdılık Bakanı Mukadder öztekin. Sasl'k ve Sosyal Yardım Bakanı Dr, Cev ciet Aykan. Orman Bakanı Selâiıat •in tnal, Ankars Valisi Scrif Tüten, MtT Başkanı Nurettin Ersin ve Ankara Emniyet Möfiürü Hatkı Demirel karsilamışlardır Erim. uçak Esenbnğa'v» inınca kendisini getiren uçaiın pilotlacına teşekkür etmij ve mütebe.M'm bir cehre ile ucsktan inerek kendisine «hoş celdiniz» diyenlcr* şükranlarını bildirmiftlr Erim, Ankarada da bütün «oru tara karşılık elini dudagına «S'ii rerek •konusmaracağınt» isaretini vermişrir. Erim. esi Kâmile Erim ile bir. tikte Bajbakanlık makam arabs'ına binerek şehre hareket etmi*tir. Futına (Bastarafı 1 Ind »avfada) Bir süre önce tamamlanan servip köprüsünü şidrietll fırtmalara karşı korumak ve sallanmasını önlemek amaciyle gerilecek fırtına halatlan, ikibuçuk santlmetre çapındadır ve iki ankraj arasındaki uzunluğu, iki kilometreyi bulmaktadır. Bir gabari teşkil edeceği beUrtilen. fırtına halatlan Üzerinde iki yeşil ısık ve işaretlerle sağda ve solda iki kırmızı işaret bulunacaMır. İki yeşil ışığın denizden yüksekUğJ 60, birinci ktrmızı ışıkla vtşîl arasındaki ytlkseliğin 45 metre; kırmızı lsaretle ikinci kırmızı arasındaki yüksekliğin de 25 metre olacağı büdirümişttr. Ortak bildiri Türk Sovj'et ortak bildirisinde, yapılan görüşmelerin dostane bir hava, karşılıklı anlayış ve açıklık içinde geçtigi bildirüerek, bu görüşmelerde ikili iliçkilerin gözden geçirildiği ve günümüzün halihazır milletleraraSJ sorunlar üzerinde peniş göriiş tcatisinde bulunuldugu belirtilmektedir. Bildiride ikili iliskilere de|irıüerek şöyle denilmektedir: «Taraflar ekonnmik ve ticarî münascbetlerinin müsmir bir şekilde ve her iki ülkenin arzu ve menfaatlerine uygun olarak inkişaf ettîginl memnunivetle kaydettnişlerdir. 25 Mart 1967 tarihli hükümetlcrarası anlaşma çercevesinde saglanan çelişmenin 197Î de bir asit sülfrik tesisinin. bir petrol rafinerinin ve bir kontrplâk tesisinin hizmete girmestni mümkün talacafını mösahede ev ; lemişlerdir. Alüminyum tesisi j nin ise, alümina istihsati hakı [ mından, 1973 yılında hizmrte gir j mesi öneörülmüstür Taraftar. ı sçı konusu tesislrrin 'arnamlan , masının Türk ckonnmisinp ve Fenerbahçe (Bıştarafi 8. sayfada) bakem konusunda çok titiz dav ranmalanm istedik. Müşahit olarak da Hasan Polıt'm bizzat maçta bulunmasmı rica ettik. Fenerbahçe bngüne kadar Eskişehirde büyük itibarla karşıUnmıştır. Fakat bizim endişemiz Eskişehlrsporln fatbolculartn tstanbnldaki «ertlifin daha faztaüint k«ndt seyircilerine y> ranmak için yapmalanndandır» demlştir. İstenen cezalar İlk demeç Başbakana vekâlet eden Milll Savunma Bakanı, Milli Güven Partili, eski C.H.P. lilerden ve Msliye Bakan larından Ferit Melen, Genel Kurul salonundan çıkıyor ve gazetecilere ilk demecir.i veriyordu. Melen, dün saat 12.00 de koyn renkli çiysileri içinde Çankaya köşküne çiderek Cnmhnrbaskanı Saym Sunay ile dftvet üzerine bir görüşme yapnuştl. Knlislerde, sanki çoktan bekleniyormuş gibi Istifının kabulfl olağan karşılandı. Zaten knliste bulunan S • 10 milletvekili de baş ka telden çalıynrdn. Cumburbaskanınin deyimlyle «özürlij ve rnezun sayılan» Prof. Or. Nihat Erim de o saatlerde Başbakan olarak gittiği tsUnbnldan senatör olarak dönüyordn urakla Ankaraya... Erim'i Başhakan olarak göklere çıkaran ar?.k. hötfin ba hjler olnrken Erim'i bu «efor sen<ıtnr olarak indiriyordu Eser.boğaya... Intrenör Baydar (Bastarafı X. saytada) Bah&ttin Baydar, bu konuda şöyla kontışmuştur: « Talamımız 12. hafta tehlikeli bölgeye girmiş ve o günden bn rana tam 12 haftadır ay nl ferde kalmıştı. Şimdi ligin dibinden knrtulduk. Bn dnrumun rnttıolculanmız üzerindettl psikolojik etkisiyle kurtulma Bmidlmiı rün geçtikce azalmıştı. Fakat ovnnculanmı? kümede kalma hır«ıvla maçlnra amldılar re son 4 maçta 7 puan alarak dHzlüte çıktılar.» Zenginler yardıma çağırıldı SAMSIİN, (THA> Türk Ha•.a Kurumu Samsun Şubesi Kiingrcsinde Dir konuşma yapan Baskan Enrier Cengiz. zenginle. ri Tüık Hava Kurumıına ve Türk Hava KııvvetİPrini (;üçenriırm" Vakfına yardıma ça. ğırmıştır. CHP (Bastarafı I. sayfada) nimseyecek'ir Parti Meclısıni en çok meşgui edecek konu Kurultaya katitarsk delegelerin durumlan olacoktır. Bugünkü Parti Meclisinde. toplanacak Kurultayın malt yön lerı de ele alınacaktır. Parti Meclisi toplantısının busiin sona ererffil ve bir tebllj yayınlanacağı «anılmaktadır. Cumhuriyel »>s»t Hlmil Attı Napol.von 24 « y ı r 155.(1» 360.0(1 213.(M( IW.»« 1«0.IHl 23.38 IU.M1 XS5.(W ?".«0 IS8.(W IC5.IH) 23.40