Katalog

Cumhuriyet BASIN A.HLAK YASASINA UYMAY1 TAAHHÜT EDER Sahibi: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecılık T.A.Ş. adına NAZİME NADİ Sorumlu Yazı îşleri Müciürü : OKTAY KURTBÖKE Basan ve Yayan : CUMHURÎYET MATBAACIL1K ve GAZETECtLtK T.A.Ş. Cağaloglu Halkevl Sk. No. 3941 * * * B [] n A U n * ' *• I M A R • ANKARA: AtarOrk Bulvan Tener Apt. n ' Yenıçehir Tel: 120920 • 129544 fei; 40 ABONE ve İLÂN Senelik 6 Aylık 3 Aylık 1 Aylık tZMÎR: Fevzipaşa Bulvan GÜNE7 Tel: tLLERÎ: AJsaroglu tsnanı S4 aokak No. 31230 3470» ADANA fart tcı 150 80 44 Kuruköpri) 4550 3934 15 Adi Posta Vurt Dıjı 288 144 72 24 Baslık (Maktu) 3 llncu «ayfa (Santtml) 2. v« 7 nci sayfa (Santıml) 4. 5. 9 ncı sayfa (Santunl) Nlşan. Nıkah Evlenme, Uo£um Ölüm. Mevlid. Tesekküı 23 üncO Ölum, Mevlid. Tesekküı <5 Cm.) 300 Uxa 83 • 80 • 75 • 100 a (5 Cm) 150 • .. 100 » SAYIS1 50 KURUŞ (Bastarafî î . sayfada) îarı Sendîkası, ToprakSu MeTnuriarı Sendikası. 27 Mayıs Milîi Dpvrim Derneğı, Devrimci AvukaMar Derr.eğı, Harita ve Knctasfro Mühendisleri Odass, M:mariar Odası, T.M.G.T., Teksen, Kiracılan Koruma Derneği VP Turk SağKur temsilcileri &m saat 10.30 da İnşaat Mühencn^eri Oda^mda orîak bir basm fnplantiPi düzenliyerek. son olayîarla ılpiSi görüşlerini açıkîamışlardsr. Onaltı ktırııluşun oîaylarla iîîili ortak görüşü özetle şöy«Ualkımızın. dcvrimri VP Atatiirkçü ktınıİHslann yıllardtr işhîrHkçl iktkUvİar.v karşı jiirüttüldfri mücadple ylkemi/,in sosyal vp fknnomik sorunlarindan fivTVîiUzjvr hnğırnh gerici parlamcntanzmin sorumlu v# suçln ı.'f'ugunu açjkça ortaya koy üîılımı onnylıpruz,, du. Türk Siiâhlı Kuvvetleri tarafmdan verilen üftimafom da bu gerçes;in, Ordumuz tarafmdan benimsendiğini bel^eledi. Karşı devrimci cephenin bayraktarları çeyrek yüzyıldır demokrasi riodiîer emperyalizme baçımlılığı getirdiler, demokrasi dcriiler köyiülcrimizi >oksun, topraksız ve îşsiz bıraktjl.ır, demokrasi dcriüer işçileri vc devrimci çpnçlji;i kiırşunladıiar. demokrasi dediicr polis de\ip<i kurdular, dpmnkrasi rîediler uüretmenlpri taşlı. sopail. bıcaklı jok ftmck Kti'di Süre Biterken j s AP (Baştaraîı t sayfarta) Komi?yonun hazıriadığı metm dün saat 14'de toplanan AP Ortak Grup Yönetim Kuruliarı ve Genel Idare Kurulunun yaptıkları ortak topiantıda gorüşülmüş tür. Öre yandan, bir AP Genel îdarp Kurulu üyesi, saat 18'de AP Miliet Mecîisi Başkanvekilleri Orhan Dengiz ve İbrahim Aytaç taraimdan Cumhurbaşkanlıgına götürülen AP görüşünü, şoyle özptîemiştir: «Hükümetin kurulu.şuyla ilsili olarak Cumhurbaskanından ?eietek açık vc bt'ürü tpkliflfrf. hi nnet \c yardımcı hîr düşünccy!P rn dar mânadan en Reniş mâna\a kadar. orennhırınjian karar almak surctiyle vanaşma uygısu çörülmüştür.» de re, memleketin içinde bulunacagı dıs ve ie şartiar dikkate ahnarak ileride hükümetçe ve TBMM'nce ele alınacak bir husustur. Bütün milliyetçi güçlere, bütün millî partilere, bu dar geçitte sai duyunun ve vatan sevgisinin hâkim olacafına inanıvoruz.» 54 öğrenci daha tutuklanacak ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) ODTÜ'd^ meydana geîen olaylaıia ilgili olarak 8 kişiden sor.ra, 54 öğrenci hakkında da gıyabi tutuklama kararı verilmişr tir. Boylece, ce/ae\ !nde bulunan 24 öurenfiyîe birhkte hakksnda tutuklama kararı verilenîerin h.'isısı, 8fi'> n yıık^eîmiştir. Ankara Savrshgsndan bir vctkıli. lıaklannda ^ıvabî tutukian.a kararı verilenîerin adiarının şimdilik açıklanmaya''ay!nı bı!dirmı,«tir, [Başmakaleden devam] \r?ktır ki, ^rff! ruhık \p «cici demokrasi» etmiştîr,» Ortak baMn toplantîsmm da T.Ö S. adma görüşünü lnvan Ikınn Başkan Du^ıın Ak çirim. «Bİ7.İ111 firfrici parlamenta Ne var ki muhtıra Ü7.erinde çaiışaıı, onu kaleme aîan giiçler de her haide çeşiili ihtimaHeri hesaba katmış, hiziın düşünpmrdiı çimiz niuşumları çözöniin(ie tutI mus. her birine karşı ne zaman ' ıiasıi davrnnneaklarını plâniamış Ijuîur.maiıdırlar. "2"! J U M S denevinden ÇPÇITIÎŞ bîr i (oı*Jtıın nîarak bîr daha çaflptf* I Uap?hrsak çnk acı ıdıır. \talürk devrimcüiği bu kçz de pnlitika ovunfarı karsısında venîk dü^.er. se bu millete cidden yazık olur. Birlik Paıiisi ANKAR\ {Cumhuriyet Biirosu) Birlik Partisi Genel Başkanı Mustafa Timisi, parti görü'ünü Cumhurba^kanı Sunay'a hildircn yazisında Türk Siiâhlı Kuvvetlerinin m;ı!ıi!ra vermr'.inın Anaynsanın özünc ve ruhunn nyeun. yerinde ve h;ıkh hir harpfcpt old\ıâl!nu be. 1 lırtıni ; \e: «Politik ovunlara ve hasit sivasal cıkarlara âlet olmadan. ntılan adımdan srri dömilmcd^i). tereddiitlerp dü^ülmedcn, Atîitnrkeiı, tnplıımcu ve dcvrinıei nitpUsp sahip kişilcrdon hir hiikiî. ınrtin kurulması» düf ^indp bulıın mu^tur. Timis! bu arada milli bakive sisfeminin kurulnınpından ve Soeim Kanunundaki diğer aksaklıklann gidprilmesinden sonra en kısa 7f3mandn seçimîere gidiîmesini teklif etmiştir. Topıak Reformu (Râştârafı 1. Savfada) ; dıvph iiîiz konumm toplumsal hp.vatımız üz?rind?ki önftmini kavrayanîar bir türîü çogunluk sağîaj'amadılar. 37'NCİ MADDE Anava^amızın, 37'nri ile Devleti göre.vlendirmektedir. DevJet. toprağm vprimli olarak i?lrtilm??ini saglayacaktır. Topraksız vcya yeîpr toprağı olmaynn ciflçiyi foprak pahibi erfecektir. Bu amaçla, toprakta tnülkiyeti smırlayabilecektir. Fazla tnprpklan kamulaştırabilecektır. Bu omn kimsp yprine getirmprii ve aradan bir on yıl daha jrecti. Toprak reformu yapılmadan gpçpn son on yjlın nelpre ınal nlduğu. baFimıza ne dertler sçhâı. bu döneme ait de\let istntıstik'.cri. dcvlot plsnSama raporları okundufu zaman anlaşüBu V37i d]?iRi, bu ç toplu b?ikış getirmek için hazır lanırnştır. rizmdpn bfkkdisimi/ hiç bir >py kalmamjştır* demiştır. Akçam $riyîe fİP.vam etmiştır: «Pariamçntfîdaki l>azı sfyasî partiler derhal yeni seçimlere istiyorlar, Ne yüzlc ç istivorlar? ? " vıldır f*pçi'• > mp gidiyorlar. halka ne veri^orlar? Ri/ ordudan gelecek her tiiıiü ilprici atılımı desteldijorıi7 VP dpstrkliyeccğiz.» Kuruluşları adına konusan T. M G T. Başkanı Cengiz Karçılınş;Iu. TürkfiaÖ; Kur. Başkanı Nıhat Özoktay ve înşaat Mühpndısleri Odası Başkanı Sedat Özkol da, Komutanların muhiırası kar^ısmda siyasî partiîerin tutumuna karşı çıkmış, bugünkü yapısıyla Parlamentoya ve biçimseî demokrasiye karşı olduklannı açıklayarak Ordunun her tiirlü devnmrı davranişmın yanında olacaklarını soylemişlerdir. NADİR NADİ * ? Mızm Partisi ANKARA, (Cumhuriyet Milli Kı/am Part!.«ı 'luıı yayınladîâ» bir bilrlirıdr Tuı k i y e ' nin halen i'ok yönlu buhTrin iceri?inde b u l u n d u c u n u b e l i ı t m ı ? tir. M.N.P.. bu ararla Mİİ15 bir kosli^von kurulmaMnı ve «hemen» ^pçıml^re gidilmesini i"temiştır. Bildiride öz^tlf şöyle d e n ü rnfktefTir: Mütevelli Heyet suçlanch ODTÜ'ne baulı 'Fakülte G :nel Kmulları. dun yapîıklan orîak tnplantıda. Mütevelli He>etin Üniversiteyi çalışama/ hale getirdiği sonucuna varmıs vr Üniversite Kurulus Kanununda 1 deâisiklik yapılnıa^mı i^tonıi ;tir. 4 Baştarafı t. sayfada) Inönu. dun aksam Cunıhurbaşkansna verilen cevabı şhyle açıklamıştîr: «Memlekette aşın »çlar vardır, aşırı sol uçları temsîl ettiklpri far7oltman insanlar ve »irgütier son zamanlarda cüretli hareketler yapmışlar ve bunlar vanlarma kalmıştır. Bıına karsı tepki olarak dah.i önceki hazırüklarm neticesi olarak aşırı sağ da geniş öiçüde örgütîenmektertîr. Aşın saşhn örgütlennıesi tahiatı icabı yavaş olur, görünmez oiur VP patladığı zaman oniarın iği huzursuziuk çok yayve çok geniş olabilir ve mpmlekpte çok zarar verebilir. Omm için Sayın Cumhurbaşkanına hu aşın akımların durdurulmasmı ciddî görev olarak der ııhte edecek hir hükümetin kurulması lüzumuna işaret edeceğiz.» Inönü CHP görüşünü oçıklodı ÂpüIloISMn Ajf rofıofu Kesınedy uzay merkezine Y (T.H.\.> j Önemli bir devre i îürkîve Parfisi ANK\KA. fa.a.) Yeni Türkiye Partisinin, yeni hükümetin teşkili ile ilffili olarak Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a sunacakları parti görüsünün ana hatlarının belli olduŞıı açıklanmrjtır. Parti Genel Sekreter Yardımcısı Reşat Şengüler'in açıkladığına göre. yarın Cumhurbaşkanı Sunay'a arzedilecek parti görüşünde, herseyden önce «Vatan, sonra parti» ükesinin yer alacağı belirtilmiş ve «Yeni teşkil edilecek hükümet "jayet başarıli ohırsa. pıken Kprimp çıdilmesine taraftar değilİ7.» denmiştir. «Halk düşmanı» DevGenç'in açıkîaması DPV Genç Gpnel Başkanı Ertugrul Kürkçu rlun bır açıklama yaparak, ^Pnlitik nrtamın kritik bir devrcye çirriiS;i bıifi(ünlprdc bazı mihraklar tarafından Dev(?pnç adnm sahto hiidiriler yayımlanarak prn\akasyonlar düzenlenmektedir» demıij. bunun devrimci «üoler arasında çelişmeler yarafmak amacma yöneük oldu^unu soylemiştir. Bu durum üzcrinp DPV G^nç, bundan böyle yayımlannrak kendi bildir'lerinin muburlu olacağmı ve G«nel Başkan Kurkçü'nün imzasını taşıyaca^mı, bunun dışındaki bildiri ve her riirlü yayımın kendileriyle bir ıigısi olmayacağını açıklamıştır, 26 Temmuz günü Ay volculuğuna çıkacak olan Apollo15 aracınm Ay robotu, Kennedy uzay mprkezine ^etiriîmiştir. Dört tekerlekli ve batarya gtlcüyle çahsan robotun on altı gün önceden uzav merkezine gel diği VR Apollo15 in Aya iniş aracma yerlpştirilmeden önce son denemplerden geçirileceîu bildirilmi.ştir. Ay robotu Uç metre uzunlugunda ve l.fiO metre genişliktedir ve eenelükle alüminvumdan vapılmıstır. Saatte sekiz mil yapabilmekte ve 36 voltluk bataryalarla çahşmaktadır Araç 20 derece diklikteki yokuslardan da çıkabilme eürüne sahiptır. TARIM FACİASI 19*701970 dönemi, t a n m için bir facıadır. Nada?a bırakılmış tfjıicıiftr dışmda tsnra yapılabiIPH 17 milyon hcktar (170 mily>n dıinüm) alanda, gok kücük rareaktra b(i]ünmüs 3.2 milyon isletme vardı. 19501960 vıllan ; arasmda t a n m alanı, çayırlar merfilar sürülerpk. orm&nlar vak'Iarak bir nıisli büyütülmüş: fakat ondan ^onraki on vılda bu ! slan cleüismemisti. En şon devlet rpporlan. kuîlamlabüecpk tatnpraklanmn sınnında buÇ açıklamaktariır. TOfiD'rlan beri toprnklarm buyufnipmryışı rie clurumu acıkra nrtaya knyııyor. Türkiye, t a n m alanmda np yaparakr,a bu 1720 milyon hektpr büyüklüîündeki topraklar ü?;erinde vappcaktır. Toprak büyümevccek, takat VP rim artaraktır. Verimi arttırmak için. toprakla onu işlevonlpr ilışki?ini süratli bir reformla deği.ştirm^k scrckccektır, Medeni Berk: «AET, ülkemiz sanayicısine cesaret verici imkânları benimsememiştir» BfRSA. (Özel) Türkiye Tioaret ve Sanayi Odalan ile Borsalar Birliği Başkanı Medeni Berk, Bursa'da düzenlenen Türkiye AET Karma Parlamento Komisyonu toplantısmda yaptığı konuçmada «Tekstil Sanayiimizin ortaklık anlaşmamıza başladıâı ümit büyük îdi. Katma protokolle tnpluluk maalesef bu sektörde oldukça sınırlı hir imkân tanımıştır» demiştir. Konusmasmm başında «Toplııhı^tın djşında kalmamak için scç ti*imiz (topluhığ:a katılma hedefinin) ve özPİIikle orlaklı^ımızm (çpçiş dnnemine intikâl kararının) ypıli VP yahancı hazı çevrplproe, VP hatlâ bu arada topluluğun sayın yetkililerinden bazıla rınca (cesur bir davranı^î) olarak karsılandıçı hu£;ün artık herkesçe hilinmpktedir.» diyen Medenî Berk daha sonra şöyle devam etmiştir: Ekmınnıiniizin anlaşmanın bu donemdeki zor işi, Ortak Pazar'da topluluğun ve üçiincü düııya menılekctlerînin malları ile Türkive'de tnpluluk menşpli mal larla rekabet etmeyi başarahilmpktir. Katma protokolle topluluğun sınaî iirünler için Türkiye'yp halişettiği rüçhan. başlan gıçtan itibaren (sıfır) ffümrük ver^isi bulunınakta ise de, Türkiye'nin üretim miktarı, mal kalitesi ve fiyatı bakımlarından hıı pazarda rekabet edebilpeek sınaî ürün îhracının ıızun hir süre pek mîimkün olamayacağı düşüııülmpktpdir. Hâl böyle iken, üzülerpk müşahade etmckteyiz ki, Ortak Pazar kolaybkhı ihracı mümkün sınaî ürünlerimiz için topluhık, ülkemiz sanayicisine cesarpt verecek bir türü henimseye nıcmiştir. Bugün Türkive'nin, dünyanın her ülkesindeki ile boy ölçüşecek kalitede imalâtı olan bir tekstil sanayii vardır. Bu sanayi dalııun imâl ve ihraç potansiyeli yüksektir.» Berk daha sonra, Türkiye'nin ihraç potansiyeli olan mallanna ve bunlara daha çok elverişli im kânlar tanmması konusuna değin miş, işçilerin serbest dolaşımı konusunun 1976 yılma bırakılması durumunun yeniden gözden geçirilmesini belirtmiştir. *m Öteki bildiriler Aynca M.H.P. Başkanlık Divanı. yaymladıÇı bildıride, «Karşıhkll sevgi, saygı ve aniayışa dayanan sarsılmaz birlik içinde olunmasım» istpmiş, Din Görevlileri, îmam Hatip Okulları MPzunları, tslâm Enstitüleri Talebeleri, îlâhiyat Fakültesi MeKiınları Pederasyonları yayınladıklan ortak bildiride, muhtıranm anarşistlere «dur» ısaretı vprdi"ini belirtmiş. Ordunun bu çpvrelere karşı tutumunun dıkkatle izleneceği açıklanmıştır. «Kuhranları doçuran ihtilâfların kökü, bilhassa Anayasada devletin vasıflarını tâvin eden (demokratik), (lavik). (sosyal) mefhumlarının hakikî ve ilmi mânâlarından inhiraf ettirme ar7usuna dayanmaktadır. Devletin demokratik vasıflı olması millî iradevp uymavı emrettiğ:i halde, milleti mutlaka kendi eörüsü istikametine sürüklemek isteyenier oldu^u müddetce hem Anayasa çignenmis, hem de bu tutumla huhranlara sehfbivet verilmis olıir. Dfvletin lavik olması kimsfnin inancından dısan çıkartılması hıi'susıında zor ve siddet kullamlmamasmi emrettiSi halde. laviklik mefhiımunu ilmî ve hakikî mânâ«ının tam zıddına, vicdanlara do^rudan doîrııva veva dolavlj voldan haskı vasıta<sı vanmak huhranlara sebep olmaktadır » Millî Ni/nm Partisinin «uy«lmapını» i^ted'iŞi hususlardan ba7ilan sunlardırr «1 Millî irade üzerinde hiç hîr beserî irade ve kuvvet hâkimiyetinin tanınmaması, 2 thtilâflarda millptin hain rsas aiınması ve e:ehallerde millptin reyine frpferandum) müracaat usuiiinün bir an evvel viirürlü^e konulması, 3 Maddi ve manevî prensip leri tatbik pdecek bir parlamentn ve hükümetin teşkil edilmesi ieîn hemen sfeçimlere çidilmesi VP o vakte kadar çeçici bir millî koalisyonun kurulması.. » SBF bunye^indeki ö?renci kuruiuslan da, dıın vaptıkları forumdan •;nnra ODTÜ Mntevclli Heyetini, «HaJk düsmaıi!» ilân etmislerdir. Öğrenciler, hıı arada. Mutevelli Heyetinde gö revli SBF ogretim üvelerinden Prof. Fahir Armaoğlu'nu kınavarak. bundan sonra derslerini bovkot edeceklerini bildirmıslerdir. Olayların ardmdaki (Bastarafi 1 «a tidar ve ananıııhalefet partisi liderleri Siiâhlı Kuvvetlerin tutumu karsısında tavır almışlardır. Bovlece politikacdar nrduvu itham ederken, politika dı^ı kiırıılııslnr karşı fikirde hiıieşmişlerdir. Ola> lara Parlamento ieinde hir çbzüm yolu bulmak için ilk şart olarak iktidar partisinin ve nnamuhalefet partisinin Siiâhlı Kuvvetler miidahalpsini Anayasaya ve Hukıık Devletine uygun bulmaları gerekirdi. Zıra )jay ı nmesnı ve Anayasava aykın diye nilclenen bir müdahaleyî hareket noktası ve esas alarak meşıu hir hiikiimpt kurmnk, devlet mantığı dışında kalir. Böyle bir hükümetin çıkış noklasj ilrrde e»k büyük tartişmalara ynl açar. Bunun içindir ki. önre hareket noktasmın henimsenmiş olması serekir. Öncelikle bu noktanın Silâhlı Kuvvetler bakımındnn cok hüvük ve hayati bir önemi vardır. Şensöz'ün ifadesi alındı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) ODTU'ndeki kanlı çatışma sırasında, üniversitenin dı$ kapısın da öğrencilerle münakaşa eden ve tahanca çektiği öne sürülen An kara Belediye Başkanvekili Muhlis SensÖ7, dün Savcılığa çağınlarak ifadesi nhnmıştır. Olaya tamk olan bazı kisilerle öğrenci ve gazetecilerin ifadesi alındıktan sonra gerekirse Şensöz hakmda Savcılık dâva açacaktır. înönü C H.P. Ortak Grupunda dün şu konuşmayı yapmıştır: «{ieçen 24 saat memleket için çok önemli bir devreydi. Büyük hâdiselerden sonra ne gibi olaylar ve ne gibi ihtimaller belirebilecpğini bütün dünya ile beraher biz de vatandaşlar olarak merak ediyorduk. Fakat size kalb huzuru ile sövliyebilirim ki. hu geçpn 24 saat zarfında Türkiyp, miliet olarak bünypsindeki sarsılmaz metanetinin hir defa daha örneğini vermîştir. Bıılanık suda avlanmak istejecekler her memlekette bıılunabilir. Bizdp bulunanların ümitlerinin bu geçen 24 saat zarfmda arttıgı tasavvur edilpmez, hu iyîmser sözlerimin sebebi şııdıır: fierek miidahale etmiş olan ordunun tutıımunda, gerek siyasî partiîerin ayrı ayrı hepsinin tutıımiında memleketin ıımumî hayatında sorumluhık hissine ve memlekete sahip olnıak ve bu önemli rıkmazdan şerefle ve vatandaşlarımıza zarar gelmeden çıkmak isteği hâkim olarak yasamaktadır. Bugün olavların ve hazırlıkİArın mahiyetini henüz bilmeksizin çok ivimser. ümidi kuvvetli bir halde huzurunuz» çıkmış bulunuyorum.» «Bu fevkalâde vazıyetten öir an evvel çıkmak için hiç olmazsa büyük ölçüde çıkmak için süratle bir hükümetin teşkil edilmesi ne ihfiyaç vardır. Bir hükümptin teşkilinde kuv\et kumandanlarımn ve Saym Cumhurbaşkanının is*ek ve arzıılariyle bi?im gördügiimüz gerçek ara?mda bir fark vardır. Kumandan!ar ve Sayın Cumhurbaşkanı toşkiî olunacak hükümetin e?asli reformlar yapmasmı istivorlar. Mpmleketin uzun zamandan beri halloîunmasını istediği ekonomik ve sosyal dâvaların esas unsıırlarmı p:erçekleştirmesıni lüzıım. lu görüyorîar. Bu değerli bir ar7.udur, fakat bizim görüsümüze gore bugünkü parlamentonun bünyesi ve olayların tesiri ile büvük ekonomik ve sosyaî refonnları bu Meclisin yapanıîeceğini sanmıyorıım. Ama kurulacak hükümet bizim bu tahminimiz hilâfına reformîarı vapacak kuvvette olursa o reformların tatbiki için kendisini destcklemeve hazırız. Ne vakit seçime gidilir. na?ı! ffidilir? Kurulacak hükümetin alacası neticeye göre Parlamento seçimin zamanma karar verir kanaatine varıyorum.» İnönü'ye göre bütün mesele înönü daha sonra Cumhurbaskanma verilecek cevabı «umumi» ola rak açıklamış ve şöyle devam etmiştir: • Bütün mesele saym Cumhurbaşkanmm yeni hükümeti teşkil edebilmesidir. Hükümet teşekkül etükten sonra mahdut olan görevi ile uzun siyasi çekişmelere gitmeksizin memleketi huzursuz kılan aş'.rı uçların saldırılarına karpı bünyenin selâmetini sağlaması diieRİmizdir. Bunu basanrsa büyük bir başandır. Ve bunu başar masmda siyasî parti olarak Rörev alacaklara her halde jardıır.cı olmaya çnlısacnSız Saym Cumhurbaskanma vereceöim cevap için daha fazla bir şev sövlevrmem. Yriracaâımı size n\Tien nkumayı düsünmüstı'ım. Fakat knhul buyu rıınuz ki sphibine gitmeden vazıvı nçıklamak neznket kurallanna uvgun düsmeyecektir. Savın Cumhur bsşkanına bu muamelevi \nnmak istemivorum. Seçim için derhal mıiddet tâyin ederek bir isrnnia bulunmuvnrum. Yeni hükümet, nasıl teşekkül cdecektir. Nasil va. zivet kar«!.«ında kalacaktır bunu bilmiyorum. Teşhis înönü, Cumhurbaşkanmm siyasî partiîerin görüşlerini istedigini, U7Ain boylu düşündüklerini, daha sonra vaziyete teşhis koyduklannı belirttikten sonra konulan teşhisi şöyle açıklamıştır: 7 bin öğretmen yurt dısına gitmek zorunda bırakıldı A\KARA (Cumhuriyet Bürosu) TÖS Genel Başkanı Fakir Baykurt. Öğretmen Okullarının kuruluşunun 123. yıldönümü dolayısiyle verdiği bir demeçte. yedi bin öğretmenin yurt dışma işçi olarak gitmpk zorunda bırakıldığını açıklamıştır. Türkive'de her dereceli okulda 1G2 bin öğretmenin görev yapmasına rağmen, halkımızın yandan çogunun karacahil, köylerin okul suz olduğunu belirten Baykurt, demecinde öğretmenleri yurt dıçma işçi olarak gitmeye iten nedenleri tanımladıktan sonra şöyle demektedir: • Bugüniin bir bayram olması gerekirdi. Değildir. Bugün başarılarnnızı konuşup sevinmemiz gcrekirdi Yapamıyoruz. Bugün. ülkemizde en son cahile törenle diplomasını verebilmeliydik. Veremiyoruz. Fîusfün okutulup egitilmiş en zeki evlâdımızın topluma yararlı bir huluşunu alkışlamalıydık. Aradan 123 yıl geçtigi halde bunlardan eok uzağız. Bugün tek tesellimiz, çeyrek yüz ydlık deneylerle îflası anlaşdan çıkmaz yollan hırakıp, Siiâhlı Kuvvetlerimizln gösterdiği yönde, tam kurtuluşa, gerçek demokrasiye ve insanın insana kul olmadığı yeni bir topluma yönelme azmini yeniden bulmuş olmamızdır.» öte yandan Milli Eğitim Bakanı Prof. Orhan Oğuz, öğretmen okullarının 123'üncü kuruluş yıldönümünü, dün yayımladıgı bir mesajla kutlamıştır. Oğuz'un mesajı şöyledir: «öğretmen okullarımızın knrulusnnun 123'üneü yılını idrak pttigimiz buçünü yurdumuzun en ücra köselerine millî kültür ve medeniyet mesalelerinin ulas tırılmasını saglayan bu irfan yuvalanmızda inanç ve çururla kutluyoruz. Bu mutlu günde Atatürk T ü r kiyesine candan gönül vermis çenç öçretmen adaylanna ve onları aynı iilkü ile yetiştiren degerli öçretmen arkadaşlarıma birlik. beraberlik rnhu içinde yurt hizmetinde başarılar dilerim.» MiSlst Pariisi AN'KARA, (Cumhurivet Riirosıı) MP Genel İdare Kurulu, yaotıgı toplnntıdnn sonrn asağıdnki «Parti görüsünün» Cumhurbaşkanına bildirilmesini oy birliği ile kararlaştınlmıştır. Genel Başkan Osman Bölükbaşı imzasıyla Cumhurbaskanma gönderilen parti görüsü şöyledir: «CumhurbaşkanliRi yiice katına Memleketin içinde bulunduuu çok yönlü ciddi durum muvacehesinde yeni hükümptin, tarafsız hir zatın haşkanhjnnda VP parlamentomu7im her iki meclisinde hüvük ço<>unhığu temsil eden partiîerin mııtlâka katılacağı bir koalisyon hükümeti şekIinde kuvvetli ve itibarlı kişilerden mürekkep olarak kıırulmasının en salim ve etkili yol olaeağ;ı kanaatinde bulunduğumuzu ve böyle bir hükümetin miliet hayrına ve Anayasa doğrultusunda girişecejH icraatta samimî yardımcısı olma>ı, demokratik rejime ve milli menfaatlere bac;lıliKimızın bir ieabı sayacaçımızı derin saygılarımızla arzederiz.» • •• îstanbu'da (Kastarafı I. savfada) Bu arada çjerekirse köprüleri aç mak için de tertibat ahndığı görülmüştür. TARIM NÜFUSU ARTIYOR DPVW. Plânlaması, 19G3'df;n başlayarak, kır nüfusunun aza]araf,ını hpsanlamıçtir. Hızll şehırlpşmryp ra;j;mpn, KOn on . llrin innm mıfıısu, 19 milyondan 2? nıılvnna vuksplmiçtir. Yakın bir gclecckte, I98.rı yilmda, tan m kesiminclekı niıfııs ytizde ü.Vp düvüriilse bile. rieği$me7, topraklar üzerinde «pa^tanyı bt>Jiışecfiklpfin sayısı 33 milyona TiMGT'ııîn bildirisi Bu arada bir bildiri yaymlayan TMGT. Sunay'ı istıfaya ça^ırmış vc: «Bu^iınf kadarki tutumu İle giTİci pnrliinıpntoyıı flainıa dcstpklpypn, şnihcli bir iktidarın yanınHn nlnn. cinayctlerin plânlmulı^ı İ'Ikii Ocaklannı vatanscvcr kuruhış ilân edon bir Cumlmrha^kanı istifa ctmclidir» demistir. Forum Komutanların ortak muhiıraı ile meydana gelen siyasal olayları tartışmak gayesiyle DevGenç ve TMGT'nın İsfanbul Üniversitesindc dıi7enlediği forumda «Parlamen tonun fesh edilmesi» istenmiştir. Çositli gorüşlerin ileri sürüldüğü forumda varılan kararlar üç madrle ile Ö7etlenmektedir: H Parlamento derhal fesh edllmelidir. Q 18 devrimci öğrencinin katili olan hükümetten mutlaka hesap sorulmahdır. fl AIillî Hükümet derhal kurul nıalıdır. çıkacaktır. Hızla artfin nüfu^un zorlamaPI, mira? çıbı ynllarla topraŞ;ı pittikce ktıcük parçalar halinde böliişfn (,'iftci tulclerı; son on yılri?., devlpt uzmanlannın kalkmma plânlan için hazırladıkları rapnrlardan da anlaşıldığı son riprpre ciddi bir karşılaşmışlarrhr. Toprak ufalriıkça deâcn artmakta, fakat verimi dü?mektpdır. Topraklar, giderek, vaıhklı aüelprin ellerinp Rpçmektpdir. Kuçuk toprak sahıplpn, ortakçılar. yancılar, t a n m işçısi haline gelerek başkasının topraklarında çalışmakta; ya da kasoba ve şehirlerde iş aramağa gelmektedirler. Edebivatçı ve sanatçılar destekliyorlar Türk Edcbiyatçılar Birliği iîe Türkiye Sanatçılar Birliği adma Genel Kurmay Başkanı ve Kuvvet Kumandanlarına hitaben ortaklaşa yaymlanan bildiride de şöy le dçnilrnektedir: «Empprya1İ7.me kargı, zaferle so nurlanan örnek bir Kurtutuş Savaşı vprırıiş halkımızm, namuslu asker evlntları olarak, tüm halkımızın pprçek mulluluğuna adanmış oldu|i:una inandığımız şprefli iiltimatotnunuza vc onuıı getircceğini ıınKİıığunıuz cmekçilerimizden yana bağımsızhk eylçminp, yoksul hırakıliTii!; fcdakâr halkınıızın acı dolu s.inatçılan. yazarları ve düşünürleri olarak yürcktcn saygıhyız. Yaşasın gcrçek halk sevffisl He, haikla bcrabcr olanlar. Yaşasın yepypni hir yurt yaratmak için savaşanlar. Yaşasın dcvrimleri çağrlaş ııygarlık hedeflerine ulaştırmak isteypn gerçek vatanseverler.» 8 general (Baştarafı 1. savfada) Milli Güven Pariisi ANKARA (Cumhurivet Bürosıı) Milli Güven Pariisi ortak guıbunda «Demokratik kurallar içinde hem TBMM'nin hüvük fogunlugıınun s;üven ve deste^ini sa^lavabilecek hem de mil let çoçıınlugu tarafından içtenlikle henimsenecek çenis tenıelli bir (Millî Beraberlik Hiikümpti) kurulması memleketi ve rejimî selâmete ulaştıracak en uvçun yol olarak» görülmii« ve açıklanmıştır. MGP ortak grup toplantısmdan sonra partisinin görüşünü açıklavan Genel Başkan Feyzioğlu bu görüşü özetle şöyle bildirmiştir: «Totaliter macera heveslerine kapılmadan, Anayasanın milli. yetçi ve demokratik çizgisinden avrılmadan, fakat mevzuatta çe rekli degisiklikleri çecikmeden ve eesaretle yaparak, Türkiyenin hem anarsiden, hem de iktisadî ve sosyal dençesizliklerden kurtarılması mümkündür. Anavasa'nın önçördüâii temel refomlar, çarpık ideolojilerin çizsrisine sapmadan ve a«lâ çeciktirilmeden gerçekleştirilmelidir. Dpmokratik kurallar içinde, hem TBMM'nin büyük çogunluğ;unun güvcn ve deste^ini saglayabilecek, hem de miliet ço»uıılııiîu tarafından içtenlikle l)pnimsenecek genis temelli hir (Millî Beraberlik Hükümeti) îiin kurulması memleketimizi VP rejimi selâmete ulaştıracak en uyjjun yol olarak çörünmek tedir. IVKiP'nin kanaati, bu hükümetin hiçbir siyasî partiye mensup olmayan, devlet idaresiııdc hilçi ve tecrühe sahibi Atatürkçü ve milliyetçi cörüşlere sahîp bir ba£ımsız Basbakanın haskanlığında kurulması volundadır. Yeni seçimlerin ne zaman yapılacaSı konnsu. huzur ve s;üve Albaylar KÜÇÜLEN TOPRAKLAR VE AZALAN VERİM 1960 yılında tarımla geçinpn 4 milyona yakın aile vardı. Şimdi bu ailplerin savısı 5 milyona uİPimı&tır ve lOft.'i'de sayılan 7 milyon civannda olacaktır. 19fiO' da ailft başma riüşen toprak nirimi ortalama fiO dönümdü. 1970' dp 4R dönüme duşmüştür ve IBRS'de 35 dönüme kadar inecektir. Bu tzfrçeSin di*pr vÜ7Ü de. verimın azalmapıdır. Tahılda, baklagillprlc, sınaî hitkilerde çok nnfmsiz fcıpırdamalar dikkate alınmazsa. tam bir duıRunluk pöze carpmaktadır. Tütiin, kpnovir lifi, afyon, haşhaş. kendir tohumu, keten tohumu, sova pibi sınnî iirünlpr gprilpmi!?; mısır, pirinc, kuşypmı. vrnmi ozalmıştır Di^cr ürünlprin verim artıçı önpmsız kalmı^tır. Türkiye'de on vıldır 910 milyon ton arasınria bnfday ilrptılmcktpdir Oysa bu dnnemdp. niifus 2 milyondan R 3fi milyona fırlamıstır. lfifiO'da ino.000 ton suni RÜbrp, kullanılirdı, lfi70'dp 2,5 milvon tona çıkmıştır çübrp sarfivatı RÎT pübre VC1İ5U7İU.2U mpkanizması. çcübrp vurfruru dön^mı tır: :ıma bunun tnprak bir ipvdnsı olmamıştır. Bu arada Havacı Albay Hidayet Ilgaz. Komutanların ültimatomunu TRT'ye götürenlerden Havacı Alhay Kemal Tunusluoçlu ile Zırhh Birlikler Komutanı, ayrıca Zırhh Birliklerden yarbay ve bazı binbaşı öğreimenloıie çeşitli sınıflardan deaişik rütbelerde çok sayıda subay, emekliye sevkedilmiştir. Ayrıca çok geniş bir atama işlemi sonunda bazı subaylar, gorevlerinden ahnarak, kıt'a hizmetlerine sevkedilmiştir. Ankara Basın Balosu için gelen Paslaro basın toplantısı yaptı DevGüç'ün bildirisi ÎZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) 15 devrimci örgüt adına dün bir basın toplanüsı dü/pnİpyen DevGüç Genel Sekreteri Ramazan Karakale, Orduyu dev nmci çizgide kaldıgi sürece destekleyeceklerini açıklamış. «27 Mavıs sonrasına dönülmpmeli, Atatürk dcvrimleri ffprçpkleştirilmelidir» demiştir. Y A R I N: Topraklar kimlerin ULA, (THA) Muğlaya bağlı Ula'nm Portakallı köyünde anayasal hakları köylülere anlattığı iloıi sürülen bir elektrik mühendisi Jandarma Komutanlığınca göz altma alınmıştır. Kuvvet Komuianlarma bildiriDalaman Kâğıt Fabrikasında gölecek 21 madrloyi knpsayan isteklcr rovli elektrik mühendisi Yüksel arasında toprak reformu, gcncl Birdal, tekniker Kcmal Daysal, srev. tefociliğin knldırdması. işSosyal İşlcr Müdürü İbrahim Mersi/liğin önlcnmesi gibi konular sin ve tüccar Mu&tafa Uzundemir vardır. adındaki şahıslar Portakallı köyünde köylülere anayasal haklara sahip çıkma konularında konu^ malar yaparken köy muhtarmın bu duruma engel olması sonunda (Raştarafı 1. savfada) i münakaşaya başlamıslardır. Köyknnı S u n a y ' m , «Yeni başbakanın lülere anayasal haklar üzerindc tâyini ve ypni h a k a n l a r ktırulııkonuşmalarınm yanı sıra Âşık lhııun teskil tarzı konuları» ile 11sani, Dadaloğlu gibi şairlerin de z\]\ t c m a . s l a n ı n bugün başlaşüılerini okudukları iddia edilen varaöı bild'n ilmistir. j sahıslar, köy muhları îbrahim Ralcmın durumu jandarmaya bilAc;ıklamaya gnre Sıinnv, ılk dirmesi sonunda yakalanarak net'MTiasını bucjün saat lti'da AP, 7arete alınmışlardır. ıkinri temasını da 17.30'da CHP vctkılılerivle \ a p a r n k t ı r . CıımKomal Daysal, îbrahim Mersin tıu ıba'kanı. yarın '1a saat lfi'JO ve Mustafa Uzundemir serhest biTrp«ınfla «ııa^tvla DP MG' 1 , rnkdmışlar, elektrik müh*>ndisi Yüksel Birdal ise sabaha kadar neMBG ve Kontenjan Grubu yö Köylülere Anayasal haklarım anlatan elektrik mühendisî gözaltına alındı 12 saat içinde Emekliye sevk ve atanmalar, önceki gün akşam üzeri ele alınmış, Genelkurmay Başkanı ve Kuvvet Komutanları, durumu Cumhurbaşkanı ile görüşmüştür. Dün sabah saat 10.20'de de emekliye sevkedilenlere durum bild'irilmiş, başka yerlere atananlara ise, 12 saat içinde yeni görevleri başında bulunmaları emredilmiştir. Askerî çevrelerden sızan haberlere göre, yeni emeklilik ve aianmaların devamı beklenmek tedir. Tedbirler Ankara içindeki birliklerde tunı subay ve assubaylar, 24 saat sürcyle nöbet tutmakta, Genelkurmay Başkanlığı Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıklarında da geniş çapta dış v e iç güvenlik tedbirleri alınmıştır. Genis güvenlık tedbirleri aynca, şehrin önemli yerlerinde de uygulanmaktad'ır. Amerika ve bütün Avrupa ülkelerinde basılmış olan, Troçki' nin «SÜREKLÎ DEVRİM ÇAĞI» adlı eseri toplatılmıştır. Kitap, bundan kısa bir süre önce Habora Kitabevi tarafından yayınlanmıştır. Komünizm propagandası yapıldığı gerekçesiyle İstanbul 1. Sulh Ceza Mahkemesinin kararı ile toplatılan bu eserle birlikte Habora Kitabevi'nin top latılan kitaplarmın sayısı sekizi, hakkında dâvâ açılan kitaplarmın sayiii ise doku/u bulmuştur. Trocki fonlalıidİ! Sunay Senato dün bir teklif i görüstü ve dağıldı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Cumhuriyet Senatosunun dünkü birleşiminde eski Meclis tutanaklarının Lâtin harfleri ile yeniden bastırılması için Miliet Meclisi Başkanlık Divanmca geçıci olarak personel alınmasına ilişkin kanun teklifi kabul edilmiştir. Teklifın açık oylaması Senatnnun perşembe <?ünkiı birleşiminde yapılacaktır. Senato, bu teklifin görüşülma Inönü, haberdar edilmiş Sı/.ın haberlere göre, önceki 2 p ce, emrkliük ve atanma işlemleri, CHP Genel Başkanı îsmet tnonü'vr hahor verilmis ve «24 «saat içinde sukunetin temin edilece|ri» Mühim olan nokta, Kuvvet Kumandanlarmın müdahalesi riddi hir iğbirarın, çok birikmiş endı c elerin mahsulü olarnk görülüyor. Btındn, prçmiş hükümetin U7.un *a mandan beri yüklendiöi bü"'ük me suliyetm payı olduğunu tahmin ederim. Gecmiş hâdispier ii/crıne meydanria kimse ynkken söz söy lemeyi, konuyu dahn fazla uzatmayı uygtın görmem. Hali bövle görüvorıım. Ve tekrar edeyim ki, CORDOBA, ( a . a j Dün ge gerek Ordu Komutnnlnrının tu'U. ce Arjantin'in oto sanayi mer mu. gerek siyasî partiîerin tutumu kp^i Cordoba şehrinde veniden eiddî bir sorumluluk h'ssinin ' sr. kanşıkhklar çıkmış, bir kişi ölhgını göstfrmcktcdir Memleketin müş. birçok kişi de yaralanmış felâkete dü^memesini esas çave Fa tır. Olay'»arda polisin göz yaşar yıyorlar. Tâkin fttikleri u^ul ça tıcı gaz bombalarının tükendiğı resizlik ve bunalımın sonucudur. ordunun da duruma müdahale ] Devam etmesini onlann da arzu etmpk istemediği haber veril i ettiklerini sanmıvorum. Onun icin miştir. Şehrin merkezl ile ban ' sürafle demokratik reiime grlecf» livölerinde yer yer yangınlar çık \ ği^ ve Parlamentonun denetimi al tığı, üç otobüs, dört kamyon ve ı tında hükümet teşekkül eder>ok, 28 otomobilin göstericiler tara \ ondan sonra da tahiî hayatımı/ı fından tahrip edildigi bildirilsüreceğiz. Asırı uclnr. aşın saj; ve mistir. sol olarak memlekete zarar verPolis klmligt açıklanmayan 19 mektc, birbirlerinden çok farklı yaşında bir gencin karışıklıklaı olduklarını sanmıyonım. Hcp bu sırasmda öldüğünü' söylemistir kanantte bıılnndum. Yine bu kaCordoba'da, Cordoba valisinin naati muhnf;i7a ederek a?ırı ucladeğiştirilmesi. Arjantinli işçile ra kendini kaptırm'ş olan ve Ö7ol re daha ıyı imkânlar sağlanma ükle grnr np^illere pkıllarını bqssı Isteğiyie ve polisin bir önce larma tonlnmnlarını. nilrlr'"in;n vij ki prevdekl hareketini protesto vasının ve menıleketin selâmetini için dün genel greve gidilmişti. şimdiden grnc vasta daha serinPolis göstericilerin tspanyol kanlılıkla düşünmolerini tavsive bankasmın şubesl olan Galicıa etmek isterim.» bankasına hücum ederek banka nın mobilyasını ve öteki demir «Umidim sarsılmadı» baş eşyalannı sokağa yığıp ate Inönü sunuş konuçmasını şu şe verdiklerini ve bankadaki pasözlerle bitinniştir: ralan alarak kaçtıklarını bildir «Ordu herhalde asıl hedeflerini miştir. vatan bütünlügü. demokratik reSabah lşçilerle ögrenciler, yajim, medeni hir cemiyet hayati he nan barikatlar arkasından polisdeflerini gözönüııden ayırmayacak le çatışmışlardır. tır. Bunu ümit ediyonım. Ru ümidim sarsdmamıştır. Hal hunu sristeıiyor. Bu cıkmazdan şerefli hir surette menılekefi kurtnrmak fikrinin onlarda hâkim olduğuna kaniyim. Siyasî partiîerin hepsini so nımlııluk hissinde görüyorum «aâ duyumuz ttmıımiyetlp işlerse hu cıkmazdan toplu m olarak kısa 7.amanda çıkarız. Ve demokratik reİimin ealışma devresinin acilması ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) nı ümit ederim. temenni ederim.» Cannes Film Festivalinde söyGrup. tsmet înönü'nün konuşlediği «Ağlama Bebek» şarkısıyla masından sonra Hağılmı^tır. birincilik ödülü kazanan ünlü Ro. Bazı tepkiler men şarkıcısı Margareta Paslaro, dün Ankara'da bir basın toplanînönünün «Nezaket kuratlarıtısı düzenlemiştir. nı» öne sürerek CumhurbaşkanıAnkara Gazeteciler Cemiyeti'na bildinlecek göriisün açıkîanmaması ve bu konuria grup üyeJenin 20 Mart'ta düzenlediği «Barinin hıçbır şekılde gorüslennın sın Balosu» için Ankara'ya gelen 27 yaşındaki mavi gözlü sanatçı, almmaması bazı grup üyelennce tepkıyle karşılanmışrır Ba/ı basın toplantısı süresince gazetecnıp üyelerı bunu «Demokrasivcilere esprili kısa cevaplar vermiş. le bağdasmaz bir tııtıım» ola>ak tir. nitelemişlpr vr sövle drmıvlnıriır: Paslaro, bir gazetecinin, «Tür«Grup disiplimni. parti dısıplikiye'deki son olayları duydumız nini anlıyoruz. *\ncak hi/im bu nıu?» sorusuna karşıhk, «Evet, konuda cörüş)primİ7 alımnamış, duydum. Ancak politikadan balıhİ7p fikirlprimizı sövlpmek ımkâ sedilmesini sevmenı» demiş, «Minı verilmemistir C.eıek Grup ni nıi. maksi mi, yoksa nıidi mi?» Yönpfim Kıırıılu gerekse MerUez sorusuna ise, «Modern olan herYönetim Kurulu ve ı\1erkP7 \'öşeyi severim» kaışılığını vermişnetim Kurulunun dış ppvklerı işi tir. kotarıyorlar ve durumu Parti Meclisine sımuyortar Orada d;t lıpkı grupta olduğu gihı sariec e fempoze edıien) t'ikirleı sövlemyor. Bu sakat hir tutumdur Gp(Baştarafı 1. sayfada) nel Başkan ılk önce derhal M>rek. sanıkların hıılunarak nu 1 çım çaresinı açıklamış ancak hu nıuriyctlcrine teslimini istemişgörüşten nedense hemen «eri t.etir. Soruşturmavı yürüten Savcı kilnıesi durumu çıkmıstır Kğcr Yardımcısı, «Soy£;unla ilçili hir memleketin \e partımu Uaderîni sey söylemek için vakit. erkenen vakmdan ilgilpndiren dıi'ııdir. Zamıuıı uelinee gerekli amıın demokratik hir sekılde halııklama yapılacaktır» demiştir li gerekivorsa gruhun da t'ikrınin alınması cprekirdı Ru olma Ne kadar çalındı? miştir İÎİ7 sadece üç. hes parti hüvüğünün görüşlprını dinleven Ticaret Banka«ı Erenkov Suve tasvıp erii'n rnhotlarrian hasbovjnden verilen hilîjıve goıe, ka hir ŞPV dpğili?, Ancak teU trk vapılan sayım sonunda. soygunşikâyetçı olııvor. toplu olarak culann aldıkları para miktarmın jtarşı çıkamıvoruz bu da bizle14 bin 449 lira olduğu anlaşıl JLrjantin'de yeniden karışıklık çıktı Banka