Katalog

CUMHUBjYET: 24 Marf 1972 N ÜZELEFttMÎZ arasmda Top kapı Sarayı'nın apayn bır yeri vardır kuşkusuz. Topkapı Sarayı, Osmanlı sanatının her alanda verdıği en guzel orneklen kendınde bırleştiren olağanustu bır muzedır çunku . oncelıkle mımarî olarak, Osmanlt mimansının 15 vuzyıl or tasından 19 rüzyıl ortasına dek geçırdiği bütün onemli değişiklikleri en karakterıstık yanlanv la kendine bırleştırmıştır. Yıne Osmanlı mımarısimn ayrılmaz bir parçası olan süslemenın, çınicılıkten sedef isçülğine, ovmocılıktan derl ustüne işlemecılığe dek en çe?itli ve enfes orneklri buradadır. Bunun dışında Topkapı Sarayı, ıçerdığı çok ç e . şıtlı \e değerlı kolleksıyonlarla bır buyük ımparatorluğun yuzjıllar boyu her alandakı en guzel verımlerım, tezhıpçılıkteı halıcılığa, mınyatürden sılâh ışçılığme dek sanatçı goznurunun en guzel sonuçlarmı bagnnda gızler Topkapı'nın hazmelennı gonneden, zarıf ımmanrfnın zevkine varmadan, Abdulmecı* Kosku önunden Boğaz'ı vca Harem 'e giriş. Osmanlı devrinden daha zor!.. Î Topkapı Sarayı seksiyoıu larının onarımı, yanlif zamanlarda y apılı y or Bağdat Koşkunden Haliçi seyretmeden Istanbul'dan ayrılan turist, lstanbul'u gormemis sayılır... Harem onundeki kuyrnk... Bu resim; kış aylannda çekllmi^tir ve muze idaresinin tutumu yuzunden. bu kuyruk, yaz aylannda çok daha uıamaktadır. OPKAPI Saravından ikıncl yakınmamız, burada kısım kısım, seks;%on seksiyon >a. pılan restorasjonların zamanının ıyı seçılmejışıd"ır Sarayın en ılgı çeken bolumu olan Hazıne Daıre^ının 4 salonundan ıklsının bırden onanm içın kapıtılması bızce sanhş olduğu gıbı bu onanma geçen turızm me\sımmin tam başında baslanılmış olması da bır hatadır. t'nlu Çır por«elenlerının 4 salonundan 3 u de yıne tam turist me\sımı baş. larında onanm içın kapatılmıçtır. Bu gıbl bolümler hem bırer bırer kapatılmalı, hem de onanm çalısmalarına tunzm açısın. c an olu mevsımlerde gırı^ılme':dır. yuzde yüz güvenılir alârm \e yangın önleme tesısatlan var mıdır' Varsa, bunların sarayla ra yerleştırılmesi işine başlan mış mıdır' Başlanacak mıdır' V^ bu iş ne zaman bıtecek, sa raylanmız zıvarete ve turtzme ne zaman açılacaktır' Butun bunların oevabınm ılgüılerce a çıklanması gerekır, Yoksa kor Boğazm saraylanndan en guzcllerinden birl olan Kuçuksa kasn da efsanevl Ihmalimızin ııençesine düşmüstur n ciddî bir onanm beklcmektedir. kanz kl, bu konu da zamanla «hâfıza ı beşerın nısyanına» terk edılsın, 5 yıl, 10 yıl sonra hâla saraylanmızı, içlerındeki guzel Uklerle bırlıkte gormek olanağm dan yoksun ola'ım Bu belkı de \ angra, v s tehlıkesıne karsi en emın bir yoldur ama «şu mek tepler olmasa maanfı ne guzel ıdare ederdım» sozunü hatırlat tıgı çtn, en akılüca yol olmas» gerektır Y A K I N : • ELEŞTİRİLER OPKAPI Saravmın genişlığı yaygınlığı ve onemı olçusunde vonetımı de elbette zordur Bızım burada bu yötıe Î tım hakkında, aslında «esas» a degıl de «teferruat» a değınen bırkaç >akınmamız olacak önceliAİe Saraym nereden başladığının kesınlıkle saptanması gerekhdlr. Saray, bızim goruşu Bağdat Koşku onunden Halıce bakmadan, Istanbul'un o olaganustu doğal guzclligi anlaşılmaz. mCze gore müzeve paralı girış yerı olan BabusSelâm'dan d e . ğıl, ılk kapı olan Babı Humavun'dan başlar Eğer bu goruşumuzu yonetıcılerı de kabul edıyorsa, onemli gidiş gellş jol lannın mermer dosenmesı, bahçelerın yefillendırümesı, çıçeklencırılmesı gıbı ikinci kapıdan sonrası Içın duzenll bır bıçımde yapılmakta olan çalışmalann, oınncı avlu içın nije uygulanmadığını, buraya niye u\ey e\lât davramşında bulunulduğunu; sağdakı du\ar bo>unca \ s tan taş jığınlannın, Aja Irmı onundeki top teşhir alanının ba. sıboşluğurun ve pisllğının, Babı Humâjun önünde jazları bır problem halını alan otopark sorununun çozumlenmesi, duzenlenmesi ıçin nıye çaba harcanmadığım sormak gerekmez mı» Bovlesıne onemli bır muze\e ılk gırış alanının kendı halıne bırakılmasından sık sık rahatsızlık duvmuş blrl olarak, bu ^oruyu sormak, hakkını kendımızde goruyoruz Her turistin mutlaka uğradığı yer: Kapaüçarşı YAGMUR..: INCEDEN", Afsar Timuçiıı 16 S»bahs kadar çalıstım. Soğnk ve anlamsıı etel odalannda roman y»ıılabılece|ıni hıç duşünmemiştim. Bu gece alkolsuzluk kemıfıme işlıvor. Sabaha dofnt, romanımın degdnğuna artık ravına gırdıjhne inanmak istıyorum, ınanır gibi olnyomm, safak sokuvor. Pınl pınl bır sabab başlnor. Gok masmavi, apaçık Çocak gibı bir sabah. Yıllardır çaresizlık gıbi gezdırdığım nmadn bır gecede mı gerçeklestirdim? A\şe'je bnnn anlatmak ıstiyomm. Pınl pınl bır sabah. Caddeyi bojdan boya >ıırüdum Ccnı atlatılmı? bır savaşın kakramını gıbıvdım. Ama, seiinç yavaş yavaş knşknya dönuftfi. Yanılı^orsaıtı \a becerdim sanıyorsam da Knskovn jenmek içın uzun uznn yorüdüm. Ljku giılerimden akıyord». Kırık dökfik bir kah\ede çay içtim, gaıete okudnm Bınleriyle konnsmak y» da bir yerlere mektnp vatmak istivordnm. Birden bırakılmıs dnvdnm kendimı. Tapayalnızdım Bnrsada. Kendımden baska tanıdıgım yoktn. üznn bir nykn uvnmak, sonra yenlden yazmak isiivordnm Sessiz bir cosknnlnk vardı Içimde. Artık, onanla bunnnla cene çalmayı bırakacagını. Bu mu dojnı voksa öburü mü dıve alkoln katık edıp sabahlara kadar ç e . ne çaldıgimız geceleri gerıde bıraknordum bov. lece. Bnndan bSyle, başaramasam da bırakmavacaktım roman vazma\i Hiç degılse kendıtn için yaıacaktım Kendimın okarn olnrdam en çok. Vapnrda alt kamarava Indıtn gene. Ba «uıe\ havada alt kamarava ınmek utemek ne i ta. Garip bir tntku, bir alıskanlık. Daba rnsn, bir tutknyn haber veren bir alıskanlık. Ayse'ii arıvornm karsımda. Onn da, o işi de anlamıyornm. tki gunün ıçinde Ar^e'nin vavaş vavaç vaıgeçılmez olması, Ikl çünün lonnnda iyiden iyiye aranması. Yapmadıfırn isi raptım: Ajakkabılarınjı çıkarıp azandım. Nasıl da tatlı uynmasom. Biletçi durttu kalktım Va. pnrda dolastım. büfenin onunde avakta, dort bardak çav içtim. tner inmez telefon edeeeğim ona. tner inmeı. Vapur vanaşır yanatmaz ilk 1sım telefona koşmak oldn. «Bak ne diyecektim. Valova'ya çıttim ben. Alt kamarada. Talova'da kalmadım, Bnrsa'ys geçtım. Ne isım mı var Bursa'da Hıç canım, Bnrsa'da ne işim olnr bcnım. Belkl de düpedüz yıkanma ihtivacı. Bilırsın, vok canım, bilmeztin, nereden bileceksın, ben hamamda dinlenirim. Yenı bır roraana basiadım Bnrsa'da Otel odasında sabaha kadar >azdım GUnes d o . farken bıtirdim birınci bolumunu (>anp değıl mi, roman yazdıgıma ilk olarak tnamyornm. İlk olarak bu sabah kendimi romancı dnvdum. Ne\se, sen nasılsın? Kocan geld» gıtti mı? Oelmedı mı? Sen ne yaptın oylejse tek basına. Sıkıldın, dejıl mı? Bılsem bırakmazdım seni. Ne kadar sıkıldın, kım bilır. Şaka mı edıvorsun* Geldi mı? Geldı ha. Eh, ne dıye gelmedl dıyorsnn bana. Neden bn konuya gırmek istemıvorsun. Ben de ıstemıvorum pek Ne\se. tnanıvor mnsun bo roman ısme. î o , okuma\scagım, bıttıkten sonra Ganp bır utangaçlık. Ayıp blr şey ^apmısım gıbl. Sevmedığım bır duvgo benım de, ama gerçek Gene de oknjabilınz bırlikte. Senden utanabılecetımi sanmı>ornm. Ne anlamda mı? Her anlamda. Çünkü, bak, bır şey sö'\leye\ım mı* Ozluyorum Kımı? Seni elbet. Ivl degil mı? Dosdogru konuşmak kolav seninle Dupeduz, ovunsnz. Ne guzel ?eT seni özlememden gnrnr duyman. Gerçek mıî Görmek ıstemen ivi Bn aksam gelır mısın ıstasyonun önune Hayır, tekrarlamayız, ben tekrarlayamam hiçbir şevı Dolasınz. sn va d» bu, ama tekrar yok Neyse, aksama konusnrnz. Yalm davranıyorsun, pek se^imyornm Neyse, haydı bakalım, işe gıdiyorum ş^mdi. Aksama, altıda » HAREME GIRİŞ 4REM Evet, Topkapı'jn zlI yaret eden herkesın dılınde ' bu sözcük vardır Hırıstıyan batılı içın tslâmdakı çokkanlılık zaten her zaman çok ilgi çe kıcı olmuştur z ra Rıchard Levnnshon'un «Cınsi adetler tarıhı» kıtabında dedığı gıbi, «Hırıstıyanlıkta dınsel ıdeal, bekârlıktır, tekkarüılık, Insan tab'atına tanınan bır îmtıvazdır Müslümanlar içlnse Ideal, tekkanhhktır Çokkanlılık, insan tabıatır.a tanınan bır ımtiyaz ol muştur» Yuzlerce kadmı emn \e kevfi altında bulurduran *uî tan imaj'ı batılı erkefe erkegn «mutlak hâkım» olduğu geçm s vuzyıllan natırlatır, tatlı hayallerr sürükler onu Bu nedenle batılı tunst İçın bunca çekicilıği olan Harem'ın hıç olmazsa bır kısmının (bu kısım, soylendığine göre Harem'in tümünün 8'de bıri kadardtr) 10 kusur yıl sü ren bır onanmdai sonra açılma sı çok lyi olmuştur Ne var kl, Harem'in zıyareti, bugünkıl koşullarla son derece güç olmaktadır Içerne 20 25 kişibk gruplar alınmakta, bu grubu, sara\m kendi kadrosundan olan genç rehberler Türkçe ve tngilızce olarak 2 'dılden isahat ve> rerek jjezdınnektedirler Bır jrrup bbıir kapıdan çıkıp gıtme den (vani yaklaşık olarak yarım saatten once) venı bir RTUP içeri alınmamaktadır Grupların ni ve orneğın beşer dakıka arayla alınmadıgını sorduğumuzda ilgıliler, görevlı memur kadrosu nun vetersizlığlnden söı etmış lerdır Harem pbi karmaşık ve oneiıli bır yere gınşın duzen lc yapılması normaldır ama onanmı içın mılvonlarca harcanmış bır \ere birkaç memur da ha alanr.ıyarak gezi%i bövlesine zorlaştırmaya, gruplan yaz sı cağmda saatlerce kap'da beklet meye kimsenin hakkı voktur. Önbmüzdekı mevsım yine aynı usul uygulanacaksa Harem'ln hıç açılmaması daha evlâdır H MÂUCÖÇOCÜÜ ÇALINAN TAÇ Ya«m tt çizcn: AYHÂU MŞOĞtü xn •Ozledlm mi diyordun*'» • .Özledım • Peki>i aşk mı otabıllr bu'. •Dupeduz > «Oyleyse, oluruna bırakmak gerek Her sşk oluruna bırakılmak ister» »f tk»Erkekçe ta\ırların yok^ n i A y {n »t «Insanca olmasını ısterim,^, n , " ( / , , , „ i JİS •O zaman ben çok kotu tutulurum sana» •Kotu mu' Boydanboya. derınlenıesıne bıt ajk olur • • \şkı tanımlamıştm Bilinç falan diye.» •Nc budalaca sozlerdl degü mi?» •Çok. «Nıye ovle yaptın?» •Aşk konuşulmaz yaşanır. Konusmaja kalkın» ca ovle oldu • > «lalııız bunun gerçek bır ozlem olup olmadı» jhnı iylce lartmalısın. Sonra uzuluruz, sen do, ben de. •Elbette » •Hcrhangı bir yaklaşma Isteği uğruna yan >ana gelcme\ecegimlzi kabuj edersin.» •Elbette > •Sonra, ben kadınım, buna göre dnygn dün\am daha degıjık Bu yonde bir acı yüklenmek ıstemem • «Bojle bır acı yüklemem sana Yoksa ben de acı çekerim.» 1 • TURNtKE USULÜ... OPKAPl gibt dagınık, gez mesl zor \e genellikle az vaktl olan turiste kısa bir sure ıçınde tanıtılması gereken bır verde zaman zaman alınan ıdari kararlar, bu zıyareti bus bütun güç kılmaktadır Örn& ğın, mevsunın en hızlı zamanın da bır bakarsınız ikıncı kapıda kı ana gıns n onune turnıke kon muş, herkes bırer birer buradan geçmeye zorunlu tutuluvor A maç Birkaç beleşçının gruplara karısarak araaan sızmasını on lemekmış Ama pire ıçm jor gan yakıldığı ginşln son derece ağırlaştınldığı beklemekten «i nırlenen bazı turlstlerin vaz bı 1° geçıp geri Honduklen acaba Tarkedılmıvor mu 7 Evet turist dun>anın her verınde kolayhk arayan bır nazli mahluk olmuş tur ve amaç ne olursa olsun tu rıstın Eİri'; çıkısını zorla<;tıracak h çbır hareıcetın uzun \âdede tu rızme yarar «ağla\ acağını du •îinmek. yanlıştır (Arkan vsr) f DİŞİ BOND Zamane Çocuğu . Yazan: BIUNAUGHTON hassas olmanın cezası lşte bun lar bu çeşit duygulara fı an kapılmalar, demek ıstiyjrum 6 Gılda konusunda yaptığım ha Bır de Oaphne dive pedıkurcu ta bağlanmak oldu PUıç kısmı bır kadın vardı tö cumartesl na jatakta \aptığın tşten öte gunleri, akşam Uzerl birkaç Sa bagıanmıvacaksın Bırak. yata deh yuvarladıktan sonra gıderğın dışında kendı tıavatçığım dırn yaruna. Cogunlusla tşimiz kendı bıldığı gıbı yaşasın O za çabuk biterdi Hattâ bazan baş olurdu man her buluştuğunuzda taze lamasıyla bitmesı bır bu lenmış olarak gehrsınız bırbıri Zıra ne yalan sövlıyeyim n ze. Yârenhk etme demiyo kadın seks bombası fılân değ.l 1 rum Derdını de dınleyeceksın d biçare Sonradan divanda u tabıi, ama bır kulağından gırlp zandığım yerden televlzyonu aseyrederdim O obur kulağından çıksın anlar çar güreşlen da avak brnalcianmı duzeltlrsın ya di. Saçma bir durum stzin anKendimce mıikemme! blr fculıyacaguuz rulu duzemm vardı ama değerını bılemedim Hıç farkına var Pazar günlerl de öğleden son dınız mı' Bazan ınsan blr şeyin ra Locamo'da dans ederken o değenni ancak elınden kaçır gecelık bir plllç ayarlardım Ço dıktan sonra anlıvor Benım de 5u zaman evli Mr kadın olurdu dopdolu bası bos b v yaşayışım bu Nedense evli kadınlar pek vardı • açar benl, va da ben onlan aça Salı ve cuma gunleri genç, nm Bentü) ?ib! adamlar tçin tombul b r evli pıliçle Oulusu evli lcadınlar daha tehlike^izdir Sonra bekftr taîlardan daha yordum Kocası nmnastık der çok değer billr onîar Genç besıne gıdıyormus o gtınler Gül kâr piliçleT her şeyl hattları sa le kaldırma şampıyomı mu öy le bir zırıltı olmak ıçin hazır varlar halbukl lanıyonnuş kalas Her ne halt Ne dıyordum tşte böyle »a sa kadmcağızı ivıce perhıze çek hane blr havatıra durup durur mış durumdavdı Şansı vaver ken eıttim Gllda'va bağlandım gıderse tki haftada b'r kere oluÇocuğa ille de Malcolm adını yormuş Kocası olacak kereste verdi Her ne kadar «Bu adı vatağa gıımezden onre bır bar tsktıgın tçir bUvUdügO zaman dak sütte iki vumurta\la blr sen) asla affetmivecektır» de kaşık bal çırpıştırarak etalerin divsem de dlnletemedlm Bır Uzerlne bırakıyormuş işinl biU eün onlan EÖrmpge eltmistim nr bıtirmez de, hareadığı ener Ber çoculr mocuk sevmem A Jhl yerme kovabilmek içln bar damm Ostünu ıslatır vtyaklar dağı dıkivormus dururlar ama gene de Malcolm Kadın ustanın ustasıvdı ama nedense benl hiçbir zaman tam manasıvia sarmadı Yaptıgmı kocasına ntsbet olsun diye vapıyormuş gıbt bir dujpuya kapılırdıro hep. Ne demetsin. oldukça sirin bir sev olup çık mıştı dogrusu Bazı kimseler rr.eselâ Mrs Artoni onun to«un Itibl blr çocuk oldugunu «8v lerlikleri a m a n ne valan sBvii veyım, koltuklanm bile kahan Çeviren: İ yordu. Yalruz nanl, «Babana gtliücük ver.» filan fısük dedlklen zaman sıkılryordum Neden Mlmem, ama sıkar benı bu çesit zımbırtılar Gilda'nın Uzerlne de şövle anaQ bir ha! gelmlşti ki pek hoşutna eldeT bu benlm Dolgunl?smıştı biraz etlenmlş butlanmıştı ama sımsıkı O eün lçeri girdigım zaman çocuSu do yurmflktaydı RHO$ geltîin Alfie,» dedı «Sıt O artık simdi uyur» Yertnden kalkıp Malcilmu yatagına kovdtı «Ağzmın etraft süt olmuşs de> dım «Sorma. bir obur kl ııpfcı babası« «Zevk sahlbl desenes «Nasıl buyudü değı] mı'» tğılıp yuzune baktım bebe» nın. Evvelden maymıın gıbiv. ken şımdı artık çocuğa benzetnege başlamıştı «Evet,» dıye cevap verdim. «tn«ana benzevip gelir » «Uvudu bile» Gılda egildi ve bebegl alnın. dan optu Sonra doğruiup blüzunu ilikllyerek birkaç bebek esyası topladi ve mutfaga r'oğru vurüdu «Hey, beni Spmeslnı unuttun> dedim «Ku<:ura bafcma Alfıe» dıyerek geldi bır opucük verrii Çocuk Gilda'nın gonlunu kendine riogru çeliyor. dıve d u . «undüm Ne yaman sev. s\ı tabiat kudreti T Dılsiz çareslz varatıklara baktırmanın na«ı! da yolunu buîur «Bılıyor musun blzım ki7 sut ttik'iyor<;un sen» dedim «övle mi7 ^ımdl gider vıkanınm knku filân kalmaz» (Arkao var> 18 TİFFANY JONES • DİĞER SARAYLAR. ÜPKAPI'dan soz etmisken tstanbuı muzelen arasında onemli ve avrı bır \en olan «barajlar» konusuna değınmek vennde olur Saraylanmız bı lındığı lızere Tnpkapı dı$nda> 5 tanedir Dolmabahçe Bevler be\ı Kuçuksu Cıragan ve Yıl dız.. Yıldiz Saravı zıvaretlere a cık degildır Çırağan ın bır türlu ilgl eh aormeven oenşan ha V KUçuksu Kasrmın onanmını bekleyen vipranmıs durumu ma lumdur Dolmabahçe ve Bevlerb»>yi Saravian tse yıllar vılı. haftamn belli gunlerinde ve bekçııenn nezaretınde kuçıik gruplar hallnde eezılme olanagma sahipken, geçen vıldan beri zıya rete kapatılmış'ardır Sovlendi ğıne gbre bunun nedeni saraylann ve ıçındek! paha biçılmez e$vaların vacgın thtimaH dolaIisiil» gosterdı£i tehUkedir I GARTH Şlmdı; bosle bir tehllke ve buna karşı vapılan veya vapıl rna«ı düşünulenler hakıcmda kaıuıo\unur) avdınlatilmasj geretar Dolmabahçe Saravmın vuzl^rce kişimn kitıldıgı balolara '\afetlere açık tutulriuSu daha birkaç yıl öncesınde bovle bır tehlıke soz knmısu degi) mivdi? Boyle bir tehllkeve karçı alınması mümkun kesın tedbirler.