Katalog

SAHtPE DÖRT 19 Temmtız 1967 CUMHÜRITET Washington da, Muskova gibi Ankara'ya bir nota veriyor, MBoğazlar serbestleştirilmeli,, diyordu Ve Amerikan notası MEHMET BARLAS EQ Truman, bu tutumunu bir ovunç vesüesı olarak kullanacaktır. Nıtekım Potsdam'dan dondukten sonra Amerikan Donanma Gununde (27 Ekım 1945) dış meseleler uzerindeki ük bellıbaş lı konuşmasını yaparken «Bofazlar ve difer su yollannın serbestisini tehalükle savnndum» dıyecektır Ve bu tehalukun en büyük orneğı, 2 Kasım 1945 te Ankara hükumetıne Washınçton temsücısi tarafından venlen notadır. 19 Mart ve 7 Haziran tarıhll Sovyet notalan lle aynı paralelde olan bu Amerikan notası «Türkiyenin çıkarlanna aygun ohnak ve Karadeniz ulkelerine öncelik tanmmak» esasları üzennden, Montreux Konvansıyonu kararlarımn değıstırılmesi gereğını bıldırıyordu Amerikan notasına gore dünya şartlan değişmişU ve yenl şartlara uygun bir Boğaslar rejımı yaratılmalıydı. Amerika bu şarflann yaratılması çalışmalanna dâvet edilırse, memnuniyetle iştırake nazırdı. Ayrıca, bu «şartlar» da izah edilmıştı notada: liydf. Karadeniı dısı ülkelere ise savasta Bogaı kapanmalı, bansta ise kısmen açık olmalıydı.» YanT Amerıka, Boğazlardan savaş halınde Sovyet geçısını kaldıran Montreux mukavelesının 19 ve 20 ıncı maddelennden hosnud değıldı . Bu Amerikan notası, öncekı Soviet notalarından daha mı ünkü yazımızda verdığimiz gibı, Dunya Savaşmın galibi üç buyukler, diğer konularla bır lıkte Turkıye uzerindcki pazarlık U da anlaşmışlardı. Potsdam konleransının protokoluna geçen bu anlaşmaya gore, «Montreuı Konvansivonu değiştinlecek; bu işlcm yolunda ise gerek uç buyukler aralarında, gerekse Torkiye Oe muzakereler yapacaklardır.» Boğazların Turk hâkimıyetuıden çıkarılıp serbest hale getırıl mesini en candan savunan pazarlıkçı ise Başkan Truman'dır. D az elvenşsiz ve huzun vencidır' Bız kendı gorusumuzu bırakıp, 27 aralık tarıbJı The Tımes gazetesı yorumunu ozetlıjelım. «Bu çeşit bır Boğazlar rejıminde Turkiye'nin yerı adeta jok olmaktadır. Meselâ Rusya ıle savas halinde bir Turkıve, Boğaılan Rns gemılenne açık tut mak zorunda mı olacaktır?» 21 kasımda da Ingıltere den ajnı şekıldekı bır notaj ı aldık Onlar da «Montreaı değıstırılmelı» dıjorlardı. Ancak «bn iş fazla mustacel değıldi.» An kara artık ne yapabılırdı 7 kı Uç buyuk devlet bu kararı aldığına gore, bız de uvmalıvdık Çaresizlik Arahk 1945 tanhlı basın toplantısında, Basbakan Şuk ru Saraçoğlu «Amerika Bir Iesik Devletlerinin teklıfini kabnl edivaruz; Ancak gorüsutnuzfi acıklamak tçin üç bfivuğun hepsi teklıfierini vermeliler» dedı. Denıze dusen yılana sarıiır mısalı, Saraçoğlu, «Aneak Amerika da Bofazlar jrörösmFsin de mutlaka hazır olmalı» sozlelerını ekledı Sovyet notası Potsdam'dan bır sene geçmeden önce gelmedı Anlasılan Moskova, Londra ve Wa*hıngton kadar acelecı degıldı Paralel olarak Sovvetlenn Turkıve ve Yunanıstan uzerindeki sınır harbı devam ettı ve îran krızı patlak verdı. Montro Mukavelesinde tadıller tekhf edebılme fırsatı bır dığer S sene ıçın daha kaybolmak uzerey di ki, 7 Ağustos 1946 tarihli Sov vet notası Tıirkıye Dışisleri Bakanlığının elıne geçtı. Zıra 29 uncu maddesıne gore, Montro Mukavelesinın yurürlüğe gırme tarıhınden sonrakı her bes sene nın hıtamında, yuksek akitler hukumlerden bır veya daha faz lasının tâdılı ıçın muracaatta bulunabıhr. Moskova notası, da ha once bahıs konusu edılen ve 22 Temmuz 1945 te Potsdam'da açıklanan Sovyet goruşlennın bır tekrarından ıbarettı. Moskova notasına gore, Karadenızde sahıh olmajan memleketler Montreux Mukavelesinın muahıdlerı arasından çıkarılmalıvdı 5 InSnn ve Basbakan Saraçoglıı, Ankara'daki Ingiliz Elçisi Petenonia (ortada) ve dola\ısı\la Amerıkanın Boğazlar rejımmin tadılinde hiçbır rolu olamazdı Gene Moskova notasında, ılk defa 1940 ta, SovyetNazı balajı sırasında ıfa de edılen Boğazlarda Rusların bır us bulundurması gerektığı ıbaresı de bır daha zıkrolunu» yordu DÜZELTME: Dunku resun altında «Truman ve Stalın Potsdam'da» yazısı, «Truman ve Stalın Yalta'da» olarak çıkmıstır. Duzeltırız. YARIN: VE DAHA İLERİSt Şartlar?! NURÜLLAH ESAT SÜMER aradenızde kıyısı olan bütnn ulkelerin savaş jemilerı, her laman (Savaş bali de dahil) Bogazdan geçebilme K UEMACA 123456789^ TTKARIDAN AŞAĞITA: 1 Birind Dunya Savaşında korkunç düşman kuvvetleıi karşısında fedakâr ordumuzun sayesınde kendılerıne kaptırmadıgımız geçıt (karraa soz) 2 Guney ülerımizden birinln raerkezi olan kent, tersi cköle» manasmadır. 3 Bıtkl ipUği, oadfin. 4 tçınde resml devlet işlerı gorulen bınalar (çoğul). 5 Secıye vo karakter (yenl terim), çevrilince Ingilızlerin uyruklulanna verdıklerı ılk kıbarlık rutbesi unvanı belırır 6 Eskı Tanrılardan, men suplugu var, bır hayvanın bağırtası 7 aKapalı olmıyan so1 2 3 4 5 6 7 8 9 *»* v e 5°*» anlamına iki soz. 8 «Asker lik konusu Ue ıigiiıu karşılıgı bir yeni terim, nota. 9 Silah kabı, insanlar ancak buna bağ yaşar SOVTET ORDISU SAVAST\ Dişi Bond MODESTY tBLAISE 06 25 06 30 06 45 06 50 07 00 07 05 07 30 07 45 07 50 OS 00 08 20 08 40 09 00 0915 CÎJO 09 45 10 00 10 15 10 25 10 40 11.00 1105 11 45 12 10 1215 12.30 13 00 13 20 13 30 14 00 14.20 14.35 14 50 15 40 15 55 16 00 17 00 17 15 17 20 17 50 19 00 19 40 19 45 20 00 2015 20 45 2100 2105 213S 22 00 22 45 23 00 23 15 23 v> 24 00 lfi î î 17 00 17 10 İR 00 18 30 10 (W l"»30 201"! 2100 21 45 22 00 22 45 23 00 23 ^0 24 C5 0100 Acılıs v e oroârara Turkuler E s m m vohbetı O\un havaları Kove haberler Sabah melodıleri Haberler ve hava durumu I«tdnbul da bueun Kucuk ııanlar Bu sabah sızınle Kucük orkestra M BırUn'dan sarkılar Muzik v e sohbet Valsler Sabah Turkuleri Vıvolonsel sololarl Muzik kutusu Sen N e Guzel B u l u n u n Gezsen Armdolu'vu M Kovancı'dan sarkılar Arkası varın Kısa haberler ÖSleve doeru muzık Oneret melodıleri Kucuk ılânlar Turan Eneın'den tıirkuler U"*udar Musıkı Cemıvetı Haberler ve Resmî Gazetede bucun Hafif muzık H«klâm Droiramlan Recen Bırait ten sarkılar N D m t c ı o î l u orkestrası Saz eserlerı Konser saatı N Tufekcı den turkuler Kısa haberler Genciiie doSru Cocuk bahcesı Kı«a haberler Melodıden melodıve Reklâm Droiramları Haberler v e hava durumu Kucuk ılânlar Bulend Vardar dan sarkılar Bır ılce bır bucak Yurdun sesi Heredot tarlhl 24 saatın olavları Plâklar arasında Klasık Turk musıkisl Reklâm Droiramlan Haberler v e hava durumu Radvo vavlılar tonlulufru Onlu oıvanıstler Gunun habeTİerınden ozetler Kanaım IST*NBUL IL RADYOSU Acılıs v e Droiram S ı a n ıcın Kucuk konser Iv \ ak^amlar Senfonık m u n k Turkıve've ho? seldıniz Aksam konserı Genclerie beraber ODenlardan secmeler Hafıf muzık Gece konserl Lâtın \ m » n k a melodıleri Caz munSı Bir «arkıcı Gece varısı ıcın Proeram ve kaoanıs. SOLDAN SAĞ%: 1 Yavuz Sultan Selimin Ustunluk kazandığı savaşlardan blrının yen 2 «Kalıtesi düşük alet» anlamına ıkı soz. 3 : B*. yındjrlık Bakanlığuun eskî adı bdyle ldt, dürryamızın eünegtea aldıklarmdan. 4 Bır zaman par çası, «beyaz ve tertemiz şohret ve şan» karşıhğı ıki söz. 5 Bahçelerde dallar ve yapraklardan yapılan bır çeşıt golgelık yer. S «Avucu hıç de boş degti» karOONKC BULMACANIN şıhğı ıki soz 7 Sülâleden gelme batı hukümdarlanna venlen unvanlardandır ve kendilerıne NASTL HALLEDİLECES Tnkandak) rakamb bnlmacads mböyle hıtap edılır. 8 Avrupa dece 4 tane anabtaı (ipucn) ve 8 tane soouç vardıt 8o« kalan 12 nın akar sularından, derelerden karenin fçtae 1 den t a kadaı nyguıı biret rakam kovarak ve topakıp gıden. 9 «Yemek yeme» işıne Osmanhcada boyle de de lama, çarpma, ftkartma, böfane isarellenne dikkat ederek toldan nilırdı, bır haberi esaslı şekilde safa v» jmkandao agag^ya bnlmacada gosterilen «oanelan bniuouz. doğrulama ve tekrarlama. Birat vaktinizi mltr ama, boj vmktınni bo$ça jeçirmiî olursanos. Tiffany Jones PERİDE CELAL Kopek gıbı gel bakalım peşımden' dnordu yavaşca. Kufuru basıyordu ıçınden. Hele şu partal burusuk pantolona bak, hele şu eskı cekete bak' Nasıl olup da aldandığına ş«tşıjordu, kendıne kızıyordu en çok Ulan ulan ulan! Bu nerde Jaguar nerde be! Hırsla gulüyordu. Sen şu hale bak kardeş, adamına duşmuşuz tam' Şımdıden ıçın ıçın Arabıkoyla konuşuyordu Söyleyebilecek mıydı ona? Tam rezıllık! dıye, dışlennı sıkıyordu hınçh. Ah bu oğlana oyle bır şey yapmalı ki! Ama ne yapacağını bı'.emıvordu Şuna bak! Kırmızı kıravatı da varmış' Ceketı kahverengıymıs! Ayol bunun gozlen Çınlı gozu sankı, çekık çekık' En garıbı oğlanın uzun boylu oluşuydu. Kız ılk defa farkedıvordu bunu Bır baş yukarda yuruvordu v anında. tnceiığıne ınce, ama guclu bır gorunüşu vardı Başiflj dıkmıs, kararlı, korkusuz yüruyordu yanmda Kız oylesıne ofkelendı kı, durdu kakılıp olduğu yerde budenbue: Ne ıstıyorsun benden sen be! dıye, çıkıstı. Bır şey istemiyorum, dedi. oğlan Bende kotüluk olmadığııu bilmenı istıyonım, hepsi o kadar. Çok da pişman, ayıp ettım, onu da bılmeni istıyorum. Daha ne yanı! Utanmazlığın bu kadan da' dedi kız Ofkesı soner gıbı oldu Kızdı ovle olduğu için de. Dooiıp hızlı hızh yurumeye koyuldu. Meydana varınca dolmuşların sıralandığı yere doğru adımlarını sıklaştırdı. Onlar gıtmez dedi oğlan. Taksıler şurada ı?te Sesinj çıkarmadan onun dediği yöne doğru adımlarını değıstırdı kız. Öfkelı gorunmek ıçın yuzunu buruşturup, kaşlannı çatmıştı iyicene. Oğlan yenıden başladr Goz\ın arabadan bajka şey gormuyordu n« yapalım yanı! Yaptın yapacağuıı, yetışır işte.. dıye homurdandı kız. Jaguar, ılle de Jaguar! Bok var sankı o •rabada.. Sonu ne demır parçası be ışte! Yalan söyledın beni tuzağa düsurmek ürtedın, bunu unutmam, hiç unutmam! Af düedık, daha ne yapalım istiyorsun' Benımle alay ettın, o domuz herife rezıl ettin. «Kaltak» dedı o henf bana, dovecektı az kalsın, polısten guç kurtuldum.. Bumundan getırdım keratanın, vallahi, gormüş olsaydm' Oyle bır odettim kı o kaltak lâfıru ona' Duruverdi kız yolun ortasuıda, hakareüe şöyle bır baştan aşağı suzdu oğlaru. înanmıyordu ona, hıç înanmıyordu artık! Alayla dudak büktu: Dayak ataıışmış' Yuze goze bak. oğunüyor bır de bevım o okuz gıbı henft dovdum dıye. Yaian, her soyiediğın yalan senin' Vallahi de billahı de vurdum. Oluk gibi kan akıttun bumundan. O da vurdu bana. Yağ tulumu keratat Vıcık vıcık.. Sonunda yatak odasına kılıtlenıp kurtuldu ehmden. Polıse haber versın de gor sundı sen. Verır de ınsallahl 35 konu veresim; AYHAN BAŞOĞLU BEYflZ GÜL •• ANKARA j 07 07 00 06 25 Acılıs v e Droiram 06 30 Gunavdın Kove haberler 07 05 Sarkılar 07 30 Haberler v e hava durumu 07 45 Sabah muzıSı 08 00 Ankara da hueun 08 05 Kucuk ılânlar 08 10 Her telden 08 40 Avnur Gurkan'dan türküler 09 00 Mutluluk 0" 20 Sabah konserı 09 35 Kısa haberler v e ilânlar 09 40 Arkası v a n n 10 00 Cesrtlı muzjk 10 20 N Coskundan turkuler 10 35 Yuksel Kın'ten «arkılar 10 55 Melodıden melodıve 11 l î Cocuk bahcesı 11.30 Konser saatı 12 00 Sanıve Candan türküler 12 15 Kıbrıs saatı 12 25 Kucuk ılânlar 12 30 Sarkılar ve ovun havaları 13 00 Haberler v e Resml Gazetede bueun 13 20 Hafıf muzık 13 30 Reklâm Droiramlan 14 00 Cocuk bahcesı 1415 M Erses'den sarkılar 14 35 Buffun ıcın sectıklenmiz 14 55 Kısa haberler v e İlânlar 15 00 Zeki OSuzdan turkuler 1515 Konser saaü 15 45 Plâkîar arasmda 15 • « Gendıge doeru 16 55 Kısa haberler v e İlânlar 17 00 Yurttan sesler 17 30 Kov odası 17 50 Reklâm oroiramlan 19 00 Haberler v e hava durumu 19 40 Kucuk ilânlar 19 45 Nivmi Yılmaz'dan rürkuler 20 00 Sılâhlı kuvvetler saatı 20 l î H Gokmen'den sarkılar 2015 Uvkudan once 21 00 21 saatın olavlsrı 2105 Bi7de teknik otretım 21 25 Erkekler tODİuluiu 21 50 Kucuk konser , 22 05 TBMM saaö ) 22 25 S Erorhan'dan turkuler 22 45 Haberler \ e hava durumu 23 00 Gecen mevsımın konseri 23 45 Gece Tarısm» doiru 23 55 Gunun onemlı haberlerinden ozetler J4 00 Kacanıt O yağ tulumunun dayak yemiş olmasına sevin» rnıştı bıraz. Yureğı rahatlar gıbı oldu. Korkuyordu da Ya adam sahıden polıse haber verırse, ya i | meydana çıkar da gelıp yakalaruıa yapışırsa poli»ler1 Kendını tutamıyarak. O henf senın başına ne ışler açacak goreceksuı! dedı. tyı ya, senin de Utedığın olur! Gulüyordu oğlan. Alay edıyordu açıkça. Bır şey vapamaz meraklanma. Kendıni beğenmışın bın, "Benı soforum dovdu'» dıve, ortaya çıkar mı, dajak yedığını dunva âlem bılsın ıster 1 mı o kerata hıç Ama arabasını. Yemedık ya, ıkı kere gızlıce tur attık dıyt! Tak^ılerden bırını gosterıjordu Gel şuna bmelım, aedı Guluşu tathydı Sıvah çekık gozlerı valvanj dolujdu. Haydı, dedı Havdı ne olur' Bır an ne vapacagını şajirmış durakladı kız. Ulan ulan ulan1 dedı ıçınden Ne vapıvorum ben. delı mıyım neyım0 Ne japtıgını pek bılmeden >ürudu oğlanın pesınden Aıabava bmdı Taksı hareket edınce arkasına yaslandı Içınde bır yatışma, bır rahathk vardı şımdı, oğlana bakıvor, onun jalvaran kara gozlerını goruvor kızmak ıstıyor, asıl garıbı kızamıyordu Bu kopek bana neler yaptıl dıve, ateşlemek ıstedı sonen ofkesını gızlıden Kesılmış sut gıbı ıçme ıçme çokujordu kotulukler.. Bır yorgunluk, garıp bır çarpıntı dujujordu ofke >eııne. Cumbalar gelıvordu gozunıın onune Arap karısı gelıyordu pencerenın onunde Anlatabıle cek mıydı'' O Jaguarlı oglan vok mu' Jaguarm ıçınde kurum satan oglan' Yanındaydı o oğlan ışte Bır yabancı. yenı gorduğu bın1 En çok buna şaMyordu ki2 Yuzu gozu bozulmuştu doguşten ama gene de tathydı bakısı Karavmış gozlerı kapkara hem de' Sevımiı bıle denırdı ona Guze! de denırdı belkı Kocaman bır adam, bajagı bır adam1 Ilgısini. duşuncelerını sak'amak ıstfrcesıne omuz sılkıp alaya koyuidu* Işınden de oldun, ne budalajmışın sen amat Yalancmuı rnumu yatsıya kadar janar derler bıltnez mıydm? Kapağı karşıya atayım bır daha yuzunu gormem ben bu keratanın dıve karar verıvordu ıçın» den. Çıkacaktım zaten ben o evden dedı, oğlan. Bır fabrikada, kamvonda ış buldum Avda bın kâğıt veriyorlar Sıgortası da var Yuk tasımak, boyle manda boklannı taşımaktan daha ıvı Manda bokunda ne kabahat var' Adam sana arabasını vermış garaja gotur dıye' Ah sana rastlamasaydım' Gozum çıksın ılk defa yapıyorum! Senın yuzunden, sana hoş gorunmek için „ Affehnem, hıç affetmem. Beni aldattın, beni ele gune rezıl ettın.. Taksı şoforunün kulak kabartıp, dıkız aynasındsn gozledığmı gorunce su°=tu kız Oğlana ısaret ettı adarm. Öbüru susmujor, dertli dertlı ahlar. vahlar çekiyordu. O araba olmasa gelir mıjdın benunle sen? dedı sıtemle. (Arkam nt)