Katalog

Kırmızı ve Siyah Çeviren: Cevdet PERİN Muharrir, maceralarla dolu tıayatııu kuvvetli görüs ve felsefesi Ue KIRMIZ1 ve SİYAH'da aksettirerek dünya edebiyatma bir şaheser daha vermiştir 5. Baskı Tam tercüme 15 TL. REMZI KİTABEVİ İlâncjlık: 7956 10038 S7ENDHAI umhuriyet KURÜCUSU: YTJNTJS NADİ dev yazar, iki dev ilkeyi anlatıyor: ARAGON roıs USYA 45 Vlf Telgraf T » melrtup sdresi: C u m n u r i y e i Istanbul Posta RuUısu: tstanbul No. 246 Telefonlar 2 2 4 2 9 0 2 2 4 2 9 6 2 2 4 2 97 2 2 4 2 98 2 2 4 2 19 29 f9£8 1917 ralel tarihi, Uşlerinin hikâye leleriyle yapılan göı aydmına gerekli eser. Genel Dağıüm: CEM Yayınevi. Cağaloğlu İSTA.NBUL Feza Reklâm: 3566 10029 Anlaşmaya itiraz eden gençler, cadde/erde Svoboda ve Yüksek Dubçek'in resimlerini yırttılar Askeri Çek Millî Meclisi işgalin Şura kaldırılacağı kesin calışmasını tarihin tesbitini istedi bitirdi PRAG Milli Meclis, Sovyet ve diğer işgalci büliklerin Çekoslovakya'da bulunuşunu «kanun dışı» ilân ederken, Çek halkının, Moskova anlaşmasına karşı gösterdiği tepkiler de, dün Prag'da büyük düzensizliklere yol açmış, bazı gençler parti lideri Dubçek'le Cumhurbaşkanı Svoboda'nın resimlerini yntmışlardır. Şehirdeki gösterilerin her an artması karşısında çekümiş olan bazı Sovyet birlikleri ve tankları, yeniden Prag'a dönmüşlerdir. Kel Başa.. lânlı ekonomi çagında B^yasıyoruz. özellikle aı çelişmiş milletler, kalkınmalarını en kısa Toldan saglamak, ulusal gelirlerini arttırmak ve ileri toplumlara bir an önee yetişebilmek Için çok dikkatli davranmak zorundadırlar. Harcamalarda tasarrufa önem vermek, yatmmları gelir arttırıcı konnlar üzerinde mantıki bir sıra Ue yogunlaştırmak asla ihmal edilmemrlidir. Sivasî iktidarların her alanda ali kıran baş kesen sayıldıkları devir, çoktan tarihe karışmıştır. Sivasî iktidarlar genel olarak elbette farklı politikalann temsilciliğine devam edeceklerdir. Fakat hangi görüş açısına dayanırlarsa dayansınlar, bnnlar bilim&el verilere «rt çevinnlyeeekter, bilimin sesine aldırmamazlık edemiyeceklerdir. örnek olarak İstanbul'un su finlü Boğaz köprüsü soranunu ele alalım. Tıllardanberi yapılsındı, yapılmasındı, gırasıydı, değildi diye tartışılan bu sorunu AP iktidan nihayet olumlu olarak ele almış ve köprünün yapıtnına karar vermiştir. Amraa bn karan ahrken AP. iktidan, bu fakir millete en azından 2 milyar liraya mal olacak bir köprü hakkında yetkili Türk uzmanlanna danısmış, onların bilitnsel yargılarına dayanma gereğini duymuş mudur? Türkiye Mimarlar Odasının bu yakınlarda yayınladığı bir broçör, yurt çıkarlan açısından bn pek basit gereği taiç de yerine getiraıediğini göstermektedir. Broşürden öğrendiğimize göre, hükumet, mimarlarımıza, mühendis lerimize başvurmak şöyle dnrsun Boğaz köprüsü hakkında Mimarlar Odasının düzenledigi açık otnnıma sornmln idarelerden davet edilen teknisyenlerin bile katılmalarına izin vermemiştir. Bu akıl almaz davranış karşısında memleket hesabına üzüntüye kapılmamak ve Boeaz köprüsünün düpedüı politik bir yatırım olabileeeğîne dair kuşku ya düşraemek dogrusn elden gelmiyor. Mimarlar Odasının düzenlediği açık otnruma Ortadoğu Teknik Üniversitesinden, tstanbul İktisat Fakültesinden, Istanbul Teknik Üniversitesinden değerli bilim adamları katılmıstır. Hiçbiri politikacı olmıyan, sadece objektif olarak memleket realiteleri açısından bilimin gereklerini dile getiren bu sayın vatandaşlara kulaklannı tıkamakla AP. iktidan, çağımız zitaniyetiyle bagdasmayan, her bakımdan zararl:, ileride cezasını milletçe çekeceğimiz, affedilmez bir tutumun içine girmektedir. Zira açık otnruma katılan bilim adamlarımızın oy birliği ile vardıkları sonuca göre bugünkü koşullar altında yapılacak bir Bofaz köprüsü «tstanbul şehrinin rasyonel gelişitnini olumsuz yönde etkiliyecek. desantralize, doğuya kaymış büyük şehir yerine tek merkezli, ulaşım masrafları çok yüksek, arsa spekülâsyonuna açık, demode, pahalı bir şehir biçimi geliştirecek. Bu gelişmenin sonucunda yeniden başka köprü ve çevre yollan, pek masraflı şehir içi antenleri insası kaçınılmaz olacaktır.» Yukanya çıkardığımız şu paragraf açık otnrnmda üzerinde oybirligine varılan altı noktadan birincisidir. Altıncı nokta ise Boğaz köprüsü fikrinin her devirde dış memleketlerden geldigini, etüd ve projelerin hep yabancılar tarafından hazırlandığını bildir mekte, bu sefer tarafsız Türk teknisycnlerinin vaptığı etüdün saklandıSını, bazırlayan ve hazırlatanların cezalandırıldığını açıklamaktadır. Artık öteki maddeleri uzun boylu sıralamaya lüzum var mı? Moskova'da Ruslarla Çekler arasında varılan anlaşmanın, Çek ka ; mu oyunda yarattığı olumsuz tep • ki, Komünist Partisi içine de bu ! laşmış durumdadır. Parti içinde i daha şimdiden bazı bölünmeler, j Dubçek'i iş başından uzaklastırma • yı tasarhyan gruplar ortaya çık : mıştır. Ancak geniş halk toplulu ; ğu. öfkeli olmakla beraber hâlâ j Dubçek'i desteklemektedir. '. Taın bir karışıklık JIIIIIHIIIIIIIIIIIininillllllUIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIİIIIIIIIItlUllllllil= Prag şehri dün yeniden karıştı Sovyetler Birliğinin işçalinden beri ilk olarak Prag sokaklarında görünen Devlet B&şkanljğı Muhafız Birliğinden bir müfreze, halk tarafından alkıslanırken... % Orgeneral Refik Tu!ga, emekliliğini istedi PRAG'DAN GELİYORUZ *«SS ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Yüksek Askeri Şüra üç gün devam eden çalışmalarını dün öğle üzeri tamamlamış, bir üst rütbeye terfi eden general ve amiraller, Deniz ve Hava Kuvvetlerinde tuğgeneral ve tuğamira'liğe terfi eden albayları tesbit etmiştir. Bir üst rütbeye yükselen general ve amirallerin listesi, MilH Savunma Bakanı Ahmet Topaloğlu ve Genel Kurmay Başkanı Orgeneral Cemal Tural tarafından Çankaya Kösküne götürülerek Cumhurbaşkanı Sunay'ın onayına sunulmuştur. Ortak çağın i Hür Prag Radyosu aracılığıyla j parti lideri Dubçek, Cumhurbaş | kanı Svoboda ve Meclis Baskanı : Smirnovsky, Çek halkma ortak ça ; ğırılarda bulunarak, düşüncesizce | yapılacak hareketlerin, Çekoslo '• vakya'yı daha vahim sonuçlara ; götüreceğini belirtmekte ve hal • kın sağ duyu ile davranarak, şid î dete yol açacak hareketlerden ka İ çınmalannı istemektedirler. • Tulga. emekliliğini istedi Brüksel'de NATO Karargâhında görevli bulunan Orgeneral Refik Tulga, Genelkurmay Başkanhğına başvurarak emekliliğini istemiştir. Bildirildiğine göre Tulga'nın emeklilik isteği bir telsiz yazısı ile Geneslkurmay Karargâhına ulaştırılmıştır. Meclisin görüşü j Tayinler Yüksek Askeri Şura toplantısından sonra bir üst rütbeye terfi eden general ve amirallerin derhal başka görevlere tâyinleri kararlaştırümış ve tuğgeneralliğ e terfi edenler yeni görevlere atanmışlardır. (Arkası Sa. 7. Sü. 2 de) Milli Meclis ise, Çek liderlerinin ; Moskova'dan dönüşlerinden beri '. yaptıklan devamlı toplantılarda, • varılan anlaşmaya açıkça cephe al | mıştır. : Meclis son olarak da, «işgal kuv. : vetlerunin varlığını kanun dışı ; ilân etmiş ve «Çek Silâhlı Kuvvet j lerinin ülkenin batı sımrlarım ko İ rumaya yeterli oldugunu» bildire : rek. «Moskova anlasraası gereğin ; ce Batı Almanya ve Avusturya n İ nırlarına yığılan Sovyet birlikleri • nin derhal çekllmelerini» istemij • tir. : (Arkaa Sa. 7. Sü. 8 da) ; Çekoslovak liderlerinin nasıl tutuklandığı açıklandı | | | | DUŞtNEN ASKER O da pek anlamamıştı olanı bit«ıi, büîdirmişlerdi uçaklara ve inmişlerdi, Prag denen kente. İlk önceleri buranın Prag olduğunu dahi bilmiyordu. Sonra tanklar yandı, insanlar öldü. Asker düşünüyordu, ney di bu alır.ıp verilemiyen.. E S Ş E E E Vietnam tartışması Demokrat Parti Kurultayını aksattı Dış Haberler Servisi ŞİKAGO Demokrat Partinin Ba;kan Adayını seçmek üzere toplanan Kurultay, dün gündemdeki seçim maddesine gelmiştir. Fakat Demokrat Başkan Johnson'ın Viet nam poütikası yüzünden çıkan tar tışmalar üzerine, Kurultaya ara verümiştir. Demokrat Parti Başkanı Johnson'ın Vietnam konusundaki tutu munu kınayıp kmamıyacağuıı kararlaştırmak için mahalli saatle dün sabah «Tarihî bir savaş»a başlamış sa da, oturuma «evhnize gidelun», diye bağıran «Güvercinlerinı. alkış ları arasında ara verilmişür. Alkışlarm, özellikle Wisconsin, Arkansas ve Oregon delegelerinin oturduğu kısımdan geldiği dikkaü çekmiştir. Demokrat Partideki güvercinJer, Başkan adayımn Kurultay tarafın dan seçildikten sonra, seçim kampanyasında benimseyeceği Vietnam görüşünü kararlaştırmadan önce, ülke çapında halka hitabeden tele vizyon programlarmda konunun Rüya mıydı, neydi?.. Tak tak E enine boyuna tartışılmasını istetak tak.. bir gürültüdür, gidiyor = mektedirler. du. Sonra tanklann homurtuları s nı duyduk. Yok canım riiya fi E Amerika nereye gidiyor? Kurul tayın Daimî Başkanı Temlân değildi. Yataklanmızdan fır ş ladık. Heyecandan elimiz ayagı ş silciler Meclisi üyesi Carl Albert, mız kesilmişti. Sahi sahi maki E Vietnam konusundaki tartışrnalaneli tüfekler patlıyor, tanklar o nn başlıyacağını açıkladığı zaman radan buradan geliyorlardı. = banş taraftarları hayır hayır» di Bu arada, herkes uyanmış, ka S ye haykırmışlardır. Bunun üzeri(Arkası Sa. 7. Sü. 8 de) pılara fırlamıştı. Transistörlü u E fak radyosunu kulağına dayamış E adam, kötü bir Almancayla, «İş Z gal edildik, Ruslar, Doğu Alman E lar, Macarl?r, Polonyalılar hepsi Ş; gelmişler sınırlar da kapanmış» dedi. Rengimiz uçmuş, korkumuz E artmıştır. Üstelik araoada da ben E zin j'oktu. İlk aklımıza velen kö 3 şedeki benzinciye koşmak oldu. E Ama geç kalmıştık. gehire gelen E ilk Ruslar. el koymuşlardı istas 3 Demirel: «Türkiye döviz rezervlerini takviye efmek zorundadır» Ekonomifk ve Sosyal Etüdler Konferansı Heyeti tarafından düzenlenmiş olan «Dış Ticaret ve Ekonominin Gelişmesi» konulu seminerin dün Belediye Sarayında yapılan açılış törenine gönderdiği mesajda, Başbakan Süleyman Demirel, «Türkiye iktisadi kallanma sını süratlendirebilmek için dış ticaretini hızla geliştirmelc, ıcrliye açıklannı dengeye getirecck döviz rezervlerini takviye etmeb zorundadır» demiştir. Yerli ve yabancı 32 uzmanın katıldığı seminertn açılışırun ilk konuşmasmı Heyet Başkanı Nejat Eczacıbaşı yapmıştır Daha sonra Başbakanlık Müsteşan Munis Faik Ozansoy tarafından okunan SUleyrnan Demirel'in mesajmda, özellikle iktidann kalkınma politikasma ve bu arada dış ticaret programına değinilmiştir. Başbakanm mesajında özetle şöyle denilmişMr: < Arkası Sa. 7. Sü. 4 de) PRAG Dubçek'in tevkifi ve E Moskova görüşmelerinin üzerin S deki esrar perdesi, dün, Parti E Merkez Komitesi ilgililerinden birisinin Reuter Ajansı muhabîrine vaptığı açıklama sayesinde, kalkmıştır. Açılolamaya göre, Dubçek Çarşamba günü sabahı Parti Genel Merkezi binasındaki odasmda bir telefon görüşmesi yaparken tutuklanmış ve ellerinde makinalı tabanca bulunan 2 Sovyet askeri ve bir Güvenlik subayı tarafından kelepçelenerek, diğer arkadaslan ile birlikte binadan çıkartılmıştır. Dubçek, Smirnovski ve Cernik daha sonra askeri nakliye uçağı ile Slovakya'da bir «Askeri randcvu» noktasına götürülmüşlerdir. (Arkan Sa. 7. Sü. 6 da) Herkes uyanmışj kopılaro 1 hrlomışlL I Selim KÜSEFOĞLU | Jess BENHABlB I TERFİLER VE PİRAMİDİM BOZULMASI Hubert Humphrey Suphi Karaman'ın bu yazı dizisinin ilki bugün 2. sayfamızda... Hukuk Fakültesi Genel Kurulunun karan: «özel Yüksek Okullar Anayasa'ya aykırı kuruluşlardır» NADİR NADİ Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Reha Poroy dün yaptığı açıklamada, önceki gün toplanan Hukuk Fakültesi Genel Kurulunun Özel Yüksek Okullarm dev.letleş .lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll tirilmesinin kamu yararına büyük faydalar sağlayacağına dair karar aldığını söylemiştir. Genel Kurulda aynca Üniversite diploması muadili diploma veren Özel Yüksek Okulların Anayasanın 120. maddesine ay^ Bazı kuıulıtşlar, bugünkü mitinge kın olduğu tesbit edilmiş ve bu durumun derhal düze.ltilmesi katılmamaya fakat ıne.şru direnmede için harekete geçilmesi karar altına alınmıştır buh\r«maya karar verdiler Ders kitaplarırun Üniversite taİZMİR, (Cumhuriyet Ege Büronuda verdigi demeçte, «Olayları rafından basılmasını v e fakir öğ su) Amerikanın Akdenizde bubaşlamadan önliyecek güçteyiz. ¥e rencilere bedava dağıtılması kalunan 6. filosundan 6 iarça savaş teri kadar polis takviyesi yapılrarmı d a alan Hukuk Fakültesi * gemişi, içinde 4.600 Amerikan bah tnıştır. İcabedcrse en seri vasıtayGenel Kurulu ayrıca Rektörlük riyelisiyle birlikte bu sabah saat la polis getirtebiliriz» demiştir. için sırası gelen Fakültelerin iki 8 de ümanımıza gelecektir. Do Öte yandan T.M.T.F. nin düzenaday göstermesi prensibine varnanmanm gelişi sırasında gençli lediği «Tam bağımsızJık mitingi» mıştır. ğin girişeceği protesto hareketin; :ıe daha önce katılma karan alan Genel Kurul tarafından tesbit kontrol altında bulundurmak vc OİSK, FKF ve Türfcİş, «Ameriolunan karar.lar yakında Senadoğabilecek muhtemel müessif o kalıları protesto etmenin, klâsik toya sunulacak ve burada da olaylan önlemek amacıyla gereklı bir direnme olan mitinglerle yapınaylandığı takdirde kanun tasaemniyet tedbirleri alınmıstır. Em lamıyacağı» gerekgesiyle bu karar rısı olarak TB.M. Meclisi'ne niyet Müdürü Rüştü Ünsal, bu ko (Arkası Sa. 7, Sü. 4 de) sevkolunacaktır tşgal OrdulanniB hemen hepsi tahripçi olmuşlardır. Prag'da bir hafta kalanlar da bu kurala uyup, yakıp yıktüar ortalığı.. Sınır dışı edilecek olan beatnik kız, 6 polise iki saat karşı koydu Istanbul'daki kabadayı ve serserilerle savaşa başlayan polisin, halk dilinde •Bıtnık» olarak adlandınlan yabancı serserüerle başı derde girmiştir. Sultanahmet civanndaki otellerde yuvalanan, nereden gelip nereye gittikleri bilinmeyen, hastalık aşılayan, uyuşturucu madde karşüığı akla gelebilecek her türlü rezaleti yapabilecek karakterde olan yabancı serserilerin sınır dışına süriUmesi için formül aranmağa başlanmıştır. Amerikan Filosu bu sabah izmir limanına geliyor yona. E Tanklann homurtulan içinde, Ş duvarlann gölgesine sığınarak, E çaresiz otele döndük. Millet salo E na toplanmış, her kafadan bir Ş ses çıkıyordu. Büyükelçiliği ara E dık, ancak hatlar işgal kuvvetle = rinin emrine verilmişti. Bir ce = vap almak mümkün olmadı. = «Yok Polis...» Fuhuş yapmak, uyuşturucu ııadde kullanmak suçundan Adiiye'ye verilen Alman uyruklu He ide Joachimides adındaki kızın sınır dışına çıkarılması kararını uygulamak için iki polis, dün sabah Heide'nin kaldığı otele gitmiştir. Yabancı serseriler arkadaşlarının sınır dışına çıkanlacağını öğrenince ayağa &alkmı$lar ve polise karşı direnmişlerdir. Odasına kapanan Heide ise «Yok polis» diye bağırmaga başlamış, bir (Arkası Sa. 7. Sü. 3 te) Muttak kapısından = Otelin idarecileri, herkesi oda lanna girmeye zorluyordu, kapı E lar kapanmıştı, fotoğraf ve fihn E Polisin, iıakkınaa sınır dışı etrce karan aldığı Alman uyruklu mavı makinelerimizi vükleyip, ürkek E adımiarla mutfak kapısından dar S gözlii Heide, kalaığj oteıdnn çıkarılırken ortalığı birbirine katmıştır. sokağa çıktık. ~ 6 polis tarafmdan odasından füçîükle a'.man Heide, «Beni Türkiyeden, (Arkası S«. 1, Sü. 2 de) E beni Sultamhrp.e~ten çıkarınayn» diye bağınp çağırmıştır. Fotoğraf'a Heıüe, polı.^lerle boğuşuvken görüimelrtedir. ıııııııııııııııııııııııtııııın? (Fotoğraf: lülây Divitçioğlu)