Katalog

SARÎFE DÖRT 10 Kasım 1969 CUMHURtYET Türkçesi: H i l n t l Ycnru: IA^1 sonlannda Av| I l | f r u p a ' n ı n «Hasta AW İ V d a m > irnn artık ölm uzere olduğu sanıhyordu Jon Turk önderlennın dıktatorce yonetımlenne karşı kın va fcfke duygulan artıyor, Muttefık ordulannın ilerlemesı bu duygulara bütün butune karşı QUrulmaz bır güç kazandınyordu. Temmuz ayında Abdülhamid'ın kuçuk kardeşı Mehmed Vahldeddin. Osmanlı tahtına geçmış; Ekim ayında da Jön Tıirk hükumetl istıfa etmişti. Sultan, mUttefık kuvvetleriyle bir mutareks Imzalaması ile odevlendlrdlğl Ahmed Izzet Paşa'yı Sadrazamlığa getırmıştl. 1918'de görünen tek şey çöküntü idi EMAIİST Cumhnriyet adı altında yaynnladıçınuz bu yazı dizisl Profesör Bernard Lewis'ın «The Emergenc* of Modern Turkey» (Çağdaş Türkive'nın Doğuşu) adlı kıtabının bir bolumunu kapsamaktadır. 1949 yılından beri Londra Tjniversitesinde Yakın Te OrU Doğu Tarihi Kursüsünii yönetmekte olao Profesör Lewis, «Çağdaş Turkije'nin Doğuşu»ndan başka, «The Arsbs in Hiatory» (Tarihte Araplar), «tstanbul aad the Civiliıation of the Ottomaa Empire» (Istanbnl ve Osmanlı Uygarlığı) gibi bihmsel ıraştınnalar yapmıştır. Profesör Lewis, yazdığı önsözde, kitabın konusunun «Yeni bir Türkiye'nin. eskinin yıkıntılarından dofcuşu» oldnğunu bellrtmektedir. Turk uygarlığımn kaynakları ile kısa bir girişten sonra, kitap iki bölüm K Üç gtin süren 6n gorüşmelerden sonra 29 Ekım de, Bahrıye Nazın Rauf Bey'in onderlıgmdekı blr Türk heyetı Ingüız Kırahyet Donanmasına bağlı H M S. Agamemnon gemısıne çıkıyor ve bır gun sonra Lemnos adasmdakl Mondros limanına demırlerrüş olan bu gemide mutareke anlaşmasını ımzalıyordu Jon Turk grupuna bağlı Talât, Enver ve Cemal Paşalar bır Alman ganbotu ile selâmetı Karadenız uzerinden kaç makta bulmuşlardl. 60 gemıden muteşekkıl bir müttefık fılosu, susmuş toplan>la Çanakkale Boğazından geçı>or ve 13 Ka halinde dfizenlenmiştir. Blrinci bölflm «Doguşun safhalan», ikinci bolum ise, «Değişikliğin ySnlerı* adını taşunaktadır. Ünlfl «Economist» derçisi «Çağdaş Turkiye'nin Doğuşu» için, hem bilimsel arastınna yapmak isteyen bilim adamlan, hem de modern Turkiye'deki gelişmeleri açıklamak ve çörümlemek isteyen gaıeteci ve ofretmenler içın son derece değerli bir kitaptır; demektedir. «The Times Iiterary Supplement» da, bu kitap haktanda «Tazar, Atatürk devrinunin anlamını karTamak ve çağdaş Turkiye'nin problemleri ve geleceğe bakışı konusunda bir yargna varmak isteyenler için, Turk TS Batı kaynaklan alantndaki eçsiı bilgisini ortaya koymuştur» demiştir. Bu tarihî fotogTaf, tstanbul'nn kurtuluşuna takaddum eden gunun sabahında «Muş» romorkoru ile, temsili Istanbnl'u işgale grlen ilk jandarma mufrezesinl Slrkecl lskelesine yanaşırken gostermektedır Osmanlı traparatorlugu, şımdl yenılgının getırdığı çokuşu yaşıyorau. Başkentı ışgal altındaydı; onderlerı yurt dışına kaçmışlardı Ulke yoksul, yıkık ve umutsuzdu Yenık ve ylgın Turk halkı, zaferı kazananların seçeceklerı hemen hemen her şeye razı olmuş gorunuyordu Bu boyun eğış gerçekte tam değüdı 1919 Mayısında bır Yu nan bırlıgı, muttefık donanma sının htmâyesı altmda tzın'r'e gırdıği zaman, içın için yan makta olan Türk halkmın ofkesi, bu olay üzerine sondürül mesı artık mumktın olmayan bir yangm halme geldl Türk so yundan olmavan yabancıların oturduklan uzak eyaletlerm nvnlmasma katlamlabılır; gıderek, başkentın işgali bıle acıyla sine>e çekılebılirdi Işgal kuvvetlerı «Yenilmez Batı» nın muzaffer ordularıydı çünkü; ve er, ya da geç bu bırlıkler nası^a geldlslerı yerlere doneceklerdı Ama vakın geçmı$te Osmanlı yönetlmı altmda bulunan komşu bir ulkenın Anadolu Turklyesınin tâ yüreğıne kadar sokul maya cesaret etmesi, hem b'r tehlıke, hem de katlanılması imkansız blr aşağılama demektL em:r, Turk' Sılahll Kuvvetlerınden genye ne kaldıysa, onların dağıtılmasına nezaret etınekti Mustafa Kemal Paşa, bu emre uymadı. Tam tersıne hemen k"ol ları sıvıjor ve bır yandan yeni bır ordu teşkıl ederken, öte yan dan da bır kurtuluş hareketi t r gutlemeye başhyordu. lu tutuyorlardı. Bu yüzden saray ve çevresi, gerek kurulu duzenı ve gerekse ışgalcılen tehdit edecek herhangı bır halk ayaklanmasının onunü almak içın çaba gosteriyorlardı Turk ordusunun dağıtılmasına devam edıyorlar, Muttefıklerın mütareke hükümlenni hıçe saymasına goz yumuyorlar, tzmır'dekı Turk bırlıklerıne ışgalcı Yunan lılara karşı hıçbir mukavemette bulunmama emri venyorlar % e îzmır'de işgale karşı muhalefet ve direnme eğılımlenni zorla bastınyorlardı. Mustafa Kemal Paşa, 1927 yılında Türk devrırrıfleilgiU olarak verdıgı tarıhı söylevmın başlangıcmda o vıllardaki durumu, kendıne ozgü, kesm ve yahn bir dılle şoyle anlatıyordu : anlamda sun günü tstanbul limaruna d«mirlıyorlardı BEYAZ AT S eneral îzzet Paşa'nın Sadrazamlık suresı sadece 25 gün devam etti. Mutareke ımzalamak gibl ozel bir görevle Sadrazamlığa getirıldığı ve bu gorevım tamamladıgı ıçın yerıne eskı Sadrazamlardan Ahmed Tevfık Paşa tayin edildı Saray, daha once Londra Buyukelçüığınde bulunduğu içjı Ahmed Tevfık Pasa aracüığı ile Ingıltere'nın güvenıni kazanmayı umuyordu Bu arada 8 Aralık gunu îstanbul'da bır Müttefık Askert Yonetimi kuruldu. MUttefik birlikleı îstanbul un bırçok kesımlennı ısgal ettüer. Istanbul limanı, tramvaylar, savunma tesisleri, Jandarma ve polıs, muttefıkler taralından sıkı bır denenm al'ina konuldu. 8 Şubat 1919 günü, müttefık kumandanlanndan Frar.sız generall Franchet d'Esperey tıpkı yüzyıllar once Fa tib Sultan Mehmed'in yaptığı gıbı beyaz blr atın ustunde Istanbul şehrıne gınyordu Fransız generalıne bu beyaz at'ı, îstanbuldaki Rumlar armagan etnuşlerdı. MİLLÎ İDEOLOJİLER smanlı sınırlan içınde tek muzaffer kumandan olarak sagladıgı büvük nüfuza ragmen, Mustafa Kemal Paşa, ls tanbul oa pek fazla bir şey yapamadı Sultan ve arkadaşlan, mıllıjetçi ideolojılere karşı aç'kça \azıyet almışlardı ve imparatorluğun başma gelen felâketlerden bu ideolojılen sorum UMUTSUZ GÜNLER ürkiye içın bir umut, gerçekfen, soz konusu değılmış gıbı gortınüyordu Hemen hemen aralıksız sekız yıl devam eden bır savaştan yıl?m \e bitkın çıkan bir zamanların koca T O «MUlet ve memleketı HarM t'mumne se%k edenler kendl ha\atları endi?e«ine duşerek, memleketten fırar etmisler. Saltanat ve Hilâfet mevkiini ışgal ;den Vahdettin, mutercddi, şahsını \e valnız tahtını temin edebilıceçıni tahavvul ettiğl denı tedbirler araştırmakta. Da. mat Fprit Paşa'nın rıvasetındeki kabine; âciz. havsivetsız, cebin, yabıız padişahın irâdesıne tâbi ve onunla beraber şahıslarmı vikave edebüecek herhanfl bır vazhete rszı.» YARİN. HAREKET GELİŞİYOR ~ ttlMllllllllfllllllfOlllfelllfia| :::::::::•••::::•:••• MODESTY BLAISE Melih Cevdet Anday 11 Bu sefer eski bakanlardan Fazlı kanştı ara\a: Bunu r.için gereklı buldunuz hanımefendi dıje sordu Tutanak başlangıcı olarak, dedi kachn ve ke;kin blr çığlık atn. Bu çığlıktan ötekiler o\lesıne saşkına donmüşlerdi ki, alışık olmaları gerekırken, ne japacaklannı bılemedüer. O sırada kapı açıldı \e odacı: Bır emrinız ml var? dıye ijeri gırd}. Bas\azar Kutsi: Ne emrı' dedi yanhîhkla. Bırbırlerıne baktılar Çağırılmadan gırme içeri bir daha, anladın m ı ' dı>e pajlaJı adamı başyazar Kutsı Adam Başu<;tune bevefendı, dedi ve çıktı Yazar Çerm'n, sanki bır az öncekı keskin çıgliğı atan kendi'i değılmış gıbı, eikı bakanlardan Fazh'ya bakıvor, ondan cevap beklıyordu Yalnız vüzunun rengı bembevazdı Sıvasetçı Ahmet, Tutanak kararla olur, dıverek konuyu başladışı ^erden lurdurdu Bo\lecerfeeskı bakanlardan Fazlı'\a hak vermış oluyordu. Ama hemen bu «ozlerın arkasından yazar Şermın'e öondu* Basladınız ve karar olmadığı için vaz geçtınız, ovle miT dıyerek onun hareketınl mazur gorduğunu belli etti Yazar Şermın: Ha\ır, ıçımden 53'le geldı dedi ve d'aldı Vakıtll vakıtsız bovle çığlıklar atardı Kocasınm jarah yuzunu gorduğu gun ilk bo>le bağırmış, o gunden sonra onda bır hastalık gıbı \erlesıp kalmıstı durup dururken bağırıvermek Kocası unnersıtede a'istandı. Baykuş çetesı fedaılerı unıversıte%i bastıkları, ortalığı kıriD geçırdıklerı, on'erıne geleni vurup yaraladıkları gun onun koeasını avakları altına almışlar, ellerındekı madenı araçlarla adamın yuzunu kazımışlardı Bıtkın bır durumda eve getırılen genç asıstanı, yazar Şermin gorunce aUı bası^dan gıtmıştı, kocasının ıkı yanağımn den=ı çenesme dogru sarkmı^tı Adam ar.cak ıkı gun yasadı. Sonra duslerınde gormeye başladı kadın o korkunç gorurtuju Bıı gett Ken* dl çığlığı ile uyandı rfuşundcn ve kulağın n dıbmde bırının, «Bekle, emrı bekle'» dedığınl duydu sankı. Hepsı bu korkunç olayı yenıden duşunduler ve onlerıne baktılar Snasetçı Ahmet \%% şoyle duşunuvordu, «Tuhaf değıl m ı ' Ben hıç saldırıya uğramadım Neden' Tıyatro baskı71111*8 saldırganlar benı gorunce nasıl da geri gen çekılmışlerdı .. Belki de bende ^n<=anları buvulevıcı bir guç var Ben o guçle dogmu^unn. Doğan benı bovle bır nıtelıkle bezernış E\et, ben daha küçukken haksızhğa i=van ' edermırmşim. Öemek ben.. ben îlder doğmBîbrn.» Başıazar Kutsi: Arkada^lar, dedi, glzli emrın verılmesl belkı de gecıkecek Bır karar almamız ger»k. Beklı<ecek mlyız? Beklemı>ecek mnız? Oya başvuralım Hepsi ellerını kaldırdılar. Baş\a?ar Kutsı: Ittıfakla, dedi öyle ı«;e su tedbırlerı rf» alalm BakaTsımz gızlı emrm gelmesı gece \a< rısınl bulur; akşam yemeğını burada \ı\ece» giz elbet Yoksa bırer ıkışer dı«arı çıkıp \ e mek vememız doğru olur mu' Bunu ıs'ı\en' Bbyle sorarak hep^ının >uzlerıne baktı Siva«etçı Ahmet gulerek Tuhaf, dedi tkı kı«ınln vemefe ç k*ıgl «ırada gelen emır, dort kışıve bıldinlrrıs ola» caktır, övle ise o ıkı kışı sadece yemeğ» değıl, busbutun çıkmah, daha ıjı. Başjazar Kutsi Hajır, dedi, dyle bır şey demeJim Belki çıkrnak istıven vardır dıye duşunerek . Eskı bakanlardan Fazlı: Yemek ıçın avnlamayız, dedi Ben üç gürdur \emek jemi'vorum Acıkır^am bır bardak çay ıçıyorum Çünku yemek bojazımda kalıyor Ben de dıvorum ki, boğazımda kala» cağına tabakta kalsın tabakta kalıvor bovlece ve yağı donuvor, yenmeyecek bır duruma gelivor Yağı d'onmuş vemeğe ekmek de batırılamıvor batınlır«a o ekmek parçası insanın avurdunda vumruk gıbı dunıyor. Onun ıçın ben denm ki bırer çay ıçenz, olur bıter Yazar Çirın: Beklememiz ya sabaha kadar «urerseT dive sordu (Arka5i var) MEGALO İDEA unanlılar, daha başından Anadolu topraklarına geçıcı bır ışgal amacıvla degıl, temellı bır ılhak amacıyla çıktıklarını açıkça bellrtmişlerdı Istedıklerı Batı Anadolu'vu Ege Denızırun ıki kıyısı ustune kurulacak olan «Büyük Tunanistan» a ılhak etmek. bovlece Bızans'm geçrr.ış duşlerınden arta kalan Megalo tdea» yı yenlden gerçekleşfırmektı Bızarsın bu «Megalo tdea» sının OsmanH Turkrvesi ıçın varatacağı tehlıke, ılenyi görebilenler İçın, gun gıbi ortadavdı Yunan lşgalmm Türk halkı ü zerındekı etkısı, işgal altındakı butun bolgelerde bır anda hıssedıldı, Turk halkınm verd'gi karşılık sert ve kesın oldu îstanbul'da, ı<:gal kuv\etler nın toplannm golgesınde protesto toplantılan vapıldı Gızlı bır mukavemet örgufanun ıse yavaş va'vaş gehştıfi gonllüvordu 23 Mavıs gtınu Sultanahmet meydanında büyük bır açık hava toplantısı duzenlendi Anadolu dakl ilk sılahlı çatışma ıse 28 Mayıs gunu ödemiş'te ver alıyor ve bır avuç Türk, Yunan bırhklermı durdurmak ıçın yığitçe savaşmasına rağmen \enık dlısüyordu Yunanlılann ıleri hatlan boyunca çete savaşlan başlamıştı. Türk halkı, mustevlıje karşı ayaklanmava hazırdı Beklenen, sadece bır onderdi.. Y •••«••«••••••••a ••«•••••••••••a» ^f^ « •• • • • • • . •«•••••a ..*••.• Garth • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • « • • • • • • • • • • • • • « • • • • • • • «i • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •• • • • • • • • • • • • • •• • • » • • • at llllllllllllllllllfllMIIIIIIIIIIIIKIIIII •••••••••••••••••••»«••••••••••••••••••••••••••••flgıııtiı»ıııııtıtfiıııa ast faı BaaaaavaıtltV |j T • • •lllll llll| |«ll l| | | * ) l || | | t | f * | | l | | • • lllll|llll | l ll|l | | | | || l | | | t | | | | «| | | ^•a«B««aaa«a««aa«*»a*«aBaaaa«aaaa«a«aaaafla«fi*«a*aa»aa«a«a••••••••••••••••• = »' M&sk ULUOtA'UHy ^^•^ ••IIMIM>IIIIMHI» •••! ıtıııııı İ • • • U • • • •Itlflll «• • • • • • a «•••••• • • l l l l l l l l l l l l l «••••••aaaaaaaa «•••••••Iiaılll • •• •tlll Tifffony Jones HluîS!!İSSS!ÎS!!!SSSSSSÎÎmi!fMllllfK • •tııııuıııiMiuıtıııuaııı • •••••»t»IIIIIUUI»Maı»ll>IMI>"H»Mİ»"<l""" • •IIIIMKIMIII ••••••••• IMMIIH>III •••••• TIFFANY JONES ' BİBJAZ Yunanlılann îzmıre çıkmalanndan dort gun sonra, 13 Mayıs 1919 da Mustafa Kemal Paşa, Anadolunun Karadenız sahıhndekı Samsun vılavetme ayak basıyordu Mustafa Kemal Paşa nın Istanbul dan aldığı Deniz Kuvvetleri Komufanlığı Seyır ve Hıdrografi Dalresl Başkanlığından bildırllmlştlr. DENİZCtLERE VE HAVACILAHA 127 SAYIL1 BİUJİRİ 11 llâ 13 Kasım 1969 tarlhlerinde 09 0U İle 17 00 saatlert arasında aşağıdakı noktaların blrleştiğl saha lçlnde seyretme, demırleme, avlanma ve bu sahanın 2000 metreye kadar olan yükseklıği can ve mal emnıyeti bakrmından tehlıkelldlr Î : DENİZİ tZMtR KÖRFEZt E 48 SAHASI 1 nci nokta E 4662 No. lu Uzunada Fenerlnden 142 derece vc 4 mıl mesafede, enleml 38 derece 29 dakika kuzey, boylamı 26 derece 46 dakika doğu 2 n d nokta: Enlerai 38 derece 28 dakika fcuzey boylarcı 26 derece 41 dakika dogu. 3 ncü nokta Enleml 38 derece 46 dakika kuzey boylamı 26 derece 27 dakika dogu 4 ncü nokta: Enlemi 38 derece 50 dakika tcuzey boylamı 26 derece 37 dakika doğu 5 lncl nokta: Enleml 38 derece 39 dakika kuzey boylamı 26 derece 46 dakika doğu DENÎZCtLERE VE H4VACILARA ÖNEMLE DÜYURÜLÜR. (Basm 34481/1S533) Tüvenan Kum Çakıl Alınacaktır Etibank Genel Müdürlügiinden. Bankamızca Kütahya ılmm Seyıtömer köyünde kurulmakta olan Elektrık Santralı ıhtıyacı ıçın takrıben 60 000, m3 tutaıjnda tüvenan kum çakıl alınacaktır 1 İhale 24/11/1969 Pazartesı günü saat (15 00' de Etibank Genel Müdürluğunde yapılacak olup, geçıcı temınatı (75000, TL) dır. 9 İhaleye gırecek ısteklüerın, a) Malık oldukları müteahhıtlık karnesım b) Benzerı bır ışı taahhüt suretıyle yaptıklarına dair belgeyı, c) Teklıf alma şartnamesının 6 maddesınde vazılı vesıkalan d) İş yerını görduklerıne daır Seyıtömer Tesıs Grup Müdurluğünden alınmış belgeyı, e) Bu ışe tahsıs edeceklen Makına ve araçlara aıt lısteyı, Teklıflerıne eklemelen şarttır. 3 Tekliflerın ıhale gunü saat (14 30^ a kadar Bankamız Umumî Muhaberat Servısıne verılmiç veya gonderılmış bulunması lazımdır Postada vuku bulan gecıkmeler dıkkate alınmaz. 4 Teklıf alma dosyalan Sıhhıye Hanımelı Sokak No 49 daki Bankamız İnşaat Daıresı ile Seyıtömer Tesıs Grup Mudurluğünde 21/11/1969 Cuma günö akşamına kadar gorüîebilır. 5 İhaleye ıştırak ıçm dosya satın alınması şart olup, dosjalar ıhale günü saat (12 00) v e kadar (250, TL ) mukabüınde Etibank Tnşaat Daıresinden satm ahnabılır 6 Bankamız ıhaleyi yapıp yapmamakta veja diledığıne yapmakta serbesttır. (Basın A 1"61B 24746,13526) PTT Genel Müdürlügiinden Posta Daıresı Başkanhğında açık bulunan mütercım ve lısan bılır daktılograf kadrolarında çalıştınlmak üzere ıkı Fransızca mütercım ile 2 Fransızca vcya İngülzce bilır daktüograf alınacaktır. îsteklilenn şartlan 6ğTenmek üzere 15 Kasım 1969 Cumartesı saat 13 00 e kadar Personel Daıresı Başkanlığına muracaat etmelen uân olunur ( B a s ı n : A 17663 24596) 13530 I LA N