Katalog

leke ilâcı iz bırakmadan temızler umhuriv Kurucusu: VTJNUS NAOİ Llse Mezunlan İçin X I L DIZ DEVLET MUHENDİSLİK ve MtMARLIK AKADEMtSİ imtıhanlarına hazırlams Teknik Resim. Matematık, Fİzık BAŞLIYOR ba;lanmqtır. Brogflr tsteyinİB. 4ÖYEN DERSHANESİ Osmanbey, 47. yıl sayı: 16538 Telgraf ve mektup adresl: Cumhunyet tstanbul Posta Kutusu: îstanbul No 248 Telefonlar: 22 42 00 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 90 11 Ağustos Salı 1970 ISTANBUL Halâsbârgaıi Cad*. No: 290 TELEFON: 47 46 68 Uygulamayla ilgili yeni kararlar geüyor Linvit ve kok fa u kömürüne de zam var ' Anlayış ukâmetçe alman paramızın dcğeri ıle ilgili son karan bir bakıma anlayışla karşılamak gerekır Dış tıcaretı bır turlu olumlu bicimde gclışemeyen, dısanya sattığından çok, dışandan satın almak zorunda kalan, odemeler dengesıni a> arla> amayan, kağıt uzerindcki para değerınin janı sıra birkaç ceşit riuşuk knr nygulaoan bir ekonomık ortamda bo>le blr çare>e başvunılması onunde sonunda kaçınılmaz yol sayılabilirdi. De\alua?'»on işlemine paralel olarak vunırluge konan ve daha da konması beklenen zam kararlarını, bo>lece artacak olan hayat pahahlığinı da, >ıllar ytlı kemerler sıkılmadıkça kalkınm» olmaz ükesini savunmuj bir yazar olatak bız anlayışla karşılamak teterdik. Eger alınan tedbirler sonunda kalkınmamızin gerçekleşebueceğıne inansa> dık! Ne jazık ki banu mumkun gormuyoruz. Bu >argıya varırken de başımızdaki huknmeti sorumlu tut madığımızı belırtme\e onem vetiyoruz, Bız. kalkınma >olunda lavas «onundan bu vana uğradığımız başansızlıklaruı sorumuııu ;o ; a bu hukümetın sırtına yukleyenlerle beraber değıliz. Bocalamalanmızın asıl nedenı bizce uygulanmakta olan sıslemde, daha doğrusu siîtemsızlıjite aranmalıdır. Bır karma ekonomidir tutturmuj gidlyoruz. Oysa nedir karma ekonoml? Bireylerın yapamıyacağı, ya da yapmak istemiyeceği işleri devletin >uklenmesi mi? Devletle bireylerin ekonomi alanını ortaklaja aralarında pa> laşmaları mı? Devletin ozel sektore onculuk etmesi mi, yoksa ozel sektorun paJazlanmasuıa de«tek olması mı? Modern iktisatçılar, karma ekonomi dije liberalizmle sosyalizm arasında bilimsel niteliği olan bir »istemı kabul etmemcktedirler. Onlara gore karma ekonomi ya bir sis temdcn oburune bır geçıs sureci. ya da somurucu azınlığin cıkarlarını korumaja .varajıcı bır ortu olarak tanımlanmalıdır. Yazık ki bızdeki göruntusü De karraa ekonomi bu son jargıyi doğrular mtelıktedır. tlk zaroanlar «birevın japamı^acağuıı de\let yapar> formülu altmda daha ziyade ozel sektbru guçlendirme amacı gü der gonınen, ama 1929'da Amerikada patlak verip Dun>aja ya\ılan ekonnmik buualımdan sonra beş yıllık kalkınma plânlarivle devlelcilik vonu ağır basan karma ekonomi politikamız. Ikinci Cihan Savaşi biter bıtmez >ozlaşma>a başlamış, nihajet 1950 \ılından bu yana gitlıkçe çıkarcı azınlığm \e yabancı serma\e işbırlikcılerinin koruyucu meleğı haiine gelmıştir. Bu koşullar altmda elbette sıhhat)ı xc bilınçli bir ulusal kalkınma beklenemezdı. Devlet halklan \ergi topla^acak, topladığı \ergilerın bujuk ki'mı ile mutlu azınlıği daha mutlu kılma^a çalışııken pek az >atırun japacak, gundcn gune daha mutlu kılınan azınlık ise ulus Aararına veıımlı gırışimlere ıltıfat cdecek jerde para kacırmalar \e luks harcamalarla halkın alın terını somurecckti De\lelin bir paratana rolu OMiadığı, >arm ne olacağını kimsenın bilmedıği kararsız bır ortamda çıkarcı dedığimiz ki;i leri kınamak da doğrıı olmasa gerektır. Bız onların davranışını da anlavışla karşılamadan vanayız. Karma ekonomi hiq bır sisteme >onelmoip sistemsizlik içınde bocala>ıp durdukça gemisini kurtaran kaptan. zihni>etinin ekonomik ortamı baştaıı başa lıııkmu altına nlmasına neden şaşmalı1* Bo>le bir ortamda satırınıların geri kalması odemeler deııgesmın her jıl acık vermesi, ha^at pahalılığinın gunden gun>* artması, iş'izliğin ortahğı kasıp kavurması \« kemerlerın boş yere sıkılması olağan değıl mıdir? Nitekıın bilınçli bır devletcilik politıkasına başvurulmadıgı ıçin İ946'da \c 1958 de Aapılaıı devaluasjoalar hiç bir olumlu sonuca >ol <!çmamış. kısa sure icındc halk çoğunluğunun pskisınden daha >okkul du>tıiîiı eorulmuştur. Bu sef»rkt operas^onun da a^iıı •onucu \ermeme«ı ıçin ortada hiç bır sebcp yoktur Erez: Fiyatlar artarsa ANKARA (Cumhunyet Bürosu) AkarNakıt \c şekerden sonra kok, lınjıt %e 'aşkomuru fıatlarına da 20 60 Iıra arasındPa zam japılacaktır Enerjı \e Tabıı Kajnaklar Bakanlığında bu konuda gırı«ılen çalısmalar onumuzdekı gunlerde sonuçlanacak ve >enı fıatlar en geç Pazartey gunune kadar açıklanacaktır Zam oranları çok defa mali vetın altmda satış yapmak zorun da kaldığı ıçin zaten zararda olan Turkiye komur işletmelerinın işçılerle Imzalanan toplu sozleşmelerle 250 mılyon lıralık >enı bır ödeme artışına mecbur kalması ve akaryakıt fıatlan ıle komur fiatları arasında denge sağlanması gerekçesıyle yapılacak zamlar, hnyıtte ton başına 20, taş komuründe 40, kok komurunde 60 lıra cıvarında olacaktır Bu duruma göre, halkm ısınmak içın kullandığı komur çeşıtlerimn yeni fiatlan şöyle olacaktır: KOK KÖMtBÜ: ESKİ YENİ 210 270 LtNYİT ESKİ 80150 YENÎ 100170 PIYASA KARIŞTI istenen sonuç almmaz ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Malıye Bakanı Mesut treı, dun sabab duzenledığı bır basın toplantısı ile son devaluasyon ve buna ılışkln kararlar hakkında bılgi vermiş ve bu arada, devalüasjonun olmajacağı yolundaJu hükumet yetkılılennm beyanları ıle ilgili bır soruya karşılık, «Davul zurna Ue devaluasyon yapılmaz» demış. tstılasının söz konusu olup olmadıgı şeklındekı bır başka soruyu da «Bufcune kadar hiç kimseyi ve hjçbir işi yarıda bırakmadun» şeklmde cevaplandırmıştır Erez. devaluasyon ıle ügılı kararlara ek bazı uygulama kararlanrun da önumüzdeki gunlerde getirilecegını açıklamiştır. £.rez basın toplantısmda, dun hukumet taraöndan yapılan açıklama hakkında bılgı vermjş; kambıyo, kur ve a\.arlama konuları uzerınde goruçleruıı açıklamış ve «önemli olan seçılecek kurun ilgili memiekette dı? ticareti ve sermaye hareketini (Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) 3 yıl için I milyar dolar alınacak Kısa vadeli dış yardım sağlandl ANltARA, (Cumhuriyet Bürosu)" Uluslararası Para Fonu ile Avrupa Para Anlaşmasj Kurumlanndan üç yıl için 1 milyar dolara kadar kısa vâdeli kredi sağlanmıştır. Bu kredi, Türkiye'nin yaptığı devalüasyonda döviz rezervlerini desteklemek amacıyla verilmiştir. Bu konuda Maliye BaXanı Mesut Erez herhangl blr rakam açıklamamış, ancak şunlan s o y lemekla yetlnmiştlr: «Konsorsiyum dışı kaynaklar gağlanmıştır. DÖVB rezervl olmadan devalfiasyona pitmek oiumkün değildir. Gerekll diplomatik teşebbfisler yapılarak yeni dı^ (inansman kaynaklan sağlamnıştiTJi öte yandan öncekl gün hükHmet tarafından yapılan açıklamada şu bususlara yer verılmıştı: •Bekleyen transferlerin bir an evrel yapılabllmes için yeni kaynaklar temin olunmujtur. 1J76, 1971 \e 1972 vıllarında Turk ekonomisinin gerektirdigi ithalâtı beUemeksizin yapabilecek çuce (Arkası Sa. 7. Su. 4 de) TAŞ KÖMÜRÜ ESKİ YENÎ 290 330 Konuyu yakından bılenler, komur fıatlanndakı bu artışın, komürun kullanıldığı sanayi kolla nnı da etkileyeceğıru ve bunların mahj'etlenni, dolayısıyla satış fıatlanm da arttıracagını soylemışlerdır. Bunlann başmda de mır ve çelık gelmektedır Aynı çevreler demırçehk'e onümuzdekı gunlerde ton başına 5060 lıralık bır zammın beklenebıleceğını öne suımuşlerdır. "Kararlar, işçi ve emekçi aleyhinde,, ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) BA.NKALARIN DÖVİZ İŞLEMLERÎNİ DtTRDURMASI TÜZÜNDEN BİR TURÎST GRUPU. MERKEZ BANKASI'VIN TERİNİ ÖĞRENMETE ÇALIŞIYOR. (Fotoğraf: Selçuk AYBATAR) sınovlorı yenilenecek ANKARA (Cumhnrijet Büroso) ODTÜ Akademık Konseyı, dun oğleden sonra yaptığı toplantıda, gırış sınavlarının yenllenmesıne karar vermışttr Rektor Vekılı Erdal Inonu'nün baskanlıgınd'a toplanan Konsey, bazı soru testlerının çalınmıs olmasıyla ortaya çıkan durumu goTuşmuş, vapılmış olan gırış sınavlarnm 17 18 Eilul tarıhlennde 14 merkezde bırden yenılenmesıne karar vermıştır Rektorlukten bıldırıldığıne gore, bazı test sorularının nasıl açığa vurulduğunu mevdana çıkarmak uzere soru^turma devam etmekte ve bu konuda Savcıhkla ışbırhğı japılmaktadır ODTÜ giriş âkoryakıtın perakende fiyatlnn belli oldu ANKARA, (a.a.) Akar yakıt fiyatlanna yapüan zamlardan sonra, beyanname işlemlerini tamamlavan akaryakıt satış istasvonları, yeni fiyatlan pompalara yazmaya başlamışlardır. Ankarada veni fiyatlara göre benzin 150, motorin 129 ve gazyağı 125 kuruşa satılacaktır. Enerjı ve Tablı Ka\naklar Bkanlığı yetkılılerınden oğremldıgıne gore, >enı akar\akıt fıvafları ıllere gore şo>le oiaCdktir Dolar karaborsada 14.90 lira Cumhuriyet altını 35 lira yükseldi tstanbul Haber Servisi De\aluasyon karan ve jenı zamlar. zıncırleme etkısını rferhal gostermeğe başlamıs, dun altın \e karaborsa dovız fıyatlannda bujuk artıslar ka>dedılmiştır Sarraflarda altın ahş verışl, gorunuşte tamamen durmuş olmakla bırlıkte, «Cumhuriyet» altınınm fnatı 140 hra\a kadar çıkmış, 24 a} ar kulçe altının gramı ıse 19 lıra olmuştur Öte jandan, de\ aluasj on, karaborsa dovız fıjatlarında da onemlı arti'jlara jolaçmıstır Dun, bır Amerıkan dolârı 14,90 Turk hrasına bozulmus, Alman markı'nın karaborsa değerı İse 3 95 hraja çıkmıştır Bankalar, dovız bozmaktan kaçınmakta \e ellerındekı çesıtlı jabancı parayı Turk hrasına çevırmeK Aslan Başer ıçin gelen turıstlen Merkez Bankasına \ollamaktadırlar Kafaoğlu SEHİRDK dün bazı depolar. »karvakıtı eskı tarif e^ e gore sattılar. Bildirim vapan depolar ise, \enı tarifejı nrguladılar (Fotograf Tula. DtVÎTÇtOĞLU ı • TİP Genel Başkanı Şaban Yıldız. htıkumetın devaluasyon kararı ve dığer ekonomık tedbırlerle ilgili olarak dün verdıgı demeçte «Bu son kararlar, ışçi ve emekçi halkın zararına ve sömurucü eermayedar sınıflann yaranna ounuştur» demıstır Alınan tedbırlenn kapıtalıst âüzen mantığma uygun olduğunu belırten Yüdız, devamla şunları soylemıştır: «Eğer bu tedbirler başanlı olursa, fiyat istikran sağlanacak ama, bu yatırımlann ve diğer harcamalann kısılması, varu işsizlik varatüması pahasına olacaktır. Hem son sıralarda ıyıce tökeılemeye ba^lamış olan bozuk duzenlerini işçı ve emekçi halkımızın sırtından tekrar ışler (Arkası Sa 7 SQ R da) Otomobil istikrar fonu payı kaldırıldı ANKAR.A, (Cıunlmriyet Bürosu) Son kararlarla ılgılı oiarak otomobıllerden alınan istikrar fonuna katılma pavlan kaldırümıştır Bu kararın almmasuıa sebep yeni kabul edılen kara taşıt araçlanndan alım vergısının ıthalde de uygulanmasıdır Sıkıyönelim'de 85 sanıklı dâvanın sorçusu sona erdi Sıkıyonetım 1 Numaralı Mahkemesmde 85 sanıklı dâvanın sorgusu, dun tamamlanmıstır Sanık vekıllerı, hukukçu ogretım uyelennın hazırladığı raporda, sıkıyonetımın ılânının ve mahkemeleruıın Anavasa'ya aykırı bulunduklannı belırterek, tahhye ıstemışlerdır Bu ısteği reddeden mahkeme, duruşmayı İT Ağustosa bırakmıstır (Arkası Sa. 7, Sü. 6 da) • ULUSLARARASI PARA FONU, DEYALÜASYONU ONAYUDI WASHİNGTON Turkne Hukumetlnın Turk hrasır.ın değennı duşurme kararını Ulu^lararası Para Fonu o r ^ lamıstır Uluslararası Para Fonu"na \akın çevreler, bu de\aluas\onur. MİUrdan berı guçlukle onlenebıldıgı goruşurdedırler Turkı\e odemeler dengesı uzun surecır devamlı açık \ermektedır \e enfla^Non oranı 6 j ıl içınde n o50 >e ulaşmıştır Devaluasyon ne gefirdi, ne götiirüyor? ALTIN FİYATLARI Turk parasının değerınden yuzde 66 6 oranında kaybetmeEiyle bırlıkte, geçtığırmz Tem(Arkası Sa. 7 Sü. 6 da) Prof. Gülten Kazgan Prof. Ahmet Kıbçbav Elektrik. hauagazı ve vapııra da zam gelecek Deniz moloru bir genci parçaladı Anadoluhısan onlerınde vuzen bır genç, sahıle >akın sev reden bır motorun altmda kalarak parçalanmıstır. 20 yasınctakı Ahmet Kâmıl Çolak'm olmesıne sebep olan motoru yoneten Irfan Özgun, Anadoluhisarı ı«kelesıne yana?makta olan vapurun yanında ıkl gencln \Uimekte olduğur.u onlara çarpmamak ıçin dıkkat sarfederken, bır başka gencın anıden motorun karşısına çıktıgını ve kazajı onlejemedığınl »ovlemıştır özgun, gozaltına alınmıçtır. Dsvalüasyon nasıl karşılandı? Sokaktaki Adamla yapılan fotoröportaj 5 ıncı savJamızda SON EKONOMİK KAmRLARIN tŞ HAYATINA VE GÜVLÜK YAS4NTIYA ETKILERINt "CUMHURİYET" OKÜYLCÜLARI tÇİN 1NCELEDILER. tlk yazı bugün 2. sayfamızda NADIR NADt Akaryakıta ve şekere vapılan zam uzerine çeşıtlı esnaf kuruluşlan hemen harekete geçerek tanfelenrun avarlanmasım ıstemışlerdır Harekete geçmejen kuruluşlar da BaKanlar Kurulu kararının Resmi Gazetede ya\Tnlanmasini betlemektertır'er. Zam ısteyen kuruluşiarın başın Esnaf, zam için harekeie geçti da, Şoforler ve Otomobllcıler Cemıyetı Mlnıbusçüler ve NakLlyeoiler Dernegı Kahvecıler "e (Arkası Sa. 7, Sü. 7 de)