Katalog

SAH!FEALTI 10 Kasım 1969 CUMHURİYET BİR BAŞKA HAMUR Ankara ıstasyonunds galıba Evet, 1925'de Istanbul'a giderken. Bırçok devlet adamı grör dunuz, neydı Atatürk'n avıran" Başka hamurdan olduğu a kadar bellıydı kı Nasıl bır hamur' Dnruşu, dınleyişl, otura fn, beklevişi, konuşması, ne bı levım her halı, bakışı değişık hir insandı. Harranlık duvar fazla vaklaşamazdınız, haddiniz değü pbi gelırdı. Ata ile bir foto röportaj Bulunduâu Cemal Işıksel kimdir? Ceıtıal lş»ılcserin objelctifinden vılında Istanbul'd» doğdu Babası Bejazıt dersıamlanndan Nevşebjrlı Hasan, Fehmı Efeıv dı dır. Fransızca, Arapça bılır, aicUn bır dın adamı ıdi Oğluna fotoğraf zevkını aşılayan o'dur Daha Lıse yıllarında Cemâl'e, Gorç marka bır 9x12 makıne dlarak fotoğraf çekmesınl teşvık ettı. Aıle 1919 yılında Ankara'ya goçtu Hasan Fehmı Efendı, Ankara'da Medrese Muduru ıdi. Mıllı Mucadele yıllan bu şehırde geçtı ve Cemâl bu heyecan, korku, ıstırap sevınç, kaiıramanlık kargaşalığı ıçmde buvudu Ataturk e olan tarıfsız sevgı \e baglılıgında hıç şuphesız, 1920 ler Ankarasında buvumesının rolu var Cemal Işıksel, 1925 de Ankara Gan nda çeKt gı Ata'urk fotağrafı ıle meslege gırmış savılabılır Bu fotoğraf heveslısi genç Sultanl talebesı, o sırada Ankara'da bulunan gazetecılerın dıkkâtını çektı ve kısa sure sonra Cemal, meslek hayatı boyunca Cumhunyet'ın Ankara'da çahşan bır elemanı oldu Bu arada Ulus gazetesınde de çalıstı. yabancı ajanslara fotoğrmîlar verdı ve 1957 de jorulduğu ıçın meslegı bıraktı bununla beraber 1962 >e kadar a âkalan devam e*tı Bugun artık tam anlamı ıle «emeklı» havatı yaşıyor ve butun zamanını Ataturk arşıvını vaşavan nesıllerın faydasına sunabılmeıf çabasına verıjor Hazır'adıgı son albumde 300 kadar fotoğraf var Oysa elındekı 1500 fotoğraflık arşıv da ha pek çok zengınlıkler taşıyor ve Cemal Işıksel, Ar.kara'daki apartmanınm bır daıresıni devamlı bır Ataturk Galerısı haline getırme projesıni gerçeklev tırmek ıçm ugraşıyor Işıksel Muallâ hanımla evlidır yetışkın ıkı çocugu vardır. Oğlu Demz, Elektronık Yuksek Muhendjsıdır ve bekârdır Kızı Sema ıç mımar» tahsıl ettı v« evlendı, ıkı de çocuğu var. her yerde «Hayranlık duyar fakat fazla yaklaşmak haddiniz değil gibi gelirdi...» Sadun TANJU umhuri>etin ı k vıllaruıdan itıbaren Ataturk'un fotoğraflannı çeken onun vurtıçı gezılerıne katılan, buyuk olayları makınesı>le tesbıt ederken mesleğın herkese nasıp olmayan bır şereflı sayfasmı he'^ecanla ".aşayHi eskı bır «ttst«»mıı var Cemal Işıksel Bu roportaj buyuk Ataturk'un olumunun 31 ıncı vıldonumunae onu elındekı makmesıyle bır golge gıbı takıp etınış v e bugun b ze Ataturk e aıt en az 1500 fotoğraf kazandırmm bır ustanın emeklerme olan saygımızı bel ırtecektır C «VEDA FOTOGRAFI» Cemal I^ık^el şımdı 64 yaşmdadır îlk defa Gorç marka bır mak n e ıle \nka'a î=ta<rvonunda Ataturk'un resmını çektıgı zarran bır cSultanı» ul°beMdır \e tarıh 27 Mart 1925 dır Aradan 13 yıl geçecek \e Ctmal agobev 1938 \ihnin 26 Masıs gunu >ıne Ankara H K as\onunod çektıgı fo'ografın bı> «\eda» oldugunu bılme\ecektır. Aıatuk o çan l'tanbuld haıeket ettı ve bır daha donmedı BELGELER emek ki, 19251938 dönemı nın, o kunıluş ve juksel ş ıllarının coşlcun havasının en deferlı belgelerı sayılacak fotoğraflar, bızım Cemal Ağa be\ımızın emeklenvle bugune kaz,andırılmîş oluyor Atatüılı olduğu zaman dofmamış olanlar ya da onun «batışında» heruz çocukluk, ılk gençlık yıl lannda bulunanlar, bugunun Türkıvesmde yaşayanlarm en az vuzde 80 çoğunluğunu teş kıl edıvorlar Cemal Işıksel 'n Ataturk le beraber dolaştıg 1925 1938 Turklvesmaen alınmış fotografları>Ia hazırladığım bır roporlajı da yıne bu sa>fada okuvacaksınız ve olumunun 31' ıncı > ıldonumunde Ataturk'u vanınızda bulacaksınız D »ATATÜRKLE İLK KARŞILAŞM\MIZ emal Işıksel ın fotogıaflarıv»a çok gen ş bır roportaj ha zırlamak ısteraım Hepsı o kadar canh ve oılesıne hatıra doluydu kı Modadakı evnde bır Pazar gunu oturmuş album lerı ıncelerken, her fotografı teker teker ehme alıyor \e yı gınla şev soruvordum Atatuk le Ankara ıstasjonunda ılk kar şılaşmasını anlatıyordu Yıl 1925 •e gunlerden 27 Mart 20 yaşınv da bır genç ıstasyon kapısının tarn karşısına sehpasını kur muş, makınesını takmış, koru gunu açmış, beklıyor Ataturk gelınce elım ayağım karıştı, dı yor Fakat O durmuş ve sabır la bu genç adamın ışını bıtır mesını beklemış C yavrum ııgııenecegım. Caısafına kı/mıtiı mı"* Kımseve ustunlu^unu Rüsterır da\ram^ta Inılunma'rtı halka karşı, onlardan birı fibi davranır, konuşur, tartışırdı. Sesının tonıınu nasıl ıdare ederdı* \a\as sesle \e sakııı konusurdu. \erede bulunursa «rada en bu\Tigön o oldııgu anlasılırdı, ha>ka hıç bır davranışa ıhtnacı voktu. \ e ıstnor ataturk ten bu çenç kız" Amasva da çektım bu fotografı dılekçe verdi "ıtaturk'e ve ısteklerde bulundu. TARİH HAZİNESİ Ne Konusu\orlar bu kovlu çoenğu ılc? Dortvolda ıdık. Yıl 1931. Avakları çıplak, topaç çıbi, sevımli bır çocuktn. Kalabalığın arasından sıvrıhp öne çıkmıstı. \ t a turk vanına çafırdı, çenesını oksadı, ısmını sordu, sakalaştı. Kolavca vanına ^aklasılabılnor demek. Maturk e kalsa. hıç merasımsız dolaşır, kansırdı halkın arasına; fakat etrafındakıler bırakmazlardı. \ttt hanım defıl mı janındakı 11 Evet, o. Senin adın ne bakayım küçük? T aptaze bır Ataturk se\gısı ıle dolu ustamızın sankı o fotoğraflar bundan en az kırk yıl 30 yıl oncesıne aıt değıllermış gıbı herşe\ı en ufak a\"rıntısına kadar hatırlaması be nı jaşırttığı kadar, sevındırdı de Çunku bu sayede, sızlerı de 1925 lerın o tutusturucu heyecan havasına goturebılecegımı sanıvorum Buıada gorecegınız fotografların bujukçe bır kısmı Cemâl Işıksel ın en «on hazıı ladıgı .ATATURK ALBUMU>nde var Bır tarıh hazmesı degeımdekı bu albumu, Ataturk e olan bu\uk se\gısının bır armaganı olarak, bugun Anı*Kabıı e bırakacak Cemâl Agabev, \e ancak ondan sonr=ı Turkıve dekı butun kıtapçılar bu albumu Ata turk'un torunlarına sunabılecekler Gerçek bır •oğuUun kendısmden sonra gelen nesılleıe \efalı \« harıkulâde bır daviunıSag ol Bir Mustafa Kemal vardı Eir Mu^tafa Kemal vardı, ışık ışık... Karanlık gırmezdi ayak bastığı yere. Gelisini doğan guneşten anlardık, Mavi şozlerhle hukmederdi goklere. Bu Mustafa Kemal vardı. dalga dalga; Koşup çelirdı her derdine memleketın, Duşunur, bir çare bulurdu mutlaka Oydu bayrağı istiklâl ve hürriyetin. Bir Mustafa Kemal vardı, alev alev... Bir bakısıyla dağlar, o\alar tutuşurdu. Kursuye cıktı mı: orada bir dev, Orada bir vatan, bir cihan koııuşurdu. Bir Mustafa Kemal vardı, ^a .ırdı butun insanlarını Tek başına ve bir aslanca Çıkardı karşısına nice dağ yurek yurek yurdunun, kukre\erek; gibi ordunun. Amasya Müftüsü Kâmil Efendi ile.. ranışında ^'ı>uk bır sevgı \ar Kını bu ak «akallı lıoca efendı' Buvuk gendevdık 19!0un Kış avları AmasvadaMZ Bu z.ıt muFtu KâmH efendıdır Çok severdı \tüturk, her gelışınde avatır h^lını hatırını >a>caTdı. Bakın ben hec şevı saklaıım 1124 tarıhlı bır \nadolu \]ansı bultenında ataturk, Kanııl efendıvı etrafındakılere şovle takdıra edı>or Muftu Kamıl efendı maksadı ııııllımızı en IM aııla\,uı vatanse\erlerden bırı oldu \ aazlarında şovle derdı Alılletııı şerefı ha\>.netı, hurrıvetı, ıstıkbalı hakıkaten tehlıkeve dıışmııştur Bu felaketten kurtulmak ırın ıcap ederse, vatanın son ferdıne kadar olmegı goze almak lazımdır \egane careı halas halkın doğrudaa dogruva hakımı\etı elıııe alması \e ırnde>ıııı kull.ııımasıdır Genç Cumhurıvetımız bu gıbı ulema ıle ıftıhar eder • Pek de zeıkle nı\or kahvevı (>azı Çıftlıgı >enı kurulmustu sık sık znaret eder, \apılaıılar hakkında I7.ahat alırdı Bır (,f>H dınlenme de olurdu onun ıçın, 'iturıır bır Mirsunluk kalnrsı ıçerüı Yorgunluk kahvesi ir Mustafa Kemal vardı. bayrak bavrak Dalgalanırdı burcunda kalelerin.. Ağlıjoruz şimdi o burclara bakarak, Uzuntumuz ovle buyuk, öyle derin! Bir Mustafa Kemal \ardı, ruzgâr ruzgâr Eserdi vatan dağlannda sonsuz.. Şimdi. \nkara'da, AnıtKabir"de >atar, Her yerdc bir karanlin. ve biz Onsuz! Âh: N kadar belli, ' "•Iıstafa Kemalsiz olduğumuz... FAKAT ÇOCUGUM *ımj işte ba da o az olan hallernıden bıri. Sinırlenmıs beUı. 1930 da, Buyuk Geıı sıra sında Kayserne uğramıştık. Bı koylu uzun uzun derdını dokjtn \taturk e, bır suru ıstekte bu lundu Sabırla dınledi hepsını Sonunda <da «lyı ama çocuğum dedi, sen bııden hemen yapa miTacapımız bır çok şty istı »orsun Devletın RUCÜ ne, hjç ondantaabenn >»rmı?.. İlfi ~ H e r N o r d e h a l k t a n kunseler ^aklaşabılırler nııvdı kolajca Ümlt YAŞAR Etraf onu uzak tutntağa çalışırdı tabn; fakat halktan kımseler, bır volunu bulup \taturk e vaklaştılar mı onun kendı meselelemle takından ılgılenece ğını bılırlerdı. Bu fotogTafı Tokafta çektım Adam mubadıl Iskan muamelelerı aksamış. acıkta kalmış, perışan olmuş DılekçeMnı Ataturk e sundu, o da dıkkatle okuduktan «onra, \ntanda;ın haklı nldugunu anladı O\levse \a^ Valı ıle Defterdarın halıne' \rtık ne oldu bılemem, ama ınııbadıl \.)(aııda«ııı ışının ıtotuinıesını enıtettıgını batırlıvorum. t}in ho( tarah, tomadaa o Defteıda* benıro kajınpederun oldu.