Katalog

SAHİFE ÎKÎ 26 Haziran 1967 CUMHURİYET •••••••••••»••••••••••• BOLGE TİYATROLARI KANUNU Muhsin ERTUGRUL natçıları. Paris'in bütün öncü tiyatro çevrelerine parmak ısırtan bu mucizeyi, başlarındaki Pierre Mebauche adında bir ülkücünün izinde yürüycd kanunun böyle sakat bir sekilde çıkmasını önleme onbej ylrmi sanat âşıkı genç yaratıyor. Böyle basi için Adalet Partisi Başkanı merhum Gümüşpa şarılı bir eseri Comedie Française'de göremezsiniz. la'ya bir mektupla başvurmuştum. Görüşümü he Kaldı ki Nanterre tiyatrosu daha resmen bölge timcn bildirraem içln merhumun çektiği telgraf üze >atrosu olmamıştır. Neler yapabileceğini Paris halkına ve rcsmî makamlara göstermek için Recamier rine (OYUN) dergisine yazdığun bir yazıyı biitün milletvekillerine göndermek suretile sakıncalan Tiyatrosuna gelmiştir. Şimdi böyle genç, dinamik belirtmiştim. Nltekim, merhumun müdahalesiyle o bir tiyatroyu Comeğdie Française gibi yosunlu bir sanat şamandırasına bağlamayı gülünç bulmaz mılarak, tasannın kanunlaşması ertelendi. sınız? Bir an için bu taze, bu dinç, bu atesli gençAradan dört yıl geçti. Şimdi bu tasan geçici bir leri Comedie Française'in emrine verin, bir aya komisyondan bütün biitün kısırlaşmıs şekiiyle ya kalmaz solar, sönerler. Zaten içlerinde kişiliği okında yinc meclise gelecek, belki de bu halile ka lanlar bir daklka durmazlar, çünkü bir adım ilernunlaşacak. Bu dunım karşısında elimi kolumu bağ leme kapısı bile açık değildir. Bizden bir örnck de layıp sustnak, iyi niyetlerinden kuşkulanmıya hak şu: CUMHURtYET'te çıkan, Devlet Tiyatrosu edekımız olmıyan milletvekillerini bu yazımla tekraı bi heyet üyesi Özdcmir Nutku'nun 15 Haziran Cuuyarmamak bir vicdan suçu olur. Türklyemizde ma günkü yazısmı beraber okuyalım: (BÖLge TİTATROLARI) isminin babası ve bu fikrin •Ama daha önemli olan, ÇÎYÎLTEPE'nin yoktan llk yayıcısı sıfatıyla bu görevi yapıyorum. Ankara TiGeçici komisyondakl sayın milletvekilleri arasın vârettiği gibi devSanat Tiyatrosunun, Devletyokolyatrosu bir tiyatronun karşısında da tek bir tiyatro adamı olmadığına göre; kendi maması, tersine son yıllarda gerek eser seçimi, geleri elbet tiyatro çevresinden (UZMAN) sandıklan rekse tutumu ile Devlet Tiyatrosuna bile örnek obirkaç kişinin düşünce etkisile bu tasanya imza Merhum Asaf ÇİYİLTEPE. Fransız bölge tiyatkoymuşlardır. Kendilerinden öziir dilerim. DanısMerhum Asam ÇİYİLTEPE, Fransız bölge tıkları tiyatro adamları hcr şcyden önce samimi rolarının çalışmasını yerinde incelemiş biricik tiyatgenç değillermiş. Çünkü bu konuyu her sanatçının bil saııatçunızdı. nıesine imkân yoktur, bilmemek de bir eksiklik Bundan bir kaç yıl önce Fransız Kültür Bakansayılmaz. Yalnız, ömürlerinde bir kerre bile bu lığındaki bâzı işgüzârİBr, bölge tiyarrolarını bir ta(BÖLGE TİYATROLARI) nuı y<ıbancı ülkelcrdeki örneklerini görmedikleriııi ve yerinde incelemekım kayıtlar altıııa sokmak istedikleri zaman, Baş diklerini dürüstçe söylemeleri gerekirdi. Bir mil kan (de Gaulle) ün sağ eli Kültür Bakanı Andr6 letin küllür hayatında en önemli adım sayılan bu Malraux onlara şöyle demişti: konuda, birkaç ağızdan dolma bilgiyle çıkmaz yol Niçin? Bu tekliflere ne lüzum var? Bölge tigöstermek insanlıkla bağdasmaz. Onun için. şayet yatrolarını yönetenlerin bir gün yanlış adım atayaıımda meslekî yönden bâzı düzeltmelere, açıkcaklarmdan mı çekiniyorsunuz? Pekiy.. Merkezdelamalara rastlanırsa bunlar o danışman uzmanlara kilerin de bir gün ötekiler gibi yanılabileceklerini airtir, sayın milletvekillerini önceden tenzih ederim. niye hesaba katmıyorsunuz? Kaldı ki bölge tiyatrolan yoneticileri bir yanlış yaparlarsa hemen sözleşmelerini bozabilirsiniz. Oysa ki, merkezde yanlış yapanları baştan atmak daha güç oluyor!» •••> «••• • >• • •• • •>. ••*• • ••• HARBIN SEVK VE İDARESİ • Sadi KOÇAŞ •••• •••• 1963 nunu Büyük Millet Meclisine gelirken bu tasanyı nasılsa ele geçirerek okumuş ve de (BÖLGE TİTATROLARI) ka •••• I • ••• :::: :::: • ••• ••• >••• >•• ••• •«• ••• '••• :: : :: : Bölge tiyatrolarının özeliği ursa milletveklli sayın Sadrettin Çanga'nın kanun teklifi gerekçesüıdeki üçüncü satırbagından şu cümleleri alıyorum: • Son senelerde büyük bir gelişme kaydeden Devlet Tiyatroları, çevresinin sınırlarından taşmış ve zaman zaman yurdun bir çok yerlerinde temsiller vermeye mecbur edilmiştir. Bu düsünceden hareket etmek suretile Izmir, Bursa ve Adana gibi şehirlerimizde tamamen Devlet Tiyatrosunun yönetiminde ve turne faaliyeti çerçevesi içinde birer tiyatro kurulmuştur.» Sayın Çanga'mn müsaadelerlyle söyliyeyim ki. yukarıdaki satırlarda belirtilen olaylar sırasında bcn, Devlet Tiyatrosunun bssındaydım. Bu (akir milletin Devlet Tiyatrosuna gösterdiği cbmcrtliğin mâııevi yiikü ve sorumluluğu altında eziliyordum. Bütün milletin kesesinden alınan para ile beslcnen bir Devlet Tiyatrosunun, yalnız başkent halkuıa hizmct etmekle yetinmemesi gercktiğini düşünerek harekete geçtim. İzmir'de. Bursa'da, Adana'da tiyatrolar açmak istediğim zaman en yakın çalışma arkadaslarım bile benl Devlet Tiyatrosu kanununun dıjına çıkmakla suçladılar. Çünkü gerr çekten de kıınılus kanununda (Ankara*da) diye bit başkent bağı vardı. Aldığunu ödeneği haketmek için ben kanun dışına çıkarak o bağı kopardım ve Anadolu'nun kuzeyine, batısına, güneyine çahsmamızı taşırmak istedim. Bu bakımdan gerekçe metnindeki (Mecbur edilmiştir.) sözü vârid değildir. Aksine o zamanm Millî Eğitim çevresi dahi, millete bir kunış nıasraf kapısı açmadan yaptığım bu yayılmayı tasvip etmiyordu. Bu hareketiml yalnız zamanın merhum başvekili Adnan Menderes destekliyordu. Bu üç şehrin tiyatrosunu o günkü maddî şartlar irinde, Devlet bütçesinden aylarca bir ödenek almadan açmak ve işlermek yoluna glderek, yıllar yüı amaç edindiğlm (BÖLGE TİYATROLARI) fikrini yaymak, millete, hükumcte benimsetmek ve bunu elimdeki imkânlarla başarmanın kabil olacağını işle göstermek istiyordum. Nitekim bölge fikri ve bu üç tiyatronun çevrelerindekl Ugisi olumlu karşılandıktan sonra Konya ve Kayseri'ye uzanmak suretile çevreyi genişlettim. llk hazırladığım kanun tasansında bu teşkılât, Italya'da olduğu gibi, doğrudan doğruya Başbakanlığa baglı olacaktı. Bu emeklemeyi Devlet Tiyatrosunun imkânlarıyla yapüğım için oranın bir merkez olabileceği sanıldı. Aslında (BÖLGE TİYATROLARDrun bütün özellikleri, bulundukları bolgede tam bağımsız ve özgür çalışraalarıydı. B Sanatçıya baskı? lit vurmak hatıra geliyor. Bütün bunlar tiyatronun, ilerici anlamına gelen. sola kaymasmdan korkuldugu için oluyor. Halbuki böyle bir sakınca yüzyıl önce belki vardı. Bugün tarih o kadar ilerledl kl memleketimizde «olculugun propagandasını eski Cumhurbaşkanı sayın İnönü, Fransa'da, elini Uzak Doğu'daki 700 milyona uzatan, Birleşik Avrupa sembolü Baskan (De Gaulle), Alman gazetelerinde; otuz yıl koyu diktatörlük ettikten sonra simdl ortanın soluna eğilen general diye resmi basılan h panya hâkuni Franco yapıyor. Solun artık sahne sanatçısı gibi küçük çaptakilere ihtiyacı kalmadı, şimdi devlet başkanları sevlyesinde taraftarlar buldu. Eskiden ağıza alınması suç sayılan sosyal adalet, şimdi anayasaya girdi. Bugün artık kimsenin kimseye öğreteceği sosyal sorun kalmadı. herşey kaldırımdn sergileBİyor. Ankara'da grev yapan çöp çüye pankart, yazdıran hangi .tiyatrodur? Olaylarm gerçegine peçeslz gözltıle bakınca, ttyatro ârtık umacı olmaktan çıkmıştır. Eğer bu sıkı bağlar denetlemek içinse Millî Eğitim Bakanlığının oralarda müdürleri. merkezde müfettişleri vardır. Tasarıda sakat noktalardan birl de para meselesidir. Bütün ömrünce sanatçıların refahı için didinmis biri sıfatıyla, bölge tiyatrolannda sanatçılara asırı para ödenmesinden yana değilim. Para kazanmak ihtirasıyla yananların, iki yıl dişimi sıkar, orada kalır, sonra bir kat alırım diye düşünenlerin bölge tiyatrolannda yeri yoktur. Orası, uzak illerde halka hizmeti amaç bilen ülkücülerin yuvası olur. Aynı yerdc öğretınen ne alıyorsa Fanatçı ondan bir kuruş bile fazla para alnıamalı. Öğretmen çoluğuyla çocuğuyla kıt kanaat geçinemezken onun, karşısına beş on misli para alan bir genç sanatcıyı oturtursanız bu dengesizlik çevrede isyan doğurur. Bol keseden para dağıtan kanunlar sanatçıyı, cerre çıkmıs nane molla durumuna düşürür. Bu sanatçıdaki ülkücülüğü, ruh asâletini oldürür, onu kendi gözünde küçültür. X cülügünden ürkülüyor. Baskı üstüne baskı yapmak; yazarın, sanatçmın ağzına kilit üstüne ki edense her kanun tasarısında tiyatronun ön iii! •••• •••• • ••a • ••• • ••• •••• • ••• • ••• •••• •••• >••• • ••• • ••• *••• • ••• • ••• • ••• :::: ••*• •••• •••• •••• •••• • «•a • ••• • ••> • ••P !••• • •• >•«• !••• '•«• • ••• •••• tltl • ••• •••• •aaa • ••• • ••• • ••• • ••• • ••• • ••• • ••• :::: •••• «••• •••• • ••• •••a •••« «••• • ••• • iaa •••• •••• Boş tedbirlerlr itirirken şunu aldatBölge tiyatrolarının yurdun B mıyalım.konularasöyliyeyim: Kendimizi her yanında sosyal el atacağından korkuluyorsa Yeni bir kanunla yepyeni bir hüvîyetle ortaya çıkacak (BÖLGE TİYATROLARI) mn ilk çalışma şarü hiç bir tıyatroya bağlı olmamasıdır. Gerekçede (Ademî Merkeziyet) dendikten sonra çiıte zincirle prangalamak, çalısmayı ve gelişmeyi kösteklemektir. Zaten kendi Mılli Eğitim Bakanhğına bağlı olan bir Devlet Tiyatrosuna bütün yurttaki tiyatrolann tumünü birden bağlamak, eşine dünya yüzünde rastlanmıyacak bir mantıksızhk olur. Bir kerre değer ve önem bakımından IBÖLGE TİYATROLARI) başkentteki bir Devlet Tiyatrosunun çok üstündedir. Bir Bölge Tiyatrosu sahnesijie. okuluy la, yetiştireceği ycrli yazarlanyla bir üniversite kadar önemlidir. Erzurum'da açılacak bir Üniversiteyi Aııkara liscsinin emrine vermek kimin aklından geçer? ve bunu önlemek için ayağına pranga üstüne pranga vuruluyorsa, bütün bunlar bos tedbirlerdir. Tiyatro; kendi öz yapısı bakımından ilerici ve solcu bir kurumdur. En sağ piyesleri oynarken bile solcudur. 35« yıl önceki Moliere'in (Tartuffe = Mürai) sini oynasa bile, bölge çevresinde, yine Konya'da basılan (Hülleci) kadar etkili olacaktır. Tiyatro; sayfaların içindeki olayları canlandırajı, satırlarm arasındaki insanları dirilten, ölü kelimeIeri konuşruran, heceleri bağırtan, harfleri ağlatan büyülü bir sanat koludur, kapısma sansürün sürgüsünü, sahnesine edebî heyetlerin mühriinü vursanız da tiyatro yine gerçekçi görevini yapacaktır. Fabrika açacaksak grevden korkmamalıyız. Tiyatro açacaksak halkı uyandıracagmdan ürkmemeliyiz. Ne yaparsanız yapınız, Vınbir sansür koysanız, binbir yere bağlasamz da tiyatro, karanlık gecelerinde gömülü yaşıyan insanları uyandıracaktır. unun tiyatro alanında bir örneğini ararsak Bütün kayıtlar, okul açıp da kapısma (Öğrenmek tam uyarını Fransa'da buluruz. çünkü (BÖL Yasak!) levhasını asmak kadar faydasızdır. Tiyatro GE TlYATROLARI) orada çok geli»miş. kısa za halkı uyaracaktır. Görevi odur. Sanatçı esrar kamanda kök salmıştır. Paris'te de yüzyıllarca gele çakçısı değildir, toplumu uyutarak para kazanmaz, neği olan, dünyaya ünsalmış. Fransa'nın Devlet kıvranan halka dadı gibi ninni söylemez. Kendimizi Tiyatrosu sayılan bir lComedie Française) i var aldatmıyalım: Hem tiyatro açılacak, hem halk uyuyacak! Olmaz böyle şey. Halk buna izin vermez. dır. Başlıca görevi klâsik eserlerin kuşaktan kuşauraya büyük bir İspanyol şairinin şu sözlerijra unutulmamasuıa çalışmaktır. Sanat atılışlarını nı alarak yazıyı bitireyim: «Tiyatro seyircisi: birkaç oncü kişiler yapar. Bu arada vilâyetlerdeki okul ögrencisi gibidir. Kendilerinden ders bekliyen bağımsız ve özgür (BÖLGE TİYATROLARI) da başta gelir. Bu sene Paris'te gördüğüm on temsil sert. ciddi bir öğretmeni sever, takdir eder. Ama den en başarılısı Recamier Tiyatrosunda 150 defa birşey öğretmiyen, ıska geçen bir öğretmenin otuoynanan (Ah, şu muharebe ne güzel şey!) adh pi racağı iskemleye, hiç acımadan, kıyasıya iğne sojesin temçiliydi. Oynıyanlar kimlerdi biliyor mu kar.» Bunun için; tiyatro görevini yapmazsa (Halk izin sunuz? Paris'in kenar dolaylarında 50 bin nüfuslu vermez» dedim. Nanterre kasabasmm bir hangarda yetişmiş sa Fransadan Örnek B B Himbüs • Geee saat ll'de içimden geldi : • Matbaaya gideyim, yarınki gazeteyi alayım, dedim. • ALİNACAK DERS Serin bir Haziran gecesi. Dolmabahçe ışıklar içinde sıkır gıKir. . Bogazın sulannda Altıncı Filo. Altıncı Filo'nun direkleri ar«*ınaa J dizi dizi elektrik ampulü.. Tövbe estağfurullah gâvurlar sanki Is . tanbulun karşısına mahya çekerek ümmeti Muhammetle alay edl . yorlar. Bu gemileri seyrederken Mütarekede îngiliz donanmMim . görmüşçesine midesi bulanıyor insanın... • Matbaaya vardım. Herkesin sabah göreceği gazeteyi geceden . okumak kimsenin görmediği bir filmi seyretmek gibi tuhaf bir • zevk reriyor. Rotatifin agzından taze çıkmış gazeteyle fırından ye • ni çıkmış knrabiye arasında hiç fark yok. îşte 24 saatlik dünya şu • sayfalann yüzünde. Başlıkta Kosigin ile Johnson'nn lirve toplan • tısu biraz ötede Viransehir olayları.. Ortada kocaman bir fotoğ • raf.. Fotoğrafta döviz taşıyan bir yavru görülüvor. • Çocuk yakanlar ! diye yaztyor dövizin üstünde. S Kimdir çocak yakanlar? S SENATOR Istanbulun Boğazına yangelip demir atanlardır çocuk yakanlar.. ; muhtelıf sebepler yüzünden kat'ı hassa senelerdır, düşmanlarını Bogazda gördüğSmüz, suçluların Altıncı Filosudur; bir de bu S netice yerinde toplayamamış, da ıyı tetkık etmiş ve her hususu nun Yedincisi var ki Vzakdoğudadır, ve Vietnam halkının üstüne S ünkü yazımızda, milletin ha baîlangıçta inisıyatifı düşma kıymetlendirmış oldukları goateş yağdıran istilâ ordusunun bir parçasıdır. 500 bin kişiyi askın S topyekun harbe hazırlanmarulmüştür. na terketmış olmaları bu hazın Amerikan askeri şimdi havadan, denizden ve karadan, yoksul bir Ş sı ve dıplomatik hazırlıklar Jeopolitik durumu ıtıbarı ile, neticenin başlıca âmillerindenmilletin canevine hücum ediyor. 500 bin kişi ne demek? Bix ki 32 5 bakımından Arap devletlerinin üç taraftan kendisıni saran duşdir. milvonluk Türkiyeyiz, ancak bu kadar askerimiz var. Amerikan Ş mevcut ımkânlardan tam mânamanlarına ilâveten, gerisinl de Akabe korfezini kapatmak ve istilâ ordusunun kumandanlan bunu da yeterli bulmuyorlar, knv • sı ile istifade ımkâmnı yaratma Gazzeyi işgal etmek suretiyle, kesen denizin yarattığı büyuk vetlerini bir milyona çıkarmak için uğrasıyorlar. J dan harbe girdıkleri (veya gırtehlıkeyı (tıpkı Ispanyanın fethı İsrail'e bir harb fırsatı verebıIste bunlardır çocuk yakanlar Napalm bombalarıyla.. • mek mecburiyetınde kaldıkları) • sırasında gemilerını yakarak geleceklsrini ya hiç dusunmemı?, Russell Mahkemesinde tesbit edilmistir ki, Amerikan istilâeı • neuccsıne varmıştık. veya düşündukleri halde alınma rısıne denızı alan ve rıc'at ımlan Vietnam'da millî kurtulus için çarpısan halkı dize getirmek • Bu hal elbetteki savaşm netı sı ger;ken tedbirlerde kusur et kânlarını ortadan kaldıran TAiçin yeni yeni silâhlar denemektedir. Bunlardan biri «Dagılan J cesine muessır önemli bir iak mişlerdir. RIK BİN ZEYYAT'ın yaptığı Bomba» dır. Dağılan bomba bir tcnis topu büyüklügündedir. Pat ! tor olmuştur. gıbı) bile kendısine bir mütteHarain daha ilk saatlerinde bü ladıjı zaman çevresine bilyeler saçmaktadır. Bu bombalardan üç g fik haline getirmesini bilmıştir. Bugün de (Harbın sevk ve idatün h*va kuvvetlerinin imhası yüz dörtyüz tanesi toprafa atılm.ıkta, dağılan bilyeler çevreye S resı) bakımından kısa bir *tud Edindığimız kesin kanaat odur ile neLicelenen bu tedbirsizlik, kı, tek tek bütün Israılliler, bu serpilmekte ve veniden infilâk edince yoksul sivil halkı av tüfek S yapacağız. harbir. netıcesine müessir olmuş, harbe aynı guven, aynı (ya za lerindeki saçmalar çibi atese tutmaktadır. S asla tezviz edılemeyecek bir ha fer, ya olüm) inancı ile gırmışVietnam halkı bizim Millî Kurtulus Savasımızdaki gibi «ya is S tadır. lerdir. Gerçekten Israil'in durutiklâl ya ölüm» dâvasındadır. tşte bu Altıncı Filo «Ya istiklâl • f anıatimız odur ki, bütün bu mu da bdyle idi. Bütun mılletya ölüm» diyenleri Ortaçag zulmünden beter işkencelerle yıldır • Araplar stratejık bakımdan , tedbirlerin yerinde ve zama te bu inancı yaratabilmiş olmamaya çalışanların Filosudur. • (Dış Hat) durumunda olup, bu ' nında alınmış olmasına ılâve nın kazanılan zaferdeki hissesı, Ve işte bu Altıncı Filo, Kıbrıstaki Türkler katledilirken Ak ; durumun butun avantajlanna ten, ızıısiyatiîi düşmana bırak en az dığer faktörlerin tamamı dtntzde karsımi7a çıkıp cinavetlere duvar çeken filodur. • ve dolayısiyle (STRATEJtK DUmadan, ıyı plânlanmış, iyi hazır kadardır. Rotatiften taze çıkmıs gazete Atatürk gençliğinin «Amerikan • RUM ÜSTÜNLÜĞÜNE) sMhip lanmıs, iyi sevk ve idare edılen Araplar ise, esasen böyle bir tutumunu yermek» için vaptıfı mitingi vazıyordu. Bu miting ve • idıler. bu gösteri Tiirkive\e özçii bir sey defildir. Güney Amerikada J Israıl ıse, (lç Hat) durumun bir Arab muşterek harekâtı dış hayat memat mücadelesi ve doüstunAmerikalının vüziine tüküriilmekte, Paris'te protesto edilmekte; J da olup bu durumun hemen he hat djrumunun verdiği bir za layısiyle bir (ya zafer, ya ölum) lukten de faydalanarak durumunda olmadıklarından ışı men butün matzurları ile karşı Cezavirden Libyaya kadar elçilikleri yakılmaktadır. Arabistandan S fer kazanabilirdı. Israilliler kadar ciddiye almamışkarşıya idi. Kamboçyaya kadar kin ve nefret dalgasının ortasında gemisini yü ] İsrail silâhlı kuvvetlerı baskortitme^e çalısmaktadır Amerika S Bu imkânların hiç birisi kul lardır. Ciddiye alınmayan, hayati temutanlığı, iç hat durutnunun lanılamamış, bu üstün durumVietnam'daki insanlık dışı davranışlan Amerikayı çagıımnn lâkki edilmeyen bir harbte (uğklâsik stratejık kaidelerini usta dan hıç istifade edilememistir. lânetlisi haline gctirmistir. Nerede bir kargasa, nerede bir hükurunda ölmeye değer) görülmelıkla tatbik edebilmiç, yani harb met darbesi, nerede bir diktatörlük, nerede bir adaletsizlik, nereBir harbin kazanılabilmesi i yen bir zaferin kazanılması müm san'atını bihakkın uygulamış çin, stratejinin nazari kaideleride bir sömürü varsa Amerika CIA'sıyla birlikte onun içindedir. kun değildir. tır. Bu suretle içinde bulunduğu Matbaadan dönerken düşünüyordum : Tfirk gençlifi çok iyi nin tatbik edilmesi elbette Kâfi Bu harb, siyasl tarıh, harb iç hat durumunun çeşitli mah olmayacağı gibi, bazı muharebebir şey yapnus, Taksim'deki Atatürk anıtına Altıncı Filonan koytarıhi, strateji ve taktik alanzurlarını telâli etmesini bilmiş leri kazanmış olmanm dahi kâfi dağu çelengi yakmıstı. Vietnam'da kurtnlus savaşçılarının karşıtıtir. Harpten evvelki hazırhk hu gelmeyeceği tabiidir. Ancak, st da esasen asırlardır bılinen bana çıkan İstilâeı ordusu. Türk Millî Kurtulus Savası kahramanına zı kaidelerin doğruluğunu bir susundaki üstünlüğü de buna ek ratejinin nazari kaideleri tatbik çelenk snnmak sahteciligiyle kimseyi aldatamazdı. Ve binleree lenince, kesin bir zafer sağlaya edilmez, tedbirler ahnmaz, mev defa daha ve tecrube ile bıze genç, ellerinde dövizlerle yüriimüşlerdi : gostermiştir. bılmişlerdir. cut durum üstünlüğünden istifa Cocuk yakanlar ! Bunlardan en önemlılerinı bellk gün (Baskın Basanındır) de için hiçbir müessir strateiik Barış düşmanı Amerika ! lirtmek, bu hazin neticeden hıç kaidesinin benimsenmesi ve iyi icraatta bulunulmaz; bu yüz olmazsa gelecek için bazı jers Ezilmiş uluslar bir gün ezenleri ezeceklerdir! tatbik edilmesi, yapılan hava den de hiçbir muharebe kazını ler almakta fayda vardır. Amerika! Türkiveyi döndüremezsin Vietnama ! baskını ile hava üstünlüğünun lamaz; bu kadar kısa bir sure Eve döndüm, oyudum. Sabah Babıâlinin bütün gmsetelerin! »1devamlı olarak elde edılmesf. içinde savas gucü bu derece yidım elime.. Birkaçı dışında hepsi ağzmın kenarıyl» sözaçıvordn İyi bir sıklet merkezi yapabil tirilirse, harbi kazanmak için cn mitingten: Hâdisesiz ıceçmis.. komünistler desteklemls.. Tİ.P.'in miş olmaları, sıklet merkezi ye küçük bir ümit ve imkân bulunmarifeti imis.. çabucak dagılmıslar.. önemsiz bir seyml«« vallahi rini iyi tayin edebilmek suretiy maya;agı da muhakkaktır. kalabahk değilmiş.. avaşta ınsanın miktar bakıle ilk darbenin yerinin iyi teşmından fazla bir değer taçıBeyoglunun fuhuş pazarına dair olaylardan ag» dolnsu bahsehis edilebilmiş olması ve İNİSİ madığı, buna mukabil tek denler; ve Farah'ın kolyesinden, Brigitte'in donnndan, bilmem YATİF'in mutlak surette muhaerin ve bütün insan faktörünun hançi Lord'un çapkınhtından, sosyete skandallerinden, flç ayaklı faza edilmesi suretiyle girişilen harbin kazanılmasında en mu keçi dotdufundan sütun sütun bilgi verenler gençligin davranısını STRATEJIK TAARRUZ, kazanıhım unsur olduğu, kesin olarak tayfalarda küçültmek yolnnda yanşa geçmişlerdi. lan sür'atli ve kesin zaferin en bir defa daha aniaşılmıştır. Kendilerine cöre hakları vardı, çünkü Amerikay» ba}l»nm*kmuhim âmilleri olmuştur. Burada, ınsanın teknik gucu la sürdürüyorlardı çıkarlannı.. Bu harbte iki taraf da (Dijilou kadar kısa bir sure içinde, ve kultür üstünlüğü yanında, za Türkiyede göbeginden Amerikaya baglı bir sektSr, ve bn sekmatik Baskın) ımkânından mahboylesıne kesin bir hezime fere inandırılmıs olması, bilhastBriin de baflı basını vardır. Bunlar Rusvaya bile Amerikanın i»arum idıler. Harbin âdeta davul tın bütun sebepleri, elbette bir felâket, 'ıır retiyle yaklasıp uzaklasacak kadar millî haysiyetlerden nzaklaşzurna ile gelmış olması bir ya ki sadece bu saydıklarımız değil sa mağlubiyetin olacağını bütun mılli hezimet mıs çevrelerdir. Amerika dünyanın hangi toprağına elini atmışsa na, iki taraf istihbaratmın bu dir. Ancak, dığer butun sebep mıllete aşılanabilmış olması ger iste böylesine alçalmıs ve uydulaşmıs bir sektör yaratmıştır. Milkonuda iyi çalıştıkları da açık ler, her iki yazımızda belirttıği çeğinin önemi de meydana çıklet çogunlugunun sefaleti pahasına zenginleşen, ve sSmürüye Ameça gorülmektedir. miz nnuteaddıd faktorler (yani mıştır. rikan ortaklıtında devam ettikçe Amerikaya işkembesiyle baflaBuna rağmen Israil'ın (strate sly'asi Vfraskerl'' "rrefflirlıklar ve •" Efer işlenmemij, inandırılmansn bn çevrelerin halini geyrettikçe tiksintl geliyor insan».. Mtttajık baskın) ı ne kadar basarıh harbin sevk ve idaresi) konula jnış ise, manevi güçlerin, din, • rekecilerin karanlıgı bile bu insanlmnn yüzlerinden ctaba aydınlıkolmma»;.»' Afplarıfl^ böyle bir rının içıne dahildır. lmsfn faTctörünün başlı başîîia tı; çünkü hiç olmazsa mutarekecilerin mazereti vardı, bnnlarda baskına uğramıs olmaları da o Tek er'in eğitiminden, sevk ve umulduğu kadar müessir bir fak • da yok. derece büyük ve tevili mümkün idare kademelerinm yetiştirilme tör olamayacağı da meydana çıkolmayan bir hatadır. lerine butün milletin top ye mıştır. Meselâ, iyi işlendiğl ve Bu hususta her iki tarafın ilk kun harbe hazırlanmasına; silâh, benimsendiği takdirde büyük bir düşunecekleri hususlardan bıri araç ve gereçlerin seçiminden, manevi güç kaynağı olan, Islâm sı, baskında ön almak, veya hiç bunlann taktık alanda başarı ile dininde ŞEHİT ve GAZİ olan >!•••• olmazsa, baskına ugramnmak ••'••••*••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••«•••••Iaalai kullanılabilmelerıne kadar buverilen büyük için gerekli tedbirleri tam al tun unsurlar, stratejik bir başa larave mahiyeti tekdeğerin mânâ tek millete mak olmalı idi. rı için büyük sevk ve idare ka mal edümemiş ise, bundan 'azla Silâhlı çatışma bittikten sonra demesmin muhtaç olduğu onem bir şey beklenemeyeceği bir deBaşkan Nâsır'ın söylediği, (Biz li hususlardır. fa daha anlaşılmıştır. düşmanı doğudan bekliyorduk, Bunlar birbirlerıni tamamlaJeopolitik, stratejik ve hattâ onlar batıdan geldi) veya (ken yan faktörlerdir. Birinin noksan taktik duruma ve mill! kabiliyet dimizden 3 misli fazla düşmanla lığı diğerinin başarısına müsssır ve hasletlere uygun bir teşküâsavastık) sozlerıni bir nıazeret dır. 3ir muharebe ancak bunla tın önemi de meydana çıkmışolarak kabul etmeye ımkân yok rın muşterek mevcudiyeti, ınüs tır. Meselâ, bu savaşta Arab tur. Huner, bunların hepsini du terek çalışmaları ve müstcrek komandolarının müessir bir faşunüp tedbırlerini almak ve bu tesir'.erinin sağlanabilmesi ile ka aliyeti görülememistir. Halbuki SİMONE DE BEAUVOİR 1 duruma düşmemektedir. zanılabilir. Harbin kazanılabü durum boyle bir faaliyete cidmesi ise, evvelâ muharebelerin den müsait idi. kazanılmasma ve ona ilâveten, Hava üstünlüğünun harbin nestrateiik ve diplomatık başarı ticesine ne derece müessir oldulara bağlıdır. Ssraılın, içinde bulundukları ğu kesin olarak bir defa daha Her iki kitabı birlikte okuyunuz Görüyoruz ki, Arab silShlı kuv anlaşılmıştır. • durumun butun mahzurlarıPAHİR ONGER YAYINLARI P. K. 918 Ist. •na rağmen iyi bir plân tat vetlen, bu savaştan evvel ve saBaskının üstünlüğü, hem asbik edebilmiş olmalarına muka vaş suresince, diplomatik ve po kerî, hem psikolojik değeri fi'len DAĞITIM: KARATEKİN Ankara S. 53 lıtık alanlarda, milletin harbe bil, Araplar hazırlık bakımından sabit olmuştur. hazırlanması konusunda olduğu yaptıkları hatalara ilâveten, DIŞ Stratejik istihbaratın, ahnacak kadâr. stratejik ve taktik alanHAT durumunun verdiği STRA' Cumhuriyet 7557 kararlara müessiriyet derecesi TEJİK DURUM ÜSTÜNLÜĞÜN' larda da basarı sağlayamamışlarve onemi ile bunun, hattâ taktık den dahi istifade edememişler dır. alanda bile kullanılmasının deBütün faktörler başarısız olundir. ca, neticenin başarılı olması el ğeri açıkça görülmüştür. îttifak harblerinın en büyük İe İstanbul'un incisi BOĞAZİÇİNDE bulunan lüks otelimiz ve en önemli şartı olan (müşte bette ki beklenemezdi... sizlere aUenizle birlikte nefis bir tatil vadediyor. una mukabil Israil'in, bir rek ve müessir bir sevk ve idaiki nokta hariç, her bakım^r Tatiliniri en mükemmel, en ehven şartlarla değerlendiriniz. re) mekanizması kurulmamış dan mükemmel hazırlandığı, veya çalıştınlamamıştır. Harbm 1 TEMMUZDAN İTİBAREN AİLELERE YAZLIK ÎNDİRİM hiçb^r fırsatı kaçırmadığı ve bilmuşterek sevk ve idaresi bakıBir, iki, üç aylık tam ve yarım pansiycn olmak üzere elverişli mından müessir bir işbirliği sağfiatlaria odalar kiraya verilir. lanamamıştır. Bu suretle ittifak harblerinin en büyük mahHOTEL BOĞAZİÇİ (Adliye durağı) Telg: HOTELBOĞAZ u harbin, silâhlı çatışmada zuru, bu savaşta fi'len tahakKöybaşı cad. 14 Yeniköy Teîefon: 62 40 01/3« ve taktik alanda her ne kakuk etmiştir. Es:m Guner ARPINARın eüc Cumhuriyet 7556 dar mevzü kalmış ise de; dojumuna zamanında mudaBu neticede, iç politika düşunhaje ederek bıze kızımızı kazanhazırlanması ve başlatılması baceleri ile, Arab devletleri aradıran kımından, diplomatik ve hattâ sında mevcut problemlerin hâProf. Dr. stratejik alanda sadece bir Akim ve müessir olduğu muhakrap Israil harbi olmanın çok Suavi Topçuoğluna kaktır. otesinde bulunduğu şimdi daha vardımlarını eşirzemiven Prof. Ama, böyle bir ittifak savasıDr Ziva ÜSTÜN'e Prof. Dr. iyi anlaşılmıştır. na ya girilmemesi veya girilinRıîknettin TÖZÜM'e Doc Dr. ce o mahzurları telâfi edici, onBütün dünyadaki küçük devSakaD KARAALİLERe. fedaleyici bütün tedbirlerin zamaletlerin bu hali ve bu hale sekâr arkadaslanm Dr. Derva Bt'LGUN. Dr Sevin ALTUĞ. Dr. bep olan olayları, büyük devlçt nında ve tam alınması da sevk Derın KÖSEBAY. Dr. Turgav lerin büyük menfaat çatışnıalave idarenin en basit ve en öOCAKOĞLUna. müdahale sırarını inceden inceye tetkik etmenemli kaidesi idi. sında narkozu vukufla idare eleri ve çağımızda, her zaman Bu basit ve önemli kaidenin den Narkozitör Dr Ülker Hanraa. Cerrahoasa Hastahanesi ve her yerde, mumkün ve âdet iyi tatbik edilememesi neticesinKadın Doeum Klinisinin dcâerhaline gelmiş olan (Devletın ça de, Arab müttefik silâhlı kuvli Basasistan ve Asistanlarına. tışmaları) sırasında kendilerinın vetleri, Stratejik durum üstünlübc"3«6in bakımı ile ilailenen Dr. birer maşa olarak kullanılmalağünden tabii hiç faydalanmamışSuhevlâ Goksan'a. klıniâin carına imkân bırakmamak iıusulıskan ebe. hemslre ve Dersonelardır. lin? sonsrız minnet ve sukransunda ders almaları gerçeği de Daha kuvvetli olmaları gereklarımın iblâema gazetenizin tabu suretle açıkça ortaya çıkmı.tiği, daha hâkim durumda oldukvassııtunu rica ederim. Ev eşyalan, sUtlü ma'muller, avadanlık, oğır sanayi tır. lan halde, geniş bir bölgeye yaDahilive Mütehassısı teçhizatı Amerikan firmalarının yaptıkları 416 kayılmış olan Arab harb gücünü Bu kadar sür'atli bir harekât Dr. Fahrettin AKPINAR tegori maldan 403'ü New York Eyaleti'nde imal ve başarının taktik alandaki teCumhurivet 755* ferrüatını incelemek, bunlardan edilir. Buranın imalâtı, işadamları ve noklıye kolaybir ders çıkarmak, bunları der Iıkları, burasını Kuzey Amerika'nın ticoret merkezi hal eğitim ve tatbikat alanları haline getirmiftir. Izahlı na intikal ettirmek lâzımdır. Bedava İmalâtçı Bulma Servisi : Size hiçYeni Meselâ, modern psikolojilharb prensiplerinin bu savaştakı bir ikret ve mecburiyet yüklemeden, iht'ya;larmızı İstatistik Pozisyonlanna tatbikatı ve alınan neticeler ilkarşılayacak olan imalâtçılarla sizi temasa getıreGöre gililer için iyi bir etüd konusu cegiz. Antetli mektup kâğıdınıza sodece ihtiyacınız Gîrekçeli, Kanunî ve Tavizli rîur. olan malları yazmanız kâfidir. İsteğiniz ne kadar Gümriik Vergili. Istihsal veron olarak da, iç politika an «arih olursa, size o kadar faydalı olabiliriz. LCtfen gili, Taksitlendirme lasmazhklannın, politik goHükümlerıyle bartka referansınızı bildiriniz. Müracaat: New' York rüş ve menfaat mücadele.«ı State Department of Commerce, International Dinın. bir millî harbi başlı başınr Gümrük Giriş Tarife kaybettirebilecek kadar önemi vision, Dept. TH 8 , 20 Ave. des Arts,Briiksel 4 bir menfi faktör olduğu da, lm Cetveli Belsika. defa daha bütun çıplaklığı ilf ve ilgili Hükümler sabit oJmustur. Adlı kitap çıktı. Fıyatı: 60 TL. YARIN tsteme Adresı: Yücel Atıl Esentürkoğlu HARP SONRA8I tremflMtttNftna cmfer of Nerth AmeHeo P K.: 7+6 Karaköy Istanbul. ARAP İSRAİL SAVAŞLAR'NDAN Mutarekecilerin mazereti vardı j D Slratejik durum K Alınacak dersler Tarık Bin Zeyyat S B Marquis De SADE SADE'I YAKMALI MI? AŞKIN SUÇIARI İstifade edemediler HOJEL BOGAZIÇl ••••••• B Arap İsrail harbinin öfesinde.. TEŞEKKÜR B Aradığınız mallar New York Eyaleti'ndedir. Bunların yerlerini size...bedava bulalım S TUTÜM Cumhuriyet 7551 Curniıurıyet 7534