Katalog

S4HÎFE ÎRÎ 17 Ekhn 1968 CüMHÜRtTET 1969 yılının ekonomik SORUKLARI Prof. Dr. Ahmet KıLlCBAY bazırlıklarının ve Kalkınma Plânmın 1969 proçramına ait çalısmaların hızlandıfı bir devreye girmis bulunuyoruz. Gelecek yılm iktisadi faaliyetlerine yön verecek olan önemli karariar arifesinde bulunduğumuz bu günlerde Türkiyenin 1%9 yılında karşılasacağı ekonomik meselelere bir çöz atmakta faide vardır. En önemli ekonomik dâvalarımızdan biri, dıs yardım ve kredilerin azalması karşısında alınacak tedbirlerle ilgilidir, denilebilir. Türkiye belli bir kaikınma hızını hedet oiarak kabul etmistir. Bu hıza ulaşmak için yılda be'.li miktarda yatırım yapmak zomndadır. Bu yatırımları karsılamak için iç tasarrufa, ve ithâl edilen makine, techizat için de döviz'e ihtiyaeımız \ardır. Türkiyenin millî tasarruf hacmi yatırım ihtiyacmdan av, döviz ihtiyacı döviz karancından büyüktür. Bn sebeple yabancı ülkeIerden kredi ve yardım almak bir zornniuk halinde karsımızda durmaktadır. Sabancı ülkeIerden alınan kredi ve yardımlar iç tasarruf açı*ını kapamaya hizmet ettiSi gibi döviz açıgımızın kaparımasına da yardım etmektedir. yll> B ü t c e îki çıkar yol ı; vardıtn ve kredilerin azalması karşısında Türkiye için iki çıkar yol vardır. Ta millî tasarruf ve döviz imkânlarımızın sınırları içinde bir çelisme hızına razı oltnak; vani gelir artısı hızını düsürmek veya millî tasarrufn ve döviz kazancını arttıracak tedbirleri almaktır. Bunlardan hirincisi çok kolay, fakat sonuçları geleceğimiz hakımıntlan vahimdir. Bu seheple millî tasarrufo ve döviz kazancını arttırmak tek çıkar yol olarak görünmektedir. Millî tasarrufun ve döviz kazançlarının arttırılması uzun vâdeli iktisadi bir dâvadır. Bu «ebeple Ikinci Bes Yıllık Plânda yer almıştır. Fakat dıs yardımlardan nmulandan fazla bir azalıs M69 programında bu konuya özel bir 5nem verilmesini gerektirmektedir. AS4RRCFTN ARTTIRILMASI: Türkivede Kamn tasarrufu ile özel tasarrufun arttınlması mümkündür. Kamu tasarroflarının arttırılmasında vergi gelirinin çoğaltılması \e hu arada ziraat vergilerinin konması, bunun dısında, verçi ödemeyip bu giice sabip olan «enis bir zümrenin vergi kapsamı içine alınması, bazı aşırı kıymçt artıslarından dojan kazançların venrilenmesi yolu ile kamu varidatının arttırılma«ı mümkündür. Ancak bu bahiste pelen?kçi!ikten nrak, çesur bir davranısla meseleyi ele almak gerekti£i süphesizdir. Türkiyede vergi yolu ile harekete geçirilecek büvükçe bir tasarruf potansiyelinin buIunduSunu daima hatırlamakta faide vardır. rf^Vte yanda özel tasarrufun ço&altılması eko^'nominin istikrarh gelismesi için sarttır. Türkivede kalkınma plânının gerektirdigi yatırımlann beslenmesine hizmet edecek özel tasa,rruf eücü vardır. Fakat bn çüç hâlâ yararlı bir hale getirilememektedir. Bnnda en büyük olumsuz rolü Bankalar oynamaktadır. Halen Türkiyede bankaların mevdnata ödedikleri !aizle borç verdikleri paradan istedikleri faiz arasında çok hüyiik bir fark vardır. Bu setıeple tasarrufun karsılıgı, tasarruf eden halk için cok kiiçük fakat onu kullanan üretieiler için cok büvüktiir. Rn, bir vandan tasarruf artısını önlemekte, difcer vandan bazı yatırımları yolundan alıkoymaktadır. Bueün Türkiye'de eeni» hir zümre apartman katı ikramiyesi ümid etmekten ziyade eelecekte belli bir gelir saglamr.k için tasarrııf etmeyi düsünür bu hale eelmistir. Mevduat sahiplerine ödeneçek faiz haddinin yükseltilmesi tasarrufu arttırın yatınmlann heslenmesine hizmet edehi1;r. Runa paralel olarak bankaların borç verdiiri paradan istfdiî^i faiz haddinin düsüriılmesi miimkOndür. Anrnk bunun basanlması icin tamamlayıeı van tedbirlerin alınması gereklidir. Ote vanda Bankalar daba ziyade kısa vâdeli kredilorlp ticari faalivetleri finanse etmektedirler. Orta ve uzun vâdeli vatırımlann finaıvse edilebilmesi için bütün bankaların Jt^tıldıkları ve borç verraf imkânlarının en az •'• 25 ini devrettikleri bir «Birle<;ik Tatırım Bankası» nın kurulması tpsvik edilebilir: hattâ zorlanabilir. Birlesik Bankanın sağlayacağı avanta.jlar sunlar olabilir: % Orta ve uzun vâdeli vatınm pro.jelerinl deSerlendi'ecek bir uzmanlar kuruluna sahip olab'lir. Kücük. hattâ orta boylu bankalar bu imkâna sahİT» olamazlar. Bu kurulun her banka icin mahiyrti düsük olur. # Kredinin emniyeti saSlanmıs bulunur. ^ «Birlesik Banka»nın doSrudan do^ruv3 uzun vâdeli yiiksek faizli borç senedi hattâ temettü veren hisse senedi satması kabildir. Böylece. sermaye piyasasının kurutmasına başka bir yoldan eirilmiş. tasarruf arttınltrııs ve orta ve uzun vâdeli vatırımlar finanse edilmis olur. Bu yoldan millî tasarrufun artmasına yol açacak olan «Kurumsal» dejistne «a^lannus olacaktır. * >| ÖVİZ AÇIGI VE DIŞ TİCARET SORÜ• ' N ü : Kalkınma Plânının çerektirdifl yatırımların vapılahilme^i için yabancı ülkelerden makine, techizat, ham ve yarı mamul ithâl etmek eerekmektedir. Bunların bedellrrini ödemek için dövize ihtiyaç vardır. Türkiyenin baslıca döviı kaynajı simdilik ihracattır. Fakat ihracatımız ithalâtı karşılayamadığından, yabancı ülkelerden borç ve yardımlann »zalması karşısmda tek yol: tthSl ihtivacmı azaltmak ve ihracatı çoğaltmaktır. Ithâl ihtiyacını azaltmak için bazı malları Türkivede üretmek kabildir. Bu «ithâl ikamesi» yapan endüstrilerin knrulması demektir. öte vanda ihracatı arttıraeak endiistrivi tesvik etmck de mümkündür. Türkivede daha ziyade «ithâl ikamesi» vapan endüstrileri kurma eÇiiitni mevcuttur. Zira bu yol daha kolaydır. thracatı »rttırmak yabancı pivasalarda rekabet etmevi. çüflü hir pazarlamayı gerektirmpktedir. Buna karsılık ithâl ikamesi halinde. o mala karsı rümrük duvarlarının derhal kapanması mümkün olmaktadır. Gerçekte ithâl tkamesinin yanında, onunla beraber, ihracatı gelistiren enduetrilerin de kurnlması iktigadi bakımdan fereklidir. iyi spçildifci takdirde ithâl ikamesiyanında ihracatın geliştirilmesi su sonuçları saÇlayaraktır. O tthâl ikame^inde çok ileri gitmek kapa!ı bir eknnomive sahip olmr» volunu tutmak demektir. Bu takdirde dısan ile temas azalacak ve dünya rekabeti carkından uzun bir süre uıak kalınacaktır. Türkiye büvüklüğünde hiçbir ülke dıs ticarete kapalı olarak gelişemez. O thraç endiistrilerinin jelistirilmesi, *osyat malivcli düşük olan bazı kaynaklardan gtniş ölçüde faydalanmayı sajlar. Simdilik taze meyva, sebze ve kısmen hayvan mahsnlleri bu dahildir. tleride başka ihTaç kollan «ynı kazanacaktır. O thracat, eknnomimize jerçek rekabeti S^retecek çelisen dıs âlemle temasın muhafazasına hizmet edecektir. thracatın gelişmesi Ortak Pazar's geçisin ilk adımlan. ilk dersleri de olabilir. O İthâl ikamesi bir dönem sonra döviz ihtiyacını azaltarak, ihracat artısı ise döviz kazancını rogaltarak ödemeler bilânçosu üzerinde olumlu etki yapar. Matematik bir ölçü ile etkileri avnı yönde görülmekle beraber iyi «eçilmis kollarda ihracat artısı millî kaynakardan elde edilecek sonucu daha büyük bir seviyeye çıkarır ve iç pazarlann darlıtı yüziinden meydana felebilecek tıkanıkları önleyebiHr. *•«• • ••• • ••• • ••• • ••• »•* • ••• • ••• «••a •••• • ••• • ••• • >>• •• • • • ••• • •** • ••• • ••• .1 11 • ••• •••• • *•• •••• • ••• S o nu ç tiyacını azaltmak üzere millî tasarrufun arttırılması ve döviz kazanan faaliyetlerin eelistirilmesi mümkiindür. Bunun için alınması gereken çesitU tedbirlerin yaıunda bilhassa «karumsal» yeniliklerie, gizli güçlerin harekete geçirilmesi kabildir. Bu arada iki knrumun bilhassa tizerinde durmak isteriz. Birincisi balkın tasarruf eficünü başka kaynaklardan alıp onu uzun vâdeli yatırımları finanse etmeye yöneltecek bir «Birlesik Yatirım Bankası» nın kurıılmasıdır. Kamn sektörünün de katılabilecegi bu Banka, ticaret bankalannın borç vermevi elvcrişli kaynaklarının belli bir OTanını kullanma hakkına da »ahip oiaeak ve halka uzun vâdeli viiksek faizli hisse senedi satabilecektir. Simdilik sermaye pivasası yerine eirecek olan Birlesik Tatırım Bankası halk tasarrufunun çüvenliçini »aflavacatı çibi arastırma ve proje defeerlendirme yolu ile kendi vatırımlarınm emniyetini de korumus olacaktır. MUinci kurum dıs tic?ret konusunda belli * bir statü içinde «Dıs Ticaret Geliştirme ve Pazarlsma» ofisinin kurulması ile ilçilidir. Bu ofisin teskilât ve zihnivet Uibarivle evvelce kurulanlardan tamamen farklı olması gerekti5i «üphe«i7dir. Buaün ne Dısisleri Bakanlıiının Ticaret Ataşeleri. ne de özel sektörün ajanlan ileri iktisat bilgisi, acarlık ve ataklık isteyen bir alanda basarılı olamamaktadır. Dıs tiçaretin crelistirilmes'nde iki önemli asama vardır: 0 Dıs ticarete elverisli kollann plân çerçevesi içinde seçilip gelisme potansiyelinin aranıp, finansman kavnaklarının bulunması. 0 thraç mallannın pazarlanması, Bunlardsn birincisi Pevlet Plânlama Teskilâtı tarafmdan vapılabilir. Fakat pazarlama plânlama dısında avrı bir ihtisas koludur. Böyle bir kurumun kurulup ivi çalısması daha baslangıçtan kendini eösterecek ve ihraç imkânlarımız en ivi bir sekilde değerlendirilebilecektir sorunlarının çözümlenmesinde difeer ekonomik tedbirlerin yanında vukanda helirtilen iki «korumsa!» gelisraeye ihtiyaç vardır. ondan sonra karsılasaca^ı dâva millî ve Tükivenin 196<t yılında vetasarrufyardımdöviz açıfeımn kapatılma^ıdır. Dıs kredi ve ih •••• «••• • *•• •••• **•• • »•• *••• •••• •••• •«*• •••* •••• •*•• 11 11 • ••• 11 11 11 11 ••*• • ••• • ••• • ••• 1969 11 11 ••• • •• ••* • •• • •• : •• •: : • ••• •••« YARINI UNUTMAYINIZ latın servet dağıtımı gttnüdüı. yarın çekiliyor. Bahtınız açık şansınız bol olsun (Basın: 25938/12339) DENİZ KUVVETLERİ K0MUTANLIG1 Seyir ve Hidroerafi Dairesi Baskanlıgmdan bildirilmiştir. DENtZCtUERK VE HAVAC1LARA 111 SAYIL1 BİLDİRİ 21 ılâ 2b Ekım 1968 tanhlennde U8.00 ile 16 00 saatlerı arasında asaâıtiakı noktaları bırlestıren saha içinde seyretme, demırleme. a"!anma ve bu sahanın 2000 metreye kadar olan yükseklîğı can ve mal emnıveti bakimınrtan tehlikelıdır MARMARA DKMZİ TKKtROAG BAT1 SAHİLİ Kl MBAf. ftNLERİ. 1 mcı nnkta: E 48% 5 No lu Tekırdağ ıskele (enerınden 203 derece ve 9 mı! mesafede enlemı 40 ^.erece 5lı dakıka Kıı/ev, hovlamı 27 dereoe 26 rtakika Doğu. 2 ncı nokta: Enlemı 4(1 derece 50 rtakika Kuzey Bovlamı 27 derece 34 riakıka Doğu 3 ünci: nokra: EnlPmı 40 derece 44 dakıka Kuzey Bov'amı 27 derere 34 dakıka Doğu 4 üncü nokta Knlemı 40 rierece 49 dakıka Kuzey Boylamı 27 derece 24 dakika Do»ıı DENtZCİLERL VE HAVACILARA ÖNEMI.E DUYCRULUR. (Basın: 25614/12329) İLÂ N Bursa Birinci Sulh Hukuk Hâkimliğinden: 968/218 Dâvâcı: Zekl Yiicel tarafmdan dâvâh: Küseyin Demırci aleyhtoa agılan alacak dâ âsının yapılao muhakemesinden: Oâvâlının i!Tâm°teâhı meçnül kaldığırMm riâvetiyenin ılânen teb'iS'ne. riuruşmanın 14/11/968 ssat 9.3r/'a bırakılmasına tçarar verılmiş olmakla, viavcU./e yerine geçmek üzere iıSn o'unur. (Basın: B 1U7?«ST4) 12350 Size bir şey itiraf edeyim : Hayatımda ilk defa bir yaıan kı»kandım. Bn yazarın adı tlhami Soysal'dır. Nasıl kıskanauyayım ki? llhami bir fıkra yazdı: Halk Partisi Meclisi birbirine girdi, lnimü kahramanı ve büyük devlet adamı Ismet Paşa tekfipler kaleme aldı, ve şu asağıda oknyacağınıı «atırlar Türkiyenin bütün gazetelerinde yayınlandı : «C.H.P. Genel Baskanhğından bildirilmiştir : Parti Meclisi kararı ile bana verılen görevi aşağıdakl bfldlri ile yerine getinyorum : Akşam Gazetesinin 11 Ekim 1968 tarihli sayısında çıkan llhami Soysal imzalı yazıda "tkinci bir Fens olayı* şekli altmda, Grup Başkanvekili Sayın Kemal Satır aleyhinde neşriyat yapılmıştır. Parti Meclisinin bu konudaki kanaati ve karan çudur : Sayın Kemal Satır hakkındaki yazılar haksızdır ve mesnetsizdir. Sayın Kemal Satır'ın haklı olarak cfüçar olduğu üzüntüyü Parti Meclisı üyeleri kâmilen kendi nefis'.erinde duymuşlar ve üzülmüşlerdır. Kendisine Akşam Gazetesinde yapılan isnatların haksız ve esassız olduğunun Genel Başkan tarafından kamu oyuna bıldirilmesine karar verilmistir. CHP Gene! Başkanı Ismet înönü». tsmet Pasa belki hayatında ilk defa böyle bir is yapıyor, bir yazann (ıkrasını tekzip etmek zorunn dnyoyor, ihtiyat politikapartırün, deyım yeıinde ise, «raya mu hiztnetlennin azlığı, Devletin sını asan bir acele içinde tekzibi hazırlayıp imzasını atıyordu. Bu rolünü de sınırlamaktaydı. Bu oturması» lâzımdır. Inönü, şimdiparip durnm ve telâs östüne merak edip tlhami'nin 11 Ekim tarihye kadar gösterdiği örnekleriyle gün ise, artan kamu hizmetleri emokratik rejimin «ajladıjı li yazısını buldum, tekrar okudum. ve o yazinm esasını kamu ovodevamlı olarak kendini yenilemeyanında hızlı bir kalkınma zorunçeşitli hürriyetlerin kullanıl luluğu Devlet'e büyük ağırhk ve. na duvurmayı bir namuslu yazann görevi bildira. Ancak bundan sini bilmiş bir kişidir. Bütün guması ve yorumunda, gerek rültülere rağmen ısrar etmesinm sonradır ki, tsmet Paşa'nın tekzibi gercek değerini kazanacak ve rilmesi sonucunu doğurmaktadlr. kişiler ve müesseteler ve gerek sebeplerinden birinı, meseîeyi kav yerine oturacaktır. Tabiidir kı. Devlet bu görevini ııyasi organlar uırafından yanlı» gelişigüzel yapamayacaktır. Bilim raması ve partisini raya oturttlhami Soysal 11 Ekim tarihli yazısında, Adalet Partisinden Sadegerlendirmeler yapılması. az mak endişesinı duymasmda arayın Uoçent Cevdet Perin'in bir fıkrasından aktarmalar yapmıstı. sel iktisat teknıklenne dayanan gelişmıs ülkelerde karışık bir ve insan haklarına saygı duyan malıdır. Ancak bu takdirde. parDoçent Cevdet Perin, tstanbul'da yayınlanan bir gazetede, Kemal durum yaratmaktadır. Demokra demokratik bir plânlama, kamu tisinin «Inönü Sonrası» problemi Satır'ia arasında gecen bir konnsmayı naklediyordn. Ve diyordn ki: tik rejimin geleneklerıne sahıp faaliyetlerinin rehberı olacaktır. önemini kaybedeoeK ve parti. ya«... geçen av içinde (...) Satır'la karşılaştık ve dertleştik. Çeolmayan bir toplumun bunlan Az gelişmis ülkelerdekt özel te sama gücünü lıdere baglamavakoslovakya faciası bütün şiddetiyle hüküm sürüyoröTu. Paşa'nın hazmetmesi, gayet tabil, oîdukça şebbüsün fonksiyonlarını verine caktır. demecini ve kendisinin makalesini okuyup okumadığımı sordu zordur. Ve bunun sonucu ola getirmedeki yetersizliği karsısmNLAMAVANLAK tiRl'PU : • Okudum» dedim ve «Mücadelcnizi niçin açık yapmıyorsunuz?» rak, geçmiş devirdeki totahter Bilindigi gıbi, «ortanın so!u» da, Devletm etkili rolünun genisdiye ilâve ettim. «Çekos>1ovakya faciasından önce Paşa'nın NATO' rejiminin kurduğu yüzeydeki is leme?i iktisatçıların büyük çodeyimi, ortaya atıldığındanbeya bağlı olduğumuzu ilân etmesi çok isabetli oldu, değü mi?» detikrar, bir çoklannca özlenroe ğunluğu ve Birlesmiş Milletler ri, Türk siyaset sahnesini güruldikten sonra «Çekoslovak milletinin felâketi bizim imdadımıza yeğe başlar. Eskidîn bir tek şefin mütehassısları tarafından da ke tüye bogmuştur. üerek parti içi, ti«ti, asırı solculan bu sefer partiden temîzliyecegiz» o*iye devam iradesine bağlanmak, kişinın hür sinlikle kabul edılmistir. Toplu gerek parti dışı ithamlar ve de etti. Kulaklarıma inanamıyordum. (...) Güven Partisini kastederiyet ve guvenlik arasındaki «e bir ifadeyle. bu eklektik modelin magojik tekerlemeler yapılagelrek: «öylevse yazık oldu» dedım, «bu mücadeİeyi neden onlarla çimini, ikincisi lehına yapılma siyasi muhtevasını miştir. Sol kelimesinin yarattığı demokratik birlıkte yapmadınız?». Satır'ın üzgün olduŞu belliydi: «Acele ettiıını zorunlu kılıyordu. Şefın bu alerjinin sebebmı anlamak zorrejim. iktisadi muhtevasını ise ler» dedi, «avrılmamış olsalardı çok iyi olurdu.». «Eğer siz kazamutlak iradesi Karşısında, halkın dur. Zira, hafızalar tp.zelemrse. rta nırsanız bu biraz da onlann zaferi olmıyacak mı? O takdirde mâni karma ekonomi meydana getirir. zihniyeti, iktisadi güvensizlik ha önceleri bu «kelime» nin kullazail olunca, avdet etmeleri gerekmez mi?» diye sorcfum. Satır bu karşısında son derece hassas clmldığını ve bir tepkı varatrr.adısonıma sadece politik bir gü'ümseyişle cevap verdi.» duğu için. hürrıyetsizlik önemli ğını tespit etmek Kolaydır. 1146 tste yukarda beyaz pnnto ile dizilmis »atırlan Savm Cevdet gözükmemekteydi. »eçimleri sırasında C.H.P.'nin vaPerin vazmıs, tlhami Soysal sadeee bonlan nakletmiştir. rı resmi organı «Vakit» gazeteçınKişiyi eşya olarak gören böySimdi ortada iki ihtimal vardır : de, Asım Us imzasiyle ve büyuk le bir siyasi ortamdan açık rejiO Ta Sayın Kemal Satır bn sözleri töylemistir. başhklarla yayınlanan, «Evef. min kişiyi «insan» olarak ele a f ) Ta da Sayın Cevdet Perin yalan söylemektedir. C.H.P. sol bir partidir» isimü lan düzenıne geçilmesiyie, bu tip Bu iki ihtimalin hesaplasması Cevdet Perin ile Kemal Satır başmakalesi bu konuda bir örnekkinei önemli nokta, karma egeleneklerden voksun topluraun arasında bir meseledir, Savm Kemal Satır bn sözleri sSylememiştir. Daha dikkati çekici diğer bir konomi ve karma teşebbüsün ıntibaksızlık göstermesi tabiidir. se bundan sonrası Sayın Cevdet Perin'e kalır; *3ylettıediti »5ıleri ayrı şeyler olduğunun unu örnefc ise, partisinin iktisadî eöBu durumda, eski devrin yüzeyKemal Satır'a «Syletmesinin hesabını kamu oyn karşısında veredeki istikrar özlemini duyanlar, tulmamasıdır. Bir ekonomide ö rüşü hakkında kendisine sorulan cek olan kendisidir. Savın Perin yalancılık «ıfatını benimıeyip su«demokrasinin .ız gelivmi» ülke zel ve kamu sektörünün karşılık bir soruyu, parti lideri Celâl Ba sacak, veva konusacaktır. yar'ın «C.H.P.'nin iki parmak daler için bir lüks» oldugunu, dü lı yer alması karma ekonomiyi Biz, tlhami Soysal'ın C.H.P. Meclisi adına tekıip eailen VBMMsük bir okumayazma oranı iie meydana getırirken, bir teşebbüs ha solunda» diye cevaplamasıdır Bu ömeklere dayanarak, kabahati nı dikkatle okudak. Bn yazının ber türlü «mesnedl» ortada iken bunun gerçeklestirilmesinîn im içino*e özel ve kamu ortakhgının «mesnetsiz» ilân edilmesi, gerçek denilen eTderoe büyük saygisızkânsır bulundugunu ileri sürme kurulması ise karma teşebbüs ti «sol. kelimesinde değil, Türk silıktır. C.H.P. Meclisinin daha muhalefette İken gerçekleri detistirğe başlarlar. Daha insaflılar (!) pini ortaya çıkarır. Bun'arı birbi yaset hayatının artan demapoiik karakterinde aramak zorunlulugu mek «ayretine düşmesi tizüntü vericidir. Yavınlanan tekzip, yalnız ise, ilk veya orta okul diploma rinden ayırmak gerekir. Karma partinin itibarına röUe düsürmrkle kalmamıs, Sayın Kemal Sasına sahip olanlar» oy hakkı ta te^ebbüs tiplerinin az gelişmis ül «naalesef dogmaktadır. tır'ı da altından kalkılamıyacak kadar güç bir durnma sokmustnr. Zamanla, itham ve tekerleme devnınmasını teklif ederler. kelerde suiistimal edilmesi ve ri aşıldıkça, solun ucuna ve saâa Zira Sayın Satır istesevdi, Sovsat'ın vazısını tekzip edebilirdi. hatçabuk dejenere olması mümkünKötü veya iyi niyetle yapılmış tâ bu kendisi için güzel bir fırsattı. Ama bir Mecliı fiyesi hakkınnazaran ortanın solu'nun farklı nidür. Çünkü, gerektiğinde özel bu tenkit ve, buna bağlı olarak, da yazılmış fıkrayı koskoca Meclisln Genel Başkan lmtasıyl» tektelikleri anlaşılmak yolundadır. Ziteşebbüs iddıasını taşıması. sıkışhâl çareleri ileri sürülürken bir zibe yeltenmesi. gSrülmemis bir dnrnm, fjayrlciddl bir davrsnıs, ra. sağa ilâveten, sol'un ucu da or tığında kamu teşebbüsü iddiasınnokta daima gözdcn ksçmaktave insanı gülUmseten bir «aripliktir. Her blr Meeli» flyesi İçin batanm soluna karşı cephe almıştır dır. Şöyle ki. demokratik reji da bulunup Devletin desteğini elve bu durum en tabiî sonuçtur. sında çıkan yazılara C.H.P. Meclisi ve tımet P»»a cevap vermeye min uygulanması ülkede okur de etmesi ve kamu garantisine sakalkisırsa sonu ne olur? yazar oranı yüzde yüze çıkma«ı hip olmak istemesi, bu tip teşebtster solda olsun ister «aîda, İster kapitalist olsnn İster »osyana kadar tehir edilse bile. büslerin iktisadi hayatta rekabet list, bir partinin yetkili knmlları bazı sınırlarda dnrmak lomndayine ayni tntibaksızlıkların ken rizikosundan kendilerini kurtardırlar. Bir gerçeji degıstirmek gücü ne C.H.P. Meclisinde vardır, dini göstermesi kaçınılmaz bir maları sonucunu doğurmaktadır. ne tsmet Pasa'da . tnsanlar ne kadar büyük ve sayrıdejter, parti lonuçtur. Zira, toplum o zarr.a Kurulus'antıda kamu sermayesin meclislerl ne denli rüclü olnrlarsa olranlar, «hakikat» denen erderîen büvük ölçüde faydalanan, na kadar gene demokratik rejimin, ve «mantık» denen yöntemin karşnına çıktıklan zaman layıf min geleneklennden yoksun bı bazen n?el te«<»hbü« bazen kamu kalırlar . rakılmıstır. Kısaca, ister başta, teşebbüsü yanlarını kullanarak erek stağa, gerek sol'un ucuna Ve kaybederler. ister sonda uyguianstn, bu tıp faaliyette bulunan karma tesebkarşı'«n etkili mücadeİeyi daima Biz, t3rfM».'nin ortanın §oln hareketinl memleket hesabına zorluklar mutlaka ortaya çıka büsün dedikodulu örneklerine ülortanın solunda yer alan partile nlnmlu karşılıvanlardan blriyiz, ama Parti Meclisinin şn acayip ve caktır. Ancak, gelenek kazandır kemizde rastlamak kabildir. rin yürüttükleri bir vakıadır, Ger gercek dısı tekzibi, «Ivasi partilerden saten ntkı uynlmış vatanması yönünden, zaman lehe ışBu sebeple. çabuk dejenere olçekleştirdikleri reformlarla toplumdaşlar finttnde parti itibarına yeni blr tokattır. lediğine göre. uygjlamayı geçik mak istidadını taşıyan bu formüdaki tansiyonu azalttığı ve bu sebep tirmenin bir anlamı yoktur. 'ün, fonksiyon ve nitelik yönünle nihai <patlama»yı önlediği için. or den. karma ekonomiden ayrıldığı emokratik rejimı, oy hakkını tanın solundaki partiler, karsılaaçıktır. kısıtlayarak ve beiirli bir rında daima komünist partilerini zümreye tanıyarak uyguhma bulmuşlardır. Az geliçmiş ülkele••••••••••••••••«••••••••••••••••••••••••••••••••a isteğini de kabul etmek çok zor re ait özelliklerle bağdaşmayan tu • • • • • • »• » • • » • • • •• • • •• • dur. Herşeyden önce, böyle bir tumlarıyla toplumdaki t^n?iyonun • • • • • • • » • • • • • • • • » • • • » • • ayırım, demokratik ilkelere ayartmasma sebep olan sağ'ın, bu • oarıı 1 / nsinrı rn 1 • kırıdır ve intibaksızhk eene orbakımdan, komünist partilerine taya çıkacaktır. Bu nok'ta üzedaha semDatik gelHisîni sövlemek Etiler HÜLTA StTESİNDE kaloriferli dairelerl gftrünta. rinde fazla durmağa lüzum ytkbile mümkündür. Kalkınma meka • tur. Aynca, Türkiye'deki 1954 nik bir hâdise değildir. Başan için. Tediyatta kolaylık. Tel: 63 34 11 erek sistemlerin ekonomik ve seçim sonuçları hatırlanırsa, böy iktisadî alanda Vıslkm hevpcanını • Adres: Etiler Akatlar Otobüs Durafı siyasi rejim yönünden gösterle bir kısıtlamanm nekadar uyandırmahdır. Toplum içindeki ••••»••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• ! dikleri gelişimler gözetilir, gesuni olduğu derhâl «ırıtır. Bir dengesizükleri azaltacak veya girek karma ekonominin devamhlıHERİŞ: 673/12359 İŞ: bakıma rahatlıkla c!"nebiHr kı, çı ele ahrarsa. sistem anla^sında derecek bir siyaset tâkibiyle geri Türkiyedekı demokratik rejimin genellikle «eklektik» bir niteli^in kalmış ülkelerde, önce uygun bir «•••••a ••*••»•••*••«•••«* kadennı 1954 seçımlerı tavin et agır bastığı rahatlıkla Eörülmekteortam varatılmasi ve halkın kalmiştir. Zira, bu seçımlerde. de dir. Hic şüphestz ülkelerin gtlişkınma ile iljrilenmesi şuurunun umokratik sistemin «fine qua non« me ve kalkınma seviyelerinln bu yanması Rerektir. Ortpmın ve hal(vazgeçilmez) unsuru f.yılan Vm hazırlaTimasınm iktisadi geliş Çok sevgili azız oğlumuz niteligi tâyinde rolü ve etkisl o muhalefete sesıni «•'uyurmik ve lacaktır me ve kalkınrr^da oynsdısı rolün meclise girmek ımkâuı veren oyönemi açıktır. Ancak. halkın ohtm Bu kadro içinde, clemokratik dülann büyük Isısmını, okuryazar zenkarma ekonomi beraberHeini, lu davrannlara yönelmesini sağla oranı en düşük oian doğu bölge «ortanın solu» deviminin sinonimi yabümek için, tonlumdaki tansisi sağlamıştı. Okumus'ann fazla olarak kabul etmek ınümkündür. yonu azaltacak reform uyfOlarnavefatı dolayısıyle cenaze törenine iştirak eden, çelenk gönderen, telolduğu Ege, Trakya, Giney böl Ancak. burada bazı noktalann larınm gerçeklesmesi ihmal edilsrraf, telefon, mektupla ve bizzat eve kadar gelerek sonsuz acımızı geleri tüm olarak muhaleffte tam olarak be\iT\enmesi gerekir. memelidir. Kapağmı açmadan Fı m paylaşan bütün dost, akraba ve müesseselere, Şişli Terakkl Lisesi şans tammamıştı. Aynı eğı Şöyle ki; sıkı kapah bir tencereyi ısıtmakta 1968 mezunlanna, Avusturya Lisesi son sınıf hoca ve talebeleriyle, lıra, Doğu bölgesinden de geldevam etmek demek. hem tencehastalığı süresince candan alâkalannı esirgemiyen Prof. Dr. Gıyas îlkin ve kesin olarak. siyasi reseydi, muhalefetsiz demokrasirenin, hem de içindeki yemeğin Korkud, Prof. Dr. îlhan Ulugay ve Doç. Dr. Paruk Yenel'e ayrı nin (!) garip bir örneği ile kor 1im yönünden. demokratik düzenin kaybı demektir!. ayn teşekküre teessürümüz mâni olduğundan gazetenizin tavassuvarlığını tanımaktır. Demokratik; şılasacaktık. Bu, rejimin fiilen tunu rica ederiz. rejimin alternatifi olmamalıdjr. sonu demekti. Âdil diktatörlük, aydınlar diktatör AYAYDIN AtLESt • ktisadî açıdan karma ekono lügii gibi bazı kişilerin özlrmli «a» deleri. sadece bir fikir fantezisin• minin varlıgı ise, dogrudan ik(Radar Reklâm: 931 12355) HTANIN SOLU ASIRI • tisadî sistemlerin tarihî geli den. bir ütopya'dan başka bir deger taşımaz. Gelişme ve kalkmmaSOT.A ZEMİN HAZIRLIşimlerine ve az çelişmiş ülkelerin nın hangi metodlarla daha etkili özeUüüerine bunun sonucu olarak YOR MU?. Gerek sol'un olacağı tartışmasma baslarken, da karma ekonominin devamlı bir ucunun gerek sağın davranış ve daima ve vazgeçilmez $art tespit nitelik taşunasuıa baflanır. Daha tutumlan «tencere»yi patlatmsk edilmelidir. Ancak. açık reiim koAtyanşlannda 13 Ekim 1968 Pazar günü oynanan öncelerl de belirtmiştik, az gelişsonucunu doğurmaktadır. Ancak. nusunda tam bir mutabakat olALTILI GANYA^I'I 1 kişi bilmi? ve 106.980 lira kszannuşmiş bir ülkenin iktisadi kalkınduktan sonra, «kalkınma metodbu, birinde bilincli, diğerinde ise tır. masını kapitalist ve kollektivist lannın» etkinlik derecesinl tartışbilînçsizdir. Bütün bynlara r a | metotlarla sağlamamn imkânı yoktzmir ilimiz iştirakçilerinden olan kazançh bilet samanın bir anlamı olabilir. Aksi men, aşın uçlara karşı asıl r ficatur. Bu kalkınma modeUerini. zahibini tcbrik eder. bütün ALTILI GANYAN iştirakçilerine hâl. insanı ön plâna aıması geredeleyî. toplumdaH tansiyon azaltı manırmzan az gelişmis (ilkelerine bu hafta ve her hafta ivi şanslar dileriz ken Erünümüzün hümanist dünyauygulamak, değişen şartlar ve farkcı reform nrgulamalarıyla yapan artık makbul savılmamalılı imkânlar sonucu, mümkün deveya bu yolla en etVilî mncadele»••••»•••••••••••••••••••••••»•>»•••••••••• ğildir. Difer taraftan. iki büyük nfn yapılması (rerekliliŞinl Ilerî sü rtanm Solu'nun ikind ayağı Feza Reklâm: 3832/12361 sistemin uygulamada teorik prenren blr fikrin. tktidann ba^ »orum •karma ekonomi»ye gelince. siplerinden sapmalar yapması delustı tarafından «aşın »c!a zemin herşeyden önce. bu ilkenin «devamlı bir eğilimdir. Kapitalist sisvamhlık» karakterine sahip olduhazırlamak>la ınçlanması duşundü temin fcâr ve özel menfaat prensi gunu belirtroek gereklr. Kollektirflcüdur. pi, kollektivist sistemin kamu vizme veya kapitalizme gecis için menfaatine dayanan itici kırvveti. Ve düîünurken, Insanm aklma bir basamak veya asama rtRgildir. teorik açıdan istenen etklnliğe praDevamlılık karakterine sahip şöhretll Locke'un yine şShretll bir tikte kavuşamamakta ve bu sebepkarma ekonominin bünyesinde. sol sözü geliyor: le sistemlerin teorik temellerinden Metlerin agır basması tabiidir. aynldıklan ve aksayan taraflannı •BİImek, görmek demektb^ ZiTa. az selişmiş 'ilkelerin tasıdıkkarşı sistemin unsurlanyla giderBu ıSzün de bir yoruma ihtiyacı lan özellikler sonucu. kalkınmavı Fabrikamızın Muhasebe, Ticaret. Personel Servislerinde çalıştınlmeğe çalısarak •eklektik» bir bür yoktur, «anırım. saÇlamak için aŞırlık devlete vtikmak üzere memurlar, ambar memuru ve veznedar alınacaktır. veye sahlp olduklan görülmektelenecektir. Birlesmiş Milletler ik SON En az lise, tercihan îktisadî ve Ticari İUmler Akademisi ve tktisat dir. tisatçılannın da belirttikleri eibi. Fakültesi mezunu olan isteklilerin aşağıdaki adrese müracaatları rica Kısaca, kapitalist sistemde kol 19 uncu yüzvıla has olavlar serisi olunur. lektivist unsurlara, kollektivist KAYIP 34EU616 «ayılı taksiavnen tekrar edilemeveceŞine EÖADRES: Londra asfaltı Şirinevler otobüs durağı. Mstemde kapitalist âletlere ihtire. özellikle ilk safhalarda milli mln ön plAkasını kaybettlnj. Hüklimvaç tfuyulduğu bir vakıadır. kalkınma hareketinl »Kâr pfşinde (üasuı: 26382'» 12342 tüzdür. £ı,brl Turna Bütün bu özellik'.er ve gelişim koşan ftzel teçebbüsün cabalan deCumhur'vet 123€? «eyri st gelişmi? ülkelerin kal gll, devlet tâyin edecektir». Devlet kmmalan için, iki sistemden bimüdahalesinin fse bilimsel iktispt rini mutlak olarak tercih etmeletekniklerine davınacaSını hatiT rinin yanlışlığını rahatlıkla doğlatmaya bile gerek voktur. C.H.P.'nin, basmdanberi, proeramı Itlbariyle zaten ortanın solunda olduğu söylenebilir. Ancak Bankamızın eski Umum Müdürlerinden uvgulama vSmtnden. çok partili reiimi kabullendikten sonra. orta almz, az ge,lişmis ülkeler için nın solu'nun vazgeçilmez tld llke ideal veya en etkin kalkınma Sine sahip olm'i<! ve •»«"•noi vprin» modelini, eklektik bir «sis oturmustur. tnftntl'nOn »ndişesı 'em» içinde görürken iki nokta buradadır Parti verini bulmalı 14 tkım 1 b tarıhınde vefat ettıgıııı teessune Düdınr, 9B •i^frinde açık olmak gerekir. vaşama eiif'inii üdprin sahsın' kederlı aılesı efradına ve mesaı arkadaşlanna başsağlıgı Birincis!, az gelişmis ekonomi higlamamalıdır. dılerız lerın tasıdıklan nitelikler »onulerçekten, tnönü çaptnda biı cu, bu rnodelin eklektik bünyesi TÜRKİYE İŞ BANKASI UMUM MÜDÜRLÜĞÜ I devlet adamınm lider olması ıcinde agır'ık Devlettedir Deviebir Dartl İçin sanstır Ancak tin görevleri ve »orumluluSn 8n olmamssı d» kökiu bir partlyt çb (Yeni Ajanı: 5610/12366) plîndadır. Geçen yuıyrUard» ka kertmemelidlr. Bunun için 6>, ORTAHIH ŞOLU ve TÜRKİYE Olur Demokratik düzen karma ekonomi beraberliğl Prof. Dr. Yükse! ÜLKEN D & Karma ekonomi ve karma tesebbüs I Mücadelevi kim vanrjor? G D Ortanin solu nun lemel ilkeleri SATIUK DAffiELER S TEŞEKKÜR İZZET AYAYDIN'ın Sonuç O İ ALTILI GANYAN 108.980 LIRt\ VERDİ O Süt Endüstrisi Kurumn İstanbul Pastörîze Süt ve Mamulleri Fabrikası Miidüıiüğünden: İki nokta VEFAT Y MECİT DURUİZ'in 6i