Katalog

ÎILIN HADİSELER YARATAN ROPORTAJI EL FÂTEH YILMAZ ÇETÎNER'in kaleminden kıtap olarak çürtı FİATI 10 lıra MAT TAIINLARI îstanbul Reklâmcılık: 1702 6113 umhuriyet Kurucusu: YUNUS NADİ AMERİKA MEYDAN OKUYOR J.J. Servan • Schriber Tiirkçesi: Necdet Sander 3. Baskı 15. Bin Bir süredir tükenmiş o!an bu eserin üçüncü baskısı çıktı. 47 yıl, sayı: 16482 Telgraf ve mektup adresl: Cumhurivet tstanbul Posta Kutusu* îstanbul No 248 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 4? 97 22 42 98 22 42 99 . , „ l o . n a z ı r a n ~ ı 1070 &*" l ' / u 2 8 8 sayfa 15 Lira SANDER YAYINLARIİSTANBUL 4 Anayasa Profesörü, Sunay'a muhtıra verdi B «Anayasa düzeni, Atatürk Devrimleri dışına itilmiştir» ANKAR\, (Cumhuriyet Börosu) Ankara Üniversıtesırun 4 Anayasa Hukuku Profesorü, dün ( Cumhurbaşkanı Cevdet Sımay'ı ı zıyaret ederek, kendısine bır muhtıra vermışlerdır Prof. Bulent Nuri Esen, Prof. Bahri Savcı, Prof Muammer Aksoy ve Prof Mumtaz Sosyal tarafından Cumhurbaşkanına verılen muhtırada, «Anayasa ile gerçek hayat arasındaki çelişmeyi arttıncı tutum \e davranışları yüzünden yıpranmış bir siyaset adamının Cumhurryet Hükumcti Başkanhğında kalması, Anayasa kurallarına ve demokratik rejimin kendi kendini ayarla.np koruma mekanızmasına olan guveni yitirmekte, rejimi itibardan yoksun kılmaktadır» denılmektedır. «Vlkedeki son durumla ilgill | gözlem ve görüşlerini Cumhur. ] başkanına duyurmayı tarihsel bır görev kabul ettikJerini» belırterek, Cumhurbaşkanından randevu isteyen ve kendisiyle bir saat 20 dakıka gortlşen Anayasa Hukuku Profesorlerınin muhüCVrkası Sa 7. Sü. 7 de) Ticaret Odası, yeni vergileri enflâsyon yaratıcı ve fiyatları arttırıcı buluyor Ankara asfaltını kapatan işçileri Polis, Jandarma ve keşif ucakları L\LP \t joıeaıudeki fabrıkalarm ışçılerı, dur.ku protesto yurüjuşu sırasında... (Fotoğraf Tulay DIVÎTÇIOĞLU) Bina kiraları için kanun teklifi yapıldı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Bina değerinin 30 bin lirası vergi dışı izledi İ|||kdra: İÜotlan KEMAL AYDAR îstanbul Milletvekıli Reşıt Ulker (CHPj ve dokuz arkadaşı bır ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) bina kiraları kanun teklifi hazır layarak Meclıs Başkanlığına vermışlerdır. Teklıfte kıralann konuta yatınlan sermayenin yuzdd 10'unu geçmemesı ongorulmektedır. Ayrıca geçım endekslerınVergılerı Incelemekle gorevll Geçıci Komısyon oncekl gece fide yüzde 20'den fazla artma >a nansman kanun tasarısını kabuİ etmıştır Komısyon bugun ayn bır da eksılme oldnğu taüdırde bun tasarı halmde sunulan ve bina ile arazı vergılennı kapsajan emlâk ların kıra bedellerıne yansıması vergısi kanun tasarısını goruşecektır Ancak, Ticaret Odası, vergıteklıfte hukme bağlamruştır lerı tenkıd ederek enflâsyonıst bır durum yaratacagıru, fıyatlan yükselteceğını belırterek bazı tavsıyelerde bulunmuştur. Bılındıği gıbl 1963 yılında Kıra Kanununun kıra bedellerıyle ılPasaport harclan gılı hükumleri Anayasa Mahkemesı tarafmdan iptâl edılmıs Geçıci Komisj on, fınansman ve bugune kadar meydana çıkan kanun tasarısını gorüşurken bu boşluk bır turlu doldurulama harçlar ve damga resmı bolu. mıştır. munde pasaport harçlarını Uç ay ıçın 500 lıra bır yıl içın 1000 Kanun teklıfıyle ilgılı olarak lıra ve daha fazla sureler ıçın bır demeç veren teklıf sahıbı Ul1500 lıra olarak tesbıt etmiştır ker ozetle şunlan soylemıştir (Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) Yurda gınşte alınan 15 llralık Rinş harcı 50 lıraya çıkarılmıstır Transıt vızelerınde 5 lira olan harç mikta»ı 50 liraya yükseltılmiştlr Yazı ve Fotoğraflar: Fikret Yeni Sendikalar Kanunu protesto ediliyor 70 bin işçi direnişe geçti CUMHURtYET HABER SERVİSİ ÜNİVERSİTESİNDE OTYAM Sunay'ın sözlerindeki anlam Öteki harçlar Eczahane acanlardan, nüfusu 400 binden fazla olan yerlerde (Arkası Sa. 7, S ü 3 de) ANKARA Sıyati bunalımla ilgtH olarak sayın Devlet Başkam'nın Cumhuriytt'e açıkiadığı gorüsler, çoğu çevrenin el yordamıvle, bazan da yornm yoln ile ulasmaya çalıstıgı gerçek durnma ısık tutmustur. Ortalıgın karmakarısık durnmunu gorup, bu ortam içinde yapılan sıyasi temaslan değerlendırmege çalışanlann .ne oluyor?> gibilerden merakları sajın Sunay'ın açıkladıgı eorüşlerle cevap balacak bir görünüşe gelmistir denilebüır. Savıo Sunay önee, Devlet Başkanının vetkilerını ki sivasal bnnalım gunlerinde pek Snemi olduğu açıktır yeni bır açıdan orta\a koymaştur. Yetkilere dair Camhurbaskanı'nın sozleri, bu tnakama Anayasa ile tamnmıs bulunan sorumsuzlnju gerçek yö•ıu ile anlatan yeni bir yorum sayılmalıdır. Simdıye kadar bu sorumsuzluktan, etliye, gütlüye kanşmayan, hiç bır etkili yonü balunmavan bir anlam çıkaran kirai göruşler boylece Devlet Baskanı'nın sorumsuzlugunu bu yeni açıdao ele almak zorunda kalacaklardır. Sayın SnnaVa göre, adı geçen soromsuzlogu şoyle anlamak fenekmektedir: Seçimle değisen giyasî iktıdar yanında devletin ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) (Arkası Sa. 7. Sü. 7 de) CHP Genel Sekreteri Bülent Ecevit, Kırşehir ll Kongresınde yaptığı konusmada, «Biz, kurultayımızd» biıtun tertiplerin, oyunlarm ustune yurüyeceğiz. önce, oynanan oyunlar açıklanacak, bazı kurtların uzerindeki kuzu postları çıkarılacak, herkes, CHP'ye ne tuzaklar hazırlandıgını anlajacak» derruştır Ecevit ın Kırsehir konuşması ozetle şoyledır «Bugun Turkiye'de ıç ve dış somurüyu surdurmek ısteyenler de, Turkiye'de Anayasa dışı rejımler haval edenler. demokrasiji yikmağa uğraşanlar veya ülkemizi bir Vietnam haline getirmeye çalısanlar da, karşıla(Arkası Sa. 7. Sü. 6 da) Ecevit: "Kurultay'da tertiplerin üıerine yürüyeceğiz,, Rektör Kemal Bıyıkoğlu'nun koltuğunun oykusu •• I •• •• Meclısteki Sendikalar Kanunu tasanlarını gerı aldırtmak için dün başlıyan ışçı direnışı sonunda 113 iş yennde çalışma durmuştur. Istanbulun bütun işçı semtlerınde öğleden sonra başlıyan kıtle h». lındekı yüruyuşler trafıgı felce uğratmış, yer yer polıs İşçi çatışması ve nezarete alınanlar olmuştur. Yarımca, Çayırova ve Pendilc bolgesınde işlerını bırakarak direnişe geçen işçiler, Ankara yolu uzerinde yürüvılşe çıkarak tra fıfı kesmışlerdır. Kocaelinden Istanbula doğru yüruyüşe geçen 10 fabnkanm işçısini jandarma ve polis bırliklen karadan, keşif uçaklan havadan Izlemiştir. Direnişe geçen ve sayüarının 70 bını bulduğu sanılan ışçderin bü vuk çoğunluğu, ışraın başında çahşmadan beklemış, bır kısraı ıse oturma grevı şeklınde direnış yap mıştır DİSK'e bağlı ıs yerlennm dışında, Turklş'e bağlı bazı ış yer lerınde de ışçtler direnişe katılmış lardır BÜYÜK FABRIKALAR Işçılerın tumunun direnişe geçtığı büyuk fabrıkalar, şunlardır Türk Demir Döküm. Sungur1ar, Otosan, Singer, Arçelik, Hoover, Rabak, Profilo, Philips, Elektro Metal, Izel Traktor, Maçuris, AEG ETI, Türk • Kablo, Aygaz, Grunding, Simko. (Ârkası Na 7, Sü. 4 de) Çalışmayı yavaşlatarak direnişe başiadılar «Basının Sorunları» ile ilgili bir loplanlı yapıldı • UN'rVERStTEYE Polisin gırebılece|i gorüsünü ilk olarak ifade eden Rektör Kemal Bıyıkoğrlu. Sabah ünıversıte içmde toplanan oğrencıler bazı arkadaslarının karşı gruplar tarafından dövulduk lerını ıddıa etmışler, bu arada um metçılerle devrımcüer arasuıda tartışma başlamıştır. Jandarma, olaya müdahale etmış, devTİmcıler tarafından uzerlerınde bıçak bulunan Kâmıl Turker ve Gunduz Atasoy adlı ıki oğrenciyı goz altına almıştır. Ote yandan Unıver ISKENDERl'N'DA DENİZUSTU PETROL AR4MALARI.. sıteye jandarma sokulraasını yeren oğrencıler, forum duzenlemişlerdır. Forumdan sonra, yapılan basın toplantısında ÎTU Öğrencı Bırlığı Başkanı Gökalp Eren; •Polis ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) \c jandarma, ünhersiteden çekilmedikçe derslere ginneyeceklerlKuruluş kanunları çıkıncaya kadar 9 İktısadi Devlet Teşekni» soylemıştir. Daha sonra karşı kulünün sermayesım 5,5 mılyar devnmcılenn daıma sılâhlı baskındaj safhaları olmak uzere 3 bo llradan 17,4 mılyar lıraya çıkaANKARA, (Cumhuriyet Bnrosuı da bulunduklarmı one suren Eren lumde yapılan çalışmalar, TürklPetrol aramalan konusunda ran bır kanun tasarısı hukumet •Cniversiteınize yapılan saldınlar ye de şu c'urumdadır karalardan deruzlere olan akın, tarafından TBMM'ne sevkedıldevam ederse en sert şektlde tepkl (T) TPAO'nun 1967'de Iskendemış ve tasarı Meclıs Ticaret Ko Korecektir Bu faşist saldınlar ke Turkıye yı de etkısı altına almış mısyonunda kabul edılerek PUn run korfezınde başladığı çalışve Turk karasulannda petrol silmeli, polfo ve Jandarma çekilme Komısyonuna göndenlmlştlr. malar Gulf Oıl le bırleştınlmışaramalan hızlandınlmıştır Je Udir» demiştir (Arkası Sa. 7, Su. 6 da) olojık etud jeofızık etud ve son (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) (Arkası Sn. 1, Sü. « de) Îstanbul Vılâyetinde dün «Basın'ın sorunları» konulu bır toplantı düzenlenmıştır. Devlet Bakanı Turhan Bilgm'ın başkanlığında yapılan toplantıya Ulaştırma Bakanı Nahıt Menteşe. Sanayı Bakanı Selâhattın Kılıç, Enerji ve Tabıi Kaynailar Bakanı Sabıt Osrnan Avcı, Basm Yayın Genel Muduru Altemur | Kılıç, Malıye Bakanlıgı Gehrler I Genel Muduru Adnan Kalaoğlu,' SEKA Genel Mlidüru Azız GU \ müs, Gazetecıler Cemıyetı, Turkıye Gazete Sahıplen Sendıkası ile Turkıve Gazetecaler Sendıkası ve Basın Teknısyenlen Sendıkası temsılcılen katılmıştır Gazetecıler Cemıyetı Başkanı Burhan Felek'ın bır konuşması ile açılan toplantıda basınla fleılı çesıtll konular ele alınmış, oğleden sonra bır sure ara venlen toplantıya saat 15 00'den ıtıbaren devam edilmıştır. Teknik Üniversite öğrencileri KAATİL HOCALAR.. derslere girmiyor "Polis ve Jandarma Üniversiteden çekilsin,, Be? gundur kapalı bulunan Îstanbul Teknik Üniversıtesi dün açümış, ancak oğrencıler derslere gırmemışlerdır. Bu arada Muhendıslık ve Mımarhk Fakultesınde yeni olaylar çıkmış, devnmcı oğrencıler tarafından uzerlerınde bıçak bulunan ıkı ummetçı oğrencı, jandarma tarafından goz altına alınmıştır. Devrımcı oğrencıler bundan sonra bır yurüyuş ve forura duzenleyerek Rektor Prof Kâzım Ergın'ı kınamışlardır. ötrencılerin yaptıklan yeni çagrıya da ses gelmemış, foruma sadece üç dort asıstan ve bfr ögretım gorevllsi «icabet» etmıştır. «Çok eziklik duymuştuk ağabey, neydi hocalanmızm bu ilpisizlifi? Neden gelip konnşmuyorlardı, tartışmıyorlardı, bıze ışık tutmuyorlardı? Kahroluyorduk... Ezıklık duyan öğrenciler o ezıklık ıçınde konuşmuşlar, heyecansız, umutsuz.. Saat onbeşı geçıyordu, forumdan bir genç çıktı dışan, üzerın de paltosu vardı, PTT nın onunde durdu bır an, paltosunu çı kardı, elındeki şışeyı başmdan asağı doktü ve kıbntı çakıverda, genç bırden alevdec bır canlı ol du, sonra yıkıldı yere, bağınyordu «Yaşasın Bafımsız Türkiye» Bu, Zıraat Pakultesı son sınıf oğrencılerınden Muslım Seval idı.. «Muslim söylemişti bize, eğer hocalar bu foruma da gelmezlerse benzin döküp yakacağım kenVe Elâzığ'lı Müslim dedığinl yapmıştı, çunkü ogretmenler yina gelmemiştı! Demlrel: it Devlet, her güçten daha kuvvetUdhe, Başbakan Demırel, DİSK ın baslattığı direnış konusunda, «Devlet, her güçten daha kuv\cthdir. Bu gibı hareketlerin içine girenlerın tahriklere âlet olduğu bır gerçektır> demıstır Yeşılkoy'e gıderken Hılton Otelınde gazetecüerın sorularını cevaplandıran Demırel, şunlan soylemıştır «Turk devleti, kanunları hâkim kılacak guçtedir. Kanunsuzluğun her çeşidinin bu zamana kadar hakkından geldik. bundan sonra da geleceğiz. Turk kanunları n tamdığı haklar istismar edılemez. Bu gibi hareketlerin icine girenlerin tahriklere âlet olduğu bır gerçektir. Kanunsnıluğa âlet olmanın sonu yoktur.» Başbakan Demırel ile eşı. Dışıslerı, Ulaştırma ve Enerji Bakanları, saat 19'da uçakla Ankara'va gıtmışlerdır ANKARA (a.a.) TUrkiye İktısadi Devlet Teşekkullen ve Teşebbüsleri Personel Sendıkalan Konfederasyonu «TtDKON» a uye olan memurlar, dün sabah saat 9 dan itıbaren daırelenndeki ışleri yavaşlatmak suretıylo personel tasansına karşı «Pasif direnış» e baslamışlardır. Iktisadl devlet teşekküllerl vo teşebbüslenndeki memurlar adına nareket eden «TtDKON» yetkılilen bu direnışın bu akşara saat 1« de sona erecegini soylemışlerdır. Geçen cumartesi gtlnü AtatUrk kapalı spor salonunda bır top. lantı düzenlıven Konfederasyon, verılen bır onergenın kabulü ilo direnışın şeklını tesbıt konusunda tcra Kuruluna yetki vermistL Yoneticıler personel reformu tasansına karşı olduklarını behrtmışler ve ^Muktesep haklanmız iade edilinceve kadar, bu dırenışimıze kanunî vollarla devamda kararlıyız» demışlerdir Daha once hükümet yetkılılert İle mutabık kaldıklan halde, iktısadi devlet te«ekküllerinde çalışan personelin gozetılmediğini, aksıne bazı mali sosyal haklannın da zedelenmek dunımunda olduğunu öne sürmüşlerdır. Haber benzin alevi hızıyla dağılmıştır, «Müslim kendini yakmış!.» «Müslim kendini yaktıl.j. «Müslim kendini yakarak intihar etmiş!..» ıMüslim'den hayır kalmadı!..» öğrencılerln bır kısmı Müsllm'ı hastaneye kavuşturmava koyulmuş, bır kısnu da o heye(Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) OLAYLARIN ARDTNDAKİ Bonko soyguncuion Iskenderun'da yakaiandı Manıfaturacılar Çarşısındaki Zıraat Bankası Unkapanı Şubesını soyan sılahlı 4 gangster (Mehmet Giran, Mustafa Tanjeli, Mahraut Camuzcu, Çetin Onur) Iskenderun'da yakalanmıştır îstanbul Asayış Şubesı detektıflerı tarafından venlen eşkal uzenne ortaya çıkarılan va telsızle Iskenderun'a durumlan bıldırılen sanıklar, önceki gece sabaha karşı Kayalık bolgesındekı bır gecekonduya yapılan baskm sonucu ele geçınlmışlerdır Bu arada polıs, banka soygunu sırasında sanık'ardan bırının gozcu olarak dışarda bekledığını bıldırmıştır Ekonomik gerçekler Turki>e ekonomisinin belkemi bır btiDaiunın kaynağı olmuştur. ği hâlâ tanmdır. 1967, 1968, 1969 Bunalun, dışanya bağlı ımalât yılları tarun kesimi için tam bir dallarında ham madde darlığı yudurgunluk ve bunalun devri ol zunden uretim azalışma yol açmuştur. Bu uç yılda tarun geliri mıştır. Doviz transferlerinin geyılda ortalama yüzde 1 oranında cikmesi yalnız ham madde darlıartmıştır. Ne var ki bu kuçük ğı değil, aynı zamanda 'Merkez artış hububat kesımindedir. Di Bankasında bağlanan ithâl mal ğer belii başlı tanmsal ürunler bedelleri dolayısiyle gittikçe şid de azalışlar olmuştur. Nitekim ta detlenen bir para darlığı meydarım urunleri ihracından sağlanan na getirmiştir. gelir, 1%7'den bu yana azalmaya Ham maddeleri dışardan gelen başlamıştır. Bu azalış sınaî bit Imalât sanavii üretiminin ham ki ihracatuıın duşmesinden doğ madde kıtlığı sebebiyle dıişmesi, muş, buna karşılık gıda madde bir yandan fiyat artışlannın hiz leri ithalâtı artış gostermiştir. lanmasnia sebep olurken 1968 son Demek ki tamnsal uretim aza lanndan itibaren başlıyan stok Iısı tanmsal ihraeat gelirini azal artışları da avnca uretimin yatırkcn ithalât giderini artıncı bir >aşlatılmasi gereğini doğurmuşetki yaratmıs, ve dıj ticaretten tur. 1969 vılmda ımalât sanayilnin bfitfin ekonomlk ha^ata yavılsn gelişmesınde resmî rakam olarak GERÇEK Denizlerimizde petrol arama hızlandırıldı 9 İ.D. Teşekkiilünün sermayesi arttırılıyor verilen yuzde 12'lik resmi tahmınin gerçekle bır ilışkisi yoktur. Bu hız en çok yuzde 6'dır. Profesor Gülten Kazgan'm buçuıı ikincisi gazetemizde yayınla nan bu konudaki ilginç makaiesinde belirtüdiğı gıbi. son yıllarda Devlet Plânlama Teşkilâtının bilgileri guvenilir bir kavnak olmaktan uzaklaşmış. politik baskı lar ya da kaygılar teskilâtta oncelık kazanmava başlamıştır. Odalar Bırliği iktısadi raporu iflas ların \t protesto edilen senetle [] rin arttığmı belirtmekte, Çalışma • Bakanlıgı istatistıkleri inşaat ke '• siminde dahi durgunluğu haber ; : ••• î (Arkası Sa, 7, Sü. 8 de) Önceden hazırlanmış Soruşturmaya gore soygnnun onceden plânlancöğj, semtte kah vehane ısleten Mehmet Gıran ve arkadaslarının. bır hafta once ışverını kapatarak soygun ıçın hazırhklara baslad'klan ortaya çıkarılmıştır Sanıklann, Orta (Arkası S>a. 7, Su. 2 de)