Katalog

CUMHURÎYET 4 Şubat 1970 SAHİFE ÜÇ DışHaberler BUGÜNİ Russel yok artık nsanlığı nükleer savaşın tehdidinden kurtarmaya çalışan Bertrand Russel, eğer gribe kurban olacağı(iı bilseydi, herhalde bu hastahğa karşı da bir kampanya başlatırdı. Veya ünlfi eleştirilerinden birini daha yöneltirdi gisteme: «Silâh yapımuıa harcanan paralar çaresiz hastalıklann tedavisine akıtılsaydı, hepimizin ömrü şimdikinden daha nzun olurdu.» Evet, dopdolu havatını bile yapmak istediği şeylerin tümii için yetersiz bulan Bertrand Russel, 98 yaşmda öldii... Russel'siz dünya yine eskisi kadar hareketlidir. Fakat ilgi çekiciliğinden kaybedeceği de muhakkaktır... Bertrand Russel'in en belirjrin özelliği çok yanlılığıdır. Bnyük bir düsünür, etkili bir savaş aleyhtarı, gecerli bir eleştirici Te Nobel kazanmış bir yazardı. «The Guardian» ın değerlendirmesi ilc, «Descartes. Leibnitz VP Kant ayarında» bir ılüşünürdii Russel... Ileride O'nu, matematik bilimini mantığa uyKulamasıyla hatırlavanlar ve açtığı jolda yeni ufuklar bulmaya çalışanlar, defalarca hatırlayacaklardır. Sa\aşa, ırk aMrımına. silâh ticaretine re bütün Keriiiklcre karşı mücadele edenler de Kussel'i hatırlayacakJardır. tngiliz sosyalizminin çekirdeJ olan «Fabian Society» niıı, H «Hindistan Bağımsızlık Cetniyeti» nin, Vietnam'da islcnen suçlan araştıran «Russel Mahkemesi» nin kurucularındandı. Dünya gençliği arasında pek yayılımş olan «Nükleer Silâhsızlanma Derneği» ni de (C.N. D.) bizzat yönetir. 90 vaşındavken bile, Londra'da yapılan silâhsızlanma yürüyüşlcrine katılırdı. Russel. yaşlıların tutuco olduğu yolundaki varsayımı bizzat kendi yaşantısı ilc yalanlayan bir adatndı. Birinci Dünva Savaşı sırasında savaşı protesto ettiği için hapse atılırken 30' lannı yeni bitirmişti. Küba buhrani dolayısıvla açığa cıkan nükleer dehşeti yine protesto dk ında ne» Kennedy suikastlcri. aya vapılan gereksiz yolculuk, Çeknslovakya, Latin Amerika dihtatörlükleri ve bütün konular. uğraştığı alanm içine jrirerdi. O bir dünya aydınıydı. Ta"raf tutmanın bir avdının göre"vı olduğnnn bilen \e bu tarafın Sn yargılardan uzak bir doğrulukta bulunmasına inanan bir dünyalıydı. . Hepimizin bası sağolsun.. Bumedyen: "Yabancı filolar Akdenizden çekilmeli,, CEZAYİR, (a.a.) Cumhurbaşkanı Huari Bumedyen, Akdenizdeki butun yabancı flloların çekilmesıni ve bolgedekı butun «Emperyalist üslerin» kaldırılmasını istemiştır. Ülkeyi ziyaret etmekte olan Suriye Devlet Bakanı Nureddln Atassi şerefine onceki gece verılen yemekte konuşan Bumedyen, «Akdenizin bir işbirlifi, barıs ve istikrar bölgesi haline gelmesi dileğindeyiz» demıştır. Cezayirlilenn Akdeniz ulkeleri arasında işbırliğinin gelismesi için aralıksız çahstığını belirten Bumedyen'e gore bloksuz ulkeler Ulusal Kurtuluş Hareketlerine şartsız yardımda bulunmalıdır. kısılan ABD yardım programı açıklandı [Dış Haberler Servisi] WASHİNGTON Başkan Nixon'un kongreye sunduğu butçenin dış yardım faslı bu yıl adamakıllı kesintiye uğramıştır. Bütçede iktisadî yardım faslına konulan odeneğm 2 milyar dolârda sabıt kalmasına rağmen, uluslararası meseleler konusuna aynlan ödenek 4,1 mılyardan, 3,8 milyar dolâra duşmüştür. Başkan Nuton. özellıkle Asyada kalkınma yolundaki ülkelerin, tanmsal alanda elde ettikleri gelişmelerin. «banş için 51da» yardımı programmda 119 milyon dolârlık (yaklaşık olarak 1 mil ; yar, 200 milyon lira) bir kısmtı yapılmasına imkan verdigini açıklamıştır. Bu yıl bu fasla. sadece 825 milyon dolâr (yaklaşık olarak 8 milyar 230 milyon lira) aynlrmştır. Öte yandan, kongrede dışanya yapılacak yardımların tavanım geçen ay 1,8 milyar dolâr olarak tespit etmişti. Nixon buna rağmen. kongreden söz konusu tavamn üzerınde 100 milyon dolârhk bır ek tahsisat daha istiyeceğini ve bunu Vıetnam'da savaşın «Vietnamlılaştırılmasına» harcıyacağını belirtmiştir. Başkan. bu arada, 1 Temmuzdan itıbaren yurürlüğe girecek olan yeni Amenkan mali yılı içınde. butçeden Afrika ülkeleri' ne 158 milyon dolâr (1 milyar 600 milyon lira) vardım yapılacağını açıklamıştır. Bu miktar geçen yıl yapı'.andan 22 milyon dolâr daha fazladır. lyice Dubçek'in Ankara uzun sürmeyeceğe benziyor r DOKTRlNLER ve KÜÇÜKLER Ergun BALCI I I lardım orgutlerinden gıda yardımı almaya çalışan Biafra halkı da yan aç yarı tok gezmektedir. Resimde, iç savaş sonucu bir kariın yanında çocuğrtıyla RÖrüIüyor. Biafralı kadının elindcki kap mumkun olduğu kadar yemek dilenmck içindir. PRAG, (HA) ekoslovak Komünist sozcusu Josef Haylın, 148 kı TT Çilık Merkez Komitesinın 28 ? üyesının ıstifasından sonra ver ^ dığı demeçte, Dubçek'in Merkezf Komıtesinden istıfa etmesmden , partının memnun olmadığını sov,' lemış ve kendisınin Ankara Büş? yuk Elçıbk gorevmin uzun sur ~ meycceğinı imâ eüniştir. ** Sözcü, istıfalar ve partiden ih ^ raçlara rağmen, daha birçok konunun cevaplandırılması gerektı { ğini ve bütun partı uyelerının he " nüz hesap vermediğıni sozlerlne * ek'.emıştır. 'Jf Bir Sovyet denizaltısı kazaya ugradı LONDRA Buraya gelen haberlere gore. gorevı Atlantık'tekı NATO savaş gemılenmn manevralarını gozetlemek olan bir Sovyet denizaltı fılosuna mensup bir denizaltı, kazaya uğramıştır. Cebelutarık'a doğru yol aldıâi bıldırıien denızaltının uğradığı kazanın nedenı anlaşılamamıştır. Buna rağmen deruzalunm başka bir gemiyle çarpıştığı samlmaktadır. Grevlerin ardı almamıyor Enflâsyon, A.B.D. ni Dünya, sarstı insanları NEW TORK, (a.a.) Irak Kiirt fröriişmeleri ŞAM. (aj.) Kurt meselesinın çozülmesıni sağlamak amacıyla Irak Savunma Bakanı Hardan El Takriti ile Kürt liderl Mustafa Barzani tarafından yönetılen heyetler arasmda Irak'ın kuzeyinde bir göruşme yapılmış olduğu bıldırilmektedir. Sunve Haber Ajansı, Bağdattan verdiği haberinde. görüşmelere katılan Irak heyetinin Bağdat'a döndüğünü bildirmiştir. Son görüşmeler, daha önce, Bağdat'ta ıki taraf temsilcileri arasında yapılmış olan göriişmelerın devamı niteliğindedir ve Suri5'e Haber Aıansı. taraflar arasında yakın bir tarihte anlaşmaya varılmasının beklendiğıni haberine eklemıştır. "iıınm Zevcim ve bsbamız g Alâattin Tiritoğlu'nun • vefatı dolayısıyle cenaze mera i sımıne ıştırak eden, evimiıe • kadar gelmek zahmetinde bu i lunan; telefon; mektup ve tel • grafla acımızı paylaşan akra { balarımıza, dostlarımıza ve S muesseselere teşekkur ve 51ü ; ranlarımızı arzederız i Makbale Tiritoğla ; Ajdın Tiritoflu l Tomris Yasar S Cumhurıyet 1157 Mehmet BARLAS 1970 yiiinm bereketi sizi de huzura kavuşturacaktır. Ülkenin dbrdüncü büyük teçebbüsü olan «General f Electric» fabrikalarını üç aydan beri sarmakta olan grevın sonuılginler yıllar suren uğraşılacunun ne olacağı henuz kesm rını ınsan omıunün uzamasına olarak bilinmezken, dığer keve sağlık kurallarının gelışme simlerde de grevler gittikçe dasıne yönelterek doğa ile yaptıklaha vahim bir hal almağa basları savaşta büyük başarılar elde et mıştır. Ulaşım alanı bunların mişken, bugün artan nüfusun yaba^mda gelmektedır ve Neıv şaması olanakları ve bu buyük arYork Liraamnda greve gıden tısla paralel geüşen «dunyanın römorkor kaptan ve tayfalan, PARtS (özel Mnhabirimizden) kirlenmesi» sorunları karsi'nnda büyuk tonajlı gemilerin, kenFransa'nm kapıları herkese buvuk çıkmazlara düşmektedirter. di ımkânları ile kıvıya yanasıp, açık değildîr. Yıllardan beri her 1850 yılında bir milyar olan kalkmalarını son"derece güçlesturlu özgurlüğü seçen, soluğu dünya nüfusu. yiızyıldan az bir tırmişler ve yük taşımada kulFransa'da ahyordu Bugün de zamanda ıki misline cıkmış, bulanılan salapuryaları da hareboyle olmakîa beraber bunıın gun ise uçbuçuk milyara ulaşmışketsız halde bırakmıslardır. bır sınırı da var. Bu da, Polisin tır. Yapılan tahminlere gdre buyayımladığı son istatistiklerde Amenka'da ba^latılmasmdan günku artış hızı ıle 2000 yılında görülüyor. en ziyade end"i<:e duyulan grev d'inyamızda yedı milyar insan yalerden birl de Demiryollarında îayacaktır. Bu ise en açık şekilde Buna göre, 1959 yılında Fran2000 yılının insanının yaşamak iyapılacağı açıklanan grevdir ve sa'ya gelen yabancılardan 128 çin ne kadar korkunç çabalar içine 10 Şubat'a kadar bir anlaşmaya bin kisiye girıs müsaadesi vedüseceğini duşündürür. varılmadığı takdirde Amerika' rılmemis. gerı çevrilmislerdir. da hiçbir tren relemiyecektir. Bugün dahi yervüzundeki üreFransız makamlan, aym süre Sendikanırf grev kararma kariçınde çeşitli adi suçlagKşl&en doyuracak dfanİBr'da (îağı I sıhkr'deTOrTyolu şirketleri de 312 vabancıyı da sımrdışı " et' tılamaması sonucunda türlü bp*' lokavt yapa'aklarını açıklamışmistir. lardır. lenme eksiklikleri ve hattâ açhk Yine ayni Polis i'tatistiklerine problemi ortada iken 30 yıl kagöre, 1969 içinde Fransa'da izindar kısa bir zamanda 7 milyar in siz olarak vaşıyan 85.305 yabansanın karnı nasıl doyurulacaktır? cı tesbit edilmis, haklannda koBilginler beslenme sonınunun ğusturma açılmış, büyük bir gelistirilmesi için yeni yeni kayçoğunluğu ise Fr»nsa'dan çıkanaklar, yeni yeni metodlar ortaya rılmıştır. 1968'de bunları sayısı atarken nüfusun artış hızının da 27 711 idi. yavaslatılması konusunda büvük Fransa makamlan dış ülkelerçabalar harcamaktadırlar. (Nüfus den gelen yayınlan da sıkı bir plânlaması ve doğum kontrolu gı elekten geçirmektedırler. 1969 '.">. Bütün bunların nedeni üretiyriı içinde 117 400 adet vabanmin bugünkü gelişmç hızı ile artcı gazete, dergi, kıtap ve bro ması halinde dahi dıinyamızın anşürun Fransa'ya sokulması yacak sltı veya sekiz milyar insanı saklanmıştır. doyurabilecek olanaklara sahip ol masıdır Dünya nüfusu bu sayıla rm üstune çıktığı anda insanhk için açhk ve aclığın getirdiği prob lemler, bugünkü politik ve endüstriyel sorunlardan çok daha onemli olacaktır. barındıramaz hale geüyor merıka'da, enflâs\onun dırekt sonucu olarak gorulen toplumsal hareketler gittıkçe daha fazla genışhk kazanmaktadır. Fransa da fikir ozgurlugıınıı sınırlı uyguluyor B HARTIM • İARGILAMA Sudan'da < Truman'dan sonra Betaz Sarav'da General Eisenhower'i gnrühükumeti devirmeye teşebhüsyoruz. Genç. vaşlı milvonlarca Amerikalının sevgilisi, tkinci Dün^a ten sanık 62 sivil ve askeriıı yargılanmasına önceki gün askerî ' Savaşının yiçit askeri idi Eisenhower. Ne var ki. onun da selefi çihi doktrin merakı vardı VP gpnpral 1937 yılında kendi adını tası^ bir mahkemede başlanmıştır. yan doktrinini ortava attı. Ei.spnhower doktrinine göre komünizm BUENOS AÎRES • TREN KAZASI Arjan * bir iilkede dolavlı olarak da saldınva gpçebileccğinden, işbaşındaki tm'de Pazar gecesi meydana g e yönetimin çağnsı üzerine, Birlesik Devletler o ülkenin içişlerine müdahale edrbilirdi. Böylece küçük ülkelerin kapılan, komünizm tchlen korkunç tren kazasında ölenlerın sayısı 24O'ı bulurken, , likc«i »erekçesi ile, Amerikan askerlerine her an açılabilir duruma îTplivordu. Bu tehlikpnin tanımlanması da iktidardaki jönetime dun bır geçıtte başka bir trenle bır tankerın çarpı^ması so • bırakıldırından, Washineton tiim devrimci akımlara karsı statükocu tönetimlerin bekçiliçini vüklenmiş oluyordu. Nrtekim, 1958 yınunda 5 kısı olmüş, 18 kişı yaralanmı^t'r. % lında Lülınan'da devrimci grüçlerin işbaşından uzaklastırmak isteCOLORADO <L dikleri Kâmil Şamun'un caprısı üzprine, bu ülkpvp Adana'dakî üs% VERLM ILÂC1 Denver* lerden Amerikan askeri gönderilmişti. 5 Mart 1959da da bu doktrillusal Hastanesi Araştırma MerÂî ne aygnn olarak, Türkiye ilc Birlesik Devletler arasında «dolavlı kezi Başkanı Dr. VVilliam Les$j saldırı» andlaşması imzalandı. Bnvlece Eisenhower doktrini Tiiriçişlerimize kanşmasına ter, verem hastalığına karşı «Ri f kiye'ye de bulaştınlmış Washington'nn jampin» adlı yeni bir ilâç bulunv yeşil ışık yakılmıştı. duğunu açıklamıştır. jğ Gelelim Cekoslovakya işjalinin vol açtığı Brejnev doktrininp: WASHİNGTON f. Kremlin'e göre Çekoslovakja'daki Iiberal eğilim tehlikeli yola yö• AY YOLCULUĞU Res * neliyor, ülke batı emperyalistlerinin etki alanına giriyordu. Ama men açıklandığına göre, NısanSl Prap, Varşova Paktından çıkmıya niyeti olmadığın» açıklamış, Çekayında Ay yuzeyine ınecek olan * ler komünist sistemden hoşnııt olduklanm belirtmislerdi. Farketiki astronot, bugune kadar ilkj; mezdi. Çekoslovakya'nın kurtarıiması gerekiyordu ve Çpkoslovakdefa olmak uzere susuzluklannı J| ya kurtanldı. Bundan bir sürp sonra Brpjnev, Polonya Parti Konsu çerek giderebileceklerdır. * gresinde, rpjimin tehükede olduğu zamanlarda. ^loskora'nın diğer İki aStronot, uzay kıyafatlerı ', sosyalist ülkelere müdahalesini öngören doktrinini açıklıyordu. içine yerleştirilen ufak kaplar^ Doktrinler fur^asında son olarak NHon'un Guam Adası'nda vasıtasıyla Ay taşı nümunelen^ vaptığı konuşmasmda açıkladısı Nixon doktrinini sörüyonız. Başkan toplarken de su ıçebileceklerdır. 'İ\ bu konuşmasında Birlpşik ^nıerika'nın Asva ülkelerinin işlerine WASHİNGTON '* daha az kanşacağını, bu ülkPİPrin kendi kendilerine yeter duruma 0 BRANDT Resmen açık i gelmeleri gerektiğini belirtm:ştir. landığına göre, Federal Alman , î SONUÇ ya Başbakanı VVilly Brandt, Baş ^ Küçük ülkelcr nyanmakta, seslerini duyurmakta, kendi işlerinkan Nixon'un davetini kabul e 'J derek 11 Nisanda Washingtona ^ de kendileri söz hakkı sahibi olmayı dilemektedirler. Iki super devresmî bir ziyarette bulunacak,;| let ise, yukanda görüldügü Ribi, dolaylı va da dolaysız müdahale tır. 1 ve çeşitli doktrinlerle bu oluşumun önüne geçmiye çabalamaktaçıkarlan ters orantılı BELFAST İ dırlar. Devlerin doktrinleri ile küçüklerin • BOMBA Belfasfta d ü n | işlemekte, zamamnda gözü açılmıyan, ya da direnme gücünden yok. sabaha karşı bır saatli bombal? sun olan ülke bu işten zararlı çıkmaktadır. ınfilak etmıştir. Bır fırının &<â Biz, bu koşullar altında küçük ülkelerin devlere karşı öne sürnünde patlayan ve bınanın cep|| melfri gereken tek doktrinin «tam bağımsızlık» olduğuna inanıyoruz. 'tiesrnı hsİTap "ederı bombanm ıı»3' Siz ne dersmizr.. Asltoda ttt pek yeni de sayılmaz, Alatiirk bu ilke • filâkınden sonra polis kuv%retlq( '• 50 yrl önce ortaya atılmış ve dünyanm en güçlü devleilefine kaile n derhal bolgeyı kordon altma <' bul ettirmişti. almışlardır. KİN'CÎ Dünya Savaşı'ndan sonraki dönemde, doktrin modasını ilk kez Başkan Truman başlatmıştı. Beyaz Sarayın sahibi 12 Mart 1947 'de kongreye okuduğu mesajında, Birlesik Amerika'nm Türkiye ile Yunanistan'a iktisadi yardım yapacağını, iki ülkeye sivil ve askerî personel göndereceğini açıklıyordu. Truman kendi de>imi ile, «Dıkta ve komünizm tehlikelerine karşı özgür halkları desteklemenin, Birlesik Devletlerin siyaseti olması gerektiğıne») inanıvordu. İnanmasma inanıvordu da. ortada küçük bir nokta vardı. Başkan'ın yardım etmeye söz \erdiği Atina'daki Çaldaris Hükumeti, özgurlük bir yana. totaliter rejimlerin tipik bir ömeği idi; krallığm tekrar kurulmasını öngörüvor, ülkeyi polis baskısı altında >öneti\ordu. tngilizlerin denetimi altında yapılan sendika seçimleriııden sonra. tum sendikaların kilit noktalarına sağcılan getirmişti Çaldaris. Sonra ortada. yardım tasansının kapsadığı iki önemli kayıt sn. runu vardı. Türkiye \e Yunanistan, Başkanın bilgisi olmadan. vardımı amaç dışı kullanamavacaklar ve Amerikan temsilcileri yardımın kullamlması konusunda bn ülkelerde incelemeler yapabileceklerdi. Ustelik bu yardım, Birleşmiş Millptler aracılığı ile dc >apılabilirdi. Oysa Truman, tasarısından bu örpütü haberdar bile etmemişti. Ve nihayet bir nokta daha vardı . Başkanın ünlü doktrinini konçreve açıkladığı 12 Mart 1947 tarihinden 16 RÜn önce, 24 Subatta, İngiliz Büyükelçisi H'ashintrton'da Amerika Dışişleri Bakanı ile bir ırörüşme yapıvordu. Elçi bu önemli görüşmede Acheson'a. InKİltere'nin Yunanistan'dan çekilmek niyetinde oldupunu bildirivnrdu. Elçinin açıklaınasmdan hemen iki hafta sonra Bîrleşik Devletlerin, Truman doktrini ile, tnçiltere'den bosalan bölfcve sızıvermesi zihinlerde kusku >aratmaz. bu oluşum Ortadoğu'da empervalizmin nöbet değiştirmes; biciminde yorumlanamaz mıydı? O zamanlar bövle düşünenle. ivi niyptten yoksun savıldılar. Washington özgiır halklftrı desteklpmek amacı ile gelmişti bölçeye. Truman doktrinini NVTO, askrri üsler. ikili anlaşmaiar. çeşitli uzmanlar izledi. Dostumuz Amerikalılarla omuz omııza verdiğimiz bu özgürluk (!) «avası bizi sa>ın Başbakamn, «Türkiye'de üs yok tesıs vardır» dediü noktaya kadar jretirdi. Öte vandan, komşumuz Yunanistan da, bilındiği «ibi. iki yıldır Washinçton tarafından desteklenen Cunta yönetiminin baskısı altında vaşamaktadır. Dünya kirlenmîsi B T «Dünya kirlenmesi» sorunu vardır bugun, en az açhk sorunu kadar önemli. Yeryüzü ve yerj'üzünü kaplıyan hava tabakalan kirlenmektedir. Bu bir gün insanoğlunun yeryüzünü bir çöplük ha line, yaşaması için en önemli unsur olan havayı da bır duman tabakasına çevirmesi demektır. Düzenin gerektirdiği aşamalan en iyi oluşturan ülke olan Amerika Birlesik Devletlerinde böylesine hesaplar da geüştirılmiştir. Örneğın: Her yıl Amerikada 7 milyon otomobıl, 1O0 milyon otomobil lâstiği. 20 milyon ton kâğıt, 28 milyar sise. 48 milyar teneke kutu çöplüğe atılmakta, bütün bu çöplerin düzensiz bır şekilde yayıldığını dü şiınürsek herhalde Amerikanm önçmli bir kısmmın çöplük olması gerekmektedir. Ve yine Amerikan kaynaklarma göre. dünyanm yansını tek başına Amerika Bir!e?ik Devletler halkı kirletmektedir. Bırleşik Devletlerdeki kirletme araçları ffabrikalar, dev tesisler) yeryüzüne ve atmosfere 165 milyon ton katı çöp ve akıntı. 172 mil yon ton duman ve dığer çeşıt gaz yuklemektedir. Bütün bunların uzerine yeryüzünde yaşıyan milyarlarca insan ve aracın devamlı olarak Karbon Dioksit gibi öldürücü bir gaz eklediklerini düşünursek, insanhğı ne kadar büyuk bir tehlikenin bekledığini görürüz. Bugün yapılan otomobiller, 1960 nodeli otomobillere oranla c'o 37 daha fazla karbon monoksit üretmektedır. Karbon monoksit gazı ise ancak kendısıni öldürmek isteyenlerin teneffus ettikleri bir gazdır Bugun hemen hemen bütün ülkeler yeryüzünün kirlenmesi ve insanlığm çoğalması sorunlarınm çozümlenebilmesi için bütçelerine mılyarlarca lıralık ayırımlar yapmakta, ilim adamları en büyük çabalarını bu konulara harcamaktadırlar. Bizim ise şimdilik bu çaba larm olumlu sonuçlanmasını bekle mekten başka yapabileceğimiz bir sey yok. (Derlcven: A>kut SAĞANAK) KORUYUCU KUVVET. [ GEÇ HİTJT ÇAĞİ M.Ö.8. YÜZYIL] T.C. ZiRAAT BANKASI çımento MAHMUT GUCER