Katalog

SAHtFE DÖRT 23 Nisan 1968 CUMHURÎYET YazamECVET GURESIN tkinef Ordnnnn iltihkklyU h*Une gelen ıleri kuvvetlerin tcunundanı Mabmut Şevket ve Kurmay Heyeti : Soldan ıkıncı hmet bey (tnBnfl) Hafız Hakkı bey Enver bey, solda Husnu Pasa ortada Mahmnt Şe\ket Pasa sajda Alı Rıza (Sede») Pa?a Cesaret ve sonucu Maiımot Şevket Paşa 4. Ordnnun Dofu'dakl mnbtemel bir yayünuya karşı yerinde kalmasını Utedi Merkez Taburu Erzurum isyanını bastırıyor Erzurum'da Erzurumdakı hareketın ıse onlenmesi çok daha kolay olrîu Ordu merkezınde ısvanın kısa surede bastırılması Yusuf Paşayı saşırtmıstı Ibrahım Pasa Er zuruma geldı, çozuk durumda bulunan ısvancılann uzenne bır suvan mufrezesıvle baskın \apıîdı Bu mufreze Erzıncandan yola çıkan ordu bırlıklerının oncusu sanıldı ve asker sılâhını bıraktı Yusuf Pasa tutuklandı îsyancı tumen kumandanı daha sonra Istanbula gondenlecek ve örfı Idare Mahkemesmde ıdama mahkum edılecektır Isvanı bastıran 4 uncu Ordu Kumanc/anı İbrahim Paşa ıçin artık \ol açılmıstır Mıllet Meclısıne bır protesto telgrafı çeker, ve îstanbul uzenne jurumek, Mesrutıyetı kurtarmak kararında olduğunu bıldırır Askerı sevk edebılmek ıçin Trabzon'a gemı gonderılmesmı ister Telgrafının bır suretını de Selânık'tekı 3 uncu Ordu Kumandanı Mahmut Şevket Paşa'ja gondenr Mahmut Şevket Paşa verdıği cevapta, 3 uncu Ordunun 2 ncı Orduyla bırlıkte fatanbul'a karsı yuruyuse geçtığını, bu bakımdan 4 uncu Ordunun yerinde kalması Saraym muhtemel faalıyetıne, asker toplama çabasına karsı tedbır almasını salıklar. Gerç^tten 4 uncu Ordunun toplu halde Îstanbul a naklı o gu İbrahim Paşa göğsüne çevrilen tüfeğe şöylece bakıp meşhur küfürlerlnden birini savurdu. Akabinde kamçısı Başçavuşun suratında şaJdadı. Şaklamalar birbirini tâkJp etd. İsyancılann bile dehşetle Izledikleri dayak sahnesi gerçekte Doğu'daki ayaklanışın kaderinl değiştirmişti. Ordu Kumandanı İbrahim Ptşa, Koşu Alanmda toplanan iı yancılann karşısına, berabennde Ereurumlu dın adamlanndan Hacı Fevzl efendi oldugu halde gıttl. Paşa, hero onlann Istekierınl öğrenecek, hem de Fevza efendl vasıtasıyla nasihat verilecekti İbrahim Paşarun, Kosu Alanına gelmesı, Isyancılann ku mandanı oian başçavuşu şaşırtmıştı Ordu Kumandanı, sert, müsamahasız bir askerdi Fakat aynl zamanda erat tarafmdan da sevilirdi Konuşma yaptıgı tak türde bir kısmını kandırması ihtımall çok kuvvetliydi Üstelik karargâh taburu lsyana katümamıs, süah elde beklıyordu Başçavus bu ıhtımaJien rfuşunerek Kumandana sert bir çıkış yapmak, onu askenn karşısında ezmek, korkutmak, konuşturmamak, boylece duruma hâkim olmak ıstedı Kısa bir tartışmadan sonra tüfeğını tbrahım Paşaja çevırdı Erzurum isyanının en kritık noktası burasıdır İbrahim Paşa eger korkıa, tehdıde pabuç bıraksaydı 4 uncu Ordu tum olarak aiaklanmaya katılacak ve Hareket Ordusunun gelısınden sonra bir iç harb bıle çıkabılecektı Hattâ belkı de Yusuf Pasa bırlıklen latanbul uzenne sevkedıp, Hareket Ordusunu TrakyaÖSL karsılavacaktı İbrahim Paşa gogsune çevnlen tufege soylece bakıp meşhur kufurlennden bınnı savurdu, aka ID nun şartları ıçınde mumkun değıldî Kara yolundan koca bir orduyu ulaştırmak guç olduğu gıbı, denız araçlannı Trabzon a gondermek de ımkânsızdı Zıra elde o kadar gemı yoktu Ustelık Doğudan kuvvetın çekılmesı isyanın halka yayılması sonucunu doğurabıhr, hattâ devlet dıj mudahaleler karşısında kalabıhrdı Bu bakımdan İbrahim Pasa 3 uncu Ordu Kumandanının ısteğını kabul ettı ve sadece Doğuyu kontrolu altında tuttu İsyana karsı tenkSler 31 Mart ajaklanmasıncfa gerçı asker Istanbul'a hâkım olmuş, Meclıste destek bulan yobazlar ısteklennın \apılmasını beıdemeğe ba^lamışlardır Şu \ ar kı ısvanın duruma hakımıyetı devletı ele geçırmeğe kadar goturulememıstır Bundan şuphesız ırtıca hareketıne karşı avdınların, subavların \e Ittıhat ve Terakkı • . ^ . Cemıyetının gosterdıklerı tepkı nın rolu büyuktur Ayrıca ulema denılen hocalardan «adece ılerı gelenlerının dahıl olduğu Cemıyetı îlmıve ikı bıldm yayınlamıstır Ulemânın bırıncı bıldınsı Meşrjtı>etı koruma »macım tası\or ancak isyancılann ıstemedıkîerı d"evlet adamlarını polıtıkacılan da pek tutmuyor lardı Mese â bırınci bıldınde istıfa etmış mılletvekıllennden gavrısıne ulemânın tam bır gu \en beslem»kte olduğu ılerı *u ruluyor ve askerden şerlat ulemâsına ba2lılık ıstennordu Ikm cı bıldırı ıse Der\ış Vahdetı'nın Meşrutnetın kaldırılması hakkındakı telkınlerıne karşıydı ve duzenın serıata uvgun olduğu belırtılnordu Fakat, yukarda da soyledıgımu gıbı asıl tepkı a^tfınlardan ve Ittıhat Terakkı Cemıyetınden gelmıstır Cemıyet kısa zamanda butun sube*erıyle harekete geçmjj, bır jandsn Padısahtan du rumun duzeltıimesı ıstenırken ote yandan 3 uncu ve 2 ncı Or dunun mudahalesı içın talepler lapılmağa başlanmıstır O zaman kltle haberlesme araçları yajgın olmadıgı \e muhalefet gazetelen de talan edıldığı ıçin haberier kulaktan kulağa \ayılıyor, Istanbuldan uzaklasıldıkça tabıi olarak bıre bın katılıyordu Padişaha, MUlet Mecllslne ç«kılen protesto telgraflannda Hü seyin Hılml Paşadan sonra lş başmdaki Tevfik Paşa kabinesine guvensizhk belirtüiyor, Îstanbul uzerine yürümeğe and içıldıgl tekrarlaruyordu Ittihat Terakki orgütlen aynca çogu lllerln hü kumetle temasını hemen hemen kesmiş gibıydıler özellikle Rumehde heyecan fazlaydı. Zira Rumelı, Bulgarla nn bır takım marifetler kanştırmak ıstedıkleruun farkmdaydı 3 uncu Ordudaki genç subaylarda meşrTtıyetı kurtarmak, mıllı birliğı sağlamak ıçin latanbul uzenne jTirtlmekten başka çare bulunmadığı kanısı genelleşmışti Genç subaylarm arasında Kolağası Mustala Kemal Bey de vardı Selâniktekl Redif Tümenine gelen telgraflan Inceleyen Mustafa Kemal Bey, Üçüncü Ordunun mesrutiyetı kurtarabıleceginı savunuyor ve vakıt geçırmeden harekete geçılmesmi ıstıyordu 14 nisan Çarşamba gunü Selânık Redif Tumenınin butün alaylan seferî duruma getinldı ve tumen Îstanbul Uzenne yüruvlişe geçti Tumenin Kurmay Başkanı Mustafa Kemal Bey idl YARIN H A R E K E T O R D U S U ^w>^ RÜLMACA Î S T A N B U L 06 25 0«30 07 00 07 0S 07 10 07 45 07 50 08 00 08 15 08 45 09 00 0915 09 30 09 40 10 00 10 05 10 20 10 40 11 00 12 00 12 10 12 20 12 40 13 00 13 15 13 30 1400 14 15 14 30 14 45 15 00 15 05 15 20 15 35 16 00 16 30 1705 16 40 Acılı* Droeram Günavdın I Kove haberler Günavdın II Haberler ve r>ava durumu Istsnbuld» bueıın Ilânlar ve hafif muzık Korolarımız Ovun havalan Hafıf muzifc Marslarımız Hafif muzlk Ovun havalan Ev icın Ara haberler Cocuk korolarından »eemeler Sohstler eecıdı Arkası varın Bueun 23 N ı u n I Ara haberler ilânlar Cocuk turkülerı Karaeoz Dun\a cocuk korolan Haberler Ovun havaları Reklam Droeramları V Ucaroelu orkestrası A Sensovdan sarkılar Mavı cocuklar orkestrası Türkuler ve O havaları Ara haberler M Demirkırandan nrkılar Snrimızde cocuk Cocuklara kucuk konser Atoturk divor kl' Türkuler eecıdl Erkekler faslı Samt Saens ın hayvanlar karnavalı Ara haberler Erkekler fasll Kov odası Reklam uroeraınları Haberler ve hava durumu Mıllı Eeemenllk ve Cocuk Bavramı Naımâ Tarıhi Bueun 23 Nısan n Spor eazetesı N SiDahıden sarkılar Havat ve kitaolar 24 saatın olavları Ilânlar Turkıv ede Buvuk Mıllet Meclisi acılırken Beraber sarkılar Reklam Droeramları Haberler Cesıtlemeler Ozetler oroeram kaoanıs ÎSTANBUL IL RADYOSU Acılıs ve Droeram Diskoteeımızden Karısık solVar Fransız fılmUrmden sarkılar Koncerto saafı Charles Aznavour advluvoı Oda muzıeı * Gencler ıcin Hafıf muzık Salnsle Sıneers toolululhı Kucuk konser m Senfonık muzık Julıe London dan sarkıl»r Aksam kon'erı Genclerle beraber Fransızca sarkılar Sonat saati Hafıf muzık Gece konseri Caz saatı Hafıf Batl muzısi Proeram ve kaDanıs HAREKET ORDUSU ERLERt bınde kamçısı Basçavusun surakıslasına donmesıni saglamaktı tınd'a sakladı Şaklamalar bırbive bunda basanlı oldu rını takıp ettı İsyancılann bıle Ertesı gun çavus ve onbasılar dehsetle ızledıklen bu davak Karargâh onunde toplanchklan sahnesi gerçekte Doğudaki ayakzaman İbrahim Pasa karsılarınlanışın kaderını degıstınmgti. daydı. Ne var kı, etrafları merNıtekım İbrahim Pasa ve Hacı kez taburu tarafından çevrılmış, Fevzi efendl, Basçavusu bır yagoı açıp kapavıncaya kadar sına ıterek askerle konusacaklar, lahları ellerınden alınıvermıştı uteklerım soracaklar, nasıhatta, Ordu Kumandanı bu ışı bıtırbu arada Ermenılere ilısılmemedıkten sonra teker teker kışlalası tavsıyeıınde bulunacaklar v« rı dolaştı Zaten olayların etkısi maddeler üzerinde anlasıp topaltında kalmıs ve kandırıldığını lu hareket edebılmek ıçin birlıkanlamıs olan askerı dısıplın altılere kumanda eden çavus ve onna aldı, hattâ isyanın uzerınden başıları ertesı gun Karargâhta ıkı gun geçmeden sıkı bir eğıtım bır toplantıya çtgıracaklardır. programının uygulanmasına baıİbrahim P«»a nın planı askerın landı 23456789 Soz, tersi «cahü kalma1» arüarruna bır emlrdır YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1 Karadeniz kıyısında kömtlr yataklanyle tarunmı? bır llimız 2 «Konutu fazla olmıyan fanıll >a» mânasına üç soz 3 Hay \an ayakkablan (çoğul), yabancı 4 Oku] yüzü gormemlş klşinln iki başı bir takının tersı, bızi doğuran 5 Tersı «Hint Avra pa ırkı mensubu» demektır, gıl zel sanat, blr notanın tersi. 6 Bahıs tutuşmaya yara>an kemlk. 7 Bağırsaklar (eskı usul çoğul bır ü p » I2345 rımı), çevrilınce «Kulhanbeylığe ozenen» belırır. 8 <ıKoş ve ıyi arkadaş, anlaraına iki s ö z . 9 Bır soru eDUnku bulnuıcaniD datl, tersi «hâhalledllmi« sekil dise» dır Dişi Bond MODESTY BLAISE Mocesry'Nto . ALfŞ/N, S6LÛAN SACA 1». Nlsamn fik hafta» liderlerinln öldurulmesı sonucu Bırleşık Amerıkada kanşıklık çıkaranlar (çogul) 3 «Geniş ve düzluk saha bulmaya çahşmak» anlamına iki söz 3 DUnyanın sayıh buyük akarsulanndan, bır ılçemızın merkeza olan şehir. 4 «Fıyatı yuksek» manasına e s d Wr terım, boyle bırakılan çocu ğlın gozü doymak bılmez 5 «Şu anda pek yakınımızda olmayan yüzyıl» karşılığı iki söz 6 Bır çogul edat:, haJtamızın iki hazi randa sandıklara atacaklan pu sulalarla bellı edeceklerı sonucu gdaterecek şey 7 Bır çeklmin kısaltılmışı ıçınde aklı yoksa beş para etmez. 8 Gızlı olmıyaralı ve herkesın önunde, madenden parlak paralara boyle demlır. 9 L5UNKU HA1XEDILMIŞ ŞEKLt NASIL HALLEDİLECEK YukandaH rakaml) bnlmacada *«• dece 4 tane anantar (ipucu) ve 8 Une tonuç vardır Bo$ kalan l? karenin içine 1 den 9 a kadar uygun bîrer rakam koyarak ve toplama, çarpma, çıkurtma, bolme işaretlerine dıkkat ederek soldan sağa ve yukandan asagıya bulmarada gosterilen sonuçları bulunuz. Buat vaktınızi alır amt, bog vaktinizi hoşça geçirmis olursunuz. 42 A NKAR A Tiffany Jones TIFFANY JONES MIZI MASIt. PUZ&JE S0<' PU^lJNtMEJtTE>J Renkli ve Beyaz SeSon (jelâtin Kâğıdı) Saiışları Muessesemız almış olduğu tedbırlerle renklı ve beyaı selon ımalâtını artirmış bulunmaktadır Talepler sıraya konmaktadır. Dıüyaç sahipîennın Muessesemiz Ticar«t Servlstn» müracaatları nca olunur. SÜMERBANK GEMLİK SÜNĞIPEK VE VİSKOZ MAMCLLBtt SAN'VYH MÜESSESESİ (Basn: 14540/4170) PTT Genel Müdürlüğünden Teşkilâümizda memur olarak çalıştırılmak uzere 3 Mayıs 1968 cuma gunu saat 14.30 da test ve mulâkat usulu ile yuksek tahsıllı personel alınacaktır Sınavda kazananlara 7244 sayılı kanuna gore 3 ust derece ucret venJecektır. Lısan bılgısı tercıh sebebıdır fatekhlerın kanunf nıtelıklerı haız, askerhğınt yapmıs, 35 yaşını bıtınnemı? olmaları, dılekçelenne ekhyeceklen dıploma, nufus terhıs belgesı, 2 fotoğrafla bırlıkte 2 Mayıs 1968 perşembe gunu mesa! saatı sonuna kadar Genel Müdurluk Personel Daıresı Başkanhğına müracaa* etmelerı (Baam: A. 4073 14504/4167) 06 25 Acılıs Droeram 06 30 Günavdın I 07 00 Kove haberler 07 05 Gunavdın II 07 30 Haberler ve hava durumu 07 45 Marslar 08 00 Turkıvede buettn 08 10 Her telden 08 40 Radvo cocuk koronı 09 00 U Eeemenllk ve Cocuk 09 20 Ovun havalan 09 35 Arkası varın 09 a1) Ara haberler il&nlar 10 00 Turk M O Droeramı I 10 30 Bando muzısh 10 45 Tulum ve nev havalan 11 00 Ceaitll muzık 11 »5 Konser saatı 11 55 Ara haberler İlânlar 12 00 Ovun havaları 12 15 Kıbrıs saatı 12 30 Sarkılar ve O havaları 13 00 Haberler 13 15 Bando muzıeı 13 30 Reklam Droeramlan 14 00 Türkuler eecıdl 14 20 K=raeoz 14 55 Ara haberler llânlar 15 00 Konser saatı 15 30 Turk M Ö Droeramı n 16 00 Türkuler ve ovun havaları 16 30 Plaklar arasında 16 55Ara haberler ilânlar 17 00 Incesaz 17 30 Ko\ odası 17 50 Reklam Droeramları 19 00 Haberler ve hava durumu 19 35 Radvo cocuk korosu 19 55 Neden 23 \ısan'> 20 la Dınlevıcı ısteklerı 20 40 S Uveundan türkuler 2100 24 saatın olavları llânlar 21 10 Insan Hakları ozel Droeramı 2135 Turk M O Droeramı 22 05 Hafif muzık 22 25 Baelama T türkuler ve o vun havalan •a 45 Haberler 23 00 Gece konseri 33 45 Çec* varııına doferu 23 55 Ozetler Drocram, l Etın kılosu onbes lıra Yuz lıraya bır çift pabuç Mıllet aç, çıplak Ve bunun yanı sıra, zavallı emekçırm sırtından mılvonlar kazanmıs. bır avuç zengın ekmeksız halk yığınlarıyla alay edercesıne utanç vencı luksunu, sefahatını ortaya serıvor Bıraz durdu Sonra Bu durum daha fazla surup gıdemez dedi; bız aydınlara duşen odev, cahıl halkı uyarmaktır Onlara gerçeğı gostermek Içınde bulunduğumuz karanlığı jnrtıp memleketı ışığa kavujturmaktır' «Bız aydıniar. deyımı, okuma ortalaraası orta okulun ılk sınıflarını ajmıyan dınleyıcılen pek memnun ettı Muhasebecı yardımcısı, elıylt onündeki masava vurdu Evet, bj durum daha fazla surup gıdemez. Mahve memuru Cahıllen uyarmahyız, dıyordu; bu bizim hem odevunız, hen de gorevımızdır • Seher hanım hmçla yukarıkı Cemal Tekın aılesımn zengın jaşa\ışını anlatmağa koyuldu, e\lenrun gıdışını dâvetle ını mısafırlerını Her gece kasa kasa ıçkıler Âlemler yıvecek bır lokma ekmegı guç bulurken, revâ mı bu ?1 Buvuk fabrıkalan varmış Ondan başka da hanlar hamamlar, apartımanlar Hem de bır tane ıkı tane değıl sayısız' AJınlanrun terıyle mı kazandılar bu müyonlan'' Çok lâf yalansız, çok para haramsız olmaz, kuzum' Buyuk oğ u hevecanlanmıştı Emekçı kardeşlerrmızı kan emıcı kapıtalistlerın elınden kurtaracağız' Kompradorlann her gun bıraz daha sernırerek rahatça keyıf surmelerıne goz yummıyacagız. gerıde açiar dururken' Yılmaz hepsını susturdu* Arkadaşlar, haksızlığı yıkmaJc, ve gerçek adaIetın temellermı atmak ıstıyorsak, kurtuluş plânlarımızı ıkı yoldan yuruterek gerçekleştırmeğe çalışmalıyız bır yandan, topluma getıreceğı mutlnluğu ve sağhyacağı vararlan anlatarak eşıtlık ılkesını herkese benımsetırken, bır yandan da bızı yoneten rejımın kotuluklermı gosterelım, Devletı ellermde rutanlann sureklı suçlarını vatandaîin önüne senp, nefretını onlann ustune çekelım, halkm kendılığınden goremedıgı anlıyamadığı her gunku haksızlıkları, cınayetlerı ortaya çıkaralım, canılenn, hırsızların hamlerın adlarını bır bır kamu oyuna açıklılalım' Kım bu hırsızlar, caniler* Yılmaı dörıüp baktı Seher hanımın küçük oğlu Sungur'du soruyu aoran Odasından çıkmıı, gelmiş, kapımn eşiğinde ayakta dunıyordu Yılmaz onunla uzun uzun gorujmemifti hlç Bu raya geldıgınde, Teknık Ünıversıte ogrencısı çoğu zaman ya ısınde olur, ya da evdeyse, ıçerıde masasırun basında projelen, hesaplarıyla uğraşırdı. Buluştuklarında da yalnız bır hatır sormakla yetınır, çekılır gıderdı Bunun ıçin onun duşuncelerım fıkırlennı, rengını, ıdeolo]isını bılmıyordu Yenı bır dınleyıcı daha bulduğuna sevındı Memnunlukla onun sorusunu cevaplandırdı Bu hırsızlar, canıler, mılletı soyanlardır, baskalarının hakkmı yıyen halk duşmanlandır, vergl kaçakçılan, satılmış vatan haınlen, koku dışarıda kompradorlar! Sungur içenye gırdi Bır ıskemle çekıp oturdu: Aralannda tarudıklarınız, bıldıklerınız varsa, kamu oyuna açıklıyacağınıza. adlarını doğruca polıse, savcıhğa venn, dedı; böylelennı yargılamak onlann ışı Namussuzları cezalandıran, hırsızlara karşı mulkıyet haklannı koruyan kanunlar var memlekette ötekı acı acı guldu Kanundan, mulkıyetten konuşuyorsunuı hâlâ sız' Oysa, asıl hırsızlar, soyguncular, malsahıplennm kendılendır Kanunlan yapanlar da, çıkarlarından başka bırşey duşunmıyen guçlulerdır Bu» lunduğumuz bu rejımde adalet gerçekleşemez' Kıvançla ekledı Ben sosyahsüm Sungur umursamadr Ben de sosyahstım Yılmaz kurumlu kurumlu ona bakti" Yalnız lâfla, «sosyalısüm» demekle ış bıtmez. Harekete geçmek, çaba harcamak lâzım bu uğurda. Çahşıyorm, bız. Yoksul çoğunluğu uyandırmağa uğraşıyoruz Onun haklı öfkesını korukluyonız" artık haklannı arasm, kotu kadenne boyun eğmeyıp bas kaldırsın' Benım kendı dâvam yok, kalmadı. Kendı meselelerımı bıraktım; unuttum Toplumun dâvasını ele aldım Tek amacrm, hıçbır şeyı olmıyanlarla beraber, herşeyı olanlara karşı savaş açmak; ve bırınm eksığıni öbürunun fazlasıyla tamamlıyarak toplumu mutluğa enştırmektir ı Kızıyordu Şımdıye kadar aydınlar memleket gerçeklerıyle ılgılenmemışler Bırakmışlar, halk uyusun. Dokunulmaz tabu savılmış örumceklenmış kohn» kurallar Daha yenı yenı bunlann ustune söz soylıyebıhyoruz, fıkırlennıızı ortaya atabılıyonız Suneur Fıkırler dedi, ben korkanm fıkirlerden Yılmaz Her düştince açıUanmalı, diye karşılık verdi, asıl glzlilikten kaçmalı Aydmlıktan korkmamalı Ytla karası olanlar ayrlmlılrtaD korkar! 1 A*« V ) M