Katalog

o Cumhuriyet 45. yıl sayı: 15939 KURUCCSU: SUNIJS NADt Telgraf ve' mektup adresi: Cumhuriyet İstanbul Posta Kutusu: îstanbul No. 246 Telefonlar: 22 42 90 22 42 96 22 $&. ŞTJİ2 42 98 22 42 99 3*,\ KÜLTÜR KİTABE^Î Su ANAYASO ŞEMS1 BELLInin yurt üji uyandıran şiirleri. Fi: BİRAz' KÜL; BIRAZ nilMAN. ÜMİT YAŞAR'ın cn güzcl; en içii şiirleri. Fİ â TL. AZİYADE. Pierre Loti'nin; Turkiyede gtc<^ dünyaca tanınmıs şaheser romanı. 6. TL. KOMANOFLARIN SONl'. Rus hsnedanını yıkılrjmı Samih N. Tarsnnan kaierninckn mernkla okuyacaksımz. Fi: T.50 TL. Sah lOAralık 1968 l:Vl.İVA ÇF.LEBİ SEVVAH4TNÂM! Sl 10 fy. KİTAPÇILARDA BULLMK. ÖDEM£Lİ GÖNDEKILİR. Sipariş Merkezi: KÜLTÜR KİTABEVİ, Ankara Cad. 62 İstanbu Vctgidc adaletsizltk (Dış Haberler Servisi) Karadeniz'e açılmaları A merika Ue Kusya arasuıdaki bir kuvvet gösterisi haline gelen iki Amerikan muhribi, dün Boğazlardan geçmiştir. Radarlarla tespit edildiğine göre, 24 saa.tir karasularımmn dışında Amerikan gemilerinin Karadeniz'e gelmesini bekleyen üç Sovyet destroyeri, dün sabah radarların alış sahası dışına çıkmışlardır. Böylece Amerikan muhriplerinin Karadenize girmesiyle birlikte Karadenizde 12 aralık'a kadar sürecek bir takip başlamıştır. Dün İstanbul limanını kaplavan yoğun sis nedeniyle ağır yol alan 880 borda numaralı «USS Dyess» saat 8.30 da, 834 bordo (Arkası Sa. 7, Sü. 3 de) Boğazlardan geçen iki Amerikan harb gemisini üc Sovyet destroyeri izliyoı Vasıtalı vergi oranında dünya ikincisiyiz Bülent Dikmener Turkiyede vergi mükelleflerinin büyük çoğunluğunun ger çek gelirlerini gizlemeleri sonucunda vasıtalı dediğimiz, di ğer bir deyimle tüketim mad••••• "musm •• • • • •• • • • « • • • • • « • • • • » • • • •• • • • • • NÜKLEER BAŞLIKLI AMERİKAN HARB G EMİLERİNDEN BİRt KARADENİZE ÇIKIYOR.. deleri üzerinden alınan vergi ler hükümetlerm sık sık zorladıkları başlıca gelir kaynağı olmuştur. (Arkası Sa. 7, Sü. i de) Tekel Bakanı da: : istifa etti •••• ••«• •••• • ••• Ibrahım Tekın'ın yerıne Nahit Menteşe getırıldı j | ^^ • ••• • ••• •••• •••• :: : :s :: • ••• ••>• •••• «••• ••*• • ••• • ••• •••• «••• •••• •»• •••• •••• •••• İİİİ •••• •••• mtlZ • •••• • • • • *•• •ntl •••• • ••• :::: «••• • ••• • •>• :::: •••• •••• •••• •••• • ••• • ••« iil; • ••I • ••ı • •«ı « • • • • ••I •••I • ••• Bizans'a Özenti smanlı Padişahı II. Mehlstanbul'u kuşattığı t met zaman Bizans papazları ne halde idi iseler bizim partizan politikacılarımız da bugün aşağı yukarı avnı durumdalar. Burnnmuzun dibinde gittikçe büyüyen tehlikeyi görmezlikten gelerek ha babam ha birbirleriyle çekişip duruyorlar. Partiden partiye atısmaların yanısıra parti içi kavgalar da gözleri daha bir karartır olmuştur. Ulusal bütünlüğümüz her kaygının üstünde tutulmak gerekirken, yer yer birlesip çözülen hizipler ve hizipçikler, incir çekirdeğini doldıırmaz dâvaların sözüm ona • savunuculuğu roliine özenmektedirler. O arada bize de satasmakta hesabı olanlara rastlıyoruz. tkide bir ısıtıp ısıtıp önümüze sürdiikleri suçlama şu : 1 7 yılında biz 91 Amerika'nın dostluğuna büyük deger verdiğimiz. Truman doktrininden ötürü Birlesik Devletleri göklere çıkardığımız halde bugiin dönmüsüz, Amcrika'ya cephe almısız.. Hem bunu sövleyenler kim biliyor mnsunuz? <)n yıl içinde en az ikiüç kez parti degistirip politika meydanında salıncak kuranlar, bir zamanlar onünde diz çöktükleri lidere bugün sırt çevirenler, dün ak dediklerine bugün kara diyenler. İç politikada olsun. dış politikada olsun biz önyareılarla hareket eden insanlar degiliz. t l kemize vararı dnkunacağını nrnduiumu? her davranısı. her girisinıi yürekten desteklemeyi şörev sayarız. Bunnn içindir ki, bir zamanlar valnız dısarda Amerika'yı değil. ioeride Deraokrat Partivi de tutmus, Türk • Amerikan dostlujunun çelişmesine karınca kararınca vardımcı olmava çalısmıstık. Ama insaf edilsin. l»501erin Amerika'sı ile daha sonraki Amerika hep aynı mı kalmıstır? Daha doşrusu. Amerika aynı kalmıs olsa bile bu devietin bize karsı güttüğü politika 1950'denberi hiç mi degismemiştir? Türk • Amerikan dostluğunu övdüSümüz yıllarda Amerika topraklarımızdan. içine Türk subavlarının adım atamıyacağı. üsler mi istivordu, «verdiğim silâhları izııim olmadrkca knllanamazsınız» diye hiikümetimize notalar mı gönderiyordu ve bize bir müttefik dcgil de bir uydn gözüvle mi bakıyordu? Şunu da söylivelim ki. o günden bugüne durumun böylesine değismis olmasında biz, Amerika'dan ziyade bizim basarısız iktidarları sorumlu eörmüş. hunu AP Genel Sekreterliğine ise Sezgin seçildiler Erkmen, muhasipliğe NAHİT MEN'TEŞF. lYeni Tekel Bakanı) • ••• •••a • ••• • ••• • ••• • ••• • ••• •*•• *••• • ••• >••• !••• !•«• !••• !••• !••• !••• !••• <••« iii • ••I • ••' • I» !İİ Cumhuriyet Bürosu ANKARA Gümrük ve Tekel Bakanı İbrahim Tekin, dün bakanlık göıevinden istifa et . miş, yerine Aydın Milletvekili Nahit Menteşe getirilmiştir Bu arada, dün toplanan AP Genel İdare Kurulunda Genel Sekreterliğe Nizamettin Erkmen, Genel MuUasipliğe de İsmet Sezgin seçilmiştir. «Kabine defterini artık kapatın» Başbakan Demirel. dün saat 18' de Cumhurbaşkam Sunay'ı ziyaret etmiş ve kabineye girecekler konusunda izahat vermiştir. Bir saat 20 dakika süren görüşmeden sonra Çankaya'dan ayrüan Başbakan, Köşkün kapısında gazetecilere. Aydın Milletvekili Nahit Menteşe'nin Gümrük ve Tekel Bakanlığına getirildiğini söylemiş. Sanayi Bakanı Mehmet Turgufun istifasının bahis konusu bile olmadı ğını. açık bulunan Çalışma Bakanhğına ise, en geç 15 gün içinde yeni bir atama yapılacağını bildir(Arkası Sa. 7. Sü. 1 de) Türkiye İşçi Partisinin geçen ay yapılan büyük kongresi ile ortaya çıkan gerginiiği gidermek. üst kademedeki çekişmeye son vermek ve hiç olmazsa partivi seçime girmeme tehlikesinden uzaklaştırmak için başta İstanbul teşkilâtı olmak üzere TİP'in alt kademesi harekete geçmiştir. Bu arada, önceki gün toplanan TİP Genel Yönetim Kurulu, •olağan üstü» kongre tarihini tesbit etmiştir. 2829 aralık tarihlerinde toplanacak olağanüstü kongrede, teşkilâ tın, «toplayıcı muhalefetgrupu meydana geürmesi için, 194 partilinin imzasıyla bir çağrıda bulunul Olağanüstü TIP Kongresi 2829 Arahkta MAO'YA • "Siyasi şuur,, geiiştiriliyor! ••• ••ı •>• • af • •t • *• ::: ••ı ••• ••• ::! ••• ••• •«• ••• ::; ••• ••ı •a< Bir Kalk Komününde ilkokulun 5. sınıfı.. Duvarlar Mao Çc Tungun sözleri ve şiuleriyle süslü... Öşrenciler dikkatle öğretmenin anlattıklannı dinliyorlar... Ama ne anlatıyor öğretmen? Her zaman, her yerde oldiiğu gibi, Mao Çe Tungun fikiılerinü. Böylece çocuklarda küçük yaşta «siyasî şuur» bclirdiğini söylüyor Komünist Partisi ileri gelenleıi.. YILMAI ÇETİNmn BÜYÜK RÖPORTAJI 4 ' VNCÜ SAHİF EDE iı; 6 yıl ithalât yapmazsak borçlarımızı ödeyebileceğiz TAPANLAR muştur. Niçin kongre?.. Gerek tabanda, gerekse aydın çev relerde, TİP'in 1965 seçimlerine kıyasla büyük puan kaybına yol açan üst kademe çekişmelerine son vermek için. •olağanüstü» kongreye. tek kurtuluş çaresi olarak bakılmaktad:r. «Olağanu«tü> kongıe,nin geçen ay yapılan büyük kongre gibi kısır çekişmelerle geçmemesi. gerek Ay bar, gerekse Aren taraftarlarınm partivi uçuruma sürüklemelerine «dur» denilmesi için, «toplayıcı mu halefet» grupuna ihtiyaç duyulmuş ve yapılan çağrıda, teşkilâta özetle şu tavsiyelerde bulı:nulmuştur: iki teknik okulda da boykot başladı Özel yüksek okullar ile 12 yüdır gerçekleşmeyen Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi teşkilât kanununun gecikmesini «Protesto» etmek amacıyla dün de, İstanbul Yüksek Teknik Ükulu ve Akşam Yüksek Teknik Okulu boykota başlarmştır. ükula karşı ilgisiz kalnıaktansa, kapatılmasının daha doğru olacağını belirten öğrenciler, «Özel okul patronlarına müjde, bu okul satılıktır» yazılı büyük bir dövizi okul binasının önüne asmışlardır. Öğretim üyelerinin bir kısmmın katıldığı basm toplantısında Talebe Birliği Başkanı Cengiz Gülderen. Millî Eğitim Bakanının tutumunu tenkit ederek, «Bakan özel okullarla mcşgul, teşkilât kanunumuzla ilgilenmiyor. llalkın Bakanı değil, özel okul (Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) ANKARA (Cmnhuriyet Bürosu) Türkiye, bundan böyle, hiç dışanya borçlanmazsa, 20X4 yılına kadar borç ödeyecektir. Eğer, Türk hvkumeti, borçlarından bir an cnce kurtulmak yolunu seçecek olrrsa. 6 yıl hiç ithalât yapmaması ve 6 yıllık ihracat gelirleriyle bu borçlan ödemesi gerekecektir. Maliye Bakanhğınca hazırlanan 1969 malî vıh bütçe kanunu tasarısı ile ilgili gerekçe dün basına dağıtılmıştır. Geçmiş yıllar gerekçesinden fark4ı olarak bu yıl gerekçesinden yıllık <.onomik durum kısmı çıkartılmış ve «Yülık ekonomik rapor 1968» adı altmda bir b°lge halinde yayınlanmıştır. 196a bütçe gerekçesinde döviE ile, Türk lirası ile ödenecek dış borçlar ile iç borç^rın 2014 yılına kadar devam edeceği açıklanmaktadır. (Arkası «a. 7, Sü. 6 da) Aslen Iraklı kaatil, General Kasım'a da suikast düzenlemiş Ismet P»ş» Uerict karüari» toplanh yspmı? TÖ <!»« Beol MI) îaHrtan nokta şn kl, Cttmhurlypt rfrtcle yetişmiş gajç h»rjımlaT Içtade Islâm benlmieyen, propagandasmı yspan ve cnu • Psşa'da bn ilol varieB öah» $ok saşar. Onlar lMsnl*R»« herft v» bsv««Ier{ne, geîc^^u.^ ». , tap edjyorlar. Ulâı^ı İse »kl». kalbe, sa£âuvuya, lnsaJ v©i j te'an» «esltnljoır, Ve olancs «ırbahk ve »apıttımıa lsnreJ l l ^ l e r i n e rağtnen 5rtânme (tesetrOr) dftvâ« ik ÇttrtM JtO&m fıtri htr diadtr. tnsanlana tabiatına nyguodmy Kadm i£İB, tabiL oten Sr "" Çağrı •Şimdiye kadar, biçimsel örgütlen me yapan parti. artık derinlemesine (Arkası «a. 7. Sü. « dal "PÂVYON CİNAYETİ,, KAATİLİ TESLİM OLDU Foliberjer Pav\onu sahibi Hüseyin Yenipınar'ı tabancayla öldürerek kaçan Musa Sönmez. dün sabah Savcılıga teslim olmuştur. Irak asıllı 28 yaşmdaki kaatil; cinayeti, bir alacak dâvası yüzünden işlediğini ve eski Irak Cumhurbaşkam Abdülkerinı Kasım'a 1959' da suikast düzenlediğıni öne sürmüştür. • de.» Ginayetvesoygundan sanık erlere karşı köylîi silâhlandırıldı ADANA, (Curnhuriyet Bürosu) Tam teçhizatlı olarak İskendeıundaki birliklerinden firar ettikten sonra Mustafa Dönmez adiı bır şoförü öldürerek dağa çıkan (Arkası Sa. 7, Sü. 5 de) IRVKL1 MtSA SÖNMEZ (MLSA HALEF ABDULLAH) CİNAYE1I ALACAK YtZÜNDEN İŞLEDİGÎNt ANLATIYOR.. BCcsdına fi] Eski suikastçı Ahnan bilgiyc göre, M'asa Sönmez'in babası Halef Abdullah. Irak ordusunda binbaşıyken General Kasım'a muhali£ olduğu için öldürtülmüştür. O zamanlar 19 yaşmda olan Sönmez. intikam almak için Kasım'ın fedaileri durumunda olan «E Makamı Şabi(Arkası Sa. 7, Sü. 7 de) NADİR NADİ Babıâlide bir adam var. Evet maalesef var. Geçenlerde sapka» yı oturağa benzetmişti. Aklınca bir takım deyimler kullanarak Atatürk'ün şapka devrimini kötülemek istivordu. * Ayni adam, dünkü yazısında kadın hakları günü müııasehetiyle yapılan bir törenden yukarıdaki klişede görüldüğü şekilde söz etmektedir: Amacı güya tesettür'ü (kadıııların örlüıımesini) savunmak. Ama savunurken öylesine1 galiz kelimeler kullanmakta ve Türk kadınlığına öylesine hiicum etmektcdir > ki, insan bu çirkinlik karşısında donup kalıyor ve doğrusu söyliyecek söz bulamıyor. ••• (Arkası Sa. 7. Sü. 3 de)