Katalog

SAYFA tKla : CUMHURÎTET 5 9 A£ustos 1971 J"\ «rler, ilıtHallerdir. Ç#c«klar da, bn thH•* lâllerin bayrafiaı aean, bayraklaruıı tasıya» ihtüâlcUer.'... An» derler. çocuklarııu yerler. Ne e«re M »«. ihtflallerbı de kanunudur. Ve şimdl ba kanon, bütün Arap âleminde tepamnj n n n r , durur. Evet, bütfin Arap âJeaü, UıtiUllezfat, darbeleria, ya İçin4c, y« arifesinde. ya tonrasındadır. Ama. Arap ileminde ihtilâllerin rüzgarlan dindi mi? Diner mi? Hayir! Çıinkü tarihte ihtilâller, föklerde biriken, dolgun yag•uır bnintlarma da benzerler. Eğer gökler bosalmamışM, toprak yagmura kanmamıssa, ytgmuT düser. Toprak; sağanaklar, selier, camar deryalan Re kaynasır. Bo eanurlarda, hem bereket mayalan, hem molozlar vardır. İste ayaı cananda dcvler «lao bn Ihtilâller. ttrpanlarını aiıl bn kaynasma safhasında «avarvrlar. İhtilâlin kananlan isler. Ve derler. çocuklarını jerler. Ba kanun; biitün ihtilillerin. dinlerin ve devletlerin kuruluslan da dahil oldnr» haJde, bütön toplnm derrbnleri için de böyledir. Ve bu kannnda* kurtulan bir ihtilâl veya bir tıln devrimin. tarih ifind* nisali y»ktnr. İşte bu kader simdi fermanını. bütıin Arap iilkelermde fşletir, durur. Ve elbette ki daha da ijletecektir. Çünkü. Arap alemi. kurdukian devletlerin yerleri ve adları ne olursa olsuıi. şimdi ancak. bir MtLLETLEŞME safhasındadır. Vaktiyle Arapların, ııysar ve ihti?amlı imparatorluklar kurmnş olmalanna rıfrmen! Çiinkti imparatorlnk yapı«ı demek, MİLLET yapısı demek deçildir. Çaffimır ise. imparatorluklar değil, millctler asndır. Hem sosyal, bem ekonomik. hem siyasal bütünm'kliMİ ile milletler asn! Halbuki zamanımızda henüz, basta Amerika olmak iizere, niee ülkeler: «ıe*eli Mıstr, meselâ Sudan. me «elâ Libya. Snriye (ribi devletler. henire COĞRAFf isimleri tl< anılırlar Peki. bo cocrafya atamnda vaşayan. kaynasjp duran. kendini arayan halklar toplnluklannın, milletler olarak adları nedir? Bn suale henöz cevap ve•ilpmez. Çfinkü •• ölkelerde. milletler adlarını rnrrafyaya derll, cofrafva «dtnı. oradaki devletlere rermiştir. Çrinlrii oralarda «illetlesme, henuc tamamlanmamıstır... DE VIER ÇOCUKlARINI YERLER! Şevket Süreyya AYDEMİR Meselâ Mısır? O Alısır ki, Nâsır'ııı bayrafı altında, yalnu Arap âlemine değil. bııtün millî bağımsızlık mücadelesine finniş kcndine benzer iilkelere, fasılaeak v« bvünülecek başarıların örneğini vermi^ir. Ve bn möcadelesinde Nâsır, meselâ o gülünç Bağdat Pakrı öncesiııde vc Sait Barlas'ın başkanlığında Mısır'ı ziyaret edcn Türk gazeteciler heyetin» Atahirkıı ve Atatürkçüliijni. «imdi bizim Atatürk Enstitümüzün, aynen alıp duvarına asabileceği, bir iistiin anlayrç içinde ifade edebilmiştir. Ama Nâsır. enu da biliyordn kl. bir Mıüir vardır ama, tarihte, kanda, dilde. kriltiir> de. ekonomi ve dilek biitünliitiinde karnaf» mış bir >Iısır milletl henüz yoktur. Ve gercck bir Mısır millctinin yaratılması için, onun da ömrüniin yetmeyeceği, daha nice cabalar harranmak lâzimdı. Cünkii meselâ Mısır'da bir fellâh kütlesi ile. Fars ve Romalılardan herl, nice nice istilâ dalgalannın setirip, Mısır toprajına süzdürdüğii nice nice ırklann. dillerin. örf, adet, kan ve yafantı kalıntılanniB bir arada yojnrulnp birleşmfsi için belki de nesiller geçecektir. ynı hal. bizzat Nâsır'ın aile kökeni olan Sudan'da da böyledir. G«rci Sodan'da hir darbeyi bir karjı darbe ile önlemek, tonra da bizzat Devlet Belstnin. soclu saydifi insanlan kar$ısına dizip. eunımnu tatmin ettikten va hakaretlerinl yerine fetirdiktea m n yaaındaki adamlanna: Asin junlan, diye emirler vermesl mümkündâr. Ama. Knzey ve Güney Sndan'daki iki ayn ırkı yani giineyde zenci ve kuzeyde Semitik ırkı blrlestirip bir Sudan milleti yaratılabilmesi için, belki nesiller jeçecektir. Hatta bu kaynajma, belki de hiç mümkiin olmayaraktır. O halde. yeni darbeler olacak. yeni ihtilâller kopacak ve ihtilallerin kanonu durmadan i'jleyerek, devler cocuklartnı yiyecektir Çünkii biz insanlar, bir iktidarın başına gecin. her$ev biziz, yahut: Men'em. diğer niırt! yani Ben'im! Başka yok!> yahut «başkası rteği\ diyebiliriz ama. a^lında biz, her;ey deKİIiz. Aslında biz. yani insanlar. toplum kanunlarının, hem mahsulü, hem sözciisüyüz. V« bu kanunları. ancak anlavabildiğimiz, ancak dile gclirebildiğimiz muddctçe varız.! Ondan aonra ise, K>Z büam dcğıl. toplum kannniannındnr. Ve topium kananlan ise, tıpkı tabiat kannnlan gibi, hatayı asla affetnjezler. Evet İhtilâller fhtililcileri. yahut l o u ı birtakım toplum ululannı ortaya atar. Onları hatta tck sbz sahibi kılar. Ama, eğer bu tek soz sahrplcri toplumun kaounlartnın sereek so? sahipleri olamazlarsa, zamanın ağır gürzii, oııların da başlanna incr. Simdi Arap âleml, hoyle bir kanunlyetin krizlerini yaşamaktadır. Ve bd krtzler, Arap iilkelerinde cerıck bir millctleşmenin mayalanıp yojnıruluşuna kadat sıiriip (fidrcektir. t?te Nâsır bu gerçcği. eajimi7da en doğru anlayan biiyiik ve nadir însanlardan biriydl tktidara çeldi. Ama ozcl yajantısını değiştirmedi. Çağdas ihtilâller içinde, yola beraber cıktı&ı kadrosunu. onun kadar unın zaman muhafaza edebilcn başka bir ihtilâlci yoktur. Toplumunun yapısmda Aristok rasi nizamını, toprak dıizensizlisini. Mısırlılarm hemen lıepsinde hiiküm siiren ajağilık dnyeusunu, en iyi anlayan ve buıtlart en iyi Unv fiye cden odur. Mısır'dan istilâcıları. (ekilmek çaresizliji karşısında bırakan odur. Mısır'ı devlet yapan, haysiyetli bir dı« politika «ağlayan. hakarctlcrl reddeden ve Mışırlılara hem devrîmcl. hem tekâmülcn (evrimei) hir gelişme temposu sağlayan odur. Hülâsa Nâsır. cağimııın biiyiik evlâtlanndan, biiyfik Inıanlarından biridir. Ama madem ki bir Dıtilâl ya rattı. Madem kl bir Ihtilâlci kadro verdi. O halde ve kendi saflıfinda dfzçfnlprini elinde rutabildiği bu dev. kendi evlâtlarını. artık yiyecektir. Tıpkı Irak'ta. Suriye'de, Cezayir'de, LJbyada. Sndan'da aldnfu ( i b U (iyoaiı. tarih Içlndeki mvcrzelerb) de en tıcı olanlaruıdan biri oldu. Peygamberin ölüHiiinden »onra ve onu takin eden ilk Halıfelet (Ebubekir, Ömer, Osman, Ali) devrinde. yanl ancak 394* yıl İçinde tslâmlık. doğuda Çin Türkistanmdan, batıda AUas Okyanusuna kadar yayıldı, yerleşti. Daha sonraki 3«0 yıl. A»ya ve Afrikada müsliiman saltanatlarmm lhttîam devridir. Bn derre. derann daha nnm olan İspanya Arap kültiir ve saltanarmı da ekleyebiliris. Ama. dinieri, derlet karulnstarmı ve «•tOâlleri etkileyen kacınılmaz kannn, Islâm ekspansiyonanu ve aracizesinl de aynen etklledi. Hepsine .olgun Haiifeler» denilen ilk dört Halifeden üçii. kılıç, hançer altında e»n vcrdiler. Bu arada ve tükrnderiye Kitaplıtınuı tahribini bir tarafa bıraktnak, ömer ?ibi inunlık tarihinde efi pek cösterilemevecek bir ü.'tiin insanın da, gene kendi kam içinde hayata gözlerinl yamnfn. hazin bir hadisedit. Asya ve Afrlkada Arap saltanatlannm Ihtişam çaği. 300 yıl kadar sürdü demiştik. Bo ihtişamın bayraemı ondnn sonra Türkler omuzlarına aidılar. Ve tslâmı. Orta Avrupa ile Rusra içlerine kadar rotürdülcr. Fakat Arap dili. Arap saltanatlanndan sonra da hakimivptinl. tslâm âleminde korudu. Ve bu sefer Arap saltanatlan, Araplaşmiî, tılâmlajmıi iilkrlerde, bllhassa Afrikada. kültürel • dinî var hklar halmde «rıriip eittilpr. N'itekim simdi bü tiin Kuzev Afrika. Arap iilkeleri sayilır. Ve bu sriin bütün Arap ülkelerl. hasimsızlıklanna kavujmuşlardır. Biz Arap âlemi deyince, bu ba Simsız ölkeleri anlıyornz. asra Kötfezinde bir petrol şeyhliğl olan KuveytT de dahll etmek uzere haleo dıinyada ve Birleşmi? Milletlere dahil 14 Arap devieti varrfır: Fas, Tunu*, Libya, Mısır. Sudan. Ceıayir. Suriye. Ürdün. Snııdl Arablstan. Kuzey Temen. Güncy Temen. Irak. Kuveyt, Lübnan. Bunlarm nüfusları yeknnn 11? milyon kadardır. Bu devletlcr dünya harita«mda. birhirlcrinin devamı olarak sınırdaştırlar. Ama milletteşme yoeuruluslan tamamlanmadıiı. millî şuurlar verle;medi£i, sosyal ekonomik dii7cnler birbirinden rok ayn oldufn va aslında artık eüciiııii kaybetmis olan tsrail dti»manlıfınm miisterek slojtanı. yeteri kadar ırüç lü olmadığ) İçin. Arap Birlifi fikri. Ister \%tcmez havada kalmaktadır. Bunun yerine hütiin bu ülkeler butriin. ya ihtilâller, ya Ihtilâl arifeleri. y» ihtilâl sonralan içinde, daha yıllarca süreck darbelere. askeri hörokrat kadro decişmelerine maruzdur. Çoinnda «osyalizm adı altında. mahalli şartlara göre nformlara. »onra ecne darbelere. Rene ihtilâllere ridilerektir. Bu ne kadar «Orecek? Cevap tudur: Milletleşme feklinde yoğuruluslarm. y teri kadar ol|runla$masına kadar! Bu arada neler olacak diye düfün&nek, cevabınt kolay hulabiliriz: Devler çocuklarını. durmadan ylyaceklerdir! Bu bir kanundur. .V« çare ki defijmes Wr kanundur!. I Açıkhk Haftamn raporu I Gerek ekonomik alanda aerekşe çalışma, alanında ve Bzellikle siyasal alanda son hafta içinde vukubulan bazı tartışmalar, görüşmeler, temaslaı bu konularda kamuoyunun bekledif) açıklığı ortaya koymaktan «zakta kalmı«tır. • tstanbul Sanayi Odası Başkanı geçen vılın aynl döneml | ne oranla bu yılın altı aylık döneminde ithatât ve thracatın azaldığını iddia etmiş, bu iddia ile ilei'.ı rakamlannı ortaya I koymustur Oda Baskanı bu sonucu tlen sürerken Erim Hü ] kümetinln dıs ekonomik llişkilerde formaliteler vüzünden başanlı olmadığı lddîasına da görüşlerl arasmda yer vermiş I tir. tstanbul Sanayi Odası Başkanının bu iddialan hemen I Basbakan Ekonomik îsler Yardımcısı Karaosmanoğlu tarafından cevaplantfırılmıştır. Karaosmanoglu'nun çizdiği tablo I ise, tstanbul Sanayi Odası Başkanının ortaya koyraaya ça | lıstığı görüsün ve sonuçlann tam tersi bir biçimde görünmüştür. Basbakan Yardımcısı aynl dönemde tthalat re lhra. I catın azalma değil. önemli oranda bir ilerleme kaydettiğini. I rakamlar vermek sııretivle açıklamıs rt bu konudaki iddia. . lan bövlece karşılamıstır. I Çalışma re isçi hayatını kapsayan re büyük Blçüde an * laşmazhklan bCnvesinde tasıyan bir hareketin içinden geç I mekteyiz. Başta demiryolları işçileri re çimento sanayii i$ | çileri olmak üzere mtıaya orurduklan tktisadl Devlet Kuruluslan fle toplu «ozlesme forüşmelerinde bir sonuç alamamıs I re anlaşmarlıklsr grer hatta lokavt safhasma ileriemek eSİ | limini göstermistlr. Bu anlaşmazlıklar re«ilesiyle 6rne|in demiryolu i^çilerinin aldıgı flcreüer mensup olduklan federa». I yon tarafından ayn b?r Mçimde, Detrdrrollan tdaresl tara. I fından ise bambaşka bir biçimde ortaya konulmuştur. tkl ta I rafın rerdigi rakamlar birbirinl tutmamış, bunlar içinde . hanglsinin dogru oltfugu yolunda blr saptama maalesef müm I kün olmamutır. •' tclnde bulundufumut siyasal kosullar Kibariyl* HOkfl. I met Başkanı ile parti liderİeriniB sık tık yeralan görüşme | leri kuskusu* bflyük önem taşımaktadir. Görüldügfl gibi Sa. yın Basbakan efin olmııyor ki tnonü, Demirel. Ferzloflu gi. I bl liderlerle sık «ık bir arava eelmekte. hirtakım sorunları ' görüsmektedir. Fakat dikkat edilirse bu görüşmelerin artfından I ya ufak açıklamalar yapılmakta ya da hiç blr bilgi verilme. I mektedİT. ' Dahası rar. Her fun siyaset pivasa«ına çejitll soylentiler I sCrülmekte, kaynagı belirsiz bu söylentiler genel hayatta | sorular yaratmaktadır. örnefin Kabine öyelerlnd*n blr mının aynlacağı reya Anayasa deÇisikliSinl takiben Kabine I ine. de degişiklikler yapılacagı töylentileri her çevrede duyulraa. I raa. tınt rağmen bunlann ne derecede doçru oldugu yolunda ta * llm bir açıklamaya rantlamak olanaSındnn mahrum bulunul f maktadır. Hatta Başbakana Parlamentonun kaderi ile I ilgili «ortılar dahi yöneltllebilmektetfir. Bu yoldaki toru Sa. yın özer ölçmen tarafından Sayın Başbakana yöneltilmis I fakat bir cevaptan roksuo kalmıştır. I Olkenin «enet ortanı re bugünkü «ivasal kosullar iierisi • icin mutlu olıbilmemlz y3nflnden açıklığı torunlu kilmak I tadır Yukandan beri sıralaya geldigimiz 6mekler maalesef • bugüne dek açık re kesln bir sonuca ulasamamı» sorunlar 1 dır. Bahsertigimi* demirvolu işçileri Brneginde, isçi ücretle I rinde gerçek sevirenin hang! bevanda saklı bulundiıSu açık. llga kavusmamıştır. îthalît re ihracat rakamlannda iki ta. f rafın ortaya kordugu idrrla re görüsler. itiraf «tmell ki. ha | rada kılmıs, hangisinin gerceSi vansıttıŞı kesln re Inandınn olarak belll ediiemeınistîr. Sivasal temaslar, eerçi niteü*' Ulbarirle bir gizliligi «ngBrmekte ise de. geçirmekte olduîumuı dönem dolansiyle ratandaslann bunlardan rahatlatin bazı hususlar öîrenmesl de gavet doSaldır Or*a kamuovu. muz bu rahatlttıeı re y3n reriei açık1arnalar(fıın vok«un kaimıktadir. Parlamentonun ve dolansivle rejimin kaderivl» ilgili sorulann. kaygılann cevaplandınlmasındaki geelkmevi •nlamak güçtür. Her alanda oldugu ıribi derlet hayatmda ds, bazı Istlsna . lar dışında, kamuoyu karsisında açiklığin «ayıoız yararlan I bulunduğurKl uzunbovlu arastınnava va İ7«hm «»rrk volttur I A Milletleşme buhranı T? vet. mitletlefntek kolay dejildir. Buh•' ranlart. ihtililleri yataıiacaktır. Bu yaşantımn akıjinda: dinjeritı doğujanda. devletlerin karnlu«anda, ihtilâJIerin, inkılâplann riiı cârlannda oldufu fibi. kaçınılmaı kanunlar hleyecek ve devler, evlâtlaruıı yiyeceklerdir. Simdi. Arap âlemi. daha dorrnto ölkeleri de. bu kanonun hiikmti irindedir. Ciinkii Arap iilkeleri de bnfün. hızlı. buhranlı bir millctlefme içindedir. Her Arap ülkesindeki halk, o ülkeye aduıı veren devletin uyruthıdar ama. n ölkenin halklar topluiağu. henüz dili ile, kıiltuni ile, *osyal • ekonomik yapıst ile ve iilkü birliU U* ka.matmıj toplumJar değildirler. Arap âlemi neresidir? /k raplann dünya tarih «ahjıesind* aktif, * * hareketli ve inşacı bir fiiç olarak çıkıjlan. VII. yiizyılda ve Peygamberin önderlijinde İ^lâmın doğuju ve yayıhşı ile bajlar. Ondan önce: susuz, bereketsiz. uygarlık merkezlerinden yoksun ve diinyanm mechul bir kenanna itilmi? Arabistan yarımadasında. nasıl olup da. Arap dili gibi izah edilemeyecek kadar işlenmiş. miikemmel bir dilin tc^kkiil edeblldiği. hu yarımadamn llk mucizevl idl. Ama Prygamberle beraber ve bilbassa Isa'daa •onra C204M arannda ba^layao h l i m etupan BUGUN YARIN m Ciddî bir illet ' • • • ' • • * • • ..„ % •Ctmento ve 'MeUÇŞaniyflndİ, toplu"aozrejîn* pofOHrb^lerınd'B çikan anlasmazlık!a|»günüaıüzutı baştaa kpnuT( lanndan birisidir. Konulann ekonomik yönlen, toplu sözleşme anlasmazlıgında taraflann iddialannın dogruluk ve kesinlik dereeplerı, hükCmetin hazırladıfı «Olağanüstü Haller Kanunu» soı lentileri ve Türkîs tdarecilerinin tepkisı bir yana, biz tkti. psdi Kamu Kuruluslannın ciddi bir illetı üstunde durtnak istiy«ru? Artık buna. ortaklasa bir çare arama ve bulma zamanı gelm.stir tktisadl Kamu Kuruluslarının yıllarcfır kaynak yiyen, bu yiizden de her yıl ağır bir malî yük altında ümitsızce çırpınan kuruluslar haline geJdikleri herkesce bilinen bir gerçektir. Ne var ki. siyasal iktidarlar hiçblr zaman konuya ölçüsü içinde bir cırtdiyetle eğilmemişlerdir. Artık sıyasl düşüncelerin, seçim sonuru hesaplannın, baskı gruplannm etkısi dışında. bu kuruluşlaım problemlerine, ekonomik ve işletmecilik açısmdan eğilmek zamanı gelmiştir. Biz bu kurulusların bir citfdi illetine bugün deginmek, bir çareyi teklif etmek istjyoruz. Bu Kurumların personel re işçi sayısımn ihtlyacın üstünde oldugu bir gerçektir. Bunun i.şletmelerin cari giderlerine ne ölçude bır yük olduğu asikârdır. Yıllarca, partizan idareler, devlet kesesinden seçmen tatmini için bu Kurumlara yüklenmişlerdir. İdareciler, 1950'den bu yana, devlet memuru, ıdarecisı olmak geleneğmi büyük ölçüde, ağır siyasal baskılar altında yitirmiflerdir. Siyasal iktidarların partizan baskılarına karsı koymak olanağını yitiren idareciler, Toplu Sözleşme düzenine girınce bir de baskı gruplarmın etkilerı altında, ne yapocaklarını şasırmıslardır. Genel bünyesi bu olan isletmeler. her toplu sözleşme döneminde, bugün karşılasıîan durumla yüz yüze gelmektedirler. Bize göre, işletmelerin bünyesinde görülen bu personel ve işçi rişkinliği, bir plân içinde gjderilmelidir. Hıç kuşkusuz, işçi ve personel tasfıyesi düşünülemez. Ancak, personel ve lsçılerde, ozellikle Fransa'da görüldüği gibi bir hareket, akıs sağlanmahdır Bir sektörden, diğer sektöre, bir iş icolundan diğer ış kolu. na personel ve işçi kaydırması olanağı yaratılmalıdır. Yenj kurulan ya da kurulacai »anayi işletmelerine, bu personel ve işçi si'kinliği aktanlmahdır. Bunun için ciddi bir plânlama ve ciddi b:r eğitim düzenlemesi sart görülüyor. Bu yapılabilirse, işletmelenmiz; bir süre »onra, hiç değiîse personel ve işçi sayısı bakımından rasyonel bir bünyeye kavuşturulabilir. Kolay çöziim yolları arama ahşkanhklarından artık ciddi olarak kaçın. mı zamanı gelmiştir. Bunun yanmda, Kamu Iktisadl Kuruluşları modern isletmecilik anlayışma kavuşturulmahdırlar. Geleneksel idarecilik ve isletmecilik alışkanlıklanyla, her yıl büyüyen. gelişen bu kurulusları yönetmek artık mümkün degildır. Bu arada, oTemokratik hayatın partiler gibi vaz geçilmez kurumtanndan olan sendikalanmız da bazı a!ı<=kanlıklardan kendilerini anndırmahdırlar. Türkîş idarecilerinin, ciddi sorumluluk duygulan, yetenekleri, yurdseverliklerı en ciddi sınavlartfan başanyla çıkmıştır. ozellikle 12 Mart öncesinm çalkantılı günlerinde, bu idareciîer her yönden gelen suçlamalara karpı direnmişler re memleketi sonu kestinlemeyecek bir vuruşmanın içine sürüklemek Uteyenlere karsı mücadele ermişlerdır. Ne var ki, sendika yönetici seçimleri, âdeta siyasî partilerin aday seçimlerindeki gibi bir görüntü kazanmaktan kurtulamamıştır. Bu, seçimin tabiatında vardır. Ancak. Türktş idarecilerini tabanda temelsiz bırakmak istîyenlerin gayretleri bunda buyük ölçüde etkili olmuştur. Sendika yönetici seçimlerinde' adaylar. toplu sözleşme zamanı ücret artışını sağlıyacaklannı bir seçım kazanma unsuru olarak genis ölçüde kullanmışlardır. Her aday kendisinin daha büyük ücret artışı sağlayaeağını, her biçim ekonomik ölçülerin ustunde. demagoji sınınna varan seçilme sloganı olarak kullanrnıştır. Kısacası; Kamu tktisadl İşletmelerine partizan etkilerle, personel re işçi almmalan kesin olarak son bulmalıdır. Bu işletmelerdeki şişkinlikler, bir p!ân çerçevesinde yeni sektörlere sktarılmahdır. Bu arad'a sendikacılanmız da 1950 1960 arasında çok görülen seçim vaadleri gibi. seçilmek için vaad yanslanndan sakınınalıdırlar. u taslağın, 12 Mart öncesinin yeniden ortaya çıkmasını önlemek şöyle dursun, aksine, daha büyük teh.' u,.4ikçler yaratabilcc«ğt., hakkındaki tahminimizin izahına gelince: B ANAYASA TARTIŞMASI oncesı durum nedir? YAZANHâkim Albay Nahit Saçboğlu Askeri Yargıtay Üyesi anaatımız odur tı, şımcüye kadar Türkiyetnızde KJITIU rust propogandası vaptığı söylenenlerden hıç birısı komünizme. her mahallede bir mıl yoner veüştirme polıtikusınua mucitlerı ve takıpçileri kadar hızmet edememistır Buna ragmen nasıl oluyor öa Türkiye'de bu tıp sıvasî kadro lar bir çeyrek asırdır surek'j denecek şekilde seçım kazanabi lıyor?.. Acaba onlara bu şansı sağlayan nedırî Demasogların aksıne nemen cevap verelim: Bunu sajjlayan seçmenın serbest ıradesi değıldir. Aksıne. bu ıradenın Kanun la baskı altında tutulmasısa ve vonünün keza kanun zoruvla değiştirılmesine ımkân veren poıı tika statümüzdür Çırkin coliti kacılar politika statümüziin arıza ve bosluklarından favrtaian mak ve nvavete gore ov satınalmak suretivle ka?anmaktadırlar. Bir memleketin politıka statüsünü. kamu düzeniyle ilgilı kar.unlar bir tarafa oırakılırsa, o memleketin Anayasası. seçım kanunları. sıyasi partiler aanunlan veya siyasî faaliyetlerinı düzenleyen kanunları meydana getirir. Her kanun gibi seçim ve sivasî partiler kanunları da Anavasaya aykın olamıyacajına hepsine şamil ve etkili Drsrsıpien Anayasanın ihtiva etmesı perekecefine jöre sanaatumzce Türkiye'de çirkin polıtikacmın sürekli denecek şekilde işbaşına celebilmesinden ve memlekPt ka derinde söz sahibi olabilmesinden, her şeyden önce ve birinci derecede bu konudaki llkelerinin vetersız ve tedbirlerinın eksik bırakılmış olması sebebivle, maddî ve hukuki anlamda değil, fakat kusurluluk anlamında, Anavasarruı sorumludur. •. ^ ; j j I I t masa gerek. CUMHURİYET I 12 Mart öncesi durumun doğmasının Ana yasadan gelen ve Anayasa ile ilgisi olmıyan sebepleri vardır. Anayasadan gelen scbeplerin ortadan kaldırılması ancak Anayasamızm tam ıslahı ile mümkün dür. Anayasa dışından gelen sebepler için tedbir ise daha başkadır. 12 Mart öncesi du rum nedir ve Anayasa bundan ne şekilde sorumludur? Resmî beyanlara ve cereyan eden olaylara göre 12 Mart öncesi. Türkiye'yi uçurumun kenanna getirmede gericı, bölücii komünizan ve anarşik faaüyetlerin voğunlaştıği bir ortamdjr. K Gerçek sorumlu kimdir? B Fikret Ekinci Evlendık unun gerçek sorumlusu hiç süphe vok ki, sivasi iktidardır. Meşruiyetı teorik hakımdan daha menşetnde Rabili münakaşa olan (2) bu siyasi ıkMdarın vönetici ve mensunlarından bir kısmı ile onlardan ko panlardan bazıları sankı Tiirkjve'de miislümanım demek mümkiin değilmis de bunu kendileri temin edivorlarrrus havası varatarak. toplu cihat namazlanna. kanlı pazar ve olavlara rigretmene vular talulmasma. SüleymancılıSa ve nur ayinlerine göz vumarak bir taraftan eericilî5i diger taraftan devletin mesru kuvvetlerinin fcarçısına silnhlanmıs halkın çıkabileceginden bah sederek. zabıta kuvvetleri dıırurken otobüs volculanm gençlerle mücadeleve cağırarak ve çeşitli mücadele örgütleri kurarak veya kurulmasını eörme7'ikfen Beİerek anarsizml: bir baska vönden de aleri • sünnl meselesinin ve aslı olmaran etnik rneselelerin varatılmasma fdbir almayarak bölücülügü: diger bir yönden de endüstri devrtmini tamamlayamarmş. thracatı ithalâtından aı. dıs pazardan voksun. kısacası iktisaden «z splisraiş memleketimizde klsilerin kısa zsmanda fazlaca «ensinleşmesi ancak va devlet ha/inesini, ya da kendi vatandasrnı sömürmesiyle mümkün olabilece51 a$ikâr olmasına ragnıea her mahallede bir milvoner vsratmavı politikasma esas alarak ve böylece orta sınıfı eritio zenırinl daha zengin. fakiri daha fakir vaparak ve tllkede sımf avrımını re sınıf mücadelesini kes kinleştirerek komüııizmi. tahrik vs teşvik etrais veya en azmdan bunlann yeşerip dal budaiı salmasma sebep olmuştur. mentonun salıteslnı her bakımdan yükseltıp onu fcurulus maltsadına ve fonksiyonuna tam cevap verecek bale getirmek için etkili hiç bir ilke ve tedbir kr> nulmamıştır tvıce bilinmelıdır ki. her iktidarın kolavca değistirebıleceğı seçim kamınlarına değil. mzzat Anayasaya bu maksada hızmet edecek sa*!am htiküm ve ölçüler konulmadıkça. veniden vapılaoak bir seçimde. kolav ıriare vefkilerı teKrar çırkin poütikacılann eline geçecek re buna kimse mâni olamıvacak rır. Böyle bir sonuç ise memleketi, galiba Mevlânaya ait olan <'ko"tü nıyetlivi 'limle donatmak eskiyanm eline silâh vermek gr bidir.l sözündekı duruma düîürmivecek midir? tşte bizı Anavasada deg^ikli *in eksik vapılmasmın daha kötü sonuçlar varatabileceğl inancına götüren husus silp.hın eşkiyanın eüne eeçebi'eceğine dair duyduğumuz endisedir. Neler hedef ahnmalıydı? halde 1961 Anayasasmda bir degi?ikli*e eidilirken hedef olarak neler almmalıvdı? Ve va baska bir devimle 1S61 Ana vasasının en önemli anz* ve ek sikliklpri nelerdir? Bu sorunun cevabmm büyü'< bir kısmı beş vıldan beridir bu sütunlarda yayımlanan makalele rimizde açıklanmiçtır BunlaT kısaca ifade edilmek 1?tenirse şu esaslarda toplanabilir. A 19fil Anayasasmda. Ihtiva etriği ilkeleri hayata indlrip uy erulanmasını saŞlayacak olan or panlann mühim Wr kısmı. özei likle btinye bakımından. varlıv Kebeplerine re ondan doğarak problemlere cevap rerecek güç te ve nitelikte tmrulmamıstır. Bn na bir misal olarak Millet Mer li?i reriİPbilir A Anayasamız realist de 6e g'Mir. Bu husııs özellikle kendi ni parti feurma. «eçme ve «eçil me haklan 11e difier blr kısım hak. hürrİTet ve vetkilerin dil renlenmesinde ve seçim lçln ka bul edilen usul ve esaslann ek ve bazıianmn da lsaffösterir. $t Anayasada lüzıımltı bir organ kunümamıs (Mese'.i; MılU 0 Tasiağa dönelim u noktayı böylece k»ydettikten sonra Anayasada degisiklik yapacak tasiağa dönelim Yazımızm bu parasırafı acısından taslağın getirdiği nedir? Bize göre getirilen eskisine nisbetle bazı hak re hürrivetleri biTaz kısmak, vürütmenin retkilerinl arttırmak, kısacası ve bir anlamda. «trasl fktidarlara daha kolar iılr idare sağlamak olmuştur. Tas laga, memlekeH kötil politikacınm tasallutundan mümkUn o!du. E kadar kurtarmai va ParlaU = = ?~ = = r= t AHjrET CAHİT | OLGLN : sj.1971 : Otel Likya rethlye j : BELMA MORAVALI t t = = B j ~ t = | = J 33; Cumhurıjet 6763 hedeflenn, ou nedeflere ulasmayı saglayacak politikaiann r» bu politikaiann ıstinat ettirilmesi gereken Ukelerln neler olması lâzım geldiğinı uzun ve lusa vadeli olarak isabetle tesblt edip hükümete bildirecek vardımcj or^tan eibi> bir losm tri kurul1 2490 sayılı Kanun geregmee kapalı »rt usulil İle Me» mamıs (M.G. Kurulu. Devlet »ah» binası tnsa ettirilecektlr Plânlama Teskilâtı. Anayasa 2 Muhammen bedeli 333392.08 lir». geçici teminat? 17086, Mahkemesı. Yüksek Hâkımler Uradır Kuruiu gibi>: bır sısmının arasmda ria ışleme ahenıl sa*lan3 Eksiltme Salra Belediye Encümeninde 1/9/1871 ç«fmamıstır fSilfthlı Ktıvvetlerle »mba günij saat 15.00 de vapılacaktır rürütme Yarsıtavla Yüksek Hâ4 Eksıitmeve aıt ıdarl ve fenni şartname SaJra Beledly» kimler Kumlu Millî Güvenlik Pen îşlerınde her eün mesa! saatlennde eörulebilir veya 50. Kunjlu tlp Dpvler Plânlama TeşUra bedelle ıstenetiilır kılâtı ve Bakanlar Kurulu artf 5 tstekliler teklit mektupianra 1/9/1971 çarsamb» günO smda oldugu sibi) •aat 14.00 e kadar tnakbuz mukabili Beledive Başkanlıgına T«receklerdir. O Gprek devletin temeı organ8 Geçerıî temınati" Ihaie saatmden oır saat öncesi B» ları arssmda gerek orsanların ıedjye Veznesıne vatırmalan mecrjuridir. kendi öünvelen içinde ve 2«7 Telgrafla müracaat ve postada gecikmeler kabul edîlme». rekse diçeı hazi Anasava Iruruluslarında etkili. dengeli ve tam (Basuı: 19033 6759) bir mıırakabe de kurulamamıştır. Mi=al!er" • Vüriitmenin iî törmesi bira7 süçlestirilerek kısmen tutuk MILLİ VARLIĞINI KORUMA VE IDAME bir icra varatılmıstır HAVA KUVVETLERİNİ OÜÇLENDİRMEKLE • Mahkemelenn idari taaliyefr lerı. kend; bünvelerinden geien MÜMKÜNOÜR bir denetime dahi tâbi turulmamıstır « özerUlik kavramı iyi tarıt edilmedüinden özerk kurumlar nı hedefindeo taptıran kadro. Anayasa Mahkemesının göre» ne dısarıdan ne de kendi hün. lar mecl'.se gırebilmıj hatta ıkrinin mahivetı, bünyesmde ilınj velerinden hemen pek çok faatıdar oiabilmıstır. •damlsnntn re özellikle siya. liyetleri bakımından ciddî bır ıl hukuk ve ekonomi profesörH Kabul pttıgı tlkplerle kurdenetime tâbi tutulamamıslarlerinın bıılunmasını eerektirdi» duğu sıstem arasinrfa çelıskiv» dır. £1 halde öntver«itenın bu mahdüstügü olmuştur MeselS: Kuv • Memleket endüstrısmin hat kemedekı üve kontpnianı: ka. vetler arrılıSı prensibmı kabul tâ pkonomı«inin temelini teskil nunlarımızın en az beste biri ettiği halde vürütmenin l"ircl edcn kamu iktisadî teşebbü>lerıdolavlı reya dolaysız olarak başına, Askeri Yarsıtav'a ve nin denetiminin T.B.M. MecltSilâhlı Kuvvetlert re Millî SaA=ker1 Yargıtay'dan Anayasa sine ait oldugu. Anayasanın 127* vunmavı ilgilendirdigi, devle» Mahkemesine seçilecek Ove nam nci maddesınde hiçbir denetım emniyetint re Anayasayı ihlSlls zetleri arasmdan esas öveyî a. ilkesı konmadan reya uygua ilaill hemen bütün «uçlara «it vırma vetkisi tanımıştır bir rfenetim organı tesbit edildâvalar Askert Yargmın eöreA Beformist gözükmesln* meden ifade olunmustur Uvrine dahil bulundugu halda raŞmen. Türkiventn kalkmabileulamarl^ bu denetim favdalı Askerf Yargıtavm Anavas» Mah mesinin hattâ rasavabilmesinin bir şekilfie tşlemem«»kte sadekemesindeki bir kisilik üye kon temel sarti olan reformlarla, ce sivast ik'idarlann. hattâ batenianı. »rttmiaesk verde k»lsıçrama şeklinde hızlı kalkınma ^en nüfuzlu Dolitikarıların bu dırılmıştır saglıvacak nitelikte plSnlar vakurumlar Ü7erinrie etkisini saB Silâhlı Kurretler Icîn riren pabilmeyi re uygulavabilmeyl lamava ve kurumların eiddt detarsıci ve Askeri Yareıtav raenveteri kadar kolsvlastırmamışnetimden mahrtım kalarak yozsuplan için sevk kınei geriy* tır ı^smasına vol açmaktadır dönük bu tesebbüse Askert Yar A Buhran dönemlerinin idaKanaatimizce bunlann der>ef gıtayıo Anayasada dört yüksek re usul re esaslanna ait hükümıml bugünkC murakabe heyeleri reterslzdir re çagın «üratU Mahkemeden biri olarak kabul fine benzemeven. öveleri temlve etkili tedbirler inteven »artedilmis bulunman karsısmda latli va bir ekonomik lconseve lanna cevap rerecek nitelikta cirfd! re hukuki bir gerekçe bul va tfa bu maksada uygun *edegildir. ma»a imtrSn voktur. kilde i«lah edilmis bir »anstsva bırakılmalı ve Anayasada Anavasamızın lsaret ettiSlmif bu Srıza re eksiklerine daha Hövle bir tadilc eidilmelidir. b:r miktar eklemek mCTnlröri. A Anavasa ha7i prensiplerl. criir. Pakat b1z bunu burada ke. ni tpminata da baglayamamısserek hükîimet taslagı hsfcfcınfîHiklik taslaSi bu y nr. (Sosya! devleti lcurma, sosdaki ikinei iddiamıza geçeeeveterslzdir Candan temen» val adaleti saglama. kalktnma giz. nimiz memteketin. bir «B oisnîarını toplum vararına yap. Bnce bfltCn kusurlanndan annma ilkelerinde olriugu eibi) Avmıs Vf Bzellikle VStg polltikaeınca iktidarlan kendisine Hav« deSfl fkrlrtnr olmtımn. p»rvet ettirecpk tedbirlere re eüfe lamentova riabi trtreMlrfpnin yol de sahip tfeSitdir Diğer taraflanni etHM ter)Wrlerl# »tkava. tan gerek Atatfirk llkelertne ve bflmî» bir Anarafara fcarustusprek onun ça2a uvgun bir de. rulduSnmt trSrrneVHr Bekleycu vamı olan kendi llkelerine karlim re «BTOITTTI. M oianların iktidar olmalsnnı a'laV eeriye dBnük hüküm S O N eneeliivecek emnivet supapla. ler ihtln» etmekterlir. Buna nncîan da vok^undur. hir tek mi«al vereceSîz Ve Kitekim 27 Mavıi ve Atatfirk f?) Cumhnrivet •>* Kaiirn 1Wl ! f ft'i^msnlarını firp'înde bannbünyesine rerilmek istenen ye Re.fim tartı«ma«i basuklı m*dıran tutucu, anti sosyal ve p]â. ci sekilden alacağız. kalemize bakjlmMt. İL AN Bakırköy İlcesi Safra Belediye Başkanhğından Sonoç D Geriye dönük hükiimler T