Katalog

SAYFA ÜÇ Cumhurîyet 8 Şubat 1970 Çekirdekten yetişme bir terzi Neclâ SEYHUN Folk Sönmez Bir tahmin, bir kehanet • Dışanya bu kalifiye akını durup dinlenmeden devam ettikçe, elişi, korkunç derecede pahaldaşacak bizde de. Paris'e dönecek. Herkes hanr giyecek o zaman. Ismarlama dikeni de, diktireni de birkaç yıl sonra parmakla gösterecekler. Ruh sağlığı Prof. Dr. Sabahattin KERİMOĞLU I er canlınm hayat içindekl ilk ve son endijesi muhakkak ki sağlı&dır. MuhteUf açılardan tetkik ettiğiroiz zaman insanların bütün didinmelerinin sonunda sağhklannı iyi ve emniyetli bir şekilde yürütmek gayelerini görürüz; çünkü her canlı yaşamak ister. her yajamak isteyen de gelişcbilmek için sağlam olmalıdır. Zira muhıte uymak. kendi cinsleri ve başka canlılardan gelecek tehlikelere karşı hayat mücadelesinde sağiam o'mak jarttır. Sağlam olamayanlar hayatta tutunamazlar. Bunalım denen hastalığı çok ciddiye almak: gerekiyor kül ederse, bir kabile yüzlerca aüeden, bir millet ise milyonlarca aileden meydana gelir. lanndan sorumlu olanlar daima toplumun nabzını dınler, ruhî reaksiorüarını gözden geçirir v aksadı|ını görürlerse tedbir alırlar. H SONUÇ emleketimizde de 30 40 seneden berı akıl sağhğı üzerınde çalışan ve toplumun sağlığı ile uğraşan cemıyetlerimız vardır. Bunların en son kurulanı Türk Sosyal Psikiyatrik Araştırraalar Cemiyetidır. tki hafta evve) senelık kongresini yapan bu cemıyet Türk sosyal problemlerıne eğılmekte, bugünkü toplumun huzuruna tesir eden meseleler üzerinde durmaktadır. Nasıl fert sağhğı teda\T edilirse, toplum sağhğı da tedavi edilebilır. Yeter ki bırincide olduğu gıbi hastalık iyi ve zamanmda keşfedılsın. Toplumu bozmak. Gülşen Şffkatüoiln, Faik Sönmfi'in diktiği beyaz bir tflnik pantalon takıra takdim ediyor. ACAK kadar bir çocuk. Kafasmın ıçınde doktor olma sevdası, yakasının altında iğne ıplık. llkokula gidiyor. Her an bir şeyleri dikmeye, onarmaya hazır. Enişte tüccar terzi, abla dıkiş dikıyor çünkü. Evde butün konu dikış üzerine. Zamanla top top kumaşlar, yığın yığın modeüer hajalleri bır yana itiyor, gerçege çekiyor onu. Eniştenin dükkânında çalışıyor şlmdi. Yaş 1213. Gündüzlerl tezgâhtarlık yapıyor, geceleri düdş dıkiyor 2 lere, 3 lere kadar.. Gece nedir bilmemeyi o çağlarda öğreniyor. Horozlar öttneden yatağa girmiyor o gun bugündür.. fERKÖT'den îstanbul'a geldikten sonra dokuz yıl OIgunlaşma Enstitüsünde man to tayyör hocası olarak çaü B( Y Manlienlerimiz Disiplinli yaşantıya tahammülü çıyor. 1953 de İlk moda evini açıyor Taksim'de. Ama hocalıgı da bırakmış degıl. Bir dokuz yıl da ıkisiiü bir arada sürdüruyor. Ama bu iki yanlı çalısma korkunç. Sabahın 4 üne kadar çalıştıgı halde yetışemiyor ışlere. Netıcede hocalıktan vaz geçıyor. Hem bana hayat hikâyesinl anlatıyor Faik Sönmez, hem de mankenlerin giydiği kıyafetleri düzeltiyor. Birinin kuşağını bag lıyor, birinin yakasını ilikliyor. Tayyörleri mum gibi. Son derece usta bir kesim. Kalıp gibi oturuyor mankenin sırtına. Manto tayyör terziliğın en zor yanı. Dikişin puldan boncuktan, lşlemeden her türlü süsten uzak, butün çaplaklığı ile gozler önüne serildigi zor bir saha. Faik Sönmez'in sahası da bu ışte. O daha çok manto ve tayyör terzisı. Tuvaletler, gece elbıseleri, tünikler, pantaloniar da dikıyor ama.. Manto ve tayyörlerin yanmda azmlıkta. Stili ne? Ağırbaşlı klâsık bir hat. Sade bır kesimle yılın havasını vermeye çalışıyor. önemli olan bu. Zaten rhüşterilerin çoğu ondan modası kolay kolay geçmiyecek, bugünden yanna demode olmayacak modeller istiyorlar. Hem modası kolay geçmeyecek, hem de günün modasına ayak uyduracak kıyafetler nasıl olur? Omuzlan dar, beli belirli, etekleri hafifçe evaze modeller bunlar. Çoğu kruvaze ve günün modasına göre kocaman yakalı. Kup diye bir şey kalmadı, diyor Faik Sönmez. önemli olan kup degil, hava. Bugünkü insan üremesinln fizyolojısi bu şekilde olduğuna veya başka bir üreme şekli bulunmadığına göre aile saltanatı henüz devam edecektir. Henüz dedik, belkı ilmin ilerlemesi, y»rın bıze kuluçka makinelerinden veya labratuar tüplerinden döller verebilir. O zaman aile saltanatı da çokecek demektir. Şu fani dünyada herşeyin bir sonu olduğu gibi. M TOPLUM SAĞLIĞI ağlam ailelerden sağlam döl ler gehr. Ana baba alkolık, sefahat içinde veya hastalıklı ise onlardan gelecek çocuklar da ya vücut ya da akıl bakunından sakat olurlar. Toplum da ailelerden meydana geldiğine göre, toplumun da bir sağhğı vardır. îçinde yaşadığımız yüz yılda artık fert sağlığı dâvası hemen hemen halledilmiş gıbidir; aşılar, serumlar ve ilâçlar ile. Şimdi toplumun sağlığını düşünüyoruz. Nasıl bir tandık Bej rengi jerseden Pierre Cardin'in bir modeli. Gfigüste ve etek kenannds dikişle yapılmıs motifler var. Kıfayeti manken Gülscn Şetkatlioğlu takdim ediyor. delierlnde 900 liraya almak kamez'e tashih ettirmeye gelenler bıl. 900 liraya dikış parası alde var. Dior'un butığınden 45C0 dıgı ısmarlama modellerinin liraya alınmış bir siyah kadife karşılıgında butikte bir manto elbise getirdl bana. Onu düzeltS00 hra. Büyuk fark, büyük meye çabalıyor. avantaj. Sadece giızel, kaliteli Ama, boşnns, diyor. Düzegıyınmek isteyıp de bütçesi lir ribi de|il. mahdut olanlar için değıl bu. Elbettekı büyük moda evlerlAyni zamanda zengin aıle kız ni küçümsemiyor. Ama bazan ları için de.. Ama ne kadar zenöyle seyler dikiyorlar ki onlar gin de olunsa, nihayet bir genç da.. kızın bütçesi yaşım, başını alBir sefer bir müşterinin Dior mış bir hanımdan, farklı elbetButikten 5000 Uraya aldığl bir te.. mantoyu düzeltmiş. Müşterıleri büyük bir Ügl ile tlkten sabablık nndım I karşılamışlar bu butik denemenajıın, diyor. sını. Hazırladıgı modellerin heNeticede derlemi?, toplamış, men hepsini daha illc ağızda hanımın sırtına uygun bir man satmış. Ne vaf ki, netice um to çıkarmış bu sabahlıktan. duğu gibi degil. Tahmin ettiği Hanım son derece memnun kolaylığı getirmemiş hazır dikkalmış bir rötuştan. Ama bırmek Faik Sönmez'e. Çünkü geden aklma gelmış: ne sıradan iş yapamıyor, gene Aman, demiş, etiket? Etlbütün modellerle ısmarlama kete dokunmadınız ya? imış gıbi ince, uzun ugraşıyor. Bir «Dior» yazısı 5000 Ura.. Tek avantajı prova. Hazır moSudan ucuz... delleri provasız. Halbuki ısmarlama bır kıyafete 4 prova yaGelecek haf ta: pıyor. Günde 15 provası olsa, her provada yarım saat sürse.. Nurten Böytüzün Kazancı burada işte. Zamanda. Zaman da Faik Söomez İçin en lşymetli şey.. . ;'. „ Her yıl iki devre korkanç bir çauşma dönemi içine çireriz, diyor. Eylulie Ocak arası, bir de Martia Mayıs ve Hizaran arası. Jnanır mısınız pek çok çünlrr akşama kadar ağzıma bir lokma koyacak vakit 111 ' bulamam. Geceleri 4 den evvel £ 1 1 1 yatmak da ne mümkiin.. S Insan bir dereceye kadar sağîamlığını yalnız başına elde etmeğe ve korumaya çalışır. Tabiaü ile bu kâfi değildır. Onun için insanlar evvelâ dişi ve erkek çifti, sonra aıle, daha sonra da sosyal tekâmülde gördüğümüz aşıret, kabile ve milletler halinde bir araya toplanırlar. Butün bu toplanmalann gayesi daha kuvvetli olabilmektir. Nitekim yalnız başına olan insan sadece bir kişilik kuvvertir. Dişi veya erkek halinde hiçbir şey ifade etmez. Ancak bir zaman yasar ve goçer gider. Ama mukabil cins i]e birleştiği vakit kuvvetlenir; çünkü kendini kurtardıktan başka bir döl meydana getirmekle neslini de kuvvetlendirmiş ve sürdürmüş olur. AÎLE SALTANATI halde toplumun içinde ilk yaratıcı ünite dişi ve erkekten teşekkül eden aile oluyor. Bundan sonraki sosyal bir lıklerin bütün esası bu ailedir. Bir aşiret 10 ile 20 aileden teşek O nefis kokulu elmadan bir tanesi çürüdüğü zaman diğerlerini de bozarsa toplum içindeki hastalar da loplumun sıhhatini bozarlar. Meselâ bir ruh hastasının yapacağı bir cinayet veya buna benZT hâdiselerle de toplumun nasıl huzurunun kaçüğını hattâ harblere kadar giden felâketlere yol açtığmı biliriz. O yüzden milletlerin başmda ve onların sağlık yani onun sağlığını tedirgin etmek istıdadında olan rahatsızlıkJar uyanık mılletlerde kolay görulebılir. Meselâ bugün her aileyi, her ana babayı derin deria düşündüren lıse ve üniversite yaşındaki çocuklarının geçırmekte oldukları bunalımlar memleketimizi başlıca ilgılendiren toplum sağlığı dâvalandır. Bunun yanmda alkol, keyif verici zehir'.er ve nihayet seksüel huzursuzluklar da vardır. Şayanı man nuniyettir ki yurdumuz Avrupa ve Amerika gençlıği kadar bozulmuş değıldır. Bugün Amerikada yapılan son istaüstikler yenj dünya insanlarının asgari yüzde 12 sinin yukasda saydığımız fena itıyatlara esir olduklannı gösteriyor. Memleketimizde henüz bu nısbet onlarla mukayese edilemeyecek kadsr azdır. Fakat tehlikenin ve hastalığın ciddiyeuni küçümseyecek olursak buyük tehlikelere kendimizi kolay kaptırmağa hazırlanuş oluruz. •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• BİR TECRÜBE B Fatoş Altınkum H, ne tatlı sey!.. Ikl çagla genç kız. Gözlen Fatoş Altınkum'da. Yanımda yürüyen Fatoş gülüyor: Ne tuhaf:. Kızlar ds lif atıyorlar şimdi.. Kuzgun kanadı gibl simsiyah saçlannı çekip tepeye orijınal bir topuz yapmış. Mat, esmer bir ten, iri gözler, çıkık elmacık kemıkleri. Melez guzeli Fatoş Altınkum. Baba Romen, anne çerkez. Bır gun baba, vatanı Romanya'ja gıtmeyi çok istiyor. Yurt dışına hiç çıkmamış daha. Ama çıksa ve defıle Için degıl de kendı keyfi için çıksa, ilk durağı Ispanya olacak. Merak ed;yor oraları. Üstünde barut rengi bir derl manto. Içinde ateş alı bir mini elbise. Boynunda şıkır şıkır paralı sarkancalı bir kolye. Degışık giyınmeyi sevıyor Fatoş Altınkum. Her türlü yenilikten de yana. Şeffaf modelleri yakışacağını bilse hıç tereddtitsüz uygulayacak. Hem de içme hiçbir şey giymemecesıne.. Ne çıfcar?. Yakışana helâl olsun'.. Bu yaz «Paralı askerler» filnrnde Tony Curtisin karşısında oynamış. Ne kameradan korkuyor, heyecanlanıyor, ne de podyumdan. Son derece tabiî ve rahat. Yakişıklı olmas:. FATOŞ ALTINKUM zenginliği önemli üeğil ama... Bazı gün en alt tabakadan, sıradan biri oluyor bu koca, bazı gün en Ust tabakadan. Fatoş' un o günkü ruh haline, o günkü hayâlıne bağlı bu!..» Tıyatroda oynamak için de teklii aünış ama, öylesine disip lınli, yorucu bir çaUşmayı gözü tutmuyor. Gerçek bir sanatçı, tiyatroyu amaç edinen biri katlamr bu zorluklara ama. Fatoş Altınkum neden katlansın? Zaten değişıklikten hoşlanıyor. Onu en korkutan şey monoton bır yaşantı. Çocukken ev kadını olmayı hayâl edermlş. Bugun de ideali o. Ama Fatoş Altınkum'un idealindeki koca nerede? Bu kocanm Fatoş'a ayak uydurması gerek.. Kocam çok iyi oyaiarsa be ni, bir boşlnk duymazsam efer, ev kadını olmayı hiçbir şcye değişmem. Bır anı bir anına uymuyor. Bır etek bluzla bütün gıinü geçırmeye deli oluyor. Günde bir kaç defa kıyafet değışurrr.ezse rahat etmiyor içi. Saçıru değiştıriyor, rujunu, tırnak cilâsını degiştiriyor.. Bazan buz gıbi, bazan volkan.. Bazen uysal, bazan âsı.. Dostları ona: «Bazan melek gibisin, diyorlar, bazan da şeytanî..» İR deneme yapıyor Faik Sönmez bu yıl. Butik denemesi. Ismarlama ile muşterilerin ihtiyacına cevap vermek zor. Halbuki elinde muhtelif ölçüde hazır kıyafetler olsa.. Şöyle sadece genç kızlann giyebılecegi cınsten vıtnnler dolusu daracık 3840 beden defil. 4446 beden.. Hem Faik Sön mez'in usta biçkisini verecek, hem de çok daha ucuza mal olacak modeller.. Ismarlama ile butik modelleriniz ne kadar farkeder? Bir hayli, diyor. Meselâ 1500 lıraük ısmarlama bır man toyu Faik Sönmez'in hazır mo GÖP^JÜLLÜ E S İ R İR çeşit esaret bu. Ama Faik Sönmez'in sevdiği, ba' yıldığı, asla aynîamayacagı bır esaret. Provalarla, dikişle yuklu yorucu bır gün sona erdıği zaman, bitmiş kıyafetleri alıyor saatlerce oyalanıyor onlarla. En ufak bir aksakhk olmamasına çalışıyor. Ütülerine bakıyor, katlanışlarına, paket edilişlerine.. Kımseye bırakmıEvet, evde kiyor bu işleri. Yardım kabul et = min sözü geçimıyor Kendisınin en büyük 5 desteği olan eşinin bile. lUe = yor? Kararları her sey kendi elınden çıkmalı. kim alıyor? Son Çok kere müşteri bitmiş mo = söz kimin? Sizin deli ahp gitmek istiyor. Ama = Faik Sönmez razı olmuyor: = mi, yoksa koca Biz ynllanz size, diyor. E nızın mı? Bunu Müşterinin gözü ile her şey = anlamak için atamam. Kendi gözü ile de o an şağıdaki sorulabelki tamam. Ama gerçekten = oyle mi ya? Gece basıp, el ayak = ra samimiyetle ortadan çekildikten sonra bir = cevap verin. kontrolden geçmeli ki... Sonra müşterinin eline pa E • TEBRtK KONXSUNDA: ket vennek utanılacak bir şey gibi gelir bana.. ~ a Kartlan siz seçiyor, siz Faik Sönmez'in en esaslı müş = yazıyorsunuz. Kocanızm ruhu tenlerı Alanyalılar arasında. ~ bile duymuyor. Daha doğrusu bütün Alanya E b ~ Birkaç saatinizi verip, müşterisi. Soydan'lar Hacı Kagerekli yerlere tebrikleri bedtroŞulIarı. Adanalılar arasm = raber yazıyorsunuz. da da çok müşterileri var. Ama 3 c Kartlan kocanız yazıp Adanalılar bir toplanıp, bir da 3 postahyor, siz hiç ilgilenmiğılıyorlar. Biri bir terziye mi = yorsunuz. diktırdı. hepsi oraya akın edi j= yor Cereyana kapıkyor, gelıp = • BLTÇE KONUSCNDA: gidiyorlar . E • Bütçeyi en ufak aynntı5000 LİRAYA larına kadar siz ayarlıyorsu= nuz. ÜŞTERILERDEN kimi Car = 1> Hesaplan beraber yapıdın'i tutuyor, kımı Balma E yor, aluıacak. verilecekleri ın'i, kimı Courreges'i.. Fa = beraber kararlaştınyorsunuz. ik Sönmez onlara ayak uydur z: c Biitçe işi tamamen kocamaya mecbur. Aslmda en zor = nızı ilgilendiriyor, siz hiç bir ıs bu. Parisli modacüar bir stil jaratıp hep onu yapıyorlar. E * e V e kanşmıyorsunuz. Ama bizde her modelde stıl de E • TATİL KONUSLTNDA: gıştirmek gerek. Paris'ten gehııeyen modele E a Tatillerde gidilecek yeritibar etmiyor hammlarımız. Iç Ş leri siz tâyin edıyorsunuz. ierinde büyük moda evlerinden = b Gidılebılecek yerleri dualdıklan modelleri Faik Sön E şünüp, beraber karar verıyorE sunuz. B Ortak hayatta kimin • • • • SOZlf geçiyor Çoğn zaman, ya da her zaman arabayı siz kullanıyorsunnz. Evin hâkimi kim ? b Çoğu zaman ortak dostlarınızı misafır ediyorsunuz. c Sık sık kocanızm misafırlerini ağırlıyorsunuz. O K1TAP KONUSUNDA: a Kitaplığıııızdaki kitapların çoğu sizin seçtiğinlz kitaplar. b Kltaplığınızda her ikinlzin de aşağı yukarı aynı miktarda kitabı var. c Kitaplık büyük ölçüde kocanızm seçtiği, satmaldığı kitaplarla dolo. • ARABA KONUSUNDA: a Arabanızı çoğunlukla siz kullanıyorsunuz. b Kimin işi uyarsa o kullanıyor. c Çoğu zaman, ya da her zaman arabayı kullanan kocanız oluyor. • GAZETE KONUSUNDA: a Eve alınan gazete sizin seçip okuduğunuz gazele. b Her ikiniz de avnı gaze» tcyi severek okuyorsunuz. c Gazeteyi kocanız tâyin ediyor. siz kanşmıyorsunuz. Gelecek Iıarta: Samra Kızıltan I M! Gece için bir beyaz tünik pantolon. Tüniğin \akası ve etek kenarı üstü pul ve boncuklarla isli gümüş bir bordürle çevrili. Bu kıyafetin ladece tüniğini giyerek mini bir elbise elde etmek de roürokün. Gönderilecek tebrik kartlannı siz yazıyorsunnz. rnhu bile duymuyor. c Kocanız karar veriyor. Siz bu karara uyuyorsunuz. A SİNEMA KOÎrtJSUNDA: a Sinemaya gideceğiniz zaman filmleri siz seçiyorsunuz. b Zevkleriniz arasında bir ortak nokta arıyarak ya da yerine göre biriniz ötekinin arzusuna uyarak filmleri beraber kararlastırıyorsunnz. c Kocanızm seçtiği fihnlere gidiyorsunuz. • OKUL KONUSUNDA: a Çocuklanmzın okul işleri ile ilgili kararları siz alıyor, gereken şeyleri siz yapıyorsunuz. b Çocuklarınızla ilgili konuları daima beraber tartışıyor, kararlan berabcr alıyorsunuz. c Her türlü karan kocanız veriyor, siz kanşmıyorsunuz. • EŞYA KONVSUNDA: a Evinizin eşyalarını daima siz seçiyorsunuz. b Eve aluıacak eşyalan Kocanızm daima kocanızm zevki hâkim oluyor. MtSAFÖt KONL'SCNDA: a Eve çoğunlukla hep sizin mısafırlerinız gelıyor. Fatoş Altınkum mini'yi maksiye tercih ediyor. Tnkarda, onu Faik Sönmez'in diktigi mini etekli ekose bir tayyörle görüj orsunuz. SONUÇ ÇOĞUNLUKLA A KARŞILIĞINDAKİ SORULARA «EVET» DEDİNİZSE: Evin idaresi tamamen sizin elinizde. Ama bununla iftihar etmeniz gerektiğini soylemek biraz güç olacak. Evlilik, iki tarafın hakları eşit olahildiği olçude anlam kazanır. ÇOĞUNLUKLA B K.LRŞILIĞINUAKİ SOKL'LARA •EVET» UEDLNIZSE: Mutlu bir evlilik hayatınız olmRİı Bııbiıiennın fıkırlerine ve zevklerine saygı gosteren. her konuda mumkun olduğu kadar ortak noktalar bularak davranışlarını buna göre ayarla>an çıftler evülıkte basannın sırrını bulmuş sayıltrlar. VOGUNLUKLA C KARŞILIGINUAKI SOKL'LAKA «EVET. DEDENİZSE: Evlilikte kadınm rolünu küçümsüyorsunuz. Kişılığinizden bu kadar fedakâr'jk edıp, kocanızm golgesınde kaldığınız sürece mutlu olmayı nasıl hayâl edebi FAYDAU BILGÎLER • ÇtÇEKLERlN ÖMRÜNÜ UZATMAK İÇİN Vazo içine koyacağınız çiçeklerin ömrünü uzatmak bıraz da sizin elîhızdedir. Bir defa çiçeklerin saplannı düz değil de, mümkÜD olduğu kadar meyilli kesmelisiniz. Dar uzun vazolar, zarif görünüşlerıne rağmen çok az su aldıklan için, ancak pek kısa ömürlü çiçeklere elverişlidlr. Buna karşıhk çok su alan geniş ve büyük vazolar içinde çıçeklerinizin yaşama şansı daha fazla olacaktır. Bu vazolara da çiçek yerleştirirken saplarlnın yarısımn »u içine girme0 StRKE NERELERDE İŞE YARAR? Sirkenin herkes tarafından bilinenler dışında küçümsenmiyecek birtakıra faydaları daha vardır. Meselâ : Sirke deterjanlann pek belirli olan kokusunu hafifletmeye yarar. Şişelerin ve bakır esyanın temizlenmesinde tuz katılarak knllanıldığı zaman şaşırtıcı sonnçlar verir. Camlann