Katalog

Cumhuriyet SANAT EDEBİYAT EKİM 1970 ITIRAF (L'AVEU) atillâ dorsay İJİSJ X nemacı Costa G»TIM, dfirdOscü fihnlna konu olmk • * • " • • Çek yazar Artnı Idradon'un «Itlraf» adh kitabını almaya karar verdiğl umın, a* gibl •uçlamalar» hedef olaca&ım herhalde düşünmüştü. Fîlmin çevTÜİp birkaç «y onc« ortay» çıkjnasından sonra, beklenen luçlamalar, beklendiğinden dte iazla olarak, geldi» 2 yıl önce, Yunanlı y«zar VMSIU Va«İUko«*un «Z» «dlı romanını perdeye uyarlayarak Akdeniı kıyılannda, hem de demokrasinln, düşünc» özgürlüğünün besigl olafi WT ülkede günümüzün. en büyük fasizminin. doğusunu milyonlarca »eyirciye, kitaptan daha etkill bir bicimde duyuraa CostoG»vrB«, btt k**, gerçekten de Hnmanit* yazan Françol* Mortoin deyimiyl» : «aslmda komünist olan bir kitaptan »ntikomAntet bir ftlm T»pnuş» mıydıT Ülkesinin yönetiminde &nemll mevkilere yükselmi* "bir komünistin, 1950nerde türüklendiği Stalin usulü bir y»rgılaınayı öykülediği am kitabmdan çektiği fllmle. hem de tam Roger Garandy'nin başkaldırması TB «osy»Umnln yeni dönemed» TÜ işaret etmesiyle en zor anlarun yasadHğı bir tırada Transı* Ko•münist PartisineTmyük bir darbe lndirmemls miydi? «Z» nln yanküan hâlâ süregelir, ve en fon armatör Nlarcho* olayı, faşirt yönetimlerle büyük kapital iliskilerinl «Z» deki olaylara benıer bir •biçimde ortaya koyarken, Gavras, «Z» yl yaaaklayan Atlnalı albaylann bu kez sevinçle karsıladığı bir fftm yapmakla, »aga Turduktan sonra bir de »ola vurmuyor ve böylece eksiksiı bir tiyasal oportünlım Brnegi vermis olmuyor muyduî Kar?ılıklı tuçl»malar yürür gider, Araeon, «Lettres Françaises» de Morinin yazısına cevap vererek fümi savunurken, «îtiraf», göjterildlğl bütün sinemalarda uzun kuyruklar meydana getiriyor, CsnneaMa yarışma * ş ı gösterildiği sinemada alkıslarla •eyredillyor, GavrM, «Z» yi bile asan bu ba?anyla, siyasal sinemayı yığmlar» maledea «inemacı unvanım pekiştiriyordu... London'un öyküsü... » rtur I^ondon, 19\5'te Çekoslovakya'nm tnaden bölgeal olan O»ft trava'da bir işçi ailesinde dünyaya gelmi}, babasım lıleyerek *'" genç yasta siyasetle ilgilenmiş, 1930 gTevlerine katılmıstı. 1'334'te Rusya'ya geçrpıs. îspanyol asılh karısı Llsele bu nrada tamşarak evlenmisti. 1P37 1939 arası îspanya lç «avaşında kans.yla birlikte çarpışmış, sosyalistlerin yenilgisi üzerine Fransa'ya geçerek Fransız mukavemet hareketine katümiîUTdı. tıondon, «Gerard» adnia tatv.ndıgı mukavemette aktif trir rol oynamı», 19J2de Almanlar tarafmtîan tevkifine dek, Alman orduııında naz: aleyhtarı propaeanda ve Hrftütlenme çabalanndan sorumlu olmu?tu. 1944'te rakledildtği Manthausen toplama kampmda giıli bir dayanışma örgütünü ba^anyla kurmuç, kurtulustan aonra Le^ion d'Honnenr nişanı almış ve yurduna dönmüstü. 1949'da London, Çekoslovakya Dıçlçleri Bakan Yardımcıhgma yükseliyordu. Ve birden 1951 yılı geldl... YıUannı, ülkü belledigi komüniım ujruna fiılen savaşmakla geçirmiş bu örnek komünist, niye, nısıl, neden oldugunu arılamadan tutuklandı. Suçu, onemll mevkilerdeki diğer 13 kisiyle birlikte, «devlete kar?ı bir mikart h»nrlayan bir grnpta çalısmafc»tı... Katka'mn ülkeslnde bir Kafks yar^ılamasıydı bu .. Iki yıl boyunca her gün sorgu, hırpalanma, asağılanma, işkence, yavaş yava? dı? dünyadan kopma, bir tevekkul ve ümitsizlik içinde, fizik ve moral bir çöküntü uçurumunun dıbinde, yalan yanlış birtakım «itiraf» lara zorlanma .. Nihayet, eanıklann istenmeyen bir şey söylediklerinde dışanya bagh mtkrofoniann kesildigi bir «duruşma» sonunda, 11 kisinin idamı, aralarında London'un da bulundugu yalnızca 3 kişinin ise, vatandaşlık haklan ellerinden ahnmıs olarak, serbe't bırakılması... London'un tekrar «iadei iti'bar» etmesi içln, 1956'ıfa Staltn d e v tinin bütün kurbanlarını temize çıkartan 20. Parti Kongresi karannı beklemesi gerekecekti.. Londnn, temize çıkmakla kalmıyacak, Cumhurbaşkanı Svoboda'dan «Comhnriyet nişanı» nı da alacak, kendini inceleme ve yazmaya verecek, 1963'te. î^panva tavası anılannı anlatan kitabmın büyük ilgiyle karşılanmasından sonra, Fransa'y» yerleşecektl. Militanlann dramı... ondonMn ikinci kitabı «ÎHraf» 1969 başında yayınlandı. Kitap, büyük ilgi ve tepki gördü. London'un anlattıkları, münferit bir olay, bir «kaza» mı idi? Yoksa, Stalin devrinin butun tutuklamalan, işkenceleri, tfuruşmalan, 1949'da Bndapeste'dekı Rajk duruşmasını izleyen Sofya'daki Kostov duruşmasıvla baçlavan ve sosyalist ülkeler üstüne çöken bu suçlama, yargılama dalgası, komünizmin temel bir çelişkisi, aksaklı|ını mı ortava koyuyordu? London'un kitabı, değişen bir dünyada eski militanlann draınını da işliyordu. Ispanya savaşından, bu art^k efsaneleşmiş savaştan hayatta kalmış, kaybolmuş hir dâvanın bu ısimsız askerleri, birdenbire, dâvalan için yaptıklarını, yitirdikleTinı bilmeyen, «kozmopolit Yahudi» veya «empervalist ajan» nitelemelerinl bol bol kullanan genç, ateşlı komunistlerin ehnde buluyorlardı kendilerini... Yaratılmasma katkıda bulunduklan bir dünya tarafından aşağılanan bu öncülerin dramı, London'un kitabında bütün acıhğıyla ortadaydı. Dıger yandan, her türlü haksızhğın, keyfî hareketin, hoşgörüsüzlüğün ve baskının insan kişiliğine, onuruna leke düşüren her şeyin reddedılmesinin, insam yücelten oykü I CostaGavras'tn çarpıcı filmi «İTtRAF» ta Arttır London'un trajik öyküsü, Tves Montand'm ustalığıyla yansıyor.. sü vardı kitapta... London'la kansını oynay«B Tve» Montand Simone Siçnoret çıfti. lnsana ister istemez, 14 yıl bnce «Cadı K»zanı» fılminde yine birlikte canlandırdıklan Proctor çiftini çağrıştırıyordu. Büyucü avındaki engizisyonla Stalin davalarının ortak yanları çoktu elbette .. Bir ülkünün, bır inancın, bir doktrinin bozuk, sapık, insanhk dışı davranıçlara ilet edilmeslnin, ne ortaçaŞda, ne 18. yuzyıl Amerikasında, ne 1951 Prag'ında ve n« de gunurnüz Atina'sında mazur gorulur yanı yoktu... Bütün olanlardan sonra, London, komumzme hâli lnanıyor muydu? Bu konuda, London, kendısıyle yapılan bir konuşmada, sbyle diyordu: nim knsagımdan olanlara T a birer aptaldınu il», ya A» »oç nrtajh ." dedilet... Eter, btrim yaşanuı ve dü«ünce «istemlmiı, eksiksis bir gilven, şart» bajlı olmayan bir sadakatten meydana gelen militan tavrımts goıönüne alınmszsa, "itirar ın mekaniımasını, tutuklanma ve dorastnaımı »üresinceki davraıusımııı anlamak imkânsızdır. Benim knşa^ımın yasamını ve «avaşıaı bilmtvenler, bunlann anlamını tam olarak kavr»yamazlar. Biı, devrime çok genc yaşta katıldık. Birinci DünT» Savasının eesetleri üıerindt, ve bizim için sonsnı bir adalet ve kardeşlik tmidi* ni temsil eden Ekim Devrimi'nin etkisi altında .. Geri kalmıs mnazzam bir iilkede tek basina kalan bu devrim. her yandan tehdit ve »aldın altındardı. Her şeye karsı kornmak serekUydi onn . Sonra, »onyalirmin en cor koşollaTda bile knrulmasına önefilük eden heyecanı. cesareti dtsteklemek «frekliydi .. Bn tniicadele, Avmpa'da reaksiyoner rejimlerln d«|dn|ra, ttalya'da Massolini'nin zafere nlastıtı. bütün ülkelerde ekonotnik ve sosyal mücadelelerin yer aldıih. Hitler'in iktidara gcftigl Eünlerde devam ediyordn. Sonra, Ispanya destanı. naıi isgaline ngraran tüm ülkelerin mnkavemet hareketlfri geldi. Bâtün bn savaslarda. düşman. karsıâa idi. Savaşmak, yenmek gerekliydi . Tartısmava. sorn sormaya vakti olmıvan askrrlerdik biz Bn sartlar altındadır ki biz, a razKeçilmeı insancıl boyutn, süptae etme, eleştirme yetenetimizi yitirdik..» müzik Yaz Festivalleri Selmi ANDAK 19701971 konser mevsiml yaklaşırken vırtüozlarımız fle orkestra ve koro toplulüklarımız repettuarlarını hMirlıyorlar. Bi» de onlan eleştinnek Uzere beklerken, şımdi gözümüzü dünyanvn dort bucagına çevirelim ve geçtiğimız yaz mevsımınin başlıca festivallerınde sadece önemlı olaylan kısaca ızleyelım: Kaybedilen «eleştirme veteneği».. «Sora, bana çok noruldu : "Bâtün bn deneylerden »onr», »osyalizme nasıl inanılabiUr?* ... Ve, Çekoslovakya'da gençler, be sevolod Meyerhold, (1874 1940) işçi tiyatrosu kavramını ilk kez ortaya ataa dünyanın illc proleter yönetmenidir. Meyerhold'a göre tiyatro sanatınııı temell «oynnculuk» tur. Oyuncunun başarısı ise onun kaslanna, k.ollanna, bacaklanna, ellerine egemen oluçuyla orantılıdır. Bu oluşuma oyuncunun biyomekanik'i denir. Meyerhold, oyun içinde en büyük öneml oyuncuya vermek is tediğinden, dekoru basitleştirip ışığın ve müziğin gücünden de yararlanarak, oyunculannı yam ru yumru panolar, merdivenler önünda mavi işliklerle oynatır dı. Amacı, bdylece «katkısız bir dinamizm» yaratmaktı. Özdemir Nutkn da ülkemizde yeni yeni füizlenmeye başlayan ve tümü de devrimci bır çizgide kesişen işçi tiyatrolannda oynnculuk sorunu üzerinde duruyor, hem yoğun bir tiyatro anlatımına olanaklar sağlayan, hem de zengin soyutlamalarla eleştiri esnekliği yaratan, yukanda kısaca degindiğimia Meyerhold'un biyomekanik yöntemini bu .tür iiyatrolar için sağlıtlı bir yol olarak öneriyor. Cnyatro 70 Temmıa 19*:0, Sayı 6). Özdemir Nutku, işçi tiyatrolarının oyunlanru her yerde, her zaman, alışılmamış seyırciler karşısmda oynadıklaruıdan etkinliklerini yitirmemeleri' için hem oyun süresmi kısaltıp uzatmak gıbi teknık bir esnekJiği, hem de seyircınin yapısına uygun bir oyun estetiğıni ka sanmalan gereğinden söz ederek, bu tür tiyatTOlann temel yönelirrüerini şöyle saptryor. «îşçi tiyatrolannın ikl temel Sönelimi vardır: Biri, kültürel poliük devinimi alışagelmmış seyircileı fttesine götürerek emekçinin yaşamuıa katkıda bu lunmak; ikincisi, tiyatro olayını seyirci ile sahneyi birbirinden ayıran tiyatro yapısı dışıtta çıkararak seyirci oyun kay naşmasını sağlamak. Doğal ola rak, DU temel yönelimlerin yanı sıra çeşitli estetik ve politik eği lim ve davranışlar da yeT ahr.» Bu çerçeve içinde. lizerinde en cok durulması gereken ise elbette oyuncudur Oyuncu, her V yönden yetişmiş bulunmalı, pan tonim, akrobasi, ritim gibi g(jv deyle ügili yetkileri elde ettikten baska, tuluata gidebilmell, şarkı söyleyebilme'li, soyutlamalan en belirgin bir çekilde aktarabilme yetenegine erişml? bir ustalıgı var kılm&lıdır. Kısacası, Meyerhold'un biyomeka nik yöntemini uygulayabilme yetısine ulaşmış olmalıdır. Halkımızın özelliklerine uy Millî Egitim Bakanhgı Yaymianndan son eserler 1000 TEMEL ESER SERİSİ No. 26 27 28 ZeytindaÇı. Falih Rıfkı Atay Mevlid. Hazırlayan Faruk K. Timurta» Asya'nın Tükselişi ve Düsüştt. Çev.: Orhan Yüksel Cografya öğretirai ve Cofrafya Kitaplan ile Atlaslannın Gelistirilmesi. Çev.: Sarai ö n g ö t 10, Okul Döneminde Çocngu Yönetme, Dtişünceler ve Sorunlar. Çev.: Tahsin Saraç Necati Engeı 15, Türkiye'de Modern EjHtimin Doğnsn ve Gelişimi (1773 1923). Hasan AU Koçer 28, Mnsiki Temel Bilçisi. A. Adnan Saygun 5, (Mnsiki Nazariyatı) Türk Mnsikisi KlâsiMerl * . C. I, F. 1 Komisyon tar. hazırlanmıştır. 10, F. 2 » » • 10, F. 3 » • » 10, Ingiltere, tsveç, Fransa v e Federal Almanya'da Okul Reformlan v e OUul Kornluş Sistemlerinde Demokratlaşma Temayüileri. Kemal Aytaç 12JS0 Küçük Aga (Roman). Tank Buğra 15, Turk Ansıklopedisinin halen neşredllmekte olan 19 cildmin abone bedeu 64, hradır. 1000 Temel Eser'e abone kaydı yapılır. Daha fazla izahat ve broşurumuzden almak üzere sahsen veya yazı ile Mudürluğümüte mn'acaat edilebilir. Pullu v e ödemeli satıstmız voktur. DEVLET KtTAPLARI MÜDÜRLCGt) Snltanahmet îstanbnl Tel : 22 38 03 gun bir yola da çekilebüen esneklığe sanıp olan, dıkkatli VB uzun çahşmalarla geliştuılebılen Meyerhold'un biyomekanik yontemt şüphesiz ki bugün Ülkemizde işçi tiyatrolamun Ulkü cü tutumlan İçinde yorucu çaUşmalanndan tam olarak sonuç alamarnalaruun bir nedeni olan oyunculukta yetersis ve kısır kalmalanm önleyecek, harcanan emeklerin daha beurgin de gerlendirildiklenni saptayacaktır. VENİ DERGt: (Eylül 1970 Sayı 72) Fümıan'ın Edtrne'ntn Köprüleri, büyük şehre goç etmış bir taşraü ailenin günlük yasamınj anlatıyor. Geçen ajin sevilen tukayelertndendı. Küçuk sevınçlenn oluşturdugu yaşantı zenginlıği, Insanlan sev me gücü, yer yer mahalli bır söz dıziminde, yer yer de Füru zan'ın duygulu anlatımında yan sıyarak hıkâyeyi bütünlüyor. Geçen ayın sevilen şurlennden biri i s e Melih Cevdet Anday'ın «Düşiinceler Vardır» şıirıydi. tîçer doelık benüer üzerine kurulmuş, somut, çarpıcı, pitoresk göruntülerin oluşturdugu bir şiir. Yer yer düzyazıyla çakışan bir kuruluk içinde görünüyorsa da duygulu, ölümle paradokslar kurarak yaşama sevincini, sevgiyı mınlda nan Wı çerçeve içinde behnyor. DOST: (Eylül 1970 Sayı 71) lsmaU Mert Basat, sanat, devrim ve kültür sorunlannı irdeleyerek her sanat eserinin tek başına degil, tüm devrimci çizgi içinde bir anlam kazanabileceğinl belirliyor. Sanatın devrimci atıhmlar Içindekl yerinl saptıyor. SOTÜT: (EylUl 1970 Sayı 28) Konur Ertop, Sosyalizmden Seksâalizme adlı yazısında edebiyat geleneğimiz içinde cinael temayı irdeliyor, seksüalizmin kapitalianin bir oyunu olduSunu, bu yüzden düşünce ve sanat dünyamızın bu sorun karşısında uyanık durmasuu, az gelişmiş bir ülke sanatçısı olan Türk yazarlannm cinsiyet konusunda kendı sercPklerine uygun gÖ7İPm vp do^pHondirmeler getırmelennı belırtıjor. • SALZBOURG Beethoven'ln «Fideho» operası, orkestra şefi Karl Böhm yönettminde ve G Rennert'in sahneye koyuşuyla geniş llgı topladı. Mozart'm «Don Juan» operasını Heıbert von Karajan vönetir ve sahneye koyar, bu>uk alkış toplarken, gene Mozaıt'uı • Cosi Fan Tutte» operası S. O^awa'nın yoneUmmde başarı kazandı. Hintli orkestra şefi Z. Mehta yonetımınde Vıyana Filârmonı Orkestrası Beethoven'in ve Stravınskı'run eserlerıni çaldı. Viyolonist P. Zuckermann Haendel. Beethoven Mozart ve Faurt'nin eserleriyle dinleyıcılerı buyuledı. 30 Ağustos'a kadar süren Salzbourg Festıvah herzamanju gıbı buyuk muzik olaylarını yaşadı... «Sosyalizmin insancıl vüzü».. Film. sızce antıkomünizmin ekmegine vağ »ürmüyor mul önce sn mektnbn okayayım size : <1948'den beri partideyım Ama, bu kıtap, bana çok $ey öğretti. Duşündüm, ve inançlarıma daha çok baglandım. Bu da, kitabınızın degerim, olumlu >anını gosteriyor. Size, kitabmızın fılme ahnacağını öğrenmekten duydugum endışeyi belırtmek için yazıyorum. Bu fılmin, sosyalizme insancü yüzünü kazandırmak için mücadelede yararlı olacak bu anlayışla vapılacağına emın misiniz? Bana Byle geliyor ki. bu, antıkomünisüeT için olağanüstü bir propaganda aracı olabılır Bunu göze almak dogru olur mu?». Ren, bn korknyu »nlamıyorum. Olumln, düsünmeye ySnelticl bir kitap, beyaz perdeye aktarılınca, nive deŞisik bir nitelik kazansın? Sosyalizmin ilkeierinden biri, yalnız dokUinci sosvali'tlcrle deiil. bütün halkla devamtı bir diyaloK karmaktır .. Lenin, parti halk iliskilerinin. tam bir ?üven, her zaman gerçegi «öylemr ve gere£inde. ıMenmis olan hatalan ortaya koyma ilkelerı üzerine knrulu olması îfrcktıüni söyler. Gramsci. bn düs&nceyı, sn unutulmaı sözle Szetiemistir : «îalnuca eerçek, devrimcidir.» Sosyalizm düsmanlanna yararlı olan nedir? Snsmak, ve işlenmis vanlıslann, Stalin devri snçlannın üstüne bir perde örtmek mi? BTJ. ancak so«valitmi. düsmanlarının verditi tarife indirgemeye yarar Gerekli olan, eerçek sosyalistlerin. sosyalizmin çesitlı devrelerine cesarttle ve eleştirel bir gözle ejilmeleri. vanltsları bularak ortaya koymaları ve böylece sosyalizme «aflı|ını geri vermeleri, veya benim üikemde söylendigi gibi. «osyalizme insancıl yüzünü kaıandırmalan» dır. • BAYREUTH Richard Wagner'in eserlerini modern yorum ve mizansenterle yaşatmada un salmıvş olan Bayreuth bu yıl da •Tr1stan»ı Kan Böhm yönetiminde «NurnbPre'îi Usta Şarkıcılaraı H Steırı yönetiminde başanya ulaştınrken unlü şef L. Maazel yOnetlmJnde de «Walkyrie» yi, «Siegfriednı ve «Tannların Gurubu» nu buyut ılgi uyandırarak izletti. • GLYNDEBOURNE lngıhere nin bu üniu Festıvalinde bu yıl N Maw'm «The Rısıng oi the Moon» adlı eserinin ilk açılışı vapıldı Bızlerı sadece Türk adının geçmesı yonunden Ugılendıren Rossını nın «İtalyada Bır Turk» adh esennın yeni nrodüksıyonu ılgmç bır yorumla verlldı. Cavallı'nın «La Cahsto» Mozart'm «Sıhırli Flut», Çaykovski'nın «Evgem Onegın» operalan bu festıvalı susleyen eserler oldular. tLMt ESERLER : Fiyatı 5, 5, 5. «Uvan Lenin. bunlar çıldırmışlar». şte böyle diyordu Artnr London.. Ne var ki, London bunlan söyledıginde. dram\n son perdesi henüz oynanmamıştı. Bu perde Eylül başında oynanıyor ve Çek îcişlerı Bakanı, «Çek sosvalist cumbnriyetinin çıkarlanna «arar veren bir kitap yazmak ve üstelik bn kitaptan tamamen antikomünist bir film yapılmasına RÖZ ynmmak» la suçladı»! ATtUT London'u, Çek vatandaşiığından çıkarıyordu. Bu kararla bırhkte. gerek parti organı gazete, gerek Prag Radyosu, London'un savas sırasında Fransu mukavemet oTgütündeki çalışmalan hakkında küçuk duşürucu bazı suçlamalarda bulunuyorlardı. Stalin devri çoktan »ona ermiş, ama London'un çilesi daha bitmemısti... Ve London'un istedı£i, özlediği bır hoşgörünün, bir özeleştiri (autocritlque) anlavışınm komünist ülkeler yöneticilertnce tam anlamıyla benimsenmesi. herhalde bugunden yanna olmayacaktı... CostaGavras'ın filmı ise, başarısını sürdüTüyordu.. Bugüne dek tilmı seyreden 6 milyon Fransız seyirci, ınsan vıcdan ve duşüncesinin doğru bıldiğinden saşması, gerçeğe süngeı çekmesı valan söylemesi içln yüzyıllar boyu, Socrates'ten Galile'ye, Engizisyon'dan Mac Carthy suçlamalarına dek maruz kaltfığı baskı ve şıddetın yakm tariht«ki utanç verıci bir örneğini oluşturan Prag duruşmalannı anlatan bu fılmden çıkarken, kapanan fcapıların, surülen sürgülerin, suçlayıcı haykınslarm, kelepçe ve zincır seslerinin ustaca kullamlmış etkİ6i yanında, fılmin çevrilişl sırasında 12 kilo veren Yve» Montand'ın çbkük avurtlarım, endişelı umutsuz bakıçlarını, çileh karısmı oynıyan Simone Siçnoret'nın vıpranmış yüzünü unutamıyordu... Ve bir üe on sahnesıni fümın Rus tankîannın işgalındeki hir Prag'da. sençlerin duvarlars «t.Tyan Lenin Bnnlsr çıldırmıslar» \»7rt)5ı bnlümu Ve sevır cı. «alondan çıkarken ıster ı«tpme? hu ni'nlevi kerdı kendıne mırıldanıyordu: «Lyau Lenin... Bunlar çıldırmışlar...». İ • MÜNİH Mozart'm «Sıhirü Flütıünün venl prodüksivonu ynpıldı Buv nun sanısıra Mozart'm «Figaronun dufünüı; ver aldı R Wagner'in «Tanhauser». «NürnbeTg'lı Usta Şar«ıcîiar»ı vanında Beethoven'in «9. Senfonıisı Bızet'mn «Carmen»i R Stvaus* un «Anane Naxos'ta» adlı eserı. gene R. Straussun •Gullu Şovalve» operası Stravinskı'nın «Oedıpus Rex» operasının yenı prodüksi yona Mozart'ın «Saravdan kız kaçırma» operası Müruh sanat şenliğinın gbz alıcı eserlerı sayıldılar. • SPOLETE ttalya'nın üç unlü şenlıgınden biri olan Spolete de bu vü H. W Henze'nın «El Cımarronu Menottı'mn oMPdvum», «Llcorne. Gorgone ve Mandragore»si D Kramm ın vonetımınde ve J. Butler'in koreografısıvle. Mercadante'nin «ll Gıuramento» su Th. Shippers'm vonetımınde T Capobıanconun mızansenıyle oynandı Ayrıca Antonio Gades balesı. Merce Cunnunghan" Dans toplulugu Oda müziğı konserlerı ve Mozart'ın Messe K. 427'sı ver aldı 1 2 3 4 • VERONE VE NERVİ ttalyanın diğer ıkı testıvaıi Verone ve Nenri'de Verdi"nli «La Travıata> sı Bızefnır «Carmen»! Puccmrnın '«Mannn Les caut» oppralan Brıl'=o\ Ba]p«i eenç soiıstierı, Cullberg Bales ve Hoiianc'a Balesı genı^ ıljıjle ızlendi.