Katalog

C MHURÎYET 6 Kasım 1972 Dünyada Bugün Dış haberler Türk toplumunun özerkliği konusunda prensip kararına varıldı H * " Nixon seçilirse 4 yı] CHİCAGO Demokrat Par. timn Başkan ad^yı George Mc Govern Salı günu yâpılacak Baş kan seçıminde Nison'un seçll, mesı halind'ç saVaşın dört y\\ daha devam edeceğını söylemıştir. , Bir basın toplantısı düzenleyen McGovern, Amerikalı se'çmenlerden Başkan Nıxon'un Vıetnam savaşını sona erdırecek bir anlaşmayla ilgili 'açıklamalarına ınanmamalannı ısteyerek . «Bu seçımfc de Başkan Nixon'un ' gizli bır barış planı ile gırmemiz halkı kandırmak amacını güden acı bır oyunun sonucudur. Nıxon seçilirse savaş dört yıl daha devam edecek. çünkü Başkanın savaşı sona erdirmek için hazırlanmış bır planı *yoktur» demıştir (a a) 5 9. Kutlanacak bir karar!. eçen ayın sonunda yurdumnzdan ayrılan Hindistan'ıtı Ankara'daki Büyükelçisi Bajpai ile konuşuyorduk. Ankala'dan sonra ülkesiru Kanada'da. temsil edecekti. Hındıstan ve Kanada, Ingilız TJluslar Topluluğu (Comraonwealth) üyesi olduklan için, Bajpai'nın yeni ijnvam «Yüksek Komiserndi. Ülkemizde kaldığı üç yıl içinde Tiirkçeyi öğrenen, Tiirkiye • Hindistan dostluğunun gelişmesi yohında buyük çaba ve basarı gösteren Büyükelçi, üzgündü. Üzüntıisünün sebebini sorduğumuzda, oTurkiye'den ajTildığım içm üzülüyorum» dedi. Kendisine, ülkemize "karşı beslediği duygusal bağlardan ötürü üzüntüsünü anlayabileceğimizi sövledik. Fakat Kanada, dunya politikasına Türkıyeden daha aktif katkılarda bulunan bir ülke olduğu için, bir diplomatın orada mesleğıni daha hareketli şekılde yürütebileceğıni anlatmaya ve üzülmemesini temine çalıştık. 6 Kıbrıs Meclisinde iki toplum, nüfusları oranmda temsil edilecek ANKARA Kıbrıs'ta bir süreden ben devam eden genışletilmiş görüşmelerin ikinci bölümünün sonunda Türklere özerklik verilmesi prensip olarak kabul edilmiştir. Önümüzdeki günlerde, yazılı metin haline getırılmesi beklenen anlaşmaya gö're, Türkler ve Rumlar. Kıbns Meclisinde nüfusları ile orantıh sayıda milletvekıli tarafından temsil edileceklerdir. Her iki kesimin milletveküleri aynı zamanda kendi kesımlerindeki topluluk meclisinin de mil letvekilleri olacaktır. ı Bu duruma göre, Kıbrıs Meclisinde Türk kesimini temsil edecek olan Türk rnilletvekillerı muhtarıyetı kabul edılmiş olan Türk kesiminin Meclismi de oluşturacaklardır. •Önümüzdeki toplantılarda Turk kesimımn polis, elektrik, su, gaz ve benzeri hızmetler konusunda ne dereceye kadar özerk davranabileceği konuları ele alınacaktır. Kendisiyle görüştüğümüz bir yetkili, Kıbrıs'ta 6 aya kalmadan bir anlaşma yapUmasının söz konusu olduğunu ve önümüzdeki günlerde de dünya kamıioyuna ortak bir açıklama ya" pılacağıru belirtmiştir. Turk toplumunun, 1960'ta yürürlüğe giren Kibrıs Anayasasının yürürlükte olduğunu, Cumhurbaskanı yardımcıhğına aday göstermekle belirlemesi de taviz vermeye yanaşılmayacağının bir kanıtı sayılıyor. Ancak o Ümît GURTUNA layların nasıl gelişeceğl sunda kesin bir göru? yok. " konubırlıgi ' * Bravo şerefine verdiği yemekte, Kıbrıs konusuna da değinerek; «Kıbns'ta ilgili ıkı toplum arasında Turk ve Yunan anayasa eksperlennın katıldıkları toplumjararası görüşmeFerin, Ada'. daki Türk toplumunun meşru ve anayasal çıkarlarına ve Türkiye'nın anlaşmalardan doğan Iraklarına riayet suretiyle tatminkâr sonuna varacağını ümıt ediyoruz» demiştlr.» Atina basmı anlaşmanıa yakında imzalanacajrını bildiriyor Waldheim, Vietnam barış konferansma çağnldı Bayülken ümitli Dışisleri Bakani Haluk Bayulken, dün gece Ankara'da bulunan tspanya Dışisleri Bakani Bu sozlerimiz üzerine verdiği cevabı unutamayız. «Kanada gibi dünya politikasına aktif olarak katılan ülkeler Eayılamayacak kadar çoktun) demişti Bajpai. Ve arkasından da sunlan eklemişti «Fakat Tiirkiye, tTzak Asya'dan Orta Avrupa'ya kadar uzanan milyonlarca kilometrekarehk topraklar üzerinde, parlamenter demokrasiye sahip dört ülkeden bir tanesidir. Japonya, Hindıstan, Israil ve Türkiye dışında hiçbir ülke, bu rejimi yüriitemedl. Halbuki özgür demokratik rejimin yasatılması, Asya için belki de bu yüzyılm en büyük deneyidir. Ben Türkiyede bulunduğum süre boyunca bir diplomat gibi değil, aynı deneyi yaşayan bir Hindli vatandaşın heyecam içinde günlerimi geçirdim. Şimdi bu büyük deneyin merkezlerinden biri olan Ttirkiyeden aynldığım için üzülüyorum.» Hindli diplomatın bu heyecanınj, sanınm ki anlamak kolaydır. Gerçi bizler demokratik rejimin nimetlerinden yara^land^ ğımız sürece, onun faziletlerinden çok aksaklıklanna eğildık. Türk demokrasislne karşt yöneltilen bu eleştirnerin çoğunun haklı olduğu da inkâr edıTemezdi. Partiler oy avcılığı yolunda duvgu istısmarmı meslek etmişler, ülkenin hayatî gereğı olan temel reformlar yapılamamış, kitlenin bilinçsizliği yüzünden demokratik rejimimia biçimsel kalmıştı. Ama demokrasi >uygulamasımn basladığı 1945"ten bu yana Türkiye'deyer ft!îB>EBİişnıelere eğildiğimiz zaman, aksaklıklan aıınlıkta tyrakan bir başarılar diasisinin gerçekleştiğini de görebiliriz. Bu dönem içinde işçiler sendifcalaşıp, grev hakkını kazanmışlardır. Bundan yirmi yıl önce olağan dbnemlerde tabu olan konulann, şimdi sıkıyönetim donemlerinde b:le tartışılabilmesi •geleneği doğmuştur. Beş yıllık planlann hayalinden bile ürken özel sektör, bugün tabil kendi açısmdan bu plânlan eleştiriyor; fakat planlar içinde kendl payının gereğini yerine getirmeye de çalışıyor. Türk demokrasisinin kurtuluşu İçin «Asgarî Müşterekolerin karşıhklı olarak bulunması noktasına dayanmıştık. İşte o noktada, 12 Mart öncesinin olağanüstü çartları yüzünden bir anda fflim koptu.. Bizler Türkıye'de dünyanın çeşitli ülkelerini izlerken, pek çok demokrasinln söndürülüp, totaliter rejimlere dönüştüğünü görmuşüzdür. 1967'nin Yunanistan'ını, bugünün Fiüpinleri, Gtiney Kore'leri izliyor. Ve bunların hepsmde, demokrasi düşmanı olan darbecilenn, ordulan kullandıkları dıkkati çekıyor. Fakat Türk Ordusu bu genel eğilimin dışında kalmıştır. Çünkü Ittihat ve Terakki tecrübesinâen ders alarak kurulan Ataturkçü gelenek. en büyuk öncehği ordunun politıka dışmda kalmasına, Silâhlı Kuvvetlerın özgür ve bağımsız Cumhunyetin bekçılerı olarak görev. yapmasına vermiştır. Bu Atatürkçü gelenekten ayrılınması yolunda çabalar 'olduğu gıbi, bazı gelişmeler de söz konusu çabaları destekler yolda g&lışmıştır. Fakat akıl yine agır basmakta, DemokratiK Cumhurıyete olan bağlıhk yine her eğilimin üzerinde hüküm sürmekteöır. CH.P."nin aldığı hükümetten çeküme kararmı da, işte bu akılcı ve Demokratik Cumhurıyete bağü çabalar arasınöa değerlendırmek gerekıyor Çünkü Sılâhlı Kuvvetlsrın de müdahale etmek zorunda kaldığı olaganüstü durumun, bir yerde sonu gelmesi şartı vardır. Anayasaya dayah parlamenter demokratik sıstemin organları, yıne anayasa ile tayin edılen yöntemler içinde yeniden fonksıyonlannı icra eder hale gelmeli, getirilmelidır Bir azınlık partisüun kurduğu partiler ustü hükümet, süresiz devam edemezdi. En az hepımız kadar vatansever ve sorumluluk sahibı olduğuna inandığunız ve zaten gorevlsrı devletın Uerlemesini sağlamak olan parlamenterlerın, ülkeyı olagan şartlara döndünnesıne imkân tanınması için, C.H.P. yetkili organlan son karan almışlardır. Son dünya olaylarını lncelerken, aynı şekllde c'nyanın da Türkiye'deki olayları ı îeledigini un mamalıyız. Ülkemizdeki olağanustü şartlaı dış dünyada Turkıye'yı yeter derececle küçük düşüriicü yaym ve faaliyete se Irak'ta Kürt asker ve subayjar orduyu terkediyor BEVRtT Lübnan da yayır.lanan sağcı «El Hjyat» derçısı dünku sayısında. 500 kadar Kurt subayı ve askerlnin, Molla Barzani'nın Kürt Uemokratik Partısınln kontrolundakı bölgelere gıtmek üzere Irak ordusundan aynldıklannı vazmakta ve askerlerin Ku^ey lrak'ta son gunlerrfe bJrDirını ızleyen oıaylar yuîünden böyle bir karaı almıs olduklarını llâve etmektedır. Dergıye nazaran geçenlerde ı ^ «To Vıma» gazeteKerkük'tekı bir kahvede patla I yan bir bomba ıkı kışının ölü \ »sinin Lefkoşe'deki muhabirinin göre, Kıbrıs'ta mune yol açmıştır Yine Ker j i bildırdığıne topluiuklararası gbruşmeıeröe küktekl bır hava üssunde pat' m'emnunluk verıcı sonuçlar ellayan bır bomba yözünden de • de Pdildiğınden. Adanın.yenı bir yüzbaşı ölmüştür. Dergi, Musul eyalctı ıçındekl Zako bolstatüsüyie ilgili bir anlaşma pek gesınde de Irak Komünıst Par yakında imzalanabilecektir. • tisıne mensup bir şahsın öldü Gazeteye göre bu antaşma karüldüğünü belirtmektedir (a a) , sım sonunda ya da arahğın ılk yarısında ımzalanaCaktır. ABD uçakları tüm Çin HindVne karşı yoğıın hava saldırılarınti, . gınstı Enver* BlRLESjMt!^ MİLLETLER Bırleşmış MiHetler Genel Sekreteri Kurt Waldheım, verdığl bir dşmeçte, Vietnam anla^mazhğıyla ilgili taraflann. bır ateşkes'ten sonra toplanması tasarlanan milletlerarası konferansa kendısının de katılmasını ısteeliklerinı açıktamı$tır. Bürosundan çıkarken gazetecılerm bu konudakı sorularınt cevaplandıran Waldheım kendı=ıne böyle bır teklıfte bulunan «taraflann» hangilerı oJduSunu belırlememış tir. Fakat Birleşmls Mılletlerde<kı diplomatık çevreler söz ko• • •• ,nu«u taraflann Amerika ile Kuzey Vietnam old'ııgunu tahmin BS2 tioinflpki Amei etmektedırler rikan uçakları dort C;n Hindi ülBılındıgî gıbı Hancı ve Waskesinde asker ve jkmal v.JSınakla hıngton tarafınrian açıklanan arına karsı senis canta bır bombar teskes anlasması. bu anlaşmadımana eirismiştır. nın imzalanmasından otu? gün Askeri kaynaklara göre, bu sonra, uygula'mayl güvence altıkampanvamn amacı. Kuzey Viet na atacak bir milletlerarası konnam kuvVetlprir.ın ateşkes önceferan« toplanmasıhı öngörmekte sirîde vığmak yapmalannı önledir. (a a) mektir. Askeri kaynaklar dün 100'den fazla ucağın Kuzev ve Güney Vietnam ile Laos ve Kamhoçva'da j ki hedeflere 2500 ton agırlığında bomba yağdırdığını açıklamışlar dır. Bombalanan bölgeler arasında : Kuzev Vietnam'ın günev kesımi, askersizlestirümıs bölge. Dogu Laos'dan geçen Ho Şı Min ikmâl yolu. Orta Yavlalar ve Mekong" deltası da bulunmaktadır. * » • \ Yugoslavytfda binlerce işçi grev yapıyor NİŞ, (Tugoslavva) YugosIavya'nın en büyük elektronık fabrikası olan «Elektronska tndustriya«nm bmlerce ışçısı önceki gün greve başlamıs ve grev cüerden bin kadarı sokaklarda bır gösterı vaparak fabrika yögetiminın uy?uladığı metodları protesto etmiştır. ı Tanjug Ajansmın büdirdlgine göre, ışçiler ayrıca bir toplantıda fabrikadaki partl sorumlululanyla yöneticilere Rüvenslzlikle rini belirtmişler ve yönetim me todlannın islâhı için köklü tedbirler alınmasmı istemlşlerdir. Akdfenız'.de serbest.... tıcaret 'V bölgesi kurulmasma çalışılıyor BRÜKSEL ' Genişletilmlş Ortak Pazar Dışisleri Bakanları Akdeniz bölgesınde bır serbest tıcaret bölgesi kurulması konusunda görüsmelere başlayacaklar dır. Bılındıgı gibı bu proje Amerlka'da endışe uyandırmaktadır. Amerika Avrupa'nın varlıkiı ül kelennin güneydekı daha yoksul Akdeniz ülkelerine • Vunanıstan'dan Fas'a kadar Khal tralları için indırımli gümıiUc tanfeleri uygulamsk çesıdinden tıcari yardımlarda bulunmalanna taraitar olmakla bırlikte yoksul Akdeniz ülkelerinin de karşılık olarak varlıkiı ülkelere benzer tavızler vermelenne karsı cıkmaktadır Bu çeşit tavizlen Amerikan üıracat mallan bakımından zararlı gören Amerikan hükümetı baskanının sözü geçen tavızler vüzünden 1973'te vapılacak uluslararası licaret gbrüsmelen içm kongreden yetkı almakta güçlük çekecegi görüşündedir. (a.a.) Kamyonunu cfonaftf! Kamyonunun degerini biliyor. Biliyor ki, cekiş önemli lastikte. •Lastiğin savrulmaması, kaymaması önemli. Lastiğin yola sağlam basması ve sessiz olması önemli. Motorun yorulmaması, kamyonun hırpalanmaması önemli. Bunları bildiğinden, piyasada daha sağiamı olmayan lastiği aradı buldu. "SIRTI PEK"!e donattı kamyonunu. Artık rahat. Kamyonu hesabına sevinc duyuyor. Kendi hesabına mutlu. Cünkü en verirrili yatırımı yaptığını biliyor... • • YAKALAND1 lngilız askerlerinin, kanun dışı bir örgüt olan Protestan Gönüllü Ordusu Başkan Yardımcısı Gusty Spence'i yakaladıkları açıklanmıştır. Spence 1966'da bir Katolik genci öldürmek suçundan müebbet hapis cezasına çarptınlmışsa da, temmuz ayında bir yakımnın düğününe gıtmek ıçın izinli. olarak aynldığı cezaevine bir daha dönmemiştır • KARTOPD SAVAŞI Nebraska • Colorado futbol maçında iki grup arasında patlak veren «Karfopu savaşı» 15 kisinın hafif yaralanması ve 37 kişinin ise tntuklanması ile sonuçlanrruş tır. Çoğunlugu Colorado Üniversttesi ögrencileri olan tutuklular bir süre sonra serbest bırakılmış tır. Düşen Bulgar uçağında 32 kişi öldü Sofya Burgas seferinı yapmakta olan Bulgar Havayollanna ait bir yolcu uçağı, Rila daglanna çarparak düsmüş ve içinde bulunan 26 yolcu ile altı kişiUk mürettebattao kurtulabilen olmamıştır. Bulgar yetküüerl, olayı açıklamakla birlikte, ayrtntılar konusunda' herhangi bir bilgi vermo mislerdir. (THA) I Milll Piyango | ! Evel, Daima Milli Piyango İ TOPLADIĞI PARANIN YARISINDAN = FAZLASINI DAĞITAN TEK İDARE § MİLLÎ PİYANGODUR. I ÖNÜMÜZDEKİ İLK FIRSAT: 9 Kasımda İ jıııııııııııı.ııııııııııııııuııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııımıııı^ | BİR KİŞİYE: 1 MİLYON LİRA. | İ TOPLAM İKRAMİYE: 8 MİLYON 624 I 1 BİN LİRA. . . | I İ DAİMA BİR BİLETLE ŞANS KAPINI Zl ARALIK TUTUNUZ. i İ Mehmet BARLAS (Devamı 7. FISK sogknn | (Manajaoa 3387) 8000 SİZE DE'BOL ŞANSLAR DİLERİZ. (Basın 23708) 8007 SıııımiiıiıııııııiıııiiıiiiiiiiiiliiiiiııııııiiHiııııııııııııııııııııııııımınî;