Katalog

Tjrkıyenin uzak köşelerinden biriade bır " Efkâr Tepesi" vardır. Bıradan bakınca ülkemiz bütüa scrunlarıva çelişkileriylo önümviza serılır. Fakir Baykurt, o tepeden fcakarak yazdığı bu kitapta ülkamizın durumunu çizmiş ve yorum getırmiştır.lkincı Baskı 7,5 TI». REMZİ KİTABEVİ EFKÂR TEPESİ Fakir BAYKURT umhuri 45. yıl, sayı: 16033 TtîRK DtL KURUIVITJ 1967 Roman Ödulünü kazanan KEMAL BİLBAŞAR ın cn güzel ve en son eseri MEMO ÇIKTI KURUCUSU YUNUS NADÎ Telgraf xe mektup airesi: Cumhuriyet lstanbul Posta Kutusu: tstanbul No 246 Telefonlar: 22 42 00 22 42 96 22 42 97 22 42 06 22 42 93 Çarşamba 19 Mart 1969 Genel Dağıtım: Tekin Yayınevl Aıüsara Cad. No: 51 İstanbul Feza Reklâm: 382/2830 Ankara Hukuk Fakültesi Profesörler Kurulu Ecevit, goruşunu açıkladı: Dubçek, Budapeşte Zirvesiııe başkanbk etti ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Ankara Hukuk Faküliesi Profesrirler Kurulunutl dıin yayınlanan bıîdirısindc Anayasa Nizanunı Koruma Kuuunu TPSEIISI ele ahnmnkla vf «Anayasa düzenini zor ve >iddete başvurarak değiştirmeyi hedpf lutan davran.şian önleyici hükumler yürürlükt«ki kanunlanmızda zaten fazlasiyle meveut bulunmaktadır. Bu bakımdan kıırulumuz, şimrli kanunlaştırıiınak istcnen tsttannm tamamen gereksiz olduğu gorus'indediiv d ervi Jnaektedir. Ögrenıldığıne göre, Hukuk Fakültesi Prolesörler Kurulu, tatarı uzerınde uzun tartışmalardan sonra, boyle bir bildlri yayınlama>ı kararlaştırmıştır. Bıldırıde aynen şoyle denilmektedır: •Ankara tiniversitesi Hnkuk Fakültesi Prolesörler Kurulu, raptıtı son toplantıda, «Anayasa Xızamına karşı işlenen fıillerın onlcrme^ı hakkmdaki kanun tasarısım* incelemekte görevlendirdigi özel komisronca hazırlanan raporu etraflıca görüsmüs ve neticede asağıdaki husnslann kamnoyunun. yasama orçanının ve devlet göre\lilerinin dikkatlerine sunulmak üzere açıklanmasına karar \erroistir: ANAYASA NtZAMI KANUNU GEREKSIZDlR Polise ölüm saçan Amerikalı esrar kaçakçısmın sevgilisi jandarma kordonu altındaki Göllüce'de konuştu; Varşova Paktı, Batı Avrupa'yı konferans masasına çağırdı DIŞ HABERLER SERVtSÎ BtJDAPEŞTE Çekoslovak Komünist Parti Sekreteri Dubçek başkanlığmda toplanan Varşova Paktı zirvesi, Batı Avrupa Ulkelerini, Avrupanın askert blols lara taksimini önlemek uzere, ıkinci kere konferans masasına dâvet etmiştir. Geçen Ağustosta Varşova Paktı orduları taraiından işgal edilen Çekoslovakyanın parti şefi, başkanhk ettiği oturumdan sonra, Brejnef ve Kosigin'le görüşmüş ve başkanlıktaki başarısından ötürü tebrik edilmiştir. Varşova paktı ülkelen, bundan üç sene evvel yaptıklan bir zırve toplantısında da ayni şekılds bır teklıfte bulunmuslardı. Türkiye saatı ile 18.00 de sona eren ve gece yansından sonra 01.00 da yaymlanan resml bildınde, Batı ve Doğu Avrupa ülkelerinin banş içinde yaşama politikası gtitmeleri tavsıye edılmektedir. Büyük veya küçUk sosyalist Avrupa ülkelerinin her türlü şart lar altında, sosyal sıstemleri ayrı bulunan otuz kadar Avrupa ülkesi ile banş içinde yanyana yaşarnayı arzuladığına Işaret ettıkten sonra bıldıride.«BaBi 81keler meselelerin sulhçü yollarla hallini engcllemekte» denilmektedır. (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) «Anayasa, mücadelenizi durdurmak isteyenlerin başına yıkılacaktır» BCLENT ECEVlT Hikmet CETİNKAYA Torbah'dan bildiriyor C H.P. Genel Sekreteri Bulçnt Ecevıt dun sabah, beraberinde mıüetvekıllerı ve ga/ctecıler olduftu halde Golluce koyune gelmış burada yaptığı konusmada, «Sizler, hak mücadelesi, insanlık mücadelesi yapıyorsunuı. Siıin, kanuna karsı eeldiğinizı iddıa edenlerin kendiîeri kanunlanmmn üstünde olan Anajasamua karşı geliyorlar, çiiniyorlar» demiştir. Güçbirliği tam bağımsızlık için mücadeleye devam edecek ANKARA, (Cumhuriyet Bü. TOSU) Turkıye Devrimcıler Güçbirliği adına dün bir basın toplantısı duzenleyen Tabiî Senator Kadri Kaplan, geçtıgimız hafta içinde 50 dev rımri kuruluşun işürakıyle yapılan toplanttda alınan kararlan açıklamış, «¥eni Kurtulu? Savaşı arabksız sürdürülerek Türk milletine mâledilecektir» demiştir. Basın toplantısında memleketımızın bağımsızlığma golge düşuren unsurlan sıralayan Kaplan, emperyalizmın bu unsurlan kullanarak «Ulkemizi tahakküm nncirine vurmaya çabştığını» ilerı sürmuş, bu durum karşısında ıktidann tutumunu eleştirerek, «Bu acı vercn gayrı millî durum karşısında. Türk ulusuna. bütün yurtseverlere düşen görev kurtuluş mücadelesine devam etmcktir» demiş ve devamla şunları soylemıstır: Demokratik hukuk devletinin vazçeçilmez temel unsuru olan düşüncenin açıklanması hürriyetlnin Anyasamızca da en genis ölçüyle tanınmış ve teminat altına alınmış olduğu gerçeğinden bareket eden Kurulumuz, tasannın, en başta bu temel kurala »ykırı olduğunu tespit etmlstir. Tasan, her yöne çekilmeye elverisli bnlanık deyimlerle unsnrlan ve kapsamı acıkça belirtilmeyen yeni «uçlar yaratmak bakımından «kanunsuz sne olmaz» ilkesine de kesinlikle aykırı düstnektedİT. Oüşünce alanında sınırlan belirsiı «yasak bölgeler» yaratmanın, yalnız fikir bürriyetini detil, fakat basın, öğrenim, bilim ve sanat burriyetlerini debüyük ölcüde zedeleyeee|ine nüpbe yoktur. B« ar«da tasanda getMlen ba« hukümlerîe üniversitelerin biiimsel özerklifeinin kısıtlanmakta oldnğnna özellikle belirtmek isteriz. Anavasa düzeninin, Anayasada satlanmı» olan Temel Hak ve Hürriyetleri kısitlama voInvla kornnrnak istenmesinin, hukuk mantıjçı yönünden çeli?iklifi bir yana, mpşmlnk y5nünden sakathtı da töıdtn nzak tntnlmamak gerekir. (Arkası S*. ^, Su. I de) Patricia Ann Sedds, polisin eline Ktçtiji gün bitkin ve pek zayıftı .. cezaevinde kilo aldı ve güzeüeşti Karaköy, Tolca Salonunda dört kisiyi öldürdükten sonra, cansız ele geçen gangster Camgoı Gary'nin sevgilisi Patricia Ann Sedds, dün 3 üncü Agır Ceza Mahkemesinde yargılannuştır. Kı?a bır deri palto ve dizlerinin beş parmak yukarsında kalan mıni etekle mahkemeye gelen Patricia'nm gangster Ralph Gary Bouldin'in yüzlerce polise karşı koyduğu gunrfen bu yana kilo aldığı ve oldukça güzelleştığı görülmüştür. Kendisine acıyarak bakan meraklılara, türkçe oğrenmek için cezaevinde sistemli bır şekilde çahştığım, kadm mahkumlardan ders aldığını söyleyen Patricia, babasının kendisine avukat tutmak için 10 gün bnce Istanbul'a geldığıni, avukatla goruştukten sonra Amerika'ya gıttiğinı sözlerme eklemiştır. Dört polıs ile Emnıyet Müdürlüğü Mali Şube gece bekçısının şahıt olarak dinlendiği du ruşmada, bır sure once serbest buakılan Alman Manfred Wolfgang Kuhn'un da rfuruşmaya getırilmesme karar verilmiştir. Hâdıseden sonra takma sakal ve bıyıkla yakalanan Alman'ın halen ele geçirılemeyen kaçakçı Bmgo hakkında bılgı vereceğı tahmin edılmektedir. Türklye ile Almanya arasmda esrar kaçakçıhğı yapan bır şebekenin reısı olduğu öne surulen Bıngo hakkında şımdiye kadar hiç delıl elde edilememıstır. llgılıler, Manfred'in ifadesinden sonra Patricia ile Bmgo arasmdaki bağlantının anlaşılacağmı tahmin etmektedırler. 48 saatten beri jandarma kordonu altında bulunan ve dun sabah koyun gıns kı'mındaki yol üzennde araçlara bındırilen jandarmaların kadınlara küfür ettıklerinı, yerlerde sürükledıklerıni Bülent Ecevit'e soyhyen Gollüceliler, «Biıi, denize mi dökecekler?... Bizi kursuna mı dizecekler? . Ne yapacaklarsa yapsınlar, ama iskence vapmasınlar» demışlerdır. Bulcnt Ecevit, Gollücelilerin isteklennı teker teker dınledıkten sonra koylulere sunlan soy lemıştir: «Bu Anayasa, sizin Anayasa mücadeleniıi durdurmak istiyenlerin basına yıkılacaktır. Sizlerin oylarınızla size ba iv kenceyi yapanlar, yıkılıp ?ideceklerdir. Kendi köylüsünün kadınını düsman yerine koyup, •na yaralıyanlar ve varaladıktan senra 3 saat tarlada bırtvArkadaslanm, kendinize b&kim olacaksınız. Kannnları çitnemeyeceksiniı. Size eziyet edenler, kannnları çifnemektedirler. Yasaları citnemektedirler. Bütün millet sizinle beraberdir. Onlara dersini verttektir . » k*«İM, IIMM değillerdir. £k CHP Ortak Grupu, ön seçim konusunu ele aldı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) CHP Ortak Grupunda dün bn seçunler konusu, Cevdet Aykan' ın verdıği bır bnerge üzerıne gö nişülmıiş, bir konuşma yapan Genel Baskan Inönü, «önseçim usulünün demolcratik olnıayan yanb.9 yoüardan yiirütülmesinden yıllardan beri çok sikâyet topladık. Ama nasıl Mr yeni usul getireceğiz bu meçhulümüıdür» demiştir. Inönü, kısa konuşmasında aynca şunlan söylemiştir: «Bildiğinlz pibi, gunün başlıca meselesi, seçim kanunu üzerinde nasıl bir karar vereceğimizdir. Adalet Bakanı, geçen yıl bu konuda siyasi partilerin görüşü | nü istediğinde verdiğimiz ceva bifleştiıildi Süveyşte Mısır ve İsrail topl^n yine konuştu [DIŞ HABERLER SERVİSt] Köylüler ağladı Kurtuluş savaşı «Yeni Millî Kurtuluş Savaşı aralıksız sürdürülerek Türk halkına mâledilecektir. Bu mücadele şüphesiz ki, pençesini env m u d e hissettiğinüz Amerikan Empervalizmine ve onun içimizdcki işbirlikçilerine karşı yapılmaktadır. (Arkası Sa. 1, Sü. 4 de) Itolyo da Türk isçisi isfiyor Tokcr; ferdî mesken kreâisi esaslaruu açıkladi Istanbul'da bulunan Çalışma Bakaru Turgut Toker, dün İtalya'nm ülkemizden işçi istediğınl açıklamış, ferdi raesken kredılerı hakkında da bılgı vernuştir. Önce ışçılerın ihüyarlık cidentılerıne ait kanun tasarısı hakkında Çahşma Bakanı, tasannın Başbakanlığa sevkedıldığmı, onü muzdeki hafta içinde de Mıllet Mechsıne ıntıkal edecegini sdylemıştır. Tasarının kanunlasacağını «kuvvetle tahmin ettiğini» sbyleyen Turgut Toker, işçilerin mesken sahıbi olabılmeleri için bugüne kadar tatbik olunamayan «Ferdi Kredi» konusunun da halledıleceğini ıfade etmiştir. Çalışn.a Bakanı, «Ferdi Kredi» konusunda ozetle şunlan löyletniştir: «tlk safbada Sosyal Siçortalar Kurumunun elinde bulunan ve kurumnn bundan sonra alacağı arsalar tizerinde işçilerimizin ferdi kredi esasına göre, mes(Arkası Sa. 7. Sü. 1 de) Patricia Ann Sedds bu defa güzelligi Ne dikkati çekmiştîr. Gary'nin yüzlerce polise karşı koyduğu günden bu yana bir hayll kilo alan Patricia Tiirkçe oğrenmek için sistemli bir şekilde çalıştığını söylemiştir. Üniversitedeki çatışma için iki öğrenci nezarete alındı Koylülerın hıçkıra hıçkıra ağlamalan karşumda konuşmasım zaman zaman kesen Bülent Ecevit, daha »onra söyle devam «tmistir: «Savas selir, 5nce cepheve kövlüler surülür. Burada yasıyanlanmızın sebit düsmüs yakınlan vardır. Niçin şebit düsmüslerdir. En yaslınız 95 yaşında olsa bile, köye ne laman yerleştiğinizi bilmiyor. Demek ki, bu topraklann hakikî sabibi sizsiniz. Ama çok sonradan gelrais 3 insan, sırtını isbasındakilere davıyarak topraklannıza el koymnşlar. Bu topraklar (Arkası Sa. 7. Sü 2 de) Suveyş bolgesinde Israıllilerls bı uzun zaman tartışarak bul I muştuk. Bu mesele üzerinde { Mısırlılar arasında, dün de 2 saat süren karşılıkh ateş teatisı olusul olarak ve esas olarak bir muştur. Bu, arada Urdün Kıralı vaziyet alacak mıyız, almayacak Huseyin, verdıği bir demeç'.e, mıyız? Parti Meclisinde bunu Arap cephesinın birleştirildiğini görüşeceğiz. Biz Adalet Bakanıaçıklamıştır. na feçen yıl taslak üzerinde partilerle birlikte tecrübeli hâkimBEYRLT Kahire Radyosuler ve ilim adamlarının da katınun bıldırdığme gore, dKin sabah (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) (Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) Ûpera'nın açılış töreni için sanatçılar Demirel'e telgraf çekti 23 yıldır ınşaatı devam eden ve nıhayet ay sonunda hızmete gırecek olan lstanbul Opera bınası «Kultür Merkezi» nm açılış prog ramı, sanat çevrelerınce tepkıyle karşüanmış, programın değiştırJmesı ıs'enmıstır. îlk geceye, Kahıre operasınm açılışı ıçın bestelenen «Aida» operasının konuşu, tenkıdın birıncı noktasını teşkıl etmektedır. l^ranbulun turlu sanat alanlannöa un yapmış kırk sanatçı ve (Arkası Sa 7. »u 4 de) Reklörlük ders dışı toplantıları yasakladı «De\rimciler» ile «Komandolar» arasmda dnceki gun meydana gelen ola>larla ılgılı olarak, lstanbul Üniversitesi Yönetım Kurulu ünıversıtede ders dışı toplantılar yapılması ve duvarlara yazı yazümasıra yasaklamıştır. Bu arada Savcılık, üniversıtenin resmî muracaatınv yapmadan önce soruşturmaya başlamıs, bu aracîa oğrencılerden Denız Gezmış ile Selâhttın Okur'u nezaret altına almışnr. Rektor Egelı, Yonetım Kurulunun d"un uç saat suren toplantısından sonra şu açıklamayı yapmıştır: Çanakkale zaferî törenle kullandı ÇANAKKALE fTurhan Narieı bildiriyor) 18 Mart Çanakkale Zaferi'nin 54. yıldönümü, dün yapılan törenlerle kutlanmıştır. Cum huriyet alanında yapılan törene. hükumet adına Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Refet Sezgın, Çanakkale savaşlanna katılmış o lan gaziler ve eski muharipler, Millî Mücadele kahramanları, yük sek öğrenim gençliği, orta derece li okullar ve askerî birlikler katılmistir. 9.45'de Vali, Garnizon Komutaru ve Belediye Başkanı, törene katı lanların bayramlarını kutlamışlar, daha sonra Atatürk Anıtı ö(Arkası Sa. 7. Sü. 3 de) Anadolu Ajansı Grevinde taraflar anlaştı «Son olaylarda molotof kokteylleri patlamasının yanında silâh kullanılması ve bir vav(Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) ANKARA (Cumhuriyet Bürosn) Anadolu Ajansmda sekız gun önce baslavan grev konusunda taraflar dun anla?maya varmışlardır. Turkıye Gazetecıler Sendıkası Grev Komıtesının yayınladığı bildiride, toplu sozlesmenin imzalanmasma kadar greve «Simdilik» ara verildlğı açıklanmıştır. (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) A. A. Efsanı Anadolu Ajansı grevi bir efsane} i yıktı. Bu efsane büüıin basının ve radyonun büyük ölçüde Anadolu Ajansiyle bcslcndiği idi. Sekiz milyon liralık bütçesinin 7 milyonunu hazineden yardım olarak alan ba garip tesekkül, gercekten şimdiye kadar böyle bir efsaneye hem kendini, hem de etrafını inandırmıştı. Ajansın teleprinterleri durunca ga zeteler habersiz kalacak, radyonun haber yanı da felce uğrayacaktı. Oysa grev bir haftayı geçtniştir. Ne srızetoler haber sıkıntısı çekmiş, ne de radyonun jayını durmuştur. Gazetelerin Ankarada ve çeşitli yerlerde knrduklan biirolar normal haber alma göreviııi verine getirmekte, radyo da kendi imkânlarıyle dinIeyicilerinl habersiz bırakmamak tadır, Bunlara ek olarak İki özel njans'ın gayretleri de bir boşluğun yaratılmasını önlemektedir. Aslında Anadolu Ajansı, Anay««anm âmir huknıüne rağmen tarafsırlıktnn kavriıemdan beri eski Itibarmı >avas >avas ylrlrmekte idi. Tek yanlı haberler yayınlandıkça, hele ajans. habercilik fonksiyonuna tamamen aykırı olarak ruportaj yoluyla, yorum yoluyla açık övücülüklere giltikçe bu yitiriş hızlanıyor, fakat bunu yalnız müessesenin ybneticileri değil, bultenlerde övülenler de farkedemiyorlardı. Üstelik Anadolu Ajansınm haberleriyle gazetelerin ve TRT'nin gazetecilik ölçülerine göre kurulmuş, bağımsız caltşan haber bürolarınm, özel ajansların aynı konu.ardaki haberleri, değerlendirme bakımından mütemadi.ven çelişiyor ve bo çelişmc haklı olarak giivensizlik yaratıyordu. Ne var ki yukanda da* söylediğimiz gibi ne yöneticiler. ne de h,ükumet, aiansın makineleri durunca>a d"k gerceği göremediler ve ajans'm eski önemini kaybettiğini hesaplayamadılar. Simdi durum açıkça ortaya çıkmıştır ve hrrhalde yıkılan efsane frerek yönetirilerin. gerekse iktidarm gözünü açmülıdır.. Ajans retkilileri gkzetecilerle anlafma Bir genç, Bulgar askerinin silâhlı saldınsına uğradı EDtRNE, (Rıza Ataktürk büdiriyor) Edırne ye 14 km. uzaklıkta tğne^i Koyunün kuzevınde ve Bulgar finırına 300 metre mesafede AH Koker adın da 16 yaslarında bir genç, bir Bulgann silâhlı saldınsına uğrarrmhr. Dun saat 13 30 sıralarında cereyan eden olayda. Bulgarın elinde hafıf bır makınrlı tufek ile n^Kınoh tabanca olrîııâu anlaşılmı'T (Arkası Sa. 7, Sü. 2 de) TÜUKIYEYI USTTKN ÇKKMEK KAFİ DEĞİL; KALDIR.VAK DAIIA MLESSİRDİR. Sulfman ya vardıktan sonra bu konu üzerinde durmalı ve müesseseyi Anayasanm öngördüğü tarafsızhğa kavuşturmalıdırlar. Devletten her yıl milyonlarca lira alan bu müessese elbette ki hükumet icraatına ait haberleri de diğerlerinin yanmda verecektir ve vemıesi de gerekmektedir. Ancak bütün mesele hem haberler verilirken bağnnsızlık ölçülerini iyi ayarlamak, hem de siyasi haberlerde tarafsizlık ilkelerinden aynlmamaktır. Atatürkiin emriyle kurolan Anadotu Ajansı, oğer bunu yapabilirse. trüvenilir kaynak olma niteliğini veniden karanabilir ve itazetelerln. radyonun önemli haber kaynaği hâline yeniden gelebUir. Fahri Atabey, işçi temsilcilerinin birden doluvcrdiği makam odasında şaşkın bir halde olanları seyrediyor. (Fotoğraf: Selçtık AYBATAR) İşçiler, Atabey'den ikramiyelerini istediler Belediye'nin çeşıtlı ış yerlerinde çalısan Genel Iş Sendıkasına bağlı 8 bin işçı adına, dün 150 ışçi temsılcısi tstanbul Beledıys Sarayın» gelerek, Başkan Atabey'den 3 Mart'tan beri odenmeyen ıkramiyelerinın venlmesinı ıstemışlerdır. Belediye Başkan'nın makam odasına kısa bir sure içinde doluveren işçiler, Atabey'e verrfiklerı sözlü ultımatomda, ikramiyelenn önümüzdeki perşembe gunune kadar venlmemesı halınde, bulundukları iş yerleTİnd» toptan oturm» grevine gıdeceklerını büdırmışlerdir. (Aıkası Sa. 7, Sü. 3 de)