Katalog

SATFA DÖRT: CÜMHURlYEI 9 Afustos 1971 Fizik dolındo gençler, edebiyntio ygşlıtar daha başarılı oluyor OBEL muicâfatı alan di|er kadınlar. bın dışında hep Edebıyat alanındadırlar. bun lar kazandıkları sene sırasiyleIsveçli Selma Lagerlöf (1908), Mısır'a Pırar adh romanın yaza n Italyan Grazia Deledda (1926», Norveçlı romancı Sigrid Undset (1928), senelerce Çin'de yaşayan, ıv] Toprak.Hındistan Romam ad lı eserlenn yazan Amerikah Pearl S. Bnck (1938). Şılı'li şaır, Dıplomat ve Hıjjen ProfesorU Gabrıel Mıstral (1945), lınk Alman şaın Nelly Sachn (1966). Nıhayet Avusturya'lı, ban« ro manlan yazarı Bertha von Strttrter de 1905 de Nobel Ban? odülunu kazanmıştır. Prof. Dr. Muvaffak Seyhan N! Yaşlara göre Nobel Ödülü OBEL'ı kazananlar hangi ysflannda bu başarıya enşıyorlar? Burada enteresan olan bır durum, Fızık ve KımTa eıbı alanlarda çok genç yaşlarda Nobel kazananlara rastlamlmasma karşılık, Tıp ve Edebıyat alanlannda daha nyade or ta yaşlann üstünde ve hattâ oldukça yaşlı kımselere t*sadüf eriılmesıdir. Bılhassa Fizik alanm ria Nobel kazananlar arasında NI çok gençler vardır: bunlann icin de en genç olanı Ingıhz fuakçisı William Laurenee Bragg, 1915 de Nobel i kazandığı zaman henuz 25 yaşınd» ıdı. Babası 53 yaşındakı Sir William Henry Bragg ıle, Rontgen ışınlannın yardımıyle kristal yapüannı aydınlatrnışlar ve ortaklaşa Nobel'i kazanrruşlardı. Kırk yaşmdan on ce Fizik Nobel'i kazananlar, Insrüız Paul Adrien Diraç (31), Çın lı Tsung I)ao Lee (31), Alman Wenıer Hrisenberg (31), Alman RudoK Mössbaner (32), Almsn Max T«m Laae (35), İtalyan Gng lielmo Mareoni (35). Çinli Chen N'ing Yang (35), Fransız Marie Cnrie (36), Norveçli Nils Bohr (37), Fransus Prens Louis Victor Broglie (37), Italvnn Enrico Fer mi (37) ve Amenkalı Ernest O. Laurence (38) d:r. Buna mukabıl çok meshur Fizıkçılerden Albert Einstein (42),TOlhelmCon rad Röntgen '56) ve Max Pianc (60) vaşmda Nobel'ı kazanmnlar dır. Nobel Armagam'mn kadın kahramanları den çok daha azdır. Içlennde en gencı Marıe Cune'nm riamadı Fr*deric Jotiat Curie (35) yaşında ıken Nobel mükâfatı al mıstır. Alman Adolf Bntenandt (36), Mane Cune'nm kızı Irene Curie (38) ve Alman Riehard Kuhn (38) yaşında ataıışlardır: halbukl şohretleri çok yayjnn olan buyuk Kimyacılardan Alman Richard vriilstaetter (43», tsviçreli Alfred TVerner (4T), Is\1çreli Paul Karrer (48), Alman Emfl Fischer (54) ve Alman A doK von Baeyer (70) ynşında N'obel'i kazanmışlaraır. Tıp alanında dâ çok fenç ja^ta Nobel ka/anan mr kı«vc ra'thronız: însulin'ın kasıfı 32 vaşındakı Kanadalı Fredrieh Bantin;: buna karşılık mtshur Emü von Behrinr 47, Ro. bfrt Kack 52, Fawl EhrBeb 5 4 ve PeniısıHn kafitı Sir AUıander Flemin; '64 yavn^» Nobelı a mi'larcftr Profccor Fanl Karrer, 1937 >obel Kimya Odnlünfi Isveç Kırab S. Gustav'dan alırke».. Edebıyat dalında DEBÎYAT »lanında :se Nob*l alanlann hemen hepsı s^h kımscletdır. Içlerınde en ger.ci 46 yaşında Nobeli kazanan re»rl S. B«ek ıle fen« aMiı v?«takı Nttrvcçli kadın ya?ar SifrM Uıt*s«t'dır. Dığer me?hutlard*n Fransız Romain R*lan4 (49), Alman Gerhart Hanptmann (50), lsveçlı Selma Lagerldf (51), Alman Tk«mas Mann (54), Amerikalı Wil. lıam Faulkner (54), Amenkalı Erneıt Heminfnay (56). Amerıksh .Tobn Steinbeek (W), Kor \clı Knnt Ham^on (61), Alman Rudolf Encken (62). Fran <r Françoi» Mannae (bT). Rut Bsris Pastcrnak (68), Ingıhz Bernard hhow (b?\ Fransır Andre Gide (78), îngıhz Bert. rand R«ssel (78) >aşlannda iken Nobel'i kazanmı«lardır. Jie^hur A!r.ıan tarih arastıncı. E Tahsin BERKANP 72 Telefanda Halik' nn ıeai: dai Ganseli. »eni bnlmak bır rennde balmak kadar jue. öyle » i ? Ne \ar? Hasta nusınî Havır, ha>ır. O h»lde ban* ikt tatlı kelime sınlevemfi misin? Kaç sundur senı ara>ıp durnyornm. Vab \ah, pek üıuldum. Slmdi de yapmacık bır üzantö. Ne ı«« bn s57İeri bırakalım. Bn gece benımle »ıneroaya gelir misin? Kalbim eok jarip bir telâsla çarptı. «u telâsta korka. beyecan, hattâ bira» d» ofke vardı. tmkanı yek. Bır arkadasım ıcelecek. Bn ce^abım^ bekliyormus »e çok normal baluyormns ;ibi, afabey edasiyle: Pekâlâ, yarın gece fçin ba*k»»ına ıda verme, olmaz mı yavrnm? dcdı. Gecelcri hiç çıkmıyornm Halâk. Kr« çok yor^un dönü>ornm. Bn kadar yornlraana jtönlüm razı defil fekerim. öyle ı«e yann altı bnçuk matınpsınn fidflira. Bnna da bir divece|in yok ya! Seni nerede bekli\eyım? Çaresiz kalnustım. Onn büsbâtün reddedemezdim. Isteksiz bir «e<le: Saat altıds Taksım de bnlnj^lım. Taksim'in neresinıje? Otobüs durağında. Tesekkür ederint v»\rnm. Seni orada bekliyeceğim. tyi ayknlar. Sana da. Bfitün çece kararsızlık (çinde çırpındım. Meziyet Hanımdan onnn Bakırkby e çıderek eve bekçılik edenlerie çatıstığını isittıkten son. ra içimdeki korka büsbütün artmıştı. Onu ar. tık çörmek ısterni>ordnm. Acaba ne >ap^am, nasıl etsem dije saatlerce dusünüp dnrdum. Bnçıin de ı«terim arasında hcp bn vorucu ve üzücü konn beni rahatM7 ettı \f onunla bulıı. nacağımız saat >akla'>tıkca tereddüdam ve endisrm arttı. Fakat saat altm bırkıç dakıka ;eçe Tak. sitn'e jeldiîim zaman Halük benı o kadar dostca ve kardesçe karsıladı. ellerımı oyle sı. cak bir «efkatle sıktı kı Mfzivet levzemın, daha do^rnsu dadının sd7İerınde büvük bır rnübalata oldaguno diı^nndöm. Haluk eğcr Ba. kırköy'dekı eve gitmisse mntlak beni orada bulacağinı nmdn|o îçin gitmiütır. Sinemadan sonra Halâk: Bir verde yemek vıyeHm mi Günseli? diye sordu. Fazla nazlanma|ı <acma bııldum. öyle acıktım ki ilk lokantaya firtt*. Gozlerınde bir şimsek çaktı fandınr Galamsedi. Ben onan jozlerındekı bn sunsekten ve •udaklarındaki bu gülusten bırdenbiro korktnm, f»kat bu korkura bemen geçtı. Cok tath, müsfik ve dost ballen vardı. bnndan ba«ka cidden gdrgiihi ve centilnıen bır erkek. Co. kanUdakı davranıslartyle, tkramlarıyle. her hareketiyle kibar bir adam. Etrafitnızdakl kadınların ona hav ranhkla baktıklannı gordiım. Bnnu on» »ovledifim raman tasmadt. Ben »enden baskatını çormuTornm. Diyecek sandım ama. bann loyleıuedı vo ben de »ovlemediiı ıçin »evındım. Onun birkaç «ene evvelkı Haluk olmasını istemıyorum. Onnn kardesliğini arıvorum. Bnna muhtacım ben. Sanıyorum kı o da bunu anladı ve ban» guven verraek ıçın tam bır ijabey tavırlan takındı. Benı evıme kadar getirdı ve çok yalnız oldngnma. çok çalıstıgımı, dınlenmete to in«anlann arasın» katılıp etlenmeje ihtivacıra oldu£una «ovledi. Sait «ksamı onnnla tıyatroya gıdecegı». Halacıîım acaba vanılıyor m«Tda? Hal*k o kadar kStn bir insan mı? Bn son ıhtımalo inanmak ne kadar 7or Allahım. Belkı d« Halul» bnndan evvel de bana kar?ı oUn hıslenn. de umiaıî ıdı \e «adece halama olan ofketin. den o sözlen sövlemısti? Bagünkü Halök hıo de menfaat düskünü. ıçinden pazarlıklı bır ınsan deiıl. Bana karsı da ton derece dnrü«t. Her davraııiM," her kelimesi ıle beni ıncitmekt*n korktuinnn. beni kırmak istemedıiinı beVli edıyor. Kibar. eli açık. tam manasıvle oır beyefendı. \aktivle «evıunı» oldnğnmuzu bıle ban» hatırlatmaktan kaçıyor. O gunlrre aıt en ufak bır imâda bulonmuynr. O kadar kı ba/eo o zamanları düsönürken âdeta bır rnya gor. miis olduğnma kendımı tnandıracağım telnor. Aramızda, ozel konulara dokunmadan. s a . zel ve tatlı bir arfcadaslıU havası ıçınde «a«ı. yoruz. Meseli ben onun Istanbnl'a niçın geldıçını, Amerika'Ta tekr»r dSnüp dönmıvecejSını. burada bir mnavenehanesı olup olmadı. tını «ormuvoruın. O da bun» karmlık benim özei vasayısıma sokulmUTor. hattâ i^lerimden bıle bahsetmıvor. Ru bakımdan hirhırımv Uarsı ıkı vabaneıyız. Ama oael vasavı«mızııı dısında kalan her konnvu U7iın nznn goru<uvorU7. heraber vıkıp re*ivoruz Geçen gece benı son mnda ecce kuluplenndcn bırine sStürdiî Kıyafctira ıçın komplımanlar vaptı ve «aatlerce dansettik vedık, irtik. Ikimiz de birbirimızden memnunduk. Avrılırken: Senınle »rkadaslık etmek bbvuk bır revk Günseli. dedı Yanımda senın gibı bır kadiola her vere cnrar ve ıftıbarla eıdebılırım Seninle cidden ıftıhat ednorum benım guzel kızım. ^ (Arkaa *ar> Kimya dalında K tMYA alanmda kırk yaşından once Nobel'ı kazananlann savısı hr.k alanmdajn.er Solda 1947 Tih »bei'KiBiva OdnKina kazanan Sir Robert Kobinson. 19ÎS MiHtdrTarası /urih Kimya Konpesinde bir Fraıuu mr^lekda.ti ile konu vercsim: AYHAN BASOĞLUİ I GÜNAHKÂR KRALIÇE 78 ymşında >Obeı odülünu karanan Bertrand Russel. i , u Fıloloğu Theodor Momm•en olumünden bir yıl once 1902 de 85 yasında Nobel'ı kazdnmıstı; ancak bunun sebebı Nobel'in zaten 1901'den berı verılmeğe başlanmı» olmasıd'.r. Buyuk dev'.et adamı Sir Winston Chnrchill de 79 yasında ıken Nobel Edebıyat dduiune lâvık görülmüitü Politikacılar OBEL Banş ödülünü alanlar arasında bazı meşhur devlet adamlan ve polıtt kacılara da tesadüf edılır; meselâ Amenka Cumhurbaîkanı Thomss Woedrow Wilson (1919), tngilız Dı«ışlerı Bakanlarmdan Joseph Amsten Cbamberlain (1925), Fransm Basbakanlanndan Aristide Briand (1926), Alman Dısıs!en Bakanlanndan Gnstav Stresemann (1925), Amerıkan Dısislerı Bakanlannrfan Frank Billinsş Kel log (1929), Amerıkan Dışi'lerl Bakanlanndan Georse C. Mareaii (1953). Bırlesmiş Mılletier Genel Sekreterlerinden Da? Hammarsieeld (1961) ve nıhayet Amenkalı zencı dıc adaım Martin Lnther Kins (1964) Nobel Banş Ödulunu aldi'ar Nobel Mukâfatını kazananladan Turkıveve gelip unıversıtelerde konferans verenler de o'mu=tur tkmcı Cihan Savaından «ona Werner Hei«en. bert (Nobel Fızık 1932), Otto Hahn (Nobel Kimya 1944), Adolf Bntenandt (Nobel Kimya 1939). Tadeus Reicbstein (Nobel Tıp 195(1) ve Radolf MHssbaner (Nobel Fizik 196!), l s f anbul ve Ankara Üniversitelennde çe^itlı konular üzerınle konuşmu?lardır. K tim. 45 Arabanın yurur hale gelmesmı onleraek İÇİD bunıu kısmını «ynı îekilde ağaca ustust» birkaç kere çarptıktan sonra ınıp şöyle bir baktı. Çamurlukrın uç kısımları lyıce çokrrrüş birı de tuzla buz olrau?tu Bır pancur hırpalanmıs, farlardan ıkisi de kaçırıîmıştı. Kazaja uğrayan araba ancak bu hale gelebılırdi. Olaym danışıklı bır dövuşten ıbaret olduğunu en yelkili uzman bile iddia edemezdı ALT1NC1 BOLÜM CIHflYET Türkçesl: Şehbal AYC.EM Haber ou şeüılde «*ıp gıdıyordu Ceseaı bır katannın makmıstı farketmiîti ilk deîa Sonra c°iel Oierınoe ıncelemeler v~apılmış vaıaKiı .a gon memuru da esspres Mars>.lva'ya vard.smda volculardan bınrun noKsan oldug'jnu amırlerl ne bıldırctğı ıçın bumın Moreau olduâu snlasılmıçtı JabPk»» şa$km gorünuyorou. Gazeteyı cekrar soltugun «t^'ane bua:ara»î kurna? sn^iene retse bdktı «Seo oıuıun naza olduğıına 9 ınanıyor cnusun ..» «KımbUlr'..» cYa oeşyü? mn dnlardan ne haber?..» «Lâlı Diie edılmıyoı gazetelerde riayıplara uanştı Me selenın pül taralı da ou saten Kaza. Pelâket Bu bızaen avade polisı Ugüendırir Hen kendj nesabıma oovie oır ıtıtımale Kestnllkle manmıyorum Ba nım mldığıın lcadan Moreau Kenet fcapısı ile vagonun çıkıs hapı sını birbtnne Ranstır^f^k fcariar salak degildir... Bu arada neş vuz btn dolann ouıunduğu çanradan da lâf VOK B:r kazanın oöyle dörtbası mamur oimasj nı a<\fına citmıvor mu semn?ı «Hem de rmsıl ..» Jabeke. tarafsı? b'r sesle r,u •nabı »srfîikten sonrs ksnöuü ^ruklardan bınne a'mı$tı. Vüs btn dolar kaybeden otr » • tamm pei ayakta duracalt naU «Sen ne aıişunü^orsun mt Konuda?..» dı>e Paol' sorrfu (Arkaa tmt) TİFFANY JONES NASIL 8ULÜYOB W B * • SUH? SO N GARTH MEP BfZIMLEOLDU ÖNCC O'NIJN W Kitap halîııd^ çıktı Kapanı? olacairta ou... PaoU Ken d:nı emelcliye ayırdı ama, ayırmadan önce de şabeseT btr ış \aptı dedırtmek tstayordu Oysa fam tersı olmuştu Yenügtyı lca ouUenır ve bu şarîlarla meslekPaoli mükeller dalreslnln sa f en çekılırse Diitun çevre arkalonunda sınırlı adımlarla bir sından nasıl gulecek. nasıl alay aşagı bır yukan dolaşıyordu. Bu aralılc koca salon bıle dar gelme sdecekn kımbılır? Şeref meseesıydi netıce ıtibanyle. tsin şağe başladığı lçıa odadan odaya <a götürür taralı yoktu. geçmeğe ba<:ladı. Kafese kapafı) mış arslanlar gıbl huzarsuz V F Kapının nlı çalınmıştı Çevı» sıkkındı. ıdımlarla koştu. açtı Gelen J« oeke ıdl. tlerlemiş yaşmı, kendini emek Bırbırlertne bır tek Kelime sö> liye ayırma hayâllerıni bır yans pmeksızm bararetle tokalaştıitmiş, en hızlı vısrgunculuk yıl lar. Iltıfatlann. tıatır sormalalanndald bütün enerjisini, nırsı nn hıç sırası değıldı Jabeke pn) m tekrardan toplamışü Fakaı osunu çıkardı Bemberce salona 1?« nereden başlayaoağmı (testı îirdıJdertnde de tşın ıçyuzünıi remlyordu W ttjrlü Kaybettıği r •)grenmek ısteyenlerm sabırsız jüx dolann ecısı bagrınj yakı yordu ama .. bu olaym nasıl paı tadesıyle döndü, reıse oaktı Paoli sadece bir baş ışaretl tle laJt verdiğml anlayamama duru etmdl. Bu, beni taklp et anlama jrü» bin dolann fcaybındar uına gelıyordu. Tekrar yürudıiçok fazla ettdlıyordu onu. Nasıı olmuştu?.. Nasü olabllinM? Hf er. Salonun bitışığındeki çalışyatında tlk defa başına geler •na odasına ginöier Rels, ko) uKiardan blrınin üstundek) sabır belânın karşı Soyma ve çare •eteyl alarak, Mrtnci sayfayı bulma yeteneklertal aştıgıru fark edıyor, Inzıyoı, lıöpürüsrordu Ne demekti bu böyle?. Kım < w «Oku ştı tıaberl...» namıştı bu tatsız oyunu?. Sadece başügı otcumak, babeı ınusunda etraflı birfiklredm Musmmayı çözümlemek tçn ıek ıçm yetarliydl »onuna kadar mucadele edeoekf «Parı«i Marsilya eSspretlnırSakln btr çiftlige çekilme arzu «u şimdilık ertelenebılirdl. olcularından bın tren yolu 'i?f mde parçalanmıs bir vaztvette Meslefi bırakmadan önce şlm ouIumnustuT Olayın Cbarlcn' dly» kadar düzenledıklerino kı iw birkaç Idlometre sonra vu yaisla çok büyülc ve kusursuî bir vurgun heveslne kapılmıs, eı •cubuldugu UgiHlerce t«sbit edllsanevt serüvenlennJ bu son z» :nişt1r Tahkikatm ilk sonuçlann ferto şerefl ne kapamak lhfiya dan anlaşıldığına gore bu mti's«ru duyınuştu. îsmine lâyüt bir sıf bir kazadır.. »