Katalog

LEON URİS 7 NUMARALI MAHKEME BİLGİ YAYINEVİ TENtŞEHtE ANKARA Cumhuriyet 7978 PEARE İ :•* ANTONIÜS VE KLEOPATRA 5. TL.: i S * * ATİNALI TÎMON 5. TU «r HAMLET 5. TL. j I * JULIUS CAESAR 5. TU i | * KRAL LEAR 5. TU İ i * MACBETH 5. TU Kurucusn: YUNUS NADİ İİ REMZİ KİTABEVt ISTANBUL Wffi jj 49. yıı, sayı: 17335 Telrraf »» aMktap adreıl: Cumhuriyet Irtanbul Posta Kutusu: tıtantral No. 346 T ı l ı f o ı l a r : 224290 224298 224297 224298 224299 C Vaeım Da*ar 1079 fflifflr.!.'!!!.'.'İJ!.'.'.'.'.'.'.'»»ii8.'»!'.'.1 5 Kasım razar ı»/^ Parti Meclisi, gerekçeli karannı dün açıkladı . Gerekçede, Plân'daki 7 'değişikliklerden sonra artık reform adı altmda almacak ; tedbirlerin, reform sayılamıyacak kadar yozlaştığı da öne sürülüyor ÎSMAÎL ARAB Derlot Bakanı MUKADDER ÖZTEKÎN Bayındırük Bakanı KEMAL DEMtR Sağlık Bakanı ALÎ RIZA UZÜNEB NURt KODAMANOGLU Enerji Bakam CHP. BAKANLARINIÇEKTI Açıklığa Doğru . flıavet otan oldu, CHP k Parti Meclisi dün «abah 1 yaptığı toplantı sonunda | Ferit Melen nükümetindeki bakanlannı gert çekn « karannı aldı. Böyleee, pnrtiler tistü nitelijini bugüne değin biCimsel açıdan da olsa korumaya çalıyuı hükümtt, artık bu nltelifinden bütiin bfttiin uzaklajmt| durumda sayılsa yeridir. Doğrusunu isterseniı CHP Part) Meclisinin karan kimse için bir •ürpriz degtfdir. Son olaylan iıleyen yurttaslar CHP ile hükümet arasındaki zaten pamuk ipllğine bajiı duran bajçlarm kopma noktasına geldiğini görüyor, kopma olayuıın bir an meselesl oldufcunu billyor ve o anı bekliyorlardı. Bn itibaria dünkü karar doğaldır, gafüaeak hlçbir yanı yoktur. Önceki gtin burada yazdığunu iizere CHP*nln yaptığı asünda büjrük bir fedakârlıktı. Programma ve ilkelerine ters düsen bir hükümete üye vennek. dolaylı yoldan da olsa hükümetin sorumnnn paylasmak, ancak yurdumuıun bir an önee normal demokratik koşullajra kavujmasmı sağlamak amaciyle göze alınabillr bir tutumdu. Bu amacın gerçeklesmesl umudu iledir ki CHP hiçblr karftlık beklemeksirin kendi ilkelerinden ödiin üstüne ödün Termlj, lemel politikasma karst oldağn halde varlıjp ile Melen hükümetinin yükünü paylaşmıstır. Ama her fedakârlığm bir sınm buiunmak gerektlği de unntulmanalıdır. Partüerüstn bir görevi yerine getirmek saviyle Isbaşına gelen saym Melen, aradan kısa bir sfire geçer geçmez .görev. kavramına bambaska bir anlam verdiğinl ortaya koymnstur. Davranışlanna bakılırsa, saym Melen'in yüklendiği görev, Parlanentoda en küçük gnıplan bulunan kendi partisinin politikasım •ygnlamak, eiinden geldiğince de AP\vi hosnut kılacak blr yol iılemek diye özetlenebilir. Oysa partilernstü btr hükümetin «görevi her şeyden önce partilerüstü nitellğini korumak, bunnn için de yönetime katılan partilerin temel Ukeleri arasında bir denge sağlamaya çaJıjmak olmalı değil midirT Sayın Melen bn önemll noktayı hiç dikkate almamıs görünmektedir. Taban fiyatlan konusunda CHP'nin halktan yana haklı is(eklerine sırt çevirmiş, Plan konuşmalannda ise AP'ye bol bol ödün verip Planı âdeta tanmmaı hale getirirken CHP'nin önerilerinden bir tekine olsun .rnyi Utifat göstermemijtir. Sayın Melen bununla da yetinmemij, CHP Genel Başkanının eleştirilerini cevaplandınrken bu emektar partiyi ve onun Genel Başkanmı yurdumuza zararlı olmakJa suçlamaya kalkmıştır. tşte hem bardağı taştran, hem de Başbakanın tntumunu çelişkiler içinde bırakan bir davranıj olmuşlur bu çıkış. CHP'nin politikası yurdumuıa rarariı ise ne demeye kurduğun hükümete bu partiyi ortak edersin? Yok eğer bu bir dil sürçmeEinden ibaret idiyse niçin sözlerioi gerl almayıp direnir durursun? Bundan sonra olaylar nasıl gelişir, bilemeyiz ama, dünkü karariyle CHP yurt sorunlannı açıklığa kavuşturmak bakımından bizce en dogru yoln seçmiştir. tkinci Erim hükümetinden bu yana yönetim politikamız zaten partileriistü niteliğinden epeyce uzaklaşmış, AFye yaklaşmıştı. Ferit Melen bu yakmlığı daha da ileriye. bütünleîmeye doğru götürmüştür. Bu koşullar altmda yapılacak Iş, mar.tık açısından düşünürsek, bir AP, MGP karraa hükümeti kurmak, CHP'yi muhalefette bır«karak, seçimlere değin yurdurnuzu yönetme görevini bu hükümete emanet etmektir. Elbette başka çözüm yollan da düşünüJebilir. Onlara değinme gereğini, gfandilik duymuyornz. I CHP'NİN AYRILMASININ HÜKÜMET BUNALIMI DEMEK OLMADIĞINI SÖY.LEYEN ECEVİT, «BAZI SOMUT ÇÖZÜM ÖNERİLERİNDE BULUNACAĞIZ» DEDİ ANKARA, (Ctnnhnri.vet Bürosn) CHP Partl MecHsi, dün, Melen Hükümetinden ayrılmaya karar vermiş ve buna ilişktn gerekçeli karar;, bir bildiriyte kamuoyuna açıklamıştır. Bildiride, «CHP'li Bakanlar ve CHP"nln destegi ohnaksızın da hükümet göreve devam edebilmek İçin Meclis't« gerekli çogunluk destegins tahiptir» denilmektedir. Parti Meclisinin dOnkü toplantısında, tUzüğün 25. maddesi uyannca, CHP Millet Meclisi grubu başkanvekilleri v« yönetim kurulu Uyeleri de bulunarak, oylamaya katılmışlardır. Oylamada: 43 üye hükUmetten çekilme yolunda oy verirken, bir Uy*. (Şeref Bakşık), hayır oyu kull&nmıştır. GÜRLER'LE GÖRÜŞEN BAŞBAKAN, SÜNAY'I DA ZİYARET ETTÎ' • :' OLAYLARIN ARDINDAKİ GERÇEK Doğru bir. hareket.. ' V» •:" ' • Ecevît'in sözlerl CHP Genel Başkanı BUlent Ecerit, karan basın menraplanna açıklarken, şunları söylemiştin «Parti Meclisi, CHP'nin Melen Hüktbnetinden aynlmasına karar verdi. Fakat bu karar kadar, bu kararm gerekçelerinin de önemll olduğuna inanıyoruz. Biz, o kanıdayız ki, CHP'nin Hükümetten aynlması denrfk, bir hüküraet bunalımı demek degildir. Bunu da bildirimlzde açıklayacağu. Aynca, baaı aenut çözüm önerilerinda de bulunacagiE.» Melen: "Ülke , için en selâmetli ırı âlâcağız,, • Bakanlar Kurulunun dünkü toplantısı bugüne ertelendi ANKARA, (Cumhuriyet Börosu) umhuriyet Halk Partisl. Melen hükümetine verdiği. 5 bakanmı gpri çektne karnrıDI almıstır. Basbakanm, 3. Be; Yıllık Plan müzakerrleri sırasında, CHP Genel Başkam Bülcnt Ecevit hakkında söylediği sötlcrden sonra böyle k hir sonuç kaçınılmaz hale gelmiştir. CHP Parti Meclisi, dün açıklanan karanyla, Basbakanı memlckelc yapmak istediği hizmetlerde her• hangi bir «iiphe altmda kalmak korkusundan kurtarnııstır. «Bülent Ecevit'i memnun edebilecek bir reformun memlekete hizmet C etmek olroayacağını» Miflet Meclisi kürsüsünden söyleyen 6a«bakanın, bn sonacu bilerek yarattığı da blr gerçek olarak kabul edilebilir. Bu sözler, partiIrrüstü görünümünü uzun «üredir kaybetmis Melen hükümeti içindeki CHP li bakanlann çekilmesi için çıkarumış bjr davetiyeden ba$ka bir anlam tajunamışlardır. Memlekete hizmet etmek kimsenin tekelinde sayümamalıdır. Vaktiyle. CHP'nin ortantn »olunda bir politlka izlemesini protesto ederek, Prof. Turhan Kcj ztoğuı Ddfrliğinde gürültülü bir sckilde eski partisinden ayrılan Ferit Melen'uı; bugün ülkenln olağanüstü şartlan içmde en ılımlı solu bile mahküm etraek fırsatını kaçırmak istenemesl II%i çekicidir. Reform yapma yollan tıkandığı için ordu müdahalesi ile tutucu bozuk düzenl koruyucu karakteıi dcğistiriünek istenen Pârlamento ve çoğunluk hükümetleri düşiincesinin, Ferit Melen'in kişiliğinde bir kcz daha kendini göstcrmesi, politik *•• (Devanu Sa. 7, Sü. 8 de) Başbakan ve bazı Bakanlar ile sendika temsilcileri arasında basına glzli toplantı yapıldı ANKARA (Cumhıırtv?f Biirostıl Başbakan ve ilgili bakaniarls Türk Iş'e bağlı sendika temsilcileri arasındaki görüşme düı Devlet İstatistik Enstitu.fiinie yapılmıştır. Başbakan Ferit Meier ve Türk lş Genel Başkanı Seyfi Demirsoy'un konuşmalarmdaı sonra toplantıya basına BzU devam edilmiştir. Tonlantının gizli bölümünde illkonuşrnayı Türk lş Genel Sek reteri Halil Tunç'un yaptışı öğ renilmiştir. Tunç. hükümetin vı hükümete yakın çevrelerin kar ma ekonomiden söz ederken sü rekli olarak özel sektörü koruyı cu ve kamu kesimini kötüîc\ic bir davranışa girdiklerini, Karma ekonominin kabu) edildiği b: • sistemde. bu davranışın doğn olmayacağını, gerekirse Türk • İş'in de bu duruma karşı vazi yet alacağuıı söylemiştir Tıır.ı bu arada fiyat artışlarmda işç ücretlerinin yükselmesinin ro)i olduğu yolundaki eörüşleri d < cevaplandırmış, j'illar önce ya pılmış binalann bugün milvon larca lira değer kazandığım. bi: sandöviçin maliyetinin 50 55 kı ruş civarında olmasına rağmrı maliyetinden birkaç misline sa tıldığını. bunun olağanüstü kâ patlşmalarma bir örnek oldneu nu. e?asında işçi iicretinin art masınm fiyat artmasında ön< sürüldüğü gibi önemli bir roli olmadıeinı bildirmiştir (Devanu Sa. 7. Sü. 7 de Gerekçeli karar ' CHP Parti Meclisinin «Gerekçeli karan» »öyledir: . «1 Hükümet kurulurken ve kurulduktan sonra saym Basbakanm ' her vesileyle söylediği gibi, hükümetin başhca amaçları, huzur ve asayisin bir an önce sağlanması, demokratik rejimi yeniden bütiin koşullanyla i|ler duruma getirmek ijin gerekli prtamın hazırlanması, böy• (Deramı Sa, 7, Sü. 1 de) Başbakan Ferit Melen, CHP'nin Bakanlannı çekme kararından sonra saat 14.30'da evinde, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Faruk Gürler ile görüşmüş, saat 17.30'da da Cumhurbaşkanı Cevdet Sünay'ı ziyaret etmiştir. Gazetecilere, «Ülke için en selâmet11 karan alacağız» diyen Melen, dün saat 21'de yapılacağı bilANKARA CHP Parti Meclisinin dünktt toplantıstnda kestn dirilen Bakanlar Kurulu toplankarar almmadan önce uzun bir konuştna yapan Genel Sekreter Kâ tısınm da bugün saat ll'e ertemil Kınkoğlu, «Bu hükümetin politikası ile, bu hükümetle bera lendigini söylemiştir. ber olmadığımızı açıklamak bugün artık • bir zaruret haline *el(Devanu Sa. 7, Sü. S de) miştir. Artık bundan sonrasını kendileri düşünsünler» demiştir. Kırıkoglu, Merkez Yönetim Kurulunun CHP hükümet ıüşki• leri üzerindeki görüşlerine yer verdiği konuşmasında, «Böylece Sayın Başbakan memlekete yarar getirecek düşüncelere sahip oımayan parti ve kişilerle bir arada çalışmak, hükümet etmek sıkıntısından da kurtuhnuş olacaktır. Artık bundan sonrasmı kendileri düşünsünler» demiş, Melen Hükümetine özellikle plan görüşmelerinden sonra p*tilerüstü demek imkânı kahnadığım ileri sürmüstür. , , (Devanu S*. 7. Sü. 7 de) Kırıkoğlu: "Bundan sonrasını kendileri düşünsünler,, i ECEVtT, HÜKÜMETTEN ÇEIÜLME KARARINI BASINA AÇIKLARKEN... (Telefoto: THA) İIIÖI1H*IIHII İStİfa Sl Yüksek Komuta Konseyi toplanıyor ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Genişletilmiş Komuta Konseyi, yann Başkentte toplanacaktır. Genelkurmay Başkanlığında yapılacak toplantıya; Genelkurmay Başkanı Orgeneral Faruk Gürler baskanlık edecektir. Toplantıya katılacak general ve amiraller, dün akşamdan itibaren Ankara'ya gelmeye baslamışlardır. Toplanması çok önceden ka rarlaştınlan genişletilmiş Komuta Konseyinde, 12 Mirt Muhtırası'ndan bu yana geçmiş olan olaylann degerlendirilmesi yapılacak ve gelecekte aünması gereken tedbir ler tartışüarak bir görüş birliğine vanlacaktır. 12 Mart'tan bu yana olaylar nasıl gelişti? ' 12 Mart 1971'de Komutanlarm, AP'nin gidişine dur demek için verdikleri muhtıradan sonra, çeşitli nedenlerle hükümet buhranları doğmuştur. CHP'nin kabinedeki mensuplannı çekmeye karar verdiği düne kadar olagelen hükümet buhranları, aşağıdaki kronolojik sırayı izlemiştir: • 12 Mart 1971: AP tktidannm gidişine dur diyen Genelkurmay Baskanı Orgeneral Memduh Tağmaç ile Kuvvet Komutanlan, muhtıra verdiler. Demirel «Muhtıra ile Anayasa ve hukuk devleti anlayışını bağdaştırmak mümkün degildir» diyerek istifasmı verdi. İnönü, «Demokratik bir istifa» dedi. Demirel, 5 yıl 5 ay iktidarda kalmıştı. • 13 Mart 1971: Devrimci kuruluşlar muhtırayı desteklediklerini açıkladılar. Komutanlar, Emekli Orgeneral Fikret Esen'in Başbakan olmasını istediler. Komuta Konseyi, toprak reformunu önerdi. Anburun, Senatonun ithamlarla ilgisi olmadıgını söyledi. Maraş Milletveküi tbrahim Öztürk muhtıra ve hükümetin istifası için Mecliste genel görüşme açılmasmı istedi. Sunay Komutanlarla 5 saat 45 dakika görüştü. • 14 Mart 1971: Sunay slyasl Haber, Basbakana nasıl verildi? söyientisi çıktı Dün akşam Ankara'da, CHP Parti Meclisinin Melen Hükümetinden partili 5 bakamnı çekme karannın hemen ardından, Malatya > Milletvekili İnönü'nün, hem CHP'den, hem de milletveküliğinden istifa ettigi haberi yayılmıştır. Haber, Başkentte, tam deyimiyle, «Bomba» gibi patlamış, bütün gazete bürolan, evlerinde istirahatta bulunan muhabirleriyle dolmuştur. Saat 22.30'da başvurduğumuz înönü'nün evinden telefona çıkan yardımcı, «Paşa ailesinin yukarı yatmaya çıktıgını ve işlerden haberi olmadıgını» israrla tekrar etmiştir. İnönü, öğrenildiğine göre, bir CHP'li milletvekiline, gerek milletvekilliğinden, gerekse CHP'den artık istifa etmek niyetinde olduğunu söylemiştir. Bu milletvekili İnönü'ye, «Paşam, bunu Parti liderleri, görüşlerini kamuoyuna açıklayabttir miyim?» demiş. İnönü de «Açıklagerekçeli kararı inceledik yabilirsin» karşıhğım vermiştir. Adının açıklanmasım istemeten sonra açıklayacaklar yen bu milletvekilinin, İnönü ile arasında geçen bu kohuşmayı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) etrafa yayması üzerine haber, i CHP Parti Meclisinin Hükü hızla Ankara'yı sardığı gibi, İsmetten çekmeye karar verdigi tanbul'a da ulaşmıştır. Bakanlar, görüş ve tutumlaını İnönii'ye çok yakın çevreler, kesinlikle açıklamamışlardır. «Şimtîilik böyle bir iştifanın ol ! Karardan sonra ilk kez Sağlık. madığınr» söylemekle yetinmiş } Bakanı Dr. Kemâl Demir, Baş lerdır. Bu çevreler, CHP'nin bakanlığa gelerek, Melen'le bir (Devanu Sa. 7, Sü. 8 de) süre görüşmüştür. Demir, Başbakanlığa gelirken, gazetecilerin sorusu Uzerine, «Karan henüz tam ve aynntılı şekilde öğren Hikmet Çetinkaya'nın miş değilim. ögrenince de gere «Pamuk Olayı» yazı dizisi kem yapacagım tabüdir» demişbugün 5. sayfamızda.. . tir. (Dersım Sa. 7, Sfl. S de) ANKAR.%, (Cumhuriyet Bürosu) Başkent siyasal çevreleri, dün gece fırtına gibi yayılan bir haberle çalkalanmış, eski CHP Genel Baskanı Ismet İnönü'nün, 12 15 40, Millet Meclisi Başkanı Sabit Osman Avcı'nın 13 69 96 telefonları, İnönü'nün CHP'den ve milletvekilliğinden istifa edip etmediğini ögrenmek için sürekll meşgul edilmiştir. Ümit GÜRTUNA ANKARA SIKIYÖNETİIV: KOMUTANLIĞI AÇIKLAMA YAPTI ANKARA lyi bir diplomat olmak için kazanılması gerekli en büyük özelliklerden birinin lerle görüştü. Partilerden görüs «soğukkanlı olmak» gerektiği birçok kitapta yazılı.. Uygulaleri istendi. • 15 Mart 1971: Sunay mesaj malarda da bunun örnekleri göDışişleri Bakanhğı yayımladı: «Ordu görevini yeri rülüyor, ne getirdi» İnönü, «Meseleyi seç Akademisinde de dersi okutuiumen çözecek» dedi. Sunay, De yor. Gelin görün ki bir diplomat mirel'e çekilmesi gerektiğini telkin ettiğini söyledi. Demirel ise, iç politika ile karşı karşıya ge«Buna da cevabımız vardır» de lince bu özelliğini yitiriyor gadi. TÎP, Sunay'ın mesajına kar liba. Bunun en ilginç örneğini, dün Başbakan Ferit Melen'e, şı çıktı. (Devanu Sa. 7, Sü. S da) (Devanu Sa. 7, Sfi. S da) CHP'li Bakanlar. ne diyor? YEMBİR ÖRGÜTTE RİRLEŞEN SEKİZ KİŞt YAKALANDl ANKARA Arkara Sıkıyönetım Komuianlıgı dün yaptığı 134 No'lu açıklama ile •İhtilâtci Gençlik Birligı. adlı yenı bir örgütte bırleserek eylem hazırlığına girlşen 8 kısınln vaKalsndıklarını bildirmiştir Açıklamada, THKü'nun ele geçirılemeven mililanlarının venifien örgütlenme voluna sittîklprı bunlarrlan dördüniin vakalandıkları belırtilmiştir. Açıklamada, «Ihtilâlcı Gençlik Birliği» örgütünün Ankara ve lstanbui'ria bırer hı'icre kurarak faaliyetlerim devam ettirmeye başlariıklan. «şehirlerde uygulanan grev ve işçı hareketlerini bilinçli ve askfir niteliginrie olan kızıl muhafız birliklerinin denetimi altlnda vürütmek, ünıversite öğrencilerine yayın dağıtmak, militan niteliğin6eki ögrencileri örgüte kazandırmak amacı takip erîiHigi» belirtilmistir. (Devanu Sa. 7. Sü 3 de) „ ' • s GtİNEŞ ÜFUKTAN ŞtMDİ DOĞAR •• . NADİR NADİ