Katalog

SAHIFE Df.V.T 2 M^YM 1?G9 CUMHURtYET Grubun da onaylamadıgı tosarılar Bayar. Menderes'i niçin ttyarmadı? Bu soru, I Demokrat Parti iktidanm ve sonuçlarını araştıran veya araştıracak her yazar için, bugun de. yann da, en önemli sorulardan biri olarak A kalacaktır... smırlarını aşan iktıdar, meşnıruğunu kajbeder Dıktaya jone lır Yahut hatayı ve ıhtırası, kendı mantıkına rehber kılarak, bızzat nızamı soysuzlaştırır Şımdı şu soruyu sorabıhrız Acaba 27 Mayıs Ihtüâlinden önce durum nejdi? Bu sorunun cevabını, bundan önceki tahhllenmızde, sanıyorum kı, oldukça açık olarak verdık Kısaca şunu tekrar edelim • Oıdu tedırgındı Üruversite tedırgındı Adına «Besleme Basın» gıbi çok kuçultucu bır sı fat yakıştınlan bir ıkı gazete dışınd'a, Basın tedırgındı Aydınlar tedırgındı îzTiır de b.r grup avukat, Ataturk heykelı onune vanp, orada b'r saygı duruşundan sonra cubbelertnı çıkarmışlar ve heykelın kaıdesıne bırakarak BUYUT Atam, getirdifin nilamın adaletini, blz »rtık savunamıvoruz, dercesme işlenni bırakmışlardı Küçuk gıbı gorunen hâdıse, büvüktu Ankara'da bir Prof, Bulent Nurı Esen, sınıfta <o , cuklarına son sozlennı soylejerek Anayasa bır kanundur. Devletın nızamını duzenleven bır ana kanundar Bu ana kanunun sınırları ıçınde, bu nızamı yeterlı goren veya yeterlı gorme yenîer elbette bulunabılır. Bu Anayasanın değışmesım ve kendılennce bozuk gorduklen bu duzenuı jenne, kendılennce daha uygun gorduklen bır du.zenın getınlmesını ısteyen va tandaşlar elbette olacaktır Hat tâ bu vatandaşların, bır kısmı doktrın yolundan, bır kısmı da sıyasi duzen bakımmdan veya partüer açısından bu fıkırlerı savunabılırler Ama ıktıdar bır standart dernokrası, yahut çok partıli bır duzen ıktıdanysa o vakit ıkt'darda bulunan kuvvet, bu anajasa, gene lcanun yolları ıle değıştırümedıkçe, onun kayıtları na ve sınırlarına bağlı kalmak 2orundadır Yoksa ıhtılal, ışte bu Anayasa sınırları zorlandıgı veya gşıldığı zaman, sartlanm seferber etmeve başlar Yahut da o memleket, bır ıhtılâlı dahı organıze edebılecek durumda değılse, o zaman, Anayasa MENDERES'in DRAMI ı Ben artık bu kürnıde Anayasadan bahsedemem, havası ıçınde, Fakultesinl ter ketmıştı Bu mısaller çoğaltıla bılir 80 yaşında bır eskı gaze tecı, 80 mcı yıldonümunu ceza evınde geçırıyordu. Ve o gun ona, birtakım zıyaretler yapı ması, hedıyeler sunulması da onlenıyordu Eskı bır Dev'er Başkanı ve muhalefet reısı o lan yaşlı general ıse, lkıde bır hapse tıkılan damadını, hapıs hane kapılarının delıklennden gozetlemek zorunda kalıvordu Gazetecıler cezaevıne, artık Hıl ton adını venvorıardı Ve Harb Okulu gıbı bır dısıplm yuvası Mahpus subaylarımm bırakın, dıve haykırmak zorunda kala caktı Yeşılhısar yolunda mu nalefet baslsamnın yolunu, as kerler ve askerı araçlar kesmıştı Ama Inonü Ya\an da ynrur gıderim, dıye >ola duştuğu zaman ÜU askerler, ancak ıkı tarafa açılıp selam almak vazrjetıne gır dıler Ben bu olayların tafsılâtını, rahmetlı dostum General Yusuf Adıl Eeelıden aynı gunlerde dınledığim zaman, kendı kendıme sordugum tek sual şu olmuştur Bütun bunlar niçın' Ama bız, buruan ve benzerlerını, haydı hep mutad olav lar sayalım Iktıdann, bunların üzerıne eğılmeyışını, hele Menderes gıbı hassas, ıçlı ve merhametü bır adamın, bunlara goz yumuşunu, haydı bır gaüet tır dejıp geçelım Ama daha once verdığımız vesıkalar gos termıştır kı ıktıdar, hak.katen Yazan: AYDEMIR küle tedbirler düşünmüş, kararlara varnuş, mutabakatlar imnlamıştır. O halde bu böyle olacağnut göre, acaba. Menderes'i bu hatalı volda uyanp, onu, aacak Anayasa sınırlan içinde kal mava teşvik edemez mıydı? Yanı bu vuzden, hem Menderesi, hem partiyi ve ilrtidarı, hem de kendini, mukadder bır felâketten kurtaramaz mıydı? Evet, soru yerındedir Ve o zaman pe kçok aydının, hele ga zete, basın sahasmda çalışan ve tabıı kulaklan herkesten fazla dehk olan insanlann, hem kendı kendılenne, hem kendı ıralannda sorduklan bır sorudur Ankara'da basyazarlık da \apan bır (11 irsan olarak o devrede \nkara ve he!e ba sm çevrelerınde bu soru daıma sonılmuştur Yaşanılan havavı da hatırlarım Hele gnro ve Mecl"> toplantılan sırasında bu ha\a o kadar gerg ndı kı, va gazetede odamıza gıren ya evımızın kapısmı çalan her ın sandan adeta Olan oldu işin sonu geldi, gıbi bır haber bekler haldevdık Bu nıç'n böylevdı' Şunun ıçın bovleydı kı, ıktıdar partısınjı sa^duyulu ınsanlannın elınden de teşebbus artık çıkmıstı Çankajada bır şahsiyet'n sıluetı, sankı bu'un ola lara haKiıdi Ve inanalım kı, Menderes e kızanlardan çok acıvan lar vardı Menderes'e tezanları go'uvorduk ama, ona garaz duvanlan, ben hıç bır yerde gormedım Butun çaba ve şıddet tedbırlerıne raçıııen l niversitc olavları Anayasa sırarlarını aşmak uze redır Ve nıtekım aşmıştır da" rumu anlamıvorlar. O O halde bunlar dışında ve üstunde tedbirler almakta mutabıkız... Xıtekım bu vesıkalarda açıklanmavan, ama neşrettıguoz ya zışmaların \e temaslann konusu olan tedbırler, bırkaç gui sonra Demokrat Partı grubuna Ketır'lecektır Fakat bunlar ftrupta dahı mutlak bır tasvıp Rormeyecektır. Tenkıt edıleceKtır Karşısına dıkılenler olacakt'r Ama bu sefer de Menderes bu tedbırlen, eldekı bı' gılere bakılırsa, grupun dahı tasdıkını almadan Meclıse sevkedecektır Bu tedbırler ıse kısaca, Anayasaya a\kındır Ve bu Anayasaya aykın tedbırlen, hattâ rukumet bıle uygulamajı başaramayacaktır. Çurkü bızzat bu tedbırleri alanlar, bunlara ınanmamaktadırlar Bu tun basm, butun sagduvulu avdınlar, muhalefet, hatta vatandaşların çoğunluğu da. ar*ık işın sona erdığı kanısına varmışlardır. gelışijordu. Bayar, Menderes'i niçin uyarmadı? Daha once verd'ğımız vesika lar dedığımız kaynaklardan, şu üç noktadakı mutabakat, Ba yar ve Menderes arasında tam dır A \dalet cıhan atıldır, yetersızdir. Adliye Aekilı de öyle. A tdarei örfhe de, bir asayiş ve sükun unsurudur ımı. siyasî hedeflerimiz ı t maksatlanmız için yetersizdlr. Q ArkadaşJarımır da du Dİfil MODESTY BLAISE RCBBB SEM UAZrE CUJE.O/MZ Bir vatandaş ne diyor? Ben o gıinlerın havasını, o zaman Ankara gazetelerınden ikısınde başvazar olarak çalıştıgım ıçın çıktığım bır Karadenız gezısınde adını galıba «Gıresunlu Komisyoncu Bekir vev» Bekiroflu» olarak hatırladı*ım bır vatandaştan, en manalı şekılde dınlemısımdır Bekır ın ışı, a%akta îındık sımsarlıŞndı. Bır dukkam da yoktu. Bır kenar kahvede ve ben sormadan durumu özetledi Her Karadenızlı vatandas gibi uyanık, hareketli ve kolav konusan bıriy dı. Sozlen şu oldu« Efendi, bunlan biz xetirdik. Ama işleri bitmiştir. Simdi dua rdelim kf, memleket daha kotine (fitmedpn. hize bir ba? çıksın. \ma Gazi Paşs tibi bir b « ! Toksa ne olacstını Allah bilir... Bekır, fazla yaşlı da degıldi Eğer gene sağsa, galıba heni dogrulavacaktır Arkadaşlığımız bır otobus yolculuğunda başlamıştı Ben onun sımasım ve sozlerını hâlâ hatırlanm . Fvet işler iyı eıtmiyordu Ve vatandaş Bekır haklıvdı. Uftıktan da bir baş beklenivordvı Ve ne garıptır ki, bu gorüşu ve Partının kalesi olan Karadenız krjılarında. şu veya bu sekılde, nıce vatandaşlardan dınlemışım dır Ve gene gariptır ki, bunlann hemen hepsi Demokratlardı vıp gormeden Meclıs'e suruklenen olafanustu, arra Ana'sasa>a a\kırı tedbırlere gelelım Bu teabırler ıkı kanun tasarısında top'andı % Bir Meclis Tahkikat Komis\onu tesküi, # Bu Tahkıkat Komi'nonuna verilecek selâhnetler kanunu. Meclis eğer lüzum goıurse, bır Tehkıkat Komısvorunu her zaman teşkıl edebılır Bunda r Anavasaya ajkın hıçbır ta a£ yoktur Ama bu Komısjona \e rılebılecek selahıjetler, Anayasa ıle kısıtlıdır Eğer bu selihiyet, Anayasa smırlarını aşarsa, işte o zaman ıktıdar, Anayasaya karşı çıkmış olur. Ve meşruluğunu kaybeder Menderes le Bayar arasında mutabık kalınıp da, yayuılanan vesucalarda nıtelıklerı açıklanmajan, fakat olağanüstu olaçağı anlaçılan tedbırler bu şekılde grupa ve Meclıse getın'ınce ışte o zaman bır soru ken dıhgmden belırdı. Mademki De\let Reisı, Devlet Reisligi jetkilerini Ue aşarak icrava kadar inmıştır. Icra organının işleri ve vetkileri içınde olan konularla da meşEuldür. Basve Harbıve'de kendılenne veret salonlarını, şeref mevldlerıni avırdık. Ben kendısınıtı karşısınrta \e onları tevkıf edenlcrden bırı olarak hıçhır zaman sajgı duruyjmu terketraedırn. Bu arada ve eluıde sıgaravla odasına gıren bir Albav arkadaşı da, derhal kolundan çektım Dısarıva çıkardım.. Harbneıte kımseve tek hakaret snzü so>Ienmcmıştir. Askerı terbıyemiz ve kumanda kaaemesinde olmak vasfımız, banu emrederdı.. Herşey onu göstenvor ki, Demokrat tktıdar, ılerıyı goren ve sağduyulu bır onder ınsanın uyarılarmı bulsaydı, bu iktıdar kurban vermezdı . Sağduyulu bir önder olsaydı? Şımdi bu satırları yazarken, 27 Mayıs Ihtüal akşamırun er zıhnıvetı, o zaman Demokrat tesı gunü Harbıye'yi anlatan gorevh bır albayın şu sozlennı, nakletmeden geçemeyeceğım Onlara karşıvdık. Am» onlar eskı büjuklerimizdi. r (1) Kudret, Ankara Telgraf, Vatan YARIN: K. 555 Kızılay olayları.. KAGITCI 2 Gorrn Çıkan kısmın özeti Boğazdaki bır otelde enselenen «MUfettışler Mufettısı» Kudret Dağdeviren, yargılanmak uzere, jandarma rnuhafazası altında, dolandırdığı kasabaya fctırılmektedir. Kasaba halkı. jediden yetmişe istasyonda toplanmış, uzerlerinde, bovu, posu. kılık kıyafpti, alımı, çahmıvla bir «Buyuk 4dam» etkisı vapan ve bu rtkiden alabıldığine (avdalanma volunu bulan bu «uç kâğitçı» yı vumurta, (lomates, patates va da cakıl taşlari>le taşlamaya hazır bekiemektedır. Garsonu karakolda komserın kar^ısıncîaymışçasına urkuten bır «e'le bagırdı Başlarım ba=bajağı hıçmden Goster bakajım nedır o 1 . Garsonda bır an şafak attı: Domates, dedı 7 Bu elındekı Yumurta Patronun domate^ını sana nıye verdı' .. Kendı nereye gıttı' . Aptesaneve Pekı, domates] ardma nıve sakladın' Birden kendıne gelınce dıkkat ettı kı karsısındakı komser değıl arabacı Kel Mıstık t'. Nesınd'en korkacaktı Kel Mıstık'ın Bır gun oğle yemeğınden sonra patronunun tezgâha davanıp uvuduğunu uvku sırasında da «avıkladığı sevlerı hatırladı « Herıf belkı de basımızdakılerın adamı Ta^larsak cunhah du=ersek y a ' Ya bızı «ırmor^a basımızdakıler' Nemelâzım Çoluk çocıık sahabıvım ben'» Ha? Nıve «akladın domatesı ardına 7 Boğazı tokluğuna ça'ıstığı patronunun sınnı ne dı\e gızlıvecektı' He> şevı olduğu gıbi anlattı Patronu bır ruva gormuş, ruvasında boyle boyle «vıklamıstı Az once domatesı elıne tutuşturjp aptesane e dıye kırması nerdev. se gelecck trenden çıkma=ı pek mumkun adamı taslamak ıçındı Arabacı Kel Mıttık kerdme geldı GeTçekten de ha basımızdakılerm dolabına dolap dumemne dıimen aklına da akıl mı veterdı' cMufettisler mufettı«îi» pekâîâ da basimızdakılenn mı'İPtı sıııamss! ıçın rol vapahı'ırdı Uzaklardpkı trpn'n uzun «e«ı Arabacı Kel Mıstık geç kalmı^çasma ko«tu kalabalığa Arkadaşlar dedı Atın ellerınizdekileri' Kalabalık şa^tı Neden' Nıçın atacaklardı* Günlerdır kendılerim bu i = o hazırlamamı^ <e mıvdı' Herıf jandarmalann ara<;ınr1a kelepceh ellemle trenden ^nerken v uh çekıp taşlamn acaklar mı 7 Itıraz'ar yükseldi: Neden' Nıçın atacakmısız"1 Gunlerdır bugune bızi sen hazırlamadın mı? Korktun mu yoksa? Kel Mıstık sesını kısarak: Korkmadım, ve de korkmam1 dedi. Lâkin, ışın içinde 15 var.. Kalabalık az daha sokuldu: Ne ışı var 7 \ Aklınız ermez.. EiTnez=e erdır de anlı\alım? Her şeyi ınceden ınceye anlatmağa başladr A» once haber aldığına gore «Mufettışler mufettışının Istanbul'da, Boğaz'dakı bır otelde arkada=ları\ la kevıf çatarken >akalanmacı falan dumendı başımızdakılerın sivasetı Maksat. gozden duşen kolluktan ınen sıvıle geçen. >a da suç ışleven du'îkân buvuklerımıze karşı halkımızın ^vgı derece"=ırl olçmek' Hattâ ışıttığıne gore, adamı taşlarken polıs'er çevrverecek. alıp gotureceklerdı1 Tıen daha vakın'arda yenıden ottu Akıllara vatmıstı' Olur olurdu Başımızdakile» rın dubarasma dubara mı yeterdı' Bos \ere aerımaz başlarım ağrna sokmamaları akıllıca o udu. Ne'erıne gerektı el âlemm kcçısıvle kovun\ı Tren vorgun bır havvan gıbı fışıidıvarak nar» gırdığı sıra ellerdeki vumurtalarla domate» oatates, çakıl ta^ları bırer kıvıja usııllacık atı'm « eos ler trene sefkatle cevrilmi';ü U'an açk oHtınr1" ^«k olsundu su Kel Mıstığa Pardondu herıfe H' "ca vıldır vaptığı arabacılıeın hakk nı verıvordıı Her halde şehre "elen buvuklerden hınrin adamından î'itmıs olacaktı Nerden i'itmış olursa olsun fakır fıkaravı kurfarmıstı va iş f e' Tren Ee'mş, durmr'tu İnen'erle bncn er arasında birden o gbzı ktu Ke!ep<;etı el «1 e«nı$ omuzları, kenarlan kıvrık şapkası, znıt zmi znııt eden sarı avakkap'an Kel Mı^tık koşmadai once kask°tım çı^armıs•tı Kalabalık da akledprek ona u\dj H"rj bırlıkt» adaii vflere kadar eğılınerek selâınlandı Kel Mıstık Hos ?eldıni7 h»vefendi. dedı «^lnfettısler mufettışı« birden arabacı Ke' Mı«tıga dıkkat eni. tanıdı orıu Adını falan ınutnıu«tu ge'çı ama, ne zarar ? Cıgarasızlığın verdığı sersem lıkten b r an kurtularak' Hoş bulduk. Candarma'ar hemen yanlanna sokulup Kel Mu tığı uzaklaştırmak istedi!e'se de o Ne va''' dedi noluyor' Ben de sızden sayılırım aslanın' Ve fısıldadı DJşmez kalkmaz b'r Allah A'lah kimseyi kii'u ıftırava uğratmasın Bugun onav«a yann sana, oburpun bana. tnsan olan bir insan ne oldura dememeh ne olacam demelt Kalabahğı yararak önden koştu, gardan çıktı, arabasmın vanına geldi. Onlar da kalabalıkla bırIıkte ardmdan çıkmıslardı Candarmalar Kel Mı* tığın arabaeı o'duâunu anlamışlardı O ıana \urü duler Zaten Kel Mıstık da arabasma atlamış, ses lenıvordu Hemşerım, candarnaa, candarma kardaşlar^. buyurun' (Arkası var) Tiffanv İTIFFANY JONES Çankaya'da bir $ahsivetin silueti! Bu kiiçük olayları şoylece geçerek, bız gene konuya, yanı şu Bayar'la Mendeıes'ın, üzerlennde mutabık kaldıklan esaslara gelelım. Hani grupts bıle tas KULLANILMIŞ DİSEL • ELEKTROJEN GRUBU ARANIYOR Şırketımiz 160 veya 320 Kw takatınde bir disel elektrojen grupu aramaktadır. Grupun temiz kullanılmış, Batı Avrupa menşelı olması ve otomatık devreye gırmesi tercıh sebebıdır. llgihlenn ÎSTANBUL POR SELEN SANAYtt A S. Tuzla adresme muracaat lan rıca olunur. Tel Tuzla 102 (Cumhurıyet 3180) *°™ veresim: AYHANBAŞOĞLU jİNTİKAM YEMİNÎ 1 Iş'etmemiz otobuslerl İçin 54 adet 12 kat 900x20 eb'adında iç ve dıs şamrellen ıle bırlıkte 2490 savıh kanunun 31 lncı maddesı gereğınce kapalı zarf usulu ıle satınalınacaktır 2 Lâsfiklenn muhammen bedelı 58320 00 T L.'sı olup, geçıcı temınatı 4166 00 T L . 3 thalesı 15 Mavıs 1969 per«embe günü saat 15 00'de E S O îşletme^ı Komi'vununda vapılacaktır 4 ~îalıp!ılerın 1969 vılı Tlcaret Odası vesıkası ve seçıcı temınatları 1le bırlıkte kapalı mektuplarını ıhale saatınrier hır saat evvel Komisyon BaskanlıŞına vermi» olacaklardn v ıstada zuhur edecek gecikmeler kabul edıtmez 5 Şartname E S O lşletmesı Otobua Seflıgınde mesal saatlen ıçerıslntfe gorulebihr. 6 tstenılen sartname ıçın 5 lıra bedelle adrese gonderllebılir. Erzurum Belediyesi E. S. o. Işletme Müdürlüğünden Maden Beledîye Başkanlığından: 40S93. lira keşif bedeUl Belediyemize ait hamamın kazan kısmı tebdıl ve tamır edilmesı işı kapalı zarf usulö Ue eksıltmeye konulmuştur Bu işe sıt proje vcsaır Ihale evrakı her gCi mesaî saatleri dahilinde vazı Işlen kalemınde bedelsız görülebilir. Geçıcı temmat 3067 Iıra olup ihaleden Ikı saat evvel Belediye hesabma bankava yatınlacaktır Teklıf mektubu lcine temmat makbuzu 1969 vılı tıcaret ve^ıkası bu ışe pırebılecpgıne aıt Belerlıvemızden slınmış belge konulacaktır thale 15/5/1969 Perçembe günü saat U de Be I"dıve EncCmenınde vapılacak teklıf mektuplar ıh<) leden bır saat evvel Beledıye Başkanlığına vpri lecektır. İlân olunur. (Basm. 14477/ 5160; (Basın 14479/5159)