Katalog

SAHİFE ÎKİ 14 Araîft 19«9 CÜMHURhnET y ' 1 ? e I i r v e harcam» bfitçeleri birçok yonleri ile evvelkl yıl bütçelerinden farklı değildir. Harcam» bütçesinde avnı sınıflama ve «yınmlar; gelir bütçesinâe ayni kaynaklar. öte yanda, bütçe açıklarını kapamak için alınan tedbirlerde de geçmis yılların fiskal felsttesinden büvük bir ayrılma yoktur. Vasıtah vergilerde bir artış olarak karsımı2a çıkan yeni tedbirler çenel \erşiler içinde \asıtalı vergilerin pavını biraz daha arttırmıstır. Bu, versi Yaridatıtu gfivrnilir bir biçimde büvütüp bütçe açıjının ve dolavısivle millî tasarruf açığının kapanmasında kumen ctkill olacak bir vergi Teform'una fpdilmediçini göstermeUtedir. Biitün bn yönlerl Ile geçmi? yıllardakinden sadece rakamlar ile larklı görünen bütçenin, onunla çok yakından ilşpli olan kalkınma plânının 1970 proeramı ile bir arada tnütalea edildisi 2am3n önemli bir \eniliSi getirdigi müşatıede edilir. BUTÇE ve YENİ YATIRIM FEISEFESİ Prof. Dr. Ahmet KiLIÇBAY ğişme dıkkati çekmektedir. Bn değisme, alt yapı > atınmlarına veıilen nispi ağırtıfrın azaltılıp üretgen yatınmlann çoğaltılması olarak karsımıza çıkmıstır. Alt >apı yatırımlan, üretgen yatırımlan mümkün kılan ve onların japılması için larnri olan yatınrolardiT. Barajlar, yollar ve benzeri yatırımlar bn cinstendir. Doğrudan doçruya üretim artışını etkUemexlet. Dolaylı olarak artıslar saglarlar. Üretgen vatınmlar ise do^rndan dojruva mal ve hiımet yaratan \atırımlardır. Bu iki yatırtm çesidl arasında uznn dönemi kavravan bir dengenin bnlunrnası ahenkli ve kesintisiz kalkmmanın çerçeklestirilebilmesi ve tüm kaynaklann vetimli kullanılabilmefi lcln sarttır. tîzerine. üreteen yatırımların vapılmadıîı «alt vapı» tesirsiz ve Inzumsnzdnr. Buna karşılık alt yapı olmartan üst vapınm knrulması (üretgen vatırımları vapılması) imkânsızdır. ikM arasmda ahenk knrraak uıere, nmn yıllan kavravan (En az 15 vıl) bir ana plânın buluntnaM sarttır. Belli yıllard* »H y»pı yatmmlarına btirfik afcrlık yererek ü«t yspıvi hafif tntmak toplam yatmm hare»malannın nihai mallarla ifade edilrn verimHHtinl azaltır. Bnndan baska. alt yapının âtıl kalması tkonomi için büyük bir kayıptır. Tatırım kaynaklan çok kıt ol»n Türkiu'de iki vatınm çesidi arasında cok dakik, ince besaplanmış ve nzun vadeli bir plâna ba|h abengin knr»lm*sı »»rttır. Akıi h»lde uzunca bir dönem içinde \apılan toplam \ atınm harcamalarının (alt >apı yatırırnları ile üretgen jatırımlar toplamının) kaUiinma hızı üzerindeki etkisi zaif olor. Bu yoldan nîranılan ka>ıplar şeçmiş yıllarda ;özden kacmış bu vıl ise cür'etkâr bir tesebbüsle hızlı bir dönüs balinde karsımıza cıkmıştır. "T T retgen yatınmlar» verilen bu agırhgın ^~J mal arzında bir ço^alma mevdana getireceği süphesizdir. Gelecek yıllar da avnı yola gldilerek mal üretimınde yenı artıslar sallamak kabitdir. Buna raâmen toplam yatırımların alt yapı ve üreteen yatınmlar arasındaki baianüsünön nzun vadeli bir plâna bafclamak zoronlııâunn tekrarlavıp, ondan sapmanın kısa dönemde ferahlık safla•a bile nznn dönemde ortalama kalkınma hızını düsürebileceğini batırlatmakta laide v»rdır. Tapımına baslanan alt vapı vatırımlannın tamamlanmasını fazlaca vavaslatmaktan birçok mahzurlar doğabilir. Ectr bu ccsit alt yapı kalkınma tımnı büvültecek üst vapı vatırımları (karan ve özel yatırımlar hâlinde) için zaruri ise onun zamanında tamamianıp iiretgen yatınmlara derhal baslatılmast gereklidir. Çok uzatılan hir süreç içinde tamamlanan alt yapı, millî sermavenin gerektiğinden daha nzun bir «üre âtıl kalman ve millî relire üzerinde dolaylı do laysu hlchtr katkıâa bultır)m!ima!!i demtktir Buna karMlık alt >apı jatırıTnlarının, ondan favdalanılacak üretgen vatırımların muhtemel artıs temposunan gereKtirâiSinden çok büyük olması yıne israftır. Bn takdirde »lt yapı vapılsa bile nzun sure âtıl kalacak \e toplam milli yatırımın ortalama verimliliği yine düsecektir. Sonuç 'l« bütçesi ana hatlan ve genel felsefesi ilr geçmis vıllardan cok farklı deÇildir. Bütçe açıklarının kapatılması ifin alınan vergi tedbirleri genel vergl stTÜktüriinü vaatalı verçiler lehine deeiştirmis, fakat versrileme politikasının ana frlsefesini etkilemetnlştir. Harcama bütçesinde, carî harcamalard»ki artıs nispetinin (eeçen yıllara n a u n n l yatmm ve transfer harcamalarındaki artış nispetinden düsflk olması kavda deÇer. tktisadî devlet tesekkiillerinin vatınmlannın bütçeden karsılanan kısımlarının artması memnnnlnk verici sibi sdrflnmekle beraber iktisadî devlet tesekküllerinin veriınlillklerini arttıran tedbirler alınmadı^ından tesirleri zaif katacaktır. ütçede büt B çesinin dikkat çeken hnsus yatınmAlt terkibindeki degismedir. v Harcama bütçesi hütçesinde vine en büvük kalemi carî harcamalar teskil ctmektedir. 13 milyar lira tutan carî harcamalardan sonra 8,5 milvar tutarında transfer taarcamaları \e ontın arkasından 1 5 , milyar lira Ue yatmm harcamaları gelmektedir. Transfer ve yatırım harcamsların toplamı olan 16 ımlyar lira, 1970 yıh içinde karan sektöründe mevdana gelecek sennave birikîmi hakkında likir yerebilecek bir rakam teskil etmistir. Bu rakam. ayni zamanda tktisadî Devlet Tesekküllerinde sermave birikiminin hızlandırılmak istcndiğini de göstermektedir. Geçen yıllann geleneginden avnlmalar eibi görünen bn hnsnslara rağmen gerçek fark ksmu yatırımlan ftlsetesindedir. LT TAPI YAT1R1MLAR VE ÜRETGEN TATIRIMLAR FELSEFESÎ : 1970 yılı yatırım bütçesinin toplam rakamını değil, takat yatınmlann çeşitli kollar» dağılışını incelediğimiı zaraan önemli bir deTll) A vapı vatınm harcamalarındaki artıs tempo«unu (gecmis vıllara nazaran) azaltma ve iiretçen vatırımları coşaltma halmde kariımıza çıkan veni felsef" iizerinde durtnak serekir. tki vatınm cesidi aranrdaki nzun vadeli ba*lantmın. hunun 5 vıllık ptSnlar» ve vıllık proeramlara düsen pavının ana batlan ile evvelden bilinme«îi çereklidir. \lt vapı ve Sretsen vatınm arasındaki yıllık bütçelere düsen pa\lar. jrıllarca evvel hazırlanan uzun vadeli plânlann bir sonncu olmasında büvük faideler vardır. Yıllık programlarda vapılacak zarurî ve ilk bakısta olamlu gorulen degismelerin kalkınma bızı üzerinde etkileri olnmsuz bulunabilir. Gizli eller kırılmalı Tıllarca once çıktı bu soz : Kucük Amerik» olacağu'. Olduk mu, olmadık mı bilmem. Yalnız bir noktada Amerika*ya epeyce benzedik; kimin işlediği bilinmeyen nıçlar, cinayeüet, siyau komploların günden güne artması bakmnndan... Küçfik Amerik» olarağız dijenler doğru tahmin ctmlşler. Suç işleyeni >akalayamı>oruz. Takalm'de (erlcllet üniversitelileri dovüyor, olenler oluvor. Resimler çekflmis, h«vay« kalkan »opalar. inen bıçaklar gun gibi ortada, gene de »nçlnlar ele geçml>or. Koskoca meydanda, gıipeRiındiiz sivil giyfanli blri çeldyor tabanca>ı kaçan bir dclikanhyı vuıuyor, sonra bir cibe bindiği gibl ortadân kavboluvor, gene de kimliği anlaşüamıyor. Akşam vaktl otobus durağında bekleyen geııclere »okak ortasmda yayhm ateş açılıvor. bir tanesi olüyor, otekiler eanlannı zor kurtarıyorlar, «tes edeni gorenler, tanıyanlar var. bu »rada biri de yakalanıyor, ama durumun ne olacağı. suçlunun tam olarak ortaya çıkanlıp çıkarılamayacaEi gene de kcsin değil. Daha başka cinayetler de v ı ı isleyenleri ele geçmeyen. Durmadan artıyor bo karanlık lsUr. Karanlıkta kalıyor hepsi. Ötedenberi suclulan ele geçJnnekte o«talığıyla ün yapmıs Emniyet ör?iitlerimb de i$ln içinden çıkamıjor. Anlaşılmavan cinayetler dosyalan gittikçe kabanyor! Gizli eller var sankü Gizli bir örgüt kurulmu? bu çeşit ela«jetler için. Mafia gibi bir sev! Ama bldürdükleri hep gençllgin ilerici brgütlcrinde gbrevli kişiler. Commer'ln »rabasını yakmakla suçlaııdırılanlardan tutun da su ya da bu okulda, fakültede »olcu, devrimci akımm önderliğini yapanlara dck... Bu gizli örgut anyor tarıjor, hep bunlan •temizliyor». Tabancaların sık sık konuştuğu blr toplum, güvenll blr toplum değildir elbet. Tabancaya karşı tabancayla korunacaktır insanlar. Vüx yıl oncenin Teksis'ı boyleydl, 192« lerin Şikagosu da böjle... Gizli ellerin durmaksıım 'siyasî cln«yeüer işledikleri ve yakalannıadıkları bir toplumda, ülkesinin devrimci bir yoMan kurtvlacağma üıananlar, Atatürk ülkülcrine. çağdaş uygaıhk «nlayısma bağh olanlar buyiik bir tehlike karsısındadırlar. \'abancı çıkarların hizmetinde olanlar, ya da kendi kafalanndaki paslanraış. çağ dışı fikirlerin buyüsune kapılanlar böylece meydanı boş bulacak, ilerici a>dınlan silâh gücüyle temizlemeye kalkıjacaklardır. Cinayetlerin işlenip sucluların ceza gbrınediği bir toplumda ne Anaya«a. ne insan hakları, ne demokra^i, ne de özgürlükten bahsedilebilir!. Evet, Amerikaya yaln» bu noktadan benzedik: Si>asî cinayetler ?ittıkçe sık Isleniyor, üstelik suçlular da bulunamıyor. Tıpkı KcnnedVnin oldurülmesi olayı gibi... Gizli eller Turkiye'yi karanlık i.ir çıkmaza doğru itiyorlar, çekivorlar. Kim bunlar? HanEi çıkarın temsilcileri? Dıstan mı besleni>orlar? Yoksa kendilerine gore bir duşuncenin uygulayıcılan mı? Peki nicin ele geçmezler. niçin Adalet bnüne hesap vermeye cıkarı\maxlat? Bunca tanık ortada>ken. resimler gazetelerde yaymlanmışken, blr takım adlar arıkça soylenirken... Güçlü bir isık gerek bu prlilik'eti aydmlatmak için.. Çok guçlıi bir ışık... TÜRKİYE EMLAK KREDI BAHKASI Istanbul SARIYER + 15 ARALIK 1969 da. POLATLI * SUBESİ 17 ARAUK 1969 da Konya^EREĞU .* 18 ARALİK 1969 SUBESÎ oo * 20 ARALIK 1969 ooo ŞUBESİ da L IRALIK ° BAFRA 0 25 ARALIK 1969 OOO LİRALIK Gün geçmez ki, ötretmenlerden birk»ç mektup »Imıyalım Bu mektupları biriktirmek mümkün oUaydı, îlerdeki ilçin(, bir incelemenin kanıtlan toplanaeaktı. Ne y»nk ki, bövle hir imkâna sahip değilız. Çofu ö|retmend«n gelen mektupları da bu kösede seresı «ibi değerlendiremiyoraı. Oysa öğretmenlerle tutucu güeler koalisvonu arasmda gSıle girülür, elle tutnlur bir kıyasıya savas sfirmektedir. Komprador mütegallibr ıttıfakı, Anadolu'da «erpilmis öğretmenleri ezmek. sindırmek, voketmek icin vasaları da hiçe sayan bir kıyım makinesıni çaİıstırraaktadır. Abdülhamit devri jnrnalcılıgı üstüne bin» edilmistir bu kıyım makinesi . ögretm«n birfün çar»ıda. j a da kahvede : Atatürkçüler, empervalist eüclerden ülkeri temizlıvecekler, ortacas kalıntılarını yokedecekler.. mi demis .. Hemen bir iurnal. . Bir müfettis.. Ve üstüste abret soruları : «1 Empervahst güclerden kastınu nedir? 2 Ortaçağ kalıntılan demekle neyi iîad« etmek iftedicız? 3 Hangi gazeteleri okursunuz? 4 Hangı yazarlan okursunuz? 5 Solculuk hakkindaki fikrinız nedir?» Daha ötesı. evde aramatarama. ojretmenin oknduîn kitaplar. dergiler iistuııe bir hafive tahkikatı Ojretmen, sosval vavınları evinde hulnnduruyorsa vsndı Cnmnurivet gazetesine abone ise iki kere yandı. Atatürk'ün nntnkUnnd» *uç unsnru arıvan ümmetçi kapitalist gözüyle. devrimci öfcretmenin ocasına incir agarı dikmek için vogun bir faalivet baslar . Ve soııunda devrimci »fretmene kıvılır. Bir deçil. iki deiil. üç değil. be*. on, onbe« de|il sürekli bir ogretmen avı ve kıvımı vıllarian berî devun etmektedir B«nun vanısıra ötretmenlerin maddi durumlan çok kötüdür Bir kere maas geçinmeve vetmez. ikinci kere jreelnmtye vetmivecek olan tnaas ve Bdenekler doeTUdürflst ve «ımanınd» ödenmez. Bunalım içinde vasıvan Sgretmenlerden 34«0>î »on beş v\\ içinde meslekten avnlmıs. bunlardan 643'fi Alm»ny»'ym l^çi olarak gitmistir. 12 bln kBvün oknlsuı, t milvon çocnlun alfabe«z oldnğu, 20 milvon insanın okum» vazma bilmedi|i bir ülkede ne demektir hunca emek ve zahmetle yetismis 34» Bgretmenin Millî Egitimi terketmesi Ögretmensiz millî eğitim icat ederek ml k»Ikın«eağız? Bizim millî eiitimin Ostüne iki ysndan b»«kı geltnektedir : 1 Empervalist baskıları.. 2 t%mmetçi ba^kıUrı.. Tabancı nüfnzu. ejitimi millt egitimlikten eıkarmakUdır. Ümmetci akımın azgınlıtı bütün »|ırlıtıyla dnrulmıktadır. Atatürk'ün temel devrimlerinden ol»n «Otretlm Birlifi Devrimi» tsmet Pasa elivle bozulduktan soura ummetçl çevreleri empervalizmle ishirliîi vaparak Millî EHtim Bakanlıtına btkim olmuslardır. Komprador kapUalizmi palazlanıp «devlet haTin»sınden rnılvoier varatma politika«i» geHstikçe JtTetınenlerin maddi dummları da kBtüve litmistir. Mânevl açıdan horlanan ve maddi açıdan ezilen ötretmenlerin sikâvetleri çıfc gibı biivümektedir. Bizim kösemize yatan mektuplann terekçesi de budur. Simdi öSretmenin eline dîrenme tırsatı geçmistir. T ö s ve tLKSEN'in Sncülügündeki direnme htreketi bıyramdan önce selî«meve baslamamı^tı. Bu hareketin karsnında öiretmenin tutumu ne olacaktır? liakkını istemesini bilmeyene hakkı verilmet. ögretmrn hakkını istemesini bildikce. toplu evleme gecebildikce. haklı dâvasını TurfitebUhr. Tntuev çevrtler 6|retmenleri bölmeve, Trts ile tLKSEN'i birbirioe düsürroeve çabalamaktadır. O&retmen hilinci bu çabavı bos» çıkaracak kadar keskinlesmelidir. Bir ögretmen, haklannı Mvnniırken karsısina çıkarılacak ilk itira» : Ne yapalım, millet h»kir, devletln Sfrctaıene vereeek p«rası vok.. oluvor. Talandır bn '... Ogretmen, bn yalan rtzleri plytMV* türen p«lltlk»cı»» »ormalıdır : Erendi ' demelidlr. Devletlmiz bn kadar fakime, her m»hallede milvonerler yaratmak için H«ıineyl nasıl kulUnır? E»er eerçekten voksuisa mllletimiı ve devletirai», büvük kenUerdeki akıl almaz israf ve sefahat, saltanat ve zentinlik nereden gelivor? Kimin cebinden çıkıyor bu paralarî Törkiye'nin dısanda pazarı olmadıgms göre, Anadoiu'dan sSmflrfllmSs paralarla komprador egemenlijH kurmak poiitikasına paydos divelim. , Milli «elirin «ete btrine yaktn knmını cebe atan fiçyüı bin kisilik mutln annlıta dur diyelim.. D«vtet hazinesini imtlvaciılara da^ıtmrictan vstcecelim.. O zaman fedakârlıt» katl«nmak için bir sebep dofabilir. Ama namusnnıların, vurgnncuların. sömürücülerin basürtünde tntaldngu bir toplamda avda 480 lira ile 6gretmen «üründüren Iktidann bize sSvliyecek tek söıü olamaz. ÖSretmenin mntsazlngrı, bir » n e imtiyaclınm faltmnati »ürsün diyediT. Bn gerçeği anlamıyan ve bu gereekte birletemiyen Sgretroenin lürünmesi ve snrülmesi süreeektir. Oğretmenler.. Oğretmenler.. 2EL ÇEKILİŞLERİYLE HIZMETINIZE GİRECEKTIR. (Basm: A.. 1900726949/148761 Yılbaşım en guzel, en eğlenceli, en ucu2 ve en ıstıfadeli şekilde geçinnek mi istiyorsunuz? O halde TtRKtTE GA2KTECİLEB SENDtKASI'niri duzenledığı "Telefon Değişikliği" BEYRUT'TA YILBAŞ1 Oktuy AKI>nl • • • • • • • • • • •• • » • • • • • » • • • • • • • • • • • • » • •• • • • • •• • 1 TÜRK HAVA YOLLARI ŞİŞHAME REZERVASYON Kat: TAKSİM SAT1Ş BÜROSU X • Şışhane Rezervasyon Servisi ile Taksım Satış Büromuzun telefon numaraları 15/12/1969 tarıhın • den ıtıbaren aşağıda gosterılen çeküde değışecektır. programına katılınız. Gezi modern DC9 uçaklan ile yapüacak ve Beyrut'un en lüks oteli PHONECİA'da kalınacakt ı r 23 Arahkta başlayacak olan 10 günlük gezının ücreti fotel, knhvaltılar. şehır içi turları ve Phonecıa' da yapılacak yemeklı ve ıçkılı muhteşem Yılbaşi eğlencelen dahib 99 dolar ve 690 liradır. Beyrut'tan KAHİRE turu 79 dolar ve 50 liradır. MÜRACAAT : Türkiye Gazeteciler Sen ABC Turizm dıkası Basm Sarayı Kat: Taksim Gezı Dükkânları 2 Cağaloğlu No: 13 Tel: 26 "!» 54 21 «5 J4 Tel: 45 07 58 Cumhurıvet 14894 Kuruluş amacu modern tesisleri. ileri tekniği ve genis Itml Kadrosuyia milii ilâç sanayiini en iyi şekilde temsil edebilmek ve halkımızın sağlık konusunda yardımcısı olarak, bu yolda örnek hizmetler vermek olan DUYURU TURUVE $ BAHHSI Beyoğlu Şubesinin 44 75 60 ( 5 hat) numaralı teleîomı 15 Aralık 1969 Pazartesi gününden itibaren • TÜRK L'^İTED ŞİRKETİ TELEFON NUMARALARININ 15.12.1969'dan itibaren IBM S.S.Y. Bakanlığımn 8.12.196^ tarih ve a 62810209/24723 sayılı yazıları ile de teyid edildiğî üzere çalışmalarına devam etmektedir, Saym kamu oyuna,sayın doktor, eczacı ve bütün sağlık mensuplarına saygı ile duyurur, yakın ilgilerinden dolayı şükransunar.kutsal bayramtmzı kutlarız. İlâncıük: 5728'149Ü) <<KURTSAM LAB0RA1UARI 45 42 3 0 (5 olarak değişmektedir Lutfen not etmenizi rica ederiz. Veni 5985/14874 TÖS ve İLKSEN'in SAYIN HALKIMIZA DLYURt'SO 1 Daha iyı bir toplum ve egitim dfizeni için oğretmenler, bütün Türkıye'de ve bütün okullarda boykottadır 2 Pazartesınden Perşembe akşamına kadar 11518 Arabk günlen) cocuklannızı okullara göndermeyinız. Öşretmcnler okullara gitrneyecektir. Dört sun hiçbir eğitiın. ösrretim ve .vönetlrn hizmeti yapıl nıavacaklır. 3 Boykot. sızler ve sızın cocuklarınız ıçın ya pılıyor Oğretmenler sadece kendismı düşünen egoıst ınsanlar değildir Boykot amaçlarına ulaştıgı zamar okullann çalüjması duzelecektiT Bovko*u ve öğret menleri kıymavm. TÖS ve İLKSGN Boykot Merkc» Komite^ Saym ; olcüaıımıza duyurulur (Basın: 26924/14877) * 22 65 (5 hatl OLARAK DEĞİŞTİĞİ DUYURULUR. Moran: 2618/14895 , •••••••••••••«••••••••••••* • • • • < • • • • • • • •• • • • • • • • • • • • • ' *'!'!!!!! • • • • • » • • • • • ••• » • »• • • • • • • • • •• • • • • • » » •• •» • • • • TELEFON DE6İ5İKÜĞİ TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI A.S. İSTANBÜL ŞUBESİNDEN Telefon Santral Numaralanmızın 15 12/1969 Paîartesı gününden ıtıbaren «••••••••••«•«I Nimbüs tl>lmım>utll«ıtif<ı>iMMi>ıa»fıı "»l«t»»»«»«»««««»».a»n.«»»««an»»«»««»» lt>«M>>MHnnMiınıımm»»m»ı»"» 45 30 90 (10 Hat) olarak değişecefi duyurulur. • Basnv 26689'14897 ııııııııııııııııınnnııınımııiHinn İLAN j A Z I M ve M A R L A Koll. şırketlermın merkez TELEFON Nt'MARASl İslanbul Sular İdaresi Umum Müdiirlügiinden: İd»r?mi7 Merkez Bınası telefon santral "ı Telefon Basmüdurlüeünce 15 4R.M.IR 1 << 0,» tarthlnden itîbaren olarak değişmıştır müşterılerımıze duvurulur. 45 07 57 <ı • ]\ • 45 olarak 30 (10 Hal) 05 değıstırilecefctır Kavın halkımıza duyurnlur (Basın. 26825 14893) İ M M » H M M > t M I M M » » » » * M M * W »4244 * * * ' ••••••••••••••••••••••••••••••••••«••••••• • Reklâmcillk: > * 14867