Katalog

HALDCN TANEB Sancho'nun SABAH YÜRÜYÜŞÜ Hıkâyeleri memleketimizde olduğu kadar yurt dışında da ügıyle karşılanan sanatçııun son hikâyelerını toplayan yeni kitabı 5 lıra. BİLGİ TAYINEVİ Yenışehır Ankara Cumhuri Kurucusu: YUNUS NADİ PANAİT ISTRATININ ROMANLARI bır sure unutturulmaya çalışıl^onra bugun dunyanın her yerınIstratı yenıden çevnlerek eserılde basılmaya başlamıştır. Oteh Istrati'ye sadık ka'.an Varlık Yaıde onun kıtaplarını Yaşar Nabı lyle jffulabilirsıniz Kodin. Arkadaç, ^ ı; Kıra Kıralina; Akdenız, Usak; «rlmutter Ailesı; Baragan'ın Di kenlerı, Hayat Yollarmda; Sunger Aveısı, Minka Abla; Ij Bulma Kurumu. Her kıtabın fıyatı 4 liradır. İlâncılık 45581202: Cumhuriyet 12019 46. yıl, sayı: 16233 Telgraf ve mektup adresı: Cumhuriyet istanbul Posta Kutusır tstanbul No 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 42 97 22 42 98 22 42 99 5 Ekim Pazar 1969 Demirel Samsunda, Ecevit Konyada konuştu «••••••*•••••*••••••••••••••••••**•••••»«••••••••••*••*••••••«••*••••••••«•••••••••••*••*••*•*•••*••"*••••••••••••••••••*• •••••••••••••••• »•«•••««•••••••••••«•Paa»aaaa*BB•••••••••••••••••••••••••••••*•>••••••«•«•*•••••••«•••«•••••••••«•••••••••••••••••""••«•••••••••••••••"•*•• ••••••«*••«•••«*•«•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••«•••••*•••••••••••*•••••••••••••••••*•••••*•••••••••••••••••••»•••••j;i «••ılHIMIllllllHaııllKIMtltııııı It « tıııtl«llllMIHII«lltlMHHa*ltllHIIIIII*«*IIMHMMIHHHM«tlltlMMIIIIIIII KARŞILAMA S1RASINDA MEYDAISA GELEN KAZADA ÖLEMERtN SAYISl TYE YÜKSELDİ Demokrasiyi berkes başka tiirlii anlıyor TAKSİM'DEKİ M1TINGINDE GENEL BAŞKAN MEHMET ALI AYBAR KONÜŞUBKEN... as: SADUN TANJU Horiftoyotır Gündüzleri polis kontrolu yoktur fstanbul'da polis var mı, yok mu diye sora cağı gelir insanın, çok zaman. Canım böyle de sual sorulur mu der, işin içyüzünü bilmeyen. İstanbul'da polis var tabii. Ama ne zaman var, nerede var, nasıl var.. İşte size bir sürü sual. Çok şükür biz de bır defa teecen tırnağa sojaılııp sıram^ı avmıştık Bacağımızaakı tek; jantalon ve sırtımıziakı tek ka•akla polıse gıdıp dei'umızı anattık. Gazetecıyız ya, polis Ş2lının de ;aten burasına gelmı? boşanı.~erdi adanıcağız: Kardeşım. Is'anbul balon jıbı şışıyor, meret! peceKonda'ar, kooperatıfler, sıfo er derken şehır oldu ıkı mıslı Nufus dersen, denızden. havacian. karadan vagıyor mubarek. Kadrolanrnız dersen malum? Hani, bır oturup polis !?eft ıle karşılıklı ağlaşmadığ'mız kal. dı idi. Fikret OTYAM Konya'dan, Ümit GÜRTUNA Samsun'dan Bildiriyor AP. Genel Başfcanı Süleyman Demirel, dün Samsunda konuşurken CHP. Genel Sekreteri Bülent Ecevit de bır traktorun uzerınde gırdığı Konyada halka hıtap etmıştır. Demirel konuşmasında, herkesın demokrasi sozünü başka ttırlu anladığını ıfade ederek. «Dertlerin. kabahatlerin, kusurlann sorumlusu rejim değildir» demıştır. Ecevit ise A.F. nin, «köylmü sömürenlerin partisi olduğunu» soylemış ve ıktıdaruı yabancı sermaye polıtıkasım yermıştır. Demirel SAMSUN (L'mit Gürtuna bildiriyor) A P. Genel Başkanı ve Başbakan Demirel burada yaptığı konuşmada: «Mevcut düzen veya reiim, Türknenin kalkınma ve ilerlemesine engel deçildir. Ekonomik ve sosyal kalkınma ile ilgili fikâyrt. lerin ortadan kaidınbnası için aiyasi demokrasiden vazfeçmeye lüzum yoktur» demıştir. AP Genel Başkanı Süteyman Dctnlrt! lle beraberindekiler Niırrie'den gece Ankara ya dönerken >»I uzerindeki bir kahtede sohbet etmişler. Bu jtr*da N**miye Demirel otomobilde kalarak fotoğrafta gorülduğü fibi günun yorgunlugunu çıkartmaya çalışmıştır. (HA) 1946 devalüasyonu CHP'nin, Öıgen Acar Para nereye gidiyor 58MeDP'nin başını yedi Bugun Türkiye'de dolârın değen herkese gore değışıktır Resmen 9 Lira, Almanya'dakı ışçınm gonderdığı mark'ın dolâr değen ya da Turkıye'ye gelen turisnn bozdurduğu doMz. .12 Lira». Türk turıstınm Merkez Bankası ndan aldığı dolâr «13.50 Lira: Ithalâtçının odedığı «9 lira» artı ıthalât şlemlerinden doğan ek, eşıttır. «13 Lira». Parnuk ıhracatçısının dolâra karşılığı aldığr 9 Lira \e yuzde 19 vergi iadesi». Ötekı ıhracatçılara uygulanan değışık vergı iadelerı de dıkkate alınırsa 9 lıra lle 11 51) hra arasmda değışır nvktat Bu rakamlara gore Türkı>e'de dolârın kesin fi>"atı nedır?.. Bunu bılraek olanaft dışıdır. Dolânn fıyatmdakı bu farklılaşma. dış öderae dengesındekı kronık açık, ekonomı polıtıkasında istıkrarsız'ık. vergı reformlarının rafa kaldınlması, ya da poli^k > amaçlara gore duzenlenmesı, Hükumet pohtikasında basıretsızlığın yarattığı .siyasi ve ekonomık ı^tıkrarsızhk ve bunun sonucu doğan spe Dolann kesin fiyatı ne? AP. Genel Başkam konuşmasında, herkesın demokrasi sozıinü başka anlama aldığını bne surmuş ve ozetle şöyle konuşmuştur: «Demokrası behemahal hur ve serbest seçımlere dayalı o!acaktır. Çogunlugun guvenı ıle ışbaşına gelmış iktidarın sıfatı ıle kanunların bu ıktıdara tanıdığı yetkıler :artışma konusu olamaz. Hur demokrasılerde iktidar ekonomik alanda serbest teşebbüsü ve normal rekabet şartlannı teminat altına alır » Demirel, demokrasinin jnkılıp gıtmesmi mümkun gorenlerın bu rejımı muhafaza edemıyeceğını de öne sürmuş ve şunları söylemıştir: •Her gün (tehlikeli yarınlar», (onikıye beş var?) diye kaleme sarılıp ortalığa cevher saçanlara (ne yapıyorsun?j di>e sorarsaWashıngton da Uluslararası nız, size (uyarıyorum) dijecekpara fonu ve Dun>a Bankası lerdir. Böyle uyarmak olmaz. Bir toplantılarına Katılan Malıve memleketin rejimi bütun milieBakanı Cıhat Bılgehan dun utin teminatı altındadır. Dertleçakla yurda donmus Yeşilkoy rin, kabahatların. kusurlann soHavalımanında gazetecnere bır rumlusu rejim değildir. L'yarma demeç vererek. Turkıve tarazannı \e bahanesi ile rejimi bilefından a l n a n kredılerın yerek bilmeyerek kemirmeye kalkışmak, demokrasiye inanmışlarınde kullanıldığının tesbıt erın kabullenebileceği bir da\Tanı; rîildığıni bildirmıs. temaslarındeğildir..» dan memnun olduğunu soylemiştir. (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) Bılgehan sovle konuşmuştur: Lmnıyet Mudurü Mnzaffer ÇafUr «Fakir memleketin asayisi de eksik olur» kanaatinde.. TOPLUM POLİSİ SAYILMAZ Emniyet Miidürü Muzaffer Çağlar'a bugun de durumun vazıyetıni soracak olursanız pei fark etmez Efendım, fakır memipKet. genış ımkânlan yok kı. Polis kadrolarımızda da sıkıntılanmız oluyor tabıi. Bununla öeraber hukumetımız anlayış göstenyor, durmadan yeni kadrolar venvor, beş bıne yafclaştı Istanbuldaki polis sayısı. Yanılmıyorsam bunun içınde toplum polisı de var. Var tabıi. İyı ama, toplum polısınl normal polis hızmetlerınde kullanamıyorsunuz kı. Nıye canım, yavaş yavaş devriye hizmetlerine çıkanyoruz. Nertdekj devnye hizmetlerıne? Beyoğluna meselâ .. Amenkan Bankasınm kapısmda da var ıkj tane, gorujorum. Demek ki kuUanıyoruz. Asayış hlzmetı sayılma» bence, maksadı başka. Bır başka polis şefı: «Toplum zabıtasrnı oolisten sayma» dedı. «İmtiyazlı bir yeni smıftır o bizım ıçımızd^ Benim yuksek tab. sılım var, şu kadar yıldır hızmetteyım, şu makama kadar yükseldim; hızmete yeni gıren bır toplum polısıne de 225 lıra tazmınat verırler. bana da» İyı para alıyorlar, desenıze. Bızım olçulenmız ıçınde iyl sayılır tabıî. Mesleğe yeni giren bir memur bızde tayın bedelı filân ayda 690 lira alır; toplum polisı 890 la başlar. Ustelık yer ıçer, ense yapar.» Saymıyalım oyleyse onlan polisten. Pek de değil, üzenmızden bir yük aldılar sayılır. Eskıden maçtı, merasimdi, mıtıngti, yuruyüştü, toplanüydı bizı surerlerdi Peki bunun dışında? Özel bir kanuna tâbıdırler, başka görevde kullanılamazlar. Türkiye'ye Para Fonundan 3 yılda 18,9 milyon dolar daha çekme hakkı tanındı iiil • ••• • ••• •••• • ••• 18,9 milyon dolar = 1 notlorı unün Siyaset nedir? Şnnlar siyaset yapsın, sunlar yapmasın dive insanlarımızın bir temel hakkını sınırlamısızdır. Cemiyetler Kanununa. Sendıkalar Kannnnna konnlan ynvarlak maddelerle de bu teşekküllerin «snaset» yapmalarını > asaklamısızdır. lyi, güzel ama, nedır bn «siyaset» denen şey? Aslına bakılırsa siyasetin taımnlanmasınâa bilim adamları da bir açıklığa varmıs değilletdir. Daba doğrusn pratikte hangi olayın sivaset sınırına girdiŞi, hangi olayın siyaset olmadığını tâyin edecek bir ölçü bulunamamıs, bnlnnamadığı için de mesele askıda kalmıstır. Çağdas uygarlığa erişmis ülkelerde raeselenin askıda kalması zorluk yaratmıyor, zira oralarda su \eya ba olayın siyasi çörültnesi yuzünden birtakım teşekküllerin cezalandmlması söz konusu olmamaktadır. Dolayısiyle olaylar üzerinde birtakım tartıstnalarla %akit öldürmenin de gereği kalmıyor. Ama demokratik u çok partili bayata girilmesine, özgürlük düzeninin kabullenilmesine rağmen, anlayıs olarak o seviyeye erismemiş, özgurlükleri hâlâ yönetenlerin isteklerine gore biçimlendiren ülkelerde mesele onerali. 1950 1960 döneminde Türkiye'de sık sık tekrarlanan «politika yapma» suçlamalannı hatırlarız. lktidar özgürlük diyalofunn bir türlü kabul edemeyen iktidar için ancak onnn >anında \e onun yönünde şirisilmis hareketler siyasi değildi. Karsı olanlar ise sivaset, hem de günlük siyaset damgasını yiviveriyordu. Meselâ Kıbrıs ihtilâfında zaman olmus, biitün öğrenci tesekkülleri, sendikalar, baska çesitli dernekler «Kıbrıs Turktür, Türk kalacaktır» sesleriyle meydanları, sokaklan çınlatmıslardır. Yine zaman olmus, hükumetin politikası defişmis, ba defa da aynı tesekküller «Ta taksim ra ölüra» diye miting meydanlannı doldurmuslardır. Bunların hiçbiri, ne idare edenler tarafından, ne de jarçı oreanlarınca «sivaset» olarak yorumlanmaroıştır o günlerde. Ama Tahkikat Komısvonu Kannnnna karsı hareketler başlayınca iktidarın ölçıısü de ba«kalasmıs, »adpce öfcrencilerin değil, Anajasa hocalarının bıl* elcştirileri günlük politika sınırına so ECVET GÜRESIN (Arkası Sa. 7, Sü. 1 de) «L'lnslararası Fara Fonu \e Dunya Bankası ile filyallerinin 1969 yılı gu\ernörler toplantısı dün bitti. Her yıl olkulâsyonlar ekonomiyi bir dar dufu gibi bu yıl da dünya eboğaza itmıştir. Bu durum Turk konomisi para sistemi. bunlaLırası'nm değerının düsmesme, rın isleyis tarzı, sanayi memparaya karşı bir itırnatsızhğa yol leketleri \e kalkınmakta olan ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) açmıştır . İç \e dış telkinler, çememieketlerin problemleri uşıtlı zamanlarda ortaya çıkan de [ zerinde daruldu. Bu yıl yapıAnkara Emniyet Mudurü Jcravaluasyon soylentılerı. Türkiye , lan guvernörler toplantısında hım Ural dun bır basın toplantıyı, parasının dış değerinı düşürsı duzenleyerek ODTU'dekı öfbilhassa likidite ile ilgili iki memn eşiğıne gehp bırakmıştır. rencılere sılâh temm ettikleri okarar alındı ki biri özel çene surulen biri lise oğrencısı dıkis haklarının 1 Ocak 1.970'den Bu durumda ğer ıkısı de ODTÜ'de oğrencı ıtibaren kullanılması ile alâolan uç genç hakkında bılgı verDevalüasyona kalıdır. Buna göre üç yıl için mış ve sanıklardan ikisinın ya9 buçuk milyar dolarlık bir ihkalanışım anlatmıştır. gidilebilir mi? tiyat gağlanacaktır. Böylece Emniyet Müdurunce yapılan Eğer, dış ödemeler dengesindeher memleket için avn nisaçıklamaya gore Hüseyiıı Inan kı açığı kapatmak amacı ıle debette olmak ve me\cut kotasıve^Tahsin Akpek adındakı OD \aluasyon yapüacak olursa, bu na bu nisbet tatbik edilmek TÜ öğrencileri Gaziantep'den başarışız bır sonuç verecektir. suretivle belli olacak bir hisAnkara'ya gelmışler ve garajlar« Dıracatı arttırmak amacına I (Arkası Sa. 7. Sü. 2 de) da otobüsten ınerken berahe\onelecek bir devaluasyon japı | (Arkası Sa 7, Sü. 2 de) lacaksa bunun için de bazı nok " taları gozonünde bulundurmak gereki>or» dıyor yetkiiıler. « Devaluasyon yapıldıktan sonra lira'nın değeri düşeceği için ihraç mallarımızm dış fi>atlan ucuzlayaraktır ve yabaneılann maUanmıza olan talebi artacaktır. Talep artınca sürüraden do\iz kazancı sağlanmış olacak re bu durum dış ödemeler dengesine olumlu etkiler yaratacaktır..» Ihracatçıların bu goruyune karşılık bır yetkıli ise şu ihtımali hat.rlatmaktadır: • Turkiye'niıı ihraç mallanna karşı olan talep <>ınırlıdır. I>evalüasyon k a r ş ı s ı n d a kazançli çıkacak ancak ihracatalar olacaktır. Dış ödemeler dengesi ise bundan > ararlanama>ncak. hat tâ ka>ba hile uğravabilecektir..» Yapılacak bir devaluasyon, «Dış VATANDAŞIN MACERALARI. borçlar içinde yıizen Turkiye'nin (Aıkası Sa. T, Sü. 3 de) ODTÜ'ye silâh göKirdökleri iddiası ile 2 genç tutuklandf Istanbui çepeçevre gecekondu mahalleleri>le sanhyor ve sehir çok gtnlş bir alana yayılıyor. Asayis de bu oranda za\.flıyor tabiî O Gültepe, Q Çağlayan, O Taslıtarla, Q Safmalcılar, ^ Bakırköy gecekonduları. Q Pasabahçe gecekonduları, ^ t mraniye, 0 Fikirtepesi * •••«••«•t • •• •••tnilllllffltlllMllfllNHIIIIIff>linilll(IIMRIIIIlfllHIM«lllll •••••••••••««••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••a •* ••tMMiıtııifMiMiııııııiHiıııtııtfinMiıtııı«ııı*ıı<»ıiMi«M*ıııt Mi •••••••«•«••»•««•••••••••••«•••••••«•••••«••••••••«••••••••••••••••••••«« Bir kadın, iazla para isteyen şof örü kurşun yağmuruna tuttu Evlerıne gitmek üzere bindıkleri taksinin şoförü tarafından hakarete uğrayan 23 yaşındaki Ayşe Medıha Urcan, tabancasını çantasından çıkarıp ateş etmış, yanındaki arkadaşı Fırdevs Saraç da, arabadan inip kaçan şoförü kovalamıştır. Almanya'da işçi olarak çalıştığını ve Istanbul'a izinlı geldığinı soylıyen Ayşe Medıha Uıcan, Gece eve gitmek üzere taksiye bindik. Şoför bizden fazla para istedi. Vermeyince ağza almmavacak hakaretlerde bulundu. Bizim iızTimize saldırdı. Ben de kendinıi korumak için silâhımı çıkardım ve ateş ettim. Oldurmek istcseyriim. bu çok kolaydı. Bu «ehirde artık kadmlar tek başına \eya arkadaşları ile sokağa çıkamaz oldular. Silâhı daima kendimi korumak için yanımda taşırım» demıştir. Belçıka yapısı 7,65 çapında tabanca taşıyan kadın ve arkadaşı nezaret altına aiınmıştır. FAKİR MEMLEKET lyi ama, fakır memleket.. Kabak yıne bızim başımıza patlar. Yüzde 75 i ilkokul mezunudur, yüzde 23 24 ü ortaokul, jiizde 1 i Use, kadrolanmızm. Kanunların sayıa da 9 bin mi, ne? Yanı? Ne yapılabilır bu kadroyla, sen soyle! Ama, ben söylemıyorum, elde bulunan en etraflı pohs rapo ru söylü;or; (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) «AYŞE» nin geleceğini mahkeme kararlaştıracak KARADEVtZ EREĞLfSt Ereğlı Demır Çebk Fabrıka«ındaki grev devam ederken, ı^verenin tedbın uzerıne dun «Ayse« adh yuksek fırını incele^en bılirkişi kurulu, fırının 3 4 eun ıçınde donabıleceğinı ıfad'e etmı^'ır Aıkası Sa. 7, Sü. 4 d* özel Işık'taki silâhlı çatışmanın üçüncii sanığı da tutuklandı Beşıktaş Işık Muhendislık \e Mımaılık Ozel Yuksek Okulunda, Mehnıet Cantekin adh bır oğrencinın olumüylc sonuçlanan sılâhlı çatışma ile ılgılı olarak hakkmda gıyabı 'evkıf kııarı \erılen «anık Semıh Topçu, dun tutuklanmıştır.