Katalog

SAHİFE İEÎ 5 Marıs 1970 ciş halk kitlelerini aldatmak için Ueri sürdüklcri sloganlardaa biri de halka açık anonim ortaklıklar formülüdür. HaDnn küçük tasarruflarını ele geçirmek için türlü vaitlerle reklâm edilen bu ortaklıklar son aylarda gazete sütunlanna dökülen bir çok kötü ömeklerle balkta uyanmaya başuyan güven duygusnna sarsmıs bulunmaktadır. Bn güveni kanunî tedbirlerle güçlendirecek olan ve fakat Büyük MUlet Meclisinden bir türlü çıkmıyan «Sermaye Piyasası» kanununun getireceği yeni hükümleri beklerken bu konudaki düsüncelerimuci sçıklaroaya çalışar eağo: on S olanyıüarda yurdumnzda hızla gelişmekte Iiberal ekonomi kuramcüannın ge HAIKA AÇIK ŞİRKETLER Hilmi OZGEN Bn şirketlerin knnıinşlan sırasınd* tesadüfen ban hisse senetlerini ellerine geçirmiş olan mütevazi vatandaşlar, şirketlerin zaman zaman başvurduklan «sermaye arttırma» tale lerine ayak uydnramıyarak sabip oldnklan rksiyonlan elden çıkarmakta ve bn hisseler yine ayni ellerde toplanmaktsdır. Nitekön 1965 196* yıllan arasında yurdumuzda faalivette bulonan anor.im şirketler 2 milyar liraIık sermaye arttırmasına gitmişler ve ortaklanndan topladıklan yenl paralarla yeni yeni yatırımlara girişmişlerdir. Ayni dönem içinde limited şirketlerin sermaye arttınnu 316 milyon liraya ulasmakta olnp sermayesi azalan şirketlerde genel eksiüş miktan ise 478 milycn liradan ibarettir. nrada bir noktayı beHrtmeden geçemivoruz. Sadece anonim şirketlerin ser. tayeleri 1965 1967 yıllan arasında 2 milyar 377 milyon lira arttiği halde bunlann kârlan ayni dcrecede yükselmemiştir. Uzun vâdeli yatınrolar için yapılan ba sermaye arttırmalan bir fcac vıl içinde beklenen faydalan vermemis olabilir. Fakat özel sektör iş adamlarının verfansiz alanlara sennaye yatırımlannı arttnınalan düşünülemiyecegine göre bu durum ban küçuk hissedarlan tasflye için başvurulan muvazaalı bir tedbir de olabflir. Bu t akımdan sermaye arttırmasma giden şirketleri genel kuml toplantılanndu bulunan Ticare* Btkanlıği temsilcilerinin çok oyanık olmab.n ve ozınlıktak) pay sahiplerini mafdur edecek ksrerlar almmasım önlemeleri gerekmektedirEnstitüsünce yayınlanan 1968 YıHığındaki rakamlara göre (sayfa: 362) her yıl beyanname veren şirketlerden üçte birinin zararlı olarak gösterümesini yurdnmnzdaki ticari faaliyetlerin genel dnrumuna bakarak ysdırgamaktayiz. Filhakika. 1966 yılında jelir beyannamesi veren 4369 sirketten 3948 inin kârlı, 1421 inin zararlı olduğu anlaşümaktadır. Bu durum 1960 yılından beri ayni sekilde devam etmekte olduğundan bu şirketlerin zararlı dnrumlkrmda ısrar ederek tasfiyeye gitmemelerini hayretle karşılamaktayız. Hem de zarar rakamlan o kadar yüksek miktarlara alaşmaktadır kj 1966 yılınd . zarar gösteren 1421 şirketin zararları tcplanu 665 milyon liraya baliğ olmaktadır. Ortalama olarak şirket başma yanm milyon lira zarar döştüğü halde bu şirketlerin yıllarca faaliyetlerini sürdürmeleri ve işlerini terk etmemeleri dikkati çekmektedir. | şte bu talihsiz durumlariyle halkın ser•• maye piyasasma karşı olan güveninj «ar* san zararlı şirketler her yıl ilân edilen vergi cetvellerindeki yüksek zararlarla küçük tasarruf sahiplerini şirket faaliyetlerinden uzak tutmaktadırlar. Milli gelir rakamlannm her yıl belirli ölçülerle artmakta olduğu ynrdumuzd& kârlı şirketlerin bildirdikleıi net gelirler toplamı her yıl '• 2022 oramnda yfikselirken zarar gösteren şirketler eger Maliyeden verffi kaçırmak için hileli beyannameler düzenlemiyorlarsa bu talihsiz iş adamlanna gerçekten acımamr' lâzımdır. İstatistik rakamlanndan bu şirketlerin yaptıklan işler bakkında daha sarih bilgiler edinmemiz mümkün değilse de son yıltarda en çok zarar gösteren şirketlerin imalât sanayii ile, maden istihracı ve nakliyat işlerinde toplandjğı ve sadece nakliyat Isleriyle uğraşan şirketlerden 113 ünün 1966 yıhnda 275 milyon lira zarar ettifi anlaşümaktadır. Şirket başma 2 milyon liradan fazla zarar dfişen nakliyecüerin kâr bfldirenleri de çok az miktarlarda kârlar göstennekte olup 1966 yılınd; kâr gösteren 238 şirketin kârlan topla mi 92 milyon Hradan ibarettir. Nakliyat hizmetlerinden alınan nıkliye flo retlerinin ve bu hizmetlerin yapılması için sarfedilen paralann sooradan kontrol edilmesinin çok müşkül olduğu düşünülfirse diğer iş kollanna nazaran nakliye işlerinde çabşanların neden fazla zarar ettikleri anlaşılmıs olur. Yoksul Siirt ilinde meşin top dramı... ~1 Tedbirler JT% ÜŞÜNÜLEN TEDBÎRLER: Bu çibl k5tO ** örneklerden ürküntü duyarak şirketlere para vattrmaktan çeldnen tasarruf sahlplerine irBren verebilmek için hazırlanan «Sermaye Piyasası» kanonunnn ne jribi hükümler getireeefinî bilemiyoruT. Pakat tlk bakısta mrtmmıza pelen bazı tedhirleri belirtmeyi faydalı pönnekteviz. Şöyle ki: 0 Yurdumuzda faaliyette bulunan bfitün şirketlerin halka açık olması ve enrmavelerinin oldukça küçük hisse senetlerme bölünmüş olarak küçük tasarruf sahiplerine arredilmesi. A Şirket bilânçoUnmn ber yıl Türkiye Odalar Birliğince bir kitap halinde bastınlarak yapılan işlerin Te alınan sonuçlann halkın bflgisine sunulması. f l Her çeşit hisse senetlerinin almn) ve satıhş fiyatlannın halkın okudnğu yüksek tirajlı sazetelerde belirli arahklarla ilân edilmesi, A Büyük şirketlerin trSstler ve holdingler halind. birleşmeleri önlenerek bu şirketlerden hisse senedi satın almak istiven vatandaşlann isteklerinin kolayca yerine eetirilmesi, ü Sermaye arttırmasma gitmek Istiyen şirketlerin kötü niyetle hareket etmelerini önliyecek tedbirlerin aunarak çok yüksek miktards sermaye taleplerine etifel olunması, Bugünkü durum ÎRKETLERtN BUGÜNKÜ DURCMLARI: Drvlet İstatistik Enstitüsünce yayınlanan 1968 Yıllığındaki rakamlara göre (sayfa: 306307 ve 358) 19601967 yıllan arasında yurdnmuzda yeniden 9284 şirket kurulmuş olup bnnlann arasmdan 1966 yibnda Maliyeye yüuk kazançlanm bfldiren 2948 şirketin bildirdikleri gelirler ortamı 2 milyar 205 milyon liradır. Bn 2948 şirket arasından sadece 301 şirket gösterilen kârlann • 85 ini yani bir milyar • ' 899 milyon Iirasmı cle geçirmis olnp geri kslan 2647 şirketin kârları toplamı 306 raîlyon liradan ibarettir. Bn sonnç göstermektedir kl yurdumuzda Amerikada olduğu gibi büyük sermaye şirketleri çok bfiyfik kârlar saglamakta ve küçuk sennayelerle kurulan şirketler başansız çalışmalariyle ancak ayakta durabilmektedirler. te yandan böyük şîrketler tröstler halinde birleşerek çeşitü iş kollanndaki ürethn piyasasmı kapatmaJrta ve belirli gruplann ellerinde toplanan sermaye hisselerinl de kontrol ederek aralarma küçük pay sahiplerimn katdmalanna imkân vermemektedirler. 1966 yıhnd. büyük kârlann Vı 85 ini ele geçiren dev şirketler daha ziyade aüe şirketleri halinde kurulmuş olup aralanna ancak politîka kodâmanlannın sızmasına göz ynman bu şirketleı politikacıtann nüfnzlanndan faydalanarak döviz temini, nzun vâdeli kredfler sa&lanması vc rakip firmalar mallannın itbal kotalarmdan çıkanlması gibi üstünlükleri ellerinde tm> maktadırlar Siirt, Dicle'nin kollarından Botan ve Reşan arasında, Akdağ'ın eteklerinde bir yoksul kent. Vazın sıcaktan kavrulur. kısın sofuktan donar. Siirt ilinin büyük toğnnlnğn Türkçe bilmez; yüjde 70'i okuma yazma bilmez. 469 köyünün 212'sinde radyo bile voktur. Mer'alan vardır, hayvaneılık yapılır. tarlalan vardır ekim yapılır. Ama yüzde 97,5 arazisinde sulama > oktnr. Tannnın rahraetine bakan snlama, hayvanların fı«kısına bakan gübrelemeyle ürünlerini yetiştirir köylü... Siirt'in 469 köyünde bir tek tanm kooperatifl vardır. 38 bin eiftçi ailesinden vüzde 581 toprak sahibidir, yüzde 42'si bir kanş topraîa muhtaçtır. Bankalardan kredi alan aile. vüzde 13 oranındadır. Yüzde 87 aile kredi almaz. alamaz. Aite basına dösen kredi 520 liradır. Sürt kövlerinde 12 kahvehane. 7 köy odası. 2 kamvon. 2 pikap bnlunur. Toksul ve mazlnm Insanlann memleketidlr Siirt .. tşte böyle bir yerde Türkiye Amatör Knlüoler Saraplyonısı yapıhyor. Adana Milli Mensneat ile Siirt Gençlikvpor 3 3 berabere kalıvorlar. Daha Snce Adana'da vapılan maçta Gençlik«por yenildigi icin bn ikinei karsılasmadan sonra «ampivonadan elenecektir. Sinfrler çergin. kafalar bozuk, havada barut kokusn var. Bir kibrit caksanız patlayacak .. Nitekim kibrit çakılıvor. Halk ile »örevil kuvvetler hirblrine jririvor. Silâhlar patlıyor. tki öirenci öluyor. bir jandarma ripi yakılıror. On kisi yaralanıyor. Sokaga çıkma yasajfı konuvor. Toksul Silrfin ynvarlak top pe«lnn> Irtne dürtüfil sn durnma bakın Bütün Türkive'vi unnimaz bir hastalık cibi saran ftıtbn! nleınlıjı. e*er trerekli tedbirler almmazsa ileTde çok daha büvük olavlara vol acacaktır. Shndilik vılda birkac kere Anadoln'nun resitli illerinde kıvamet kopnyor. Sırasına eöre iki, sırasına röre beş. sırasına göre virml be» vatandasın canı paha«ına vüriivor karsilasmalar... Anadoln ka«abalannı. kentlerini fntbol hastahtı adamakıtn kncaklamıstır. E«kiden fntbol denince akla tstanbnl tzmir Ankara relirdt. Ntanbul'nn bir «emt takımı, Anadoln knlüplerinden daha hallice idi. Simdi defismistir dnrnm... Büvük kentlerin dısındaki fl merkezleıi. canmt disine takmıs fntbol takımı beslivor. veti«tirivor. Tasra belediye firrütleri bn volda «efcrber edilivor. «ehrin esrafı. Tenrinl. kesenin aizını açıyor. halktan para toplanıvor. Giderek yükselen Anadoln bnrjnvasının destekledıiri mahatli tskımlar. tstanbnl'a. tzmir'e. Ankara'va kafa tntmava baslnmıstır. Cotn zaman Anadoln kentlerl aranndaki karsılıklı fntbol maclan birer seref sornnn haline Kclivor Profesvonel fntbolcn ve antrenör pivasası vökseldikçe vflkselivor. Ço(n rrncimizin hsyailnde fntbol yıldızlitmda parlamsk ülküsü agır basıvor Mesin top çılemlıfı. büvükleri de ncan halısına bindirip rüyalsrda dolaştınvor. Toto kolonlan üstüne bina edilen tasanlarda her hafta cesittemeler vapılıyor. Dükkânda, dairede. evde, kahvede, yolda, yolcnlnkta : Ab bir 13'B tnttnrsam .. dnası sknnvp flfleniyor. Knlüplerln baskanlıgtna tstanbnl'da komprador takımından ensesi kalın kişiler getiriTlrken. tasrada siyasi ve iktisadi nüfnzn afır basan esraf otnrtninvor. ASa. va da müteçallibe. bir vandan secim sandıtına hSkim. hir vandan da fntbol hayatına Belediye Reisl emrinde, Vali nflfuzn altında, Ankara*ya bir telefon çaksa, yok yok... At vanslan için bevrir besHven tneiliz Lordn eakasıyla knrnlnyor spor knlühünfln bssına Sehrln han. razinoKu. reee knlfibfl varsa. her hafta birkae aksam raeon ke«iliyor orada Kulüp erkSnıyla birlikte •tnrnH» fçillvor. Garsonn, dansözü. konsomatrisi. santözü, futbol takımıyTa ağanın çevresinde dört dönüvor. Kadehler kalkıyor Bavaya : Galibivetin serefine Zafer bizimdir. Disiplin, çalısma, erdem, bilgi. teknik hakgetire... Amaç, Toto'da vnrmak. (ralip gelmek. üç diregin aranndan ne olnrsa olsnn topn soknp stlara yapıstırmak. alabildlttne hırslanmak mansralds kül bırakmadan sövmek. bakeme bir atııdmn tempo tntmak... Karsı taraf üstfln eıkarsa. caktırmadan tekme, eelme. kambnra yatraa, ayak koyma, donnnn çekme, kimseve duvnrmadan hafif sesle, anasına • avradına sülâlesine küfredip. «inirlerinl bozmaya çalısma. Karşı tarafın oynncnlanna sike maç için eialtından para, hakeme rSsvet, vesaire, işin eabası tşte bizim fntbol slmdHik bn bsldedir. Toksnl Siirtte olan bltene blr bakınız^ Seyircinin sinlrleri öylesine gergin ki, birdenbire patlıyor. Tönetidlerin belki de bir yanlıs hareketi yüzünden büyük arbede... Ve İki ögrenci sizlere Sntür. Bu gidişle fntbol •ahalannda daha çok knrban verecegr benzeriz. Spor islerimis de elbette ötekl Işlerimiz fibl boznk. Deveye «Boynun iğri?» demisler, «\erem dogm ki» diye cevap verraiş. Bütün işlerimiz igriyken fntbolnmns mu dogrn yolda olaeak? Olabnemes elbet. Sonuc T Ik bakışta hatırımıza pelen bu tednrr. * lere ilâveten daha başka tedbirler de dnşünülebilir. Fakat daha fazla vakit geçirmeden sermaye şirketleri hakkmdaki kanunun Meclisten çıkanlarak bn şirketlerin Birleşik Amerikada olduğu gibi tröstleşme istikametindeki gelişmelerinin önlenmesi ve bn faldr memleketin bir kaç holdine tarafmdan sömfirülmesinin önüne (eçilmesi lâzım geldiği kanısmdavız. Zarar gösteren ret şirketler ELt> G ZARARVERGtSİ BEYANNAMELERtNDE GÜSTEREN ŞÎRKETLER: Tica. bayatmda kâr etmek kadar zarar etmek normal bir sonuç olduğuna före yıllık geU vergisi beyannamelerinde zarar gösteren talihlz şirketlerin durumlanm doğal karşüamamu ferekmektedir. Ancak Devlet tstatistik UNDEN UNE Meşhur «25 inci saat» isimli romanın değerll yazan, Romanyalı Virgil Georghiu, bir Ortodoks Papazıdır... Çok fakir bir ailenin evlâdı olarak dünyaya gelen bu şair ruhln Insan: «Ozanlar, der, Mimoza çiçeklerine benzerler. Çok yogun acı çekerler, ömürleri bu nedenle kısa olur..» Virgil Georghiu doğuştan şair ve edip olmasına rağmen ayni zamanda çok sert mizaçlı bir insandır. Hayatmda ya hep ya hlçe oynamıştır Dante diyor, yumuşak ve kararsız insanlan cehennemin dibine yerleştirmişti. Beni ise düşmanlanm adam etti. EŞer düşmanlanm olmasaydı, ben çok süratli, dolayısiyle berbat şiirler ve yazılar yazacaktım!.. Düşmanlanmdan korktuğum için her kelimeyi dikkatle kullandım. Georghiu Ortodoks rahip olduğu için AthenaKoras'ı ne kadar severse, Türklerden de o kadar nefret eder. Bir süre önce yazdığı bir yazı dizisi ile Patrik Athenagoras'ın Türkiyede esir yaşadığını, büyük acüara katlandığmı, Türklerin mnsamahasız olduklarmı anlatmıştı O zaman biı Athenagoras'tan bu sözlerin doğru olmadığı hakkında bir ses, bir nefes dnymak istemlş, fakat ne bn sesi, ne de nefesi dnyabilmiştik. RomaJı şair Virgil'in ismini taşıyan Georghiu, Istanbul'a kadar gettniş, Patriğin ilâhi cezbesine kendisini kaptırmış, inançlarma ve şahsına bağlanmıştır. Fakat yukarda da söylediğimiz gibi, ya dost veya düşman olduğuns göre, Fatih'in, tstanbul'u Bizansın elinden kopanp almasını hazmedememiş. Patrikhane kapısının kapanması olayuu salip ile birleştirmiş ve böylece bir roman yazan rahip olmasına rağmen, mutaassıp bir Ortodoks olarak Tfirkiye'yi yazılarında haksızca kmamıştır. *** Patrik Atnenagoras Viyanada Semmeringte tedavi edilmektedir. Şifa bulmasını çok temenni ederiz. Fakat bn arada, çok garip bir iş olmuş, Paris'te ChamMzy Ortodoks merkezinde Athenagoras'm kendisine verdiği büyük Protopresbyteros ünvamna merasimle sahip kümmıştır. Bu ünvan büyük bir ünvandır Bn demektir ki, sayuı Patrik Athenagoras bu zatın kendi vatanı yani Türkiye ve kendi vatandaşlan yani Turkler, bakkrada yazdığı ağır yanlardan dolayı üzüntü duymamış, fistelik kendisini taltif etmek lüzumunu duymuştur. Bu haberi okuduçumuz zaman hayret ettik. Bir Chambezy'deki merasimi görür gîbi olduk, hir de çınar endam boyu Ue, büyük beyaz sakalı ile Athenagoras'ı bihnediği ve bir türlü öğrenemediği Türkçesijle: (Yaşasın vatamrruz Türkiye!) diye bizlere nümayis yaparken ve bir devrin Başbakanını takdis ederken hatırladık. Şu dünya ne kadar sahte, Ruhaniyet denilen şey bile itd yüzlü demekten kendimizi alamadık... Athenagoras'ın iltifatı ' •• •"•"™ sonuna kadar durtfurulmasına karar vermiş olan» sız sayın Mılletvekılleri ve Senatörlere, ılk kez sesleniyorum. Sizin hayat ve toplum felsefenizle benimkinın arasında, uçurumlar bulunduğu şüphesiz. Fakat ne kadar anlaşamazsak da, çocuklanmızın ve torunlarımızın üstünde bannab:lecekleri bir ülkenin ve içinde ınsan gıbı yaşayabılecekleri bir toplumun varlığım koruma gibi «asgarinin de asgarisl bir ortak amaç» üzerınde olsun birleşmemiz şarttır. öylesine gözü kapalı. hırsh VB 'üç gun sonrasını düşunrael adımlâr atıyorsunuz ki, (eğer iiP kucu kişiler bekçilik etmese) «altımızdan ülkemiz bile kayıp gidecek» ve «bu toplum, içinde yaşanamıyacak hale gelecek.» Bugün sadece, en yeni karannızla «toplumu, anayasal cfüzen alanmda ne hale soktuğunuzu» size son kez anlatmaya çalışacağım : Cumhuriyet gazetesinde 9 ve 29 Nisan gunlerınde yayınlanan makalelerimde ve Türk Hukuk Kurumu Konferanslan serisi içinde bastınlan ve size dağıttığım broşürümde, 132 rcı maddenin 3. cümlesinin ne anlama geldiğini, herkesin kolaylıkla anlayabileceği kadar kesin kanıtlaria ortaya koymuş bulunuyorum. V R ftf ftj "inde «Demirel hakkındaki soruşturmanın, bu saI K JH JH hısca açılıvermiş hakaret ve tazminat dâvasının Uç yüzler'e açık mektup Prof. Dr. Muammer AKSOY KURUCÜ MECLİS ANAYASA KO3VÜSYONU SÖZCÜSÜ anlayısına aykın olan bu anlama sığınmak, «demokrasiye paydos» demektir: Bakanların her an denetlenıp, görev suçu işledilerse al aşağı edilemiyeceği bir ctcmokrası türü düşünülemez. Hele bizim benlmsediğimiz «parlamenter sistemı, bu denetimin en salt ve sıkı olduğu yönetim türüdür. Başkamn halk tarafından seçildiği «Başkanhk sistemi» nde bile, Başkanın vatandaşa karşı açtığı bir dâva sayesinde, «onu itham edilip, Senatoca veya Yüce Divanca mahkum edilmekten kornyan bir çözümü» kabul etmiş hiçbir demokrası yoktur ve Olamaz. Türk Hukuk Kurumunea yayınlanan «Esas Teşkilât Kanunlannı». Yeni Anayasalan inceleme lutfunda bulunanlar sözlerimin doğruluguna tanık olacaklardır. YAZAN Maliye Bakanlığından MUHASEBAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE YAZIL1 VE SÖZLÜ YARISMA SINAVI İLE YETERİ KADAR KONTROLÖR ALINACAKTIR. Yarışma sınavına gireceklerın, 1 Siyasal Bilgiler, Hukuk ve Iktisat Fakültelerl ile Iktisadî ve T:cari llimler AkademUeri, Orta Doğu Teknik Üniversitesı İJari llimler Fakültesı veya dengi yabancı fakülte, akademi ve okullardan birini bitirmiş olmaları; Yahut Maliye Okulu veya lise öğrenimioden sonra Maliye Kursunctan tnezun olmakla beraber en az iki yıl Muhasebe, Gehr, Vergı Dairesı Müdürlüğü, Malmüdürlüğü. Milli Emlâk Mudür veya Seniği, Kontrol Memurluğu yapmaları. 2 657 sayıh Devlet Memurlan Kanununun 48 ind maddesinde yazılı nitehklerı haız olmaları, 3 Ocak 1970 ayı başında 35 yaşını bitirmemis ve askerlik gorevını yapmış bulunmalan, 4 Sağhk durumlanmn, her çeşit iklime ve yolculuğa elverışlı olması, gerekmektedır. Bu konuda; sözü geçen Genel Müdürlük Personel Şubesinden tamamlayıcı bılgı alınması ve şartlan haiz isteklilerin. 20/5/1970 tanhır.de yazıh ve daha sonra yapılacak sözlü yansma sınavına katılmak üzere 15/5/1970 günü ak=amına kadar bir dilekçe ile Maliye Bakanhğına başvurmaları rica olunur. DUYURU nı yabancılara satarak açıkça vatana ihanet etse bile Meclis, eli kolu bağlı ve Millet dehset içinde o Basbakanı seçimlere kadar başında taşımaya mahkumdur» anlamı asla çıkamaz. Bu cümlecik, «hakkında Meclis soruşturması başlamak üzere olan, hattâ Meclis sorustnrmasına başlanmıs bulunan bir Basbakanın, hemen bir bakaret veya tazminat dâvası açıvererek bu dâva veya dâvalar süresinee Devletin başında kalabilmesi» anlamına gelemez. Zira Anayasalann çözümleri, akıla uygun olarak ihtiyaçlara cevap vermek ğer Anayasamızla ve hakla üzere kabul edilmiştir; ve bu açıkça alay edercesine, akıla amaçla yorumlanacaktır. Yoksa ve hukuka meydan okurcasına «Ne yapabiliriı ki, 132 nci Anayasalar, sanki hezeyannameleıi imişçesine, akla sıgmaz, ihmaddenin bir cümlestnden ötütıyaçlara ve tfemokrasi kural ve rü elimiz ve kolnmuz bağlıdır; ilkelerine taban tabana zıt anAnayasaya ve hukuka olan saylamlarda yorumlanamazlar. Hegımız, başka türlü hareket edele hükmün sözü, akla, hukuka, bilmemize imkân bırakmıyor ihtiyaçlara ve Anayasanın ilke ki...» dememış olsanız ve mertve sistemine uygun bir anlama çe «Demirel bizim başımız, biı geliyorsa, onu bir yana bırakıp •nnnla kader ve çıkar birlifi bütün bunlara zıt bir anlama yaptık; iyi de olsa bizimdir, kötü de olsa bizimdir. Hsklı da ol dört elle sarümak, ancak kötu niyetin sonucu olabilir. sa korvyacağız, snçln da olsa... Ve biz, parlâmentoda sayıea üstün oldnfnmns süreee, onnn ve kendimizin denetlenmesini ka Eğer... E Demokrasinin sonu vet. denetlenemlyen yürüt. me organmın varlıgı, demokrasinın sonu demektir. Ovsa sizin kabul ettiğmiz uydurma yorumlamava göre, en büyük ihanet ve cinayetleri lşlemiş bir Basbakan (Dış tşlerl veya Mıll! Savunma Bakanı) bile her an açabileceği bir dâva veya bir diizine dâva sayesinde (yani tamamen kendi elinde olan bir işlem ve evlem ile) seçimlere kadar Parlâmento deneümlnin ve Anayasa Mahkemesinin (Yüce Divanın) denetlml dışında kalabilme kurnazlıihndan faydalar.abilecektir. Ne Hukuk ve Anayasa. böylesine akla zıt, zavallı ve âciz kunımlardır: ne de demokrasi, hilekarhklara böylesine pnm veren ve bir takım dü2mece (sahte) işlemler (ömeğın kolayca varatılabilen dâvalar) ?rüzünden, en önemli nltellklerinın işlemez hale gelmesine razı olacak bir gafiet rejimidlr. Bu hale gelen vejTi Retirilen trtr retimin. sadece adı demokrasidir: ona ancak «demokrasi müsved desi» veya «sandıksal bir demok rasi benzeri» denilebtlir. 132 nci maddenin 3 üncü cüm lesınin. bugüne kadar böylesine sımrsız bir kapsaaıda uygulan ması şöyle dursun. açık anlamına bile saygı gösterilmeyecek kadar dar «ni»mıi» cygulanması söz konusu olmustur E halde siz açıkca,«Biı Anayasa, Hukuk, deneUeme falan gibi kavramlan tanımayu. 4 yıl İçin seçlldik, bosumz da. biz de 4 yıl içinde her şeyi yapar ve besap vermeyiz» diyorsunuz. Bunun anlamı İse, diipe düz «Demokrasiyi kabul etmiyo ruz» demektir. Çünkü ben degil Pirlnüs rahmetU Prof. A U Fuat Basgil Hocamıa şöyle dlyon «Demokrasi, seçimden ıretenlerin herseyi yapabildikleri rejim detildir. Aksi halde, demokrasi. bir başlı ejderin yerine, bin başb ejderin yerleştirilmesi olurdu.» Saym 300'ler, (1) billyor mu• • • • » • ••• • »» • • •• • • •• » sunuz, halk bugünlerde bu olayı • • • • • • • » » • • » • • • » • • • » • • HER SALI HÂDİSE OLAN nasıl yargılryon Vatandaşlar, «Nasü olur da, açıkça Anayasayı çiğneyerek vo ber turnl kural ve kavrama meydan okuyarak. besap vermekten kaçıyor ve en ağtr şayialann dogru olarak kabul edilmesini göze ahyorlar?» diye sorup, sonra da cevabı hemen kendileri veriyorlar: «Demek ki. somştnrmays müsaade edillrse, Bylesine korkunç gerçekler ortaya çıkacakttr ki, onlara kıyasla bugünkü sayialar, Anayasanın çiğnenisi, rejünin böylesine yara almasmm yarata • Konsorsiyum'un Demirel Hükumetine cagı sakıncalar bile, Demirel ve • Demirelciler için hafîf kalacaktır; • ültimatomu: DERHAL DEVALÜASYON! onlar için ehveni şer sayılr/or:» 0 EVRIM • Batılılar, bu yıi dış yardımlan neden geciktiriyorlar? BİR GIZLİ RAPOR : (Basm: A. 730713482/4497) bnl edemeyiı, işte o kadar !...» deseniz, konuşup yazmaya devam etmiyeceğim. Fakat siyası ahlâkla bağdaşmaz bir kunıazlık içinde, kabahati 1961 Anaya»asına yüklediğınız içindır ki, beni konuşup yazmaya âdeta mahkurn ediyorsunuz. Oysa sıze, açık seçik gösterdım ki, hükmün sözu, birazcık Türkçe bilen her yabancımn dahı yanIış anlamasına yer bırakmıyacak kadar açıktır : Bu hükümden, ancak, «Basbakan veya Bakanlar (yahut onlann yardımcılan) parlâmento kürsüsündtn mahkemelere lâf atarak Ahmetin Mehmet'in dâvasına burnnnn sokamazlan» anlamı çıkar Yoksa, bu hükümden, «Millct temsilcilerinin kendisine emanet ettiği göreve ihanet ettifi konusnnda ciddî belirtller bnlnnan Basbakan ve Bakanlar, millet adına onnn temsilcUerince denet lenemezler; ve Basbakan, çalıp çırpsa, battft aavnnma plânlan Gerekçede Soıtıç alkın haklı olarak . böyle düşünmeye devam etmesine, nasıl razı olabilirsinlz? Bu, Devletin temelinin çökmesine razı oimak demektir. Ve bu, sizin için korkunç bir mahkumiyet anlamına gelir! Evet. sayın 3001er. size pek açık söylüyor ve yardıma olmak lstiyorum: Eğer; «Anayasanın 132 nci maddesinin 3'üncö cümlesi bize engel oldu: onun vüzünden aklın. demokrasinin, her türlü hukuk ve baysiyet knrallannm gerektirdiği bir denetleme yoluna müsaade edemez duruma düştük» derken. zerrece samtml isenız veya anlayışsızlığınıa, ya da büyük günahının, affedilebilir hale geürmete lstiyorsanız, «An», rasamn 132 nci maddesinin 3 ün cü cumlesine birkaç kelime eklemek» sizin İçin kaçınıhnaz bir havsivet ve namus borcn haline gebniştiT! Bugüne kadar, Anaya sanm birçok önemli hükmünü bile, 24 saat İçinde değiştirebll diğinize göre, bu kere de 24 saat içinde şu cümleciSi kolayca 132 nci maddeye ekleyebllirsmiz: «Ancak açılmış olan bir dâva. Meclisin Bakanlar üzermdeU de H | ükmün gerekçesmde, onun, «Meclisin, Bakanları denetleme yetkisini sımrlayan bir kapsam ve anlama sahip oldupu»nu gösterir bir tek kelime yoktur. Ne Komisyon adma, ne de kendi adına konuşan bir düzıne Kurucu Meclis üyesindPT bir tanesi bile, «Bakan vatandasa karsı dâva açarsa. bn hüküm nedenlyle dâva sonuna kadar artık Meclis denetiminin dışında kalır» dememiş, uzaktan yakından bu anlama gelebilecek bir soz «arfetmemıştir. Aynca belirttik ki, «dhtiyaçlara nygun olarak ve gerçekleştirilmek istenen Anayasa düzeninin ilkelerini ve sistemini gözönünde bulnndorarak yapılacnk geniş anlamda amaecı yorum» ise, sizin benimsediğiniz gülürç ar.lamın kabul edilmesine asla müsaade edemez. Zira akla, ihtiyaçlara ve her türlü hukuk H BİR BELGE: ECEVİT, KEMAL DESTEKLİYOR!.. * Demirel'in Millet Meclisinde çoğunluffu kalmadı! OFvHtM: Adakale Sok. 28/4 Yenl«eh!r/Ankara SATIR'ı X | : X ± J • ••••• •• • • » • • • »•• •• • • • » » » » • » • • •• • • •» » • » • • • Cumhuriyet 4513 netleme yettdsine engel olamaz.» «yurtseverlik» öne geçer. Blr yol slmda, buna hlç, ama hiç kavşagına varmış durumdasırıız, lüzum yok Hükmün anla ya «Demırel"i» tercih edeceksimı, zaten böyle (2). Fakat cüz, ya da «demokrasiyi» battâ mademki siz. Kendi kendiruzı «milleti». Dilerim iü, bu seçimkandırarak, Demirere karşı ga de aklımz ve vicdanımz ağır rip ve tehlikell (memleket tçin bassın! zararlı) bir sadakat aolayışıyla «biz hütane DemlrelİD anladıgı (f) Demirel lehlne oy kıdlanan anlanu veriyoruz» diyorsunuz, o 303 Darlâmenter'den, 3 tanesi halde derhal bu Anayasa deg) tıemen istifa ettığ) için, onlar şıkliğtai yapmalısınıı ve yap ougtln artık siyasal gUnahın dımaya mecbursunuz. Yapamazşmda yer almaktaöırlar Bu nesanız. bilesiniz td, bu Millet ap denle, sadece 300 lere hitap edi. tal degildir; ve sizin bu davra ?onım. ruşınızın, kendisiyle alay etme (5) Aksı anlamda olsaydı, 132* anlamına geldlginl anlayacak ka nci maddenin 3'üncü cümlesi dar sağduyu sahibidir. Unutma hükmü Anayasarruzda Meclisin vmız ki, şu anda yani iş bura denetleme yetküeriru dUzenleva gelince «sadakat» degil «dtlyen bölümde ver aür; veya ona rüstlük», «liderseverlik» değil bu bölümde atıf vapılırdı A NİMBÜS ALMAN PATENTLİ TRANSİSTOR PİLLERİ