Katalog

FikretO TYAM OLAYLAR YARATAN ÜÇ BttTÜK R Ö P O R T A J : C4N PAZARI VAY KTJRBAN HAYVANLAR ve tNS\NLAR 332 SAYFA . 24 OFSET FOTOÖRAF (15. T L ) Butun kıtapçılarda. DOÖtN YAYINEVI . P.K. 130 Cebecı /ANKABA Dogan Yayınevi sunar Gide Gide 10 Yılın gazetecisi umhuri Kurucusu. VÜNUS NADI Memet FÜATın yazdığı, TUrk Te , Dünya Tıyatro Tanhı, mevcudu kalmaVdığı içın yıllardan ben aranmaktaydı îiyatromuz ve dıinya tıyatrosunun tarlh lçındeki gelişmeleri nakkında derh lu bilgi edinmek isteyenlerm başvuıgı bu lntap VARLIK Y.AYINLARI ıda 8 Ilra fiyatla çıktı. TIYATRO TARİHI 46. yıl, sayı: 16331 Telgraf ve mektup adresi: cumhurıyet tstanbıü Posta Kutusu tstanbul No 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 9 8 2 2 42 99 2 Şubat Pazartesi 1970 (llâncüık: 6425'106S) VERGİ KAÇAKÇILIGI ARTIYOR HESAP UZiMANLARI 1969 Y1LINDA 6393 BEYANNAMEYİ İNCELEDİ Demirel, tnönü'nün mektubuna cevap verdi •CHP kanunsuz hareketi haklı görüyor? Öğretmen boykotıınu gayri meşru bulan Baş bakan memurlara grev hakkı vermeyen yasa nın İnönü zamanında çıktığını hatırlattı INÖNU Ojretnıenlerln, boykottan sonra cezalandınlmamasını Istemısti. Demırel. kendisine cevap terdi ve o%retınenleri suçlu bulduğunu belirierek. suçlularm korunamıyacağını s<nledı. DEMİREL Ana\asamızın re kanunlarunızın oğretmenlere boykot hakki tammadıİuıı, tanınmayan bu haklart ;a>et hukumet tanunaya kalkarsa muhalefetin Ne yapı•»orsun?. dije sorması gerektığıni belırtti. ANKARA, (a.a.) Başbakan Suleyman Demirel, CHP lıden lsmet Inonu'nun 29 Aralık 1969 tanhınde kendısıne gdnderdığı oğretmen boykotu ve bu vüzden oğretmpn lerın cezalandırılmalarıvla iieıli mektubunu oncekı gun «sert» dıve yorumlanabılecek bir dılle cevaplandırmıs, «Sivasî iktidar kannngnzlnklarla mücadele ederken, ans mnhalefet partisi bn kanunüuzlnklan haklı bnlmaktadır. Hâdisenin menşeindeki haklılık ile bnnnn kannnaazlnga cevaı verip vermiyeceil kanstınlmaktadır» demiştır. Bnvkot hareketıne gırıçmelerl vuzunden ogretmenlerin cezalandınlmamasını istıven Inonıi' ve cevap mektubund'a Demırel, ıktıdar ve ana muhalefet partisinin çeşitli meselelere degışık açılardan bakabıleceğini, fakat bazı temel meselelerde sıyasî karakter olmadığı gıbi, birden fazla hal şeklı ve cevabı da bulunamıvacagını, bunlardan birtnin oğretmenin deSeri me«ele't oldugunu, münakasası kabıl olmayan diger meselemn hukuk devletinde kanun hikimiyetınm «nlaşılması gerektıği olduğunu belırterek, Szetle şöyle detnı»tir • «t?aha Iflzom yoktnr ki, kanunların açıkça suç savdıfı fiil( Arka«ı Sa 7 Sü. 5te) Grevden önce Mahfcemeye gidilecek Veıgiden kaçınlan gelir 962 milyon Bülent DİKMENER Hesap uzmanlan, 1969 yılında. yurdun çeşitli yerlerinde yülık gelir vergisi beyannamesi veren mükelleflerin defterleri üzerinde yaptıkları incelemelerde 962 milyon 265 bin liralık gelirin vergiden kaçırıldığını ortaya çıkarmışlardır. Gelirin yansı kaçınhyor 1964 yılında hesap uzmanlannca 6804 beyanname incelenmış, dığer araştırmalarla 312 milyon 892 bin Iiralık gelınn vergı dışı bırakıldığı tespıt edılnuştır. Hesap uzmanlan bu mıktar uzerınden vergı kesılmesıru llgıll mercilerden istemışlerdır 1969 yılında 1964 e nazaran 411 eksıği tle 6393 beyannanıe ıncelenmış, diğer ışlemlerle bırhkte (Arkası Sa. 7, Sü. Z de) ANKARA, (HA) Toplu Sozleşme, Grev ve Lokavt Kanununda yapılacak defışıklıkle, toplu sozleşmelerde yer alan e•aslann ışveren tarafından uygulanmaması halınde, do£rudan doğruya greve degü, ış mahkemesme gidilecek, iş mahkemesı ıddıayı ozel bir haketne ınceletecektir. Çalışma Bakanı Seyfı Özturk, bu değış klıkle «Hak grevinin daha açık şekilde bir hal «ek. lıne bağlanmış olduğrunu» soylemış, bu hukmun grev sayısıru azaltacağını eklemıştır Bakanlar Kurulunda oncekl gece goruşulerek kabul edılen Te hemen Meclıse sevkeculmesı (Arkası 8a. 1. Sü. S'te) £ Ağır cezö suçlarında ilk soruşturma kaldırılacak Adalet Bakanı, «Aşırı cereyanlann tahribini önlemek için tedbir düşünüyoruz» dedi ANKARA (Cumhuriyet Bürosn) Cumhurıyet Senatosunda let Bakanlığı bütçesı goruşülürken Adalet Bakanı Yusuî Zıya Onder, «Uükumet, hak ve hurriyetlerin tahdidini ıstememiştir. Ancak, aşın cereyarüann tahribini önlemek için bazı tedbırler aJroayı düşünüyonıı» demıştır Adalet Bakanlığı butçesi uzerınde CHP Grupu adına konuşan tstanbul Senaton) Ekrem özden. özetle şunlan sdylemıstir: «tktidar, zjunan zaman Anavau hakiannın korunmasına dair bir tasarı getireceğini ıfade etmektedir. Bövle bir kanuna neden ihtiyaç vardır? Veniden şiddetli hükumler eetirilmesinin Anayasadaki temel hakları zedeleyecefi mnbakkaktır. tdare edenler, ?imdi olduğu gibi bir sınıf halkı tutar ve diğer sınıf halkı adeti duşman telâkJd ederse, tabiatıyla memlekette hıızur temin ediJemez, kardeşlik kuruianıazj Güven Partili Fehml Alpaslan, aşın akımlan bnlemek ıçın Anayasaya bir huküm konulma sını, 141 ve 142 maddelerın açıklıga kavuştunılmasını lstemı$tır Tabıî Sanatör Mucıp Ataklı ise savcılar kanun tasa(Arkası Sa. 1, Sü. 4 de) Tukardaki graiikte, Ticaret Odası Toptan Eşya Fiyatlan îndeksine gdre, 196S jılı 100 kabul edilmek üzere 1969 yıbnda meydana jelen flyat artışlan görülmektedlr VCRETLERE YAPILAN ZAMMA RAGMEN HAYAT PAHALIL1Ğ1 ARTIŞ1 YÜZDE 5 B i r Turklye'je ^ ^ çekosioaya y elçisl. AIexandr Dnbçck Te es« Anna Dubçek çiftine karşı Ugl rün geçtikçe artmaktadır. Özellikle eşinln sade giyinişi re eşiyle yaptıçı eezintiler dikkati çekmektedir. Tarın Cumhurbaşkanına itimatnamesini verecek olan Dubçek mesal saatleri dışında butün zamanını ziyaretlert kabul etmekle geçirmektedir. Resimde, Dubçek çlfti dıinkü gezlntl sırasında gorıilmektedir. (Fotoğraf: HA) gezınıııerg ö n c e Fiat artışı ençok gıda maddesi AP'de ile inşaat bugün malzemesinde yine ihraclar görüsülecek ANKARA (Curahurtyet Böroıru) AP Müşterelc Haysıyet Unanı bugün toplanarak kestn ıhraç ta lebıyle sevkedilen 3 mılıetvekılı ıle bır senatörün dunımunu gorüşecektlr. Partıden kestnlikle ıhracı sstenen mflletvelrillenvle bır senator çtuıüardır : EltiTm Dikmen, Kadri Erogan Arif Hikmet îurtsever (Senatör). Vedat önsal. Dığer taraftan, Mıişterek Haysıyet Dıvarunda Eskışehır ve Sarnsun Beledıye Başkanlannın ihraç durumlan da soruşülerek karara baflanacaktır Birkaç (jün önce partıden dıraç edılen Erzurum trulletvekıl] Cevad Önder, nakkındakı kaıa ra, sıyasî partıler kanunundakı sanh hukme rağmen ıtırazda bulunmavacagım bıldırrnış, Konya mılletvekıli Ethem Kıhçoğlu ise henüz düşünmekte olduğunu, ı!ende ıcabını vapacagını sovlerriiŞtır. Mütevelli Heyeti Başkanı, Rektör adayı <iç Profesörden Akademik Kurul karannda ısrar edilmemesini istemişse de, bu istek reddedilmiştir. ANKARA (Cnmhnriyet Büroıv) Orta Doğu Teknik Üniverjıtesı rektorluk seçımı konu»unda oğretim uyelen ve oğrencılerin Mutevellı Heyet'e tanıdıklan sure bu akşam saat 17'de «ona erecektır Mutevellı Heyeti Başkanı Sadrettın Alpan dun, unıversıtenın. aralannda Prof Errial Inonu de bulunan 3 rektor adayı ıle MTA'dakı makammda bır sure goruşmuştur Adajlardan Ismet Özd'emir Alpan tarafından teklıf edılen «Rektör vekilligimı alınmış bır pren«ıp karan olduğu gerekçe^ıyle reddetmıştır Alpan. 3 profe«orden, oğretim Ü\e!en Genel Kurulunda alınan kararda diretilmemesını rıca etmış*ır TÖS 54 öğretmen konnsunda Danışlay'a başvuruyor ANKARA (Cumhuriyet Bfirosu) Ankara'da genel boykota katılan 54 öğretmenın Bakannk emnne alınması uzerıne dün bır demeç veren TÖS Genel Başkanı Fakır Baykurt, Müli Eğıtırn Bakanı Orhan üğuz u ve ıktıdan ağır şekilde suçlamış, baskılar karşısında yeru eylem kararları alacaklarmı açıklamıştır. Bavkurt, bazı ıdarecuenn öğretmenlere «Düşman gözu^le» baktıklarını, mahkeme kararlarını çığnedıklerım ve «Dolan» a başvurduklannı one surmüş, devamla şoyle demıştır: «Bu idare, kravatlı gericüerin elinde bir idaredir. Bu ıd>renin özellikle devrimci bğretmene saygısı voktur. Bu ıdarenın Ana\asa'ya, Danıştav'a saygısı yoktur Dün Bovabat'takı vargıç ve savcıya, başka savcılara yapı(Arkası Sa. 7, Su. 4 de) ŞÜKRAN SONER lunün notiiifi iktidor bıkkınlığı \P muhalefet kanadının orlaja attıgı iddia gerçeklen jajırtıcı. Doğrusunu ister«Miiz se<;ıralerden hemen sonra Demırel'in Iktıdar bıkkınlığı hakkmda çeşitli so>lentiler duymııs. takat muhaliflenn yakıştırmasıdır dije pek onem vermemiştik. Dun Cumharijette çıkan Sait Terzioğlunun haberj ise dolaşan soylentilerin bir yakıştırma defil, gerçeğin o zamanlar AP kulisinden dışarı sızan serpintileTİ olduğunu gosterijor: Demirel'e muhalif eski genel idare kurulu uyelerı >er ve zaman \ererek olajı doğruluyorlar, battâ, eski deyimi lle, gızli kalmış konuşmaları >ıfşa» edıyorlar. tfşaatçılara gore AP. Geııel Başkanı. iktıdar bıkkınlığı içindedir ve bıkkın gorunu; ihtilâl fobisinden gelmcktedır. Demirel bu yuzden se«,imle iktidatdan çekilmoi, hattâ 1969 seçimlerlnde çeklhneyi duşunmuş, hareketlerini ooa gore a>arlaraıştır. Yine ıfşaatçılara gore az gelışraış ulkelerdeki demokrasi denefflelerinin başarısızlığı, problemlerin vuklu oluşu, bfitun didinmelere rağmen çoğunun çozumlenememesi kazannıa ısteksizlığini yaratan sebeplerın başlıcalandır. Demirel'ın goruşlerine, gorüşlerden gelen bıkkınlık ve isteksizliğlne karşı muhalifler Başbakan'a seçimden once bir anlamda moral >ermeğe çalıştıklarını açıklı\orlar: Ona çok partili parlâmanter duzenin gereklerıni anlatmışlar, s€<;ımlerde yüzde 5« nin altında oy alınırsa hukumetın kurulabileceğinı sovlc.oişler \.s. \.s. \slında Demireli temel duşuncede hatah gormek guçrur. Az gelişmis iıikelerde problemler tumen tumeıı toplumdaki u>am$ \e isteklerle, ya pilaııları a.vnı hizada tutabilmek, yurutebilmek imkânsız. Hele az gelişmiş ya da selışmenin ba^amagındakj hlkeler çok partih parlâmenter duzende iseler klasık demokrasınuı ağır çarklan denge>i busbutun bozuyor. ustelik geniş sınırlı Ana^asal haklar \e ozgurlukler, toplumda çığ gıbi Kelışen hoşnutsuzluklan zamanla sokağa doknp ister istemez bıçımsel hâle gelmış demokrasiji hızla yıpralıjor, sonra da «ılip supurujor. Suphesiz klasik, »a da liberal anlayış açısından bakılırsa bu bir colışkı. Ne \ar ki tu gelişmis, gcri bıraktırılmış ülkelerin bunjesindcn gelen bir çelişikliktir bu, \e galiba kaçınılrnazdır da. Turkıjede bir toprak reformunu hemen gercekleştırrnek mumkıin fnudur? Hayır. Demirel i e etrafındakiler içtenlikle isteseler bile onu japama>acaklardır. Hareket >a Parlâmentoda tıkanıp kalacak, çıkarları gozctmek için ya kuşa benzetilip adına tanm rcfonnu. tanmda islâhat denilecek, hattâ biraz fazla dırenilirse alaşağı edilecek. Bir unUersıte reformunu hemen gerçeklesürmeğe imkân *ar mıdır? Ha>ır! Ters ku\\etler jalnız partı ve Parlamento içinde değıl, uni\ersitenin içınde de oylesine işlemekte, işletilmektedir ki Ulet apaçık bilindiği halde te^his aldatıcılığı surdurulup goturülecektir. Adam başn.i duşeu ihr»catı hugunkunun bir katina çıkarabilır misinız? Memleket ıçinde tum ka>nakları hızlı kalkınmamn emrine \erebilir. ulkenin gerceklerine gore plân haıırlaj abılir hazırlasanız da jurutebilır misıniz'7 \ine ha\ır! Işte bunlar ve bunlar ılbı \uzlerceMdir Türkiyenin probieraleri herı ulkeler turü çok pariili demokratık düzenin jüruyebilmesi içln en kısa surede cozumlenme<îi gereken. fakat tersine işleyen çarklann. >ozlaşmanın çozumlendirmediği bir süru problem. •. u .ı:no,:,, ;f«a,tmdan anlaşılıyor ki hastaiığa teshisinı Gıda raaddelerine, eşya fiyatlanna, srnaî ham madde ve mamullerine, inşaat malzemelerine arka arkaya ve sessiz bir şekilde gelen zamlar, büyük ölçüde bir geçim sıkıntısı yaratmıştır. tstanbul Ticaret Odası istatistiklerine göre, toptan eşya fiyatlanna bir yıl içinde yüzde 8 oranmda zam gelmiş, ücretlere yapılan zamlara kıyasla hayat pahalılığı yüzde beş oranında artmıştır. Ancak me\cut istatıstiklerde, resmı fıatlar (Sumerbank fıatı, Ik tısadi devlet teşekkullerme ait fab rıka fıatlan, beledıye narhı> esas ahndığından ve pırasa araştırmalan vapılmadığından, gerçek fiat artışLarı \e ha\at pahah'ığı verıle memektedir Istatıstıkçılere gore bu Mİ ıçmdekı gerçek fiat artışları genel olarak yuzde 1015'ı aşmakta. inşaat malzemelerinde ve Hazı gıda maddelennde bu oran çok daha fazla buyümektedır. Mütevelli Heyeti toplandı Öte yandan ODTÜ Mutevellı Hevetı dun geç saatlerde Marmara Otehnın «Televizyon Odagısnda toplanmıstır Toplantı Alpan'ın başkanlığıntfa \e buvuk bır nızlılık ıçınde \apilmis, dışarıya ve ozellıkle basına haber sızdınlmamasına dıkkat edılmıştır. üniversitelerde yapılan aramalarda 5 bin silâh 36 bin mermi bulunmuş ANKAR4, (Cumhariyet Btirosu) Dün sabaha karşı Cumhuriyet Senatosunda îçişlert Bakanlığı bütçesi görüşulürek kabul edilmiş, gorüşmeler sırasır.da Hukumetin çeşitli tutıanurdan aşın satın cesaret aldığı ıfade edılmıştır Içışleri Bakanı Menteşeoğlu ise «Hem aşın sağın (Arkası Sa. 7. Sü 5te) Senato'da yapı malzemesi fiyatı arfışından dert yanıldı Usulsüz zamlar Iktısadî devlet teşekkullerme (Arkası Sa. T, Sü. 4 de) ANKARA fCumhuriyet B'iroso) Cumhurıvet Sena'osunda dun Imar \e I^kân Bakanhğı butçesi goruşulurken yapı malzemesi fı(Arkan Sa. 1. Sü. 3'te) Yılda Yeşil sancakla yürüyiiş oiayının soruşlurması devam ediyor IZMlR Sındırgı Cum hunyet Savcısı Ahmet Ts^kınkara, Çiçekli köyu yatılı Kur'an Kursu ofrencılerınin Kınık koytme yeşıl sancakla yaptıkları yuruyuş oiayının kovuştjrmasının yurUtüldügunü belırtmış ve, «Şimdiye kadar dinlediğimız tanıklar. eazetenizın iddıa ettığı Adliıe Sara.Mna bır >ıida t milyon kişı gırip çıkar ve çoğunun zamanı beklemekle geçer... Alâeddin BİLGİ Istanbul Barosunun ozel araş Istanbul'lu mahkemelik oluyor ğer yansı aleyhıne kaza mereılenne muracaat ett:ğı ve her aıleden ikı ferdın bır dava sonucunu beklemekte olduğu anlaşıl smırlan içmde, mahkeme ve icra daırelenne ıntıkâl eden ıhtılâf sayısı 600 bmı asmıştır. Bov lece, Istanbul'un, 25 :lâ 65 yaş MAHMUT ALPTEKÎN Bugünden itibaren