Katalog

SAHİFE DÖRT 12 Şubat 1967 CÜMHTJRİTET Çing Ling'e Çinliler millî kahraman olarak bakar Yarım yüzyıl Çin tarihine hükmeden kadm Çln Halk Cumhuriyetinta efsanevt babası SunYatSen gazetelere bir ilan vermişti, iyi yetişmiş, hoş, ve komünizm dâvasına inanan bir sekreter kız aramıştı. Tam lsteğine uygun olan genç sekreter adayını kabul ederken yannki eşiyle konuştuğunu bümiyordu. Mançu rejımini yeni yıkıp bir cumhuriyet hükümetl kurmuş olan bu orta yaşlı, kurt politikacı 24 yaşında ÇingLing'in uçucu guzelliği ve akmı karşısında olanca gücünü yitirivermişti. ÇıngLing, aüesinin o meşhur inatçılığı 11e, aklma koyduğunu yaptı, tecrübeli polltlkacıyı, patron memur gibl çalışmaktansa, kan • koca olarak çalışırlarsa memlekete daha yararh olacaklarına inandırdı. Yıl 1915 dl, genç sekreter artık Bayan Sun Yat Sen olmuştu. Uzun, ağır bir slyaset mesleğine Uk adımıru atıyordu, bu yolda çok erkeği gölgede bırakan bir inançla savaşacaktı. Vakit vakit fanatizme varan bir ateş içinde, kadınlarm değer verdiği çok şeylere sırtını dönecektl. Ve Çin Halk Cumhuriyetinın Ikinci Başkanı, 700 müyon Çinlinın tanrıçası olacaktı. kendisine. Baa yorumcular kankocanın arasında hiç bir vakit ger çek aşk bulunmadığııu, birblrlerini yalnız siyasl ideallerinin çektiğini bile söylüyorlar. Çing • Ling daha yirml yaşmday ken dünya zenginliklerinl küçümsemişti, (oysa ünlü iki kızkardeşı Mei Ling ile Ai • Ling onun tam tersine dünyanın sayılı zenginlerinden oldular) ve son metelığıne kadar nesi varsa bırakmış, kendisini kocasının meşhur prensıpıne adaraıştı: «Halkın kalkınması». ÇingLing varlıklı bir aileden geliyordu, babası vatandaşlarına inci satarak zengin olmuştu fakat yoksullara büyük bir yakınlık duymaktavdı, bunun lçin kocasının ölümi1 *en sonra partısi «Kuomingtang» bankerlerin eline geçince dehşete düştü. Büyük bır hayal kırıklığına uğradı, partiden ayrıldı, Çin faşistleri «Mavi Gomleklüer» in ölüm tehditlerini hiçe sayarak siyasetten çekildi. dı. Gölgede yaşadığı halde, kendl de Istemeden, Çlnin dört bir ya> nını saran bir esrarlı varlık oluvermiştl. Avrupa basınına sık sık uzun mektuplar gönderiyor, Japonlarm Çinlilere baskısından ya kınıyor, Rusya ile Çinin bhieşmesi gereğinde ısrar edlyordu. ÇingLing, Çinde o güne kadar ınanılanın tersine, siyaset alanında kadınların da erkekler ka dar seslerini duyurmaları inancım ortaya attı, bu inancın öncülügunü yaptı, Komünist Çinde eğer bugün bu hak tanınıyorsa bunun çoğu onun çabalariyle olmuştur. «Ben kadınım» ÇingLing'in konuşmalan dinamik, hattâ zehir gibiydi ama, gençliğinde doğulu guzelliğiyle Su karno ve Nhu'nun eşleriyle boy ölçuşüyor, ve her zaman için «ben kadınım» dıyordu, «bir kadın kalbi var bende». Çocugu olmamıştı, fakat 1938 de bir «Çin çocuğunu kalkmdırma» fonu buldu. Bu sermayeyi büyük bir anlayışla, sevgiyle plânladı. tyilık yolunda yarattıgı eserlerden birı de Sivıl Hakları Savunma Birliğıdir. Bu kurumda bir çok kadın üye de var. Çingling bundan başka siyasi rutukluların özgürlüğe kavuşması, mahkemelerde iyi savunulmaları, cezaevlerinin daha iyi şartlara ulaşması yolunda savaştı. En büyük üzüntüsü, belkl de, kardeşleriyle kırk yıl birbirlerine tam yabancı kalışlan oldu. Ling Sing kardeşlerin üçü de Amerikada aynı kolejlerde Batı kültürüyle yetişmişlerdi. Üçü de babalannın direnme gücünü almışlardı, ama, onu apayrı yollarda kullanmışlardı. En küçüklerı ve en güzelleri MeiLing (Güzelhuy) 1927 de, parlak bir generalle, Çan • Kay Şek'le evlenmişti. ÇanKayŞek'in bir gün askerl diktatör oluşunda hiç şüphesiz, güzel ve ihtiraslı kansının payı büyüktü. AiLing (Sevenhuy) bir sanayici bankerle evllydi. Milyonlar kazanan sanayici 1945 te, komünistlerin iktidarı ele geçirmesi üstüne Amerikaya kaçtı. Çik Ling (Mutlu huy) iki kardeşiyle de ne mektuplaştı. ne de konuştu. Singierin yakın bir aile dostu üç kardeşi kısaca şöyle tanımlıyordu: «Ai Ling paraya âşıktır, Meiling iktidan, ÇingLing ise prensiplerl sever.) Esrariı kadm ÇingLing yükünü topladı, bir kaç muhafızla hizmetçisini yanına alarak, onca hâtıra saklıyan, Pekini bıraktı, Şanghay'ın Fransız mahallesinde bir eve kapandı. Burada on yıl basit biT hayat yaşadı. Görmeye gelenlerl bahçe kapısınm dışında kabul edlyordu. Bu yalnızlık günlerinde halk içinde pek az göründü, ama ÇingLing'in sönmek bilmiyen politika ateşi sonuna kadar uyuklayamaz Şanghay ekspresinin setirdiği kahraman tşte bu prensip aşkı onu, sonunda. büyük Batı devletlerini gıttikçe artan bır Japon tehlikesinı kabule zorlamak üzere, çekildıği köşeden çıkmaya zorladı. O sıra Mao'nun koylü ordusu Güneye inerek Çan Kay Şek'ın milliyetçi hükümetini çekilmek zorunda bırakmıştı. Çing Ling ıkı şeyden birine karar vermekle Polüika evliligi Çing • Ling'in çocugu olmadı, evlıliği de pek umursadığı yoktu. 1925 de kocası kanserden öldüğün de 34 yaşında, hâlâ çekici bir kadındı. Ama yeni bir eş bulamadı KENDİSİNİ ÇİN HALKINA ADAYAK ÇLNG LİNG karşı karşıya idi: Ya kardeşl ve 20 yıl idaresini yerdiği eniştesiyle birlikte memleketi bırakıp gidecekti, ya da Pekine dönüp Mao tarafiyle birlesecekti. Tereddüt et meden ikinciyl seçtl. Mao"ya dön dü. Çan Kay Şek onun yakalanması için bir emir yaydı. Cılız, anlamsız bir davranıştı bu. 1949 da, Şanghay ekspresi Pekinin Chein Men istasyonunda du ruyor, içinden ufak tefek, ama hâlâ göz alan bir kadın. Çin Ling iniyordu. Ve plâtformda bekliyen Mao büvük bir sıcaklıkla kar şılıyordu kendisini. Sonra da yol kenarlarmda bekleşen binlerce Çinli birden onu ııeyecanlar içınde, tıpkı bir millî kahraman gibi karşıhyorlardı. Hattâ, Çini baştanbaşa dolaşan sövlentilere göre, ÇingLing'in rejimin başma geç mesi bile istenmişti, ama kendisi kabul etmemişti. Bununla beraber hemen Çin Komünist Partisinin 13 başkan yardımcısından biri oldu. Yüksek mevkiine dayanarak en saldırgan söylevlerine baş ladı. Az sonra, dünyayı şöyle uyarıyordu: «Eğer demokratik kalkınmamızı engellemeye yeltenenler derhal sahneden çekilmezlerse mahvolacaklardır.» Çing Ling'in ne ölçüde bir güce sahip olduğu bilinmiyorsa da kalkınma plânmda önemli bir rol oynadığı muhakkak. Geniş bir halk hareketinin patlak vermesi düşüncesinin bir hayalet gibi gölgeledıği bir ülkede Herkülce bir başanydı bu. Sun TatSen Blürken, Çinin Rusya ile daha yakın bir tşbirliği kurmasını istemişti. Çing Ling, kocasının bu dileginl gerçekleştirmeye çalıştı. 1959 da bu çabalan tçin 250.000 lira değerindeki Stalüı armağanını kazanıyordu. Ve 1962 de: «Birleşmek, Sovyet Rusya v« Çin için kutsal bir ödevdir.» diye bağırıyordu. Ama, iki vıl sonra o da Çin genel oyunun dalgasına kapılmıştı, Rus siyasetine saldınyordu. Seylân'a yaptığı bir ziyarette, Ruslara: «Çağımızın gerçeklerini. bir kenara attılar» diye çıkışıyordu. Özel yaşantı gizlidir Komünist liderleri özel yaşantılarını halka açıklamazlar. 75 ya şındaki Çing Ling'in de siyaset sahnesı dışında hiç bilinmiyen bir gizli yaşayışı var. Vaktiyle siyasl duşüncelerle mi evlennüşti, bilinmıyor. Ama, ıster öyle olsun, ister olmasm, Çing Ling yanm juzyıldır Çin tarihine, hiç bir kadın rakibi olmadan. erkekçe hükmetti. Kendisini böylesine Çin halkına adayan bir kadın. ne denli büyük olursa olsun, gönlünü na sıl olur da bir tek erkeğe verlrdi? Onun prensip aşkı, her vakit için, insanlara bağlılığından önce gelmişti. S O N BULMACA PAODESTV BLAISE ,16 25 (16 30 C3 45 06 5ı, (17 ı'>n i'~ 05 07 30 07 45 07 50 (18 0(1 (13 13 (8 '.5 09.30 10(0 1(13T, İIİ55 AVUCUNDA , UCU ISt&A 11 rıd 12 00 12.25 12.3(1 13 (10 13 l.'ı 13.3" 15.00 15.50 16 CC 16.25 16.55 17 15 17.30 17 5(1 19 00 19 4(1 20 Wı 2u 15 20 4U 2(155 21 Cfl 22 nn 22.43 22 45 23 00 24 00 Acılıs. Proaram Turkuler Gecıdl (1) Konusma Türküler Gecidi (2) K o \ e Haberler Kovden K e n ' e MÜ7tk Haberler ve Ha\\ı d u ı u m u Kücuk ilânlar Studvo G'den ve ls'onbulda Bueun Ovun Havaları Sabah ve M m i k Istevin Calahm Cocukların Ktı^esl Plâklar Dimıvor Pazar Skeci Kısa Haberler v e Kucuk ilânlar Konserm Naklen v a v ı n ı Üc Cızeı. Üc Plak Kücük ilânlar Yurdun Sesı Kadınlar Ko Haber'pr v e .Hrf".. d u r u m u San Soloları Keklâm Proertunları M&c Nakli Kısa haberler. K a v o mektucları ve Kücük İlânlar Pa7.ar Konserı Alâeddm Sensov'dan Sarkl. Melodı Ruzcan KıtaDİar Arasında Haberler ve Solo Turküler Reklâm Proeraınları Haberler ve Havtı durumu Evlıva Celeoı Muzaffer AkKün'den T u r k u Levleian Ömru Gecen Halta 24 Saatin Olavları v e Kucuk ılanlar Beraber ESlenelim R e k l â m Proırramları K u c u k ilânlar Haberler v e Hava d u r m n u Sızlerle Beraber KaDan.s 123456789 Herhangi bir kurul mensuplan (çoğul), bir renk. 3 Elbisenin eskimiş yerini parça koymak suretiyle tamır etmek. 4 Bir sıfat takısmın tersı, kuşlara mahsus besi maddelerinden. 5 Büjoık çaptakı kereste parçası, ilk çaf mitolojisindeki başı tasan vücudü hayvan tanrılardan. 6 «ttımat gbsterilmeye lâyık kişı» karşüığı iki söz. 7 Tırnak cılâsı, Karabük fabrikamızdakı çalışma konula123456789 rından biri. 8 Bazı (i'nlere göre tanrının oğ lu olarak kabul edılen. 9 Yön veya «her ışte doğruluktan şaş madan çalışma işı» mânasına bir Odnlrtl bıılmacıınır Osmanlıca terım. ha1l»dilml SOLDAN SAĞA: 1 Bir ulkeyı başka ülkede temsıl eden en yüksek rütbeli memur (karma söz). 2 Birini «bugun gıt yarın gel!» muamelesine tâbi tutma. 3 HaTVfinlara mahsus besi maddesi, su gibl akıcı madde. 4 îstediği yere erişen, nota. 5 Islaklık kaynagı esaslardan, rahmetli Necmettin Sadık'm soyadı. 6 Çevrilince «çarpma ve dayak atma» mfinasına gelir (eski terim), söyle! 7 «Açık bir şeyl örtülü hale getirmem» anlamına bir çekim. 8 Kuşlann ağızlarının yarısı, îstanbula bağh küçük idarl bölümlerden bırı. 9 Anadolumuzda bir kasaba, bir teklifi kabul etmeyip gerı çevırme hareketi. YLKARIDAN AŞAĞITA: 1 Kravat (karma söz). 2 Q +"• D D D Tp IBDB HBS 2İX \2\\ı | HBO |< 1 x 1 * 1BDS H l^llH B QG • •B S a DÜNKC BULMACANIN ŞErUJ NASIL HALLEDİLECEK Ynkarıdaki rakamh balmacada sadece 6 tane anahtar (ipucu) ve 6 tane sonuç vardır Boş olan 12 karenin içine 1 den 9 a kadar aygnn bireı rakam koyarak ve topbuna, çarpma, çıkartma, bölme isaretlerine dikkat ederek soldan sağa ve yukarıdan aşağıya bulmacada gösteriten sonuçlan buJuııut Biraz vaktinizi ahr ama, boş vaktinizi boşça geçirmi; olursunut İSTANBUL İL RADYOSU 0 9 55 10.00 10 30 ll.no 11.30 11.45 12 0(1 12.30 13.00 13 30 14 00 14 30 15 00 15.30 16 00 17.00 17 30 18.00 18.30 19.00 19 30 20 15 21.00 21.45 22 50 22 30 23 00 23 30 24.00 00.30 01.00 Acılıs ve Proaram Sizin icin Mınvatur muzik Hafıi Sarkılar Lâtın Amerıka Melodileri Pivano S o l o l a n Geçmis Günlerin Sevilen Sesleri Öeie Konserl Tatil Melodileri Koncerto Saati Pazar Melodileri Fıkralar v e MuzJk Gencler İcin Caz Muzıği Pazar Konserl Cav Saati Kucük Konser Ivi Aksamlar Senfonik Muzik Cesitli Melodller Aksam Konserı Genclerin Sevdiklerl Muzik Demeti Hafıf Muzik Caz Saati Sevilen Sarkılar Gece Konseri Tatil Aksamı icin Gece Yarısı icin Hafif muzik Proeram ve Kapanıs. flSKveÖLÜM 62Hastanedeydi, yayınlanan bir zayiat listesinde Yüzbaşı Green'in adını gördü. Gene hastanede farkına vardı: Yanındakı fotoğrafı kaybetmişti. Hastanenın emirerlerine, hastabakıcı kızlara sordu, onun eşyası arasında böyle bir fotoğraf gördüklerini hiçbiri hatırlamıyordu. Ama, kaybolduğu iyi de olmuştu ya. Kız bu arada Yedek Subay Eğitim Kampı subaylanndan bir teğmenle evlenmişti. IV Bn. Burney'in gıyindiği karalar mum gibiydi, hiç de hava geçirmiyordu. O havayı ancak soluk almak için gerekli bir ?ey sayardı. B. Curney, somurtuk, sessiz bir adamdı, işi gücü tembel tembel tahtaları testereyle kesmek, sonra da bunları tath tatlı yeniden birbirine çivilemekti, bütün düşüncelerini karısından alırdı; onun için, buna da inanmıştı. Bn. Burney, iki dirhem bir çekirdek, sıcaktan dolayı hem söylene söylene, hem de romatizmasma iyi geldiği için sevine sevine, caddeden asağı, oflaya puflaya, misafirliğe gidiyordu. Gittiği yeri, şehirde değişen durumunu duşününce, içten içe işleyen onulmaz yarasının üstünde bir kıvanç duydu: Kader'in eli onu bir şej'den yoksun ederken bir yandan da kibar takımınm arasma katılmıştı. Bn. Worthington'lar, Bn. Saundres'ler şimdı onunla kendilerinden bir şeymis gibi, sanki o da arabayla geziyor, yılda yarım düzüne elbise alıyormus gibi konusuyorlardı. Oğlu yapmıştı bunu ona; varlığıyla yapamadığı, hiçbir zaman da yapamıyacağı şeyi yokluğuyla yapmıştı, Kara entarisi sıcagı içiyor, onun çevresinde bir eriyik gibi tutuyordu. Pamuklu şemsiyesi bir umut kırıklığı olup çıkıvermişti. Serin, ince elbiseler içinde kadınlar kurulmus geçen arabaları görünce: «Ne kadar sıcak! Daha nisandayız» diye düşündü. înce, şen renkler içindeki başka kadmlar onun öne eğik ufacık yuvarlaklığma başlannı sallayarak onu pek hos selâmlayorlardı. Alçak ökçe «babayani» ayakkaplan onu boyuna, kıvançla sürükîeyordu. Bir köseyi döndü, akça ağaçların arasmdan güneş dosdoğru yüzüne geldi. Şemsiyesini eğip güneşe doğru tuttu. Biraz sonra kırık bir su yolu kapağı görüp avağının altmda da kötü doşenmiş bir beton çıkıntısı sezince, şemsiyesini geriye eğdi. Kilisenin hulesindeki güvercinler sıcaktan uzağa serine çekilmişlerdi, • yku gibi belirsiz. Bn. Burney bir demir kapıdan içeri girdi, çakıl döşeli bir yoldan yürüdü. Papaz evinın kırık dökük yüzü, sardunya tarhlarıyla, bir ağacm altmdakı bir küme iskemleyle bezenmiş çimlerin yukarısında öğle sonrası güneşinde düşlere dalmıstı. Çimden geçti. Papaz, kapkara, biîimıiz, bir kaya gibi kocaman, ayağa kalktı, o* VVilliam FAULKNER c«»«ıs¥o» SULTEKtH nu selâmladı. (Ah, zavallı adam, ne kötü görünüyor! Çok yaşhyız, çok yaşhyız, bizim basımıza gelrnemeliydi bu Pek iyi bir çocuk deSildı ama, benim oğlumdu. Şimdı Bn. Worthington, Bn. Saundes, Bn. Wardle benlen konuşuyorlar, bana uğrayıp bunun üzerinde iki lâf ediyorlar, benim Deway'im ise öldü. Oniarın oğullan yoktu, bu adamın oğlu dönüp geldi, benimki gelmedi. Yüzu ne de kül gibi! Zavallı adam!) Sıcaktan, köpek gibi, soluyor, kemikleri sızlayordu. Oturanların yamna doğru sarsak sarsak geldi. Güneş gözlerine vurduğu için göremiyordu. Güneş sarmaşık kaplı bir kafes duvarm arkasmda alçalmıştı çünkü. Güvercinler, yağlıboya lekeleri gibi eğilmişler, kilisenin kulesinden su gibi akıcı gurultularla hu çekiyorlardı. Papaz: «Bn. Powers'i tanıtayım size, Bn. Burney» diyordu. «Donald'ın arkadaşı, Donald, bak Bn Burney Tarursın. Dewey'in anne=i.> Bn. Burney uzatılan sandalyeyi gözleri görmeden aldı. Elbisesi sıcağı emiyor, şemsiyesi, kemiksiz, onu tartaklıyor, sonra, gene kemiksiz, ondan kaçıyordu. Papaz şemsiyeyi kapattı, Margaret Powers de aldı iskemlenin üzerine koydu. Siyah kenarlı pamuklu bir mendili gözlerine sürttü. Donald Mahon seslere uyandı. Margaret Powers: «Ne iyi ettiniz de geldiniz!» dlyordu. «Donald'm bütün eski ahbapları ona karsı çok yakmlık gösterdiler. Hele oğullan savaşa gitmiş olanlar. Biliyorlar. değil mi ya?> (Ah, zavallı adam, vazalh adam. Senin de şu yaralı yüzün. Madden senin yüzünde yara izi olduğunu söylemediydi bana, Donald.^ Güvercinler yavaş yavaş çöken uyku gibi, öğle sonrası geçip gidiyor. ölüyor. Bn. Burney sımsıkı, sıcak karalan içinde, papaz kocaman, kapkara, biçimsiz, Bn. Bumev'in onulmaz bir yarası var, Bn. Powers. (Dick, Dick. Ne genç, ne de gencecik! Yann hiç gelmesirı. Öp beni, öp beni saçlarımm arasından. Dick, Dick. Gövdem benden akıp gidiyor, parçalanaraktan. Erkekler ne çirkin, çıplak olunca. Bırakma beni, bırakma beni; Hayır, hayır. birbiriraizi sevmiyoruz biz. Sevmiyoruz, sevmiyoruz! Sıkı sıkı sanl bana, sıkı sıkı. Gövdemin çekingenliği kınldı, bir şey görmüyor; çok şükür gövdem hiç bir şey görmüyor. Gövdem öyle çirkin ki, Dick! Dick'çiğim. Kemiklerin, kemik gibi sert, kemik biçimi ağzm, gergin. Gövdem akıp gidiyor: Durduramazsın! Niye uyuyorsun, Dick? Benim gövdem boyuna akıp gidiyor. Sen, durduramazsm onu, çünkü senin gövden öyle çirkin ki, Dickçiğim!.. .Belki benden bir ara hiç haber alamaz sm. Fırsat bulur bulmaz yazarım..«) Donald Mahon. sesler işiterek, sandalyesinde kımıldadı. Göremediği bir şeyler sezlyor, kendisini biç etkilemiyen seyler duyuyordu. «Devam et, Joe.» (Devamı var) [konu ve resim: AYHAN BAŞOĞLU BEYRZ GUL AN K A R A 05.25 06.30 07 nC (,/.O5 07.30 07 45 08.00 08.05 03.20 08.25 '19 00 09.2(1 'O.rO 10 3C 10 50 10.5."' H.5> 12.P0 12.3(1 13.00 13.1 î 13.35 14 Ou 14.,1, 15.15 15 20 15.40 16.30 16.55 Î8.45 17.00 17.30 17 50 ;9 00 19 3fl 2(1.00 20.05 20.40 21.00 TUM SU 21.05 21.20 21.50 22^5 22.45 33.00 23.45 Acıhs Gunavdın Köve haberler Sarkılar Haberler ve Hava durumu Sabah müzlSl ve <.üAnkara'da Bueun cuk ilânlar B. Takımından evun hava. Kücük ılânlar Turk muzJSi Dır.levîci istek. Muzıkli Cocuk ovunu Hafif B. Muziâl Dinleyid iı. Pazar'dan Pazar'a Besınci Savfa Kısa haberlîr v« Hftnlar Ozel ESlence Kucuk İlânlar Evfel'den Muzik Halk D i n l e v ı c i isteklert Haberler ve Hava durumu Trafık Çevdıâinlz Sesler Cocuk Bahcesi Reklâm Proe^amları Kısa Haberler ve İlânlar Guneri Tecer'den Sarkılar Cesffli Müzik Olcav Aktalav'dan Sarkılar Kısa Haberler ve llânlar Bitmez Tükenrr.ez Anadolu Kadınlar T. Turküler Kdv Odası Reklâm PrOKramları Haberler ve Hava durumu Cesitli Müzik Sür Dünyasında Cocuk Ali Rıza KdcruHıleroilu'dan Sarkılar Muzik Dönyasından Haber. 24 Saatin Olayları ve Kücük ilânUr Gecen H»fta SDOr Dereiil Caz MUzUtl M. Yıldızdogan'dan Sarkı. Haberler ve Hava Goc« Konseri Gec« Yarııına Doftra 24 no Pro«r«m r» Kaıunıı.