Katalog

SAHÎFE t f d Aralık 1969 CUMHURTYET y 1969 Devriminden önce sorunu, siyasî partilerce sömürulmüştü. Vaitlerine v e Hükumet programlanna lağmen sozünde durmayan, 193« 1981 dönemlnde bir türlü gerçeklestiremeyen düşük Demokrat Parti iktidan, sorunu çöıümlemek ve yasalaştırmak yeteneğinden yoksundu. Daha doğrusu ashnda böyle bir niyeti yoktu. Memleketi ekonomik ve sosyal yönden eoküntüye sürükleyen. siyasal rejimi bunalımlara 1ten bir tutum ve davranış, içinde idi. Dikta hevesine kapümıştı. Kısaca v e başlıca bn nedcnlerle nmaadan kaçar gibl Demoktatik bir mfiessese olan topiu sozlesme v e grev dfoeninden uzaklaşmak ve kamu oyunu hiçe sa>mak v e oyalamak yoluna sapmıştı. Diğer yandan, grev denüince, korku ve dehşet salan. ideolojik, yıkıcı ve sınıfsal bir hareket hatıra getiriliyordu. Mlllî ekortomiyi ve endustriyi altüst edecek samlıyordu. Biliro adarnlarımn, muhalefetin, basının ve işçi çevrelerinin uyarmalarına. acıklamalarına, yayınlarına ve savunmalarma karşı yine de olumsuz bir hava yaratılmıstı. 1S61 de. Kurucu Meellsteki gorüsmeler Mnsında bütün konuşmacılar gre\iıı. temet haklar arasmda yer alrnıs v e Ana^a^a temioatı na baflanmts olmasından >ana hulunmuşlar re memnunluklannı açıklamıslaıdır. Biı tck kisj bile karşı çikmamıştır. <lı. lURKIYE'DE GENEL SREV SORÜHÜ Suphi Nahit OKAY İKTİSAT FAKÜLTESİ UZMAN] letlere sunmuştu. Batı ulkeleri Ana>asaları, grev hakkiDl tanımıştı. Bütün bunlar Türkiyeyt de etkilcmiş ve müsait bir ortam yaratmıştı. Bundan haşka, hırsli politikacılarm, çıkarcı \e somürücu cevrelerinin dannadağın edilme^inden ve Demokrat Parti iktidannm yikılmasından sonra devlet yönetimine elkoyan Millî Birlik Komitesinin, içtenlikle, inanarak ve isteyerek yeniden Demokratik bir Hukuk Devleti kurmak araaciyle Bilim Kuruitına hazrrlatmış olduğu Anayasa Tasartsmda, grevin de, Temel Haklar arasmda yer almıs olmasuıa önemle ijaret rtmek lsteriz. endiklar Kanunu, tş<;i Kurulu^larrna siyasetle uğraşma> ı yasaklamıştır, Grev kararlarının alınması \e ujffulanmaya konroası içci sendikalanna hasredilmi} ve bnnlarm kanuni gorevleri ara&ında bnlunmus olmakla sbasî grev >asağı bu yoldan da Anayasa doğruhusunda teyit edilmlştir. Toplu iş sözIeşmfM. çrer ve lokavt yasası Ise. grevleri Isyeri \e işkolu sevi\e<inde ttıtarak düznılemişttr. Yasada. genel \eya da>anışma grevi konusnnda hiçbir hiıküm buHınmadığı gibi. hükumet tasansmda >e battâ Tutk Iş'in tTürkiye lşçi Sendikaları Konfcdnasynıranun) hazırladıği taslakta dahi ber hangi bir açiklığa rastlanmamıştjr. <2\. Ba arastırma ve incetemenin SORUCU. bütün iskollannı kapsayacak nitelikte oygulanacak olan gene! rrevin. kanun dıçı kaldiğinı ottaya koymaktadır. kanlijrm» sonnlmaş oldujtunu basmda cıkan haJberlerden ö|Tenmi; bulunuyoruı. Yedi >ıllık uygulamanin ner döneminde geçirdikleri Imtihanlarda Türk işçileri ve onlarm bilgili, tecrübeli ve basiretli onder ve yöneücUeti büyük başarı kazannuşlardır. Birkaçj dışında grev olayları, Anavasa \e Vasalar çizgisinde yürfitühnüş ye toplu sözleşmelerle sonuçlanmıştır. Bu duruuı. Turkbede genel grevler i<;in de elverişli ortamın varlıjhnı hissettirmektedir. Açıkca söylemek gerektir ki, teorik olarak en çok korkulan ve kaygı uyandıran yönü. genel Rrevlerin kolayiıkla siyasî nitelik alabibnesi ve iktidann ele Keçirilmesi sutetiyle demokratik düzenin tahribe uğraması ihtimalidir. Türkiyenin bujtünkü koşulları. Atatiirkçü ve Anayavrcı kahraman Tnrk Ordu«nun varlığı. Tnrk aydinlannın ve gençliğin idealizmi, Türk işcilerinin, Vıder ve yöneticilerinin yurt severliği. biİRİ v e tecrübesi. »ağduyu ve Anayasaya bağlılıklan Demokratik düıenin ve Anayasa egemenliğinin en büyük temlnatıdır. Bundan başka. genel grevler aslında çok kisa sürelidir. Kanunla düzenlenirken, Batı ülkelerindeki uygulamalar gözöniinde buIundnrtularak bzüne dokunultnamak şartiyle sakıncalan önlenebiUr ve gereği gibi sınırlanabilir. Fakat her halde genel grevlerin tamanı gelmediğine ve memleketimiz içhı elverisli bulnnroadığına hiç kimseyi lnandırmak mttmkün değildir. Paşa Politikası Ts'asıl oldu? Grev hakkının kapsamı B ellibaşlı asamalann niren^i nokUIatma değinerek söyliyelim ki. Tıirkiye'de Ifel kamu oyu ve stnıt bilincl belitmeve ve gelişmeye başlamıstı. 1945 dan heri cok partili siyasal yaşantı>a giriluıişti. 1347 de başlamak ülere Türk işcileti hızlı olnıa"«ı da bclli bir oranda kanunla teskilâtlanma imkânına kavusmuştu. Birlesmiş Milletler, İnsan Haklan Evrensel BildirMni kabul ve ilân etmisti. Uluslararasi Çalışma TeskHâtı IÎLO). sendikalasma. birlesme, kollektif muka\ele ve grev haklaruıa liişkin soıleşmeleri onamış \efiyedev ürk Anayasaunda grev hakkı, mutlak olarak v e bütün kapsamiyle tanınmıştır. Yalnır siya«i grevleri öıılemek için, 4". maddede (iscilerin işverenlerle olan münasebetlerinde ikti'adî ve sosyal durumlannı korumak ve düzcltraek amacı) belirtilmiştir. Bu ilke. siyasal maksatla kuHanıl.irru. acnârını açıV ça sostermesi bakımından müessesentn esprislni ve hukukî niteliğini teşkil etmektediı. Bunun dışında grev hakkının na^ii kallanıla caği. istisnalann neler olabilefejti özel Kaırana bırakılmı$tır. T Sonuc K 'D (2 Yeni kanun teklifi B au Slilletvekillerince, Sendikalar Yasasiyte 2T5 «ayılı Toplu İş Sözlesmesi, Grev ve Lokavt Kanununda deçiîiklik yapılmasını öngören v e genel gre\ muosse»esini de kapsayan bir kaaun teklifinin Millet Meclisi Baj anun teklifini olumlu karsilamaktayıs. Türk parlâmenterlerinin de aniayıs gösterecekleri kuvvetle »mulur. Teklifin. hükumetçe de benlmsenmesi ve desteklenmesi suretiyle Yasams Organından geçerek kanunİHSnıası beklenir. TenrâlcUer MecV.si Tutanak Dergisi: 1961 Sendikalar, Grev ve Lokavt Haklan: Türktj ya>ınlan, No: 35, 1964: ANKARA GUNDEN GUNE Bir otokritik TFSEKKİIR Çekmeirte ©Tduftum hastalığımı teşhis ederek basarıl' bir amelıyatla beni sıhhate kavuşturan Ankara Doğumevt Bajtabibi sayın meşai arkadaçlarına; hemşireve hizmetlilerine gazeteniz »r»cılığı ile sonsuz teşekkıirlerimi bildiririm. K. T. T. Ö. O. Öfcrettra Üyesl LÜTFtTE TANY10Ü Cumhurlyet 14992 Cmit Taşat'ın Cumhuri> ettc tanınmıs isimleTİe Taptıgi «rvimH röportaîları. ne kadar severek okuyorum bilemezsiniz. ZcUi suallerc kattığı cspTİlcı. sütun doldurma kaygusundan nzak. noktalan.alatla keııdi şanına uygun yeni bir biçim içinde bu memleketin büyük dcdiklcrini, nc ifüzcl tanıtıyor v e onları încecik kalem rötuşları ile ne guzcl târif \ e tcşhis ediyor. Bunlardan biri: FP>7İO*1U kendi kıısurunu mcrtce açıklamış, «En büyük kusurum fcvri oluşumdur'.. di>or. Başka kusurları da var Feyzioğlunun, çok rekidir, normal insandan akıllıdir. fakat büyük hirsı. başkalanna M>Z geçîrme arzusu maalescf zekâsından ve akluıdan çok, ama çok listündür. Gecen gün bir Fransi7 «azctesinde bir yazar Vietnam savaslarmdan bahsederken; birbirine karşı kılınç kullananlar diyor, sert Ririlirlerse, kılıncın biri ortasmılan kırılır. fakat düello cilvesi yaparlarsa, kılınclar birhirinc sürtune sürtüne bilenir keskinleşir, korkuyorum ki, diye ilâve edi\nr. Nâsırın kılmç bileme oynnu İsrailin iünırüsüna sivriltmesin! Fcv7İoçlu. «Maalesef levriyim» diye üzülurken denıek istiyor ki. 7ekunm, aklın bana dikte ettlgi şeyleri. yüksek dozdaki lıırMm dolayıshle Ziiptedemiyor, vaktinde kullanatnıyor, kıhncımv bilcyeceğime dank dije \urup kırıveriyorom. Sonda kılınçsız kalnorum.» Aklı ona emretti ki. lnönünun tribiinunde adım adım >üksel»in. sıra«ı gelinceye kadar sabırla beklesln!.. ama neylersinu ki, hırsı onu son hasamaktan asaği dürtüverdi. j Bir san Meclis kürsiısüııdc eski Maliye Vekili Cibad Bilgehan Vr akıllı uslu tartış^nası ona yetjtlerli. as,aği(Tan.'~'fal?ba Ornan Blrgiften aldiffi bir kopya ile Eakanı olmayacak. olsa da söyleume>ecek ve i«bat edilcmivecek bir olayla ithatn edince mahçup oldu.. Dünya basma vıkıldı. Evet o da pişrnan: fevri hareket ederek: «Bana değer vermis insanları kırıvorum» demck istiyor doğnıdur. Çünkü Fr^ziojrlunun arkadaşı yoktnr. Onunla siyasl çıkarlarda bir süre anlaşanlar sonra da o çıkar dâvâsmda, Feyıioğlu hisselerin bii>üğü iizerine oturtnak isteyince ondan seslt veya sessiz uzaUaşanlar vardır. Fe\Tidir. onun icin direksiyonu hirden revirir. arabayı şarampola düsürur. fevndir. kendiııc kızarağına orava \iraj yapmış olan karayollan muhendisine kızar. boğazm dokuz boğum olduğuııu bilmez. eğer karşiMiıriakiııp kotu bir soz sö>Ieyecek. onun kalbini acı bir lâda dağla>acaksa bunun zevkinden keııdini ne pahasına olursa olsun mahrum ederaer pat diye sğzından lâfı düşürür. Ya hücuma ge«ince kendi kıhncmı kırar. ya başkasının kılıncını sivriltcrek kendisine zarar verir. *** «En büyük knsurum fe\ri oluşumdıır teshisinl. kendi kendisi Için soylemış olduğundan şu satırlan o teşhisi gcliştirmek ve genişletmek ve belki de keııdNne yararlı olmak ımümkün değil ya!) için Tazıyorum. Bnna rağnıen cok korkuyorum ki bu yazıyı okuyunca fe*Tİliğin gereklerijle hic dcğilse içlen içe bana kotü kotü söylenecek!. Halbuki ben onun ıcin buııdan on sene evvel ne kadar pembe ve uroitli ruyalar gormuşttını. Ciltntl llrı Dr. ZİYA DURMÜŞ'a «Devrim» çazptesinin ba baftaki sayısında, Ismet Pasa'v» dejtin pek «ilsinç» bir ola> anlatılıyor. C.H.P. Parti Meclisinin son toplantısında ortaya çıkan bu olay, tnönü'nün kisiligi bakımından bize uvarıcı bir ders niteligi de taşımaktadır. «Uevrim» gazetesinde cıkan haber sudur : «Partı Mecli'i 'artısmalarınrfa. e<=kı C H P Genel Sekreter Yardtmcıs'. Pa^a'ya da onaylalarak, înonu'nun bif sırnnı açıkladı. Boylece anlaşıldı kı, 1965 seçımlerınden sonra evlerde gızliden başlayan «ortamn solu» toplantılarında, cunta'nın bası Ismet Paşa imis. Feyzioğlu iıe mucadelesıncte. Paşa. orta «ol gruplaşmayı belli etmeden perde ardındatl >r>netmı». Muammer Erten'in Parti Meclisindeki açıklaması şbvle : « Ortanın soluna benim hızmetitn asla küçüm=enemez Satır. Genel Sekreter iken evlerde gizü toplantılar yapılıvorrfu Toplantılara beni de çağırıyorlardı. Merkez Yönetım Kurulı uyesi idim. Durumu Paşa'ya açtım • Pa«am. ben bu hareketı desteklemek istiyorum ama, Merkez Ybnetim Kumlu uyeîi o.arak statüm. toplantılara katılmaya uygun düşer mı? Emnnız nedir? dedim. Pasa'nın cevabı sövle oldu : Bir dâvaya baçladık. burun basansı geıekİT Bu dâvay, basarıya ulaştırraak için her vasıta rr.eşrudur.. Muammer Erten, bu sözleri Paşa ya onaylatmak ıstedı. Pasa d'a . Evet. öyle oldu, dedi.» Tnkarıdaki olay önee inamlmaı eibi gelir irnana . Ne var ki, tsmet Pasa'nın agzıyla doîrulanmıs bir jterçektir. Ve gerCekli|i oramnda C.H.P.'ye egemen olan «Pasa polıtka«ı» nın eigerini göstermektedir. Dnrumu daha iyi değerlendirmeleri icin politika kulislrrİAİe yakindan ilgilenmiyen oknrlara biraz acıklama yapmak «erekir. 1965 seçimlerinden sonra CJ1.P. içindeki solrular. \nkara'da Cizli toplantılar yapmaya haslanııslardı. Sık sık bir ara^a ırlivorlar. parti Tönetirnini ele Recirip, solculnin C.H.P.'de iktidara getirmek için çalı«malar vapıvorlardı. Ismet Pass'nın bu toplantılardan görünürde haberi \oktn. Gerçtkte solda «ruplasmayı dikkatle izlivordu. Maammer Erten'in ararılıgıyla istihbaratını vapıvor. ama daima trri plfinda kalıvordn. 18'inci Kurultar'da orta sol ekibi meydans atılarak itk mevdan muharebesini vermisti. Pasa, gene geri plânda idi. Hançi tarafın asır basacaeına bsknorda. Denge «zmanıvdı Pasa Fikirler ikinci plând:ndı onan icin Catıimada Bülent Ecrvit ve arkadasları aSır hasmava baslavınca, Pasa'nın destefinl kazandılar. Kicr hafif kalsalardı Pasa'nın desteH «öz konns» deiildi. Zira. Pasa. fikirleri hir kalemde silip. Halk Partisi'nin «»6 kanadıvla vuriirnt^e hazırdı. Bir narii lideri diisünün ki, parti içinde dahi kendi fikirlerini sö\ lemektcn çekinir Kürsiive çıkarak : Arkada^lar. biz solcu^az, antiemper.valistiz, vabancı sermavenin sömürü<iüne karsı, toprak rtforntDndan yanayıt.. divemez, tki kere iki dört ederceüine kesinlikle Törkiye'nin vararına olan fikirleri sa\ ntiabilmfk icin denge hesaplan içinde kılı kırk varan Pasa, «eizli baberci* knllanarak parti içi gelismeleri gözler.. birtakım srtrli ovnnların, kaHs manevralarının basında bnlunnr.. fikirlerini actkça söyliyeeek verde gölgeli ilişkiler knrup akıl almaz entrikalara Kİrer.. partinin önemli kisiierini bn entrikalar için kulianır... Ve politikasını : « Dâvavi bp^aîiva ula^tırmak için rıcr vasıta mesrıMur » preniibinde vofnnlastırır... O parti de elbet fokur foktlr kaynar cadı kazanları... Jnsanlar elbet birbirine girtr . Ve en do|rn fikirler bile ktılis manevralarınds yozlanr. Simdi Maammer Erten'in ve Isnıet Pata'nın dnrnmana bakınız : « Dâvavı bafarıya ulaftırmak ıcin her vasıta meşrudur..» ilke«inde anlasıp, girli iliskiieT sÜTdürmüşltr... Erten soruyor Pasa'y* : övle olmadıraıPasam? Cevap veriyor tsmet Pasa : öyle oldu. Do|rusn pek yamandır lsmet Paumıı .. Gün geçtikee daha iyi anlı.Toruz bn gerçeği .. Ve Tann nznn ömiJr vrTdikçe. daha iyi anlırseaiıt. 1 TEŞEKKÜR Kızımız: kardeırmiz: baldtz; hala ve teyzemiz Cerrahpa?a ve Hasrki HasUhaneleri eskl Eczacısı Nezihe TAŞBAÖ'm has'alığında; tedavisi için e meği geçen her ıki hastaViBne profesör ve klinık seflorine; vefatmda cenazesine gplerek; tflcfon; telgrat ve çeienk goo^ dertnek «urettyl» K ı m m tjayi la?mak lutfunda buîunan bü • tun dost: arkadaş ve skrabamıza teşekkür ederiz AtLESt Cumhurlyet 14998 "•••••*<•••••••< •••*>«»•••••••••••• •«•••••••••••(•| >(ll(>aaaBaa j •«««•••>. HER SALI HADİSE OLAN MEVLIT Kıymetli Te sevgİU bü\ügutnüz Fünızan M. SEZER'in «ziz ruhuna Ithaf edilmek ıııwe velatının *0. gunü 17 Aralık Çarsamba dğle nama7]ndan sonra K'sıkh camimde Fatıhlı kardeşler tarafından Kuranı Kexim ve Mevlidi Scrif okunacaktır. Arzu eden do=t; akraba ve kendisini sevenlerin bulunmalarını rlca ederiz. Bemsimi: Füruzide Selim Kızı: EJdehran Türek Damadı: Sart Türek Cumhurlyet 14988 BU SAYISINDA TÜRKIYE EMLAK KREDI BANKASI (Basın: A 1903726987 15002) CHP'DEKİ KAVGANIN BÜTÜN ÜÜ AYRINTILARIYU İÇ YÜZÜ Bilinmeyen yönîeriyle Acı Bir lıtihal Ölümünün 696 ıncı yılında elinizden bırakamıyacağınız size huzur verecei ve dınlendirecek: hak âşığı HASTAŞ SKANDALI • Yalnız DEVRİM'de... Haiktan toplanan 13ft mllyon Ilranın akibeti ne oUcak? • • K E N T OYUNCULARI BU AKSAMDAN ITIBAREN Esbak Dahiliye Nazırların dan Said Eîendı «e Tepedelenli Ali Paşa ahfadı; Manastrb Rıza Beyin tonınu: eski Valilerden Mehmet Galip Beyin ve Mukbile Hanımın oğlu: Antep eşrafından Fatma Hanımefendinin eşi: Öniüver İş men suplarından Mehmet Mas'im Guvenç'in sevgılı babası; unu çok seven Nejlâ Guvenç'in ka• yınpederi; Fatoş ve Av5e"nin aziz dedeieri: Em. Gnl. Se\fettın Çalbaturun dünurıS: Gaziantep çiftçilerinden müstesna ınsan l MEVLANÂ GEULEDDIN Yazan : ALİŞAN ÖZATTİLÂ Eser: 400 sayîa olup 15 TL. dır. Ödemeli gönderilmektedir. İsteme adresi: ALtŞAN ÖZATT1LA İstanbul Cad. 81A KONYA NOT: Kitapçılara verümemiştir. \ YILIN YOLSUZLUĞU • 4 • Tabajıct Büyükelçllerin TC poHUkacilarımmn adı karışan 15 milyonluk bir yolsnzluğun eglenceli hikâyesi t : JPLÂNLAMA TEŞKİLÂTININ GİZLİ RAPORU (Türkıyede mskına yapan makinalar sanayiınin geleceğıı Cumnuriyet 14991 4 4 4 J • J tlâncıhk: 5792 15004 dun Hakkın rahmetine kavustuğunu büyTik üzuntülerle bıld;ririz. Not: Cenaze merasimi 15 Ara'ıkta Antep'te yapılm'Stır. AİLESİ Cumhuılyet 14999 GAZANTER GALÎP GÜVENÇ ' in t»»• •• • • • • • • • • • • ••• * • • »»» • » • • • • • • • • • • • » » •• • 4 • POLİETÎLEN İM&LÂTÇILARININ DİKKATİNE EKONOMIK SORUNLARIMIZ Tazan: Hilmî ÖZGEV Museri mılyonerîer. kredı yağması. Tsviçreye kaçan paralar. montaj sanayiı. kamu ışletrneleri. Daffitını: TEKtN ÎATINEVİ İstadbul • 4 Bulgaristan. I C I Alkathene muadili fılimlik injeksıyonluk ve şişirmelik çeşith kalite ve evsafta poheUlen ımal ve ihracına başlamıştır. Alâkalı sanayıcılenn firmama muracaatlan tavsiye olunur. DOKTOR • • BâUK 60L Rekiamcılıi: 4282, loüül «•••••• ••••••I > • « • • • •• • •• • • • « <•••••**«•••••< « • • • • •• •••••«• Op. OrolOg Türkiye Mümessili: Zekeriya EVİRGEN Üâncılık: 5606a4996 Cumhuriyet 14987 SÜREYYA ATAMAL Tatcsım Sıraseıvlleı 105/4 Tel: 44 5? 44 •« • • « • • • • • • • • • • • • « •• • • •• ! • ! * • ' . • • • • • • • • • • • • • • •• ! • • • ! •• •• * £ . t6 6S 44 65 «6 Telefon: 4 • • • • ••• •» • » •• • » • • •• • O» • • • • » » • »• •• » • •• • • » • • » ••••••••••••••••••»»»•••••»•• >»•••••••••• • ADRES VE TELEPON DEĞİŞtKLİĞI: Nimbüs 5 Adel Seyyar Pnömatik Satınalınacaklır Ofis ihtiyaa icin 5 adet seyyar pnömatik satın almacaktır. TeklUlerin en geç 15/1/1970 gunu saat 18.00 e kadar Muhaberat MfldOrlügumuzde bulundurulması şarttır. ŞaTtnameîeri Ankara'da Malzeme MüdOrlögümüzden. İstanbul Malzeme Şube Mödürlüğümüzden, İzmır'de ise Bölge MOdürlütumüzdeü ücretsiz temın edilebilir. Ofisimiz 2490 sayılı kanuna tftbl değildir. TOPRAK MAHSÜLLERt OFİSÎ GENEL MÜDÜRLtK (Basın: 26869/14979) • TÜRK HOECHST SANAYİ ve \ TİCARET A. Ş. \ 22/12/1969 pazartesi giinünden itibaren, Büro adres'.mızın Büyükdere Caddesi 66, Beyazıt Han, Gayrettepe P.K. 157 ŞİŞLİ OLARAK DEĞİŞECEĞt VE EVVELCE • J olan telefon numaramızın yerine geçici olarak aşafıdaıtT numaraların knllanılacagı, sayın ilgililere duyurulur « £ J • \ ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••»o»»» Rekiamcüık: 42ö2y 14911 46 79 68 46 69 05 48 2 4 8 6 4 6 6 4 3 2